ମାତ୍ର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଷୟ ଏହି ଯେ, ଶିବ ସଂହାର ବା ପ୍ରଳୟର କର୍ତ୍ତା ହେଲେ ହେଁ ସେ ମଙ୍ଗଳମୟ । ଶିବ, ଶମ୍ଭୁ ଓ ଶଙ୍କର ନାମରେ ସେ ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଏହି ତିନିଟି ନାଆଁର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି, କଲ୍ୟାଣମୟ, କଲ୍ୟାଣର ଜନ୍ମଭୂମି ଓ ପରମ ଶାନ୍ତିମୟ । ତାଙ୍କର ଆଉ ଗୋଟିଏ ନାଆଁ ହେଉଛି ମହେଶ ବା ମହାଦେବ । ଦେବତା ଭାବରେ ତାଙ୍କର ବିରାଟତାକୁ ଏହି ନାଆଁ ସୂଚାଏ ।
ଶିବଙ୍କ ଜନ୍ମ ସମ୍ପର୍କରେ ପୁରାଣମାନଙ୍କରେ ବହୁ କାହାଣୀ ରହିଛି । ତେବେ ଗୋଟିଏ କଥା ପ୍ରାୟ ସବୁ କାହାଣୀରେ ସମାନ ଯେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ନାଭିରୁ ବ୍ରହ୍ମା ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଭ୍ରୂଲତାର ମଧ୍ୟବିନ୍ଦୁରୁ ଶିବ ଜାତ ହୋଇଥିଲେ ।
ଅନ୍ୟ ସବୁ ଦେବତାଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଶିବଙ୍କର ରୂପ ଓ ଗୁଣର ବିଶେଷତ୍ୱ ରହିଛି । ସେଥିରୁ କେତୋଟି ହେଉଛି, ସେ ବାଘଛାଲ ଉପରେ ବସି ଥାଆନ୍ତି ଓ ବାଘଛାଲ ପିନ୍ଧି ଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଗଳା, ହାତ, ବାହୁ ଓ ଅଣ୍ଟା ଆଦିରେ ସାପମାନେ ଅଳଙ୍କାର ପରି ରହିଥାଆନ୍ତି । ବୃଷଭ ତାଙ୍କର ବାହନ । ତାଙ୍କର କେଶ ଲମ୍ବା ଓ ମଥାର କେଶରେ ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିର ଜହ୍ନ ଶୋଭା ପାଉଥାଏ । ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାନଦୀର ଜଳଧାରା ସେଥିରୁ ଝରିଡ଼ୁଥାଏ । ସେ ହାତରେ ତ୍ରିଶୂଳ ଧରିଥାଆନ୍ତି । ତାଙ୍କର ଗଳାରେ ନରମୁଣ୍ଡ ମାଳ ଶୋଭା ପାଉଥାଏ ଏବଂ ସେ ସାରା ଦେହରେ ଭସ୍ମ ବୋଳି ହୋଇଥାଆନ୍ତି ଇତ୍ୟାଦି ।
ଏସବୁ ବ୍ୟତୀତ ଶିବଙ୍କର ଆଉ କେତୋଟି ବିଶେଷତ୍ୱ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ସେଥିରୁ ଗୋଟିଏ ହେଉଛି, ତାଙ୍କର କପାଳରେ ଥିବା ତୃତୀୟ ନେତ୍ର । ଶିବଙ୍କର ଏହି ତୃତୀୟ ନେତ୍ରଟି କିପରି ସୃଷ୍ଟି ହେଲା, ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ପୁରାଣରେ ଥିବା କାହାଣୀ ଖୁବ୍ କୌତୂହଳ ଉଦ୍ଧୀପକ । ପାର୍ବତୀ ହେଉଛନ୍ତି ଶିବଙ୍କର ପତ୍ନୀ । ଥରେ ସେ ମଜାରେ ଶିବଙ୍କର ଦୁଇ ଆଖି ବୁଜି ଧରିଲେ । ଶିବଙ୍କ ଆଖି ବୁଜି ହୋଇଯିବାରୁ ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀରେ ଅନ୍ଧକାର ଛାଇଗଲା । ଚାରିଆଡେ଼ ହାହାକାର ପଡ଼ିଗଲା । ସମସ୍ତେ ଭୟଭୀତ ହୋଇପଡ଼ିଲେ । ସମସ୍ତେ ଭାବିଲେ, ଚରାଚର ସମଗ୍ର ସୃଷ୍ଟି ଏଇଠି ଧ୍ୱଂସ ପାଇଯିବ । ମାତ୍ର ସେତିକିବେଳେ ଏକ ଅଦ୍ଭୁତ ଘଟଣା ଘଟିଲା । ଶିବଙ୍କର କପାଳରୁ ଆକସ୍ମିକ ଭାବରେ ଏକ ଆଲୋକରେଖା ବାହାରିଲା । ତାହା ଥିଲା ତାଙ୍କ ତୃତୀୟ ନେତ୍ରର ଜ୍ୟୋତି । ସମଗ୍ର ପୃଥିବୀକୁ ଆକସ୍ମିକ ବିପତ୍ତିରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ସେହି ତୃତୀୟ ନେତ୍ରର ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ।
ଶିବଙ୍କର ଏହି ତୃତୀୟ ନେତ୍ରର ଶକ୍ତି ଅତି ଅଦ୍ଭୁତ । ତାହାର ଜ୍ୟୋତି ଏତେ ତୀବ୍ର ଯେ, ତାହା କ୍ଷଣକେ ସବୁକିଛି ପୋଡିଜାଳି ଭସ୍ମ କରିଦେଇପାରେ । ଥରେ ଶିବ ତପସ୍ୟା କରୁଥିବା ବେଳେ କାମଦେବ ତାଙ୍କର ତପସ୍ୟା ଭଙ୍ଗ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରଥିଲେ । ସେତେବେଳେ ଶିବଙ୍କର ଏହି ତୃତୀୟ ନେତ୍ରର ଜ୍ୟୋତି ତାଙ୍କୁ ଜାଳି ପୋଡି ପାଉଁଶ କରି
୫୪ . ଆମ ଦେବଦେବୀ