ପୃଷ୍ଠା:ShreeJagannath.pdf/୯୯

ପୂଜା କରନ୍ତି । ଏହି ଭୋଗରେ ପାଗ ଖଇ, ନଡ଼ିଆକୋରା, ଦହି, ପାତି ବା ଖୁଦି ନଡ଼ିଆ, ପାଚିଲା କଦଳୀ ଇତ୍ୟାଦି ବଢ଼ାଯାଏ । ଏବେ କେତେବର୍ଷ ହେଲା ନିୟମିତ ଖୁଆମଣ୍ଡା ମଧ୍ୟ ଭୋଗ କରାଯାଉଛି ।
ଏହି ନୀତିରେ ସଂପୃକ୍ତ ସେବକମାନେ ହେଲେ- ପୂଜାପଣ୍ଡା, ସୁଧ ସୁଆର, ବଲ୍ଲଭ ଯୋଗାଣିଆ, ସୁଆରବଡ଼ୁ, ପତ୍ରିବଡୁ, ଗରାବଡୁ ପାଳିଆ ମହାସୁଆର, ପ୍ରଧାନୀ ଇତ୍ୟାଦି ।
ଧନୁ ମାସରେ ପହିଲିଭୋଗ ସହିତ ବଲ୍ଲଭ ଭୋଗ ହୁଏ । ଦୋଳପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ଓ ସ୍ନାନପୂମୀ ଦିନ ବଲ୍ଲଭ ଓ ସକାଳ ଧୂପ ଏକତ୍ର ହୁଏ ।
ସକାଳ ଧୂପ
ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସକାଳ ୧୦ଟା । ସକଳ ଧୂପରେ ହେଉଥିବା କୋଠଭୋଗ ବା ରାଜଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହେଉଥିବା ଦବ୍ୟ ଯଥା- ଚାଉଳ, ଗହମ, ଘିଅ, ଚିନି, କାଠ, ପନିପରିବା, କୃତୁଆ ଇତ୍ୟାଦି ମନ୍ଦିର ପ୍ରଶାସନ କପକ୍ଷ ଯୋଗଇ ଦିଅନ୍ତି । କୋଠଭୋଗ ସୂପକାରମାନେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତି । ସିଂହାସନ ତଳେ ପୋଖରିଆରେ ଏହି ଭୋଗ ବଢ଼ାଯାଏ । ତିନିଜଣ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଭୋଗ ପୂଜା କରନ୍ତି । ବଳଭଦ୍ରଙ୍କୁ ଜଣେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଓ ସୁଭଦ୍ରାଙ୍କୁ ଜଣେ ପୂଜାପଣ୍ଡା ପୂଜା କରନ୍ତି । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ପୂଜା କରୁଥିବା ପୂଜାପଣ୍ଡା ସୁଦର୍ଶନ, ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୂଦେବୀଙ୍କର ପୂଜା କରନ୍ତି । ନୀଳମାଧବଙ୍କର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପୂଜା ନାହିଁ । ପୂଜାପଣ୍ଡାମାନେ ସିଂହାସନ ଉପରେ ବସି ପୂଜା କରନ୍ତି । ଦିଅଁମାନଙ୍କ ‘ଘୋଡ଼ଲାଗି ଦିନମାନଙ୍କରେ ଅର୍ଥାତ୍ ଓଢ଼ଣ ଷଷ୍ଠୀଠାରୁ ବସନ୍ତ ପଞ୍ଚମୀଯାଏ ପୂଜାପଣ୍ଡାମାନେ ସିଂହାସନ ତଳେ ବସି ପୂଜା କରନ୍ତି । ସକାଳ ଧୂପ ପୂଜା “ଷୋଡ଼ଶ ଉପଚାରରେ ହୋଇଥାଏ । ଧୂପ ପରେ ଠାକୁମାନଙ୍କର ଆରତି ପୂଜାପଣ୍ଡାମାନେ କରନ୍ତି ।
ସକାଳ ଧୂପରେ ଲାଗୁଥିବା ଭୋଗମାନ ହେଲା- ଖେଚୁଡ଼ି, କାନିକା, ଶାଗ, କାଞ୍ଜି, ଏଣ୍ଡୁରି, ମାଠପୁଳି, ଝିଲି, ପିଠାପୁଳି, ହଂସକେଳି, ଆଳୁ, କଦଳୀଭଜା, ଅଦା ପାଚେଡ଼ି, ବୁନ୍ଦିଆ ଇତ୍ୟାଦି ।
ସକାଳଧୂପ ନୀତି ସହିତ ସଂପୃକ୍ତ ସେବକମାନେ ହେଲେ- ପୂଜାପଣ୍ଡା, ସୁଆରବଡ଼ୁ, ପ୍ରତିହାରୀ, ପାଣିଆ ପଟ, ପ୍ରଧାନୀ, ପାଳିଆ ମହାସୁଆର, ପନ୍ତି ବଡ଼ୁ, ପତ୍ରୀବନ୍ତୁ, ଗରାବଡ଼ୁ, ମୁଦୁଲି, ରୋଷପାଇକ, ଚାଙ୍ଗଡ଼ା ମେକାପ, ଚନ୍ଦନ ଘଟୁଆରୀ, ପାଳିଆ ମେକାପ, ପାଳିଆ ଖୁଣ୍ଟିଆ, ହଡ଼ପ ନାଏକ, ବିଡ଼ିଆ ଯୋଗାଣିଆ, ଗୋଛିକାର, ଘଣ୍ଟୁଆ, ବଜନ୍ତ୍ରୀ ଇତ୍ୟାଦି ।
ମଇଲମ ଓ ଭୋଗ ମଣ୍ଡପ
ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସମୟ ସକାଳ ୧୧ଟା । ସକାଳ ଧୂପ ପରେ ଠାକୁରମାନଙ୍କର ପୁଣି ଥରେ ମଇଲମ ହୁଏ ଓ ବୟ ବଦଳାଯାଏ । ଏହା ପରେ ଗରୁଡ଼ସ୍ତମ୍ଭ ପଛପଟେ ଥିବା ଭୋଗମଣ୍ଡପ ଘରେ ଭୋଗମଣ୍ଡପ ଭୋଗ ପୂଜା ହୁଏ । ଏହି ଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ଯାହା ଦ୍ରବ୍ୟ ଲାଗେ ବା ଖର୍ଚ୍ଚ ହୁଏ, ତାହା ମନ୍ଦିର କର୍ତ୍ତୁପକ୍ଷ ବହନ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ମଠବାଡ଼ିମାନଙ୍କର ଭୋଗ ଦେବା ସକାଶେ, ଭୋଗ ବିକ୍ରୀ କରିବା ଲୋକମାନେ ଭୋଗ ତିଆରି କରି ମହାପ୍ରସାଦ କରିବା ସକାଶେ ଏବଂ

ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ୧୦୧