ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି
(୫୨)
ଦୋରା ବିଶୋଇ କନ୍ଧ ସମାଜରେ ସେତେବେଳେ ଚଳୁଥିବା ମେରିଆ ପୁଜା ଯେଉଥିରେ ମଣିଷଙ୍କୁ ବଳି ଦିଆଯାଉଥିଲା, ତାକୁ ବନ୍ଦ କରି ଦେଇଥିଲେ । କନ୍ଧମାନଙ୍କୁ ମେଳି କରି ସେ ସେମାନଙ୍କ ସମାଜରୁ ସବୁ ଅନ୍ୟାୟ ଅତ୍ୟାଚାର ଲୋପ କରିବାକୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଉଥିଲେ । ସେଥିପାଇଁ ସେ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ କରିଥିଲେ ।
୧୮୫୭ରେ ସିପାହୀ ବିଦ୍ରୋହର ନିଆଁ ଜଳି ଉଠିଲା । ତାକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ବୋଲି କୁହାଗଲା । ତାହା ସାରା ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ବିପ୍ଳବର ନିଆଁ ଜାଳି ଫିରିଙ୍ଗ ସରକାରଙ୍କ ମନରେ ଛନକା ପୂରାଇ ଦେଇଥିଲେ । କୁହାଯାଏ, ବୀର ସେନାପତି ଦୋରା ବିଶୋଇ ସେଇ ଆନ୍ଦୋଳନରେ ମଧ୍ୟ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ।
ତାଙ୍କର ଶେଷ ଜୀବନ କିପରି କଟିଲା ଏବଂ କିପରି କେଉଁଠି ସେ ଶହୀଦ ହେଲେ ଜାଣିବା ଏ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମ୍ଭବ ହୋଇ ନାହିଁ । ତେବେ ସେ ଏଇ ଦେଶର ଜଣେ ବୀରପୁତ୍ର ଏବଂ ସାହସୀ ସେନାପତି, ଏକଥା ଏଇ ଜାତି କେବେ ଭୁଲି ପାରିବ ନାହିଁ ।