ରସ ରତ୍ନାକର/ତୃତୀୟ ଛାନ୍ଦ

ରସ ରତ୍ନାକର ଲେଖକ/କବି: ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେର
ତୃତୀୟ ଛାନ୍ଦ


ତୃତୀୟ ଛାନ୍ଦ



           (ରାଗ - ରାମକେରୀ)


ରସବତୀ ଦିନେ ସଙ୍ଗତେ
                   ଘେନି ସଜନୀବର,
ରଙ୍ଗେ ଗଲା ବାମା ଆରାମେ
                   କରିବାକୁ ବିହାର ।
ରସାଳ ମୂଳରେ ମାଧବୀ
                   ଲତା-ମଣ୍ଡପ ସାର,
ରମଣୀ ରତନ ବସିଲା
                   ଯାଇ ତହିଁ ଉପର ।
ରଚିଲେ ସଖିଏ ବିବିଧ
                   ଫୁଲେ ବେଶ ବାମାର,
ରତି ରହିବ ଅପସରି
                   ଚାହିଁ ସେ ଶୋଭା ତାର ।
ରଚି କେ ଦିବ୍ୟ ମଲ୍ଲୀମାଳ
                   ଗଳେ ଦେଲା ବାମାର,
ରମ୍ୟ କି ସେ କୁଚ ଶମ୍ଭୁରେ
                   ସ୍ୱଚ୍ଛ ଜାହ୍ନବୀ ଧାର ।
ରଞ୍ଜିଲା କେ ନେଇ କେତକୀ
                   ଯୋଷା ଖୋଷା ଉପର,
ରସିକାମଣିର ସେ ଶୋଭା
                    ଚାହିଁ ହୁଏ ବିଚାର ।
ରସନା ପ୍ରସାରି ଆସେ କି
                    ଗଜ-ରିପୁ-କୁମର
ରଭସ କରିବାକୁ ଗ୍ରାସ
                    ମୁଖ ଅମୃତ କର ।
ରହି କିଛିକ୍ଷଣ ସେଠାରୁ,
                    ବାଳା ହେଲା ବାହାର,
ରସା ମଣ୍ଡି ଦେଇ ବିହିଲା
                    ଚାରୁପଦ ସଞ୍ଚାର ।
ରଣ ଝଣ ଶବ୍ଦ ଧିକ୍କାରି
                      କ୍ବଣ କଲା ନୂପୁର,
ରତି ପତି ରଥ ମଦନ
                      କି ସେ ହେଲା ପ୍ରଚାର ।
ରଖି ପାଶେ ଚିତ୍ରଲେଖାକୁ
                      ଦେଇ ତା ଅଙ୍ଗେ କର,
ରଚି ଗର୍ଭାଳସୀ ବରଟା–
                      ଗତି ଅତି ସୁନ୍ଦର ।
ରଙ୍କୁ ନେତ୍ରୀ ଉପବନରେ
                      ଭାବେ କଲା ବିହାର,
ରମ୍ଭା ଊର୍ବଶୀର ଶୋଭାକୁ
                      ହେଲେ ସେ ପଟାନ୍ତର ।
ରସ ରଙ୍ଗେ କରୁଁ ବିହାର
                      ଆସି ଏକ ଭ୍ରମର,
ରମଣୀ ମୁଖରେ ବସନ୍ତେ
                      ଝାଡି ଭାଷିଲା ଗୀର ।
ରଜଃପୂର୍ଣ୍ଣ-ଫୁଲ୍ଲ-ସରୋଜ
                      ମୁଁ ତ ନୁହେଁ ଭ୍ରମର
ରସ ଲୋଭେ ମତେ ବିଅର୍ଥେ
                      କିପାଁ କରୁ ଆତର ।
ରହସ୍ୟେ ସଖୀଏ ବୋଇଲା
                       ତୁ ତ ପଦ୍ମିନୀ ସାର,
ରସାସ୍ୱାଦୀ ଯେବେ ଚୁମ୍ବିଲା
                        ତହିଁ କି ଦୋଷ ତା'ର ।
ରହିଥିଲା ଆନ ସଜନୀ
                        ପୁଣି କହିଲା ଗୀର
ରମ୍ୟ ପୁଷ୍ପବତୀ ସୁବର୍ଣ୍ଣ–
                        ବଲ୍ଲୀ ସଖୀ ଆମ୍ଭର ।
ରଙ୍ଗେ କୌତୁକ କୁହାକୁହି
                        ଗଲେ ତଡାଗ ତୀର,
ରଙ୍ଗ ରାଜୀବ ଘେନି ଶୋଭା
                        ଦିଶେ ବିମଳ ନୀର ।
ରତି-ପତିର କି ସୁପ୍ରତି
                        ମୂର୍ତ୍ତି ସେ ସରୋବର,
ରହିଅଛି ଯେଣୁ ତାପରେ
                        ନୀରେ କୁସୁମ-ଶର ।
ରହିଣ ସଲୀଳେ ସଲିଳେ
                        ନାନା ଜାତି କିଷ୍କିର,
ରବନ୍ତି ଆନନ୍ଦେ ଦମ୍ପତ୍ତି
                        ପ୍ରେମେ ହୋଇ ବିଭୋର ।
ରକ୍ଷରାଜ-ସୁତା ତା ଦେଖି
                        ହେଲା ଚିତ୍ତ ବିକାର,
ରତିପତି ଶର ସନ୍ଧିଲା
                         ପାଇ ସୁ ଅବସର |
ରହି ନ ପାରି ତହିଁ ବାଳା
                         ବାହୁଡିଲା ମନ୍ଦିର,
ରବି ଏହି କାଳେ ଗମିଲେ
                         ଅସ୍ତ-ନଗ ଶିଖର ।
ରଜନୀ ପ୍ରବେଶେ ଉଦିତ
                         ହେଲେ ରଜନୀ-କର,
ରସାଦେବୀ ଉରେ ପକାଇ
                         ଶୁଭ୍ର ଅମୃତ କର
ରଣ ରଣ ଯେ ବାଛି ବାଣ
                         ବାଣ-ସୁତା ଉପର,
ରଦ କାମୋଡି ଯୋଖି ଯୋଖି
                         ବିନ୍ଧିଲା ବାରମ୍ବାର ।
ରମଣୀମଣି ପଞ୍ଚଶର
                          ଶରଘାତେ ଅସ୍ଥିର
ରଟିଲା ଦୁଃଖ ହରହର
                          କମ୍ପିଲା ଥରଥର |
ରଖି ନିକଟେ ଚିତ୍ରଲେଖା
                          ସିଦ୍ଧ-ଯୋଗିନୀବର,
ରଦୀ-ରଦନେ ପଲ୍ୟଙ୍କରେ
                          ନିଦ୍ରା ଗଲା ସତ୍ୱର |