ହରିବଂଶ/ପ୍ରଥମ ଖଣ୍ଡ
| ହରିବଂଶ ଲେଖକ/କବି: ପ୍ରଥମ ଖଣ୍ଡ |
ଦ୍ୱିତୀୟ ଖଣ୍ଡ→ |
ମଙ୍ଗଳାଚରଣ
ସମ୍ପାଦନାନାରାୟଣଂ ନମସ୍କୃତ୍ୟ ନରଂ ଚୈବ ନରୋତ୍ତମଂ।
ଦେବୀଂ ସରସ୍ଵତୀଂ ବ୍ୟାସଂ ତତୋଜୟ ମୃଦୀରୟେତ୍ ।
ଯଂ ବ୍ରହ୍ମାବରୁଣେନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରମରୁତଃ ସ୍ତୁନ୍ଵନ୍ତି ଦିବ୍ୟେ ସ୍ତବୈ
ର୍ବେଦୈଃ ସାଙ୍ଗପଦତ୍ରମୋପନିଷଦୈର୍ଗାୟନ୍ତି ଯଂ ସାମଗାଃ ।
ଧ୍ୟାନାବସ୍ଥିତିତଦ୍ଗତେନ ମନସା ପଶ୍ୟନ୍ତି ଯଂ ଯୋଗିନୋ ।
ଯସ୍ୟାନ୍ତଂ ନ ବିଦୁଃ ସୁରାସୁରଗଣାଃ ଦେବାୟ ତସ୍ମୈ ନମଃ ।।
ବ୍ୟାସଂ ବଶିଷ୍ଠନପ୍ତାରଂ ଶକ୍ତେଃ ପୌତ୍ରମକଳ୍ମଷଂ
ପରଶରାତ୍ମଜଂ ବନ୍ଦେ ଶୁକତାତଂ ତପୋନିଧିଂ ।।
ତତୈବ ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା ଚ ତତ୍ର ଗୋଦାବରୀ ତତ୍ର ସରସ୍ଵତୀ ଚ ।
ସର୍ବାଣି ତୀର୍ଥାନି ବସନ୍ତି ତତ୍ର ଯତ୍ରାଚ୍ୟୂତୋଦାରକଥା ପ୍ରସଙ୍ଗଃ ।
ବେଦେ ରାମାୟଣେ ଚୈବ ପୁରାଣେ ଭାରତେ ତଥା ।
ଆଦୌ ଚାନ୍ତେ ଚ ମଧ୍ୟେ ଚ ହରିଃ ସର୍ବତ୍ର ଗୀୟତେ ।।
ବନ୍ଦଇ ଶ୍ରୀ ଗଣପତି ସୁଧାକାରଧାରୀ
ସକଳ ବିଦ୍ୟାର ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ଅଧିକାରୀ ।
ଅରୁଣ ବର୍ଣ୍ଣ ତୁମ୍ଭର ଶୋଭା ଗଜଶିର
ମନୋରଥ ଆସନ ତୋ ବାହନ ଇନ୍ଦୂର ।
କୁଞ୍ଜର ବଦନ ତୋର ମନୁଷ୍ୟର କାୟା
ଅଗୋଚର ବୁଦ୍ଧି ତୋର ବିଶ୍ଵକୂଟ ମାୟା ।
ତୋର ବୁଦ୍ଧିରେ ତ୍ରିପୁର ଦୈତ୍ୟ ଗଲା ନାଶ
ତେଣୁ ସୁସ୍ଥ ହୋଇଲା ଏ ସଂସାର ତ୍ରିଦଶ ।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଦେବ ଅଟୁ ତୁହି ସ୍ଵାମୀ
ପୂଜନ୍ତି ସଚରାଚର ତୋ ଚରଣେ ନମି ।
ଅନାଦି ସ୍ଵୟମ୍ଭୁ ଲିଙ୍ଗ ଈଶ ତୋର ପିତା
ପରମ ଯୋଗାଧିଶ୍ଵରୀ ପାର୍ବତୀ ତୋ ମାତା ।
ପରଶୁ ଅଙ୍କୁଶ କରେ ଶୋହେ ଭଗ୍ନଦନ୍ତ
ନିରାକାର ପୁରୁଷ ତୋ ନାହିଁ ଆଦିଅନ୍ତ ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ତୋର ଦେହୀ
ଜଗତଜନ ସୋଦର ଭକ୍ତ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।
ନବ ନାଟକ ଆଦି ଯେ ବିଦ୍ୟା ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ
ଧ୍ୟାନେ ଚିନ୍ତନ୍ତି ଯାହାକୁ ସଦା ଯୋଗୀଜନ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେ ଅନନ୍ତକୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତକାରେଣୀ
ଯୋଗାଧିରୂଢ଼ ପୁରୁଷ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ସ୍ଵାମୀ ।
ଅନନ୍ତ ନାଗଶୋଭିତ ତୁମ୍ଭ ଜଟାଭାଗେ
ପରମାନନ୍ଦ ପୁରୁଷ ମନ ତୋର ଯୋଗେ ।
ଏ ଜଗତ ମଧ୍ୟେ ତୁହି ଅଟୁ ଦେବଶ୍ରେଷ୍ଠ
ଦେବ ଦେବାଙ୍ଗ ବିଦ୍ୟାରେ ଅଟୁ ତୁ ଗରିଷ୍ଠ ।
ଅନାଥଜନବାନ୍ଧବ ଜଗତ ତାରଣ
ମହାବିଘ୍ନମାନଙ୍କର ଅଟୁ ବିନାଶନ ।
ତେଣୁ ବିଘ୍ନରାଜ ନାମ ଅଟଇ ତୋହର
ଏ ମାୟାସଂସାରୁ ପ୍ରଭୁ ମୋତେ ତୁ ଉଦ୍ଧର ।
ଏ ଘୋର ସଂସାରେ ପଡ଼ି ହେଉଛି ମୁଁ ବଣା
ତେଣୁ ବିଘ୍ନରାଜା ପାଦପଦ୍ମ କଲି ଠଣା ।
ବିସ୍ତୁର ମଣି ମାଣିକ୍ୟ ହୃଦକୁ ତୋ ଶୋଭା
ବର୍ତ୍ତୁଳ ଗଜମୁକୁତା ହାର ମନଲୋଭା ।
ନବରତନ ମେଖଳା ଘାଗୁଡ଼ି ଯେ ସାଜେ
ଧୀରେ ଧୀରେ ଗମନ୍ତେ ସେ ରୁଣୁଝୁଣୀ ବାଜେ ।
ପୃଥୁଳ ସୁନ୍ଦର କଳେବର ହରବଳା
ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତ ଗୁଣବନ୍ତ ତେଜ ଅର୍ନଗଳା ।
ଜମ୍ଵୁନଦ କଙ୍କଣ ତୋ ଶୋହେ ବେନିହସ୍ତେ
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଲାଗଇ ତୋତେ ।
ସୁଜାଣ ଅତି ପଣ୍ତିତ ଅଟନ୍ତି ଯେ ପ୍ରାଣୀ
ତୋ ପାଦ ପୂଜା କରନ୍ତି ଶୁଭବେଳା ଜାଣି ।
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ମୋକ୍ଷ ଯାର ଯେବା ବିଧି
ମନୋବାଞ୍ଛା ପୂର୍ଣ୍ଣ କରୁ କାର୍ଯ୍ୟ ହୁଏ ସିଦ୍ଧି ।
ପୂର୍ବରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୂଜା କଲେକ ବିରଞ୍ଚି
ତହୁଁ ସେହି ପରମେଷ୍ଠି ଜନ ଜନ୍ତୁ ସଞ୍ଚି ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୂର୍ବରେ ପୂଜା କଲେ ମାରକଣ୍ତ
ଜାଣିଲେ ପ୍ରଳୟ ଖଣ୍ତ ଖଣ୍ତି ଯମଦଣ୍ତ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୂର୍ବରେ ସେବା କଲେ ସୁରପତି
ସ୍ଵର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ପାଇ ହେଲେ ଶଚୀପତି ।
ଦିଗପାଳ ବରୁଣ ଯେ କଲେ ତୁମ୍ଭ ପୂଜା
ସପତ ବାରିନିଧିରେ ହେଲେ ମହାରାଜା ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭକ୍ତି ପୂର୍ବେ କଲେକ କୁବେର
ଅଷ୍ଟନିଧିରେ ରହିଲା ତାଙ୍କ ଅଧିକାର ।
ଶୁକ ସନକ ବ୍ୟାସେ ଯେ ଜନକ ବଶିଷ୍ଠ
ତୁମ୍ଭ ସେବାରେ ଖଣ୍ଡିଲେ ସକଳ ଅରିଷ୍ଟ ।
ମାନବ ହୋଇ ଯେ ସେବା କରନ୍ତି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ
ଜୀବ ଥିବାଯାଏ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ନ ଛାଡ଼ଇ ତାଙ୍କୁ ।
ଅଷ୍ଟ ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ନାଥ ତୁମ୍ଭେ ଦେଇପାର
ସଂସାରକରତା ନାଥ ମହିମା ଅପାର ।
ତୁମ୍ଭେ ତ ଅନାଦି ନାଥ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ଆଦି
ଜଳ ସ୍ଥଳ ଅନଳକୁ ତୁମ୍ଭେ ପାର ଭେଦି ।
ତୁମ୍ଭ ମହିମା ଅନନ୍ତ ତାର ଅନ୍ତ ନାହିଁ
ମୁଁ କିସ କହିବି ନାଥ ନରଦେହ ବହି ।
ତୁମ୍ଭେ ଦେବ ଲମ୍ଵୋଦର ସକଳ କାରେଣୀ
ଅନୁଗ୍ରହ କର ମୋତେ ବିଜ୍ଞଶିରୋମଣି ।
ତବ ପାଦପଦ୍ମେ ନିତ୍ୟ ଲାଗୁ ମୋର ସେବା
ଧନଦ୍ରବ୍ୟ ବିଦ୍ୟା ବର ଯାଚି ମୋତେ ଦେବା ।
ସେବା କରିବା ଭାଜନ ନୁହେ ମୁହିଁ କିଛି
ତୁମ୍ଭ ନାମଗୋଟି ହୃଦମଧ୍ୟେ ଭାବୁଅଛି ।
ହରିବଂଶ ପୁରାଣ ମୋ କହିବାକୁ ଇଚ୍ଛା
ଆହେ ଗଣନାଥ ଦିଅ ପ୍ରସନ୍ନେ ଏ ଦୀକ୍ଷା ।
ତେବେ ମୋର ବାଞ୍ଛା ପ୍ରଭୁ ହୋଇଯିବ ସିଦ୍ଧି
ମୋହର କଣ୍ଠେ ବସିଣ କହିଦିଅ ବୁଦ୍ଧି ।
ତୁମ୍ଭରି ପ୍ରସନ୍ନେ ନାଥ କହି ଦିବ୍ୟବାଣୀ
ମହାପାତକ ବିନାଶ ହେବ ତାହା ଶୁଣି ।
ତୁମ୍ଭେ ସ୍ଵାମୀ ଜାଣ ମୋର ଗତଜନ୍ମ କଥା
ମାନବ ଜନ୍ମ ଲଭି ମୁଁ ପାଇଲି ଅବସ୍ଥା ।
ବିଷୟାଦ୍ଵନ୍ଦେ ପଡ଼ି ମୁଁ ପାଇଲଇଁ ଦୁଃଖ
ଶାପରୁ ତାରଣ ମୋତେ କର ଗଜମୁଖ ।
ହରିବଂଶ ଲେଖିବି ମୁଁ ପୂର୍ବେ ଯା ବଖାଣି
ସାନୁଗ୍ରହେ ଆଜ୍ଞା ମୋତେ ଦେବା ପାଶପାଣି ।
ଭକ୍ତଜନ ଉଦ୍ଧାରନ୍ତା ସ୍ଵାମୀ ଚିନ୍ତାମଣି
ଲାଭ ହାନି କର୍ତ୍ତା ନାଥ ଦେବଙ୍କ ଅଗ୍ରଣୀ ।
ଭକ୍ତ ଜନଙ୍କର ନାଥ ଅଟୁ ପ୍ରାଣନାହା
ପ୍ରସନ୍ନେ ପୂରଣ କର କଲି ବାଞ୍ଛା ଯାହା ।
ଜୟ ସର୍ବ ମଙ୍ଗଳା ଗୋ ଅଟୁ ମାୟାରୂପୀ
ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତଯାକ ଅଛୁ ବ୍ୟାପି ।
ଯେଉଁ ନାମ ସୁମରନ୍ତେ ହୁଏ ବାଞ୍ଛା ସିଦ୍ଧି
ସୁନ୍ଦର ଶ୍ୟାମଳବର୍ଣ୍ଣ ଭାବନାର ନିଧି ।
ଶୁଦ୍ଧ କର୍ମଦାନୀ ତୁ ଗୋ ଶୁଦ୍ଧ ତୋର କାୟା
ଅଖିଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତ ମଧ୍ୟେ ଖେଳେ ତୋର ମାୟା ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ ମୂଳେ କୀଟାଦି ପତଙ୍ଗ
ଅବିକାର ବ୍ରହ୍ମ ତୁ ଗୋ ସକଳ ତୋ ଅଙ୍ଗ ।
ପୃଥ୍ଵୀ ଆପ ତେଜ ବାୟୁ ଆବର ଆକାଶ
ଏ ପଞ୍ଚଭୂତ ତୋ ଦେହୁଁ ହୁଅନ୍ତି ପ୍ରକାଶ ।
ସ୍ଵେଦଜ ଅଣ୍ତଜ ଆଦି ପ୍ରାଣୀ ଚାରିଖାନି
ପଞ୍ଚଭୂତ ସଂଯୋଗରେ ରଚିଲୁ ଗୋ ପୁଣି ।
ପଞ୍ଚରୂପୀ ପିତା ତୁ ଗୋ ମାତା ରଜୋରୂପୀ
ଦିବସରେ ଜ୍ୟୋତି ତୁ ଗୋରାତ୍ରେ ତମୋରୂପୀ ।
ଅସୁରଙ୍କ ଗର୍ବ ତୁ ଗୋ ଆପଣେ ନିବାରୁ
ପ୍ରକୃତି ରୂପରେ ତୁ ଗୋ ନାନା ରୂପ ଧରୁ ।
ଜୟ ଜୟ ହରି ତବ ଅଗୋଚର ବୁଦ୍ଧି
ମୂଳମନ୍ତ୍ର ଆଦ୍ୟେ ତୁମ୍ଭ ନାମ ମହୌଷଧି ।
ଅକଳିତ ମାୟା ତବ କଳନା ନୁହଇ
ଅବ୍ୟାହତ ଅଣାକାର ଅଟେ ତୁମ୍ଭ ଦେହୀ ।
ଋକ ଯଜୁ ସାମାଥର୍ବ ଏହି ଚାରି ବେଦ
ଓଁ କାର ସୁଷୁମ୍ନା ଜୀବ ପରମର ଭେଦ ।
ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ୟା ଅଜପା ତୁ ଜପା ଯୋଗମୟ
ବେଦ ମଧ୍ୟରେ ଓଁ କାର ଅଟେ ତୋର କାୟ ।
ରୂପ ରେଖ ଆଦି ବର୍ଣ୍ଣ ତୋହର ତ ନାହିଁ
ଅବତାର ମହୀଭାର ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁ ।
ନାମ ବହିଲେ ଅବଶ୍ୟ ରୂପେକ ପ୍ରକାଶ
ରୂପ ବହିଲେ ଅବଶ୍ୟ ହେବ ଯାଇ ନାଶ ।
ତୁହି ପ୍ରଭୁ ଆଣାକାର ରୂପ ଆପେ ଧରୁ
ସଂସାର କଳ୍ପନା କରି ଆତଯାତ କରୁ ।
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ଦେବ କୋଟି କୋଟି
ଭୂଲୋକ ସ୍ଵର୍ଲୋକ ଆଦି ତୁହି କରୁ ସୃଷ୍ଟି ।
ପଞ୍ଚାଶ ଅକ୍ଷର ପୁଣି ମାତ୍ରା ବାରଗୋଟି
ଶାସ୍ତ୍ର ମୂଳଭିତ୍ତି ରୂପେ କରିଅଛୁ ସୃଷ୍ଟି ।
ଚାରି ବେଦ ଷଡ଼ ଶାସ୍ତ୍ର ପୁଣି ବ୍ୟାକରଣ
କରୁ ତୁ ଜ୍ୟୋତିଷ ଗ୍ରନ୍ଥ ସକଳ ପୁରାଣ ।
ଜ୍ୟୋତିଙ୍କର ଜ୍ୟୋତି ତୁମ୍ଭେ ଅଭାବର ଭାବ
ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ପ୍ରାଣରୂପେ ସଂସାରେ ସମ୍ଭବ ।
ଅନୁଭବ ନାଥ ଆପେ କରୁ ସର୍ବସିଦ୍ଧି
ଏଥୁ ବାହାରି ନ ଯାଏ ତୋର ମନ ବୁଦ୍ଧି ।
ସକଳ ପ୍ରାଣୀଙ୍କୁ ପ୍ରଭୁ ହେଲେ ନିର୍ଭାକଲ
ଅଣାକାର ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଜଗତେ ରହିଲ ।
ତୋହର ମହିମା ନାଥ ଜାଣୁ ସିନା ତୁହି
ରୁଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମା ଆଦିକରି ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି ।
ଅନେକ ମୁରତି ତୁମ୍ଭେ ଏ ସଂସାରେ ଧର
ପ୍ରକୃତି ଭେଦେ ପ୍ରାଣିଙ୍କି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କର ।
ତୁମ୍ଭଠାରୁ ଏ ସଂସାରେ ନାହିଁ ଭିନ୍ନ କାୟା
କୀଟଠାରୁ ବ୍ରହ୍ମଯାଏ ସବୁ ତୁମ୍ଭ ମାୟା ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ମହୀଧର ବାସୁକୀ ଦେବତା
ତେତ୍ରିଶ କୋଟି ରୂପେ ତୁ ଜଗତ କରତା ।
କିଞ୍ଚିତ ମାତ୍ର ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନ ପାରିଲେ ଜାଣି
ମୋହପରି ଅକିଞ୍ଚନ ପାରିବ କି ଜାଣି ।
ଅନେକ ବୟସ ଗଲା ଚଞ୍ଚଳ ମୋ ମତି
କିଛି ନ ଜାଣିଲି ପାଠଶାଠ ବିଦ୍ୟାରୀତି ।
ନ ପଢ଼ିଲି କାବ୍ୟ ଶାସ୍ତ୍ର ନ ଜାଣେ ପୁରାଣ
ଜନ୍ମାନ୍ତର ବିଦ୍ୟା ମାତ୍ର ହୋଇଲା ସ୍ମରଣ ।
ସୁଜନ ଗୋଷ୍ଠିରେ ସଙ୍ଗ ନାହିଁ ମୋର ଜାଣ
ମାନବ ଯୋନିରେ ପୁଣି ଲଭିଛି ଜନମ ।
ପୂର୍ବଜନ୍ମ ହେତୁ ମୋତେ ହେଲା ଯହୁଁ ଦୃଶ୍ୟ
ତେଣୁ ଗ୍ରନ୍ଥ କରିବାକୁ ବଳିଲା ସାହସ ।
ସିଦ୍ଧ ବାକ୍ୟ ଶୁଣିବାରୁ ବଳିଲା ଶରଧା
ପ୍ରଭୁ ଦୟା କଲେ ମୋର ଘୁଞ୍ଚିଯିବ ବାଧା ।
ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କର ଚରଣେ ମୋ ସେବା
ପଦ ଯତି ହୁଡ଼ିଲେ ମୋ ଦୋଷ ନ ଧରିବା ।
ଅଗାଧ ସମୁଦ୍ରେ ମୁହିଁ ଲୋଡ଼ୁ ଅଛି ଝାସି
କେତେ କଥା ଦୃଶ୍ୟ ମୋତେ ହେଉଥିବ ଆସି ।
ପଦ ପଦକେ ଅମୃତ ହୁଏ ଦିବ୍ୟ ବାଣୀ
ପଣ୍ତିତ ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ଯାହା ଅଛି ଶୁଣି ।
ଦେବନନ୍ଦିନୀ ଶାରଦା ଦେବୀ ମହାମାୟା
ସେହି ଯେବେ ମୋତେ କିଛି କରିବେ ସୁଦୟା ।
ବିଷ୍ଣୁର ବଲ୍ଲଭୀ ତୁ ଗୋ ଅଟୁ ମାହେଶ୍ଵରୀ
ସକଳ ବିଦ୍ୟାରେ ତୁହି ଅଟୁ ଅଧିକାରୀ ।
କାବ୍ୟ ଯେ ନାଟକ ନ୍ୟାୟ ଶାସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ୟମାନ
ବେଦ ବେଦାଙ୍ଗ ରଚନା ଆଦି ଯେତେ ଜାଣ ।
ପୁରାଣ ଆବର ନାନା ଶାସ୍ତ୍ର ଜଉତିଷ
ଆଗମ ନିଗମ ତନ୍ତ୍ର ମନ୍ତ୍ରହିଁ ଅଭ୍ୟାସ ।
ଯେପରି ହୋଇବ ଏହି ବିଦ୍ୟାମାନ ସାଧି
କର ଅନୁଗ୍ରହ ମୋତେ କୃପାଜଳ ନିଧି ।
ବୀଣାଯନ୍ତ୍ର ଆଦି ବାଦ୍ୟ ଶୋଭିତ ତୋ କରେ
ଧ୍ଵନି କରନ୍ତି ଗାନ୍ଧାରରାଗେ ଦିବ୍ୟସ୍ଵରେ ।
ଫରହର ଅଙ୍ଗେ ରଙ୍ଗେ ମୋହୁ ମହାମାୟା
ବିଦ୍ୟାଦାନ କର ମାତ କରି ମୋତେ ଦୟା ।
ଧବଳ ଅଙ୍ଗେ ଶୋଭିତ ଚାରୁ କୃଷ୍ଣ କେଶ
ନାନା କୁସୁମେ ମଣ୍ତିତ ଗଭା ଚଉପାଶ ।
ଚାଚର ଶୋଭିତ କେଶେ ଧନ୍ୟ ତୋ କବରୀ
ସିଦ୍ଧ ଅଣାକାର କାୟା ଅଟ ମାହେଶ୍ଵରୀ ।
ବିଷ୍ଣୁ ଦେବ ପ୍ରଭୁଙ୍କର ଅଟୁ ତୁ ଗୋ ଜାୟା
ଧବଳୀଅଙ୍ଗୀ ଜନନୀ ସର୍ବଦା ନିର୍ମାୟା ।
ମୋହାର ମାଗୁଣି ମାଗୋ ଏତିକି ତୋ ପାୟେ
ସୁପ୍ରସନ୍ନ ବର ମୋତେ ଦିଅ ମହାମାୟେ ।
ମୋହର କଣ୍ଠେ ବସିଣ ପଦ ଦିଅ କହି
ଭାଷା ପ୍ରବନ୍ଧେ ରଚିବି ହରିବଂଶ ମୁହିଁ ।
ତୁମ୍ଭେ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ଯେବେ ହେବ ଜଗଦ୍ଧାତ୍ରୀ
ସବୁ ବାଧା ଚାଲିଯିବ ଲଭିବ ସୁଖ୍ୟାତି ।
ଘୋର ଅନ୍ଧାର ସଂସାର ମାୟାମୋହେ ବଦ୍ଧ
ନିରତେ ପାପ କରନ୍ତି ପ୍ରାଣୀମାନେ ମନ୍ଦ ।
ଅପବାଦ ଅହଙ୍କାର ହିଂସା ମନ୍ଦକର୍ମ
ନିୟତ କରନ୍ତି ଜନେ ଭୁଲି ସାର ଧର୍ମ ।
ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଲେ ବରୁଣର ଜେମା
କହିବି ମୁଁ ହରିବଂଶ ପୁରାଣ ମହିମା ।
କ୍ଲେଶ ଖଣ୍ତି ଯଶ ଶିରୀ ଦିଅ ସଦଗତି
ଦୟା କରି ଖଣ୍ତ ମୋର ଏ ଭବ ଦୁର୍ଗତି ।
ମାନବ ଜନମ ମୁଁ ତ ଛାଡ଼ି ନ ପାରଇ
ତେଣୁ ଏମାନ ମୁଁ ତୋତେ କହୁଛି ବୁଝାଇ ।
ଯେ ଅବା ପଣ୍ତିତ ବିଜ୍ଞ ପୁଣି ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ
ମୋହରେ ଜଡ଼ିତ ବୋଲି ଜାଣନ୍ତି ଜଗତ ।
ଅକର୍ମ ସୁକର୍ମ ପାପ ପୁଣ୍ୟ ମୁଁ ଜାଣିଲି
ସଂସାର ଅନିତ୍ୟ ବୋଲି ତେଣୁ ମୁଁ ମଣିଲି ।
ଜାଣିଲି ନାମର ବଳେ ଯାଏ ପାପରାଶି
ପାଇଲି ପରମ ଗତି ହରିନାମ ଘୋଷି ।
ଜ୍ଞାନୀଏ ଜାଣନ୍ତି ସିନା ଏଥିର ଯେ ସିନ୍ଧି
ବିଷୟ ବନ୍ଧନେ ସେହି କେବେନୋହେ ବନ୍ଦୀ ।
ସୁଜ୍ଞଜନମାନଙ୍କର ଅଟେ ମୁହିଁ ଦାସ
ବାଳକମତି ମୋହର ନ ଘେନିମା ଦୋଷ ।
ଜାଣି ନ ଜାଣି କହିବି ମୁହିଁ ହରିବାଣୀ
ଅନେକ ଜନ୍ମ ପାତକ ଦଗ୍ଧ ହେବ ଶୁଣି ।
ବିଷ୍ଣୁର ଚରିତ ଅବା କେ କହି ପାରିବ
ଭୁଜ ପରାକ୍ରମେ କେବା ସମୁଦ୍ର ତରିବ ।
ଅକଳିତ ମହିମା ଏ ହରିବଂଶ ବାଣୀ
ସୁରାସୁରେ ନ ପାରନ୍ତି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବଖାଣି ।
ତାହା କହିବାକୁ ମୋର ବଳିଲା ମନୀଷା
ଚଞ୍ଚଳ ଚିତ୍ତରେ ମୁହିଁ କରିଛି ଭରସା ।
ଅଟନ୍ତି ଯେ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ ପ୍ରାଣୀ
ମୁକତି ବାଟ ଫିଟିବ ହରିବଂଶ ଶୁଣି ।
ଯୁକତେ ହରିର ନାମ ପାପ କରେ କ୍ଷୟ
ଯମଦଣ୍ତ ବାଧାକୁ ନ ଥିବ ଆଉ ଭୟ ।
ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତେ ଯେତେ ଛନ୍ତି ଅବା
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ପଦାମ୍ଵୁଜେ କରି ସର୍ବେ ସେବା ।
ସବୁର ଜୀବତ୍ମା ସେହି ଶ୍ରୀହରି ଅଟଇ
ହରି ନିର୍ଦ୍ବନ୍ଦ୍ଵେ ସବୁରି ହୃଦୟରେ ଥାଇ ।
ହରିନାମରେ ପ୍ରାଣୀର ଦୁର୍ଗତି ତୁଟଇ
ହରି ନାମ ସୁମରିଲେ ଯମ ନ ଭେଟଇ ।
ହରି ଏକା ନିର୍ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ଯେ ସବୁ ଅଟେ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ
ତାକୁ ଆଶ୍ରା କଲା ପ୍ରାଣୀ ଛେଦେ କୂଟ ଛନ୍ଦ ।
ଅବିଦ୍ୟା ବିଦ୍ୟାକୁ କରିଅଛି ଯେ ସଂସାରେ
ହରିନାମ ବିନା ସେହି ସଂସାରୁ ନ ତରେ ।
ସଂସାରରେ ହରି ନାମଗୋଟି ସାରସ୍ଵତ
ହରି ଏହି ସଂସାରର ଅଟେ ତାତ ମାତ ।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଦେବ ଅଧିଦେବ ହରି
ଯାଗ ଯଜ୍ଞ ପ୍ରଭୃତିରେ ଆଗ ତାଙ୍କୁ ବରି ।
ସକଳ ପାପ ପୁଣ୍ୟକୁ ହରି ଅଟେ ସାକ୍ଷୀ
ହରିର ନାମ ଜପଇ କପୋତ ଯେ ପକ୍ଷୀ ।
ସେ ନାମ ଜପିଲେ ପ୍ରାଣି ତରିବେ ସଂସାରୁ
ଏହି ହରିବଂଶ ହରିନାମ କଳ୍ପତରୁ ।
କର୍ମଫଳ ଅନୁକ୍ରମେ ହରେ ପାପ ବ୍ୟାଧି
ଏହି ସଂସାରକୁ ହରିନାମ ମହୌଷଧି ।
କୁବୁଦ୍ଧି ଅହନ୍ତା ମନ୍ଦପଣ ପାପକର୍ମ
ଏହା ଯେ ଆଚରଣନ୍ତି ସେ କରନ୍ତି ଅଧର୍ମ ।
ଘୋର ଅନ୍ଧାର ତିମିର ଜାଣ ମହାଗରୁ
ହରି ନାମଗୋଟି ଅଟେ ତହିଁ କଳ୍ପତରୁ ।
ସୁତ ବିତ୍ତାଦି ବିଷୟ ରସେ ସଦା ରସି
ପ୍ରାଣୀମାନେ ଧାଉଁଛନ୍ତି ନାହିଁ ଦିବାନିଶି ।
ମହାରଜ୍ଜୁ ବନ୍ଧନରେ ଆବଦ୍ଧ ସକଳ
ରକ୍ତମାଂସ ଦେହ ଏ ନଥିବ ଚିରକାଳ ।
ବୃଷ୍ଟି ହେଲେ ଦିଶେ ଯେହ୍ନେ ଜଳବିମ୍ଵ ଗୋଟି
ତେସନ ପ୍ରକାରେ ଏହି ପଞ୍ଚପ୍ରାଣ ଘୋଟି ।
ବହୁତ କଷ୍ଟରେ ଜାଣ ଛାଡ଼ିବ ଏ ପ୍ରାଣ
ହରିନାମ ନ ଧଇଲେ ହେବ ଅକାରଣ ।
ଜାଣୁ ଜାଣୁ ପ୍ରାଣୀମାନେ ହେଉଛନ୍ତି ଗଞ୍ଜି
ଯମ ସେହି ଯାତନାକୁ ଲେଖି କରେ ପାଞ୍ଜି ।
ଅବସାନ କାଳେ ଜାଣ ହରିନାମ ସଖା
ଯମ ଧର୍ମ ବିଚାରିଣ କାଳେ ଥିବ ଏକା ।
ଜୀବ ଯିବାଯାଏ ପ୍ରାଣୀ ଅର୍ଜିଥିଲେ ଯାହା
ପୁଣି ଅବଶ୍ୟ ଜନମି ଭୁଞ୍ଜଇ ନା ତାହା ।
ମାୟା ମୋହେ ପଡ଼ି ଲୋଭ ମୋହଗ୍ରସ୍ତେ ଜଡ଼ି
ଯଥାକାଳରେ ସେ ଏକା ଯାଏ ସବୁ ଛାଡ଼ି ।
ଇଷ୍ଟ ବନ୍ଧୁ କୁଟୁମ୍ଵ ଯେ ଭାରିଯା ସନ୍ତତି
ଅବସାନ କାଳେ କେହି ନ ଥିବେ ତା କତି ।
ଯେ ଯାହାର ସେ ତାହାର ଆନ ନ ଭୁଞ୍ଜଇ
ମିଛ ମୋହେ ପଡ଼ି ମହାଭାଗକୁ ବହଇ ।
ଭଲମନ୍ଦ ଯେତେକ ସେ ଅର୍ଜ୍ଜଇ ସଂଯୋଗେ
ଆପେ ତାହା ଏକା ଭୁଞ୍ଜେ କେହି ନାହିଁ ସଙ୍ଗେ ।
ଏ କଥା ବିଚାର ଯେହୁ ଧର୍ମେ କରେ ଲୟ
ଖଣ୍ତିଏ ମହାପାତକ ହୋଏ ପୁଣ୍ୟମୟ ।
ହରିଙ୍କର ନାମ ବିନା କେହି ନାହିଁ ସଖା
ମହାନଦୀ ତରଣିକୁ ନାମହିଁ ନଉକା ।
ହରିନାମ ଗୋଟି ଜାଣ ଅଟେ ଗଣ୍ଠିଧନ
ହରିନାମ ସୁମରନ୍ତେ ମିଳେ ପୁଣ୍ୟମାନ ।
ହରିନାମ ସୁମରନ୍ତେ ପୁଣ୍ୟ ହୋଇ ଯେତେ
ଜାଣିକରି ହରିନାମ ଉଚ୍ଚାରୁଛି ଚିତ୍ତେ ।
ଶୁଣ ସର୍ବ ବିଜ୍ଞଜନେ ହୋଇ ଏକଚେତା
ଅଷ୍ଟାଦଶ ପୁରାଣ ଯେ କଲାକ ବିଧାତା ।
ଦେବଙ୍କର ଅର୍ଥତତ୍ତ୍ଵ ଦେବଙ୍କର କଥା
ପବିତ୍ର ହୁଅନ୍ତି ତାର ବକତା ଯେ ଶ୍ରୋତା ।
ପୁରାଣ ଭିତରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଷ୍ଣୁର ମହିମା
ଶୁଣନ୍ତେ ଯମ ଲଙ୍ଘି ନ ପାରେ ତାର ସୀମା ।
ହରିବଂଶ ଶ୍ରୋତା ଯମ ଅର୍ଗଳି ଭାଙ୍ଗଇ
ଯେ ପାପ ହୃଦରେ ଥାଇ ସକଳ ଖଣ୍ତଇ ।
ହରିବଂଶ ଶୁଣ ନରେ ଖଣ୍ତିବ ଯେ ମୃତ୍ୟୁ
ହରିବଂଶ ଶୁଣ ନରେ ମନେ କରି ହେତୁ ।
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ମୋକ୍ଷ ଚଉବର୍ଗଧାରୀ
ହରିକଥା ଶୁଣ ଭବୁ ଯିବ ଯେ ଉଦ୍ଧରି ।
ହରିବଂଶ ଶୁଣ ଦିଶିଯିବ ସବୁ ବୁଦ୍ଧି
ହରିବଂଶ ଶୁଣ ନରେ ବାଞ୍ଛା ହେବ ସିଦ୍ଧି ।
ରାଜଭୟ ଅଗ୍ନିଭୟ ଆଦି ସର୍ବ ଭୟ
ହରିବଂଶ ଶୁଣି ନରେ କର ସବୁ କ୍ଷୟ ।
ଶତକୋଟି ବାର ମଣି କର୍ଣ୍ଣିକାକୁ ଗଲେ
ସମାନ ନହେବ ହରିବଂଶ ଶ୍ରୋତା ତୁଲେ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତରେ ବୁଲି ଯେତେ ବ୍ରତ ତୀର୍ଥକରି
କେହି ହରିନାମ ଶ୍ରୋତା ସଙ୍ଗେ ନୋହେସରି ।
ଏହା ବିଚାରିଣ ନରେ ହରିବଂଶ ଶୁଣ
ଧନପୁତ୍ର ବଢ଼ିବ ଯେ ଲଭିବ କାରଣ ।
ହରିନାମ ବେନି ବର୍ଣ୍ଣ ବେଦାନ୍ତ ଅଟଇ
ସଂସାର ମାୟାବନ୍ଧନ ଶୁଣନ୍ତେ ତୁଟଇ ।
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ ମୁଁ ସ୍ମରେ ଦୀନବନ୍ଧୁ
କର ଅନୁଗ୍ରହ ମୋତେ କୃପାଜଳସିନ୍ଧୁ ।
ମହାପ୍ରଳୟର ବର୍ଣ୍ଣନ
ସମ୍ପାଦନାଶୁଣ ଆହେ ସୁଜ୍ଞଜନେ ସୁଧାରସ ବାଣୀ
ଶୁକକୁ ଯେ ପଚାରିଲେ ପରୀକ୍ଷ ନୃପମଣି ।
ଭୋ ମୁନିବର ହେ ତୁମ୍ଭେ ପରଂବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା
ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତ ବର୍ତ୍ତମାନ କାଳଜ୍ଞାତା ।
ଅଶେଷ ଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣେ ପବିତ୍ର ତୋ ଅଙ୍ଗ
ଜୀବ ପରମ ଆତ୍ମାକୁ କର ଏକସଙ୍ଗ ।
ପଣ୍ତିତମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ଅଟୁ ତୁହି ଶ୍ରେଷ୍ଠ
ଅନାହତ ବ୍ରହ୍ମବେତା ଆପେଣେ ଗରିଷ୍ଠ ।
ଯତିକୁଳମଣ୍ତନ ତୁ ବିଦ୍ୟାଗୁଣମନ୍ତ
ତୋ ଠାରୁ ଭୋ ମୁନି ସିନା ସକଳ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ।
ଭୋ ମୁନି ହେ ମୋତେ ତୁମ୍ଭେ ଅନୁଗ୍ରହ କର
କହିବା ଯେ ହରିବଂଶ ପୁରାଣର ସାର ।
ଅପୂର୍ବ କଥା ଗୋଟାଏ ଭୋ ମୁନି ପଚାରି
ପୁଣ୍ୟ କୀର୍ତ୍ତି ଆହେ ମୁନି କହିବ ବିସ୍ତାରି ।
ଭୋ ବ୍ୟାସନନ୍ଦନ ମୋର ସନ୍ଦେହକୁ ଫେଡ଼
ତୁମ୍ଭର ପ୍ରସାଦେ ମୋର ଫିଟୁ କର୍ମ ଜଡ଼ ।
ଯେ ବିଷ୍ଣୁ ମାୟାରେ ଅଛି ସଂସାର ସକଳ
ଆଦିଅନ୍ତ ମଧ୍ୟେ ତାର ନାହିଁ ଥଳକୂଳ ।
ଏ ସାରସ୍ଵତ ପୃଥ୍ଵୀକି କରନ୍ତି ଭିଆଣ
କାହାଯୋଗେ କିବା ସେହି କହ ବିସ୍ତାରିଣ ।
କାହୁଁ ଅଇଲା ସେ ଜୀବ କାହିଁ ଯାଏ ଅନ୍ତେ
ଜାଣିବି ତଦନ୍ତ ମୁହିଁ ତୁମ୍ଭର କହନ୍ତେ ।
ପାତାଳ ଯେ ମଧ୍ୟଲୋକ ସ୍ଵର୍ଗଲୋକ ତିନି
ସ୍ଵର୍ଲୋକ ଯେ ମହଲ୍ଲୋକ ଜନଲୋକ ଘେନି ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ ଆଦି ଜୀବ ଚାରିଖାନି
କୀଟୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ଭିଆଣ ଧରଣୀ ।
ନାଗଗଣ ଦେବଗଣ ଦିଗପାଳ ମୂଳେ
ବନ କନ୍ଦର ଯେ ଗରି ମେରୁ ଏ ସକଳେ ।
ଅନନ୍ତକୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତେ ଛନ୍ତି ଯେତେ ଜୀବ
କାହୁଁ ଆସିଥିଲେ ପୁଣି କାହୁଁ ସଂହରିବ ।
ଏଥିର ଯା ଆଦିଅନ୍ତ କହ ତପୋଧନ
ହୋଇବି କୃତାର୍ଥ ଶୁଣି ତୁମ୍ଭର ବଚନ ।
ଏତେ କହି ମୁନିଙ୍କି ସେ ପାଦାସନ ଦେଲେ
ନବରତ୍ନ ମାଳା ନେଇ କଣ୍ଠେ ଲମ୍ଵାଇଲେ ।
ଧୂପ ଦୀପ ଗନ୍ଧପୁଷ୍ପ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣପାତ୍ରେ ଭରି
ଯଥା ବିଧିମତେ ପୂଜାକଲା ଦଣ୍ତଧାରୀ ।
ଶ୍ରୀଖଣ୍ତ ଚନ୍ଦନ ଅଗ୍ରୁ ଧୂପ ଦୀପମୂଳେ
ଅନେକ ପୂଜାକରି ସେ ମୁନି ପାଦତଳେ ।
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ପୁଣି ଉଠି ଉଭାହୋଇ
ବହୁତ ବିନୟ ଭାବେ ସମସ୍ୟା ସେ ଦେଇ ।
ରାଜା ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖି ଶୁକମତିଯତି
ପ୍ରସନ୍ନରେ କହନ୍ତି ସେ ଶକତିର ନାତି ।
ଶୁଣ ହେ ପରୀକ୍ଷ ତୁମ୍ଭେ ପଚାରିଲ ଯାହା
ଅନୁଗ୍ରହେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମୁଁ କହିବଇଁ ତାହା ।
ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତେ ଛନ୍ତି ଯେବଣ ହିଁ ଜନ
ହରି ଅଟନ୍ତି ସକଳ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଜୀବନ ।
ହରିର ବଂଶ ପୁରାଣ ଅତି ପୁଣ୍ୟମୟ
ଶୁଣନ୍ତେ ପଞ୍ଚପାତକଯାକ ଯାଏ କ୍ଷୟ ।
ବଂଶାନୁଚରିତ ସୃଷ୍ଟି ସର୍ଜ୍ଜନା ଏ କଥା
ଶୁଣି ଜ୍ଞାନବନ୍ତ ହୁଅ ତୁମ୍ଭେ ମହାରଥା ।
ଶରୀର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତ ଏକ ନୁହେଁ ଭିନ୍ନା ଭିନ୍ନ
ଶରୀରେ ଯେତେକ ସୃଷ୍ଟି ବ୍ରାହ୍ମଣ୍ତେ ସେ କର୍ମ ।
ଏଥିକି ଜାଣ ବିଧାତା କରିଅଛି ମାୟା
ପୃଥିବୀରେ ମାୟାଧାର ଭିଆଇଛି ଏହା ।
ପୃଥିବୀ ଯେ ଆପ ତେଜ ବାୟବ୍ୟ ଆକାଶ
ପ୍ରାଣପାନ ବ୍ୟାନୋଦାନ ସମାନ ଅଭ୍ୟାସ ।
ପଞ୍ଚଭୂତ ପଞ୍ଚପ୍ରାଣ ବୋଲନ୍ତି ଜ୍ଞାନୀଏ
ହସ୍ତପଦ ପାୟୁପସ୍ଥ ମୁଖ କର୍ଣ୍ଣଯାଏ ।
ଚକ୍ଷୁଆଦି ଦଶ ଇନ୍ଦ୍ରି ମନର ସଂଯୋଗେ
ଏମନ୍ତ ଭିଆଇଅଛି ବ୍ରହ୍ମା ପୂର୍ବ ଯୋଗେ ।
ନାଦବିନ୍ଦୁ ରିଆ ଚଇତନ ମନମୋହେ
ପଚିଶ ପ୍ରକୃତି ଘେନି ଆବୋରିଚି ଦେହେ ।
ଲୋଭ ମୋହ ଚେତନା ଏ ସର୍ବ ଶକ୍ତି ମୂଳେ
ଦେହକୁ ମୋହ କରାନ୍ତି ଜାଣ ସବୁକାଳେ ।
ଏ ପଞ୍ଚମୂଳ ଏଥିରୁ ପଚିଶ ପ୍ରକୃତି
କୀଟରୁ ବ୍ରହ୍ମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶରୀରେ ଅଛନ୍ତି ।
ଏତେ ସଂଯୋଗେ ଉପୁଜେ ଜାଣ ଦେହଗୋଟି
ଏକ ଏକ କରି ରହିଛି ପରମେଷ୍ଠି ।
ମନ ପବନ ଦୁହେଁ ଏ ଦେହକୁ କାରେଣୀ
ସବୁ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ କାରଣ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି ।
ମନରୁ ଯେ କଳପଣା ବିନ୍ଦୁରୂପ କାୟା
ପବନରୁ ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ଅନାଦିର ମାୟା ।
ମନରୁ ଜାତ ହୋଇଲା ପୁଣି ଜାଣ ସତ
ସତରୁ ଜାତ ହୋଇଲା ଜାଣ ଏ ଜଗତ ।
ବିନ୍ଦୁରୁ ଜାତ ହୋଇଲା ଜାଣ ତମୋଗୁଣ
ଜ୍ଞାନର ତତ୍ତ୍ଵ ଲକ୍ଷଣ ଏବେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ।
ପୁରକ କୁମ୍ଭକ ପୁଣ ରେଚକ ଏ ତିନି
ପବନ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵକୁ ଟେକି ଛାଡ଼ିବ ଏ ଘେନି ।
ନିଃଶ୍ୱାସର ଫେରକୁ ଯେ ଲିତା ବୋଲି କହି
ଷାଠିଏ ଲିତାରେ ଜାଣ ଦଣ୍ଡେକ ବୋଲାଇ ।
ଏମନ୍ତେ ବେନି ଦଣ୍ଡରେ ଘଡ଼ିଏ ପ୍ରମାଣ
ଚାରି ଘଡ଼ିରେ ପ୍ରହରେ ବୋଲି ଏହା ଜାଣ ।
ଏମନ୍ତ ଚାରି ପ୍ରହର ଦୁଇଗୁଣ କରି
ରାତ୍ର ଦିବସ ସର୍ଜିଲା ବିଧାତା ବିଚାରି ।
ଦିବସରେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କର ରଶ୍ମି ତେଜ ପ୍ରଭା
ନିଶାପତି ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ଆଭା ରାତ୍ରେ ଶୋଭା ।
ରବି ସୋମ ମଙ୍ଗଳ ଯେ ବୁଧ ବୃହସ୍ପତି
ଶୁକ୍ର ଶନିଶ୍ଚର ମୁଳେ ସାତବାର ସ୍ଥିତି ।
ନକ୍ଷତ୍ର ଯେ ସତାଇଶ ପନ୍ଦର ଯେ ତିଥି
ମାସକେ ହୋଏ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ପୁଣି ସଂକରାନ୍ତି ।
ପ୍ରତିପ ଦ୍ୱିତୀୟା ତୃତୀୟା ଚତୁର୍ଥୀ ପଞ୍ଚମୀ
ଷଷ୍ଠ, ସପ୍ତମୀ, ଅଷ୍ଟମୀ, ନବମୀ, ଦଶମୀ ।
ଏକାଦଶୀ ଦ୍ୱାଦଶୀ ଯେ ତିଥି ତ୍ରୟୋଦଶୀ
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶୀ ପଉର୍ଣ୍ଣମୀ ଅମାବାସ୍ୟା ନିଶି ।
କୃଷ୍ଣ ଶୁକ୍ଳକରି ତହୁଁ ବେନି ପକ୍ଷ କଲେ
ତିରିଶ ଦିନରେ ମାସେ ଗଣିଣ ଲେଖିଲେ ।
ଅଶ୍ୱିନୀ ନକ୍ଷତ୍ର ଦ୍ୱିଜା କୃତ୍ତିକା ରୋହିଣୀ
ମୃଗଶିରା ଆରଦ୍ରା ଯେ ପୁନର୍ବସୁ ତିନି ।
ପୁଷ୍ୟା ଅଶ୍ଳେଷା ଯେ ମଘା ପୂର୍ବାଫାଲଗୁନି
ଉତ୍ତରାଫାଲ୍ଗୁନୀ ଆଉ ହସ୍ତା ଚିତ୍ରା ବେନି ।
ସ୍ୱାତୀ ବିଶାଖା ଏ ଦୁଇ ଅନୁରାଧା ଜ୍ୟେଷ୍ଠା
ମୂଳା ପୂର୍ବୋତ୍ତରାଷାଢ଼ା ଶ୍ରବଣ ଧନିଷ୍ଠା ।
ଶତଭିଷା ପୂର୍ବଭାଦ୍ରପଦ ଆଦିକରି
ଉତ୍ତରଭାଦ୍ର ରେବତୀ ଏ ଦକ୍ଷ କୁମାରୀ ।
ତାର ଚନ୍ଦ୍ର ଯୋଗ ଘେନି କରଣ ଆବର
ମେଷ ବୃଷଭ ମିଥୁନ କକଡ଼ାମାସର ।
ସିଂହ କନ୍ୟା ତୁଳା ବିଛା ଧନୁ ଯେ ମକର
କୁମ୍ଭ ମୀନ ଘେନି ମାସ ଅଟି ଯେ ବାର ।
ଏ ପ୍ରକାରେ ବାରମାସେ ବାର ଚନ୍ଦ୍ର ବସେ
ବାର ମାସରେ ହୁଅଇ ଜାଣ ତ ବରଷେ ।
ବରଷକ ଭୋଗକରେ ଷଡ଼ଋତୁ ତୁଲେ
ଅୟନେକ ହୁଏ ଜାଣ ଷଡ଼ମାସ ଗଲେ ।
ଅୟେନେକ ପୁଣି ଷଡ଼ମାସରେ ହୁଅଇ
ଦକ୍ଷିଣାୟନ ଉତ୍ତରାୟଣ ଏହି ଦୁଇ ।
ହେମ ଶିଶିର ବସନ୍ତ ନିଦାଘ ବରଷା
ଶରତ ଋତୁକୁ ଘେନି ଷଡ଼ଋତୁ ବସା ।
ଏମାନେ ଭୋଗ କରନ୍ତି ଦୁଇ ଦୁଇ ମାସ
ଷଡ଼ଋତୁ ଭୋଗ ଶେଷେ ବରଷେକ ଶେଷ ।
କକାଳନ୍ତକ ଯୁଗାନ୍ତକ ଭୋଗାନ୍ତକ ଜାଣି
ବାରମାସେ ସାତବାର ଆତଯାତ ପୁଣି ।
ସତ୍ୟ ତ୍ରେତା ଦ୍ଵାପର ଯେ କଳି ଚାରିଯୁଗ
ଦିଗପାଳମାନଙ୍କର ଦିବସେକ ଭୋଗ ।
ମଞ୍ଚମଣ୍ତଳେ ଗଣ୍ତାଏ ଯୁଗ ବୋଲି ଜାଣି
କାଳପ୍ରଳୟେ ମେରୁକୁ ହୁଏ ଆଣ୍ଠୁ ଆଣି ।
ଏହିପରି ଏକସ୍ତରି ଗୁଣ୍ତା ଯୁଗ ଗଲେ
ବ୍ରହ୍ମାକୁ ଘଡ଼ିଏ ହୁଏ ପୁରାଣେ ଲେଖିଲେ ।
ଏ ବିଧିରେ ବ୍ରହ୍ମାକୁ ଯେ ତିରିଷ ଦିବସ
ମାସକ ହୁଏ କହିଲେ ମୁନି ଦେବବ୍ୟାସ ।
ଏ ବିଧି ମାସକୁ ଚାରିଗୋଟି ଯାର ମନୁ
ଚାରିସହସ୍ର କୋଡ଼ିଏ ବରଷେକ ଗଣୁ ।
ବ୍ରହ୍ମାର ଅଠରଲକ୍ଷ ତିରିଶ ବରଷେ
ବ୍ରହ୍ମା ନାଶଯାଇ ଜାଣ ତାର କାଳଶେଷେ ।
ସୁରଲୋକ ସହିତରେ ସର୍ବେ ନାଶଯାନ୍ତି
ସ୍ଵର୍ଗ ପାତାଳ ପୁରରେ କେହି ନ ରହନ୍ତି ।
ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ଘୋଟେ ପ୍ରଳୟର ଜଳ
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତ ବିନାଶ ଯାଏ ହୁଅଇ ଅଥଳ ।
ବ୍ରହ୍ମା ଦିବସେ ବିଷ୍ଣୁର ସସ୍ରେ ରୂପ ହୋଇ
ମତ୍ସ୍ୟ କଚ୍ଛପ ବରାହ ରୂପେ ବିରାଜଇ ।
ନରସିଂହ ପର୍ଶୁରାମ ଶ୍ରୀରାମ ଜନିତ
କୃଷ୍ଣ ବଉଦ୍ଧ କଳକି ଏ ଆଦି ବିଖ୍ୟାତ ।
ରିପୁ ଦାନବ ବିନାଶି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଦିବସେ
ରାମାୟଣ ରହିବଂଶ ଭାରତ ପ୍ରକାଶେ ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ବସନ୍ତି ଯେ ଲୋକେ
ସମସ୍ତେ ଅନ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମାର ଅନ୍ତକେ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ନଈର୍ଋତ ଦିଗପାଳ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ
ଏମାନେ ଯୋଗେ ବିନାଶ ଯାନ୍ତି ପାଇ କାର୍ଯ୍ୟ ।
ଗ୍ରହ ତାରା ସହିତରେ ଯକ୍ଷ ରକ୍ଷଗଣ
ବ୍ରହ୍ମା ଦିବସରେ ସର୍ବେ ନାଶଯାନ୍ତି ପୁଣ ।
ସପତ ସାଗର ନବଦ୍ଵୀପ ଜଳମୟେ
ଏମନ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମାର ଭୋଗ ଦିବସେକ ଯାଏ ।
ଯେତେବେଳେ ମହାଜଳ ପୃଥିବୀ ଘୋଟଇ
ଜଳ ଆଘତେ ପୃଥିବୀଯାକ ବୁଡ଼ିଯାଇ ।
ଗର୍ଜିବହେ ଅଣଚାଷ ମୂରତି ପବନ
ପ୍ରଚଣ୍ତ ଘୋର ଅନଳ ଉଠେ ଘନ ଘନ ।
ଆବର୍ତ୍ତକ ମେଘ ପୂର୍ବଆଡ଼ରୁ ଘୋଟଇ
ପଚିଶ କ୍ଷଉଣୀ ବଳ ତା ସଙ୍ଗେ ଖଟଇ ।
କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରରୁ ସେହି ବରଷଇ ନୀର
ନିରତେ ପ୍ରଳୟଜଳ ବହଇ ସତ୍ଵର ।
ପର୍ବତମାନ ଭାଙ୍ଗିଣ କରେ ଏକସ୍ଥଳ
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ କରେ ସମତୁଲ ।
କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଆଦି ଯେ ନ ରଖି କିଞ୍ଚିତ
ସମସ୍ତେ ପ୍ରଳୟଜଳେ ହୁଅନ୍ତି ନିହତ ।
ଭୂଲୋକକୁ ଆଦିକରି ସ୍ଵର୍ଗଲୋକଯାଏ
ସପତଦ୍ଵୀପା ପୃଥିବୀ ଶୂନ୍ୟମୟ ହୁଏ ।
ଆବର୍ତ୍ତକ ସମ୍ଵର୍ତ୍ତକ ଦ୍ରୋଣ ଯେ ପୁଷ୍କର
ଚାରିମେଘ ଘୋଟିଆସି ହୋଏ ଏକାକାର ।
ଅବିନାଶୀ ମେଘମାନେ ହୋଇ କାମରୂପୀ
ସପତ ଭୁବନ ଯାନ୍ତି ନିମିଷକେ ବ୍ୟାପି ।
ଅନେକ ପ୍ରକାର ମେଘ ତାହାଙ୍କୁ ଖଟନ୍ତି
ଏକୁ ଏକ ମେଘ ମହାଯୋଦ୍ଧା ଯେ ଅଟନ୍ତି ।
କୋଟି କୋଟି ସମୁଦ୍ର ସେ ଶୋଷି ଏକେ ଏକେ
ତିଳ ପ୍ରମାଣେ ପେଷନ୍ତି ଘୋଟ ସପ୍ତଲୋକେ ।
ସପ୍ତମ ମେଘମାଳା ଯେ ଏକମୁଖ ହୋଇ
ଧାମନ୍ତି ଆକାଶମାର୍ଗେ ଜଳନ୍ତି ଆରୋହୀ ।
ଭୟଙ୍କର ଘଡ଼ଘଡ଼ି ଶବଦ ତଡ଼ିତ
ଝଟଝଟ ବିଜୁଳି ଯେ ବଜ୍ରର ନର୍ଘାତ ।
ମରୁତ ନାମେ ପବନ ବହେ ମହାଘୋର
ଆବର୍ତ୍ତକ ପୂର୍ବଦିଗ କରିଣ ଅନ୍ଧାର ।
ପଚିଶ ଯେ ଅକ୍ଷୌହିଣୀ ସଇନି ସଙ୍ଗତେ
କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରରୁ ନୀର ବରଷେ ନିରତେ ।
ଦ୍ରୋଣ ମେଘ ଯେ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗକୁ ଘୋଟଇ
ତେଇଶୀ କ୍ଷଉଣୀ ବଳ ତାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଥାଇ ।
ଘୃତ ସମୁଦ୍ର ନିରତେ ବରଷନ୍ତି ନୀର
ଦହନ ନାମେ ପବନ ବହେ ନିରନ୍ତର ।
ପୁଷ୍କର ମେଘ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗର ଯେ ରାଜା
ଦଶ ଅକ୍ଷୌହିଣୀ ବଳ ତାହାର ପରଜା ।
ସମୀର ନାମେ ପବନ ବହେ ମହାବଳ
ଇକ୍ଷୁ ନାମେ ସମୁଦ୍ରରୁ ବରଷଇ ଜଳ ।
ମହାଘୋର ନାଦକରି ବରଷନ୍ତି ପାଣି
ପବନ ବହେ ପ୍ରଳୟ ବେଳକାଳ ଜାଣି ।
ଶୂନ୍ୟଲୋକ ଆଦିକରି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତରେ ତୁଚ୍ଛା
ବରଷନ୍ତି ମେଘମାଳେ ଯେ ଯାହାର ଇଚ୍ଛା ।
ନିରନ୍ତରେ ବରଷନ୍ତି ରହି ସପ୍ତଲୋକେ
ସ୍ଵର୍ଗଭୁବନେ ନ ଥାନ୍ତି ଥାଉ ଦେବ ଲୋକେ ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଏ ଚାରି
ଓଁକାର ସାବିତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ର ତନ୍ତ୍ର ବେଦଚାରି ।
କୀଟ ପତଙ୍ଗ ପ୍ରଭୃତି ଜୀବଜନ୍ତୁ କେହି
ଦେହଧାରୀ ହୋଇ ତହିଁ ଜଣେ ହେଁ ନ ଥାଇ ।
ବ୍ରହ୍ମାର ଆୟୁ ନିର୍ବଳେ ଏତେ ନାଶଯାନ୍ତି
ଶୂନ୍ୟଲୋକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ କେ ଗୋଟିଏ ନଥାନ୍ତି ।
ଯେତେବେଳେ ଏ ପୃଥିବୀ ହୁଏ ଜଳମୟେ
ହଂସରେ ଚଢ଼ିଣ ବ୍ରହ୍ମା ସସ୍ରେ ବର୍ଷଯାଏ ।
ଶୂନ୍ୟପୁରେ ଭ୍ରମୁଥାଇ ବିଶ୍ରାମହିଁ ନାହିଁ
ଜଳଗହଳେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତ ଯହୁଁ ନାଶଯାଇ ।
ବ୍ରହ୍ମା ପ୍ରଳେ ହେଲେ ଜଳ ମହଲ୍ଲୋକେ ଲାଗେ
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତାର ପୁର ଚାରିଦିଗେ ।
ମହାଭୟଙ୍କର କଳ କଳ ନାଦ କରି
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତାର ଆସନକୁ ଘେରି ।
ଚକ୍ଷୁଫେଇ ଅବହେଳେ ଚାହେଁ ଯୁଗପତି
ବ୍ରହ୍ମା ଆଦିକରି କେହି ଜଣେ ନାହିଁ ବର୍ତ୍ତି ।
ଧ୍ରୁବଲୋକ ପରିଯନ୍ତେ ଲାଗିଅଛି ଜଳ
ଅନଳ ଶିଖା ଭେଦିଛି ଆକାଶ ମଣ୍ତଳ ।
ଏ ବିଧିରେ ସଦାଶିବ ସସ୍ରେ ବର୍ଷ ବର୍ତ୍ତି
ବୃଷଭ ଆରୋହି ଶୂନ୍ୟ ମଣ୍ତଳେ ଭ୍ରମନ୍ତି ।
ଏହି ରୂପେ ତିନିକୋଟି ଯୁଗ ମନୁ ଗଲେ
ଈଶ୍ଵର ଦେବତାଙ୍କୁ ଯେ ଦିନେ ହୁଏ ଭଲେ ।
ରୁଦ୍ରବଳେ ସୃଷ୍ଟି ନାଶଯାଇ ଯେତେବେଳେ
ପହଁରୁଥାଇ ସେ ନିରଞ୍ଜନ ଦେବ ଜଳେ ।
ପରମ ବ୍ରହ୍ମରୂପକୁ ଧରି ଦେବସ୍ଵାମୀ
ମହାର୍ଣ୍ଣବ ଜଳେ କ୍ରୀଡ଼ା କରେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ଅଶୀକୋଟି କଳ୍ପଯାଏ ପହଁରଇ ଏକା
ପରମାତ୍ମା ବ୍ୟତିରେକେ କେହି ନାହିଁ ଶାଖା ।
ଏହିରୂପରେ ଅନେକ କାଳ କଳ୍ପ ଯାଇ
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତାକୁ ବରଷେକ ହୋଇ ।
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତାର ଯେତେକ ଆୟୁଷ
କାଳ ସମାପତ ହେଲେ ସେହି ଯାନ୍ତି ନାଶ ।
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତାର ଆୟୁଷ ତୁଟଇ
ନିରାକାର ଦେବତାଙ୍କୁ ସତ୍ଵରେ ଭେଟଇ ।
ନିରାକାର ପୁରୁଷର ଆକାର ତ ନାହିଁ
ତାହାର ଭେଟ କେମନ୍ତେ ନିରଞ୍ଜନ ପାଇ ।
ନିରକାର ଆଶ୍ରା କରି ନିରଞ୍ଜନ ହରି
ନିରଞ୍ଜନ ପ୍ରଳେ ବିଷ୍ଣୁପୁରେ ଜଳ ଘେରି ।
ଗରୁଡ଼ ଉପରେ ବସେ ଦେବ ନିରାକାର
ପରମ ଶୂନ୍ୟମଣ୍ତଳେ କ୍ଷେପେ ଖଗବର ।
କାଳ କାମ ନିଦ୍ରା ଯହିଁ ତିନିହେଁ ନ ଥାନ୍ତି
ସତୁରି ଯୋଜନ ମୋଟ ଗରୁଡ଼ ଦିଶନ୍ତି ।
ସେ ମହାପୁରୁଷ ବିଜେ ବିଷ୍ଣୁ କଳା ବହି
ଲୀଳା କରୁଥାନ୍ତି ଆପେ ହୋଇ ଜଳଶାୟୀ ।
ଏ ଅନୁକ୍ରମେ ଅନେକ କୋଟି ଯୁଗ ଗଲା
ସମୟେ ନାରାୟଣଙ୍କୁ ଗରୁଡ଼ ଚାହିଁଲା ।
ଭୋ ଦେବ ହେ ନାରାୟଣ ତୁମ୍ଭେମୋର ସ୍ଵାମୀ
ସର୍ବଭୂତେ ଆତ୍ମା ତୁମ୍ଭେ ଆହେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ବିଷ୍ଣୁଲୋକ ପରିଯନ୍ତେ ଘୋଟିଲା ଏ ଜଳ
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଲୋକେ ନାଶ ଗଲେଣି ସକଳ ।
ଅନନ୍ତକୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତେ ଜଳପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ
ରହିବାକୁ ଆଉ କାହିଁ ତିଳେ ଠାବ ନାହିଁ ।
ସ୍ଥାବର କୀଟ ପତଙ୍ଗ କେହି ନାହିଁ ବର୍ତ୍ତି
ସଂସାରଯାକ ହୋଇଲା ସବୁ ଏକ ମୂର୍ତ୍ତି ।
ସ୍ଵାମୀ ପୃଥ୍ଵୀ ନାଶଗଲା ହେଲା ଜଳମୟ
ଜଳ ନାଶଯାନ୍ତେ ଦେଖି ହୁଏ ଅଗ୍ନିମୟ ।
ଅନଳ ନାଶ ଯାଇଣ ଘୋଟିଲା ପବନ
ପବନ ନାଶ ଯାଆନ୍ତ ନିରାକାର ଶୂନ୍ୟ ।
ଶୂନ୍ୟର ଉପରେ ସ୍ଵାମି ଉଡ଼ୁଅଛି ମୁହିଁ
ପିଠିରେ ମୁଁ ବିଶ୍ଵ ମହାଭାରା ଅଛି ବହି ।
ଚଳି ନ ପାରଇ ଦେବ ମହାଭାଗ ପାଇ
ଅଶକତ ହେବାରୁ ମୁଁ ଛାମୁରେ ଜଣାଇ ।
ଗରୁଡ଼ ବଚନ ଶୁଣି ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ
ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ଦୟାକଲେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ବିଶ୍ଵରୂପ ଧରି ସ୍ଵାମୀ ବିସ୍ତାରିଲେ କାୟା
ଗରୁଡ଼ ନ ଜାଣଇ ସେ ବିଶ୍ଵକୂଟ ମାୟା ।
ବିଷ୍ଣୁର ଗର୍ଭ ଭିତରେ ପକ୍ଷୀ ଅଛି ବସି
ସକଳ ସଂସାର ବିଷ୍ଣୁ ଉଦରେ ପ୍ରକାଶି ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଯେ ଆଦିକରି ଦଶଦିଗପାଳେ
ହିମବନ୍ତ ପରବତେ ଅଛନ୍ତି ସକଳେ ।
ଅଷ୍ଟକୋଟି ଗରିବର ଚନ୍ଦ୍ର ଦିବାକର
ଅଷ୍ଟନାଗ ସତାଈଶ ନକ୍ଷତ୍ର ଆବର ।
ନୀଳଗିରି ବିନ୍ଧ୍ୟଗିରି କୈଳାସ କନ୍ଦର
ମହେନ୍ଦ୍ର କନ୍ଦର୍ପ ବିନ୍ଧ୍ୟମାଳା ଗିରିବର ।
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ତାରକାର ଆତଯାତ ତହିଁ
ସପତ ସମୁଦ୍ର ନଦୀମାନେ ଯାନ୍ତି ବହି ।
ଓଁ କାର ମୂଳ ସାବିତ୍ରୀ ମନ୍ତ୍ର ଆଦିକରି ।
ସ୍ଵର୍ଗମଞ୍ଚ ପାତାଳର ଯେତେ କୀର୍ତ୍ତି ତହିଁ
ଦେଖିଲା ବିଷ୍ଣୁର ଗର୍ଭେ ସବୁ ଅଛି ରହି ।
ସୃଷ୍ଟି କି ପ୍ରଳୟ କାଳେ ଅଛନ୍ତି ସଂହରି
ପୁଣି ସେ ସ୍ଥାପିବେ ବୋଲି ଗଭେଛନ୍ତି ଭରି ।
ଏସନକ ରୂପ ଦେଖି ବିନତାତନୟ
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ତହିଁ ରହିଲା ଛାଡ଼ି ସବୁ ଭୟ ।
ବିଷ୍ଣୁ ଗର୍ଭେ ପାଶୋରିଲା ସବୁ ପକ୍ଷୀରାୟେ
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟେ ।
ହରିବଂଶ ପୁରାଣ ତୁ ଶୁଣି ମୋକ୍ଷ ହୁଅ
ସକଳ ପାତକ ତୋର ଦେହୁ ଯାଉ କ୍ଷୟ ।
ଯାହା ଶୁଣନ୍ତେ ହୁଅଇ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ନିଶାଣୀ
ଅଳପକେ ହୋଏ ଜାଣ ଯମଦଣ୍ତ ଜିଣି ।
ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରଳୟ କଥା ଏ ଅସମ୍ଭବ ବାଣୀ
ସାବଧାନ ହୋଇ ଶୁଣ ଆହେ ନୃପମଣି ।
ଯେବଣ ଜନେ ଶୁଣନ୍ତି ପ୍ରଳୟର କଥା
ରୋଗ ଶୋକ ବ୍ୟାଧିଖଣ୍ତେ ସର୍ବ ମନୋବ୍ୟଥା ।
ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ବିପୁଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନର ସ୍ଵଇଚ୍ଛା
ଧନ ଜନ ଗୋପ ଲକ୍ଷ୍ମୀ କଳ୍ପେ ଯେତେବାଞ୍ଛା ।
ଜୟ ନୀଳାଚଳନାଥ ନିଳାଦ୍ରୀ ବିହାରୀ
ଅବିକାର ବ୍ରହ୍ମ ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରାଣ ଅଧିକାରୀ ।
ଯୋଗୀମାନଙ୍କର ଅଟ ଆଦିମୂଳ
ତୁମ୍ଭ ରୂପରେଖ ବର୍ଣ୍ଣ ନାହିଁ ଶୂନ୍ୟେ ଠୁଳ ।
ଦେବଙ୍କର ଶାଖା ତୁମ୍ଭେ ଦେବଙ୍କର ଆତ୍ମା
ତୁମ୍ଭେ ଯେ କର୍ମ ଅକର୍ମ ଅଟ ମହାତମା ।
ଅଖିଳକୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତେ ତୁମ୍ଭ ଖେଳରଙ୍ଗ
ଜୀବ ଆତ୍ମା ଜ୍ୟୋତି ତୁମ୍ଭେ ପରମାତ୍ମା ସଙ୍ଗ ।
ନୀଳ ଇନ୍ଦୀବର ପୁଷ୍ପ ପ୍ରାୟ ଶୋଭା ଦେହୀ
ତୁମ୍ଭ ଆଦିଅନ୍ତ ମଧ୍ୟ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି ।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ଦେବ ହରି
ଶରଣପଞ୍ଜର ନାଥ ତୁମ୍ଭେ ଦଇତ୍ୟାରି ।
କର ଚରଣ ନାସିକା ବହ ମୁଖ କର୍ଣ୍ଣ
ପଞ୍ଚଇନ୍ଦ୍ରୀ ତ୍ୟାଗୀ ତୁମ୍ଭେ ହୁଅ ଏକ ବର୍ଣ୍ଣ ।
ବିଚକ ପଦ୍ମ ପରାୟ ତୁମ୍ଭ ବେନି ଆଖି
ଅନେକ ଜନ୍ମ ପାତକ ଖଣ୍ତେ ଯାହା ଦେଖି ।
ବିଗତକଳ୍ମଷ ପ୍ରଭୁ ତୁମ୍ଭେ ଗଙ୍ଗାଧାର
ନୀଳ ମେଘରେ ଯେସନ ଶୋଭା ତଡ଼ିତର ।
ଲାଲାଟେ ଶୋଭିତ ଚିତା ଶୋହେ ଶଙ୍ଖବର୍ଣ୍ଣ
ବାହୁରେଖାରେ ତିଳକ ଗୋଟି ଶୋଭାବନ ।
ବିସ୍ତାର ତୋ ଭୁଜଖଣ୍ତ ସଂସାର ଆରମ୍ଭ
ତୋ ଘେନି ସିନା ସର୍ଜିଲା ବ୍ରହ୍ମା ଏହି ଭବ ।
ବିସ୍ତାର ତୁମ୍ଭ ହୃଦୟ ଭାରାଭର ପୃଥ୍ଵୀ
ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ତୋ ମଝା କି ସେ ହରିର ଆକୃତି ।
ଦକ୍ଷିଣରେ ବଳଭଦ୍ର ମଧ୍ୟରେ ସୁଭଦ୍ରା
ଆପେ ନିତି ରୂପ ହୁଅ ଘେନି ଯୋଗମୁଦ୍ରା ।
ଅଗ୍ନିକୋଣେ ମହୋଦଧି କୋଣାରକ ତଟେ
ବିଜୟ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥ କଳ୍ପବଟପୁଟେ ।
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦିକରି ଦେବ ତ୍ରିପୁରାରି
ସକଳ ଦେବତା ତୋତେ ଥାନ୍ତି ସେବାକରି ।
ଦେବଙ୍କ ଭକତି ଘେନି ପରାନନ୍ଦ ରୂପୀ
ସକଳ ପ୍ରାଣୀଙ୍କି ତୁମ୍ଭେ ହୃଦେ ଅଛ ସ୍ଥାପି ।
ବାରେ ଦେଖିଲେ ସ୍ଵାମୀଙ୍କି ପାପ ଯାଇ ନାଶ
କାଳ କାମ ମୋହ ଯାଇ ଫିଟେ କାଳପାଶ ।
ନମସ୍ତେ ହେ ଜଗନ୍ନାଥ ସକଳ କାରଣ
ନମସ୍ତେ ହେ ଜଗନ୍ନାଥ ତୁଳସୀରମଣ ।
ଯେଉଁ ପାଦପଦ୍ମ ବ୍ରହ୍ମା ନ ପାଇଲା ଲେଶ
ସେହି ପାଦପଦ୍ମେ ଥାଉ ମୋହର ଯେ ଆଶ।
ସେହି ପାଦପଦ୍ମ ନରେ ସଦା ଜୟ ଘୋଷ
ଜଗନ୍ନାଥ ପାଦ ସେବେ ଶ୍ରୀ ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ।
ସୃଷ୍ଟି ପ୍ରକାରଣ
ଏଥୁଅନ୍ତେ ପରୀକ୍ଷିତ ନାମେ ମହାରାଜା
ଶୁକମୁନିର ଚରଣେ କଲେ ଦିବ୍ୟପୂଜା ।
ଭୋ ମୁନି ପ୍ରଳୟ କଥା କହିଲ ମୋ ଆଗେ
ସଂସାର ସମ୍ଭବ ପୁଣ ହେଲା କେଉଁ ବାଗେ ।
ସେ କଥାଟି ମୋର ଆଗେ କହ ତପୋବନ୍ତ
ଶୁଣିଲେ ପାତକମାନେ ହୋଇବ ନିହତ ।
କହନ୍ତି ଯେ ଇଦଂ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ ମହାମୁନି
ଶୁଣନ୍ତି ପରୀକ୍ଷ ରାଜା ସୁଧାରସ ଧ୍ଵନି ।
ଯେତେବେଳେ ପୃଥିବୀର ପ୍ରଳୟ ହୋଇଲା
ଜନ ଜନ୍ତୁ ଗୋଟିଏକ ତହିଁ ନ ରହିଲା ।
ବ୍ରହ୍ମ ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ର ଚନ୍ଦ୍ର ନଇର୍ଋତ ଯମ
ଦଶ ବିଶ୍ଵେଦେବା ରବି ତାରଗଣ ସୋମ ।
ପିଶାଚ କିନ୍ନର ଯକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବ ସହିତେ
ନକ୍ଷତ୍ର ଯୋଗ କରଣ ବରୁଣ ସମେତେ ।
ମନୁ ଯୁଗପତି ଯେତେ ସଂସାର ଧାରଣ
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ ମୂଳେ ନାଶଗଲେ ପୁଣ ।
ପବନ ବଇଶ୍ଵାନର ଭାରାଭର ମୂଳେ
ସବୁ ନାଶଗଲା ମହାପ୍ରଳୟର ଜଳେ ।
ଦେହଧାରୀଯାକ ସବୁ ଗଲେ ଯହୁଁ କ୍ଷୟ
ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତ ହେଲା ମହାଜଳମୟ ।
ଭୁଲୋକ ଯେ ଭୁବଲୋକ ସ୍ଵର୍ଲୋକ ଏ ତିନି
ମହର୍ଲ୍ଲୋକ ଆଦିକରି ଯେତେକ ମେଦିନୀ ।
ଜନଲୋକ ତପଲୋକ ସତ୍ୟଲୋକ ଘେନି
ମହାପ୍ରଳୟ କାଳେ ଏ ନାଶ ଗଲେ ପୁଣି ।
ପାତାଳ ସପତଲୋକ ଯେତେ ତଳପୁରେ
ତଳାତଳ ଅତିତଳ ରସାତଳ ଠାରେ ।
ମହାତଳ ପାତାଳକୁ ଘେନି ସାତ ପୁର
ଚଉଦ ଭୁବନ ରଚିଥିଲା ଦେବବର ।
ଏହିପରି ନାଗଲୋକ ସ୍ଵର୍ଗ ଦିଗପାଳେ
ମହା ପ୍ରଳୟ ଜଳରେ ପଡ଼ି ମୁଡ଼ି ମଲେ ।
ରୂପରେଖ ନାହିଁ କିଛି ସବୁ ଗଲେ କ୍ଷୟ
ଚଉଦ ଭୁବନଯାକ ହେଲା ଶୂନ୍ୟମୟ ।
ଏକମାତ୍ର ଶୁକ୍ଳାମ୍ଵର ବିଷ୍ଣୁ ଥିଲେ ରହି
ଜଳ ବଟପୁଟେ ହୋଇ ସେ ଉତ୍ତାନଶାୟୀ ।
ସୁରଲୋକ ନରଲୋକ ଋଷି ମହାଋଷି
ସିଦ୍ଧ ସାଧୁ ସାଧକେ ଯେ ବିଷ୍ଣୁ ଗର୍ଭେ ପଶି ।
ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ତଯାକ ବିଶ୍ଵଗର୍ଭେ ଭରି
ବଟପୁଟରେ ଶୟନେ କଲେକ ମୁରାରି ।
ପଞ୍ଚାଶ ପାଖୁଡ଼ା ଷଡ଼ଚକ୍ର ବନ୍ଧ ମୁଦ୍ରା
ମହାଶୂନ୍ୟ ମଣ୍ତଳରେ ଗଲେ ଯୋଗନିଦ୍ରା ।
ମନପବନ କାୟାକୁ କୁଲେ ଏକଗୋଷ୍ଠୀ
ସରୋବରେ ପ୍ରକାଶିଲେ ହଂସରୂପଗୋଟି ।
ବ୍ରହ୍ମଜଳା ଲାଗିଲାକ କାଉଁରୀ ମଣ୍ତଳେ
ପରମ ଆତ୍ମାକୁ ଘେନ ରହଇ ନିଶ୍ଚଳେ ।
ଅମର ଗିରି ଉପରେ ପୁଷ୍ପେକ ଫୁଟିଲା
ଅଷ୍ଟଦଳ କମଳ ସେ ହୋଇ ବିକାଶିଲା ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗର ମୂଳ ଚଉରାଶୀ ଜ୍ଞାନ
ଷଡ଼ଚକ୍ରର ବାସନାମାନଙ୍କର ସ୍ଥାନ ।
ଅଦ୍ଭୁତେ ନାଭି କମଳୁ ହୋଇଲାକ ଜାତ
ଜଗତ ବାସନାରୂପେ ହୋଇଲା ବିଦିତ ।
ଉପମା ଦେବାକୁ ତାର ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ
କୋଟି ସୂର୍ଯ୍ୟର ତେଜ ବିଧ୍ଵଂସୁଛି ତହିଁ ।
ଷାଠିଏ କୋଟି ଯୋଜନ ପଦ୍ମନାଡ଼ ଗୋଟି
ଜଳପ୍ରଳୟ ହୁଅନ୍ତେ ଉପରକୁ ଫୁଟି ।
ଚଉଦକୋଟି ପାଖୁଡ଼ା ଫୁଟିଲା ଉପରେ
ଚରାଚର ପୃଥିକୀକି ଘୋଟିଲା ତେଜରେ ।
ସହସ୍ରେକ ଯୁଗଯାଏ ବହିଲା ସେ ଘୋଟି
ସୁଗନ୍ଧରେ ଆମୋଦିଲା ଚରାଚର ସୃଷ୍ଟି ।
ଯେତେବେଳେ ପଦ୍ମଫୁଲ ଫୁଟି ବିକଶିଲା
ଶୂନ୍ୟୁ ଉଡ଼ି ଆସି ଏକ ଭ୍ରମର ବସିଲା ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବିନ୍ଦୁପରାୟେ ସେ ଭ୍ରମର କାୟା
ଆପେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀନାଥ ରଚିଲେକ ମାୟା ।
ପୁଷ୍ପ ଉପରେ ବସିଲା ସେ ଭ୍ରମର ପକ୍ଷୀ
ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଚୁମ୍ବୀଲା ବସି ଶ୍ରମକୁ ଉପେକ୍ଷି ।
ପୟରୁ ଯେ ମକରନ୍ଦ ହୋଇଲାକ ବୃଷ୍ଟି
ତାର ଆସ୍ଵାଦନେ ତୋଷେ ଚରାଚର ସୃଷ୍ଟି ।
ସେ ନାଭିକମଳକୁ ସେ ଭମର ଚୁମ୍ଵିଲା
ତତକ୍ଷଣେ ସେହି ଦେବ ତନୁକୁ ଧଇଲା ।
ଅହତ ଆଶ୍ରା କରି ସେ ପାଇଁ ସିଦ୍ଧଅଙ୍ଗ
କଳ୍ପେ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ନ ପାଇ ସେ କାହାରି ସଙ୍ଗ ।
ଯେତେବେଳେ ତାର ବୁଦ୍ଧି ହୋଇଲାକ ଆନ
ଧ୍ୟାନେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଦେଖିଲା ପାଇ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ଞାନ ।
ସାମ ଯଜୁ ଋକବେଦ ଅଥର୍ବ ଯେ ସିଦ୍ଧି
ଆନ ଗ୍ରନ୍ଥମାନ ହେଲା ସିଦ୍ଧ ଅଙ୍ଗେ ଭେଦୀ ।
ବେଦର ଅନ୍ତ ଜାଣି ସେ ବେଦାନ୍ତ ପାଇଲା
ଓଁକାର ଶବ୍ଦ ବୃହତ ସାମକୁ ଗାଇଲା ।
ମନ ପବନ ଚୈତନ୍ୟ ଚିଆଁ ଚାରିଖଣ୍ଡ
ଏ ଚାରି କର୍ମରୁ ଜାତ ହେଲେ ଚାରିମୁଣ୍ଡ ।
ଉତ୍ତର ପଶ୍ଚିମ ପୂର୍ବ ଦକ୍ଷିଣ ମୂରତି
ଏ ଚାରି କର୍ମରୁ ପୁଣି ଦେହେ ଚାରିଗତି ।
ଚାର ମୁଖେ ଦେବଧ୍ଵନି କଲାକ ରଚନ
ଅପୂର୍ବ ଧ୍ଵନି ଶୁଭିଲା ଏ ତିନି ଭୁବନ ।
ଯୁକତେ ତ ପୁଣ୍ୟମୟ ହୋଇଛି ମେଦିନୀ
ସପତସ୍ଵରରେ ବ୍ରହ୍ମା କଲେ ବେଦ ଧ୍ଵନି ।
ଅଚେତନ ହୋଇ ସ୍ଵାମୀ ଯାଇଥିଲେ ନିଦ୍ରା
ଚକ୍ଷୁ ଫେଡ଼ିଣ ଚାହିଁଲେ ଭାଙ୍ଗେ ଯୋଗନିଦ୍ରା ।
ଚକ୍ଷୁ ମଳିଣ ଚାହିଁଲେ ପ୍ରଭୁ ବିଶ୍ଵବାସ
ନାଭିକମଳେ ବସିଛି ଏକଇ ପୁରୁଷ ।
ଚତୁର୍ମୁଖେ ଚତୁର୍ବେଦ କମଣ୍ଡଳୁ କରେ
ବହୁତ ସାମଧ୍ଵନି ସେ କରେ ନିରନ୍ତରେ ।
ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣର ଜ୍ୟୋତି ଅଟେ ତାର କାୟା
ଦେଖି ଦେବ ନାରାୟଣ କଲ ତାକୁ ଦୟା
ନାଭି କମଳ ଉପରେ ପିତାମହ ସ୍ଵୀମୀ
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ପୁଣି ଚରଣେ ପ୍ରମଣି ।
ଅନେକ ସ୍ତୁତି ବଚନ ଅନ୍ତର୍ଗତେ ଗୁଣି
ଚତୁର ମୁଖରେ ପୁଣି ସ୍ତୁତିବାଣୀ ଭଣି ।
ଜୟ ତୁ ନିରାକାର ଯେଦେବଙ୍କ ଦେବତା
ଜୟ ତୁ ନିରାକାର ହେ ସଂସାର କରତା ।
ଜୟ ତୁ ଜଗତନାଥ ଦେବ ଆଦିକନ୍ଦ
ଜୟ ତୁ ନାରାୟଣ ହେ ପରମ ଆନନ୍ଦ ।
ଜୟ ତୁ ନୀଳାଦ୍ରିନାଥ ନିରାକାର ରେଖା
ଜୟ ତୁ ନିରାକାର ହେ ସଂସାର ନଉକା ।
ସ୍ଵାମୀ ତୋ ତହୁଁ ସୁମୂର୍ତ୍ତି ଆନ କେହି ନାହିଁ
ତୋର ରୂପରେଖ ବର୍ଣ୍ଣ ଅଛି ଆଉ କାହିଁ ।
ଅନାଥ ଅରୂପ ତୋର ଅବ୍ୟକତ ଜ୍ୟୋତି
ଅକୁଳ ଅମୋହ ତୁ ଯେ ଅଶ୍ରୁତି ଅମୂତ୍ତି ।
ଶତ୍ରୁମିତ୍ର ଉଦାସୀନ ଏ ତୋହର ନାହିଁ
କୀଟ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ଗର୍ଭେ ଅଛୁ ବହି ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗହିଁ ଭରି
ସଂସାର ଖେଳଘର କେ ପାରେ ଆନ କରି ।
ଏମନ୍ତେ ଅନେକ ସ୍ତୁତି କଲେ ଦେବବର
ଶୁଣିଣ ଦୟା ବସିଲା ହୃଦେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଚାହିଁଣ ସ୍ଵାମୀ ବଚନ ବୋଇଲେ
ଉପାୟରେ ସୃଷ୍ଟି ଗୋଟା ଭିଆଅ ତୁ ଭଲେ ।
ମେରୁ ମନ୍ଦର ପର୍ବତ ଆଦି ଦିଗପାଳ
ସପତ ସମୁଦ୍ର ନଦୀ ବନ ଗିରିମାଳ ।
ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତିମା ତୁ ବସା ଯହିଁ ତହିଁ
ପ୍ରତିମାଙ୍କ ପୂଜାବିଧି ଭିଆଇବୁ ତୁହି ।
ଦେଲେ ଶାଢ଼ୀ ପରସାଦ ଶ୍ରୀମୁଖର ବାଣୀ
ସପତ ଦ୍ଵୀପ ପୃଥ୍ଵୀରେ ହୁଅ ତୁ କାରେଣୀ ।
ସକଳ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ତୁ ହେବୁ ଜୀବଦାତା
ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ତୁ ହେବୁ ପିତା ମାତା ।
ଯୋଗାରୂଢ଼ ପ୍ରଭୁ ଏତେ ବଚନ କହିଲେ
ପରମଯୋଗୀ ସମାଧି ଯୋଗରେ ବସିଲେ ।
ପଦ୍ମପଦ ପାଇ ଧାତା ସେଠାରୁ ଅଇଲେ
ଯେବଣ ପ୍ରକାରେ ଏହି ସୃଷ୍ଟି ନିର୍ଭାକଲେ ।
ବିଶ୍ଵଭାରଭରକୁ ଯେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ପ୍ରତି
ଏକା ପରଂବ୍ରହ୍ମ ହେଲେ କେତେକ ମୁରତି ।
ଏମନ୍ତ ଯେ ଦେବପତି ଶୂନ୍ୟେ ଧ୍ୟାନ କରି
ଅଜପା ମହାମନ୍ତ୍ରକୁ ମନରେ ସୁମରି ।
ସପତ ସ୍ଵରରେ ଚାରି ବେଦକୁ ପଢ଼ିଲେ
ବତିଶ ଅଣାକାର ଯେ ତହୁଁ ପ୍ରକାଶିଲେ ।
ବେନି ଅକ୍ଷର ଛନ୍ଦିଲେ କରି ତିନିଠାବ
ସର୍ଜିଲେ ସେ ଆନ ଆନ କରି ନାନା ଜୀବ ।
ଆଠ ଅକ୍ଷର ବର୍ଣ୍ଣ ଯେ ଅବନା ଜପିଲେ
ସାବିତ୍ରୀ ନାମରେ କନ୍ୟା ତହୁଁ ଜାତକଲେ ।
ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ସେହି ହୋଇ ନବଯୁବା
ନାହିଁ ତାକୁ ପଟାନ୍ତର ଉପମା କି ଦେବା ।
ଅଖିଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କୋଟି ଅଟେ ଜୀବଦାତା
ଓଁ କାରରୁ ଜନମିଲେ ଦେବଙ୍କର ମାତା ।
ଯାଗ ଯଜ୍ଞ ହୋମା ହବି ଯହିଁରେ ସେ ବିଧି
ଏହି ଚବିଶ ଅକ୍ଷରେ ବ୍ରହ୍ମା କରି ସିଦ୍ଧି ।
ଏ ବେନି କନ୍ୟା ହୋଇଲେ ସଂସାରକାରିଣୀ
ବ୍ରହ୍ମା ଭାରିଯା ଅନାଦି ଆଦି ଠାକୁରାଣୀ ।
ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଣ ପୁରାଣ ହରିବଂଶ ବାଣୀ
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ ଯେ ଭଜେ ଚକ୍ରପାଣି ।
କହନ୍ତି ଯେ ଶୁକମୁନି ଶୁଣ ନୃପମଣି
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ମହାରସ ଦିବ୍ୟବାଣୀ ।
ବଂଶାନୁଚରିତ ହରିବଂଶ କଥାଆଦି
ମୁକତିର ପତ ଏ ଯେ ଜ୍ଞାନକୁ ସମାଦି ।
ଏକମନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ମହାରାଜା
ଗାୟତ୍ରୀ ସାବିତ୍ରୀ ଦୁଇ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଭାରିଯା ।
ଏ ବେନି ଜାତକଲେ ଯେ ଚାରିଗୋଟି ପୁତ୍ର
ଚାରିହେଁ ସଞ୍ଚିଲେ ଚରାଚର ଏ ଜଗତ ।
ଶୁକ ସନାତନ ମୁନି ନାରଦ ଏ ତିନି
ଯୋଗାରୁଢ଼ ହେଲେ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ଦୀକ୍ଷା ଘେନି ।
ବିଧାତା ସମାନ ହେଲେ ଏ ପରମଯୋଗୀ
ଜନ୍ମହୋଇ ପୁତ୍ରେ ଗଲେ ସଂସାରକୁ ତ୍ୟାଗୀ ।
ସଂସାରତ୍ୟାଗୀ ହୁଅନ୍ତେ କଲେ ସାଧୁସଙ୍ଗ ।
ମହାଶୂନ୍ୟର ଭିତରେ ଗୋପ୍ୟ କଲେ ଅଙ୍ଗ ।
ସଂସାର ଇଚ୍ଛା ଛାଡ଼ିଲେ ତେଜି ମାୟା ମୋହ
ପରଂବ୍ରହ୍ମେ ଲୀନ କଲେ ଆପଣାର ଦେହ ।
ଧାତା ବିଚାରିଲେ ଏବେ କରିବି କି ବୁଦ୍ଧି
ତ୍ରିପୁତ୍ର ଜାତକରି ନ ହେଲା କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି ।
ଏତେକ ବୋଲି ସାବିତ୍ରୀ ଅଙ୍ଗସଙ୍ଗ ରସେ
ପୁତ୍ର ଏକ ଜାତକଲେ କେତେକ ଦିବସେ ।
ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ବୋଲି ଦେଲେ ତାଙ୍କ ନାମ
ଅପୂର୍ବ ମୁରତି କି ସେ ଅଭିନବ କାମ ।
ତେଜୋବନ୍ତ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତ ଅଟଇ ସେ ସୁତ
ସାବିତ୍ରୀ ଯାହାର ମାତା ବ୍ରହ୍ମା ଯାର ତାତ ।
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷମ ଧାତା ପୁତ୍ର ଗୋଟି
ସର୍ବ କର୍ମ ଧର୍ମେ କି ସେ ଦ୍ଵିତୀ ପରମେଷ୍ଠୀ ।
ସେ ପୁତ୍ରକୁ ଦେବପତି ଛାମୁକୁ ଦକାରି
ବୋଇଲେ ନବୀନ ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଣ ଯତ୍ନକରି ।
ପୁତ୍ର ଦ୍ଵାରା ଧନ ଜନ ଆଦି ଯେତେ କର୍ମ
ଆପଣେ ଭିଆଇ ଯାଇ ସଂସାରିକ ଧର୍ମ ।
ପିତାଙ୍କର ଆଜ୍ଞାପାଇ ପୁତ୍ର ଚଳିଗଲା
ପଞ୍ଚାଶ ସହସ୍ର ପୁତ୍ର ମନୁ ଜାତ କଲା ।
ବୋଇଲେ ରେ ବାବୁ ତୁମ୍ଭେ ସୃଷ୍ଟିଯାଇ କର
ପିତାଙ୍କର ଆଜ୍ଞାପାଇ ଚଳିଲେ କୁମର ।
ଥୋକାଏ ଦୂରେ ନାରଦ ମୁନିଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ
ଦୂରୁ ନମସ୍କାର କରି ପାଶେ ଚଳିଗଲେ ।
ଜେଡ଼ୁତା ଛାମୁରେ ପୁତ୍ର ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇଁ
ନମସ୍କାର କରି ପୁଣି ଆଗେ ଉଭାହୋଇ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ କେଣେଯିବ ଆରେ ବାବା
କୁମର ବୋଇଲେ ଏହି ସଂସାର ରଚିବା ।
ତେବେ ସିନା ପୃଥିବୀରେ ହୋଇବୁ କାରେଣି
ଏମନ୍ତ ଶୁଣି କହନ୍ତି ଯେ ନାରଦ ମୁନି ।
ଅହନ୍ତା ବହି ନାରଦେ ଚାହିଁ କୁମରକୁ
କେମନ୍ତେ ସୃଷ୍ଟି ବିହିବୁ ଯାଇଁ ସେ ମଞ୍ଚକୁ ।
ସଂସାର ଧନ୍ଦାରେ ପଡ଼ି ହେଉଥିବୁ ଧନ୍ଦି
ଆମ୍ଭଭଳି ଲୋକ ଯେ ନ ପାରି ହେଲୁ ଛନ୍ଦି ।
ଅଜ୍ଞାନ ବାଳକେ ତୁମ୍ଭେ ନ କରି ରାଇଜ
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳରେ ପାଇବଟି ଲାଜ ।
ଆବର ଶୁଣ ବାବୁରେ କହିବା କଥାଏ
ସୃଷ୍ଟିଯାକ ଭ୍ରମି ତୁମ୍ଭେ ଦେଖରେ ତନୟେ ।
ଏତେକ କହି ନାରଦ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଚାହିଁଲେ
ଉପହାସ କରି ପୁଣି ବଚନ ବୋଇଲେ ।
ତୁମ୍ଭେ ସମସ୍ତେ ବାଳକ ନ ଜାଣ କପଟ
କେମନ୍ତେ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ବିଷ୍ଣୁମାୟା କୂଟ ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଆଗ ପ୍ରସନ୍ନ କର ତୁମ୍ଭେ ଯାଇ
ଯୁଗରାଜ୍ୟ କର ପଛେ ସୃଷ୍ଟିକି ଭିଆଇ ।
ବିଷ୍ଣୁ ସେବିଲେ ପାଇବ ସିନା ସଦବୁଦ୍ଧି
ଯେତେକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ ହେବ ସବୁ ସିଦ୍ଧି ।
ସକଳ ସିଦ୍ଧିଦାୟକ ବିଷ୍ଣୁ ଯେ କାରଣ
ସବୁଗୁଣେ ଗୁଣବନ୍ତ ଦେବ ନାରାୟଣ ।
ବିଷ୍ଣୁ ସେବା କର ବାବୁ ବିଷ୍ଣୁ ସର୍ବରୂପୀ
ଅଶେଷ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଯାକ ଅଛି ବ୍ୟାପି ।
ଯହିଁ ଲୋଡ଼ିବ ତହିଁରେ ଦେବ ନାରାୟଣ
ସାବଧାନ ହୋଇ ଏବେ ପୁତ୍ରମାନେ ଶୁଣ ।
ଭକତକୁ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହୋନ୍ତି ଭାବଗ୍ରାହୀ
ବିଷ୍ଣୁ ବିନା ଏ ପୃଥ୍ଵୀରେ ଆନ କେହି ନାହିଁ ।
ଏ ସଂସାରଯାକ ଯାର ଘୋଟିଅଛି ମାୟା
ଯେ ପ୍ରାଣୀବଣାହୋଇ ସେ ବିଷ୍ଣୁରେ ଦୋରେହା ।
ଏହା ଶୁଣି କୁମର ଯେ ବିଷ୍ଣୁ ଲୋଡ଼ିଗଲେ
ଭେଟ ନ ପାଇଣ ସେହି ପୃଥ୍ଵୀରେ ବୁଲିଲେ ।
ଏହିମତେ ତହିଁ ଜାଣ କେତେ ଦିନ ଗଲା
ତଦନ୍ତ କରି ନ ପାରି ବିଷ୍ଣୁମାୟା ଲୀଳା ।
ଏହା ଶୁଣି ପ୍ରଜାପତି ମନେ କ୍ରୋଧ କଲେ
ଅକାରଣେ ଏତେ ପୁତ୍ର ମୋର ନାଶଗଲେ ।
ଅନେକ କାଳ ଗଲେ ତ ନଇଲେ ମୋ ପାଶ
ସେ ପୁତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଆଉ ଅଛି କି ମୋ ଆଶ ।
ବିଚାର କଲେ ଏବେ ମୁଁ କରିବି କି ବୁଦ୍ଧି
ପଞ୍ଚାଶ ସହସ୍ର ପୁତ୍ରେ ଗଲେକ ଅବଧି ।
ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇବା ପାଇଁ ଯାଇ ହେଲେ ବଣା
କେତେ ମୁଁ ସହିବି ଆଉ ଲୋକଙ୍କ ଗଞ୍ଜଣା ।
ସଂସାର ସର୍ଜିବା ପାଇଁ ପିତା ଦେଲେ ଆଜ୍ଞା
ତାହାର ବଚନ ଏବେ ହୋଇଲା ଅବଜ୍ଞା ।
ଏମନ୍ତ ବିଚାରି ସେହି ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି
ପୁଣି କଳ୍ପନାରୁ ଜାତ କଲେକ ସନ୍ତତି ।
ସେ ପଞ୍ଚାଶ ସହସ୍ରଙ୍କୁ ବେଦ ପଢ଼ାଇଲେ
ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇବା ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ।
ଚଳିଲେ ସେ ପୁତ୍ରମାନେ ପିତାଙ୍କ ଆଦେଶେ
ଯାଉଁ ଯାଉଁ ମିଳିଲେକ ନାରଦଙ୍କ ପାଶେ ।
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ତାତଙ୍କୁ ଦେଖିଣ ପ୍ରଜାପତି ବଳେ
ଶୁତିଲେ ସେ ନମସ୍କାର କରି ପାଦତଳେ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ କେଣିକିରେ ଯିବ
ଏଥିର ସନ୍ଦେଶ ବାବୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କହିବ ।
ପୁତ୍ରେ ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଦକ୍ଷ
ସୃଷ୍ଟି ସଜନା କରିଣ ଆମ୍ଭେ ହେବୁ ରକ୍ଷ ।
ସକଳ ସଂସାର ଆମ୍ଭେ ଭିଆଇବୁ ଯୋଗେ
ନାରଦ ବୋଇଲେ ବିଷ୍ଣୁ ଭେଟଯାଇ ଆଗେ ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ନ ଭେଟିଲେ ନ ହେବ କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ
ପଛେ ପାଇବ ପୁତ୍ର ରେ ତୁମ୍ଭେ ବଡ଼ ଲାଜ ।
କୁମରେ ବୋଇଲେ ପିତା ଯଥାର୍ଥ ଅଟଇ
ବିଷ୍ଣୁ ବିନା କେହି ଚରାଚରନ ଗଢ଼ଇ ।
ବିଷ୍ଣୁ ଯେବେ ନ ଦେବଟି ଶ୍ରୀମୁଖ ବଚନ
ଯେତେକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସବୁ ଅକାରଣ ।
ଏତେକ ବୋଲି କୁମରେ ବିଷ୍ଣୁ ଲୋଡ଼ିଗଲେ
ଅନେକ କାଳ ବୁଲି ସେ ଭେଟ ନ ପାଇଲେ ।
ଏକ ଏକ ଗଲେ ସେହି ଦିଗମ୍ଵର ହୋଇ
କେ କାହିଁ ଅଛି କା କଥା ନ ଜାଣିଲେ କେହି ।
କୁଟ କରନ୍ତି ନାରଦ ମୁନି ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ହିଂସା ବହିଲେ ସାବତ ପୁତ୍ର ଗୁଣ ଧରି ।
ସତ୍ୟବଚନ କହିଣ ଭାବେ ଭଣ୍ଡି ଦେଲେ
କନିଷ୍ଠ ଭାଇ ପୁତ୍ରକୁ ପୃଥ୍ଵୀ ଭ୍ରମାଇଲେ ।
ଏମନ୍ତ ଲକ୍ଷେ କୁମର କାରଣ ନୋହିଲେ
ଦକ୍ଷ ପ୍ରଜାପତି ବସି ମନେ ଚିନ୍ତା କଲେ ।
ଅର୍ଜିଲି ମୁଁ ଗୁଣବନ୍ତ ପୁତ୍ର ବହୁ ଦୁଃଖେ
ପୃଥିବୀ କରିଣ ସେହି ସିନା ଏକେ ଏକେ ।
ଏଡ଼େ ଏଡ଼େ ପୁତ୍ର ମୋର ଅକାରଣେ ଗଲେ
ନାରଦ ବୁଦ୍ଧିରେ ମୋର ପୁତ୍ର ବୁଲି ମଲେ ।
ଚଣ୍ଡାଳ ସାବତ ପୁତ୍ରହିଂସା ମନେ ଧରି
ପୁତ୍ରକଷ୍ଟ ଦେଲା ମୋତେ କୁବୁଦ୍ଧି ବିଚାରି ।
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ଶ୍ରେଷ୍ଠପୁତ୍ରେ ମୋର ଜ୍ଞାନେଧ୍ୟାନେ ଗୁରୁ
ଅଜାତଶତ୍ରୁ ସେ ବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା ମହାମେରୁ ।
ସତ ସୁବୁଦ୍ଧି ବାଞ୍ଛି ସେ ପୁତ୍ର ନାଶଗଲେ
ଏଡ଼େ ବଳବନ୍ତ ପୁତ୍ରେ ବିଅର୍ଥ ହୋଇଲେ ।
ଦିଗପାଳ ସମ ପୁତ୍ର ହୋଇଲେ ନିରେଖ
ଦାରଦ ଯୋଗୁ ମୋହର ହେଲା ଏତେ ଦୁଃଖ ।
ତପୋଧନ ହୋଇ ଯେବେ ପରେ ବଇରାଗୀ
ବଇଦ ହୋଇ ଶରୀରେ ହୁଏ ଯେବେ ରୋଗୀ ।
ସୋଦର ହୋଇ ଯେବେ ସେ ହୁଏ କୁଳଭେଦ
ପିତା ହୋଇଣ ପୁତ୍ରକୁ ଦିଏ ଯେବେ ଖେଦ ।
କୁଳସ୍ତିରୀ ହୋଇ ଯେବେ ଛାଡ଼େ ଜାତିଲଜ୍ଜା
ପ୍ରଜାପତି ହୋଇ ଯେବେ ନାରୀକରେ ତେଜ୍ୟା ।
ଏ ନାରଦ ସଦାଚାରେ ବ୍ରହ୍ମଚର୍ଯ୍ୟ ରୂପ
ଜାଣୁ ଜାଣୁ କେମନ୍ତେ ସେ ଅର୍ଜିଲା ଏ ପାପ ।
ସୋଦର ହୋଇ ସେ କଲା କୁଳ ଛେଦଭେଦ
ସବୁକାଳେ ତା ଶରୀରେ ଥାଉ କଳିବାଦ ।
ଏସନକ ଶାପ ଯହୁଁ ପ୍ରଜାପତି ଦେଲେ
ହସ୍ତ ପ୍ରସାରି ନାରଦ ତାହାଙ୍କୁ ଘେନିଲେ ।
ବୀଣା ବଜାଇଣ ସେ ଯେ ଗଲେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ
ମନରେ ଅତି ଆନନ୍ଦ ହୋଇଲେ ନିଶଃଙ୍କେ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ତୁମେ ଶୁଣ ମହାପତି
ଦକ୍ଷ ତହୁଁ ଗଲେ ଯହିଁ ବ୍ରହ୍ମା ବସିଛନ୍ତି ।
ସକଳ ବୃତ୍ତାନ୍ତ ତାଙ୍କୁ କହିଲେ ବୁଝାଇ
ନାରଦ ବଚନେ ଗଲେ ଦିଗମ୍ଵର ହୋଇ ।
ଗଲେ ଯେ ପୁତ୍ରେ ନୋହିଲା କାର୍ଯ୍ୟ କିଛି ସିଦ୍ଧ
ସଂସାର ଧାରଣ ପୁତ୍ରେ ହେଲେ କାହିଁ ବଧ ।
ପୁତ୍ରଶୋକେ ହୋଇଲି ମୁଁ ଏବେ ମହାକଷ୍ଟୀ
ମୋର ଭିଆଣେ ନୋହିବ ଆଉ ନବସୃଷ୍ଟି ।
ଏମନ୍ତେ ପୁଣି ସେ ବ୍ରହ୍ମା ଅନ୍ତର୍ଗତ ଭାଳି
ନବପୁତ୍ର ଜାତ କଲେ ବୀର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ ବାଳୀ ।
ଅତ୍ରି ଅଙ୍ଗିରା ପୁଲସ୍ତ୍ୟ ମରୀଚି ପ୍ରଚେତା
କଶ୍ୟପ ବଶିଷ୍ଠ ଭୃଗୁ କ୍ରତୁ ବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା ।
ଏ ନବ କୁମରେ ଦେଲେ ଧାତାଙ୍କର ପୁତ୍ର
ନବସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ନବମୁନି ଜାତ ।
ଏ ନବପୁତ୍ରଙ୍କ ଯୋଗୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସମ୍ଭବ
ପଶୁ ପକ୍ଷୀ ବୃକ୍ଷ ଦେବ ଦାନବ ମାନବ
ସ୍ଵେଦ ଅଣ୍ଡଜ ଉଦ୍ଦିଦ ଜରାୟୁଜ ଚାରି
ଅକାର ଉକାର ଆଉ ମକାରରୁ କ୍ଷରି ।
ଏମାନେ ଏ ନବପୁତ୍ର ଠାରୁ ଜାତ ହେଲେ
ଶୁଣ ହେ ପରୀକ୍ଷ ବୋଲି ଶୁକ ଯେ କହିଲେ ।
ଭୃଗୁଙ୍କ ଭାରିଯା ଜାଣ ଭାର୍ଗବୀ ଯେ ନାରୀ
ଭାର୍ଗର୍ବ ବୋଲି ପୁତ୍ରେକ ହୋଇଲା ତାହାରି ।
ମରୀଚି ପୁତ୍ର ରୁଚିକ ନାମେ ମହାମୁନି
ରୁଚକ ପୁତ ଅଟଇ ମୁନି ଜମଦଗ୍ନି ।
ଜମଦଗ୍ନିରେ ଭାରିଯା ରେଣୁକା ସୁନ୍ଦରୀ
ଜାତକଲେ ପର୍ଶୁରାମ ଆଦି ପୁତ୍ର ଚାରି ।
ଅଙ୍ଗିରା ଋଷିର ପୁତ୍ର ଅଙ୍ଗିରସ ଯତି
ସେ ଅଙ୍ଗିରସଙ୍କ ପୁତ୍ର ହେଲେ ବୃହସ୍ପତି ।
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କ ନନ୍ଦନ ଭରଦ୍ଵାଜ ମୁନି
ତାହାଙ୍କ ନନ୍ଦନ ଦ୍ରୋଣ ବୀର ଚୂଡ଼ାମଣି ।
ଦ୍ରୋଣପୁତ୍ର ଅଶ୍ଵଥମା ନାମେ ତପଚାରୀ
ସିଦ୍ଧ ଅଙ୍ଗ ହେଲେ ନିରଞ୍ଜନ ସେବା କରି ।
ପୁଲସ୍ତ୍ୟ ମୁନିର ପୁତ୍ର ନାମ ପଉଲସ୍ତି
ବାରୁଣୀ ନାମେ ଭାରିଯା ତାର ରୂପବତୀ ।
ବିଶ୍ଵାବସୁ ନାମେ ଆଠପୁତ୍ର ହେଲା ତାର
ବିଶ୍ରବା ନାମେ ଯେ ଋଷି ହୋଇଲା ଆବର ।
ବଇଶ୍ରବଣ ନାମରେ ବିଶ୍ରବା ନନ୍ଦନ
ରାବଣ ଯେ କୁମ୍ଭକର୍ଣ୍ଣ ବିଭୀଷଣ ଜାଣ ।
ନଳକୁବର ଯେ ବଇଶ୍ରବଣର ସୁତ
ଚତୁର୍ଥେ ଗାୟତ୍ରୀଠାରେ ଯେଉଁ ପୁତ୍ର ଜାତ ।
ଦେବମନ୍ତ୍ରେ ଜିତ ସେହି ତାର ଶୁଦ୍ଧକାୟା
ସେ ପୁତ୍ରଠାରେ କରନ୍ତି ପିତା ବଡ଼ଦୟା ।
କ୍ରୁତୁଙ୍କର ପୁତ୍ର ନାମ ଅଟେ ବୃହଦୃପ
ଯେବଣ ନନ୍ଦନ ନାମ ଅଟଇ କଶ୍ୟପ ।
ସେ ଋଷିର ତେରଗୋଟି ଭାରିଯା ଯୁକତେ
ଏହାଙ୍କ ତହୁଁ ଜନମ ନାନାବର୍ଣ୍ଣ ଯେତେ ।
ଦିତି ଅଦିତି ବିନତା କଦ୍ରୁ ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀ
ଛାୟା ମାୟା ଉତ୍କଳା ଯେ ନୀଳା ରୂପକାନ୍ତି ।
ମେଖଳା ଯେ ତିଳୋତ୍ତମା ଲୋଚନା ଆବର
ଏତେ ତେର ଭାରିଯା ଅଟେ କଶ୍ୟପ ଋଷିର ।
ଦିତିର ତହୁଁ ଦଇତମାନେ ଉପୁଜିଲେ
ଅଦିତୀ ଦେବୀ ଗର୍ଭରୁ ଦେବତା ଜନ୍ମିଲେ ।
କଦ୍ରୂର ତହୁଁ ଜନମ ହେଲେ ନାରାୟଣ
ପକ୍ଷୀଏ ଅଟନ୍ତି ଜାଣ ବିନତା ନନ୍ଦନ ।
ଭୂତ ପ୍ରେତ ଉପୁଜିଲେ ଛାୟା ମାୟାଠାରୁ
ଗ୍ରହେ ଉପୁଜିଲେ ଚନ୍ଦ୍ରାବତୀର ଗର୍ଭରୁ ।
ମାନବଙ୍କ ଗର୍ଭଧାରୀ ଉତ୍ପଳା ହୋଇଲେ
ନୀଳାନାମେ କନ୍ୟା ତାରାଗମ ଜାତ କଲେ ।
ମତ୍ସ କୂର୍ମଙ୍କ ଜନନୀ ମେଖଳା ଅଟଇ
ତିଳୋତ୍ତମା ଗର୍ଭୁ ପଶୁ ପତଙ୍ଗ ହୁଅଇ ।
ଲୋଚନା ତହୁଁ ସକଳ ଜନ ଉତପତ୍ତି
ସ୍ଥାବରଙ୍କ ମାତା ଅଟେ ଦେବୀ ରୂପକାନ୍ତି ।
କଶ୍ୟପଙ୍କଠାରୁ ଜାତ ଚାରିଖାନି ଜୀବ
ସର୍ପ ପତଙ୍ଗ ସହିତେ ଦେବତା ଗନ୍ଧର୍ବ ।
ପୁଲହ ସୁକୀର୍ତ୍ତି ପ୍ରଜାଗର ପୁତ୍ର ତିନି
ଜାତ କଲେ ଏହି ଚରାଚର ଯେ ମେଦିନୀ ।
ଋକ ଯଜୁ ସାମବେଦ ଅଥର୍ବ କରତା
ବ୍ରାହ୍ମଣମାନଙ୍କର ସେ ହେଲେ ଜୀବଦାତା ।
କଲେ ହବି ହୋମ ସନ୍ଧ୍ୟା ଜପ ତପ ଯୋଗ
ଯାଗରେ ଏହାଙ୍କୁ ଆଗ ଦେବ ହବିର୍ଭାଗ ।
ଏହାଙ୍କୁ ନ ବରି ଯେହୁ କରେ ହୋମବିଧି
ତାର କଲା କର୍ମମାନ ନୁହେ କେଭେ ସିଦ୍ଧି ।
ଆବର ଧାତାର ପୁତ୍ର ବଶିଷ୍ଠ ଯେ ମୁନି
ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ ପୁରୋହିତ ଅଟନ୍ତି ସେ ଜ୍ଞାନୀ ।
ବଶିଷ୍ଠ ଭାରିଯା ନାମ ଅଟେ ଅରୁନ୍ଧତୀ
ତାହାଙ୍କଠାରୁ ଜାତ ହେଲେ ମୁନି ଯେ ଶକତି ।
ଶକତିଠାରୁ ଜାତ ପରାଶର ହେଲେ
ବେଦବ୍ୟାସ ନାମେ ପୁତ୍ର ତହୁଁ ଉପୁଜିଲେ ।
ତାହାଙ୍କ ନନ୍ଦନ ଆମ୍ଭେ ଶୁକମୁନି ହେଲୁଁ
ଅନେକ କାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମାତୃଗର୍ଭେ ଥିଲୁ ।
ପାଇଲୁ ମାତାର ଗର୍ଭେ ଥାଇ ଦିବ୍ୟଜ୍ଞାନ
ଅଜାତ ସେ ବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା ରୂପେ ବିଦ୍ୟମାନ ।
ଆରେକ ପୁତ୍ର ଧାତାର ଅତ୍ରି ନାମେ ଯତି
ଅନୁସୂୟା ନାମେ ତାର ପତ୍ନୀ ପ୍ରିୟବତୀ ।
ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ତାକୁ ନାହିଁ ନା ଉପମା
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସେହି ଅପୂର୍ବ ପ୍ରତିମା ।
ସୁରସିଦ୍ଧ ମୋହିନୀ ସେ ନବଯୁବା ବାଳୀ
ପବିତ୍ର ବ୍ରହ୍ମପତ୍ନୀ ସେ ଅଗ୍ନିତୁଲ୍ୟ ଝଳି ।
ପତିବ୍ରତା ଶିରୋମଣି ଅଟେ ଅନୁସୂୟା
ରୂପଗୁଣ ଦେଖି ମୋହ ହୁଏ ମୁନିକାୟା ।
ଭାରିଯାକୁ କ୍ଷଣେ ପାଶୁଁ ନ ଛାଡ଼ଇ ମୁନି
ଯେଣିକି ଗଲେ ସଙ୍ଗରେ ତାକୁ ଥାନ୍ତି ଘେନି ।
ସ୍ଵାମୀର ସଉଭାଗୀ ସେ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ତିନିଭୁବନେ ତାହାକୁ ସମ କେହି ନାହିଁ ।
ଏକଦିନେ ଅନୁସୂୟା ସେହି ପୁଣ୍ୟନାରୀ
ମୁନିଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ ଗଲା ଗଙ୍ଗାସ୍ନାନ କରି ।
ଦଣ୍ଡ କମଣ୍ଡଳୁ ଆଦି ଯତି କୂଳେ ଥୋଇ
ଗଙ୍ଗାନଦୀ କୂଳେ ମୁନି ଉଭା ହେଲେ ଯାଇ ।
ପଶିଣ ସ୍ନାନ କରନ୍ତି ବୁଡ଼ି ଗଙ୍ଗାଜଳେ
ସନ୍ଧ୍ୟା ତପଣ ସାରିଲେ ଆସି ରହି କୂଳେ ।
ମୁନିଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଜଳରେ ପଶି ଅନୁସୂୟା
ପବିତ୍ର ଜଳ ଭିତରେ ପଖାଳିଲେ କାୟା ।
ମହାଗଭୀର ଜଳରେ ବୁଡ଼ିଲେ ସୁନ୍ଦରୀ
କପଟରେ ଗଙ୍ଗାଦେବୀ ନେଲେ ତାକୁ ହରି ।
ପାତାଳ ବିଦରେ ନେଇ ଥୋଇଲେ ଯୁବତୀ
ସନ୍ଧ୍ୟା ସାରିଣ ଚାହାନ୍ତି ମୁନି ଚଉକତି ।
ଘଡ଼ିଏ ଏର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ କୂଳେ ରହିଛନ୍ତି ଚାହିଁ
ଏକାବେଳେ ବୁଡ଼ି ପୁଣ ନ ଉଠିଲା ସେହି ।
ମୁନିଙ୍କର ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମା ଅନୁସୂୟା
ପତ୍ନୀ ନ ଦେଖି ମୁନିର ବିଚଳିତ କାୟା ।
ଝରଝର ନୟନରୁ ବହେ ଅଶ୍ରୁଜଳ
ଛନ୍ନଛନ୍ନ ମନ ପ୍ରାଣ ଉଡ଼େ ଅନ୍ତରାଳ ।
ଚାହିଁଲେ ଜଳ ଭିତରେ ମୁନି ପୁଣି ପଶି
ଦନ୍ତ ଘେନି ପାଣିଯାକ ଦରାଣ୍ଡନ୍ତି ଋଷି ।
ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ଲୋଡ଼ି ନ ପାଇ ଭାରିଯା
ତପସ୍ୟା ସହିତ ମୁନି ସବୁ କଲେ ତେଜ୍ୟା ।
ଗଙ୍ଗାକୂଳେ ବସି ଏକ ମୃଗଛାଲ ମାଡ଼ି
ଦଣ୍ଡକମଣ୍ଡଳୁ ରଖି କର୍ମମାନ ଛାଡ଼ି ।
ପତ୍ନୀ ରୂପ ଗୁଣମାନ ବାହୁନ୍ତି ମୁନି
ବିକଳେ ପୁଣି ରୋଦନ୍ତି କରି ଉଚ୍ଚଧ୍ଵନି ।
ଅନୁସୂୟାକୁ ନ ଦେଖି ଅସାଷ୍ଟମ ହୋଇ
କୋପେ ଗଙ୍ଗାଙ୍କୁ ସେ ମୁନି କଟାକ୍ଷରେ ଚାହିଁ ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ଗଙ୍ଗା ତୁ ମହାପାପ କଲୁ
ଅଦୋଷେ ପତ୍ନୀକୁ ମୋର ବୁଡ଼ାଇ ରଖିଲୁ ।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ତିରୀ ନାଶକରି ହେଲୁ ମହାପାପୀ
ତୀର୍ଥଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନ ବସି ହେଲୁ କାଳରୂପୀ ।
ଯେବେ ମୋର ଭାରିଯାକୁ ନ ଦେବୁ ତୁ ଆଣି
ଗଣ୍ଡୁଷ କରି ଭକ୍ଷିବି ତୋତେ ମୁଁ ଏକ୍ଷଣି ।
ପୂର୍ବେ ଯେସନେ ଅଗସ୍ତି ସିନ୍ଧୁଜଳ ଗ୍ରାସି
ସାତ ସମୁଦ୍ର ଶୁଖାଇ ବ୍ରହ୍ମତେଜେ ଶୋଷି ।
କି କରିବୁ କାହିଯିବୁ ମୋର ହୋଇ ଦୋଷୀ
ତୋ ଜଳ ଶୋଷି ମୁଁ ନେବି ଭାରିଯା ସୁକେଶୀ ।
ଏତେ ବୋଲି ମୁନି ତୋଳି ଜାହ୍ନବୀର ପାଣି
ସତ୍ୟ ସତ୍ୟ ସତ୍ୟ ବୋଲି ତିନିବାର ଭଣି ।
ଜାଣି କାଶୀବାସୀ ଆସି ଗଙ୍ଗାକୁ କହିଲେ
ମୁନିର ପତ୍ନୀକୁ ଆଣି ଦିଅ ଗୋ ବୋଇଲେ ।
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବଚନରେ ଗଙ୍ଗାଦେବୀ ଯାଇ
ଅତ୍ରି ଋଷି ଭାରିଯାକୁ ଆଣି ଦେଲେ ତହିଁ ।
ନିଜ ପତ୍ନୀ ଦେଖି ମୁନି ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲେ
ବଦନେ ଚୁମ୍ଵନ ଦେଇ କୋଳେ ବସାଇଲେ ।
ଅତ୍ରିଋଷି ନୟନରୁ ଗଳିଲା ଯେ ନୀର
ଠୁଳହୋଇ ମନ୍ଦ ବାନ୍ଧି ରହି ଏକଠାର ।
ଶୁଦ୍ଧ ସ୍ଫୁଟିକ ପରାୟ ଦିଶେ ଦିବ୍ୟଜ୍ୟୋତି
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁନ୍ଦର ସେ କନ୍ଦର୍ପ ମୁରତି ।
ଦେଖି ଈଶ୍ଵର ତାହାକୁ ତୋଳି ଧରି କରେ
ବଳି ବଳି କରି ରଖି ପୁରୁଷ ଆକାରେ ।
ଅମୃତନୟନେ ଚାହିଁ ଦିବ୍ୟଦୃଷ୍ଟି ଦେଇ
ପୁରୁଷେକ ହେଲା ମହାବଳବନ୍ତ ହୋଇ ।
ଗୋକ୍ଷୀର ଶୁକଳବର୍ଣ୍ଣ ମୁକୁତାର ଜ୍ୟୋତି
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷଣ ମଧୁର ମୁରତି ।
କୁମର ଦିବ୍ୟମୁରତି ଦେଖି କାଶୀବାସୀ
ଆଶ୍ଵାସନା କରି ଧୀରେ ବଚନ ପ୍ରକାଶି ।
ଅତ୍ରି ଋଷିଙ୍କର ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ପୁତ୍ରଗୋଟି
ଆମ୍ଭେ ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲୁ ରୂପେ ରଖି ଦୃଷ୍ଟି ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ନାତି ତୁମ୍ଭେ ମହାଋଷି ବତ୍ସ
ଜାତି ଗୋତ୍ର ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନାହିଁ ସମକଚ୍ଛ ।
ଅଯୋନିସମ୍ଭୁତ ତୁ ଯେ ଅଟୁ ପୁଣ୍ୟମୟ
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅମର ଯେ ହେଉ ତୋର କାୟ ।
ଅମୃତ ଲୋଚନେ ତେଣୁ ଦେଲୁ ଆମ୍ଭେ ଦୃଷ୍ଟି
ନିରତେ ଅମୃତ ତେଣୁ କରୁଥିବୁ ବୃଷ୍ଟି ।
ଏତେ ବୋଲି ଅନୁସୂୟା କୋଳେ ସମର୍ପିଲେ
ଅତ୍ରି ମହାଋଷିଙ୍କର ସନ୍ନିଧିରେ ଦେଲେ ।
ଅତି ଯତ୍ନକରି ତୁମ୍ଭେ ପାଳ ହୋ ଏହାଙ୍କୁ
କୁଳକୁ ଏ କୁଳଦୀପ ହୋଇବ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ଶୁକମୁନି ବୋଲନ୍ତି ହୋ ପରୀକ୍ଷିତ ରାଜା
ଈଶ୍ଵର ମୁଣ୍ଡରେ ଚନ୍ଦ୍ର ରହି ପାଏ ପୂଜା ।
ଦେଖୁଛ ତ ଆତଯାତ ଆକାଶେ ହେଉଛି
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଜାଣଇ କିଛି ।
ସବୁ ଜୀବମାନଙ୍କର ଅଟେ ଜୀବଦାନି
ବିହନ୍ତା ପୁରୁଷ ତାର ନାହିଁ ଲାଭହାନି ।
ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାକୁ ସେ ଆବୋରିଛି ଏକା
ଯାହାର ହୁଅନ୍ତି ଚାରିଖାନି ଜୀବଲେଖା ।
ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କର କଳଙ୍କ ସାଧାରଣ ବୃତ୍ତାନ୍ତ
ଏହା ଶୁଣି ପରୀକ୍ଷିତ ନାମେ ମହାରାଜା
ଶୁକମୁନିଙ୍କ ଚରଣେ କଲେ ଦିବ୍ୟ ପୂଜା ।
ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କ ଜନମ କଥା ତୁମ୍ଭ ମୁଖୁ ଶୁଣି
ଆବର କଥାଏ ମୋତେ କହ ମହାମୁନି ।
ମନରେ ସଂଶୟେ ମୋର ଲାଗିଲା ବହୁତ
ଏହା ଆଦ୍ୟ ପ୍ରାନ୍ତ କରି କହ ତପୋବନ୍ତ ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଦେବତା ଯେ ଅଟନ୍ତି ନିଶାକର
ସ୍ଵଦେହେ କଳଙ୍କ କିପାଁ ହୋଇଲା ତାଙ୍କର ।
ଛିଡ଼ନ୍ତି ବଢ଼ନ୍ତି ପୁଣି ପକ୍ଷେକ ଆବର
ଦୟାକରି କହ ମୁନି ମୋହର ଆଗର ।
କେଉଁ ପାପ କରିବାକୁ କିବା କେଉଁ ଦୋଷେ
କଳାଏ କଳାଏ କ୍ଷୟ ବୃଦ୍ଧି ମାସେ ମାସେ ।
ଶୁକମୁନି ବୋଲେ ତୁହୋ ପଚାରିଲୁ ଯାହା
ତୋର ସନ୍ଦେହ ଫେଡ଼ିଣ କହିଦେବା ତାହା ।
ଯେତେବେଳେ ସେ ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ବରଦେଲେ ଶିବ
ଆଶ୍ଵାସ ବଚନ କହି ସେହି ମହାଦେବ ।
ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଯେ ଆକାଶରେ କଲେ ଅଧିକାରୀ
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କି ହକାରୀ ଦେବ ତ୍ରିପୁରାରି ।
ଆହେ ବୃହସ୍ପତି ତୁମ୍ଭେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧି
ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବତାଙ୍କୁ ଶିକ୍ଷାଦେବ ବିଦ୍ୟା ବୁଦ୍ଧି ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ଯହୁଁ ସଦାଶିବ ଦେଲେ
ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବତାଙ୍କୁ ଘେନି ବୃହସ୍ପତି ଗଲେ ।
ଆଗହୁଁ ବୃହସ୍ପତିର ଥିଲେ ଯେତେ ଚାଟ
ତାହାଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଚନ୍ଦ୍ର ପଢ଼ନ୍ତି ଯେ ପାଠ ।
ଅକ୍ଷର ମଧ୍ୟେ ଅଟଇ ଯେତେ ମନ୍ତ୍ର ସିଦ୍ଧି
ଅଷ୍ଟ ଦିବସରେ ମଧ୍ୟେ ସବୁ ବିଦ୍ୟା ସାଧି ।
ଜାତିସ୍ମର ରୂପେ ସେହି ହୋଇଛି ଜନମ
ଭୋଜନ ଶୟନ ନାହିଁ ବଞ୍ଚଇ ସେ ଦିନ ।
ନାନା ବିଦ୍ୟାରେ ନିପୁଣ ହେଲେ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବ
ବୃହସ୍ପତି ପାଖେ ରହି ଆଚରନ୍ତି ସର୍ବ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ତହୁଁ କେତେଦିନ ଗଲା
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଦେଖିଣ ତାରା କାମେ ବଶ ହେଲା ।
ଅସାଷ୍ଟମ ହୋଇ ବାଳୀ ନ ପାରଇ ଚଳି
ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ସୁନ୍ଦର ରୂପ ଭାଳି ଭାଳି ।
କାମ ପଞ୍ଚବାଣ ପଡ଼ି ଜଡ଼ିଲା ତା ଅଙ୍ଗେ
ଚିନ୍ତାଭରେ ତନୁ ତାର ରହିଲା ବିଭଙ୍ଗେ ।
ଚନ୍ଦ୍ରରୂପ ଗୁଣ ବାଳୀ ମନେ ମନେ ଗୁଣି
ରାତ୍ର ଦିବସ ସ୍ଵପନ ଦେଖଇ ତରୁଣୀ ।
ଛାଡ଼ି କ୍ଷୁଧା ତୃଷା ନିଦ୍ରା ଗୃହବିଧି କଥା
ଦଶମ ଦଶାକୁ ଭଜି ପାଇଲା ଅବସ୍ଥା ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ବିବସନ ଦେହୀ
ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବତାକୁ ବାଳୀ ଥାଏ ବାଟ ଚାହିଁ ।
ଏମନ୍ତେ କେତେକ ଦିନ ତହୁଁ ଗଡ଼ିଯାନ୍ତେ
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଡକାଇ ଦିନେ କହିଲା ଏକାନ୍ତେ ।
ତୁମ୍ଭେ ହୋ ଚନ୍ଦ୍ରଦେବତା ପ୍ରତିକାର କର
ଏ କାମ ମୁଖରୁ ମୋତେ ବାରେକ ଉଦ୍ଧାର ।
ତୋ ରୂପ ଗୁଣକୁ ଦେଖି ବଳିଲା ମନୀଷା
ସୁଲକ୍ଷଣ ପୁରୁଷ ତୁ ପୂରା ମୋର ଆଶା ।
ନାସ୍ତିକଲେ ସ୍ତିରୀହତ୍ୟା ଲାଗିବ ଯେ ତୋତେ
ତୁ ମୋହର ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ ରଖ ତୁ ହୋ ମୋତେ ।
ଏତେକ ବୋଲି ସୁନ୍ଦରୀ ଛାଡ଼ିଲାକ ଲଜ୍ଜା
ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେ କୋଳ କଲା ଗୁରୁଙ୍କ ଭାରିଯା ।
ଚନ୍ଦ୍ରମା ସଙ୍ଗରେ ଭାବ କଲା ଦେବୀ ତାରା
ପାପକୁ ନ ଡରି ଚନ୍ଦ୍ର କଲା ପରଦାରା ।
ଯଦ୍ୟପି ଜଉ ଅଗ୍ନିକି କର ଏକ ଭାବ
ତରଳି ମିଳାଇ ଗଲା ପରି ଏହି ଭାବ ।
ବସିଥିବା ଘୃତଭାଣ୍ଡ ସମ ନାରୀ ଅଙ୍ଗ
ତରଳିଲା ଅଗ୍ନି ତୁଲ୍ୟ ପାଇ ପୁଂସ ସଙ୍ଗ ।
ଏମନ୍ତେ ବେନି ଜନର ବଢ଼ିଲା ପୀରତି
ବୃହସ୍ପତି ସେହି କଥା ଗୋଟି ନ ଜାଣନ୍ତି ।
ପଦ୍ମିନୀ ଚିତ୍ରିଣୀ ଆଉ ଖଙ୍ଖିନୀ ହସ୍ତିନୀ
ଏମନ୍ତେ ଚାରି ଜାତିରେ ହୁଅନ୍ତି କାମିନୀ ।
ପୁରୁଷ ହିଁ ଜାରିଜାତି ଅଟନ୍ତି ରାଜନ
ଶଶ ମୃଗ ବୃଷ ଅଶ୍ଵ ଜାତି ଏହି ଜାଣ ।
ଶଶଜାତ ପୁରୁଷର ପଦ୍ମିନୀ ଯେ ଯୋଡ଼ା
ମୃଗଜାତି ପୁରୁଷର ଚିତ୍ରିଣୀ ଯେ ଲୋଡ଼ା ।
ବୃଷ ଜାତି ପୁରୁଶର ଲୋଡ଼ା ସେ ଶଙ୍ଖିନୀ
ଅଶ୍ଵଜାତି ପୁରୁଷକୁ ଲୋଡ଼ଇ ହସ୍ତିନୀ ।
ଯେତେବେଳେ ଧାତା ଏହି ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇଲା
ସ୍ତିରୀ ପୁରୁଷକୁ ଘେନି ସଂସାର ରଚିଲା ।
ଯେବଣ ପୁରୁଷକୁ ସେ କଲା ଯେଉଁ କନ୍ୟା
ପଣ୍ଡିତ ଲୋକମାନେ ତା ବିଚାରନ୍ତି ସିନା ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ନ ଜାଣି ଯେ କରନ୍ତିଟି ବିଭା
ଅପୁତ୍ରିକୀ ଦୋଚାରୁଣୀ ହୁଅନ୍ତି ବିଧବା ।
ଶଶ ସଙ୍ଗେ ହସ୍ତିନୀର ଭେଟ ନ କରିବ
ଦୋଚାରୁଣୀ ହେବ କନ୍ୟା କୁଳ ନାଶ ଯିବ ।
ଅଶ୍ଵ ସଙ୍ଗେ କରାଇଲେ ପଦ୍ମିନୀ ସଂଯୋଗ
ଘଟିବ ସେହି କନ୍ୟାକୁ ନିଶ୍ଚେ ମୃତ୍ୟୁଯୋଗ ।
ବିଧାତା ଭିଆଣ କେବେ ନ କରିବ ଆନ
ଜାଣି ଶୁଣି ବିଭା ଦେବ ବେଦର ବିଧାନ ।
ବୃହସ୍ପତି ବୃଷଜାତି ପୁରୁଷ ଅଟନ୍ତି
ପଦ୍ମିନୀ ଜାତି ଅଟି ତାର ରୂପବତୀ ।
ଚନ୍ଦ୍ରମା ଯେ ଶାଶ ଜାତି ପୁରୁଷ ଅଟଇ
ତେଣୁ ତାର ସଙ୍ଗେ ତାରା ପୀରତି ବଢ଼ାଇ ।
କେତେଦିନେ ଗର୍ଭବାସ ହେଲା ତାରାବାଳୀ
ଦିନକୁ ଦିନ ପୀରତି ବଢ଼ିଲା ଉଚ୍ଛୁଳି ।
ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦଶମାସରେ କଲା ସେ ପ୍ରସବ
ପୁତ୍ର ଜାତକଲା ରୂପେ ନିନ୍ଦେ କାମଦେବ ।
ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ରୂପ ସେହି ବାଳବତ୍ସ
ରୂପଗୁଣେ କାମଦେବ ନୋହେ ସମକଚ୍ଛ ।
ବୃହସ୍ପତି ପାଞ୍ଜି ଘେନି ତକ୍ଷଣେ ଗଣିଲେ
ଏ ପୁତ୍ର ଆମ୍ଭର ନୁହେଁ ଧ୍ୟାନରେ ଜାଣିଲେ ।
କୁଳକୁ ଦୂଷଣ ହେବ ବୋଲି ନ କହିଲେ
ପୁତ୍ରରୂପ ଗୁଣ ଦେଖି ଯତନେ ପାଳିଲେ ।
ଧାର୍ମିକ ପଣ୍ଡିତ ସେହି ଗୁଣବନ୍ତ ଗ୍ରାହୀ
ଅକର୍ମ କଥା ଗୋପନ କଲେ ତେଣୁ ତହିଁ ।
ଆୟୁ ବଳ ଧନ ଗୃହ ଛିଦ୍ର ଆତ୍ମ ନାମ
ଗୁରୁ ନାଶ ଧନ ନାଶ ବର୍ଷ ଅପମାନ ।
ଏ ନବ କର୍ମ ଗୋପନ ଯେହୁ କରିପାରି
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଣ ସେ ନର ଦେବଲୋକେ ସରି ।
ଅନ୍ତର୍ଗତେ ବୃହସ୍ପତି ବିଚାରି ଏ କଥା
ଫେଡ଼ି ନ କହିଲେ ମନେ ପାଇ ବଡ଼ ବ୍ୟଥା ।
ଗୁରୁ ବୋଇଲେ ସ୍ତିରୀଙ୍କି ନ ଯିବ ବିଶ୍ଵାସ
ଯେ ବିଶ୍ଵାସ ଯିବ ତାରର ଅଳପ ଆୟୁଷ ।
ସର୍ପ ରାଜା ବାଘ ଭାଲୁ କୁମ୍ଭୀର ଯେ ହସ୍ତୀ
ଖଡ଼୍ଗଧାରୀ ଶଙ୍ଖଧାରୀ ନଦୀ ଯେ ଯୁବତୀ ।
କାଳର ଡଗର ଜାଣ ଏମାନେ ଅଟନ୍ତି
ବିଶ୍ଵାସ ନ ଯିବ ବୋଲି କହି ବୃହସ୍ପତି ।
ଜାଣି ଶୁଣି ଏମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ଵାସ ଯେ ଗଲା
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିବ ସେହୁ ଆୟୁ ଥାଉଁ ମଲା ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଯୁବତୀଏ ମନ୍ଦ
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ସୁନ୍ଦର ଦେଖି ତାରା କଲା ଛନ୍ଦ ।
ଆମ୍ଭ ପରା ସ୍ଵାମୀକି ସେ କଲା ପରିତ୍ୟଜ୍ୟା
କୁଳବତୀ ସ୍ତିରୀ ହୋଇ ଝାଡ଼ିଲାକ ଲଜ୍ଜା ।
ବ୍ରହ୍ମସ୍ତିରୀ ହୋଇ ନାହିଁ ପାପକୁ ତା ଭୀତି
ବାଳୁତ ମତି ଶିଶୁର ସଙ୍ଗରେ ପୀରତି ।
ଚୋରା ପୀରତିକି ଏହୁ କଲା ପୁଣି ଇଚ୍ଛା
ବେଶ୍ୟାପରି ବଳେ କଲା ରମଣ ସ୍ଵଇଚ୍ଛା ।
ପୁଣି ବିଚାରିଲେ ଚନ୍ଦ୍ର ମୋତେ ନଷ୍ଟ କଲା
ଗୁରୁପତ୍ନୀ ବୋଲି ମନେ ବିଚାର ନ କଲା ।
ଗୁଣବନ୍ତ ହୋଇ ଏ ତ ଅରିଜିଲା ପାପ
ଦୋଷ ଅନୁରୂପେ ଦେବା ଏହାକୁ ଯେ ଶାପ ।
ଜାଣି ଯେବେ ଚନ୍ଦ୍ର କଲା ଗୁରୁପତ୍ନୀ ଭୋଗ
ନ ଜୀଉଁ ନ ମରୁ ପୀଡ଼ା ଦେଉ ସଦା ରୋଗ ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କଳଙ୍କ ତୁ ରେ ଦେଲୁ ଜନମୁଖେ
ଏ ପାପ ଖଣ୍ଡନ ନୋହୁ ଥାଅ ମହାଦୁଃଖେ ।
ଶୁକମୁନି ବୋଇଲେ ହେ ପରୀକ୍ଷିତ ରାଣ
ତୁମ୍ଭେ ପଚାରିଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଦେବତାଙ୍କ ଗୁଣ ।
ସେହି ଦୋଷରୁ ଚନ୍ଦ୍ରର କଳଙ୍କ ମୂରତି
ପକ୍ଷେ ପକ୍ଷେ ଧରଇ ସେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ରୀତି ।
ଗୁରୁଙ୍କର ଶାପକୁ ସେ କରୁଛନ୍ତି ଭୋଗ
ନ ଜୀଅନ୍ତି ନ ମରନ୍ତି ଗୁରୁଶାପ ଯୋଗ ।
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ କଲାକର୍ମ ପାରନାହିଁ
ମାନବ ଛାରକୁ ପାର ଯିବ ଅବା କାହିଁ ।
ଜଗବନ୍ଧୁ ପାଦପଦ୍ମ ସ୍ମରିଣ ହୃଦରେ
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ରଚଇ ଜନଙ୍କ ହିତରେ ।
ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପୁଣି ପରିକ୍ଷିତ ରାୟେ
ବିନୟ ଭାବରେ କହେ ପଡ଼ି ମୁନି ପାୟେ ।
ଭୋ ମୁନି ଚନ୍ଦ୍ରଙ୍କଠାରୁ ପୁତ୍ର ଜାତ ହେଲା
ଏଥିଉତ୍ତାରୁ କେବଣ କୃତ୍ୟ ସେହି କଲା ।
ସେହି କଥା ମହାମୁନି କହିବାକୁ ମୋତେ
ତେବେ ମୋ ମନ ମାନିବ ଯିବଇଁ ସଂପ୍ରତେ ।
ଶକତି ମୁନିର ନାତି କହନ୍ତି ଏ ବାଣୀ
ଯାହା ପଚାରିଲ ସୋମବଂଶ ନୃପମଣି ।
ତାରାର ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ଯେବଣ ବାଳକ
ଦିଗପାଳ ସମାନ ସେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ହୋଇଲାକ ।
ବୁଧ ନାମ ବହିଲା ସେ ଚନ୍ଦ୍ରର ନନ୍ଦନ
ତପେ ତୋଷିଲା ପାର୍ବତୀପତି ତ୍ରିଲୋଚନ ।
କୁମ୍ଭ ଶୁକ୍ଲ ଏକାଦଶୀ ତିଥି ବୁଧବାର
ବାଣିଜ୍ୟ କରଣ ଯୋଗ ମାହେନ୍ଦ୍ର ଯେ ସାର ।
ରୋହିଣୀ ନକ୍ଷତ୍ର ଜାଣ ପାଞ୍ଚ ଘଡ଼ି
ଜନ୍ମ ହୋଇ ପୁତ୍ର ତହିଁ ଦେଲା ସିଂହରଡ଼ି ।
ବୃହସ୍ପତି ଗଣିଲେ ଯେ କରେ ଖଡ଼ି ଘେନି
ଏହି ସେ ପାଳିବ ଚରାଚର ଯେ ମେଦିନୀ ।
ଅନେକ ଯତ୍ନେ ପାଳିଲେ ତାକୁ ବୃହସ୍ପତି
ଶିଖାଇଲେ ବେଦମନ୍ତ୍ର ଆଦି ଜ୍ଞାନ ଗତି ।
ଦିନକୁ ଦିନ ତା ବୁଦ୍ଧି ବର୍ଦ୍ଧମାନ ହେଲା
ସୁସଙ୍ଗ ପାଇଣ ପୁତ୍ର ସୁବୁଦ୍ଧି ଶିଖିଲା ।
ଶିବ ଧ୍ୟାନ କରି ପଞ୍ଚାକ୍ଷରକୁ ଜପିଲା
ଗଳାରେ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷ ମାଳ ଭୂଷଣ କରିଲା ।
ବିଭୂତି ଭୂଷଣ ଅଙ୍ଗେ କଷାବସ୍ତ୍ର ପିନ୍ଧି
ନିତି ସେବାକରେ ଶିବ ଚରଣକୁ ବନ୍ଦି ।
ଫଳମୂଳ ଆହାର ତା ଶିରେ ଜଟାଭାର
କୁଶଶର୍ଯ୍ୟା କରିଣ ସେ ଶୁତିଲା ତଥିର ।
ଶୀତ ବରଷା ନିଦାଘ ସହଇ ତା ଅଙ୍ଗେ
ଇଷ୍ଟ ବନ୍ଧୁ କୁଟୁମ୍ବ କେ ନାହାନ୍ତି ତା ସଙ୍ଗେ ।
ମନ ପବନ କାୟାକୁ କଲା ଏକ ଯୋଗ
ଶିବନାମ ସୁମରଇ ଦେହ କରି ତ୍ୟାଗ ।
ମନ ଇନ୍ଦ୍ରିୟ ନିଗ୍ରହି ସାଧିଲାକ ଜ୍ଞାନ
ସଦାଶିବ ଦେବଙ୍କର କମ୍ପିଲା ଆସନ ।
କପିଳାସପୁର ତେଜି ଦେବ କାଶୀବାସୀ
ବୁଧର ତପସ୍ୟା ସ୍ଥାନେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଆସି ।
ଡବି ଡିବି ଡମ୍ଵରୁ ଯେ ବାଜେ ନବକୋଟି
କଣ୍ଠତଟେ ମୁଣ୍ଡମାଳ ଲେଙ୍ଗୁଟି ଭ୍ରୂକୁଟୀ ।
ନନ୍ଦୀଭ୍ରୂକୁଟୀ ଏ ବାମ ଡାହାଣରେ ମିଳି
ସଦାନନ୍ଦ ଶୋଭା ଅଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର ସେ ମଉଳି ।
କୃଷ୍ଣ ପିଙ୍ଗଳ ଯେ ଜଟା ଶୋଭାବନ ମାଥେ
ତ୍ରିଶୂଳ ଡମ୍ବରୁ ଶୋଭା ପାଉଅଛି ହାତେ ।
ଲଲାଟେ ନୟନ ଜଟାମଧ୍ୟେ ଗଙ୍ଗାଜଳ
ବାସୁକି ସର୍ପକୁଣ୍ଡଳ ଲୁଳେ ଗଣ୍ଡସ୍ଥଳ ।
ଘୋର ଶବଦ କରନ୍ତି ଫୁଫୁକାର କରି
ଦ୍ଵାଦଶ ରୁଦ୍ର ସଙ୍ଗତେ ଦେବ ତ୍ରିପୁରାରି ।
ଶିଶୁଦେବ ଅଧ୍ୟୟନ ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖରେ
ଝଟକି କାଳାନଳ ଗରଳ କଣ୍ଠରେ ।
ଅଦ୍ଧ ଅଙ୍ଗରେ ଅମ୍ଵିକା କପିକା ମଉଳି
ଶିବଗଣରେ ଶୋଭିତ ଦେବ ଯେ ତ୍ରିଶୂଳୀ ।
ହିମବନ୍ତନନ୍ଦିନୀ ଯେ ଗଙ୍ଗାବସୁମତୀ
ଏକେ ଏକେ ପାରୁଶରେ ରହି ଖଟୁଛନ୍ତି ।
ଷଡ଼ାନନ ଗଣପତି ଅଟନ୍ତି ପାରୁଶେ
ସଦାଶିବ ଆସୁଛନ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉଲ୍ଲାସେ ।
ବ୍ୟାଘ୍ର ଚର୍ମ ପରିଧାନ କରି କୀଟଭାଗେ
ଅନାଦି ସିଦ୍ଧ ପୁରୁଷବର ମହାଯୋଗେ ।
ତାଣ୍ଡବ ଭୈରବେ ଭୋଳ ସଦା ଯାର ମତି
ଅନୁଗ୍ରହ ସାଗର ସେ ଭର ନିବାରନ୍ତି ।
ଏସନ ସୁବେଶ ହୋଇ ଦେବ କାଶୀବାସୀ
ବୁଧ ଅଗ୍ରତେ ମିଳିଲେ ବେଗହୋଇ ଆସି ।
ପ୍ରସନ୍ନେ ସେ ମହାଦେବ ଦେଲେ ତାଙ୍କୁ ଦୀକ୍ଷା
ବର ମାଗ କୁମରରେ ଯେ ତୋହର ଇଚ୍ଛା ।
ସଦାଶିବଙ୍କ ବଚନେ ବୁଧ ମହାମତି
କରପତ୍ରକୁ ଯୋଡ଼ିଣ ଛାମୁରେ ଜଣାନ୍ତି ।
ବୁଧ ବୋଇଲେ ସ୍ଵମୀହେ ଦେବଦେବବର
ସତ୍ୟ କରି ପ୍ରଭୁ କହି ମୋହର ଆଗର ।
କହନ୍ତି ହରହସିତ ହୋଇ ଶୂଳପାଣି
ତୁମ୍ଭେ ଯାହା ମାଗିବ ତା ଦେବା ଏହିକ୍ଷଣି ।
ବୁଧ ବୋଲେ ସ୍ଵାମୀ ବର ମାଗିବି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ
କାମ୍ୟ ବ୍ରହ୍ମ ବେନି କଥା ଦେବ ଯେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ସକଳ ସଂସାରେ ଏହି ସିନା କର୍ମବିଦ୍ୟା
ଯୋଗିଙ୍କ ଯୋଗ ଭାଙ୍ଗିବ ହେବି ଯୋଗସିଦ୍ଧା ।
ଆରେକ କଥା ଯେ ମୋତେଦେବ ଦେବରାୟେ
ବନସ୍ତର ଆୟତନ ଶତ ଯୂଣ ଯାଏ ।
ଏହି ଭୂମି ମଧ୍ୟେ ଯେତେ ଜନ୍ତୁ ଛନ୍ତି ଅବା
ସମସ୍ତେ ଯେ ରୂପବତୀ ହେବେ ନବଯୁବା ।
ସିଦ୍ଧ ସାଧ୍ୟ ଦେବତା ଯେ ଗନ୍ଧର୍ବ କିନ୍ନର
ଦାନବ ମାନବ ଆଦି ନାଗ ବିଦ୍ୟାଧର ।
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ସହିତେ ସେ ଭୂମି ନ ମାଡ଼ିବେ
ବଳେ ପଶିଲେ ତହିଁରେ ସ୍ତିରୀରୂପ ହେବେ ।
ଏଥୁ ପାରହେଲେ ପୁଣି ପାଇବେ ସ୍ଵଦେହ
ଭୋ ପ୍ରଭୁ ଭୋଳାନାଥ ହେ ଏହି ବରଦିଅ ।
ସଦାଶିବ ବୋଇଲେ ଯେ ମାଗିଲୁରେ ବାବା
ଯେ ତୁମ୍ଭର ମନବାଞ୍ଚ୍ଥା ସିଦ୍ଧ ତା କରିବା ।
ଅସ୍ତୁହେଉ ବୋଲି ତହୁଁ ଗଲେ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନେ
ନିଶ୍ଚଳେ ରହିଲେ ବୁଧ ମନେ ହର ବନେ ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଯେ ଜନ
ଆବର ଯେତେକ ତହିଁ ପଶୁ ପକ୍ଷିଗଣ ।
କୃଷ୍ଣାଜିନ ବାହୁଟିଆ ବରାହ ସଞ୍ଚରି
ସିଂହ ଶାର୍ଦ୍ଦୁଳ ଆସିଣ ଏକାଠି ବିହରି ।
ହରଉଦ୍ୟାନ ଅଟଇ ସେ ବନର ନାମ
ଶିବଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣେ ଅଛି ତହିଁ କାମ ।
ସେ ବନ ମାଡ଼ଇ ଯେହୁ ହୁଅଇ ସେ ସ୍ତିରୀ
ଈଶ୍ଵରମାୟାକୁ ଆନ କେହୁ କରିପାରି ।
ସମସ୍ତେ ସ୍ତିରୀ ଜଣେ ପୁରୁଷ କେହି ନାହିଁ
ଏକାକେ ପୁରୁଷ ବୁଧ ଅଛି ତହିଁ ରହି ।
କରଇ ସେ କାମଭୋଗ ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ବରେ
ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ସିଂହାସନ ଅଛଇଁ ତହିଁରେ ।
ଇନ୍ଦ୍ରର ସମାନେ ବୁଧ କରେ ବଇଭୋଗ
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ଶିଖିଅଛି ସାଧିଅଛି ଯୋଗ ।
ଆବର ଯେ ବିଶେଷରେ ସାଧେ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ୟା
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷଣ ଅଟେ ଯୋଗସିଦ୍ଧା ।
ଏସନେ ସେ ଅକଣ୍ଟକ ମହୀ ଭୋଗକରି
ମର୍ତ୍ତ୍ୟମଣ୍ଡଳରେ କେହି ରାଜା ନୋହେ ସରି ।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ରହିଲା ତହିଁ ବୁଧ ମହାମତି
ଦଇବ ପୁରୁଷ ସିନା ଏମନ୍ତ ବିହନ୍ତି ।
ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶୀ ରାଜା ନାମ ବୈବସ୍ଵତ ମନୁ
ଇକ୍ଷ୍ଵକୁ ନାମେ ହୋଇଲା ତାହାର ଯେ ସୂନୁ ।
ସେହି ଇକ୍ଷ୍ଵକୁର ପୁତ୍ର ରଘୁରାଜ ହେଲା
ସେହିଦିନୁ ରଘୁବଂଶ ନାମ ବୋଲାଇଲା ।
ସେ ରଘୁରାଜାର ପୁତ୍ର ଅଶ୍ଵସେନ ହୋଇ
ଅଶ୍ଵସେନ ପୁତ୍ର ଅଜମିତ୍ର ଯେ ବୋଲାଇ ।
ମାନ୍ଧାତା ନାମକ ଅଜମିତ୍ରର ତନୁଜ
ଦିଲୀପନାମେ ହୋଇଲା ତାହାର ଆତ୍ମଜ ।
ତାହାର ନନ୍ଦନ ପାରେଶ୍ଵର ନାମେ ରାଜା
ପୃଥିବୀ ପାଳଇ ସେହି ଘେନି ଜନ ପ୍ରଜା ।
ପାରେଶ୍ଵର ନନ୍ଦନ ଯେ ଶୂରସେନ ଜାଣ
ଶୂରସେନ ପୁତ୍ର ହେଲା ଉଉଙ୍ଗ ରାଜନ ।
ଅରୁଣ ନାମ ହୋଇଲା ତାହାର ତନୁଜ
ଅଲୁପୀ ନାମେ ହୋଇଲା ତାହାର ଆତ୍ମଜ ।
ପ୍ରତାପୀ ସେ ରାଜା ଗୋଟା ହେଲେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ରବିତଳେ ଏହାକୁ ଯେ ନାହିଁ ସମସରି ।
ଜମ୍ଵୁଦ୍ଵୀପ ପୃଥ୍ଵୀ ଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ଅଟଇ
ସକଳ ରାଜା ତା ପାଦତଳେ ଖଟିଥାଇ ।
ଅଯୋଧ୍ୟାପୁରରେ ସେହି ଅଟେ ମହାରାଜା
ତାହାର ପାଦେ ଖଟନ୍ତି ବହୁତ ପରଜା ।
ସଂଗ୍ରାମେ ସେ ଶୂରବନ୍ତ ଅଟେ ରଣରଙ୍କା
ଦେବ ଦାନବରେ ନାହିଁ କାହାକୁ ତା ଶଙ୍କା ।
ଏକଦିନେ ସେହି ରାଜା ସମଦଣ୍ଡ ସାଜି
ମୃଗୟା ବିନୋଦେ ଯାଏ ଘେନି ଚଜବାଜି ।
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ସଙ୍ଗେ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ
ଅପ୍ରମିତ ପଦାତିକେ ହୋଇଛି ଗହଳ ।
ମାର ମାର ଧର ଧର ଘୋର ଧ୍ଵନି କରି
ବନସ୍ତଭିତରେ ସର୍ବେ ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର ଧରି ।
ଦଇବର ଘଟସୂତ୍ର କେ କରିବ ଆନ
ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ହରଉଦ୍ୟାନ କାନନ ।
ସମସ୍ତେ ବାଟ ଛାଡ଼ିଣ ଝସାଇ ପଶିଲେ
ବିଶ୍ଵନାଥଙ୍କ ଆଜ୍ଞାରେ ସ୍ତ୍ରୀରୂପ ଧଇଲେ ।
ରାଜାର ପାତ୍ର ଅମାତ୍ୟ ଲୋକ ଆଦି କରି
ସେ ଭୂମି ପଡ଼ିବାମାତ୍ରେ ସର୍ବେ ହେଲେ ସ୍ତିରୀ
ସ୍ତନ ଯଉବନ ଛାଡ଼ି ପୁରୁଷର ବେଶ
ଖୋଷା ଖୋସିଣ ନବୀନ ଯୁବତୀ ସଦୃଶ ।
ନାସାରେ ବସଣୀ ତାଙ୍କ ପୟରେ ନୂପୁର
ଲାଜରେ ମୁଖ ତଳକୁ ପୋତି ନୃପବର ।
ଏ ରୂପେ ବିରୁପ ହେଲେ ରାଜା ଅଙ୍ଗବଳ
ଏକୁ ଆରେକ ଚାହାନ୍ତି ହୋଇ ଜଳ ଜଳ ।
ସବୁରି ସ୍ତନ ଯୌବନ ଦେଖିଣ ରୋଦନ୍ତି
କାହିଁରେ ଆସି ପଶିଲୁ ବୋଲିଣ ବୋଲନ୍ତି ।
କେମନ୍ତେ ଜାଣିମା କାହୁଁ କାହାର ଏ ମାୟା
ପୁରୁଷ ହୋଇ ବହିଲୁ ସ୍ତିରୀଙ୍କର କାୟା ।
ଅଶ୍ରୂତି ଯେ ଆଗୋଚର ହୋଇଲା ଏ କଥା
ଅକାରଣେ ଦେହ ଘେନି ପାଇଲୁ ଅବସ୍ଥା ।
କେ କଲା ଏଡ଼େକ କୃତ୍ୟ ଜାଣିମା କେମନ୍ତେ
ଜଳନ୍ଧର ବିଦ୍ୟା ଆଣି ସ୍ଥାପିଲା କେ ଏଥେ ।
ଏତେକ ବିଚାରି ତହୁଁ ଗଲେ ଅତି ବେଗେ
ନଗର ଏକ ଦେଖିଲେ ଅଛି ଅଗ୍ରଭାଗେ ।
ଧାତିକାରେ ମିଳିଲେ ସେ ନଗ୍ର ସନ୍ନିଧାନେ
ନଗର ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ହେଲେ ମନେ ମନେ ।
ସେ ନଗର ଭିତରକୁ ପଶନ୍ତେ କୁମାରୀ
ପୁରୁଷ ଜଣେ ନାହାନ୍ତି ସମସ୍ତେ ତ ସ୍ତିରୀ ।
ପୁରୁଷ, ମାତ୍ରକ ତହିଁ ଜଣେ କେହି ନାହିଁ
ବେଳୁବେଳ ଚିନ୍ତାଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ ତାହା ଚାହିଁ ।
ଧଇର୍ଯ୍ୟହୀନ ହୋଇଲେ ସବୁ ସ୍ତିରୀ ଦେଖି
ବୁଦ୍ଧି ବଳ ହରାଇଲେ କାମେ ହୋଇ ଦୁଃଖୀ ।
ନଗର ଭିତରେ ପଶି ଖଣ୍ଡେ ଦୂର ଗଲେ
ବୁଧଙ୍କ ଛାମୁରେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।
ବିକଳ ହୁଅନ୍ତି ପୂର୍ବ କଥାକୁ ସୁମରି
ବୁଧ ପଚାରିଲେ କାହୁଁ ଅଇଲ ସୁନ୍ଦରୀ ।
ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ ତୁମ୍ଭେ ଦିନେ ଦେଖିନାହୁଁ
ଏ ଦେଶ ଭିତରେ କିପାଁ ପଶିଲ ଗୋ କାହୁଁ ।
ଚିନ୍ତାଭର ହୋଇବାରୁ କାବ୍ୟ ନ ସ୍ଫୁରଇ
କିପାଁ ଭ୍ରମୁଅଛ ତୁମ୍ଭେ ସ୍ତିରୀରୂପ ହୋଇ ।
ବୁଧର ବଚନ ଶୁଣି ରାଜା କହେ ଧାତି
ଅମଳିନ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶ ଉଲୁପୀ ନୃପତି ।
ରବିତଳେ ମୋତେ କେହି ନାହିଁ ସମସରି
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀରେ ଅଟେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି ମୁହିଁ ମୃଗୟା ଅଇଲି
କେବଣ ଶାପେ ଏ ବନେ ସ୍ତ୍ରୀରୂପ ହୋଇଲି ।
ବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟ ନାଶ କଲି ହରାଇ ବିଭୂତି
କାଳବଶେ ଆସି ହେଲି ସ୍ତିରୀରୂପ ଏଥି ।
କେବଣ ପୁରୁଷ କଲା ଏସନକ ମାୟା
ସୈନ୍ୟ ସହିତେ ଧରିଲୁ ସ୍ତିରୀଙ୍କର କାୟା ।
ଉଲୁପୀ କହିଲା ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
ହସିଲେକ ଚନ୍ଦ୍ର ସୁତ ରାଜା କଥା ଶୁଣି ।
ବୁଧ ବୋଇଲେ ମୁଁ ଯାହା ଲୋଡ଼ୁଥିଲି ଯୋଗେ
ଦଇବ ପୁରୁଷ ଆଣି ଦେଲା ତାହା ଭାଗ୍ୟେ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷେ ରାଜା ଏ ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶେ ଉତପତ୍ତି
ରତିକି ଯେ ବଡ଼ ପ୍ରିୟ ହେବ ଏ ଯୁବତୀ ।
ଏ ବନସ୍ତ ମାଡ଼ନ୍ତେ ଏ ସ୍ତିରୀରୂପ ହେଲା
ଆବର ବିଶେଷେ ମୋର ଛାମୁକୁ ଅଇଲା ।
ଦଇବ ଆଣି ଏହାକୁ କଲା ମୋତେ ଭେଟ
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଲି ପାଇଲି ଆଜି ପୁଣ୍ୟ ବାଟ ।
ଏହାର ଗର୍ଭରେ ଯେବେ ହୋଇବ ତନୁଜ
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥିବୀରେ ହେବ ମହାରାଜ ।
ଏହାକୁ ଘେନି ସମୟେ ମୁହିଁ ବିଳସିବି
ବିବିଧ କ୍ରୀଡ଼ା ଭୋଗ ମୁଁ ୟା ସଙ୍ଗେ କରିବି ।
ଏତେ ବୋଲି ଉଲୁପୀକି ଭିତରକୁ ନେଲେ
ଅନ୍ତଃପୁରେ ଯୁବତୀଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଥୋଇଲେ ।
କୁଳଗୋତ୍ର ଗୁଣମାନ ମନରେ ସୁମରି
ସୁଖେ ବିଳସିଲା ତହିଁ ସଉଭାଗୀ ନାରୀ ।
ବିଶେଷେ ପୁରୁଷ ପୁଣି ଯୁବତୀ ହୋଇଲା
ଦେବ ଲୋକ ନାଗଲୋକ ସକଳ ମୋହିଲା ।
ଯୁବତି ରୂପକୁ ଧରି ସେ ଉଲୁପୀ ରାଜା
ବୁଧଙ୍କର ହୋଇଲାକ ପ୍ରିୟବତୀ ଭାର୍ଯ୍ୟା ।
ଦଣ୍ଡ ସିଂହାସନ ସବୁ ସେହୁ ପାସୋରିଲା
ବୁଧର ଘରଣୀ ହୋଇ କର୍ମ ଆଦରିଲା ।
ପାତ୍ର ମିତ୍ର ଯେ ଅମାତ୍ୟ ବଳ ଥିଲେ ଯେତେ
ସ୍ତିରୀରୂପ ହୋଇ ତହିଁ ରହିଲେ ସମସ୍ତେ ।
ଯେଉଁ ରୂପକୁ ଧଇଲା ସେ ଉଲୁପୀ ରାୟେ
ସ୍ତିରୀଲିଙ୍ଗକୁ ବହିଲେ ଗଜ ଓଟ ହୟେ ।
ଠାବେ ଠାବେ ରହିଲେ ସେ ବନେ ସଙ୍ଗପାଇ
ପାସୋରିଲେ ଆପଣାର ଘରଗ୍ରାମ ତହିଁ ।
ଯୁକତେ ସେ ଜାତି ତାକୁ ଲାଗେ ସେହି ସୁଖ
ଶାନ୍ତ ମନରେ ରହିଲେ ନୋହିଲେ ବିମୁଖ ।
ଉଲୁପୀ ଯେ ମହାରାଜା ସ୍ତ୍ରୀଲିଙ୍ଗ ବହିଲା
ସ୍ତିରୀରୂପ ଧରି ମହାସୁଖ ସେ ପାଇଲା ।
ଏମନ୍ତେ ତାଙ୍କର ତହିଁ ଗଲା କେତେ ବର୍ଷ
ସମୟେ ଉଲୁପୀ ରାଜା ହେଲା ଗର୍ଭବାସ ।
ପ୍ରତାପବନ୍ତ ପୁତ୍ରେକ ଗର୍ଭୁ ଜାତ କଲା
ପୁରୁରବା ବୋଲି ନାମ ବୁଧଗ୍ରହ ଦେଲା ।
ସପତ ଦ୍ଵୀପା ପୃଥ୍ଵୀରେ ହେଲା ଏକ ରାଜା
ଦେବତା ନର କିନ୍ନର କଲେ ତାକୁ ପୂଜା ।
ସେ ପୁରରବା ଭାରିଯା ଉର୍ବଶୀ ସୁନ୍ଦରୀ
ଅନୁପ ନାମେ ପୁତ୍ରେକ ହୋଇଲା ତାହାରି ।
ଅନୁପର ପୁତ୍ର ହେଲା ନହୁଷ ନୃପମଣି
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳେ ସେ ପାଇଲା ବରଣି ।
ସ୍ଵର୍ଗେ ସେ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଜିଣି ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ନେଲା
ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲି ସେ ସ୍ଵର୍ଗେ ବୋଲାଇଲା ।
ଋଷିଙ୍କ କନ୍ଧରେ ଆପେ ହାନ୍ଦୋଳା ବୁହାଇ
ସପସର୍ପ ବେଗକରି ଯାଅ ହୋ ବୋଲଇ ।
ଋଷି ଶାପ ଦେଲେ ସର୍ପ ବୋଇଲୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ
ଏ ଦେହକୁ ଛାଡ଼ି ସର୍ପ ହୋଇ ଯା ବନକୁ ।
ଅଗସ୍ତି ଋଷିଙ୍କ ଶାପ ମେଣ୍ଟଣ ନ ଗଲା
ସର୍ପ ହୋଇ ସେ ନହୁଷ ବନସ୍ତେ ରହିଲା ।
ନହୁଷର ପୁତ୍ରନାମ ଅଟଇ ଯଯାତି
ଯଯାତିର ପୁତ୍ର ଯଦୁ ନାମେ ନରପତି ।
ଯଦୁଠାରୁ ହୋଇବାରୁ ନାମ ଯଦୁବଂଶ
ଦୁଃସହ ବଳବନ୍ତ ସେ ବହେ ରୁଦ୍ରଅଂଶ ।
ଯଦୁର ଭାରିଯା ନାମ ଲୋହିତା ସୁନ୍ଦରୀ
ସାତଗୋଟା ପୁତ୍ର ଜାତ ହୋଇଲା ତାହାରି ।
ଭୋଜ ଅନ୍ଧକ କୁମୁଦ କୁରୁ ଯେ ଆବର
ବିଷ୍ଣୁ ଯାଦବ ଚୁହାଣ ଏ ସାତ କୁମର ।
ଏହାଙ୍କ ତହୁଁ ଯେ ସାତବଂଶ ଜାତ ହେଲେ
ମଥୁରା କଟକେ ରାଜ୍ୟ କରିଣ ରହିଲେ ।
ଭୋଜ ନାମେ ପୁତ୍ର ସବୁ ଭାଇଠାରୁ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ
ଭାଇମାନଙ୍କୁ ଆବୋରି ପାଳଇ ସେ ରାଷ୍ଟ୍ର ।
ଭୋଜରାଜାର ହୋଇଲା ବେନି ଯେ ତନୁଜ
ସାତ ବଂଶର କାରେଣୀ ହେଲେ ସେ ଆତ୍ମଜ ।
ଭୋଜର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ତନୁଜ ଆବର ରଞ୍ଜନ
ଅଭିନବ ନାମେ ଜାଣ ତାହାର ନନ୍ଦନ ।
ଅଭିନବର ସେ ପୁତ୍ର ଅଶ୍ୱତ୍ଥ ହୋଇଲା
ଅଶ୍ୱତ୍ଥର ପୁତ୍ର ଜନଞ୍ଜୟ ବୋଲାଇଲା ।
ଜନଞ୍ଜୟ ପୁତ୍ର ନାମ ହୋଇଲା ଅଜୟ
ପନ୍ନଗଭୂଷଣ ବୋଲି ତାହାର ତନୟ ।
ନାରାୟଣ ବିନୁ ମୁଖେ କିଛି ସେ ନ କହେ
ସେବାକରେ ନାରାୟଣ ଦେବତାର ପାୟେ ।
ଆବର୍ତ୍ତକ ନାମେ ପୁତ୍ର ତାହାର ହୋଇଲା
ସେହି ପୁତ୍ର ନାରାୟଣ ସେବାରେ ରହିଲା ।
ତାର ନନ୍ଦନ ଉପାଙ୍ଗ ବୋଲି ମହାରାୟ
କୃତଧ୍ଵଜ ନାମେ ହେଲା ତାହାର ତନୟ ।
କୃତଧ୍ଵଜର ନନ୍ଦନ ନାମ ମୃଗସେନ
ଗୋପାଳ ନାମେ ହୋଇଲା ତାହାର ନନ୍ଦନ ।
ଗୋପାଳସେନର ପୁତ୍ର ଉଦ୍ଦାଳକ ରାଜ
ଉଗ୍ରସେନ ନାମେ ହେଲା ତାହାର ତନୁଜ ।
ମଥୁରାରେ ଉଗ୍ରସେନ ନୃପତି ଅଟଇ
ସାତବଂଶ ଯାଦବ ତା ପାରୁଶେ ଖଟଇ ।
ପ୍ରତାପୀ ତେଜୋବନ୍ତ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ରାୟ
କୁଳ ମର୍ଯ୍ୟାଦାବନ୍ତ ସେ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟମୟ ।
ବଡ଼ ଗୁଣବନ୍ତ ସେହି ମହା ବଳବନ୍ତା
ଶସ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରରେ ନିର୍ଜିତ ଜ୍ଞାନବନ୍ତ ଦାତା ।
ଉଗ୍ରେସେନ ପାଟରାଣୀ ଅଟେ ରୂପବତୀ
ରତିକି ସେ ପଟାନ୍ତର ପଦ୍ମିନୀ ଜାତି ।
ପଦ୍ମବଳ ଦେଶରାଜା ପଦ୍ମନ କେଶରୀ
ତାହାଠାରୁ ଜନ୍ମଥିଲା ଇନ୍ଦୁମତୀ ନାରୀ ।
ସୁକୁମାରୀ ସୁନ୍ଦରୀ ସେ ରୂପ ଗୁଣରାଶି
ଉଗ୍ରସେନଙ୍କୁ ସେ କନ୍ୟା ସମର୍ପିଲା ଆସି ।
ପତିବ୍ରତା ଶିରୋମଣି ଉଗ୍ରସେନ ବାମା
ବେନି ପୁତ୍ର ବେନି କନ୍ୟା ଜାତକଲା ରାମା ।
ଦେବକୀ ଦୈବକୀ ଦୁଇ କନ୍ୟାଙ୍କର ନାମ
ସୁକୁମାରୀ ସୁଲକ୍ଷଣି ରୂପ ଅନୁପମ ।
ଉଗ୍ରସେନର ନନ୍ଦନ ନାମ କଂସାସୁର
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ବିଖ୍ୟାତ ତାର ମହିମା ଅପାର ।
ଉଗ୍ରସେନ ପୁତ୍ର ଯେଣୁ କଂସାସୁର ମଲ୍ଲ
କୁଳକୁ କଳଙ୍କ ହେଲା ରାଜ୍ୟକୁ ସେ କାଳ ।
ଗୁରୁ ଗଉରବ ସେ ଯେ ନ ମାନଇ କିଛି
ଅହର୍ନିଶି ପାପ କରେ ଧର୍ମକୁ ନ ଗଛି ।
ଗୋରୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଦି ସେ ସକଳ ଛେଦଇ
ପରଧନ ପରସ୍ତିରୀ ଦେଖିଲେ ହରଇ ।
ଦେବତା ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଦି ନ ମାନଇ କିଛି
ତପୋବନ୍ତଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ବେଗେ ପୋଡ଼ି ଭକ୍ଷି ।
ଯାକୁ ଦେଖେ ରାଜ ତାକୁ ପ୍ରାଣେ ବଧକରି
ବଳାତ୍କାରେ ହରେ ଦେଖି ସଉନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ନାରୀ ।
ଅସୁର ପ୍ରକୃତି ତାର ଜୀବେ ନାହିଁ ଦୟା
ଛନ୍ଦମନ୍ଦ କପଟ ତା ହୃଦେ ବଡ଼ ମାୟା ।
ରାଜାର କୁମର ସେହୁ ବଳବନ୍ତ ଯହୁଁ
ଯାଦବବଳମାନେ ଯେ ନ ବୋଲନ୍ତି ତହୁଁ ।
ଲୋହିତ ପିଙ୍ଗଳବର୍ଣ୍ଣ ତାର ବେନିଆଖି
ଡରନ୍ତି ନଗର ନରଗାରୀ ତାହା ଦେଖି ।
କଂସର ଛାମୁରେ ଉଭା ନୋହିଲେ କେ ଡରେ
ନଗ୍ର ଛାଡ଼ି ନର ନାରୀ ଗଲେ ଦେଶାନ୍ତରେ ।
ପଡ଼ିଲାକ ହାଟ ବାଟ ବଜାର ଯେ ପେଣ୍ଠ
ଘରେ ଘରେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଲାଗିଲା ଉଚ୍ଚାଟ ।
ବିକଳେ ଯାଦବଦଳ ପଳାଇଲେ ଛାଡ଼ି
ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ ପଳାନ୍ତି ବନଗିରି ମାଡ଼ି ।
ପ୍ରାଣର ବିକଳେ କେହି ଦିଗମ୍ଵର ହେଲେ
କନ୍ଦମୂଳ ଭକ୍ଷି ଗିରିକନ୍ଦରେ ପଶିଲେ ।
କେବଣ ଯାଦବ ଯାଇ ରହିଲା ବିଦେଶେ
କେହି ବା ରହିଲା ଯାଇ କୁଣ୍ଡୀନଗ୍ର ଦେଶେ ।
କେବଣ ଯାଦବ ମତ୍ସ୍ୟଦେଶରେ ରହିଲେ
କେହି ବା ହସ୍ତିନାପୁରେ ଯାଇଁ ବାସ କଲେ ।
କେବଣ ଯାଦବମାନେ କଂସ ଭୟ ପାଇ
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିର ସେବାକଲେ ଯାଇ ।
ଧାର୍ମିକ ଯାଦବମାନେ ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ ଦେହୀ
କଂସ ଆଶ୍ରେକରି ଥୋକେ ରହିଲେକ ତହିଁ ।
ଦର୍ପିଷ୍ଠ ଦାନବ ଅଟେ ସେହି କଂସ ବୀର
ପାଦଭରେ ବସୁନ୍ଧରା ପାଇ ମହାଭାର ।
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ଜିଣିଲା ସେ ରଣେ
ଦିଗପାଳେ ସେବା କଲେ ତାହାର ଚରଣେ ।
ଭୋଜବଂଶେ ଜନ୍ମ ଲଭି ହୋଇଲା ଅସୁର
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କଲା କଂସ ମହାବୀର ।
ଯାର ପଣ୍ଡିତ ଧାର୍ମିକ ଉଗ୍ରେସେନ ପିତା
ଯାର ପରମାସାଧକୀ ଇନ୍ଦୁମତୀ ମାତା ।
ସେହି ମହାସତୀ ଜାଣ ଅଟେ ଅତିବ୍ରତା
ସାଧବୀମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ହୋଇଛି ଗଣିତା ।
ତାହାର ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ହୋଇଣ ସେ ପୁତ୍ର
ସେ କେହ୍ନେ ଅସୁର ହୋଇ ନ ମାନିଲା ଗୋତ୍ର ।
ଏ କଥା ସଂକ୍ଷେପି ମୋତେ କହ ମହାମୁନି
ପାପକ୍ଷୟ ହେବ ମୋର ଶ୍ରୂତିପଥେ ଶୁଣି ।
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ବୋଲଇ ବୋଲ ହରି ହରି
ହରିଙ୍କି ଭଜିଲେ ସିନା ଭବୁ ଯିବ ତରି ।
କଂସର ଜନ୍ମ, ରାଜତ୍ଵ ପ୍ରାପ୍ତି ଓ ଗୋମତ ଋଷିଙ୍କର ଶାପ ଏବଂ ବଳି ବାମନ ଚରିତ
ସମ୍ପାଦନାଶୁକମୁନି ବୋଇଲେ ହେ ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟେ
ମନଦେଇ ଶୁଣ ଅଭିମନ୍ୟୁର ତନୟେ ।
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁ ହୋ ଶୁଣ ନୃପମଣି
ମୋତେ ପୁଚ୍ଛାକଲୁ କଂସ ପୂର୍ବଜନ୍ମ ବାଣୀ ।
କଂସ ଯେବେ ଉଗ୍ରସେନ ପୁତ୍ର ହୋଇଥାନ୍ତା
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶକୁ ସେ କିପାଁ ଦଣ୍ଡ ଦ୍ୟନ୍ତା ।
ଦୁଷ୍ଟପଣେ ରାଜ୍ୟକରେ ସେହି ଦୁଷ୍ଟମତି
କେମନ୍ତେ ଛାଡ଼ିବ ସେହି ଅସୁର ପ୍ରକୃତି ।
ଦାନବର ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଯହୁଁ ହୋଇଲାକ ଜାତ
ତେଣୁ ସେହି କରୁଅଛି ଅନ୍ୟାୟ ବହୁତ ।
ଯଦୁ ରାଜାର ଭାରିଯା ନାମ ତିଳୋତ୍ତମା
ସାତପୁତ୍ର ଜାତ କଲା ନାହିଁ ତା ଉପମା ।
ଭୋଜ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ମାନନ୍ତି ଦେବ ଭଗବାନ
ଚୁହାଣ ଆଦି ସେ ସର୍ବ ବଂଶ ବର୍ଦ୍ଧମାନ ।
ଯଦୁ ଆଦି ସାତବଂଶ ହେଲେ ଉତପତ୍ତି
ମଥୁରା ଦେଶରେ ଉଗ୍ରସେନ ନରପତି ।
ଭୋଜ ନାମେ ପୁତ୍ର ଅଟେ ସବୁଠାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ
ସମସ୍ତେ ବିଚାରି ତାର ମାଥେ ବାନ୍ଧି ପାଟ ।
ଯଦୁ ନାମରେ ଯେବଣ ପୁତ୍ରଗୋଟି ଥିଲା
ଯାଦବ ବଂଶରେ ସେହି ଅଧିକାରୀ ହେଲା ।
ତେଣୁ ସେହି ଉଗ୍ରସେନ ମଥୁରା ନୃପତି
ଆବର ଯାଦବବଳ ଯେତେକ ଅଛନ୍ତି ।
ପାତ୍ର ଅମାତ୍ୟ ପଣରେ ଖଟନ୍ତି ରାଜାଙ୍କୁ
ଉଗ୍ରସେନ ଅତିସୁଖେ ପାଳଇ ରାଜ୍ୟକୁ ।
ଅନ୍ଧକ ବଂଶରେ ଜାତ ଶତ୍ରାଜିତ ବୀର
ବିଷ୍ଣୁ ବଂଶରେ ଯେ ଜାତ ହୋଇଲା ଅକ୍ରୁର ।
ଭୋଜ ବଂଶରେ ଜନମ ହୋଇଲା ଉଦ୍ଧବ
ଚୁହାଣ ବଂଶରେ ଜାତ ସାତ୍ୟକି ସମ୍ଭବ ।
କୁମୁଦ ବଂଶରେ ଜାତ ଅନାଧୃଷ୍ଟ ବୀର
କୁରୁବଂଶେ ବାସୁଦେବ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରବର ।
ଏହିରୂପେ ସାତବଂଶ ହୋଇଲେ ଯାଦବ
ଶୁଣ ତୁ ହୋ ମହାରାଜା ଏଥିର ପ୍ରସ୍ତାବ ।
ଜଗତଜିତା ଯାଦବେ ଛପନ ଯେ କୋଟି
ଏକେ ଏକେ ଶକତା ସେ ବଳେ ଜଗଜ୍ଜେଠୀ ।
ଜଣେ ଜଣେ ପାରନ୍ତି ସେ ଜିଣି ସୁରପତି
ତାହାଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ଭୟ କଲେ ଜନ୍ତୁପତି ।
ରଣରଙ୍କା ଯାଦବେ ଯେ ସମସ୍ତେ ତ ଯୋଦ୍ଧା
ଛପନ କୋଟି ଯାଦବ ତହିଁରେ ପ୍ରସିଦ୍ଧା ।
ପୃଥିବୀର ମହାଭରା ଉଶ୍ଵାସିବା ପାଇଁ
ଯତନେ ଯାଦବଦଳ ବିଧାତା ଭିଆଇ ।
ଏହାଙ୍କର ପୁତ୍ରନାତି ଅଟନ୍ତି ଯେ ଜନ
ସଂକ୍ଷେପି ତା କହିବାକୁ କେ ହେବ ଭାଜନ ।
ଯୁକତେ ଜାଣ ଯାଦବେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଦେବତା
ଧାର୍ମିକ ବିବେକି ପୁଣି ପୃଥ୍ଵୀରେ ଶକତା ।
ସମସ୍ତେ ସୁଜ୍ଞାନୀ ମେଳ ସଦା ସାଧୁସଙ୍ଗେ
ହିଂସା ଅହଂକାର ନାହିଁ କାହାରି ହିଁ ଅଙ୍ଗେ ।
ଗୁରୁ ଅତିଥି ଦେବତା ପିତୃ ସେବାକରି
ବିହରନ୍ତି ଯାଦବେ ଯେ ଧର୍ମକୁ ଆଚରି ।
ବିବେକବନ୍ତ ମୃଶୀଳ ସାଧୁ ଗୁଣବନ୍ତ
ବୀର ଶୂର ବଳବନ୍ତା ଅଟନ୍ତି ସମସ୍ତ ।
ଦାନେ ସାବଧାନେ ସିଦ୍ଧ ସାଧନାଦି ଯୋଗ
ଚତୁଷ୍ପାଦ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଘେନି ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ଭୋଗ ।
ନିଶଃଙ୍କ ଯାଦବେ କିଛି ନାହିଁ ପୁଣି ଚିନ୍ତା
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ସର୍ବେ ଜ୍ଞାନମାର୍ଗେ ରତା ।
କିଛିମାତ୍ର ପାପ ନାହିଁ ସର୍ବେ ପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ପରଧନ ପରନାରୀ ନ ହରନ୍ତି କେହି ।
ନିଜ ଧର୍ମ ବ୍ୟତ୍ରକେ ସେ ଆନ ନ ଜାଣନ୍ତି
ସାବିତ୍ରୀ ସମାନ ତାଙ୍କ ନାରୀ ମହାସତୀ ।
ନର ନାରୀଏ ସମସ୍ତେ ବିଶୁଦ୍ଧ ଅଟନ୍ତି
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସମାନ ପୀଢ଼ାରେ ବସାନ୍ତି ।
ନେତ ପାଟପତନୀ ଯେ ଉଡ଼େ ଫରହର
ଇନ୍ଦ୍ର ଭୁବନ ତାହାକୁ ନୋହେ ପଟାନ୍ତର ।
ସବୁକାଳେ ସେ ଭୁବନେ ବହଇ ବସନ୍ତ
ସେ ରାଜାର ମହିମା କେ କରିପାରେ ଅନ୍ତ ।
ଯେତେବେଳେ ଇଚ୍ଛାକରେ ସେହି ଯେଉଁ ଦ୍ରବ୍ୟ
ଅକସ୍ମାତେ ସେ ରାଜାକୁ ମିଳେ ଆସି ସର୍ବ ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ ବୈଶ୍ୟ କ୍ଷତ୍ରିୟ ଶୂଦ୍ର ଜାତି ଚାରି
ତାଙ୍କୁ ମୂଳକରି ତହିଁ ସର୍ବେ ଛନ୍ତି ପୂରି ।
କୁଳ ଅକୁଳ ସତ୍କୁଳ କୋଟି ଯେ ଛପନ
ଏହାଙ୍କ ମୂଳେ ବସଇ ମଥୁରା ରାଜନ ।
ଯେ ଯାହାର ଆଖିରେ ସେ ଥାଆନ୍ତି ସକଳ
ଅନୁକ୍ଷଣେ ଧର୍ମକଥା ବିଚାର ମଙ୍ଗଳ ।
ଦଶଲକ୍ଷ ଘର ତହିଁ ବସେ ଜନପ୍ରଜା
ସୁଚିତ୍ତରେ ପ୍ରଜାପାଳେ ଉଗ୍ରେସେନ ରାଜା ।
ରାଜାଙ୍କର ଗଉରବ ପାଇ ତହିଁ ଲୋକେ
ଦେଶ ଘୋର ବରତନ ନ ଘେନନ୍ତି ଥୋକେ ।
କେ ରାଉତ କେ ମାହୁନ୍ତ କେବା ମନ୍ତ୍ରୀହୋନ୍ତି
କେ ଅଟେ ସାମନ୍ତ କେହି ଅଟେ ମହାରଥୀ ।
କେ ଖଟଣୀ କେ ପାହାରୀ କେହି ବା ପଦାତି
ଡଗରା ହୋଇ ନିଶାରେ କେହି ବା ବୁଲନ୍ତି ।
ସାତବଂଶ ଯାଦବ ଯେ ରାଜାଙ୍କ ବିଗ୍ରହ
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ତାଙ୍କୁ କରୁଥାଇ ସ୍ନେହ ।
ଶତ୍ରାଜିତ ଅନାଧୃଷ୍ଟ ଉଦ୍ଧବ ସାତ୍ୟକି
ବସୁଦେବ କୃତଦେବ ଷଡ଼ଜଣ ଲେଖି ।
ରାଜାର ସଙ୍ଗେ ଏମାନେ ରାଜ୍ୟକୁ କାରେଣୀ
ଲଙ୍ଘି ନ ପାରଇ ଉଗ୍ରସେନ ତାଙ୍କ ବାଣୀ ।
ହାରି ଗୁହାରି ବିଚାର ଯେତେ ରାଜ୍ୟ ବିଧି
ରାଜା ସନ୍ନିଧିରେ ଥାଇ କରୁଥାନ୍ତି ସିଦ୍ଧି ।
ପରରାଷ୍ଟ୍ର ନିବାରଣେ ସଂଗ୍ରାମେ ଶକତା
ବିଶ୍ୱାସୀ ଲୋକେ ଜାଣନ୍ତି ହାନିଲାଭ କଥା ।
ପ୍ରତାପୀ ଯେ ତେଜୋମୟ ଉଗ୍ରସେନ ରାୟ
ପରମବ୍ରହ୍ମ ପୁରୁଷ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟମୟ ।
ରାଜ ପାଟବଂଶୀ ଇନ୍ଦୁମତୀ ରାଜଜେମା
ଅତି ବୁଦ୍ଧିମତୀ ସତୀ ସାଗର ଗାରିମା ।
ନଅର ଭିତରେ ଛନ୍ତି ଯେତେକ ରମଣୀ
ସବୁଠାରୁ ଗୁଣ ରୂପବତୀ ସେ ଘରଣୀ ।
ସବୁଙ୍କ ସମ ଦେଖଇ ରାଜଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ
ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ତୁରଙ୍ଗମ ମାତଙ୍ଗ ଅଟନ୍ତି ।
ସେ ମଣ୍ଡଳେ ପ୍ରଧାନ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା
ଅଇରିବଳ କରନ୍ତି ତାର ପାଦପୂଜା ।
ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦର ସେହି ପୁରଲୋକେ ଜାଣ
ଅପୂର୍ବ ବାଣୀ କହନ୍ତି ପୁରସ୍ତୀରିଗଣ ।
ସେ କଟକ ଆୟତନ ଯେ ପାଞ୍ଚ ଯୋଜନ
ଅମର ବିଦ୍ୟାଧରଙ୍କ ପ୍ରାୟ ସର୍ବ ଜନ ।
ହାଟ ପାଟଣା ଦାଣ୍ଡ ଯେ ଦିଶଇ ସୁନ୍ଦର
ଅପୂର୍ବ ମେଢ଼ ମଣ୍ଡପ ଧବଳ ପ୍ରକାର ।
ନିରତେ ଚନ୍ଦ୍ର କି ତହିଁ ହୁଅଇ ଉଦୟ
ତେସନ ଧବଳମୟ ପୁର ଶୋଭାମୟ ।
ସୁନ୍ଦର ମଥୁରା ଗଡ଼ ପୁରଦେଶ ଗ୍ରାମ
ତହିଁକି ଅମରପୁର ଅଟେ ଅନୁପମ ।
ଗୋବିନ୍ଦ ଜନମ ହେବେ ଆଗହୁଁ ତା ଜାଣି
ଯତ୍ନେ ତାକୁ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଅଛଇ ନିର୍ମାଣି ।
ଅକଣ୍ଟକ ରାଜ୍ୟ କରେ ଉଗ୍ରସେନ ରାୟ
ସୁନାସ କଂସ ଏ ବେନି ତାହାର ତନୟ ।
ସୁନାସ ବୋଲି ତାହାର ଯେବଣ ହିଁ ପୁତ୍ର
ଉଗ୍ରସେନ ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଜାତି ଅଛି କୁଳଗୋତ୍ର ।
କଂସାସୁର ବୋଲି ଯହୁଁ ପୁତ୍ର ଉପୁଜିଲା
କପଟେ ଦୃମିଳାସୁର ତାକୁ ଜୟ କଲା ।
ତେଣୁ ସେ ଅସୁରାଧିପ ହେଲା କଂସବୀର
ଅବିଘ୍ନ ପୃଥ୍ଵୀ ଗୋଟାକୁ ହୋଇଲାତ ଭାର ।
ଧନୁ ଶୁକ୍ଲଦଶମୀ ଯେ ବୃହସ୍ପତି ବାର
ପାକାସ୍ପରଶନ ଇନ୍ଦୁମତୀ ସେ ଦିନର ।
କୃତ୍ତିକା ନାମେ ନକ୍ଷତ୍ର ବିଷ୍ଟି ଯେ କରଣ
ଇନ୍ଦୁମତୀ ଯମୁନାରେ କରିବାକୁ ସ୍ନାନ ।
ନବଯୁବା ମହାଦେଈ ଅଟେ ଶୁଦ୍ଧଶାଳୀ
ଶୁଦ୍ଧ ସ୍ନାନାର୍ଥେ ଯାଇଣ ପତିପାଶେ ବାଳୀ ।
ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ଯିବି ମୁହିଁ ସ୍ନାନ କରିବାରେ
କର ଯୋଡ଼ି ବାଳୀ କହେ ସ୍ଵାମୀର ଛାମୁରେ ।
ରାଜା ବୋଇଲେ ରାଣୀ ଗୋ ଆମ୍ଭେ ପଛେଯିବୁ
ମକର ସ୍ନାନ କାଳିନ୍ଦୀ ହ୍ରଦରେ କରିବୁଁ ।
ରାତ୍ର ଥାଉଁ ତୁମ୍ଭେ ଆଗ ସ୍ନାନକର ଯାଇ
ତୁମ୍ଭ ପଛେ ପଛେ ଚାଲ ଯାଉଅଛି ମୁହିଁ ।
ଏହା ଶୁଣି ହାନ୍ଦୋଳାରେ ରାଣୀ ବିଜେ କଲେ
ସମଦଣ୍ଡ ଚଳ ବୋଲି ଶ୍ରୀମୁଖେ ବୋଇଲେ ।
ନିତ୍ୟକର୍ମ ସାରିବାରୁ ଉଛୁର ଯେ ବେଳ
ସଧୀରେ ଚଳନ୍ତି ମହାଦେଈ ପ୍ରାତଃକାଳ ।
ରାଜାଙ୍କର ଯିବାରେ ତ ହୋଇବଟି ହେଳ
ଆମ୍ଭେ ଚାଲ ଆଗ ଯିବା ହୋଇଣ ତତ୍କାଳ ।
ହାନ୍ଦୋଳା ଲାଗିହୋଇ ସେ ରାଜାର ବଲ୍ଲଭୀ
ନବରୁ ବାହାର ହେଲେ ରାତ୍ରିଥାଉଁ ଦେବୀ ।
ଚାଙ୍ଗଡ଼ା ମୃଦୁସୁଲୀ ଯେ ଧାଈ ପରିବାରୀ
ବାହାର ହେଲେ ପୋଇଲୀ ଟେରାବାଡ଼ ଧରି ।
ପଲାଣିଆ ଥାଟ ଚଳେ ଯୋଗାଣିଆ ମୂଳେ
ସଧୀରେ ଚଳନ୍ତି ମହାଦେଈ ପ୍ରାତଃକାଳେ ।
ରାତି ଥାଉଁ ମିଳିଲେ ସେ ଯମୁନାର କୂଳେ
ପଡ଼ିହାରୀ ରହିଲେ ଯେ ଖଞ୍ଜାମୁଳେ ମେଳେ ।
ନଦୀର କୂଳେ ମିଳିଣ ରଚିଲେ ମଣ୍ଡୁଆ
ଟେରାବାଡ଼ ପକାଇଲେ ଟାଙ୍ଗିଲେ ଚାନ୍ଦୁଆ ।
ଯେସନେକ ଶାସ୍ତ୍ରବିଧି ଅଛି ପୂର୍ବମତେ
ସେବକେ ସମ୍ପାଦି ଦେଲେ ଯେ ଯାହା ମତେ ।
ବାହ୍ୟକ୍ରିୟା ସାରି ଦେବୀ ଘେନେ ଦାନ୍ତକାଠି
ତିଳ ଅଏଁଳା ମର୍ଦ୍ଦନ କରେ ଅଙ୍ଗଯାଠି ।
ମହାବାକ୍ୟ ଉଚ୍ଚାରିଣ ସ୍ନାନକଲେ ଜଳେ
ସ୍ନାନସାରି ଆସି ଉଭା ହେଲେ ନଦୀକୂଳେ ।
ଦେବାଙ୍ଗ ରଙ୍ଗ ବସନ ଲାଗି ହେଲେ ଅଙ୍ଗେ
କର୍ପୂରଗନ୍ଧ ଚନ୍ଦନ ଲେପି ହେଲେ ବେଗେ ।
ନବ ରତନର ହାର ଗଳେ ଲମ୍ଵାଇଲେ
ନାନା ସୁଗନ୍ଧ ଘେନି ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ଶାମଳିଲେ ।
ସୁବାସ କୁସୁମ ଘେନି ଖୋସିଲେ ଯେ ଖୋଷା
ନିଷ୍କଳଙ୍କ ଚନ୍ଦ୍ରମା କି ତାରାଗଣେ ମିଶା ।
ଯୁକତେ ଇନ୍ଦୁମତୀ ଯେ ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ
ରମ୍ଭା ଉର୍ବଶୀ ମେନକା ରତି ନୋହେ ସରି ।
କୂଳେ ବେଶଭୂଷା ହୋଇ ସଧୀରେ ଗମଇ
ଗଗନେ ଚନ୍ଦ୍ରମା କିବା ଆସେ ରଦେ ହୋଇ ।
ସହସ୍ରେକ ପରବାରୀ ଅଛନ୍ତି ଯେ ଘେରି
ଧୂପ ଦୀପ ଚାମର କେ ଅଛି କରେ ଧରି ।
ଏହି ସମୟେ ପ୍ରବେଶ ଦୃମିଳ ଦାନବ
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳର ସେହି ଅଟଇ ଗନ୍ଧର୍ବ ।
ନନ୍ଦନବନ ତୋଟାରେ ଥିଲା ଅଧିକାରୀ
ମଞ୍ଚେ ଜନମ ହୋଇଲା ଇନ୍ଦ୍ର ଶାପ ଧରି ।
ଯମୁନା କୂଳରେ ଅଛି ଜୟ ନାମେ ଦେଶ
ତହିଁରେ ରାଜ୍ୟ କରଇ ଦୃମିଳ ରାକ୍ଷସ ।
ମୃଗୟା ଆସିଲା ସେହିଦିନ ଏକାହୋଇ
ଯମୁନାକୂଳରେ ଇନ୍ଦୁମତୀକି ଭେଟଇ ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳେ ଚାହିଁ ଚଉକତି
ମଦନ ଆରତେ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ ତାର ମତି ।
ଇନ୍ଦୁମତୀକି ଦେଖିଲା ଆକାଶରେ ଥାଇ
ନିଶ୍ଚଳ ହୋଇ ରହିଲା ରୂପକୁ ଅନାଇଁ ।
କନ୍ୟାର ସୁନ୍ଦର ରୂପ ଦେଖି ମହାବଳୀ
ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତେ ରହିଲା ନ ପାରିଲା ସେ ଚଳି ।
ମଦନରେ ଅଶକତ ହୋଇଲା ତା ଅଙ୍ଗ
ଭେଦିଲାକ ପଞ୍ଚଶର ପୀଡ଼ିଲା ଅନଙ୍ଗ ।
ଲୋମମୂଳ ଝାଳକଣ୍ଟି ଗଳେ ଅବହେଳେ
ନୟନରୁ ଅଶ୍ରୁଜଳ ବହଇ ବିକଳେ ।
ବେଳକୁ ବେଳ ଲାଗିଲା ଅଙ୍ଗେ କାମଜ୍ଵାଳା
ଇନ୍ଦୁମତୀ ରୂପ ତାର ହେଲା ଜପାମାଳା ।
କେବଣ ବାଗେ ଏହାକୁ କରିବି ରମଣ
ଏତେକ ଭାଳି ବିମାନୁ ଉତୁରି ତକ୍ଷଣ ।
ଅସୁର କାମରୂପୀ ସେ ଜାଣେ କୂଟମାୟା
ଧାତିକାରେ ଧଇଲା ସେ ଉଗ୍ରସେନ କାୟା ।
ଇନ୍ଦୁମତୀ ଆଗେ ଯାଇ ହୋଇଲାକ ଉଭା
କାମଦେବ ପ୍ରାୟ ସେହି ହୋଇ ନବଯୁବା ।
ହସ୍ତେ ଖଣ୍ଡା ପଳା ଧରି ମିଳେ ଆଗସରି
ସକଳ ପରିବାରୀଏ ଗଲେ ଅପସରି ।
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ବୋଲି ଆଡ଼ ହୋଇଗଲେ
ସେ ଅସୁର ମାୟା କେହି ଜାଣି ନ ପାରିଲେ ।
ପତିବ୍ରତା ସ୍ତିରୀ ସେହି ଇନ୍ଦୁମତୀ ରାଣୀ
ଏ କଥା କପଟ ବୋଲି ନ ପାରିଲା ଜାଣି ।
ପତିପ୍ରାୟ ବୁଝି ସେହି ନିଉଛାଳି କଲା
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ତାର ଛାମୁରେ ରହିଲା ।
ଦୃମିଳ ବୋଇଲା ସଖି ପାଖକୁ ମୋ ଆସ
ତୁହି ମୋର ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାର ବିଶ୍ଵାସ ।
ତୁମ୍ଭ ବିନା ନାହିଁ ମୋର କାହାକୁ ଯେ ଆଶା
ପଣ୍ଡୁରେ କାରିଣୀ ମୋର ଅଟୁ ଗୋ ଭରସା ।
ଏତେବୋଲି ରାଣୀକି ସେ ବସାଇଣ କାଳେ
ମୁଖରେ ଚୁମ୍ବନ ଦେଲା ବଦନ ବିଭୋଳେ ।
ତାହାରି ଆରତ ଦେଖି ରାଣୀବୋଲେ ଗିର
ଏ କାଳରେ ନୁହଇ ଏ ଉଚିତ ବେଭାର ।
ବେଭାରେ ତ ନଦୀକୂଳ ଚଉକତି ଲୋକ
ରଜନୀର ଶେଷକାଳ ଘେନ ମୋର ବାକ୍ୟ ।
ଉଚିତ ଚାଲ ହେ ନାଥ ନବରକୁ ଯିବା
ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ଦାସୀ ମୋର ବଚନ ଘେନିବା ।
ଶାସ୍ତ୍ରର ନିଷେଧ କଥା କରିବି କେମନ୍ତେ
ବଳ ଆୟୁଷ ତୁଟଇ ରମିଲେ ପ୍ରଭାତେ ।
ରାଣୀର ମୁଖୁ ଦାନବ ଏ ବଚନ ଶୁଣି
ହସି ହସି ଧୀରେ ଧୀରେ କହେ ମୃଦୁବାଣୀ ।
ଏ ଅପୂର୍ବ ସ୍ଥାନ ସଖି ପାଇଥାଇ ଆଜ
ଟେରାବାଡ଼ ପଡ଼ିଅଛି ନ ପାଅ ଗୋ ଲାଜ ।
ବେଭାରେ ମୁଁ ନବଯୁବା ତୋର ରୂପ ଦେଖି
କେମନ୍ତେ ଏ ରମ୍ୟସ୍ଥାନ ମରୁଛିବି ସଖି ।
ଆଗୋ ସଖି ଲାଗିଅଛି ମୋତେ କାମବାଧା
ନ ଭାଙ୍ଗ ସୁନ୍ଦରୀ ତୁ ଗୋ ମୋହର ଶରଧା ।
ଭାଙ୍ଗିଲେ ଦଶଦଶା ଘୋଟିବ ଗୋ ମୋତେ
ପତିବ୍ରତା ହୋଇ ଏହା କରିବୁ କେମନ୍ତେ ।
କପଟ ରାଜାର ବାଣୀ ଶୁଣି ଇନ୍ଦୁମତୀ
ମଉନ ରହିଲା ସ୍ଵାମୀ ମନେକରି ସତୀ ।
ଆପଣାର ସ୍ଵାମୀ ଭାଳି ସନମତ କଲା
ପତିବ୍ରତା ପତି କଥା ଭାଙ୍ଗି ନ ପାରିଲା ।
ରାଜା ରାଣୀ ମିଶି ଦୁହେଁ ଏକାନ୍ତ ହୋଇଲେ
ପରିଜନମାନେ ଜାଣି ଦୂର ହୋଇଗଲେ ।
ପଡ଼ିଲାକ ଟେରାବାଡ଼ ଦୂର ହେଲେ ଲୋକେ
ପଦ୍ମବନ ଗଜମୁର୍ଖ ଭାଙ୍ଗେ କି ନିଶଃଙ୍କେ ।
ରାକ୍ଷସର ସଙ୍ଗେ କାହିଁ ମାନବର ସଙ୍ଗ
ମୂର୍ଚ୍ଛାଗଲା ରାଣୀ ତାର ସର୍ବାଙ୍ଗ ବିଭଙ୍ଗ ।
ଘଡ଼ିକର ଅନ୍ତେ ସତୀ ଚେତନା ପାଇଲା
ଦାନବ ମୁଖକୁ ଆଖି ମେଲିଣ ଚାହିଁଲା ।
ଧଡ଼ଧଡ଼ ହୋଇ ଉଠି ବସିଲା ସୁନ୍ଦରୀ
ବୋଇଲା ପାମର ତୁରେ ନୋହୁ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ଚିହ୍ନ ତୋର ଦେହେ ନାହିଁ
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷଣ ସେ ରାଜା ଅଟଇ ।
ଆରେ ଆରେ ପାମର ତୁ ନୋହୁ ମୋର ନାହା
କେବଣ ପାପିଷ୍ଠ କୂଟରୂପେ କଲୁ ଏହା ।
ସ୍ଵାମୀର ରୂପ ମୋହର ଧଇଲୁ କପଟେ
ବଳେ ବିଡ଼ମ୍ଵନା ମୋତେ କଲୁ ଜଳଘାଟେ ।
ଭୋ ଧର୍ମଦେବତା ପୂର୍ବେ ଏହା ଅର୍ଜିଥିଲି
ଦଇବ କଷଣ ଯୋଗୁଁ ଜାଣି ନ ପାରିଲି ।
ରାଜାର ବଲ୍ଲଭୀ ମୁହିଁ ରାଜାର ଦୁହିତା
ଜାତିରେ ପଦ୍ମିନୀ ମୁହିଁ ନାରୀ ପତିବ୍ରତା ।
ରାଜା ଉଗ୍ରସେନର ମୁଁ ନୟନସଙ୍ଖାଳି
ପବିତ୍ର ଅଙ୍ଗରେ ମୋର ଲଗାଇଲୁ କାଳି ।
ପୂର୍ବେ ଅର୍ଜିଥିଲୁ ତୁହି ସାଧି କେଉଁ ଯୋଗ
ସଂହି ଘରଣୀ ଶୃଗାଳ ହୋଇ କଲୁ ଭୋଗ ।
ଆହୋ ଦଶଦିଗପାଳେ ତୁମ୍ଭେ ସବୁ ଜାଣ
ଭୋଜବଂଶୀ ରାଣୀ ହୋଇ ହେଲି ଅକାରଣ ।
ଅଜ୍ଞାନ ପାମର ମୂଢ଼ ଏହି ମୂର୍ଖଜାତି
ଧର୍ମକୁ ଝାଙ୍ଗାସି ମୋତେ ଏତେ ଦେଲା ଶାସ୍ତି ।
ଭାଙ୍ଗିଲା ପ୍ରଭୁର ମୋର ପତିବ୍ରତା ସେବା
ଆଉ ପତିବ୍ରତାପଣ ଥାଇ କି କରିବା ।
ମନେ ପରପୁରୁଷକୁ ମୋର ଆଶା ନାହିଁ
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଧର୍ମ ମୋର ନାଶିଲୁ କିପାଇଁ ।
ଆରେ ଦୁରାଚାର କହ ତୋ ସ୍ଵରୂପ ମୋତେ
ଏହିକ୍ଷଣି ଭକ୍ଷ୍ମରାଶି କରିବି ମୁଁ ତୋତେ ।
କେବଣ କୁଳେ ତୁ ଜାତ ନାମ ତୋର କିସ
କିପାଇଁ ମୋହର କୁଳଧର୍ମ କଲୁ ନାଶ ।
ଉଗ୍ରସେନେ ରାଜାର ମୁଁ ଅଟେ ପାଟରାଣୀ
ମହାପାତକ ସମୁଦ୍ରେ ଭସାଇଲୁ ଆଣି ।
ଦେବ କି ଦାନବ ତୁ ରେ ସ୍ଵରୂପ ତା କହ
ଏହିକ୍ଷଣି ଭସ୍ମରାଶି କରିବି ତୋ ଦେହ ।
ଏତେ ବୋଲି ମହାଦେଈ କୋପଭର ହୋଇ
କହନ୍ତି ସେ ଦାନବର ବଦନକୁ ଚାହିଁ ।
ନୋହୁ ତୁ ତ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜାର ପାମର
ଗୁପତ ସଙ୍କେତମାନ ନାହିଁ ତୋ ଶରୀର ।
କପଟେ ତୁ ମୋର ସତୀପଣ କଲୁ ନାଶ
ନିଶ୍ଚେଁ କୋପାନଳେ ତୋତେ କରିବି ପାଉଁଶ ।
କହୁଁ କହୁଁ ବହ୍ନି ତୁଲ୍ୟ ଦିଶିଲା ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ଅଧର କମ୍ପାଇ କହେ ବଚନ ବିଖଣ୍ଡ ।
ଦେଖିଣ ଦାନବ ମହାଭୟ ଯେ ପାଇଲା
କାର୍ପଣ୍ୟ ହୋଇଣ ପୁଣି ବୋଲେ ମହାବଳୀ
ସାବଧାନ ହୋଇ ଶୁଣ ଉଗ୍ରେସେନ ନାରୀ ।
ସ୍ଵର୍ଗ ବିଦ୍ୟାଧର ମୁଁ ଗୋ ଇନ୍ଦ୍ରବନେ ଥିଲି
ସୁରପତି ପାଦରେ ମୁଁ ଦୋଷ ଅରଜିଲି ।
ବାସବର ଶାପେ ମୁଁ ଗୋ ହୋଇଲି ରାକ୍ଷସ
ରକ୍ଷ ଦାନବର ମୁହିଁ ଅଟଇ ଯେ ଶିଷ୍ୟ ।
ଅତି ପରିମଳ ଗୋଟା ଅଟଇ ଏ ଭୂଇଁ
ତିନିଯୁଗ ହେଲା ଏଥେ ରହିଅଛି ମୁହିଁ ।
ଏ ତୋହର ଦିବ୍ୟ ରୂପ ଲୋଚନେ ଦେଖିଲି
ମଦନର ଶରାଘାତ ସହି ନ ପାରିଲି ।
କାମରୂପୀ ଅସୁର ମୁଁ ଜାଣେ ନାନା ମାୟା
ତୋତେ ଭେଟିଲି ମୁଁ ଧରି ଉଗ୍ରେସେନ କାୟା ।
ଯୁକତେ ପଦ୍ମିନୀ ଜାତି ଅଟୁ ମହାସତୀ
ସ୍ଵର୍ଗନାୟିକା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ସମାନ ନୁହନ୍ତି ।
ପୁରୁଷ ହୋଇ ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଧରି ରହିବ କି
ପାଷାଣ ହେଲେ ତରଳି ଯିବ ରୂପ ଦେଖି ।
ମରୁଛି ନ ପାରି କଲି ଏସନକ ରୀତି
ସତ୍ୟବଚନ କହିଲି ଆଗୋ ମହାସତୀ ।
ସାକ୍ଷାତେ ସାଧବୀ ତୋର ନିଷ୍କଳଙ୍କ କାୟା
ଦୋଷ ଅପରାଧ କ୍ଷମା କର କରି ଦୟା ।
ତୋହର ଗର୍ଭରୁ ଜାତ ହେବ ଯେଉଁ ବଳା
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳେ ସେ ହେବ ଅନର୍ଗଳା ।
ମହାବଳବନ୍ତ ପୁତ୍ର ରହିଲା ତୋ ଗର୍ଭେ
ଅତି ଯତନେ ପାଳିବ ଅସୁର ସ୍ଵଭାବେ ।
ସତ୍ୟ ସ୍ଵରୂପ ଅଟଇ ଜାଣ ମୋର ବାଣୀ
ସଚରାବର ଭୂମିକି ହୋଇବ କାରେଣୀ ।
କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ଗୋ ନ ପାରିବ ଜିଣି
ତାହାର ପାଦ ଭାଗରେ କମ୍ପିବ ଧରଣୀ ।
ଚଉଦ ଭୁବନେ ସେହି କ୍ଷତ୍ରୀ ବୋଲାଇବ
ଡରେ ଆସି ସେବା ତାକୁ କରିବ ବାସବ ।
ଭୂଜବଳେ ଅର୍ଜିବ ସେ ଅନେକ ସମ୍ପଦ
ଯୁଦ୍ଧରେ ସରି ନୋହିବେ ତାକୁ ସଦାନନ୍ଦ ।
ଜାରକ ତନୟ ବୋଲି ନ କରିବୁ ହେଳ
ବିପୁଳ ସୁଖ ଭୁଞ୍ଜିବୁ ଏହା ପ୍ରତିପାଳ ।
ଦାନବର ସୁଖୁ ଶୁଣି ଏସନକ ବାଣୀ
ଗତଆତ୍ମା ପ୍ରାୟ ହେଲା ଇନ୍ଦୁମତୀ ରାଣୀ ।
ବିକଳେ ସେ ମହାଦେଈ ଉଚ୍ଚରେ ରୋଦିଲେ
ଆକାଶକୁ ଚାହିଁ ଦେବୀ ଧର୍ମ ସାକ୍ଷୀ କଲେ ।
ନୟନରୁ ଅଶ୍ରୁଜଳ ପୋଛଇ ଅଞ୍ଚଳେ
କ୍ରୋଧଭରେ କ୍ରୋଟ ଅଗ୍ନି ନୟନରେ ଜଳେ ।
ଦାନବର ବଦନକୁ ଚାହିଁଣ ନିରେଖି
ଧର୍ମ ଦେବତାକୁ ସାକ୍ଷୀ କରି ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖୀ ।
ଆହେ ଦଶଦିଗପାଳେ ଥାଅ ତୁମ୍ଭେ ଜାଣି
ଏ ଭୋଜବଂଶରେ ମୁହିଁ ଅଟଇ କାରିଣୀ ।
ଭୋ ବିହନ୍ତା ପୁରୁଷ ତୁ ହୋଇଥାଅ ସାକ୍ଷୀ
ପଶ୍ଚାତେ ମୋତେ ନ ବୋଲ ଅବିଗୁଣ ବାଛି ।
ମନଜ୍ଞାନେ ନାହିଁ ପରପୁରୁଷେ ମୋ ଆଶ
ଏ ହୀନ ପାମର ମୋତେ କଲା ଏ ଭବିଷ୍ୟ ।
ଧର୍ମ ବିନେ ମୋର ଆନ ସାକ୍ଷୀ କେହି ନାହିଁ
କୁଳସ୍ତିରୀ ପଣୁ ଗଲି ନ କହିବା କାହିଁ ।
ଇନ୍ଦୁମତୀ ବୋଲେ ଆରେ ଅଜ୍ଞାନ ପାମର
ଧର୍ମ ଲଙ୍ଘି କିପାଁ ତୁ ରେ କଲୁ ପରଦାର ।
ଜାଣୁ ଜାଣୁ ଅର୍ଜିଲୁ ରେ କିପାଁ ଏଡ଼େ ପାପ
ଦୋଷ ଅନୁରୂପେ ଘେନ ତୁ ମୋହର ଶାପ ।
ତୁହି ଯେଣୁ ପତିବ୍ରତ ଭାଙ୍ଗିଲୁ ମୋହର
ଯେବଣ ପୁତ୍ର ମୋ ଗର୍ଭେ ରହିଲା ପାମର ।
ଏହି ପୁତ୍ର ହସ୍ତେ ତୁହି ଯିବୁ ପ୍ରାଣେ ନାଶ
ଅଳପ ଦିନେ ତୁଟିବ ତୋହର ଆୟୁଷ ।
ଶାପ ଦେଇ ଇନ୍ଦୁମତୀ ଧର୍ମ ସାକ୍ଷୀ କଲେ
ହାନ୍ଦୋଳାରେ ବସି ଦେବୀ ନିଜପୁରେ ଗଲେ ।
ମୁଦୁସୁଲୀମାନେ ସର୍ବେ ଆଡ଼େ ହୋଇଥିଲେ
ଅସୁରର ମାୟା କିଛି ଜାଣି ନ ପାରିଲେ ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଦେଖିଲେ ଯହୁଁ ଉଗ୍ରସେନ ମୁଖ
ଆଡ଼ ହୋଇ ରହିଥିଲେ ପାଇ ମହାସୁଖ ।
ଦୃମିଳ ଦଇତ ଗଲା ବିମାନ ଆରୋହି
ଆପଣାର ନିଜ ଦେଶେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ ।
ସତୀର ଶାପକୁ ସେ ଯେ ବହୁତ ଡରିଲା
ଦିବାରାତ୍ର ମରଣକୁ ବସିଣ ଝୁରିଲା ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ କେତେ ଦିନ ବହିଗଲା
ଉଗ୍ରସେନ ପାଟରାଣୀ ଗର୍ଭବତୀ ହେଲା ।
ଦିନେ ଦିନେ ମହାଭାରା ପାଇଲା ସେ ନାରୀ
ବେଶବସନ ଅଙ୍ଗରେ ନ ରହେ ତାହାରି ।
ଚାଲନ୍ତେ ଚରଣ ବେନି ନ ପଡ଼ଇ ତଳେ
ନିରତେ ତାର ଶରୀର ଶ୍ରମଝାଳ ଗଳେ ।
ଦିବସେ ଆହାର ନାହିଁ ନିଦ୍ରା ନାହିଁ ରାତ୍ରେ
କର୍ପୁର ଅଗୁର ଗନ୍ଧ ବିଲେପନ୍ତି ଗାତ୍ରେ ।
ସେହୁ କଂସାସୁର ହେବ ମର୍ତ୍ତ୍ୟେ ମହାବଳୀ
ଦେହ ବହି ସହିବ କେ ତାହାର ଆର୍ଦ୍ଦୋଳି ।
ପୃଥ୍ଵୀଦେବୀ ଯାହା ଭାର ନ ପାରିବ ସହି
ବିକଳେ କାନ୍ଦି ଗୁହାରି କରିବ ସେ ଯାଇ ।
ପିମ୍ପୁଡ଼ିର ଶକ୍ତି କାହିଁ ପର୍ବତ ବହିବ
ଏହା ଭରା ଇନ୍ଦୁମତୀ କାହୁଁ ଯେ ସହିବ ।
ଦିନକୁ ଦିନ ବିକଳ ହୁଅଇ ସେ ବାଳୀ
ପିନ୍ଧିଲା ବସନ ତାର ନ ପାରେ ସମ୍ଭାଳି ।
ନୟନ ବୁଜିଣ ରାମ ନିରତେ ଉଚ୍ଚାଟ
ଉଠଇ ବସଇ କ୍ଷଣେ ହୁଏ ଛଟପଟ ।
ପ୍ରଥମ ମକର ମାସେ ହେଲା ଗର୍ଭବାସ
ଭାଦ୍ର ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ତାର ଅଷ୍ଟମାସ ।
ସିଂହ ଶୁକଳ ଦଶମୀ ତିଥି ଶୁକ୍ରବାର
ଉତ୍ତରାଷାଢ଼ା ନକ୍ଷତ୍ର ଅଟେ ସେ ଦିନର ।
ବେଳ ପାଞ୍ଚ ଘଡ଼ିରେ ସେ ଶୁଭନାମେ ଯୋଗ
ବାଣିଜ୍ୟ ନାମେ କରଣ ଦଶଦଣ୍ଡ ଭୋଗ ।
ସିଂହ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଚବିଶ ତିଥି ରାତିଶେଷେ
ପୁତ୍ର ଏକ ଉପୁଜିଲା ପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଠମାସେ ।
କୁମର ଜନମ ଦେଖି ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ
ଅନେକ ସାନନ୍ଦ ହେଲା ତାର ପଞ୍ଚମନ ।
ନଗର ଉତ୍ସବ କରି ଭଣ୍ଡାର ମେଲିଲା
ହାଟ ବାଟ ଦାଣ୍ଡ ପେଣ୍ଠ ସବୁ ଜୂର କଲା ।
ବନ୍ଦୀମାନଙ୍କୁ ବନ୍ଦିରୁ ଦେଲା ମୁକ୍ତ କରି
ଦରିଦ୍ର ଲୋକଙ୍କୁ ଅନ୍ନ ଦେଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ଯେ ଯାହା ରୂପେ ବସାଣ ଶାଢ଼ୀ ଚିହ୍ନି ନେଲା
ଲକ୍ଷେକ ପୋରୁହ ବୋଦା ଦେବୀ ଆଗେ ଦେଲା
ଲକ୍ଷେକ ମାଢ଼ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଶମ୍ଭୁ ଶିରେ ଦେଇ
ଲକ୍ଷେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଭୋଜନ ଗୃହରେ କରାଇ ।
ଗୁରୁ ଦ୍ଵିଜ ଦେବଋଷି ସୁଜ୍ଞଜନେ ବରି
କଂସର ଦୋଳି ଶୁଆଣୀ ଶୁଭଲଗ୍ନ ଧରି ।
ମହାଭୟଙ୍କର ବାଳ କୁମର ମୁରତି
ଅସୁରଗୁଣ ଘେନି ସେ ହେଲା ଉତପତ୍ତି ।
କାଳାନଳ ଜିଣି ତାର ଜ୍ୟୋତି ପ୍ରକାଶଇ
ତାମ୍ରବର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାୟ ତାର ଦେହ ବିରାଜଇ ।
ଅସୁର ରେତରେ ଯେଣୁ ପୁତ୍ର ହେଲା ଜାତ
ଅମଳାନ ଭୋଜବଂଶୀ ଇନ୍ଦୁମତୀ ମାତ ।
କେତେ ଦିନାନ୍ତରେ ତାର ପୁଣ ପୁତ୍ର ହୋଇ
ସାକ୍ଷାତେ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ପରାୟ ଦିଶଇ ।
ବେନିପୁତ୍ର ପାଇଲେକ ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ
ହରଷେ ଉସତ ତାର ଆନନ୍ଦିତ ମନ ।
ଆଗରୁ ତ ଦୁଇଗୋଟି ହୋଇଛି ଦୁହିତ
ଦେବକୀ ଦେବକୀ ଦୁଇ ନାମରେ ସେ ଖ୍ୟାତ ।
ସୁନ୍ଦରୀ ସୁକୁମାରୀ ସେ ତ୍ରିପୁର ମୋହିନୀ
ନାହିଁ ପଟାନ୍ତର ତାଙ୍କୁ ସକଳ ମେଦିନୀ ।
ବେନିପୁତ୍ର ଦୁହିତାଙ୍କୁ ପାଇ ନରପତି
ମଥୁରା ଦେଶରେ ରହି ସୁଖେ ବିଳସନ୍ତି ।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଇନ୍ଦୁମତୀର କୁମରେ ବଢ଼ିଲେ
ଶସ୍ତ୍ର ଶାସ୍ତ୍ରଆଦି ବିଦ୍ୟା ସକଳ ଶିଖିଲେ ।
ସୁନାସ ନାମେ କଂସର ଅଟେ ସାନଭାଇ
ନିରତେ ସେହି କଂସକୁ ସେବା କରୁଥାଇ ।
ହାଟ ଦାଣ୍ଡ ପରିମଳ ଆସନ୍ତେ ସେ ଦୁଇ
ପଛରେ ସଇନ୍ୟମାନେ ତାହାର ଗୋଡ଼ାଇ ।
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵଆଦି ସାଧି ସର୍ବବିଦ୍ୟା
ପାଞ୍ଚବରଷ ଭିତରେ ହୋଇଲେ ସୁସିଦ୍ଧା ।
ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଦେଖିଣ ସେହି ଉଗ୍ରସେନ ରାୟ
ସାନନ୍ଦରେ ଉଲ୍ଲସିତ ବିକସିତ କାୟ ।
ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ବନ୍ଧୁବର୍ଗ ଅମାତ୍ୟ ବସାଇ
ଗଉରବ କଲା ତାଙ୍କୁ ପାଶେ ହକରାଇ ।
ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚାହିଁ ପୁଣି କହେ ମହୀପତି
ପୁତ୍ର ମୋର ମଥୁରାରେ ହୋଇବ ନୃପତି ।
ରାଜ୍ୟର ସେ ଭଲମନ୍ଦ ପରରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧି
ସୁନାସକୁ ଘେନି କଂସ କରୁ ସର୍ବସିଦ୍ଧି ।
ସମସ୍ତଙ୍କୁ କହିଲା ସେ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା
ଯଦୁବୀରେ କରନ୍ତୁ ଯେ ଏହା ପାଦପୂଜା ।
ଏମନ୍ତ ବୋଲି ପାଟେକ ବାନ୍ଧିଲା ରାଜନ
ଆନ ବୋଲିବାକୁ କେହି ନାହିଁ ସଭାଜନ ।
ରାଜାର ବଚନେ ସର୍ବେ କଲେ ସନମତ
ହେଉ ହେଉ କହି ଟେକିଦେଲେ ବେନିହସ୍ତ ।
କଂସକୁ ସେବାକରି ସେ ଥାନ୍ତେ ଅନୁକ୍ଷଣେ
କେହି ତାହାର ଆଜ୍ଞାକୁ ନ ଭାଙ୍ଗନ୍ତି ଜଣେ ।
ତିନି ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ପଦାତିକ ଘେନି
ମୃଗୟା ବେଣ୍ଟ ବିନୋଦେ ଯାନ୍ତି ଭାଇ ବେନି ।
ପ୍ରତାପୀ ତେଜୋବନ୍ତ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ବତ୍ସ
ସାତବଂଶ ହନ୍ତକାର ଜାତ କାଳ ଦକ୍ଷ ।
ଯୁକତେ ଅସୁର ପରାକ୍ରମେ ସେ ଉଗୁଳି
ତାହାର କାହାକୁ ଶଙ୍କା ନାହିଁ ମହାବଳୀ ।
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ କାହାକୁ ନ ଗଣେ
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶକୁ ସେ ତୁଛପ୍ରାୟ ମଣେ ।
ସାମାନ୍ୟ ନୁହେ କାହାକୁ ନାହିଁ ତାର ଶଙ୍କା
ଅନିବାରଣ ଯୋଦ୍ଧା ସେ ଅଟେ ରଣରଙ୍କା ।
ଏମନ୍ତ ସେ ସାତବଂଶ ଯାଦବ ସାଧିଲା
ଏକଦିନେ କଂସକୁ ସେ ସୁନାସ କହିଲା ।
ମୃଗୟା ବିନୋଦେ ଚାଲ ଯିବା ଭାଇ ବେନି
ହରିଣ ବରାହ ମାରି ଆସିବାକ ଘେନି ।
ଏହା ଶୁଣି କଂସରାଜା ବେଗେ ଉଠିଗଲା
ସୈନ୍ୟ ସାଜ ସାଜ ବୋଲି ଡଗରା କହିଲା ।
ମୃଗୟା ବିନୋଦେ ଆଜି ଯିବେ ନୃପମଣି
ସୈନ୍ୟ ପଦାତି ଗହଣ ସଙ୍ଗେ ଯିବେ ଘେନି ।
ରାଜା ଆଜ୍ଞାରେ ସଜାଡ଼ି ହେଲେ ଯଦୁବଳ
ସିନ୍ଧୁଘୋଷ ପ୍ରାୟେ ଶୁଭେ ମୁଖର ଚହଳ ।
ମାର ମାର ଧର ଧର ଉଚ୍ଚେ ଡାକଦେଇ
କଂସ ଛାମୁରେ ମିଳିଲେ ଯଦୁବୀର ଯାଇ ।
କେ ବୋଲଇ ଆସ ଆହେ ବେଗ ହୋଇଯିବା
ରାଜା ଛାମୁରେ ଜୀବନ୍ତା ଜୀବ ନେଇ ଦେବା ।
ଆଗୁଆଣି ଦଣ୍ଡକୁ ସେ କଂସ ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ
ସୈନ୍ୟ ଆଗହୋଇ ଯାଉ ସୁନାସ କହିଲେ ।
ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ରଥ ଗଜ ଯେ ପଦାତି
ଯମୁନା ନଦୀକୁ ପାରହୋଇ ଦଳ ଯାନ୍ତି ।
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ କମ୍ପେ ପାଦଘାତେ
ଧର ଧର ମାର ମାର ଶୁଭେ ଅନୁବ୍ରତେ ।
ପାତାଳେ ବାସୁକି ରାଜା ନ ଟେକଇ ଫେଣି
ପାଦ ରେଣୁରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଦିନମଣି ।
ସମସ୍ତେ ପଶିଲେ ଯାଇ ବନସ୍ତ ଭିତରେ
ଚାରିପାଖେ ବନଜୀବ ଖୋଜନ୍ତି ବନରେ ।
ଗୋମତୀକୂଳରେ ଗୋମତ ନାମେ ଅଛି ଗିରି
କଂସ ସୁନାସ ଏ ଦୁହେଁ ଗଲେ ମୃଗମାରି ।
ଯମୁନା ନଦୀର କୂଳେ ଗୋପପୁର ଲାଗେ
ସୈନ୍ୟ ଘେନି ବେନିଭାଇ ମିଳିଲେକ ବେଗେ ।
ଗୋମତ ଋଷିଙ୍କୁ ତହିଁ ଭେଟିଲେ ସେ ଯାଇ
ଦେଖିଲେ ସେ ମହାମୁନି ଯୋଗମାର୍ଗେ ରହି ।
ଜଟା କଷା ବାସ ହସ୍ତେ ତ୍ରିଦଣ୍ଡ ବିଭୂତି
ତମ୍ଵାର କୁଣ୍ଡଳ କର୍ଣ୍ଣେ ସୂର୍ଯ୍ୟପ୍ରାୟ ଜ୍ୟୋତି ।
କଟିରେ କାଛଟା ଡୋର କଉପନି ଚିତା
ରୁଦ୍ରାକ୍ଷମାଳା କନ୍ଧରେ ପଡ଼ିଛି ପଇତା ।
କୃଷ୍ଣାଜିନ ଛାଲଗୋଟି ବସିଛନ୍ତି ମାଡ଼ି
ଛାମୁରେ ତ ଆଶା ବାଡ଼ି ପୋଥି ଶୁଶବିଡ଼ି ।
ଶାଳଗ୍ରାମ ଶିଳା ତମ୍ଵା ପାତ୍ରେ ରଖି ଥାପି
ଚକ୍ଷୁ ବୁଜି ବସିଛନ୍ତି ଋଷି ମନ୍ତ୍ର ଜପି ।
ଏମନ୍ତ ବେଳେ ମିଳଇ ଯାଇ କଂସାସୁର
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ନୃପ କରେ ନମସ୍କାର ।
କଲ୍ୟାଣ କଲେ ଗୋମତ ଋଷି କହି ସ୍ୱସ୍ତି
ବହାର କଲେ ଅଧର ଭିତରୁ ବିଭୂତି ।
ମୃଗଛାଲ ଗୋଟି ତାକୁ ବସିବାକୁ ଦେଲେ
କନ୍ଦମୂଳ ଗୁଡ଼ା ଆଣି ବେଗେ କୁଢ଼ାଇଲେ ।
ମୁନିଙ୍କର ଗଉରବ ଦେଖି କଂସ ବୀର
ପୁଣ ପୁଣ ନମସ୍କାର କରଇ ଛାମୁର ।
କଂସ ତୁଲେ ମୁନି କଥା ହୁଅନ୍ତେଣ ରହି
ମୁନି ଗଣ୍ଡା ଗୋଟି ଆସି ମିଳିଲାକ ତହିଁ ।
ବନସ୍ତ ଭିତରେ ଗଣ୍ଡା ଯାଇଥିଲା ଚରି
ଜନରବ ଶୁଣି ଫେରି ଅଇଲା ସେ ଡରି ।
କଂସର ଦୃଷ୍ଟି ପଡ଼ିଲା କୁଟିରେ ପଶିଲା
ଅପୂର୍ବ ଶୋଭାବନ୍ତ ସେ ସୁନ୍ଦର ଦିଶିଲା ।
କଂସରାଜା ବୋଇଲେ ହେ ମୁନି ମୁଖ ଚାହିଁ
ଏ ଗଣ୍ଡାଗୋଟି ପାଇଲ କହ ମୁନି କାହିଁ ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ଶବରେ ଆଣିଦେଲେ ଧରି
ବାଳକାଳୁ ପୋଷିଅଛି ଆମ୍ଭେ ଯତ୍ନ କରି ।
ଏ ଗଣ୍ଡା ମାରି ପିତୃଙ୍କ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ଯେ କରିବୁ
ଏଥିପାଇଁ ଯତ୍ନେ ଆମ୍ଭେ ଏହାକୁ ରଖିବୁ ।
କଂସ ବୋଇଲା ମୁନି ଏ ଗଣ୍ଡା ନେବି ମୁହିଁ
ଶୁଦ୍ଧ ପଦାର୍ଥ ନେବାକୁ କହିଲ କିପାଇଁ ।
କଂସ ବୋଇଲେ ଯଦ୍ୟପି ମାଗିଲେ ନ ଦେବ
ବଳେ ଘେନିଗଲେ ଋଷି କା ଆଗେ କହିବ ।
ଜନନୀ ଯେବେ ପୁତ୍ରକୁ ବିଷ ଖୁଆଇବେ
ରାଜା ହୋଇଣ ପ୍ରଜାର ସର୍ବସ୍ଵ ହରିବେ ।
ପିତା ହୋଇଣ ବିକିବ ଯେବେ ପୁତ୍ରଗୋଟି
ଦେବତା ହୋଇଣ ଯେବେ ନ ପାଳିବେ ସୃଷ୍ଟି ।
ଉଦଯୋଗ କରୁ ଯେବେ ହେବ କାର୍ଯ୍ୟହାନି
ଧର୍ମକୁ କହିବା ସିନା ବୋଇଲେକ ମୁନି ।
ଋଷି କହିବା ନ ଶୁଣେ କଂସାସୁର ବୀର
ଭୋଗବନ୍ତ ହୋଇ ପରଦ୍ରବ୍ୟେ ଲୋଭକର ।
ରାଜା ହୋଇ କଲ ତୁମ୍ଭେ ଋଷିଦ୍ରବ୍ୟେ ଆଶ
ଆପଣା ପାଳିଲା ଜନ୍ତୁ ଆପେ କର ନାଶ ।
ବିଦ୍ୟାବନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ଛାଡ଼େ ଧର୍ମ ଆଶ
କ୍ଷତ୍ରୀ ହୋଇ ସଂଗ୍ରାମକୁ ପାଇ ଯେବେ ତ୍ରାସ ।
ଧନବନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ନୋହିଲା ସେ ସନ୍ଥ
ଏହାଙ୍କୁ ପ୍ରାପତ କାହୁଁ ହେବ ଧର୍ମ ପଥ ।
ମାଗନ୍ତା ଲୋକଙ୍କୁ ଯେହୁ କରଇ ବିମୁଖ
ଇହ ପରଲୋକେ ତାଙ୍କୁ ନାହିଁ କେଭେ ସୁଖ ।
ତୁମ୍ଭେ ମହାଋଷି ପୁଣ ପୋଷିଅଛ ଯାହା
ଧର୍ମକୁ ଲଙ୍ଘି କେମନ୍ତେ ମାରିବଟି ତାହା ।
କେମନ୍ତେ କରିବ ଜାଣୁ ଜାଣୁ ଜୀବହତ୍ୟା
ଲୋକେ ଅପକୀର୍ତ୍ତି ଅର୍ଜି ପାଇବ ନା ବ୍ୟଥା ।
ଆମ୍ଭେ ଏ ଗଣ୍ଡା ଜୀବକୁ ମଥୁରାକୁ ନେବା
ଆମ୍ଭ କଟକେ ଏହାକୁ ଯତେନେ ରଖିବା ।
ଏମନ୍ତେ କଂସ ଉପ୍ରୋଧ ଛାଡ଼ିଣ କହିଲା
ଗଣ୍ଡାଜୀବକୁ ମଥୁରା କଟକକୁ ନେଲା ।
ମୁନି ବୋଲେ ରାଜା ହୋଇ ଅନୀତି ତ କଲ
ଆମ୍ଭ ଗଣ୍ଡା ଗୋଟି ତୁମ୍ଭେ ବଳାତ୍କାରେ ନେଲ ।
ଆମ୍ଭେ କୋପକଲେ ଯିବ ତ୍ରଇଲୋକ୍ୟ ଜଳି
ଏଡ଼େ କର୍ମ କଲ କିପାଁ ତୁମ୍ଭ ପରା ଭଳି ।
କିଞ୍ଚିତ କଥାକୁ କିପାଂ ତୋତେ ଦେବି ଶାପ
ଅବିଚାରରେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଲାଗିବ ଯେ ପାପ ।
ଦୋଷ ଅନୁରୂପ ତୋତେ ଦେବି ସିନା ଶାସ୍ତି
ଅସୁର ପ୍ରକୃତି ତୁହି ଅଟୁ ମନ୍ଦ ଜାତି ।
ଗୋପକୁ ଆଉ ବେଳେ ତୁ ଆସିଲେ ଲେଉଟି
ଏ ଭୂମି ମାଡ଼ିଲେ ତୋ ମୁର୍ଦ୍ଧନା ଯିବ ଫାଟି ।
ଆମ୍ଭ ଗଣ୍ଡା ତୁହି ଯେଣୁ କଲୁ ରେ ହରଣ
ଏ ଗୋପନଗ୍ର ମାଡ଼ିଲେ ଛାଡ଼ିବ ତୋ ପ୍ରାଣ ।
ଏ ଶାପ ଗୋମତ ଋଷିଠାରୁ ସେ ପାଇଲ
ଆଉବେଳେ କଂସ ଗୋପପୁରକୁ ନଇଲା ।
ମୃଗୟା ବିନୋଦ ଶେଷ କରି କଂସ ବୀର
ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ଯାଇ ମଥୁରା ନଗର ।
ପିତା ଆଗରେ କହିଲେ ଯାଇଁ ସବୁ କଥା
ଶୁଣି ଉଗ୍ରସେନ ମନେ ପାଇଲାକ ବ୍ୟଥା ।
ଶୁଣ ହେ ପରିକ୍ଷ ରାଜା କହେ ଶୁକମୁନି
ଇତିଶ୍ରୀ ପୁରାଣ ହରିବଂଶ ପୁଣ୍ୟଧ୍ଵନି ।
ଏକମନା ହୋଇ ଯେହୁ ଶୁଣେ ମହାରାୟେ
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ମୋକ୍ଷ ଚଉବର୍ଗ ପାଏ ।
ନୀଳଗିରି ଜଗନ୍ନାଥ ଚରଣେ ମୋ ସେବା
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ମୁଁ ମୋତେ ଗତିମୁକ୍ତି ଦେବା ।
ତୁମ୍ଭେ ବାମନ ଅନନ୍ତ ତୁମ୍ଭେ ବିଶ୍ଵମୁର୍ତ୍ତି
ବାଉନ ଅଙ୍ଗୁଳ ତୁମ୍ଭ କଳେବର ପ୍ରତି ।
ଧବଳଜ୍ୟୋତି କାଖେ ତୋ ପୋଥି ଛତାପୀଢ଼
ଦକ୍ଷ ଅଙ୍ଗୁଷ୍ଠିରେ ବଟୁବାମେ କୁଶବିଡ଼ା ।
ଦୋହରା ଛତା ଭସ୍ମ ତୋ ଅଙ୍ଗେ ଦିଶେଫୁଟି
ସ୍ଵାହାପ୍ରୋକ୍ଷଣୀ ତୋ ବାମେ ତମ୍ଵାପାତ୍ରି ଗୋଟି ।
ଲମ୍ଵିତ ଜୂଡ଼ା ପଇତା ପଡ଼ିଅଛି କନ୍ଧେ
କଷାବସ୍ତ୍ର ପରିଧାନ ଧୋତି ଛନ୍ଦବନ୍ଧେ ।
ତମ୍ଵାର କୁଣ୍ଡଳ ବେନିକର୍ଣ୍ଣେ ପାଏ ଶୋଭା
ନୀଳେନ୍ଦିବର ସୁନ୍ଦର ରୂପ ଜ୍ୟୋତି ପ୍ରଭା ।
ଅପୂର୍ବ ରୂପ ସ୍ଵାମୀର ଦିଶଇ ସୁସଞ୍ଚ
ମାପନ୍ତେ ହେଲା ବାଉନ ଅଙ୍ଗୁଳ ଯେ ଉଚ୍ଚ ।
ଏସନକ ରୂପେ ସ୍ଵାମୀ ଦିବ୍ୟ ବେଶ ହୋଇ
ବଳିରାଜା ସିଂହ ଦ୍ଵାରେ ମିଳିଲେ ଗୋସାଇଁ ।
ଭିକ୍ଷୁରୂପେ ସ୍ଵାମୀ କରେ ତମ୍ଵାପାତ୍ରି ଘେନି
ଦ୍ଵାରେ ଉଭା ହୋଇ ଧୀରେ କରେ ବେଦଧ୍ଵନି ।
ଋକ ଯଜୁ ସାମବେଦ ଅଥର୍ବ ଏ ଚାରି
ପଢ଼ନ୍ତି ପଞ୍ଚମସ୍ଵରେ ତାଳ ମାନ ଧରି ।
ଝିଙ୍କାରି କୋକିଳ ପ୍ରାୟ ସୁସ୍ଵର ମଧୁର
ଶୁଭଇ ସେହି ସେ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ୟାର ହୁଙ୍କାର ।
ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ଧ୍ଵନି କର୍ଣ୍ଣକୁ ସୁସଞ୍ଚ
ପୁରିଲା ସପ୍ତ ପାତାଳ ପୁର ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ।
ଯୁକତେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପୁଣି ପୃଥୁଳ ମୁରତି
ବାଉନ ଅଙ୍ଗୁଳ ଉଚ୍ଚ ଦିବ୍ୟରୂପ କାନ୍ତି ।
ଏସନ ଅପୂର୍ବ ରୂପ ଦେଖି ନର ନାରୀ
ବେଢ଼ିଲେ ସହସ୍ରେ ପୁର କରି ପାଖ ଚାରି ।
ମହାମନ୍ତ୍ର ଶୁଣି ସର୍ବେ ହୋଇଲେ ଉଚ୍ଚାଟ
ଧାମନ୍ତେ ପୁରିଲା ରାଜଦାଣ୍ଡ ଘାଟବାଟ ।
ସମସ୍ତଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ସ୍ଵାମୀ ଲଗାଇଲେ ମୋହ
ଅପୂର୍ବ ପ୍ରାୟ ଦେଖିଲେ ବାମନର ଦେହ ।
କେହି ଜନେ ବୋଲନ୍ତି ଏ ଆଗୋଚର ମାୟା
ସଂସାର ଜନକୁ ସିନା ଅଭିନବ କାୟା ।
ଯେତେ ଜନ ଏ ସଂସାରେ ଛନ୍ତି ଜାତହୋଇ
ଏ ଅପୂର୍ବ ରୂପଗୋଟି କାହିଁ ଦେଖା ନାହିଁ ।
ଆଣ୍ଠୁ ଗଣ୍ଠି ପାଦ କର ହୃଦ କନ୍ଧ ମୁଣ୍ଡ
ଶରୀରଯାକ ସବୁ ତ ଦିଶେ ଏକଖଣ୍ଡ ।
ବେଗେ ଚାଲନ୍ତେ ଚଉକେ ମାତ୍ର ପଡ଼େଭେଡ଼ା
କାନ୍ଧରୁ କଟିରଯାଏ ପାଏ ହସ୍ତ ଯୋଡ଼ା ।
କେ ବୋଇଲେ ଦିବ୍ୟା ଗୁଣ ଏହାଙ୍କର ଯେତେ
ବୟସ ଅଳପ ଆମ୍ଭେ ଦେଖୁଛି ତ ନେତ୍ରେ ।
କେବଣ ଗୁରୁ ଏହାକୁ ପଢ଼ାଇଲା ପାଠ
ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଜାଣଇ ବେଦମନ୍ତ୍ର ବାଟ ।
କେ ବୋଲେ ପୂର୍ବ ଅଭ୍ୟାସ ବଳରୁ ଏ କଥା
କେ ବୋଇଲେ ଏହାକୁ ହୋ ପ୍ରସନ୍ନ ଦେବତା ।
ଅନନ୍ତ କୋଟି ବିଦ୍ୟା ଏ ବଖାଣନ୍ତି ମୁଖେ
କହି ଶୁଣି ବଢ଼ିବାକୁ ନାହିଁ ତ୍ରଇଲୋକ୍ୟେ ।
ଝକମକ ପଥରରେ ଲୁଚିଥିବା ବହ୍ନି
ଦଣ୍ଡେକେ ଦହି ପାରଇ ସକଳ ମେଦିନୀ ।
ଅଶ୍ରୁତ ଅମୃତ କଥା କହୁଛନ୍ତି ପୁଣି
ଦେବ ମାନବଙ୍କୁ ଏହା ଅଗୋଚର ଶୁଣି ।
କେ ବୋଲେ ରାଜାଛାମୁକୁ ଏହାଙ୍କୁ ହୋନେବା
ଛାମୁରେ କହିଣ ଧନ ବସ୍ତ୍ର ଦିଆଇବା ।
କେ ବୋଲେ ଏହାଙ୍କର ବେଦମନ୍ତ୍ର ଶୁଣି
ଆପଣା ଇଚ୍ଛାରେ ଶାଢ଼ୀଦେବେ ନୃପମଣି ।
କେ ବୋଲେ ଛାମୁକୁ ଆମ୍ଭେ ଘେନି ଯିବା ନାହିଁ
ଠାକୁରେ ଜାଣିଲେ ନେବେ ଲୋକ ବରଗାଇ ।
ଯଦ୍ୟପି ଏହାର ଗୁଣ ଜାଣିବେଟି ରାଏ
ଏହାର ବଂଶ ଦରିଦ୍ର ବାଧା ଯିବ କ୍ଷୟେ ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟର ଦାନୀ ଏକା ବଳି ମହାରାଜା
ଏହାକୁ ଦେଖି କରିବ କୋଟି ପାଦପୂଜା ।
ଏ ବିପ୍ରର ଦୁଃଖ ଆଜୁ ଗଲା ନିଶ୍ଚେଁ ନାଶ
ଥୋକେ ବୋଇଲେ ରାଜାକୁ ଜଣାଇବା ଆସ ।
ଏସନକ ନଗ୍ରଲୋକେ କରନ୍ତେ ବିଚାର
ଉଚ୍ଚସ୍ଵରେ ସାମଗାନ କଲେ ବିପ୍ରବର ।
ସାମ ଯଦୁ ଅଥର୍ବ ଯେ ଋକବେଦ ବାଣୀ
ପଢ଼ନ୍ତି ହୁଙ୍କାର ଧ୍ଵନି କରି ଚକ୍ରପାଣି ।
ମହାଯଜ୍ଞଶାଳେ ବଳିରାଜ ବସିଥିଲା
ବାମନର ବେଦଧ୍ଵନି ଶୁଣି ମୋହଗଲା ।
ବେଳକୁବେଳ ରାଜାର ଆତ୍ମାକୁ ଆକର୍ଷି
ଯଜ୍ଞଶାଳେ ମହାରାଜା ନ ପାରିଲେ ବସି ।
ମନକୁ ଯହୁଁ ଉଚ୍ଚାଟ ଲାଗିଲା ତାହାର
ଧାତିକାରେ ମିଳିଲା ସେ ବାମନ ଛାମୁର ।
ରୂପକୁ ଦେଖି ସନ୍ତୋଷ ହେଲେ ନୃପବର
ଦେଖି ଚମତ୍କାର ହେଲେ ବାମନ ଶରୀର ।
ଏ କଥା ଗୋଟିକ ମୋତେ ଲାଗେ ଆନୁ ଆନ
ଏମନ୍ତ ରୂପ ତ ଦେଖି ନାହିଁ ମୋୟନ ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣ ଏ ପଢ଼ୁଅଛି ଯେତେ
କାହିଁଥାଇ ଏତେ ବିଦ୍ୟା ଶିଖିଲେ କେମନ୍ତେ ।
କେବଣ ପୁରୁଷଠାରୁ ଶିଖିଲେ ଏ ପାଠ
ମୋହଭଳି ଲୋକକୁ ଏ କଲାକ ଉଚ୍ଚାଟ ।
ବାମନକୁ ଚାହିଁ ବଳି ବୋଇଲେ ବଚନ
କାହୁଁ ଏଠାକୁ ଅଇଲ ତୁମ୍ଭେ ବିଦ୍ଵଜ୍ଜନ ।
ଅପୂର୍ବ ପରାୟ ମୁହିଁ ମଣୁଅଛି ତୋତେ
ଦୁର୍ବାଦଳ ଶ୍ୟାମଲତା ରୂପ ଦିଶେ ମୋତେ ।
ଦରହସିତ ବଦନ ହୋଇ ନୃପସାଇଁ
ବୋଇଲେ ଏଦେହେ ଏତେ ଗୁଣେ ହୋ ଗୋସାଇଁ
ବଳିରାଜାର ବଚନେ ବାମନ ବୋଇଲେ
ଦେହ ସାନବୋଲି ସାନ ବିଦ୍ୟା କି ଦେଖିଲେ ।
ନିର୍ବଳ ହେଉ ପଛକେ ଗୁଣିକ ପୁରୁଷ
ଜାଣୁ ଜାଣୁ ବ୍ରହ୍ମନିନ୍ଦା କଲୁ ତୁ ନରେଶ ।
ବହ୍ନି ଦେବତା ବ୍ରାହ୍ମଣ ଆଦି ସର୍ପ ନୃପ
ଦେହେ ସାନହେଲେ ହରି ପାରନ୍ତି ଏ ଦର୍ପ ।
ଏମାନଙ୍କୁ ସାନବୋଲି ନ ବୋଲିବ କେହି
ଯମରାଜା ଧର୍ମ ଆଦି ଦେବାତାଙ୍କ ଦେହୀ ।
ଏମାନେ କୋପିଲେ ଯାଇ ଏ ସଂସାର ନାଶ
ଅଗ୍ନି ଜାଣ ସାନ ହେଲେ ଦହେ ଦଶଦିଶ ।
ବୈଶ୍ଵାନର ଦେବତାକୁ ବିପ୍ର ପାରେ ମୋହି
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ସାନ କିପାଇଁ ବୋଲ ପୁଣ୍ୟଦେହି ।
ରାଜା ସାନ ହୋଇଲେ ତା ଆଜ୍ଞା ଅପ୍ରମାଣ
ସର୍ପ ସାନ ହେଲେ ତାର ବିଷ ଯମ ଜାଣ ।
ସାନ ଦେବତା ପ୍ରସନ୍ନ ହେଲେ ଯାଇ କରି
ସାନ ବିଦ୍ୟା ବ୍ରାହ୍ମଣକୁ କେହି ନୁହେଁ ସରି ।
ବଳି ବୋଇଲେ ପଣ୍ଡା ହେ ବିଦ୍ୟାବନ୍ତ ଏଡ଼େ
ଶରୀର କିପାଁ ତୁମ୍ଭର ଖର୍ବ ଯେ ନ ବଢ଼େ ।
ଏହା ନ ବିଚାରି ମନେ ପାଅ ଅମରଷ
ବିନୟ ଭକତି ଘେନି ନ ଧରିବା ଦୋଷ ।
ବାଳକରୂପ ପରାୟ ଦିଶେ ତୁମ୍ଭ ଦେହି
କେତେଦିନ ବିଦ୍ୟା ତୁମ୍ଭେ ଶିଖିଲ ହୋ କାହିଁ ।
ବଳିର ବଚନ ପୁଣି ବାମନ ବୋଇଲେ
ଅକସ୍ମାତେ ବିଦ୍ୟା ମୋତେ ପ୍ରାପତ ହୋଇଲେ ।
ମୋର ପରା ପୁରୁଷକୁ ଶିଖା ଏବେ ପାଠ
ମୁହିଁ ଯେ ମୋହର ଗୁରୁ ମୁହିଁ ମୋର ଚାଟ ।
ପୁଣି ଯେ ବଳି ବୋଇଲା ବାମନକୁ ଚାହିଁ
କେଉଁ କୁଳେ ଜାତ ତୁମ୍ଭ ପିତାମାତା କେହି ।
ବାମନ ବୋଲେ ମୁଁ ବେଳୁଁ ଛେଉଣ୍ଡ ହୋଇଲି
କେ ଆମ୍ଭର ପିତାମାତା ଜାଣି ନ ପାରିଲି ।
ଜାତହେଲା ଦିନୁ ମୁହିଁ ନିରନ୍ତର ଦୁଃଖୀ
ପିଅର ଜନନୀ ମୋର ନୟନେ ନ ଦେଖି ।
ମୋର ପିତାମାତା ମୋତେ ଜାତ କରି ମଲେ
ଆବାଲ୍ୟକାଳୁ ମୋତେ ସେ ମୂର୍ଚ୍ଛିକରି ଗଲେ ।
ବାମନର ଏ ବଚନେ ବୋଲେ ବଳିରାଜା
ପଣ୍ଡାଏ ବିଭା ହେଲେଣି ଅଛି ନା ଭାରିଯା ।
ବାମନ ବୋଇଲେ ମୋର ପତ୍ନୀ ଅଟେ ବାଇ
ଚଣ୍ଡାଳୁ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଯାଏ ଦ୍ଵାରେ ଦ୍ଵାରେ ଥାଇ ।
ତେଣୁ ତାର ନାମ ଅଟେ ଚଞ୍ଚଳା ଭାର୍ଗବୀ
ମୋ ବିନୁ ଆନେ ଚିତ୍ତ ନ ବଳାଏ ବଲ୍ଲଭୀ ।
ସତୀମାନଙ୍କ ଉପରେ ଅଟେ ମହାସତୀ
ଶୁଣ ତୁ ହୋ ବଳିରାଜା ଏ ମୋହର ଗତି ।
ସେହି ମହା ସତୀର ଯେ ପରାପର ନାହିଁ
ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଆଦି କରି ପାରଇ ସେ ଦେଇ ।
ସବୁଦ୍ଵାରେ ବୁଲେ ଘରେ ନ ରହଇ ଦଣ୍ଡେ
ଅନୁକ୍ଷଣେ ବୁଲୁଥାଏ ସପତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ।
ବଳି ବୋଲେ ପଣ୍ଡା ଗୃହେ ଏ ଘରଣୀ ଥିଲେ
କେତେବେଳେ ତୁମ୍ଭ ଗୃହେ ନ ଯିବଟି ଭଲେ ।
ଆଉ କଥାଏ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କହିବା ବିଶ୍ଵାସ
ବୟସ କେତେ ତୁମ୍ଭର ନାମ ଅଟେ କିସ ।
ବାମନ ବୋଲେ ଯେବେଳେ ହୋଇଲି ଜନମ
ଏହି ଚରାଚର ଭୂମି ହୋଇଥିଲା ଶୂନ୍ୟ ।
ଜନ୍ମରୁ ମୋହର ଜାଣ ପିତାମାତା ନାହିଁ
ଆପେ ଆପେ ନିର୍ମାଣ ମୋ ହୋଇଲା ଏ ଦେହୀ
ତେଣୁକରି ନାମ ମୋର ଅଟେ ଅନାହତ
ଯାହା ପୁଚ୍ଛାକଲ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଦୈତ୍ୟନାଥ ।
ବଳି ବୋଇଲା ସ୍ଵରୂପ କହ ପଣ୍ଡା ମୋତେ
ପୁତ୍ର ଦୁହିତା କୁଟୁମ୍ଵ ଘରବାଡ଼ି କେତେ ।
ବାମନ ବୋଇଲେ ମୋର ପୁତ୍ର ଅଗଣିତା
ଅପାର ଲୋକଙ୍କର ଯେ ଅଟଇ ମୁଁ ପିତା ।
ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଅନ୍ନବସ୍ତ୍ର ଦେଉଥାଏ ବାଣ୍ଟି
ଯେ ଯାହାର ଅନୁରୂପେ ଯାକୁ ଯେତେ ଅଣ୍ଟି ।
କେବଳ ଜାଣ ସାଧନା ଅଟେ ମୋ ନିଜର
ଆମ୍ଭପୂଜା ପଞ୍ଚାଶତ ବର୍ଣ୍ଣ ଭେଦ ସାର ।
ଏହା କହି ଦେଶକାଳ ବାକ୍ୟ ଗୋଟି ପଢ଼ି
ବଳି ଛାମୁରେ ବସିଲେ ପ୍ରଭୁ ପୀଢ଼ା ମାଡ଼ି ।
ମହାବାକ୍ୟ ଉଚ୍ଚାରିଲେ ବଳିମୁଖ ଚାହିଁ
ଧର୍ମକୁ ଯେ ସାକ୍ଷୀଦେଲେ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵମୁଖ ହୋଇ ।
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦିଗପାଳେ ତୁମ୍ଭେ ଥାଅ ସାକ୍ଷୀ
ସତ୍ୟେ ବଳିରାଜା ମୋତେ ଦାନ ଦେଉଅଛି ।
ତଳହସ୍ତ, କରିଣ ମୁଁ ମାଗୁଅଛି ଯାହା
ଉପର ହସ୍ତରେ ବଳି ଦେଉ କିନା ତାହା ।
ବଳି ବୋଲେ ଆହେ ଦ୍ଵିଜ କେତେ ମୋତେ କହ
କୁଟୁମ୍ଵ ସହିତେ ବିକ୍ରି ହେଲା ମୋର ଦେହ ।
ଦୃଢ଼ ମୋତେ କହେ ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
ଶୁକ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଯେ ନିଷେଧ କଲା ଏହା ଶୁଣି ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଲେ ମହାରାଜା ଜ୍ଞାନଧ୍ଵଂସୀ ହେଲୁ
ମାୟାବୀ ଦ୍ଵିଜକୁ ଦାନଦେବା ସତ୍ୟକଲୁ ।
ତୁମ୍ଭେ ପରା ଜ୍ଞାନବନ୍ତ ଅଟ ନରନାହା
ସ୍ଵରୂପ ଦେଖିକି ପାଇଁ ରାଜା କଲୁ ଏହା ।
ଏହି ସତ୍ୟରେ ସମ୍ପଦ ନାଶିବେ ତୁମ୍ଭର
ଗୁପତରେ ଆସିଛନ୍ତି କମଳାର ବର ।
ବାହୁଡ଼ିଣ ଯାଉ ଏହି ମାୟା ଦ୍ଵିଜଗୋଟି
ପାଣି ଶଙ୍ଖ ତଳେ ରଖ ବିପ୍ରଯାଉ ଉଠି ।
ଏତେ ବୋଲି ଶୁକ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଧରେ ବଳିହସ୍ତ
ଧାତିକାରେ ଉଠି ଆସ ତୁମ୍ଭେ ନରନାଥ ।
ବଳି ବୋଲେ ଗୁରୁ ତୁମ୍ଭେ ପିଣ୍ଡ ବୋଲାଇ
ତୁମ୍ଭ ପରା ମନ୍ତ୍ରୀ ଏହା କହିଲ କିପାଇଁ ।
ପୁରୁଷଙ୍କ ବଚନ ଯେ ପାଷାଣର ରେଖା
ପୁତ୍ର ଭାରିଯା ଏ ଧନ ସମ୍ପଦ ଅଲେଖା ।
କହୁ କହୁ ଏ ପିଣ୍ଡରୁ ପ୍ରାଣ ଛାଡ଼ିଗଲେ
ରାଜ୍ୟଭୋଗ କରିବ କେ ଆପେ ନାଶଗଲେ ।
ଜୀବ ଥିବାଯାଏ ଆପେ ଦେଉଥିବି ଯାହା
ଅବସାନ ବେଳେ ଲୋଡ଼ି ପାଇବି କି ତାହା ।
ଏ ଜନମେ ହାତେ ବାକ୍ୟେ ଯାହାଯାହା ଦେବ
ଏ ଦେହ ଛାଡ଼ିଲେ ସୁଖେ ସ୍ଵର୍ଗରେ ବସିବି ।
ଯେବେ ବୋଲେ ନାରାୟଣ ଏରୂପେ ଅଇଲା
ସତେ ହିଁ କି ମୋର ପୁଣ୍ୟ ପୂର୍ବର ଦିଶିଲା ।
ଯାବତ ଯାଗ ଯଜ୍ଞାଦି ବ୍ରତ ତାର୍ଥ କର୍ମ
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଯେ ସମର୍ପିଲେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସର୍ବ ଧର୍ମ ।
ସେ ଯେବେ ସ୍ଵହସ୍ତେ ନେବେ ମୋ ହସ୍ତରୁ ଦାନ
ପୂର୍ବଜନ୍ମେ ତେବେ ମୁହିଁ କରିଥିବି ପୁଣ୍ୟ ।
ଯୋଗିଜନେ ଯାକୁ ଧ୍ୟାନେ କରୁଥାନ୍ତି ଲୟେ
ମୋର ପୂର୍ବ ପୁଣ୍ୟ ଥିଲେ ଦେଖିବି ଏ କାୟେ ।
ଶୁକ୍ର ବୋଇଲେ ଗୋ ରାଜା ଏ ବ୍ରାହ୍ମଣଗୋଟି
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଏ ନାରାୟଣ ତ୍ରିଇଲୋକ୍ୟ ଘୋଟି ।
ବଳି ବୋଇଲା ଏ କଥା ସତ୍ୟ ହେବ ଯେବେ
ଏଥୁ ଆଉ ବଡ଼ ପୁଣ୍ୟ ଅରଜିବି କେବେ ।
ବିପ୍ର ହେଉ ବିଷ୍ଣୁ ହେଉ ଦେବି ନିଶ୍ଚେ ଦାନ
ଅନ୍ତଃକାଳେ ପାଇବଇଁ ବଇକୁଣ୍ଠେ ସ୍ଥାନ ।
ଏ କଥା ବିରୋଧ ଗୁରୁ ନ କର ହୋ ତୁମ୍ଭେ
ସତ୍ୟଭଗ୍ନ ନୋହିବ ହେ ପ୍ରାଣଦେବୁ ଆମ୍ଭେ ।
ଏ କଥାରେ ବିରୋଧ ତୁ ନର ଯେ ଆଉ
ସତ୍ୟ ନ ଲଙ୍ଘିବି ମୋର ପ୍ରାଣ ପଛେ ଯାଉ ।
ବଳି ବୋଇଲା ପଣ୍ଡାଏ ଘେନ ଘେନ ଦାନ
ଶିରକମଳ ଦେବଇଁ ସତ୍ୟ ଏ ବଚନ ।
ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ଶୁକ୍ର କହେ ନାସ୍ତିବାଣୀ
ତହିଁରେ ସନମତ ନ କଲା ନୃପମଣି ।
ବାମନର ହସ୍ତେ ବଳି ଦ୍ୟନ୍ତେ ଶଙ୍ଖଜଳ
ଗୁପତେ ଶୁକ୍ର ପଶିଲେ ଯାଇ ଶଙ୍ଖନାଳ ।
ବଳି ଢାଳନ୍ତେ ସେ ପାଣି ନ ପଡ଼ିଲା ବେଗେ
କୁଶବଟୁରେ ବାମନ ଖେଞ୍ଚି ଦେଲେ ରାଗେ ।
ସେ କୁଶମୂଳ ବାଜିଲା ଶୁକ୍ର ଚକ୍ଷୁରେଟି
ତତକ୍ଷଣେ ଶୁକ୍ରଙ୍କର ଚକ୍ଷୁ ଗଲା ଫୁଟି ।
ବଳିରାଜା ନ ଜାଣଇ ଶୁକ୍ର ହେଲେ କାଣ
ବାମନ ଦେଖି ରାଜାର ହରଷିତ ମନ ।
ଡାହାଣାବର୍ତ୍ତକ ଶଙ୍ଖେ ଜଳତିଳ ଭରି
ମହାବାକ୍ୟ କରାନ୍ତି ସେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ବିହାରି ।
ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତ ପାତିଲେ ତଳପଟେ ପୁଣି
ଉପର ହସ୍ତରେ ବଳି ଦେଲା ମନ୍ତ୍ରପାଣି ।
ବଳି ବୋଇଲା ଶୁଣ ହେ ତୁମ୍ଭେ ବିପ୍ରବର
ଯାହା ମାଗିବ ତା ଦେବୁଁ ସତ୍ୟ ଏ ଆମ୍ଭର ।
ବାମନ ବୋଇଲେ ମୋର ଆନେ କାର୍ଯ୍ୟ ନାହିଁ
ଭୂମି ତିନି ପାଦ ମୋତେ ଦେବୁ ନରସାଇଁ ।
ଏ ମୋର ତିନି ପାଦରେ ପାଇଲେ ମେଦିନୀ
ଘରକରି ରହିବି ମୁଁ କୁଟୁମ୍ଵଙ୍କୁ ଘେନି ।
ଶୁଣି ବଳି ଊର୍ଦ୍ଧ୍ଵମୁଖେ ଧର୍ମକୁ ଚାହିଁଲା
ନିଶ୍ଚେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବାଳୁତ ଭାବକୁ ବହିଲା ।
ଆହୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ତୁମ୍ଭେତ ବାଳୁତ ଯୁକତେ
ଭୂମି ତିନିପାଦ କିପାଁ ମାଗ ଅନିମିତ୍ତେ ।
କ୍ଷୀର ସମୁଦ୍ରେ ପଶି ନ ତିନ୍ତିଲା ଚରଣ
ସପତନିଧି ଆବୋରି ହେଲ ଅକାରଣ ।
ଏତେ ବିଦ୍ୟା ପଢ଼ି ତୁମ୍ଭେ ଲକ୍ଷ୍ମୀଠାରେ ଦୋଷୀ
ପୁତ୍ର ଭାରିଯା କୁଟୁମ୍ଵ ପାରିବ କି ପୋଷି ।
କେଡ଼େ ହୀନ ଦ୍ରବ୍ୟ ମୋତେ ମାଗ ଦ୍ଵିଜବର
ବିଚାରିଥିଲି ମାଗିବ ମୋତେ ରାଜ୍ୟଭାର ।
ଶିର କମଳ ମୁଁ ଦେବି ଭାବିଥିଲି ଚିତ୍ତେ
ମହାଦାନୀପଣେ କାଳି ଦେଲୁ ସିନା ଏତେ ।
ଯେତେ ଅନ୍ନ ବସ୍ତ୍ର ତୁମ୍ଭ କୁଟୁମ୍ଵେ ଲାଗିବ
ଭଲ ଭଲ ଗ୍ରାମ କିପାଁ ନ ମାଗିଲ ଦେବ ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ମୁଁ ଦେଇପାରେ ତୋତେ
କୁବେର ଭଣ୍ଡାର ଆଦି ଅଛି ମୋର ହାତେ ।
ବାମନ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ସତ୍ୟେ ତିନିପାଦ ଭୂମି ଦିଅ ଦୟାକରି ।
ଦାତା ଗ୍ରହୀତା ଏ ଦୁହେଁ ନୋହିଲେ ସୁଚିତ୍ତ
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥୀ ହେଲେ ନୁହଇ ପ୍ରାପତ ।
ତୁମ୍ଭେ ମହାରାଜ ମନେ ନ ବିଚାର କିଛି
ତିନିପାଦ ଭୂମିରେ ଯେ ଆମ୍ଭ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଛି ।
ତୋଷେ ଏକଦେଲେ ରାଜା ହୁଅଇ ସେ ଲକ୍ଷେ
ଅସନ୍ତୋଷେ ଲକ୍ଷେ ଦେଲେ ହୁଅଇ ସେ ଏତେ ।
ଲୋଭେ ବହୁତ ଘେନିବା ତୁମ୍ଭଠାରୁ ଦାନ
ପରିଗ୍ରହ କରିବାକୁ ନୁହେଁ ମୁଁ ରାଜନ ।
ଆହେ ମହାରାଜ ତିନିପାଦ ଭୂମିଦିଅ
ବେଳୁ ବେଳ ସ୍ଵାମୀଙ୍କର ବଢ଼ିଲାକ କୋହ ।
ବଳି ବୋଇଲା ହେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ବିପ୍ରଜନ
ଗଙ୍ଗା କୂଳୁଁ ତିନିପାଦ ଦେଲି ଭୂମିଦାନ ।
ଧାତିକାରେ ତହିଁ ସ୍ଵାମୀ ରଚିଲେକ ମାୟା
ମନ ସଂଯୋଗେ ପ୍ରକୃତି ବଢ଼ିଲାକ କାୟା ।
ଆକାଶ ମଣ୍ଡଳେ ଶିର ଲାଗିଲାକ ଯାଇ
ବଳି ନୃପତି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ତାହା ଚାହିଁ ।
ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମ ଘେନି ଚତୁର୍ଭୁଜ
ସପତଶିଖା ମୁକୁଟ ବିରାଜଇ ତେଜ ।
ହୃଦରେ ମଣିର ହାର କର୍ଣ୍ଣରେ କୁଣ୍ଡଳ
ଯେସନେ ମଧ୍ୟାହ୍ନେ ଦିଶେ ଆଦିତ୍ୟ ମଣ୍ଡଳ ।
ଶ୍ରୀବତ୍ସଲଞ୍ଚ୍ଥନ ହୃଦେ ନବରତ୍ନ ହାର
ହୀରା ଜଡ଼ିତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବଳୟ ହସ୍ତର ।
ଭୂମଣ୍ଡଳଠାରୁ ଧ୍ରୁବମଣ୍ଡଳ ପର୍ଯନ୍ତେ
ଘୋଟିଛନ୍ତି ଚରାଚର ପୃଥିବୀ କିଞ୍ଚିତେ ।
ଜଳ ସ୍ଥଳ କନ୍ଦର ସେ ସପତ ପାତାଳ
ସପତ ବ୍ରାହ୍ମାଣ୍ଡ ଅଛି ପାଦପଦ୍ମ ତଳ ।
ସେ ପାଦଗୋଟି ବଢ଼ାଇ ଦେଲେ ବନମାଳୀ
ଅଛିଦ୍ର ହୋଇ ଢାଙ୍କିଲା ଛାର ମହୀସ୍ଥଳୀ ।
ନାରାୟଣ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ବଳିମୁଖ ଚାହିଁ
ଆଉ ବେନି ପାଦକୁ ତେ ଭୂମି ଅଛି କାହିଁ ।
ସତ୍ୟ ମନାଇଲା ବେଳେ ବୋଲିଅଛୁ ଯାହା
ଦେବୁ କି ନ ଦେବୁ ଆହୋ କହ ଦୈତ୍ୟନାହା ।
ବଳି ଯେ ବୋଇଲା ଶୁଣ ବାମନର ବାଣୀ
ଆର ପାଦକୁ ମୋ ସ୍ଵର୍ଗ ଅଛି ଦ୍ଵିଜମଣି ।
ମୁହିଁ ମହାଦାନୀ ମୋର ନାହିଁ କିଛି ଡର
ପିଣ୍ଡେ ପ୍ରାଣ ଥିଲେ ଦେବି ସତ୍ୟ ଏ ମୋହର ।
ମହତଜନ ବଚନ ନୋହ କେଭେ ଆନ
ଦେଲି ଆର ପାଦକୁ ତୋ ସ୍ଵର୍ଗପୁର ଘେନ ।
ବଳିରାଜଠାରୁ ବିପ୍ର ଏ ବଚନ ଶୁଣି
ସ୍ଵର୍ଗକୁ ବଢ଼ାଇ ଦେଲେ ପାଦ ଚକ୍ରପାଣି ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପରିଯନ୍ତେ ବଢ଼ିଲା ପୟର
ସତ୍ୟଲୋକେ ଜାଣିଲେ ତା ଥାଇ ଦେବବର ।
ଚଉରାଶୀ କାଠି ଗଙ୍ଗା ଗଙ୍ଗା କମଣ୍ଡଳେ ଥୋଇ
ସ୍ଵାମୀଙ୍କ ଚରଣ ବେଗେ ପଖାଳିଲେ ନେଇ ।
ଚଉରାଶୀ କାଠି ଗଙ୍ଗା ନଖକୋଣେ ପଶି
ହସ୍ତ ପ୍ରସାରିଣ ବ୍ରହ୍ମା ତଳେ ଛନ୍ତି ବସି ।
ପାଦୋଦକ ନ ପଡ଼ିଲା ବ୍ରହ୍ମା ଯେ ନିରାଶ
ନଖକୋଣେ ରହେ ଗଙ୍ଗା ନ ପାଇଁଣ ଲେଶ ।
ବାମନ ବୋଇଲେ ରାଜା ଆଉ ପାଦେ ଦିଅ
ଦେଇ ନ ପାରିବୁ ଯେବେ ତାହା ମୋତେ କହ ।
ତା ସତ୍ୟ ବୁଝିବା ପାଇଁ ବୋଇଲେକ ସ୍ଵାମୀ
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ନେଇ ରାଜା ସରିଲା ତ ଭୂମି ।
ବଳି ବୋଲେ କାହିଁ ଦେବ ଭୁଲାଇବୁ ମୋତେ
ମୁଁ ଯାହା ବାଞ୍ଛିଲି ତାହା ମିଳେ ଅନିମିତ୍ତେ ।
ଏ ତୁମ୍ଭର ବିଶ୍ଵରୂପ ଦେଖିଲଇଁ ଆଜ
ମୁହିଁ ଯାହା କହୁଅଛି ଶୁଣ ଆହୋ ଦ୍ଵିଜ ।
ଆରେକ ପାଦକୁ ମୋର ଠାବ ଅଛି ରହି
ତୁମ୍ଭର ଆରେକ ପାଦ କାହିଁ ହେ ଗୋସାଇଁ ।
ଆରେକ ପାଦ ନାଭିରୁ କାଢ଼ିଲେ ଶ୍ରୀଧର
ମୁଖେ ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଦାନ ଦିଅ ନୃପବର ।
ବିରୋଚନ ପୁତ୍ର ବୋଲି ଶୁଣ ଜଗନ୍ନାଥ
ଏ ପାଦ ଗୋଟିକି ଭୂମି ଅଛି ମୋର ମାଥ ।
ଏତେ ବୋଲି ଶିର ପାତିଦେଲେ ରାଜା ନେଇ
ପାତାଳକୁ ଚାପିଲେ ଯେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଗୋସାଇଁ ।
ପାତାଳପୁର ସୁତଳପୁର ମହାତଳ
ବିତଳ ଅତଳ ରସାତଳ ତଳାତଳ ।
ଏହିପରି ତଳକୁ ଯେ ସାତତାଳ ପୁର
ଚାପନ୍ତେ ବଳିରାଜନ ପଶଇ ଭିତର ।
ପାତାଳ ବୈକୁଣ୍ଠେ ବଳି ରହେ ପାଦ ଧ୍ୟାୟି
ଏ ଦେହେ ଭୋଗ କରିବ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ପାଇ ।
ବଳିରାଜା ତୁଲେ ଥିଲେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ହେ ମାଲ
ବାଉନ କୋଟି ଯେ ଏକୁଁ ଏକ ଅନର୍ଗଳ ।
ବଳିରାଜାକୁ ପାତାଳେ ଚାପିବାର ବେଳେ
ରହିଲେ ବାଉନ କୋଟି ମାଲ ପାଦତଳେ ।
ଚରଣ ଚାଳି ଯେ ରୋମ ଦେଲେ ଟାଙ୍କୁରାଇ
ଅନେକ ଦୂରେ ପଡ଼ିଲେ ବୀରେ ଉଡ଼ିଯାଇ ।
ନବହସ୍ତୀ ବଳ ଏକ ଏକ ମାଲ ଧରେ
ସେ ମାଲ ପଡ଼ିଲେ ଯାଇ ସାଗର ଭିତରେ ।
ଏମନ୍ତ ସ୍ଵରୂପ ଦେଖି ସୁରପୁରବାସୀ
କର ଯୋଡ଼ି ଉଭା ହେଲେ ଛାମୁରେ ସେ ଆସି ।
ଗନ୍ଧର୍ବଗଣ ଆଦି ଯେ ସୁର ସିଦ୍ଧ ମୁନି
ବ୍ରହ୍ମା ସହିତରେ ଆସି କଲେ ବେଦଧ୍ଵନି ।
ନମସ୍ତେ ମାଧବ ଆହେ କମଳାର ବର
ଜୟ ଜୟ ବାମନ ହେ ଜୟ ବିଶ୍ଵମ୍ଭର ।
ନମସ୍ତେ ବାମନ ଜୀବ ସକଳର ଆତ୍ମା
ନମସ୍ତେ ବାମନ ନିରଞ୍ଜନ ମହାତମା ।
ଜୟ ବାମନ ଯୋଗୀଙ୍କ ଯୋଗା ରୂଢ଼ ନିଧି
ନମସ୍ତେ ବାମନ ଅଷ୍ଟ ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧି ।
ନମସ୍ତେ ବାମନ ତୁ ଯେ ପାପତମ ଧ୍ଵଂସୀ
ନମସ୍ତେ ବାମନ ତୁ ଯେ କୃପାଜଳ ରାଶି ।
ନମସ୍ତେ ବାମନ ମନବାଞ୍ଛା କରୁ ସିଦ୍ଧି
ଧ୍ୟାନକୁ ଧାରଣା ତୁହି ମନକୁ ଯେ ବୁଦ୍ଧି ।
ସେହି ବାମନ ପାଦରେ ମୋର ଅଟେ ସେବା
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ କବିକି ଗତି ମୁକ୍ତି ଦେବା ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ରାଜା
ଶୁକ ମୁନିଙ୍କ ଚରଣେ କଲେ ଦିବ୍ୟପୂଜା ।
ଭୋ ମୁନି ଆଦ୍ୟଖଣ୍ଡ ଏ ହରିବଂଶ ବାଣୀ
ପାପକ୍ଷୟ ହୋଇଯିବ ତବମୁଖୁଁ ଶୁଣି ।
କଂସ ରାଜା ଯେ ଗୋମତ ଋଷି ଶାପ ପାଇ
ତେଣୁ ସେ ଗୋପନଗ୍ରକୁ ନ ପାରଇ ଯାଇ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ କଥା ହେଲା କିସ ପୁଣ
ସଂକ୍ଷେପି କହିବା ମୋତେ ବ୍ୟାସଙ୍କ ନନ୍ଦନ ।
ଶୁକ ମୁନି ବୋଲେ ଶୁଣ ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଏ ହରିବଂଶ ମୁକ୍ତି ଗତି ପଥ ।
ବନୟୀ ହୋଇ ତୁ ରାଜା ପଚାରିଲୁ ମୋତେ
ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ଫେଡ଼ି କହିବା ତଦନ୍ତେ ।
କଂସର ଅନୀତି ଦେଖି ଉଗ୍ରସେନ ରାୟେ
ଧର୍ମ ବିଚାରି ପାପକୁ କଲା ମହାଭୟେ ।
ଏହି ପରକାରେ ତହିଁ କେତେ ଦିନ ଯାନ୍ତେ
ବେନି ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ବସାଇ ଶିଖାଇ ଏକାନ୍ତେ ।
ସନ୍ନିଧିରେ ବସାଇ ସେ ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ
ଆଶ୍ଵାସନା କରି ତାଙ୍କୁ କହଇ ବଚନ ।
ଦଯୁବଂଶକୁ କାରଣ ଅଟ ବେନି ଗୋଟି
ମହାରାଜା ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ପାଳ ନବସୃଷ୍ଟି ।
ସାତବଂଶ ଲୋକଙ୍କର ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ଚକ୍ଷୁ
ଅତି ମନ୍ଦକର୍ମ ତୁମ୍ଭେ କରୁଛ ବୋଲୁଛୁ ।
ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ପିତା ବାବୁ ତିଆରୁଛି ଏତେ
ଗୋରୁ ବିପ୍ର ପୀଡ଼ା ବାବୁ ନ କର କିଞ୍ଚିତେ ।
ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଯେ ତପୀ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ଏମାନଙ୍କୁ ପୀଡ଼ା ଦେଲେ ଆୟୁ ଥାଉଁ ମରି ।
ଶିକ୍ଷାଗୁରୁ ନିନ୍ଦା କଲେ ବିଦ୍ୟା ନୋହେ ସିଦ୍ଧି
ଔଷଧ ନିନ୍ଦିଲେ ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ପାଇ ବ୍ୟାଧି ।
ବିପ୍ରନିନ୍ଦା କଲେ ଯାଇ ସୃକୃତ ଯେ କ୍ଷୟ
ଶସ୍ତ୍ର ନିନ୍ଦା କଲେ ନୋହେ ସଂଗ୍ରାମରେ ଜୟ।
ବେଦନିନ୍ଦା କଲେ ବାବୁ ହୁଅନ୍ତି ଯେ ମୂର୍ଖ
ଶତେ ଜନ୍ମ ଯାଏ ତାର ନାହିଁ ବିଦ୍ୟା ସୁଖ ।
ରତ୍ନ ନିନ୍ଦାକଲେ ହୋଇ ଦରିଦ୍ର ଯେ ଜନ
ପୃଥିବୀ ନିନ୍ଦିଲେ ଶସ୍ୟ ନ ପାଇ ସେ ପୁଣ ।
ଦେବତା ନିନ୍ଦିଲେ ଯାଇ ଅଳପକେ ନାଶ
ପରପୁଣ୍ୟ ନିନ୍ଦାକଲେ ନର୍କେ ଯାଏ ବାସ ।
ପତ୍ନୀନିନ୍ଦା କଲେ ତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଛାଡ଼ିଯାଇ
ସୁପୁତ୍ରକୁ ନିନ୍ଦାକଲେ କୁସଙ୍ଗ ସେ ପାଇ ।
ମାତା ପିତା ନିନ୍ଦା କଲେ ନରକରେର ବାସ
ଶତେ ଜନ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ନୁହଇ ମନୁଷ୍ୟ ।
ଜଳ ନିନ୍ଦାକଲା ପ୍ରାଣୀ ଜଳକା ହୁଅଇ
ମନ୍ତ୍ରୀକି ନିନ୍ଦିଲେ ରାଜା ରାଜ୍ୟସୁଖ ଯାଇ ।
ରାଜାକୁ ନିନ୍ଦା କଲେଟି ହୁଏ ଶିରଚ୍ଛେଦ
ମନ୍ଦକର୍ମ କଲେ ଲୋକ ବୋଲନ୍ତି ଯେ ମନ୍ଦ ।
ଧର୍ମ ଏକା ଏ ସଂସାର ଜଳକୁ ନଉକା
ଅନ୍ତଃକାଳେ ଜାଣ ଏକା ଧର୍ମ ଅଟେ ସଖା ।
ଧର୍ମକୁ ଆଶ୍ରେ କଲେ ନ ଥାଇ କିଛି ଭୟ
ଗ୍ରହପୀଡ଼ା ନ ଥାଇଟି ସଂଗ୍ରାମରେ ଜୟ ।
ଏମନ୍ତ ଯେ ତିଆରିଲା ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ
କଂସରାଜା ନ ଶୁଣଇ ପିତାର ବଚନ ।
କଂସ ବୋଲେ ପିତା ଜାଣେ ମୁଁ ସର୍ବ ବ୍ୟାଖ୍ୟାନ
ମୁଁ ଯାହା କହୁଛି ଏବେ ଶୁଣ ମୋ ବଚନ ।
ଯେବଣ ଦଇବ ମୋତେ ଦେଇଅଛି ଜାତ
ସଦମାର୍ଗ ବୁଦ୍ଧି ମୋତେ ନ ଦେଲା କିଞ୍ଚିତ ।
ଅମାର୍ଗ ଦୁରାଚାର ଯେ ଦୁର୍ଜନ କୁସଙ୍ଗ
ଏହା ବିନେ ଆନେ ମୋର ନାହିଁ ଅନୁରାଗ ।
ଉଗ୍ରସେନ ବୋଲେ ପୁତ୍ର ଅଛି ମୋର କର୍ମ
ଯେଉଁ ବିଧାତା କରିଛି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଜନମ ।
ସେ ସିନା ଜାଣିବ ପୁତ୍ର ତୁମ୍ଭ ଲାଭ ହାନି
ଏତେବୋଲି ରାଜା ତହୁଁ ହୋଇଲେକ ତୁନି ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ତହିଁ କେତେ ଦିନ ଗଲା
ନିଅବକାଶେ ରାଜାକୁ ରାଣୀ ଜଣାଇଲା ।
ଦେବକୀ ଦୈବକୀ ବେନି ଦୁହିତା ତୁମ୍ଭର
ଏମାନଙ୍କ ବିଭା ପ୍ରଭୁ ମନରେ ବିଚାର ।
ସୁକୁମାରୀ ସୁନ୍ଦରୀ ଏ ହେଲେ ନବଯୁବା
ରୂପ ଅନୁରୂପେ ବର ଆଣି କର ବିଭା ।
ଜାତି କୁଳ ଗୋତ୍ର ରୂପ ଗୁଣଜ୍ଞ ବିଚାରି
ପ୍ରଦାନ କର ଭୋ ପ୍ରଭୁ ଏ ବେନି କୁମାରୀ ।
ଏ କଥା ଗୋଟିକେ ଦେବ ନକର ଅଳସ
କୁଳକୁ କଳଙ୍କ ହେଲେ ଧର୍ମ ଯାଇ ନାଶ ।
ରାଣୀର ବଚନ ଶୁଣି ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ
ବିଶ୍ଵାସୀ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ହକାରି ବହନ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମାତ୍ୟ ଯେ ଗୁରୁ ପୁରୋହିତ ରାଇ
ରଣରାଜ ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସେ ପାଖରେ ବସାଇ ।
ବୋଲେ ଆମ୍ଭ ବେନି କନ୍ୟା ହେଲେ ନବଯୁବା
ରୂପ ଅନୁରୂପ ବର ବାଛି କର ବିଭା ।
ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ସମସ୍ତେ ବିଚାରିଲେ ବସି
ବସୁଦେବକୁ ଦେବକୀ ଦୁହିତା ଦିଅସି ।
ଦମଘୋଷକୁ ଯେ ଦିଅ ଆରେକ କୁମାରୀ
ଏ ଦୁଇ ବର ବୋଇଲେ ସମସ୍ତେ ବିଚାରୀ ।
କୁମ୍ଭ ଶୁକ୍ଲ ତ୍ରୟୋଦଶୀ ତିଥି ଗୁରୁବାର
ମଘା ନାମରେ ନକ୍ଷତ୍ର ଅଟେ ସେ ଦିନର ।
ସିଂହ ବାଳବକରଣ ଚନ୍ଦ୍ର ନାମେ ଯୋଗ
କୁମ୍ଭ ସଂକ୍ରାନ୍ତିର ଊନବିଂଶ ଦିନ ଭୋଗ ।
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କ ବେଳାରେ ବିଭାର ବିଚାର
ଜଉତିଷେ ଶୁଭଲଗ୍ନେ ଧଇଲେ ଆବର ।
ସେ ଦିନ ବସୁଦେବକୁ ଆଣିଗଲେ ବରି ।
ବରି ଆଣିଲେ ତାହାକୁ ବରବେଶ କରି ।
ଡାହାଣାବର୍ତ୍ତକ ଶଙ୍ଖେ ଗଙ୍ଗାଜଳ ଦେଲେ
ବର କନ୍ୟା ନାମ ଧରି ଶିରେ ନହୁଡ଼ିଲେ ।
ଦେବକୀ ବସୁଦେବକୁ ବିଭା ଯେ କରାନ୍ତି
ଶଙ୍ଖେ ପାଣି ଧରି ଆଣି ଯଉତୁକ ଦ୍ୟନ୍ତି ।
ରଥ ଗଜ ତୁରଙ୍ଗମ ଦାସୀ ଆଦି କରି
ଗୋରୁ ମଇଁଷି ଭଣ୍ଡାର ଧନ ଦେଇ କରି ।
ପୂର୍ବ ବିଧିମତେ ଯଉତୁକମାନ ଦେଲେ
ମଙ୍ଗଳ ଉତ୍ସବେ ଅତି ଯତ୍ନେ ବିଭାକଲେ ।
ବସୁଦେବଙ୍କୁ ଦେବକୀ କନ୍ୟା ବିଭା କରି
ବାଜଇ ଦମା ଟମକ ଶଙ୍ଖ ଢୋଲ ଭେରୀ ।
କଡ଼ା ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଜଇ ବାଜେ ବୀରଘୋଷ
ନାନାଦି ବୀରବାଦ୍ୟରେ ପୁରେ ଦଶଦିଶ ।
ଉଭୟକୁଳ ଉଚ୍ଚାରି ସପତ ପୁରୁଷ
ବର କନ୍ୟା ହସ୍ତେ ନେଇ ବାନ୍ଧିଲେକ କୁଶ ।
ଯୁବତୀଗଣେ ଗାବନ୍ତି ମଙ୍ଗଳ ଯେ ଗୀତା
ଆପେ ଉଗ୍ରସେନ କୋଳେ ବସାଇ ଦୁହିତା ।
ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଣ ଉଗ୍ରସେନ ଯେ ରାଜନ
ଯଉତୁକ ଦେଲା ଲକ୍ଷମାଢ଼ ଯେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ।
ବେନିସସ୍ର ରଥ ଚାରିସସ୍ର ଲାଜ ଚାରୁ
ଦଶସସ୍ର ପଦାତିକ ଆଠ ସସ୍ର ବାରୁ ।
ପୁଣିହିଁ ରାଜନ ଶଙ୍ଖେ ଜଳତିଳ ଭରି
କୋଟି ରତ୍ନ ଦେଲା ମନେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସୁମରି ।
ଦାସୀ ପରିବାରୀ ଦେଲେ ଗୋରୁ ଦାନମଳେ
ଅନେକ ଯଉତୁକ ସେ ଦେଲେ ବିଭାବେଳେ ।
ଆରେକ ଦୁହିତା ନାମ ଦଇବକୀ ବାଳୀ
ଦମଘୋଷ ନୃପତି ଦେଲେ ସତ୍ୟ ପାଳି ।
ବିଧିମତେ କଲେ ଗଜତୁରଙ୍ଗମ ଦାନ
ରଥ ଆଦି କରି ନାନାବିଧ ଦ୍ରବ୍ୟମାନ ।
ଚଉଠି ସପ୍ତମଙ୍ଗଳା ସାରିଲେ ଯେ ବିଧି
ଉଗ୍ରସେନ ଘରେ ଯେଉଁଦିନ ଯେଉଁ ସିଦ୍ଧି ।
ବିବାହବିଧି ସାରିଣ ଜାମାତା ସେ ବେନି
ଯେ ଯାହା ମନ୍ଦିରେ ଗଲେ ନିଜକନ୍ୟା ଘେନି ।
ବିଷ୍ଣୁ ବଂଶେ ଜାତ ସେ ଯେ ବସୁଦେବ ନାମା
ଦେବକୀ ନାମେ ଯେ କନ୍ୟା ରୂପେ ଅନୁପମା ।
ସୁଘୋଷର ପୁତ୍ର ଅଟେ ଦମଘୋଷ ବୀର
ଦଇବକୀ ନାମେ କନ୍ୟା ହୋଇଲା ତାହାର ।
ମଧୁରାରେ ବସୁଦେବ ଦେବକୀ ରହିଲେ
ଦମଘୋଷ ଦଇବକୀ କନ୍ୟା ଘେନିଗଲେ ।
ଚେଦିନାମେ ଦେଶରେ ସେ ହୋଇଲା ପ୍ରବେଶ
ନଗ୍ରେ ପଶନ୍ତେ ଶୁଭଇ ମଙ୍ଗଳ ସୁଘୋଷ ।
ଶେଷ ହୋଇଲା ଦେବକୀ ଦଇବକୀ ବିଭା
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସକୁ ମୁକ୍ତିଗତି ଦେବା ।
ଶୁକମୁନି ବୋଲେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟେ
ଏ ଆଦ୍ୟ ଖଣ୍ଡ ଶୁଣନ୍ତେ ପାପ କ୍ଷୟ ହୁଏ ।
କେତେକ ଦିନେ ନାରଦ ନାମେ ମହାମୁନି
ମିଳିଲେ ଆସି ମଥୁରାପୁର ରାଜଧାନୀ ।
ହସ୍ତେ ବ୍ରହ୍ମାବୀଣା ଶୋହେ ପିଙ୍ଗଳ ମୁରତି
ନିର୍ଧୂମ ଅଗ୍ନି ପରାୟ ଦିଶେ ତାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ।
ମନପବନ ଦଣ୍ଡରେ ଚଢ଼ି ହରି ରଟି
ସ୍ଫଟିକମଳି ହସ୍ତେରେ କଟିରେ ଲେଙ୍ଗୁଟି ।
କୃଷ୍ଣାଜିନ ଉତ୍ତରୀୟ କନ୍ଧରେ ପଇତା
ଦ୍ଵାଦଶ ଟିପା ଅଙ୍ଗରେ ହରିନାମ ଚିତା ।
ଗଳେ ତୁଳସୀ କୁଣ୍ଡଳ ରତ୍ନ କର୍ଣ୍ଣେ ଶୋହେ
ଗଙ୍ଗାଜଳ କମଣ୍ଡଳ କରେ ଶୋଭାପାଏ ।
କଳି ଧୁକୁଡ଼ି କାଖରେ ଦେବକାଣ୍ଡ ଘେନି
କଟୀରେ ବେଢ଼ାଇଛନ୍ତି କଉପୁନି ମୁନି ।
ଦେବପତିର ସମାନ ଅଟନ୍ତି ସେ ଯତି
ଅଦ୍ଭୁତେ ଆକାଶେ ପଥୁଁ ଖସିଣ ଆସନ୍ତି ।
ମୁନିଙ୍କ ଦେଖିଣ କଂସ ନିସ୍ତରିଲି କହେ
ଆସ୍ଥାନ ତେଜିଣ ରାଏ ପାଏ ପଡ଼ି ଶୋଏ ।
ପ୍ରମାଣ କରିଣ ସେହି ଯୋଡ଼େ ବେନି କର
ଭୋ ମୁନି ଜୀବନ ଆଜ ସଫଳ ମୋହର ।
ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ଧାତା ମୋତେ କଲା ଏଥି ଜନ୍ମ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେଖିଲି ମୁନି ସଫଳ ମୋ ଦିନ ।
ଏତେ ବୋଲି କଂସ ମୁନି ଚରଣ ଧଇଲା
ପାଦୋଦକ ହସ୍ତେ ନେଇ ଗର୍ଭକୁ କ୍ଷେପିଲା ।
କଂସର ନିର୍ମଳ ଭକ୍ତି ଯେହୁଁ ସେ ଦେଖିଲେ
ମହାମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ମୁନି କଲ୍ୟାଣ ବାଞ୍ଛିଲେ ।
କଂସ ବୋଇଲା ମୁନି ହେ ପଥଶ୍ରାନ୍ତ ହୋଇ
ମୋ ପୁରେ ଆଜି ବିଜୟ କଲ କିସ ପାଇଁ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ରାଜା ଦୟା ଯହୁଁ ତୋତେ
ଶ୍ରଦ୍ଧାରେ ଅଇଲି ତେଣୁ ଦେଖିବା ନିମନ୍ତେ ।
ତେଜେ ବଳବନ୍ତ ତୁହି ଅଟୁ ସାମରଥା
ତ୍ରିଇଲୋକେ ବିଖ୍ୟାତ ହୋଏ ତବ କଥା ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳେ ତୁ ହୋଇବୁ କାରେଣୀ
ରାଜାମାନଙ୍କୁ ଧ୍ଵଂସିବୁ ତୁ ହୋ ବୀରମଣି ।
ତୋତେରେ ନୋହିବେ ସମ ରବିତଳେ କେହି
ଅନେକ ବାର ଜନ୍ମିଲୁ ତୁହି ଦେହବହି ।
ଯେ ତୋହର ଶତ୍ରୁତାକୁ ନ ଜାଣୁ ନ ଚିହ୍ନୁ
କାଳ କବଳରେ ପଡ଼ି କିଛି ନ ପ୍ରମାଣୁ ।
କରିବୁ ଯେବେ ସଂଗ୍ରାମ ତୁ ହୋ ଅଙ୍ଗଛଳେ
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ଜିଣି ପାରିବୁ ତୁ ବଳେ ।
ମଞ୍ଚପୁରେ ରାଜା କେହି ନୋହିବାକୁ ସମ
ଶୂରବର ସୁନ୍ଦର ତୁ ଶତ୍ରୁ କାଳଯମ ।
ବୀରଙ୍କ ଉପରେ ତୋର ବିଖାତ ଗାରିମା
ସଂଗ୍ରାମେ ଶତ୍ରୁକୁ ଜିଣି ରଖାଇଲୁ ସୀମା ।
ବ୍ରହ୍ମକ୍ଷତ୍ରୀ ବୈଶ୍ୟ ଶୁଦ୍ର ଜାତି ଯେ ଅଟନ୍ତି
ଏ ଚାରିଙ୍କି ଚାରି କର୍ମ ବିହି ଦେଇଛନ୍ତି ।
ବ୍ରହ୍ମ ଷଟ୍କର୍ମ ଅଟେ ଯେ ଯଜନ ଯାଜନ ।
ଦାନ ପ୍ରତିଗ୍ରହ ଅଧ୍ୟୟନ ଅଧ୍ୟାପନ ।
କ୍ଷତ୍ରିଙ୍କ କର୍ମ ସଂଗ୍ରାମ ଦାନ ଏହି ବେନି
ବାହୁଦର୍ପେ ସାଧନ୍ତି ସେ ସକଳ ମେଦିନୀ ।
ବାହୁବଳେ ଚରାଚର ମେଦିନୀ ଘେନିବ
ଶତ୍ରୁ ଆଗତ ହୋଇଲେ ନାରାଚ ମାରିବ ।
ପରରାଷ୍ଟ୍ରକୁ ସଂଗ୍ରାମ କରି ବେଗେ ମାରି
ସହସ୍ରେକ ଅଶ୍ଵମେଧ ତାକୁ ନୋହେ ସରି ।
ପିଣ୍ଡେ ପ୍ରାଣ ଥାଉ କରେ ଯେ ସଂଗ୍ରାମେ ଭୟ
କୁମ୍ଭୀପାକ ନରକରେ ପଡ଼େ ତାର କାୟ ।
ଆରେ କଂସରାଜା ତୁହି ଶୁଣ ଆମ୍ଭ ବୋଲ
ଏ ଦ୍ୱାପରଯୁଗର ଯେ ଅଟୁ ମହାମଲ୍ଲ ।
ପୂର୍ବଜନ୍ମ କଥା ତୁହି ପାସୋରିଲୁ ବେଗେ
କାଳନେମି ଅବତାର ହେଲୁ ସତ୍ୟଯୁଗେ ।
ଯୁଗାନ୍ତର ରୂପ ଦେଖୁ ଦେଖୁ ତୁ ଧଇଲୁ
ଚଉରାସୀ ଯୁଗଯାଏ ନରକେ ପଡ଼ିଲୁ ।
କାଳନେମି ଅବତାରେ ଦେବ ହୃଷିକେଶ
ତିଳପ୍ରମାଣେ କାଟିଲେ ଏ ତୋହର ମାଂସ ।
ହାଡ଼ ଗୋଡ଼ ରକତକୁ ମେଦି ଏକ କରି
ଅନେକ ଅବସ୍ଥା ତୋତେ ଦେଲେ ନରହରି ।
ବଡ଼ବାନଳେ ଧଇଲୁ ତୁ ଅନେକ ଦେହ
ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ଦଗ୍ଧ ନୋହିଲା ତୋକାୟ ।
ଚଉଦ ମନୁ ଯାଏ ସେ ସୁଝିଲେ ତୋ ସଙ୍ଗେ
ନ କାଟିଲା ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ତୋର ଅଙ୍ଗେ ।
ସଂଗ୍ରାମ କଲେ ଗରୁଡ଼ ଉପରେ ସେ ଚଢ଼ି
ତୋ ନିଃଶ୍ୱାସରେ ଗଲେ ଶତ୍ରୁ ଶୂନ୍ୟେ ଉଡ଼ି ।
କୌଣସି ପ୍ରକାରେ ତୋତେ ନ ପାରିଲେ ଜିଣି
ବିଶ୍ଵକୂଟ ମାୟାକଲେ ପ୍ରଭୁ ଚକ୍ରପାଣି ।
ହୟଗ୍ରୀବ ରୂପ ତହୁଁ ଧରି ନାରାୟଣ
ତୋର ମୁର୍ଦ୍ଧନା ବିଦାରି ଘେନିଲେ ତୋ ପ୍ରାଣ ।
ଅନେକ ପ୍ରକାରେ ତୁହି ମାୟାରୂପ ଧରି
ସେ ଜନ୍ମେ ଗୋବିନ୍ଦହସ୍ତେ ତୁହି ଥିଲୁ ମରି ।
ଏବେ କଂସ ରୂପେ ଆସି ଅବତାର ହେଲୁ
ଉଗ୍ରସେନ ନୃପତିର ପୁତ୍ର ବୋଲାଇଲୁ ।
ଆବର ହସ୍ତରେ ତୋର ମରଣ ତ ନାହିଁ
ନାରାୟଣ ହିଁ ମାରିବେ ତୋତେ ଦେହବହି ।
ଏ କଥା ଗୋଟି ତୁ ତଥ୍ୟ କରି ଜାଣିଥିବୁ
ଗୋବିନ୍ଦର ହସ୍ତରେ ତୁ ନିଶ୍ଚୟ ମରିବୁ ।
ତୁ ଯହୁଁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ଥାଉ ସେବି
ଜାଣି ଏ କଥା କେମନ୍ତ ତୋତେ ନ କହିବି ।
ଏହା ଶୁଣି କଂସରାଜା ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ହେଲା
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ମୁନିଆଗେ ଜମାଇଲା ।
ଭୋ ମୁନି ବଡ଼ ସନ୍ଦେହ ଲାଗିଲା ତ ମୋତେ
ଭୀତିକି ପାଇଲି ଦକା ଲଗାଇଲ ଚିତ୍ତେ ।
ଏ ମୋହର ମନଜ୍ଞାନେ ପ୍ରତେ ଯାଉନାହିଁ
ନୟନେ ଦେଖିଲେ ସିନା ପ୍ରତେ ଯିବି ମୁହିଁ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭେ ନ କହୁ ଯେ ମିଛ
ଶ୍ରଦ୍ଧାହେଲେ ଦେଖାଇବା ତୋତେରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।
କାଳନେମି ଅବତାରେ ଯେବଣହିଁ କାଳେ
ପାଦ ନ ତିନ୍ତିଲା ତୋର ପ୍ରଳୟର ଜଳେ ।
ତୋହର ଅଟନ୍ତି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ପ୍ରାଣସଖା
ବୀଜମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଲେ ସେ ଦେବେ ଆସି ଦେଖା ।
ଗୁପତ କଥା ଗୋଟିଏ ପୂର୍ବସନ୍ଧି ବାଟ
ଏ ମନ୍ତ୍ରଗୋଟି ପଢ଼ିଲେ ଲାଗିବ ଉଚ୍ଚାଟ ।
ଏକାଶରୀରୁ ତୁମ୍ଭେ ଯେ ଦଶବର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ
ସର୍ବଦା କାଳରେ ତୁମ୍ଭେ ଥାଅ ଦେହବହି ।
ଅନେକ ଦୂରରେ ଯେବେ ଥିବ ତୁମ୍ଭ ପିଣ୍ଡ
ଏକ୍ଷଣି ହୋଇବେ ଆସି ଦେଖୁ ଦେଖୁ ରୁଣ୍ଡ ।
ମେରୁ ଉତ୍ତର ଭଗରେ ବିଜୟ ଯେ ବନ
ଅଙ୍ଗିରା ନାମେ ନଦୀ ଯେ ତଥି ବିତପନ ।
କୁଣ୍ଡଳୀ ନାମେ ପର୍ବତ ଅଛି ସେ ନିକଟେ
ତହିଁ ଦର୍ପିଷ୍ଠେ ଯେସନେ ଲୁଚିଥାନ୍ତି ଖଣ୍ଟେ ।
ସୁଖେ ବିହରନ୍ତି ସେହି କାମରୂପୀ ହୋଇ
ତାଙ୍କ ଡରେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଗମ୍ୟାଗମ୍ୟ ନୋହି ।
ଅନେକ କାଳରୁ ସେହି ଲୋଡ଼ୁଛନ୍ତି ତୋତେ
ଜାତ ହୋଇଅଛନ୍ତି ସେ ତୋହର ନିମନ୍ତେ ।
ସେ ତୋର ପ୍ରାଣବନ୍ଧବ ଏହା ଭଲେ ଜାଣ
ଗଉରବ କରି ବେଗେ ପାଶକୁ ତୁ ଆଣ ।
ତାଙ୍କ ଥାନ୍ତେ ବାବୁ କିଛି ନାହିଁ ତୋର ଭୟ
କୋଟି ସିଂହ ଇନ୍ଦ୍ର କରି ନ ପାରନ୍ତି ଜୟ ।
ତାହାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ତୁ ରହ ହୋଇ ଏକ ଗୋଷ୍ଠି
ସଖା ସହୋଦର ହୋଇଥିବେ ପାଦେ ଖଟି ।
ସେମାନେ ତୋତେ ନ ଦେଖି ହୋଇଛନ୍ତି କଷ୍ଟୀ
ଗୁପତ କଥା ଶୁଣିଣ କଂସ ହେଲା ତୁଷ୍ଟି ।
ଏଥେ ତୁମ୍ଭେ ଅଛ ବୋଲି ନ ଜାଣନ୍ତି ସେହି
ଏ ମନ୍ତ୍ର ଗୋଟି ମନରେ ବସି ତୁହି ଧ୍ୟାୟି ।
ଏତେ ବୋଲିଣ ନାରଦ ଦେଲେ ମନ୍ତ୍ରଗୋଟି
ଗୁପତ ମନ୍ତ୍ର ପାଇଣ କଂସ ମନ ତୁଷ୍ଟି ।
ସୋଦର ଭେଟ ପାଇବି ଦିଅ ମୁନି ଦୀକ୍ଷା
କଂସ ବଚନେ ନାରଦ ମନ୍ତ୍ର ଦେଲେ ଶିକ୍ଷା ।
ଓଁ ଐଁ ହ୍ଲୀଁ ସ୍ଵାହା ଗନ୍ଧର୍ବ ନର ଯକ୍ଷ
ଏ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ଚାହିଁଲେ ବଶ ସୁରରକ୍ଷ ।
ସୋଦରମାନେ ତୋହର ଗନ୍ଧର୍ବଙ୍କ ସଖା
ଏ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ଚାହିଁଲେ ଆସି ଦେବେ ଦେଖା ।
ସ୍ତିରୀ ସୁରମନ୍ତେ ହୋନ୍ତି ପୁରୁଷେ ଯେ ବାଇ
ପୁରୁଷେ ସୁମରନ୍ତେ ସ୍ତ୍ରୀ ପଛରେ ଗୋଡ଼ାଇ ।
ଏ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ରାଜାର ଛାମୁକୁ ଯେ ଯାଇ
ଦ୍ରୋହ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦଣ୍ଡ ସେ ନ ପାଇ ।
ଏ ମନ୍ତ୍ର ସୁମରି ଯେହୁ ସଭା ସୃଷ୍ଟିକରି
ସଭାରେ ସେହୁ ଜିଣଇ ବାଦୀ ଯାଏ ହାରି ।
ଏହି ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ଯେବେ ଦେଶାନ୍ତର କରି
ପର ଆପଣା ବାନ୍ଧବ ସଙ୍ଗେ ହୋନ୍ତି ସରି ।
ସଂଗ୍ରାମେ ପଶି ପଢ଼ିବ ଯେବେ ମନ୍ତ୍ର ଗୋଟି
ଉଚ୍ଚାଟ ହୁଅନ୍ତି ବୀରେ ଖସେ ଶସ୍ତ୍ରମୁଷ୍ଟି ।
ଏ ମନ୍ତ୍ର ଗୋଟି ଜପିଲେ ପୂର୍ବେ ଦେବୀ ଉମା
ସଦାଶିବଙ୍କର ପ୍ରିୟା ହେଲେ ଆଦି ବାମା ।
ପୂର୍ବେ କମଳା ଦେବୀ ଏ ମନ୍ତ୍ର ଜପିଥିଲେ
ତେଣୁ ସେହି ବସିଛନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ବକ୍ଷସ୍ଥଳେ ।
ଏ ମନ୍ତ୍ରଗୋଟି ମହିମା ଜାଣ ଯେତେ ଅଛି
କହିବାକୁ କାଳ ନାହିଁ ଗୁଣମାନ ଲେଖି ।
ଯେତେବେଳେ ସେ ନାରଦ କହିଲେ ଏ ମନ୍ତ୍ର
କହିବା ମାତ୍ରକେ କଂସ ଜାଣିଲା ସମସ୍ତ ।
ଭୂତ ବବିଷ୍ୟତ ବର୍ତ୍ତମାନ ବରଦାତା
ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିବା ମାତ୍ରକେ ଜାଣେ ସବୁ କଥା ।
ମାନବ ଜନ୍ମେ ପାସୋରି ଥିଲା ଯାହା ଯାହା
ମନ୍ତ୍ରବଳେ ଏବେ ସବୁ ଜାଣିଲାକ ତାହା ।
ପୁଣି ନାରଦେ ବୋଇଲେ କଂସମୁଖ ଚାହିଁ
ଆଉ କଥାଏ କହିବା ଶୁଣ ଭୋଜସାଇଁ ।
ଯାଦବ ବଂଶକୁ ତୁହି କରୁଅଛୁ ପୂଜା
ତୋହର ପିତା ନୁହଇ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ।
ତୋହର ପିତା ଯେ କିଏ ତାହା ତୁ ନ ଜାଣୁ
ଆମ୍ଭର କହିଲେ ତୁହି ମିଛ ପ୍ରାୟେ ମଣୁ ।
କଂସ ବୋଇଲେ ମୁନି ହୋ ଏହା ମୋତେ କହ
ତୁମ୍ଭ ମୁଖରୁ ଶୁଣିଲେ ଫିଟିବ ସନ୍ଦେହ ।
ଭୋ ମୁନି ମୋହର ପିତା ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା
ଛପନ କୋଟି ଯାଦବ କରନ୍ତି ଯା ପୂଜା ।
ପବିତ୍ର ଭୋଜବଂଶର ଶିରୋମଣି ଅଟେ
ସାତବଂଶ ଯାଦବ ଯା ପରିଚାରେ ଖଟେ ।
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜାର ମୁଁ ଅଟେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର
ମଥୁରା କାରେଣି ଭୋଜବଂଶରେ ପବିତ୍ର ।
ପିତା ମାତାର ମୋହର ନିରନ୍ତରେ ସେବା
ଉଗ୍ରସେନହୁଁ ଆନ ମୁଁ ନ ଜାଣଇ ଦେବା ।
ମନଜ୍ଞାନେ ପିତାଠାରେ ଯେବେ ଥିବା ମାୟା
ଗଉରବ ନରକରେ ପଡ଼ିବ ମୋ କାୟା ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ତୁ ନ ଜାଣୁ ପୂର୍ବବାଣୀ
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ତୁ କୋପି ନିକି କରୁ ନୃପମଣି ।
ଏ ତୋର ଜନମ କଥା ଜାଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ
ଅତି ଗୁପତ କଥା କେ ଜାଣିପାରେ କାହିଁ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯାହା ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଜାତ ଜାଣେ ତୁମ୍ଭ ମାତା
ଆମ୍ଭେ ଜାଣିପାରୁ ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତ ଜ୍ଞାତା ।
କଂସ ବୋଇଲା ମୁନି ହେ ଏ ଗୁପତ କଥା
ଉଁକାରି ନ କହିଲେ ତ ମନେ ବଡ଼ ବ୍ୟଥା ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ କଂସ ସାବଧାନେ ଶୁଣ
ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷ ବୋଲି ବେନି ଅସୁର ଯେ ଜାଣ ।
ରକ୍ଷର ନନ୍ଦନ ହେଲା ଦୃମିଳ ଦାନବ
ଲୋହବକ୍ଷା ନାମେ ଭକ୍ଷ ବୀଜରୁ ସମ୍ଭବ ।
ତାର ପୁତ୍ର ଲୋହୋଦର ବଜ୍ରଅଙ୍ଗ ହେଲା
ମହିମାନ ନାମେ ପୁତ୍ର ତାର ଜନମିଲା ।
ମହିମାନର ନନ୍ଦନ ମହାଶୂର ବୀର
ତାହାର ନନ୍ଦନ ଦେବ ଅନ୍ତକ ଅସୁର ।
ଦେବ ଅନ୍ତକର ପୁତ୍ର ହୋଇଲା ତ୍ରିଧାର
ତ୍ରିଧାର ପୁତ୍ର ଅଘୋଷ ନାମେ ମହାବୀର ।
ଅଘୋଷ ନନ୍ଦନ ହେଲା ରକ୍ଷ ଅମ୍ଵରୀଷ
ଅମ୍ଵରୀଷର ନନ୍ଦନ ହେଲା ସୁରଘୋଷ ।
ସୁରଘୋଷର ନନ୍ଦନ ମଧୁଦୈତ୍ୟ ହେଲା
ଏହି ମଥୁରା ଦେଶକୁ ସେହି ଭିଆଇଲା ।
ମଧୁଦୈତ୍ୟର ନନ୍ଦନ ଲବଣ ଅସୁର
ରୁଦ୍ରଶୂଳ ଥାଇ ଯେବେ ତାହାର ହସ୍ତର ।
ଦିଗପାଳ ହେଲେ ତାକୁ ରଣେ ଯିବେ ହାରି
ସେହି ଏ ମଥୁରା ପୁରେ ଥିଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ତ୍ରେତାଯୁଗେ ଶ୍ରୀରାମର ଭାଇ ଶତ୍ରୁଘନ
ଦଣ୍ଡ ଘେନି ଲୁଚି ରହି ରାତ୍ରେ ଏ ଭୁବନ ।
ଲବଣର କରେ ଶୂଳ ନ ଥିବା ସମୟେ
ଲବଣକୁ ବଧକରି ଶତ୍ରୁଘନ ରାୟେ ।
ଏ ମଥୁରାପୁରେ ରାଜା ହେଲା ଶତ୍ରୁଘନ
ଅସୁରେ ଡରେ ଛାଡ଼ିଣ ଗଲେ ଏ ଭୁବନ ।
ସେ ଦିନୁ ମାନବେ ଆସି କଲେ ଏଥେ ବାସ
ରକ୍ଷ ଅସୁର ନନ୍ଦନ ଦୃମିଳ ରାକ୍ଷସ ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଦାନବ ସେହି ଅଟେ ରଣରଙ୍କା
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରକୁ ଯେ ନାହିଁ ତାଙ୍କ ଶଙ୍କା ।
ପୂର୍ବଜନ୍ମେ ଗନ୍ଧର୍ବ ସେ ଅଟଇ ସ୍ଵର୍ଗର
ଇନ୍ଦ୍ର ଶାପ ପାଇବାରୁ ହୋଇଲା ଅସୁର ।
ଅନେକ ମାୟାମନ୍ତ୍ର ସେ ଜାଣେ କାମରୂପୀ
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ସେ କ୍ଷଣେ ପାରେ ବ୍ୟାପୀ ।
ଗୋମତୀନଦୀର ପାରେ ଗୋମତ ଯେ ଦେଶ
ତହିଁ ଏକାଳେ ବିହରେ ଦୃମିଳ ରାକ୍ଷସ ।
ନୃପତିପଣକୁ ସେହି ମହାଭୟ ପାଇ
ଅନେକକାଳୁ ଅଛଇ ଜନ ତହିଁ ନାହିଁ ।
ଯେତେବେଳେ ଶାପ ତାକୁ ଦେଲେ ପୁରନ୍ଦର
ବହୁତ ବିନୟେ କହେ ଶାପୁ ମୁକ୍ତ କର ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ ତୁ ଥିବୁ ଗୋମତ ଦେଶରେ
ପୁତ୍ର ଉପୁଜାଇଲେ ତୁ ମାନବୀ ଗର୍ଭରେ ।
ମହାପ୍ରତାପୀ ହୋଇବ ତୋହର କୁମର
ତା ହସ୍ତେ ମଲେ ଆସିବୁ ପୁଣି ସ୍ଵର୍ଗପୁର ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲେ କାମରୂପୀ ହୋଇ ଭ୍ରମୁଥାଇ
ମୃଗୟା ବିନୋଦେ ଦିନକାଳ ହରୁଥାଇ ।
ଦୃମିଳ ରାକ୍ଷସ ଦିନେ ମୃଗୟାକୁ ଗଲା
ଯମୁନା ନଦୀକୂଳରେ ତୋ ମାତାକୁ ଦେଖିଲା ।
ସ୍ଵର୍ଗ ଅପସରାଠାରୁ ଅଧିକ ସୁନ୍ଦରୀ
ଦେଖି ରାକ୍ଷସର ଦେହେ କାମଶର ଘାରି ।
କପଟେ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ରୂପକୁ ଧଇଲା
ସ୍ନାନ ସାରି ବାଳୀ ଝୀନବାସ ପିନ୍ଧୁଥିଲା ।
ବେଶହୋଇ ଯିବାବେଳେ ଭେଟିଲା ରାକ୍ଷସ
ସାକ୍ଷାତେ ଦିଶଇ ଉଗ୍ରସେନର ସଦୃଶ ।
ମଦନ ଶରେ ତାହାର ଶରୀର ଅସ୍ଥିର
ରଜନୀ ଅଛି ଅଳପ ପାହାନ୍ତା ପହର ।
ଦାସୀ ପରିବାରୀ ଦେଖି ଆଡ଼ ହୋଇଗଲେ
ରାଜାର ଆତୁର ଦେଖି ରାଣୀ ଅଙ୍ଗ ହେଲେ ।
ରହିଲେ ତହିଁ ସେ ବେନି ଟେରାବାଡ଼ ପରି
ନ ସହି ଅଚେତା ହେଲା ଇନ୍ଦୁମତୀ ନାରୀ ।
ଚେତି ପୁଣି ଚାହିଁ ରାଣୀ ବୋଇଲ ବଚନ
କପଟେ ମୋ ଧର୍ମ ନାଶ କଲୁ ରେ ଦୁର୍ଜ୍ଜନ ।
ନୋହୁ ତୁ ରେ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ମୋର ପତି
କେବଣ ପାମର କଲୁ ଏମନ୍ତ ଅନୀତି ।
କୋପଭରେ ରାଣୀ ତାକୁ ଦେଲା ବେଗେଶାପ
ନିଲକ୍ଷଣ ପାମରରେ କଲୁ ଏଡ଼େ ପାପ ।
କପଟ ଭାବେ ତୁ ମୋତେ କଲୁ ଗର୍ଭବାସ
ଏ ପୁତ୍ର ହାତେ ତୋ ପ୍ରାଣ ଯିବରେ ଅବଶ୍ୟ ।
ଶୁଣିଲୁ ତ କଂସରାୟେ ତୋ ଜନ୍ମବାଣୀ
ଦୃମିଳ ନନ୍ଦନ ତୁ ଯେ ବୀର ଚୂଡାମଣି ।
ଏମନ୍ତ ଲକ୍ଷଣେ ତୁ ଯେ ହୋଇଅଛୁ ଜାତ
ଆଉ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ଜାଣେ ତୋର ମାତ ।
ତୁ ଯହୁଁ କଲୁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ବହୁତର ସେବା
ତେଣୁ ଏ ଗୁପତ କଥା କହିଲୁରେ ବାବା ।
ଉଗ୍ରସେନ ସହିତରେ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ଦାସୀଏ ଜାଣନ୍ତି ରାଜା ରାଣୀ ଭେଟ ହୋଇ ।
ନାରଦେ କହିଲେ ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
କଂସ ନୃପତି ବିସ୍ମୟ ହେଲା ତାହା ଶୁଣି ।
ଚେତନା ପାଇଣ କଂସ ଭାଳେ ମନେ ମନ
ନୟନରୁ ଅଶ୍ରୁଜଳ ବହେ ଘନ ଘନ ।
ଏ ପବିତ୍ର ଭୋଜବଂଶେ ହୋଇଲି ଜନମ
ଦଇବ ବିହିଲା ଆଣି ଏସନ ବଚନ ।
ଲୋକରେ ଅପକୀରତି ଚାହିଁବି କା ମୁଖ
କୁଳକୁ କଳଙ୍କ ମୋତେ ବିହିଲା ଏ ଦୁଃଖ ।
ଧନ ବିଦ୍ୟା ତପ ମୋର ସବୁ ନାଶ ଗଲା
ଇହ ପର ଲୋକରେ ତ ଲଜ୍ଜା ଉପୁଜିଲା ।
ବିଧାତା କଲା ତ ମୋତେ ଏସନ ଜିଙ୍ଘାସ
ଏବେ ତ ଶୋଚନାକଲେ ହେବ ପୁଣ କିସ ।
ମନେ ବିଚାରଇ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଆଣିବି
ତିନିପୁର ଲୋକଙ୍କୁ ମୁଁ ପାଦେ ଖଟାଇବି ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ଶୁଣ ବୀର କଂସ ସେନା
ଗଲା କଥାମାନ ତୁ ହୋ ନକର ଶୋଚନା ।
ରଜନରାଣୀର ପତି ଅଟଇ ଶଶାଙ୍କ
ତେଡ଼େ ବଡ଼ ଲୋକ ଦେହେ ଲାଗିଛି କଳଙ୍କ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ଗୁପତେ ଅହଲ୍ୟା ହରିଲା
ଗୈତମଶାପେ ସହସ୍ର ଯୋନି ବୋଲାଇଲା ।
ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତଜ୍ଞାତା ବ୍ୟାସ ମହାମୁନି
କେଉଟୁଣୀ ଗର୍ଭୁଜାତ ହୋଇଲେ ସେ ପୁଣି ।
ବିଶ୍ଵଭାରାଭର ଅଛି ବାସୁକି ଯେ ବହି
କଣ୍ଠରେ କାଳ ଗରଳ ପୁଣି ସର୍ପ ଦେହୀ ।
କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ନାୟକ ଦେବ କାଶୀବାସୀ
ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ମହାପାପେ ହୋଇଲେ ଯେ ଦୋଷୀ ।
ସପତ ସାଗର ଏହି ପୃଥ୍ଵୀକି କାରଣ
ତାହାର ଜଳ ଅଭକ୍ଷ ଲାଗନ୍ତେ ଲବଣ ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗକରତା ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ମୁନି
ମେନକାକୁ ହରି ଦୋଷୀହେଲେ ତେଡ଼େଜ୍ଞାନୀ ।
କୀଟପତଙ୍ଗ ଆଦି ଯେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଯାଏ
ବାଛିଲେ ତ ଦୋଷ ଅଛି ସବୁଙ୍କରି କାୟେ ।
ଏଥକୁ ଶୋଚନା ମନେ ନ କର ତୁ କଂସ
ଗୁଣ ପ୍ରକାଶ ହୋଇଲେ ନାଶ ଯାଏ ଦୋଷ ।
ପୁରୁଷ ଉତ୍ତମ ତୁହି ଅଟୁ ମହାବଳୀ
ଏ କଥା ଗୋଟାକୁ କିପାଁ ମନରେ ତୁ ଭାଳି ।
ଜାଣୁ ଜାଣୁ ତୁହି କିପାଁ ହେଉଅଛୁ ବଣା
ଆପଣାର କଥା ବାବୁ ଆପଣାକୁ ଊଣା ।
ଆବର କଥାଏ ତୋତେ କହିବି ବିଶ୍ଵାସ
ଭଣଜାର ହସ୍ତେ ତୁହି ଯିବୁ ପ୍ରାଣେ ନାଶ ।
ତୋହର ସୋଦର ଯେହୁ ଦେବକୀ ବହେଣୀ
ଆଠଗୋଟି ପୁତ୍ର ଜାତ କରିବ ସେ ପୁଣି ।
ତାହାର ଅଷ୍ଟମ ଗର୍ଭେ ହେବ ଯେଉଁ ବାଳ
ସେହି ଭଣଜା ହସ୍ତରେ ପୁରିବ ତୋ କାଳ ।
ନିରାଧାର କଥା ତୋତେ କହିଲୁ ତୁ ଜାଣ
ଏ କଥା ବିଚାରିଥିବୁ କଂସ ନୃପରାଣ ।
ନାନାପ୍ରକାରେ ଏକ କଥା କର ହୋ ନିର୍ବନ୍ଧ
ଅତୁଟ ହୋଇବ ଯୁଗେ ଯୁଗେ ତୋର କନ୍ଧ ।
ଉପାୟ କରି ଭଣଜା ପାରୁ ଯେବେ ମାରି
ରବିତଳେ ଜଣିବାକୁ କେହି ନାହିଁ ସରି ।
ଅଷ୍ଟ ପୁତ୍ରଯାଏ ତୁହି ଉପ୍ରୋଧ ଛାଡ଼ିବୁ
ଭଣଜା ବୋଲି କଦାପି ଦୟା ନ କରିବୁ ।
ରାତ୍ର ଦିବସ ପ୍ରହରୀମାନେ ଜଗିଥିବେ
ଜନ୍ମ ହେବାମାତ୍ରେ ଆସି ତୋତେ ଯେ କହିବେ ।
ବାରତା ପାଇଲେ ବେଗେ ଯିବୁ ତୁହି ଧାଇଁ
କ୍ଷଣେ ନ ରଖି ତୁ ଶିଳେ କଛାଡ଼ିବୁ ନେଇ ।
ଏ କଥାରେ ହେଳା ତୁ ନ କର ବୀର କଂସ
ଏଡ଼େ ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ବାବୁ କ୍ଷଣେ ଯିବ ନାଶ ।
ଏ କଥ କଲେ ପୃଥିବୀ କରିବୁ ତୁ ଭୋଗ
ନୋହିଲେ ସଂଗ୍ରାମେ ତୋର ନିଶ୍ଚେ ମୃତ୍ୟୁଯୋଗ ।
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଇନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ର ନୈର୍ଋତ ବରୁଣ
ଦିଗପାଳ ସହିତରେ ଯେତେ ଦେବଗଣ ।
ସମସ୍ତ ଜିଣିବୁ ବାବୁ ତୁ ହିଁ ଭୁଜବଳେ
ସଂଗ୍ରାମେ ସରି ନୋହିବେ କେହି ରବିତଳେ ।
ଏ କଥାରେ ଅଳପକେ ହେବ ତୋର ଯଶ
କିନ୍ତୁ ଭଣଜା ହସ୍ତରେ ଯିବୁ ପ୍ରାଣେ ନାଶ ।
ନାନାଦି ଉପାୟ କରି ଭଣଜା ତୁ ମାର
ଚଉଦ ଭୁବନଯାକ ଏକା ଭୋଗକର ।
ଯଦ୍ୟପି ଭଣଜା ଏକ ଯିବଟି ଉବୁରି
ପାଞ୍ଚରାତ୍ର ପୂରିଲେ ନ ପାରିବୁ ତୁ ମାରି ।
ଏଥୁ ଉତୁରିଲେ ତୋତେ ଆନ ମୃତ୍ୟୁ ନାହିଁ
ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନେ ଗଲେ ମୁନି କଂସକୁ ଯେ କହି ।
ଶୁଣି କଂସାସୁର ମନେ ବିଷାଦ ପାଇଲା
କେବଣ ବିଧାତା ମୋତେ ଏମନ୍ତ କରିଲା ।
ପବିତ୍ର ଭୋଜବଂଶରେ ହୋଇଲି ମୁଁ ଜାତ
ଏଥକୁ ବିଧାତା ତୁ ରେ କଲୁ ଏଡ଼େ କୃତ୍ୟ ।
ନାରଦ ମୁନି କହିଲେ ଯେତେ ଯେତେ କଥା
ନିରାଧାର ବଚନ ସେ ନୋହିବ ଅନ୍ୟଥା ।
ସୋଦର ଭଣଜା ବଧ କରିବି କେମନ୍ତେ
ଏ ମହାପାପ ଘୋଟିଲା ସିନା ଆସି ମୋତେ ।
ଭଣଜାକୁ ନ ମାଇଲେ ଆପେ ଯିବି ନାଶ
ସଙ୍କଟ ପଡ଼ିଲା ଏବେ କରିବି ମୁଁ କିସ ?
ପୁଣି ହିଁ ସେ ବିଚାରିଲା ଆପଣାର ପାଇଁ
ସୋଦର ବଧ କଲେ ଯେ କିଛି ଦୋଷ ନାହିଁ ।
ପ୍ରାଣ ଥିଲେ ଦାନ ଧ୍ୟାନ କରି ଉବୁରିବି
ସମୟ ଭୋଗ କରିଣ ତୀର୍ଥ ମୁଁ କରିବି ।
ନୋହିଲେ ସଂଗ୍ରାମ ଯିବି ପଛେ ନାଶ
ତା ନୋହିଲେ ବ୍ରହ୍ମବିଦ୍ୟା ସାଧିବି ଅବଶ୍ୟ ।
ଆପଣାର ଆତ୍ମା ଗଲେ ପୁଣି କି ତା ପାଇ
ମାରିବି ଭଣଜା ମୋର ପାପେ ଭୟ ନାହିଁ ।
ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷେ ଦେବ ନାରଦ ମୁନି ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ତାଙ୍କ ବଚନ ଅବଜ୍ଞା କେହି କରିପାରି ।
ମୁନିଙ୍କର ନ ଥାଇ ତ ଚିତ୍ତେ ମାୟା ମିଛ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଇଲେ ତା ଜାଣିବା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।
ଏତେ ବୋଲି କଂସରାଜା ସିଂହାସନ ଛାଡ଼ି
ଖଣ୍ଡେ ଦୂରେ ବସିଲା ସେ ମୃଗଛାଲ ମାଡ଼ି ।
ଦେଶ କାଳ ବାକ୍ୟ ପଢ଼ି ଜପାମାଳ ଘେନି
ଶତେ ଅଷ୍ଟୋତ୍ତର ଜପକଲା ଉଗ୍ରସେନି ।
ଚକ୍ଷୁ ବୁଜି ଧ୍ୟାନ କଲା ହୃଦେ ମନ୍ତ୍ର ଗୁଣି
ଅଧିଷ୍ଠାନ ମନ୍ତ୍ର କଂସ ପଡ଼େ ପୁଣି ପୁଣି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ରୂପ ମୁନି କହିଥିଲେ ଯାହା
ହେତୁ ମତି ଏ କରି ଜପେ କଂସ ତାହା ।
ଷଣ୍ଢା ଶକଟା ଧେନୁକା ବକା ଗଜ ଅଶ୍ଵ
ତ୍ରୋଣାବ୍ୟୋମାଆଠେ ତୁମ୍ଭେ ବେଗେ ଉଠିଆସ ।
ଅଘା ଅସୁର ସହିତେ ମନେ ଧ୍ୟାନ କରି
ପୂର୍ବଗୁଣ ମନ୍ତ୍ରମାନ ହୃଦରେ ସୁମରି ।
ଥିଲେ ସେ ଅଙ୍ଗିରା ନଦୀ ପୂର୍ବଭାଗ ତଟେ
କୁଣ୍ଡଳ ବନ ପର୍ବତେ ମେରୁର ନିକଟେ ।
ବିଜୟା ନାମେ ବନରେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଥିଲେ
କଂସ ସୁମରନ୍ତେ ସେହି ଉଚ୍ଚାଟ ହୋଇଲେ ।
ଏକକୁ ଆରେକ ବସି ବିଚାରନ୍ତି ତହିଁ
ଏସନ ଉଚ୍ଚାଟ ଲାଗେ କହ କାହିଁପାଇଁ ।
ବିଚାର କେମନ୍ତ ପ୍ରାୟ ଏ କଥାକୁ ମଣ
ତଦନ୍ତେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ସିନା ବିଚାରିଣ ।
ଅନେକ କାଳୁ ଆମ୍ଭେ ଏ ବନେ ଥିଲୁ ରହି
ଏପରି ଉଚ୍ଚାଟ ଦିନେ କେଭେ ନ ଲାଗଇ ।
ଭଲ ମନ୍ଦ ବୋଲି କଥା କେମନ୍ତେ ଜାଣିମା
ସବୁରି ବିଚାରେ ପୂର୍ବେ ହେତୁକୁ ମଣିବା ।
ପୂର୍ବେ ଯେ ଆମ୍ଭର ସଖା କାଳନେମି ଥିଲା
ବିଷ୍ଣୁ ସଙ୍ଗେ ଯୁଦ୍ଧ କରି ଚକ୍ରେ ପ୍ରାଣ ଦେଲା ।
କାଳନେମି ଅବତାର ହୋଇଲା କି ଆସି
ଆମ୍ଭନ୍ତ ପାସୋରିଲା ନରଦେହେ ପଶି ।
ଆମ୍ଭର ଯୋନିଜ ମନ୍ତ୍ର ଗୁପତ ବାରତା
ଆନକୁ ତା ଅଗୋଚର ଅଟଇ ସେ କଥା ।
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣ କାଳନେମି ଅବତାର ହେଲା
ପୂର୍ବକଥାକୁ ସୁମରି ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଖୋଜିଲା ।
ଏହାର ବିନା ଆମ୍ଭର ଆନ ଗତି ନାହିଁ
କାଳନେମିର ଶରୀରୁ ଅଛୁ ଜାତ ହୋଇ ।
ଏକକୁ ଆରେକ ଆମ୍ଭେ ନୋହୁ ଭିନ୍ନା ଭିନ୍ନ
ଜନ୍ମାନ୍ତର କଥାମାନ ପଡ଼ୁଅଛି ମନ ।
ନୋହିଲେ କାହୁଁ ଏସନ ଉଚ୍ଚାଟ ଲାଗିଲା
ଆମ୍ଭର ଯେ ମନଭ୍ରାନ୍ତି ଆଜହୁଁ ଫିଟିଲା ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ନ ପାଇ ସେହି ହୋଇଅଛି ଏକା
ବେଗେ ହୋ ଚାଲ ଦେଖିବା ଯାଇ ଆମ୍ଭ ସଖା ।
ଆଗହୁଁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କାଳନେମି ଅଛି କହି
ମଥୁରା କଟକେ ଜାତ ହୋଇବ ମୁଁ ଯାଇ ।
ଏହି ଶଙ୍କୁନେ ଆମ୍ଭର ହୋଇପାରେ ଭେଟ
ବେଳକୁବେଳ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଲାଗିଲା ଉଚ୍ଚାଟ ।
ସେ ଆମ୍ଭର ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାର ଧାରଣା
ତାହାର ପ୍ରସାଦେ ଆମ୍ଭେ ଜଗତ କାରଣ ।
ବିଳମ୍ଵ ନ କରି ଚାଲ ଦେଖିବା ତା ମୁଖ
ଆକହୁଁ ସରିଲା ଜନ୍ମ ଜନ୍ମାନ୍ତର ଦୁଃଖ ।
ଏତେ ବୋଲି ସେ ଅଙ୍ଗିରା ନଦୀ ପୂର୍ବ କୂଳେ
ଆଠଜଣେ ଗମିଲେ ସେ ଆକାଶ ମଣ୍ଡଳେ ।
ଚଳନ୍ତି ଗମନମାର୍ଗେ ପବନହୁଁ ବେଗେ
ଧାତିକରେ ମିଳିଲେ ସେ ମଧୁ ପୁର ଲାଗେ ।
ଯୁକତେ ଅସୁର ସେହି ପୁଣି କାମରୂପୀ
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତଳାକୁ କ୍ଷଣକରେ ବ୍ୟାପି ।
ଜାଣନ୍ତି କୂଟ କପଟ ଛନ୍ଦ ସବୁ ମାୟା
ମନ କଲେ ତାହାଙ୍କର ବଢ଼ିଯାଏ କାୟା ।
କଂସ ସୁମରିବା ମାତ୍ରେ ପ୍ରବେଶ ନଗରେ
ତୁରିତେ ମିଳିଲେ ଯାଇ କଂସର ଛାମୁରେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଆସନ୍ତେଣ ଦେଖି କଂସବୀର
ଆସ୍ଥାନ ତେଜି ଉଠିଲା କହୁ ଧାତିକାରେ ।
ଅନେକ ସାନନ୍ଦ ରାଜା ହେଲା ତୋଷମତି
ରୋମ ଟାଙ୍କୁରଇ ଆତ୍ମା ପୁଲକିତ ଅତି ।
କୋଳ ସମ୍ଭୀଷଣ ଆଦି କରିଣ ଆଦର
ଧାତିକାରେ ପୁଷ୍ପମାଳା ଲମ୍ବାଇ ଗଳାର ।
ଅନେକ ପୂଜାବିଧିରେ ଗଉରବ କଲା
ଭୁଜ ଧରି ଆସ୍ଥାନରେ ନେଇ ବସାଇଲା ।
କଂସ ବୋଇଲା ଆଜହୁଁ ମୁହିଁ ନିସ୍ତରିଲି
ପ୍ରାଣର ସୋଦରଙ୍କୁ ମୁଁ ନୟନେ ଦେଖିଲି ।
ଜନମ ସଫଳ ମୋର ହୋଇଲାକ ଆଜ
ଲଭିଲେ ପରମଗତି ପାଇଲି ଐଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନ ଦେଖି ମୁହିଁ ହୋଇଥିଲି କଷ୍ଟୀ
ଆଜଠାରୁ ଆତ୍ମା ମୋର ହୋଇଲାକ ତୁଷ୍ଟି ।
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ପରାକ୍ରମ ଲୁଚାଇଲେ ଦୁଃଖେ
ମହୀଭୋଗ ଏବେ ଆମ୍ଭେ କରିବାକ ସୁଖେ ।
ଏହା କହି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗତରେ ଘେନି
ନିଜପୁରେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ ଉଗ୍ରସେନି ।
ନବର ଭିତରେ ରାୟେ ନିତ୍ୟକର୍ମ ସାରି
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ମଣୋହି ସେ କରି ।
ଷଡ଼ରସର ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଅନ୍ନ ପାକଦ୍ରବ୍ୟ
ଅମୃତ ମଣୋହି କଲେ ସରାଗରେ ସବ ।
ଅପୂର୍ବ ଦ୍ରବ୍ୟ ଖାଇଣ ହେଲେ ସର୍ବେ ତୁଷ୍ଟି
ଦିନକୁ ଦିନ ଶରୀର ହେଲା ବଳପୁଷ୍ଟି ।
ସଙ୍ଗେ ଥାନ୍ତି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ନାହିଁ ଭିନ୍ନା ଭିନ୍ନ
ମନ ବଚନ କଳ୍ପନା ସବୁ ଏକସ୍ଥାନ ।
ନିଦ୍ରା ଆହାର ମୈଥୁନ କ୍ଷଣେ ଛଡ଼ା ନାହିଁ
ସନ୍ତୋଷ ଲଭିଲା କଂସ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ପାଇ ।
ମଥୁରା ନଗର ଲୋକେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଦେଖି
ଭୟେ ପଳାଇଲେ ଗୃହ ସମ୍ପଦ ଉପେକ୍ଷି ।
ଦାନବର ସଙ୍ଗେ କାହିଁ ମାନବର ମେଳ
ସମରାଜ୍ୟଯାକ ତହିଁ ହେଲା ମହାଗୋଳ ।
ବନ୍ଦ କରାଇଲେ ହାଟ ବାଟ ଘାଟପେଣ୍ଠ
ସମସ୍ତ ଲୋକ ହୋଇଲେ ଭୟରେ ଉଚ୍ଚାଟ ।
ଦାନବେ ଅନୀତି କଲେ ରାଜ୍ୟେ ରାଜ୍ୟେ ପଶି
ମଥୁରାରେ ଯଦୁବୀରେ ହୋଇଲେ ବିଧ୍ଵଂସି ।
କେହି କିଛି ତାଙ୍କୁ କହି ନ ପାରଇ ଡରେ
ପୃଥିବୀ କମ୍ପିଲା ଅସୁରଙ୍କ ପାଦଭରେ ।
ଯେ ଅବା ଯାଇ ରାଜରେ କରନ୍ତି ଗୁହାରି
ପ୍ରାଣେ ମାରନ୍ତି ତାହାର ବଂଶ ଆଦିକରି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ଯେ ସବୁ କଲେ ଜୟ
ମଥୁରା ଲୋକମାନଙ୍କୁ ତାଙ୍କର କି ଭୟ ।
ରାଜା ବୋଲିଣ ସେ ଅଛି ନ ବୋଲନ୍ତି କେହି
ଅନୁବ୍ରତେ ହିଂସାକର୍ମ କରେ ଦୁଷ୍ଟଦେହୀ ।
ନାନା ପାପକର୍ମ କରେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଘେନି
କ୍ଷଣେମାତ୍ର ଛାଡ଼ ନାହିଁ ତାଙ୍କୁ ଉଗ୍ରସେନି ।
ଛାୟାରମଣ ଚରଣେ ରହୁ ମୋର ସେବା
ଭକତି ଘେନି ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସେ ମୁକ୍ତି ଦେବା ।
କଂସ ଓ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲର ପୂର୍ବଜନ୍ମ ବୃତ୍ତାନ୍ତ
ସମ୍ପାଦନାପରୀକ୍ଷ ଆଗରେ ଶୁକ ମୁନି ଯେ କହିଲେ
ଏହିରୂପେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମଥୁରା ଅଇଲେ ।
ପୂର୍ବ କାଳନେମି ଦୈତ୍ୟ ଏବେ କଂସହେଲା
ସେ ଜନ୍ମର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଏ ଜନ୍ମେ ପାଇଲା ।
ଏକାତ୍ମା ସେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନୁହନ୍ତି ନା କେହି
ଏକ କଥା କରନ୍ତି ସେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଦେହୀ ।
ସକଳ ଯୁଗେ ଏମାନେ ଏକାତ୍ମା ଅଟନ୍ତି
ଏହା ଶୁଣି ପରୀକ୍ଷିତ ଶୁକେ ପଚାରନ୍ତି ।
ଭୋ ମୁନି ଏ କଥା ମୋତେ ସଂଶୟ ଲାଗିଲା
ପୂର୍ବଜନ୍ମେ କଂସ କାଳନେମି ହୋଇଥିଲା ।
କେଉଁ ପ୍ରକାରେ ଏମାନେ କାହିଁ କିସ କଲେ
ମନ୍ତ୍ର ଉଚ୍ଚାରିବା ମାତ୍ରେ କି ରୂପେ ଅଇଲେ ।
ନ ଜାଣି ନ ଶୁଣ ପୁଣି ହେଲେ ଏକମେଳ
ଅଚିହ୍ନା ଲୋକ ଅଟଇ କଂସ ମହୀପାଳ ।
ପୂର୍ବ ଜନ୍ମରେ ଏମାନେ ହୋଇଥିଲେ କିସ
ଏହା ସଂକ୍ଷେପି କହିବା ମୋତେ ବ୍ୟାସଶିଷ୍ୟ ।
ରାଜା ବଚନେ କହନ୍ତି ଶୁକ ମହାମୁନି
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ନୃପ ଏ ଅମୃତବାଣୀ ।
ସ୍ଵାରୋଚିଷ ମନୁ ଏକସ୍ତରୀ ଯୁଗ ଅନ୍ତେ
ସ୍ଵାୟମ୍ଭୁବ ମନୁ ପୁଣି ଅଧିକାର ପାନ୍ତେ ।
ନବ ମେଖଳ ବ୍ରହ୍ମାକୁ ସହସ୍ରେ ବରଷ
ମଧୁ ମାସରେ ବତ୍ସର ଅନ୍ତେ ପାଞ୍ଚମାସ ।
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପୁରାଣେ ଅଷ୍ଟ ଅଧ୍ୟାୟେ ପ୍ରକାଶ
ଦେବବ୍ୟାସ ମୁଖୁଁ ଶୁଣିଅଛୁ ଦିବ୍ୟରସ ।
ଏ ଦିବ୍ୟ ରୀତି ସନ୍ଦେଶ ଶୁଣ ମହୀପତି
ଆସ୍ଥାନ କରି ବସିଲା ସ୍ଵର୍ଗେ ସୁରପତି ।
ଅତି ସମାରୋହେ ତହିଁ ବସି ସୁରସାଇଁ
ସମସ୍ତ ଦେବତାମାନେ ବସିଛନ୍ତି ତହିଁ ।
ବ୍ରହ୍ମାଋଷି ରାଜଋଷି ଦେବର୍ଷି ସକଳ
ଚାରମ ଗନ୍ଧର୍ବଗଣ ଦଶଦିଗପାଳ ।
ଯମ ନଇର୍ଋତ ଆଦି ବରୁଣ କୁବେର
ପବନ ଆବର ଚନ୍ଦ୍ରସୂର୍ଯ୍ୟ ବୈଶ୍ୱନର ।
ତାର ବାର କରଣ ହିଁ ପନ୍ଦର ଯେ ତିଥି
ବୁଧ ଶୁକ୍ର ଶେନିଶ୍ଚର ଭୈରବ ପ୍ରଭୃତି ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ବେତାଳ ଯେ ରୁଦ୍ରଗଣ ଘେନି
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ବିଜେକଲେ ସସ୍ରଯୋନି ।
ଅମରେ ସିଂହାସନେ ସେ ବେହରଣେ ବସି
ଗନ୍ଧର୍ବୀଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ନୃତ୍ୟକର ଆସି ।
ଶୁଣିଣ ସେ ବିଦ୍ୟାଧାରୀ ବେଶଭୂଷା ହୋଇ
ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ଛାମୁରେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ ।
ଚଉଷଠି କୋଟି ସେ ଯେ ଅପୂର୍ବ ସୁନ୍ଦରୀ
ସମସ୍ତେ ଜାତି ପଦ୍ମନୀ ରତି ପଟାନ୍ତରୀ ।
ସ୍ଵର୍ଗନାୟିକା ସେମାନେ ମହାପୁଣ୍ୟ ଦେହୀ
ଜଣ ଜଣକେ ପାରନ୍ତି ହର ବ୍ରହ୍ମା ମୋହି ।
ଅଶୀକୋଟି ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ସଦା ନବଯୁବା
କାମବେଦ ପଟାନ୍ତର କି ଅବା ମଘବା ।
ସମୁଦ୍ର ସନ୍ଥନ କାଳେ ହୋଇଛନ୍ତି ଜାତ
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଲାଗେ ଏହାନ୍ତ ।
କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ର ଜାଣ ହେବେ ଯେବେ କ୍ଷୟେ
ମରଣ ବାଧା ତାଙ୍କର ନାହିଁ ଯେ ପ୍ରଳୟେ ।
ଅନେକ ଇନ୍ଦ୍ର ହୁଅନ୍ତି ସ୍ଵର୍ଗେ ଯେବେ ଲୀନ
ସବୁଦିନେ ରହିଥାନ୍ତି ଏ ଗନ୍ଧର୍ବୀଗଣ ।
ଯାହାକୁ ଦିଅନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଦେବ ହରି
ବିଦ୍ୟାଧରୀ ଅପସରୀ ତାର ସେବା କରି ।
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳରେ ସେହି କାରିଣୀ ଅଟନ୍ତି
ଯେ ହୁଏ ସ୍ଵର୍ଗରେ ଇନ୍ଦ୍ର ତାହାଙ୍କୁ ଖଟାନ୍ତି ।
ବିଷ୍ଣୁର କୋଠଲୋକ ସେ ଥାନ୍ତି ସ୍ଵର୍ଗପୁରୀ
ସେବା ସେ କରନ୍ତି ଆସି ହୋଇ ଅଧିକାରୀ ।
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ଅଟନ୍ତି ସଦା ଅଧିକାରୀ
ସେ ଗନ୍ଧର୍ବ ବିଦ୍ୟାଧରୀ ବେଶ ହୋଇକରି ।
ସୁରପତି ଛାମୁରେ ସେ ଉଭାହେଲେ ଯାଇ
ବିବିଧ ଯନ୍ତ୍ର ତାଙ୍କର କରେ ଶୋଭାପାଇ ।
ତାଳ କଂସାଳ ମୃଦଙ୍ଗ ବିପଞ୍ଚୀ ଯେ ବୀଣା
ତାନମାନରେ ସେ ଏକୁ ଏକ ଯନ୍ତ୍ର ଜିଣା ।
କୁଣ୍ଡଳି ଡମ୍ପ ଚାଙ୍ଗୁକା ଆଦି ବାଦ୍ୟ ଘେନି
ନୃତ୍ୟଗୀତରେ ଖଟନ୍ତି ସ୍ଵର୍ଗ ବିଳାସିନୀ ।
ଚିତ୍ରସେନ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ତାଳ ଧରି ଗାଇ
ବିଶ୍ଵାବସୁ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ମୃଦଙ୍ଗ ବଜାଇ ।
ନାରଦ ମୁନି ଯେ ବୀଣା ବଜାନ୍ତି ସୁରଙ୍ଗେ
ଶୁରସେନର କଂସାଳ ବାଜେ ଅତି ରଙ୍ଗେ ।
ସୁସ୍ଵର ଗନ୍ଧର୍ବ ତହିଁ କରେ ବେଣୁନାଦ
ଜୟସେନ ଗନ୍ଧର୍ବର ଅଳାବେଣୀ ଶବ୍ଦ ।
ବିଦ୍ୟାଧାରୀମାନଙ୍କୁ ସେ ସଙ୍ଗେତେ ଆବେରି
ଗାନ୍ଧାର ସ୍ଵର ଶବଦେ ଗୀତକୁ ଉଙ୍କାରି ।
ସୁସ୍ଵର ମଧୁର ଧ୍ଵନି ଅଳାବେଣୀ ସଙ୍ଗେ
ଚଞ୍ଚପୁଟ ଚାଞ୍ଚପୁଟ ଉଦ୍ଗୀତ ତରଙ୍ଗେ ।
ଚୌଷଠି ଚିହାଣ ବୟାଳିଶ ଅଙ୍ଗଝଳି
ବାଆସ୍ତରି ମୁଦ୍ରାମୂଳେ ଅଭ୍ୟସି ତା ବାଳୀ ।
ଛତିଶ କଳା ଗୁଣରେ ମୂର୍ତ୍ତି ପଞ୍ଚ ଧାତୁ
ଏକୋଇଶ ବଶ୍ୟମୂଳେ ବୟାଳିଶ ତତ୍ତ୍ଵ ।
ବାସ୍ତରି କାଛେଣି ତାଳ ବତିଶ ଯେ ବାଟ
ଚଉସ୍ତରି ବିଭ୍ରମ ଯେ ବାଆସ୍ତରି ନାଟ ।
ଏଥିର ବାହାରେ ଅଛି ଲକ୍ଷେ ଗ୍ରନ୍ଥବିଦ୍ୟା
ନବତ୍ରିଂଶ ଭର ହର ଅଶୀଖଣ୍ଡ ସିଦ୍ଧା ।
ଅତିଭରେ ଭରହରନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ଦିଗପାଳ ଦେବାତଏ ନ ପାରନ୍ତି ବହି ।
ଏକା ଈଶ୍ଵର ଜାଣନ୍ତି ତାଣ୍ଡବ ଯେ କରି
ବ୍ରହ୍ମା ମର୍ଦ୍ଦଳ ବଜାନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ତାଳ ଧରି ।
ଅନ୍ୟଲୋକ ସମର୍ଥ ଯେ ନୁହନ୍ତି ଏଥିକି
ଏଥିରୁ ଥୋକାଏ ବିଦ୍ୟା ଗନ୍ଧେର୍ବେ ଯେ ଶିଖି ।
ଏଥି ଘେନି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେ କରିଥାନ୍ତି ସେବା
ତେଣୁକରି ଦୟା ତାଙ୍କୁ କରନ୍ତି ମଘବା ।
ଗୀତ ବାଦ୍ୟ ନାଟ ସେହି ନାନା ପରିବନ୍ଧ
ଗନ୍ଧର୍ବେ ଧରି ଖଟନ୍ତି ନାନା ବିଦ୍ୟା ଛନ୍ଦ ।
ଯୁକତେ ସୁନ୍ଦରୀ ସେହି ସୁଧର୍ମା ଯେ ସଭା
ବୃଦ୍ଧା ନୁହନ୍ତି ସେମାନେ ସର୍ବେ ନବଯୁବା ।
ଯେ ସୁଧର୍ମା ସଭା ମଧ୍ୟେ ଉର୍ବଶୀର ନାଟ
ତାନମାନ ମୁଦ୍ରା ତହିଁ ହୋଇ ଏକଭେଟ ।
ଏହିପରି ନୃତ୍ୟମାନ ଦେଖି ସୁରପତି
ଆନନ୍ଦେ ଉଲ୍ଲାସ ହୋଏ ବାସବର ମତି ।
ସବୁ ଦେବତା ଆସ୍ଥାନେ ଅଛନ୍ତି ଯେ ବସି
ନୃତ୍ୟ ଦେଖିଣ ସମସ୍ତେ ହେଉଛନ୍ତି ଖୁସି ।
ଯଦି ରାଜଦଣ୍ଡ ପୁତ୍ରକଷ୍ଟ ହୋଇଥିବ
ସେ ସଭା ନୃତ୍ୟ ଦେଖିଲେ ସବୁ ପାସୋରିବ ।
ବୃଦ୍ଧ ଅବସ୍ଥାକୁ ପାଇଥିବ ଯାର ଅଙ୍ଗ
ସେ ନୃତ୍ୟ ଦେଖିଲେ ଭେଦେ ତନୁରେ ଅନଙ୍ଗ
ନୃତ୍ୟ ଦେଖୁଛନ୍ତି ବସି ସକଳ ଦେବତା
ପାସୋରିଲେ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଯାହାର ଯେ କଥା ।
ଯେତେ ଦେବତା ଆସ୍ଥାନେ ବସିଛନ୍ତି ଯାଇ
ଉଠି ଆସିବାକୁ ମନ କାହାରି ଯେ ନାହିଁ ।
ନୟନ ନିଶ୍ଚଳ କରି ଦେଖନ୍ତି ସକଳେ
ପଶିବାକୁ ବାଟ ନାହିଁ ଥୋକେ ଛନ୍ତି ତଳେ ।
ପାବଚ୍ଛରେ ଉଠି କେହୁ ଦେଖେ ଚାଳ ଧରି
ଏକକୁ ଆରେକ ପେଲି ପଶେ ଆଗ କରି ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଆଦି କରି ଯେତେ ଛନ୍ତି ଜନ
ଦିଗପାଳମାନଙ୍କର ତହିଁ ଏକ ମନ ।
ଏସନ ନୃତ୍ୟ କରାନ୍ତେ ସଭାରେ ବାସବ
ଆସ୍ଥାନ ତଳେ ମିଳିଲେ ଯାଇ କାମଦେବ ।
କରେ ଧରି ପଞ୍ଚବାଣ କାମ ଫୁଲଧନୁ
ରସାଣିଲା ସୁନା ପ୍ରାୟ ବିରାଜଇ ତନୁ ।
ରୁପିଲା ମର୍କତ ପ୍ରାୟ କର୍ଣ୍ଣରେ କୁଣ୍ଡଳ
ନାନା ପୁଷ୍ପେ ଗଭା ସାଜେ ଶିରେ ଦିବ୍ୟଚୂଳ ।
ନବରତ୍ନ ହାର ଶୋହେ କଣ୍ଠେ କଣ୍ଠିମାଳ
ଏମନ୍ତ ଦିଶଇ କାମଦେବ ସେ ସୁଢ଼ଳ ।
ସରଳ ତୋଡ଼ର ହସ୍ତେ କଙ୍କଣ ଯେ ମୁଦି
ହେମଭାନୁ ଜ୍ୟୋତି ଯହ୍ନେ ଗଗନ ଆଚ୍ଛାଦି ।
ନିର୍ମଳ ଗଗନ ମଧ୍ୟେ ଯେହ୍ନେ ଦିନକର
କାମଦେବ ରୂପକୁ କି ଅଛି ପଟାନ୍ତର ।
ଯତନରେ ବିଶ୍ଵକର୍ମା ନିର୍ମାଣିଲା ବାଛି
ତାର ରୂପ ବର୍ଣ୍ଣିବାକୁ ସମର୍ଥ କେ ଅଛି ।
ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ଯେତେ ଛନ୍ତି ଉତ୍ତମ ପୁରୁଷ
ସର୍ବପରେ ସୁଲକ୍ଷଣ କାମ ଅଟେ ଈଶ ।
ଅଧର ତାର ବଧୁଲୀଫୁଲ ପ୍ରାୟ ଜ୍ୟୋତି
ସୁନ୍ଦର ମଣ୍ଡିଅଛି କି ଗଜମୁକ୍ତା ମୋତି ।
ସୁଲଳିତ ଭୁଜଦଣ୍ଡ କପୋଳ ସୁସଞ୍ଚ
ତିଳପୁଷ୍ପ ନାସା ନେତ୍ର କମଳ ବିଚକ ।
ମତ୍ତ ମାତ୍ତଙ୍ଗ ପରାୟ ଗମନ ବିଚିତ୍ର
ଅଶୋକ କୁସୁମପ୍ରାୟ ଦିଶେ କରପତ୍ର ।
ତୁଳନା ଦେବାକୁ ତାକୁ ନାହିଁ ତ୍ରିଭୁବନ
ଘଟନ କହି ନୋହିବ କାମର ସମାନ ।
ଅଖିଳଜନ ମରମଭେଦୀ କାମସଷ୍ଟି
ବିଶ୍ଵକର୍ମା କଲା ତାକୁ ଅତି ପରିପାଟୀ ।
ହସ୍ତୀହସ୍ତ ପ୍ରାୟ ତାର ବେନି ଭୁଜଦଣ୍ଡ
କି ସୁନ୍ଦର କଣ୍ଠି ଶିର ବଳିନ ଚାଖଣ୍ଡ ।
ଚମ୍ପାକଢ଼ୀ ପ୍ରାୟ ତାର ହସ୍ତର ଅଙ୍ଗୁଳି
ବ୍ରହ୍ମଜାତି ହୀରା ପ୍ରାୟ ନଖମାନ ଝଳି ।
ସଂକୀର୍ଣ୍ଣ ମଝା ତା ହର ଡମ୍ଵରୁକୁ ଜିଣି
ଅନେକ ଯତନେ ଧାତା ନିର୍ମାଣିଲା ଆଣି ।
କହନ୍ତେ ଯେ ନ ସରଇ କାମର ମହିମା
ଅତିଯତ୍ନେ ଗଢ଼ିଅଛି ଯାହା ବେଦବ୍ରହ୍ମା ।
ଯୁକତେ ସୁନ୍ଦର ପୁଣି ଦିବ୍ୟ ବେଶହୋଇ
ସୁଧର୍ମା ସଭା ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ ।
ପୁଷ୍ପଧନୁ କରେ ଧରି ଚଢ଼ାଇଛି ଗୁଣ
ବିରହ ଯନ୍ତ୍ର ଯେ ବେନି କନ୍ଧେ ଭିଡ଼ି ତ୍ରୋଣ ।
ପାବଚ୍ଛ ତଳେ ସେ ଯାଇ ହୋଇଲାକ ଉଭା
ତାରାଗଣ ମଧ୍ୟେ ଯେହ୍ନେ ଚନ୍ଦ୍ର ପାଏ ଶୋଭା ।
ଆସ୍ଥାନ ଉପରେ ଯେତେ ଦେବ ଥିଲେ ବସି
ନୃତ୍ୟରଙ୍ଗ ଦେଖି ସର୍ବେ ହେଉଛନ୍ତି ଖୁସି ।
ଲେଉଟି ଯେ ଚାହିଁବାକୁ କାର ଶକ୍ତି ନାହିଁ
ସର୍ବେ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ହେଲେ ଉର୍ବଶୀକି ଚାହିଁ ।
ତିଳେ ସ୍ଥାନ ନାହିଁ ସର୍ବେ ହୋଇଛନ୍ତି ଉଭା
ଉଠିବାକୁ ବାଟ ନାହିଁ କାହୁଁ ଯିବେ ଅବା ।
ପାବଚ୍ଛ ତଳେ ଯେ ଥିଲେ ଗଲେ ପେଲି ଉଠି
ପଶି ନ ପାରିଲେ ଯହୁଁ ରହିଲେ ପାଲଟି ।
ତିନି ପ୍ରହର ଯେ ଆସି ହୋଇଲାକ ବେଳ
ଆଦିତ୍ୟର ତେଜ ଲାଗି ବହେ ଦେହୁଁ ଝାଳ ।
ରାଜେ ବାହୁଡ଼ି ଯିବାକୁ ନ ବଳଇ ମତି
କେହି ଆସିବାକୁ ମନ ନ କରନ୍ତି ତିଥି ।
କାମଦେବ ଆସି ବିଜେ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ଉର୍ବଶୀ ନୃତ୍ୟକୁ ସର୍ବେ ଛନ୍ତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେଇ ।
ତ୍ରିପିଣ୍ଡ ହୋଇଣ ଝାଳ ଯାଉଅଛି ବହି
ଖରାତେଜେ ଅନ୍ତରାଳ ହୋଇ ତାର ଦେହୀ ।
ନିଜ ଅଞ୍ଚଳେ ତାହାରି ପୋଚ୍ଛେ ଶ୍ରମଝାଳ
ବେଳୁଁ ବେଳ ସୂର୍ଯ୍ୟତାପେ ହେଲା ଅନ୍ତରାଳ ।
ବେଳୁବେଳ ରତିପତି ଦେହେ ତାପ ପାଇ
ମହାରୋଷ ବହିଲା ସେ ଭାନୁକୁ ହିଁ ଚାହିଁ ।
କାମଦେବ ବୋଇଲା ହେ ଜାଣିବା କେମନ୍ତେ
ବସ ବୋଲି ଜଣେ କେହି ନ ବୋଇଲେ ମୋତେ ।
ଇନ୍ଦ୍ରଦେବତା ଅଟନ୍ତି ସ୍ଵର୍ଗର କାରେଣି
ତିନିପୁର ଲୋକ ପରେ ଅଟନ୍ତି ଅଗ୍ରଣୀ ।
ସବୁ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ସେହି ମୂଳ ବୀଜଦାତା
ଏତେ ଲାଜ ମୋତେ ଦେଲା ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ।
ଏମାନଙ୍କର ଅବା ମୁଁ କଲି କେଉଁ ଦୋଷ
ବରଣ କରି କିପାଇଁ କଲେ ମୋତେ ରୋଷ ।
ଏ ପରା ଅଟଇ ପୁଣି ଜଗତର ପିତା
ଦେବତାଙ୍କ ଉପରେ ଏ ଇଷ୍ଟ ଯେ ଦେବତା ।
ଅମର ଭୋଗ ଦିଅନ୍ତି ଦେବେ ଯାକୁ ତୋଷି
ସେ କିପାଁ ବସ ନ ବୋଲେ ଏ ସଭାରେ ବସି ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସନ୍ନିଧ୍ୟେ ବସି ଅଛନ୍ତି ଈଶ୍ଵର
ପାର୍ବତୀଙ୍କ ପତି ଏ ଯେ ସ୍ଵୟଂ ନିରାକାର ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗରେ ସଦା ଲୟ ଯାର ମତି
ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ଅବଜ୍ଞା ନ କରେ ଯା ଉକ୍ତି ।
ଯାର ଆଜ୍ଞାକାରୀ ପୁଣି ସକଳ ଦେବତା
ସେ କିପାଇଁ ପଦେ ମୋତେ ନ କହିଲେ କଥା ।
ଏ ଆସ ବୋଲିବେ ମୋତେ ଅବା କାହିଁ
ଉର୍ବଶୀ ନୃତ୍ୟରେ ସର୍ବେ ହୋଇଛନ୍ତି ବାଇ ।
ଏହାଙ୍କ ପାରୁଶେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଛନ୍ତି ବସି
ରାତ୍ରିଦିବା କରନ୍ତି ଏ ପୁରେ ପୁରେ ପଶି ।
ପରମବ୍ରହ୍ମ ଏ ପୁଣି ଠୁଳ ଶୂନ୍ୟରୂପୀ
ସଚରାଚର ପୃଥିବୀ ଦେହେ ଥାନ୍ତି ବ୍ୟାପୀ ।
ଅକ୍ଷୟ ଅଜରାମର ଅଟନ୍ତି ଜଗତେ
ସେ କିପାଇଁ ବସବୋଲି ବୋଲିବେଟି ମୋତେ ।
ଦଶ ଦିଗପାଳେ ଛନ୍ତି ଏହାଙ୍କର ସଙ୍ଗେ
ସକଳ ଦେବ କାରଣ ଥାଇ ଏହା ଅଙ୍ଗେ ।
ସ୍ଥାବର ଜଙ୍ଗମ କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଏ ଘେନି
ବିଶ୍ଵକର୍ମା ସରଜନା କରେ ଚାରିଖାନି ।
ଏହାଙ୍କର ଭିଆଣ ତ ଏ ସୁଧର୍ମା ସଭା
ବସବୋଲି ବୋଲିବେ ସେ କିପାଁ ମୋତେ ଅବା ।
ଆବର ଦେବତାମାନେ ଛନ୍ତି ବିଜେକରି
ଏହାଙ୍କର ଗୁଣ କେତେ କହିବି ବିସ୍ତାରି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳରେ ଖ୍ୟାତ ୟାଙ୍କ କଥା
ଜଣ ଜଣକେ ଅଟନ୍ତି ଏହୁ ସାମରଥା ।
ଅମର ମଣ୍ଡଳେ ଥାଇ ସବୁ ପୁଣ୍ୟମୟ
ଜରା ମୃତ୍ୟୁ ନାହିଁ ଖାଇ ଅଛନ୍ତି ଅମିୟ ।
ମହାପ୍ରଳୟେ ୟାଙ୍କର ନାହିଁ କିଛି ଭୟେ
ଅରିଷ୍ଟ ପ୍ରଳୟ ୟାଙ୍କୁ ଯୁଗେ ଯୁଗେ ନୋହେ ।
ଏମାନେ ବସ ବୋଲିବେ ଅବା ମୋତେ କାହିଁ
ଉର୍ବଶୀ ମୋହି ଅଛଇ ସମସ୍ତଙ୍କ ଦେହୀ ।
ଯଦ୍ୟପି ଏଥୁ ଲେଉଟି ଯିବି ମୁହିଁ ଆଜ
ଜନମୁଖେ ହୋଇବ ଯେ ମୋତେ ବଡ଼ଲାଜ ।
ତିନି ପ୍ରହର ତ ଉଭାହେଲି ଏଥେ ଆସି
ବସ ବୋଲି ସଭା ମଧ୍ୟେ କେହି ତ ନ ଭାଷି ।
ଏତେ ବୋଲି କାମଦେବ କୋପଭର ହେଲେ
ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖରେ ଚାହିଁ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ କହିଲେ ।
ଏ ଦେବତାମାନେ ମନେ ହେଲେ ମତ୍ତଗର୍ବ
ଉର୍ବଶୀର ରୂପ ଚାହିଁ ମୋହିତ ଏ ସର୍ବ ।
ଯୁକତେ ବୁଦ୍ଧ ୟାଙ୍କର କାମେ ଶ୍ରଦ୍ଧା ନାହିଁ
କିପାଇଁ ମୋହେ ପଡ଼ିଲେ ଉର୍ବଶୀକି ଚାହିଁ ।
ମଦନର ମିଛମାୟା କାମ ଲୋଭ କୋପ
ଏ ପାଞ୍ଚ ଗୁଣୁ ବାହାର ଏହାଙ୍କର ରୂପ ।
ଏ କିପାଁ ଆସ୍ଥାନେ ମୋତେ ନ ବୋଇଲେ ବସ
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଲି ବ୍ରହ୍ମାର ଅଟେ ବଡ଼ ଦୋଷ ।
ଏହି ମୋତେ ଗଉରବ ନ କଲେ ତ ଆଜ
ବୁଢ଼ାଦିନେ ଉର୍ବଶୀକି ଚାହେଁ ନାହିଁ ଲାଜ ।
ଏତେ ବୋଲିଣ ଉପ୍ରୋଧ ଛାଡ଼ି ରତିପତି
କରେ ପୁଷ୍ପଧନୁ ଶର ଧରି ଶୀଘ୍ର ଗତି ।
ଆକର୍ଷିଣ ପଞ୍ଚବାଣ ପୁରାଇଲା ଆଣି
ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ଉପରକୁ ବିନ୍ଧିଲାକ ଟାଣି ।
ବିଧାତା ଅଙ୍ଗେ ଭେଦିଲା ଯାଇ ପଞ୍ଚଶର
ତତକ୍ଷଣେ ଧାତା ହେଲେ କାମ ମତ୍ତଭର ।
ଛାଡ଼ିଲେକ ଧାତା ବ୍ରହ୍ମକର୍ମ ବିଦ୍ୟା ଲଜ୍ଜା
ମହାମନ୍ତ୍ର ସହିତରେ ସବୁ କଲେ ତେଜ୍ୟା ।
ସ୍ଵାହା ପ୍ରୋକ୍ଷଣୀ ଯେ ଦଣ୍ଡକମଣ୍ଡଳ ଛାଡ଼ି
କୃଷ୍ଣାଜିନ ଛାଲ ଧୋତି ପାତ୍ରିକୁଶବିଡ଼ି ।
ଆସ୍ଥାନ ଉପେକ୍ଷି ତହୁଁ ଉଠି ଦେବବର
କାମଭରେ ଅଙ୍ଗୁରେତ ଝରେ ଝର ଝର ।
ବଳେ କୋଳେ ଉର୍ବଶୀକି ଧଇଲେ ସେ ଯାଇ
କାମଭରେ ଦେବପତି ଅଙ୍ଗେ ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ ।
ସଭା ଭାଙ୍ଗିଲା ସମସ୍ତେ ଲାଜେ ଗଲେ ଉଠି
ଦେବଗଣ ରୁଦ୍ରଗଣ କଲେ ତହିଁ ପିଠି
ଯେ ଯାହା ପୁରକୁ ଗଲେ କରି ଉପହାସ
ଚବିଶ ଯୂଣ ଉର୍ବଶୀ ବ୍ରହ୍ମା ସହବାସ ।
ପୁତ୍ର ଏକ ତହୁଁ ଜାତ ହେଲା ମହାବଳୀ
ପୁତ୍ରକୁ ଦେଖିଣ ବ୍ରହ୍ମା ମନେ ମନେ ଭାଳି ।
ଜଗତରେ ପିତା ହୋଇ ସଭାରେ ୟା କଲି
ଜନମୁଖେ ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଲଜ୍ଜାକୁ ପାଇଲି ।
ଈଶ୍ଵର ଦେବ ଥୋକାଏ ଦୂରେର ଥିଲେ ରହି
ଏ କଥା ଦେଖି ହସିଲେ କରତାଳି ଦେଇ ।
ଈଶ୍ଵର ବୋଇଲେ ବ୍ରହ୍ମା ତୁମ୍ଭଭଳି ଲୋକ
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ସଭାମଧ୍ୟେ ହେଲେ ଅବିବେକ ।
ଦେବଗଣ ମଧ୍ୟେ ତୁମ୍ଭେ ବୋଲାଅ ଅଗ୍ରଣୀ
ଏଡ଼େକ ଅକର୍ମ କଲ ତୁମ୍ଭେ କୁଶପାଣି ।
ମୋହର ଯେ ଧର୍ମଅଙ୍ଗ ଅଟେ ଦେବୀ ଉମା
ତା ରମଣେ ଉପହାସ କର ମୋତେ ବ୍ରହ୍ମା ।
ଦେବସଭାରେ ଉର୍ବଶୀ ସଙ୍ଗେ କଲ ପ୍ରୀତି
ଏଡ଼େ ଅଲାଜୁକ ତୁମ୍ଭେ ହେଲ ବେଦପତି ।
ଏତେକ କହି ହସିଲେ ଟହ ଟହ ହୋଇ
ଅତି ଉଚ୍ଚରେ ଯେ ପୁଣି କରତାଳି ଦେଇ ।
ଅଦୃଷ୍ଟ ଅଶ୍ରୂତ ଏ ଯେ ଅସମ୍ଭବ କଥା
ଏଡ଼େ ଲୋକ ହୋଇ ଧର୍ମ ଲଙ୍ଘ ଚଉମଥା ।
ଲଜ୍ଜାଥିଲା ପ୍ରାଣୀକି ଯେ ବାଧେ ଉପହାସ
ଲଜ୍ଜା ଛାଡ଼ିଲେ ପ୍ରାଣୀର ଧର୍ମ ଯାଏ ନାଶ ।
ଧର୍ମ ନାଶ ଗଲେ ପ୍ରାଣୀ ଦରିଦ୍ର ହୁଅନ୍ତି
ଦରିଦ୍ର ହେଲେ ପୁରାଣ ଧର୍ମ ନ ଶୁଣନ୍ତି ।
ଆପେ ହେଲେ ପାପାଚାରୀ ନୋହି ପୁଣ୍ୟ ସଙ୍ଗ
ପୁଣ ପୁଣ ନର୍କେ ଯାଇ ପଡ଼େ ତାର ଅଙ୍ଗ ।
ସକଳ ଦେବଙ୍କ ପରେ ଇନ୍ଦ୍ର ମହାରାଜା
ଉପହାସ କଲେ ତୋର ଛାଡ଼ି ପାଦପୂଜା ।
ବିଧାତା ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭେ କଲୁ ପାପ କର୍ମ
ଏ ବେଦ ସଭାରେ କଲୁ ଏଡ଼େକ ଅଧର୍ମ ।
ଜାତି କୁଳ ମହତ ହିଁ ବିଦ୍ୟାବନ୍ତ ଗୁଣ
ଏହାନ୍ତ ନାଶି ଛାଡ଼ିଲି ଏଡେ ବଡ଼ପଣ ।
ଏକା କାମଦେବ ସିନା କଲା ଏଡ଼େ କଥା
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ରହିଲା ସେ ନୋହିଲା ଅନ୍ୟଥା ।
ଆମ୍ଭ ବଡ଼ପଣ ଗୋଟା ହରାଇଲୁ ଆମ୍ଭେ
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ବାଛିଲ ଗଉରବ ଲୋକ ତୁମ୍ଭେ ।
ଏଡ଼େ ମହିମା ମୋ ଭାଙ୍ଗି ଦେଲା କାମଦେବ
କି ଦୋଷେ ଦେଲା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଏଡ଼େ ପରାଭବ ।
ଏହା କହି ପିତାମହ ଗଲେ ପାଇ ତାପ
ବୋଇଲେରେ କାମଦେବ ଘେନ ମୋର ଶାପ ।
ଅକାରଣେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ରେ କଲୁ ଗରୁ କୋହ
ସହସ୍ର ଯୁଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅସୁର ତୁ ହୁଅ ।
ପୁଷ୍ପଧନୁ ତୃଣ ତୋର ପାଞ୍ଚଗୋଟି ବାଣ
ଏହା ଘେନି ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ତୁ ଦେଲୁ ଏ କଷଣ ।
ବିମାନ କେତନ ପଞ୍ଚଶର ଆଦି କରି
ସମସ୍ତ ଘେନି ଜନମ ତୁ ଅସୁରପୁରୀ ।
ଏସନକ ଶାପ ଯହୁଁ ଦେଲେ ଦେବପତି
ସେହି ଶାପକୁ ଜାଣିଲେ ଧ୍ୟାନେ ଦେବି ରତି ।
କେଶବାସ ଅସମ୍ଭାଳେ ବାହାର ସେ ହୋଇ
ପିତାମହର ଛାମୁରେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ ।
ନିରନ୍ତର ନୟନରୁ ଗଳେ ଅଶ୍ରୁଜଳ
ପ୍ରଣମିତ ହେଲେ ପିତାମହ ପାଦତଳ ।
ଶୋକଭରେ କାନ୍ଦି ରତି କରୁଛନ୍ତି ସ୍ତୁତି
ନମସ୍ତେ ତୁ ପିତାମହ ଆଦ୍ୟ ଯୁଗପତି ।
ଅଲେଖ ଅଗାଧ ଧୂତି ଅଶ୍ରୁତି ଯା ଅଙ୍ଗ
ଜୟ ସୃଷ୍ଟି କରତା ତୁ ପରମାତ୍ମା ରଙ୍ଗ ।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ତୁହି ଦେବ ଶିରୋମଣି
ଜୟ ତୁ ଦେବ ସଂସାର ଜନର କାରେଣି ।
ସକଳ ଦେବ ପୁରାଣେ ଶ୍ରୁତ ଯାର ଶ୍ରୁତି
ଜୟ ଜୟ ଦେବ ନାଥ ଆଦି ଯୁଗପତି ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍କ ଯୋଗର ମୂଳେ ଚଉରାଶୀ ଜ୍ଞାନ
ଆଦିଅନ୍ତ ପୁରୁଷ ତୁ ପରଂବ୍ରହ୍ମେ ଲୀନ ।
ସତ୍ତ୍ଵ ରଜ ତମ ତିନି ଗୁଣେ ନାହୁଁ ମିଶି
ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମା ତୁହି ଅଟୁ ଶୂନ୍ୟବାସୀ ।
ଋକ ଯଦୁ ଅଥର୍ବ ଯେ ସାମବେଦ ଚାରି
ଏହାଙ୍କୁ ଘେନିଣ ତୁହିଁ ହେଲୁ ବେଦଧାରୀ ।
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଲାଗେ ତୋ ଅଙ୍ଗେ
ପ୍ରାନ୍ତକାଳେ ନ ଥାଇ ଯେ କେହି କାହା ସଙ୍ଗେ ।
ତୋହର ମହିମା ଦେବ ତୁହି ଯେ ଜାଣନ୍ତା
ତୁହି ସିନା ଅଟୁ ଦେବ ସର୍ବଲୋକ ପିତା ।
ବେଦର ତୁ ଶାଖା ଅଟୁ ଦେବ ତୋର ଆତ୍ମା
ସଂସାର ଭିତରେ ତୋତେ ନାହିଁ ନା ଉପମା ।
ଜୟ ତୁହି ସୃଷ୍ଟି କର୍ତ୍ତା ଅନାଦି ମହାତ୍ମା
ସୃଷ୍ଟିର ମହିମା ତୁହି ଜାଣୁ ବିପ୍ରୋତ୍ତମା ।
ସପତଦ୍ଵୀପା ପୃଥିବୀ ଅଛୁ ତୁହି ବ୍ୟାପି
ତୋର ସଞ୍ଚିଲା ଜଗତଗୋଟା ଅଛୁ ଥାପି ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ଆଦିକରି ସର୍ବଧର୍ମ ସାଧି
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ଦେବ ନାଗ ମନୁଷ୍ୟାଦି ।
ତୋର ମନ୍ତ୍ରରେ ପାଷାଣ ଜୀବ ହୋଇପାରି
ତେଣୁ ସକଳ ଦେବତା ସିନା ଦେହଧାରୀ ।
ପୃଥ୍ଵୀ ଆପ ତେଜ ବାୟୁ ଆକାଶ ସଞ୍ଚିଲୁ
ମନ୍ତ୍ର ଯନ୍ତ୍ର ତନ୍ତ୍ରବିଦ୍ୟା ହୃଦୁ ଜାତକଲୁ ।
ଅଜପା ଅଣୁଅକ୍ଷର ତୁ ତ ଅଷ୍ଟନିଧି
ତୁହି ଅଟୁ ସମସ୍ତଙ୍କ ପୂଜାମନ୍ତ୍ର ବିଧି ।
ଭୋ ତାତ ତୋହର ଯେଉଁ ମନ୍ତ୍ରେପୂଜା ହୋଇ
ସେହି ମନ୍ତ୍ର ନ ଜାଣନ୍ତି ଦିଗପାଳ କେହି ।
ତେଣୁକରି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ କେହି ନ ପୂଜନ୍ତି
ଅପୂଜା ବ୍ରହ୍ମା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଜଗତେ ବୋଲନ୍ତି ।
କାହୁ ସେ ପୂଜିବେ ତୁମ୍ଭେ ନୁହଁ ଦେହଧାରୀ
ତୁମ୍ଭେ ସକଳ ଜୀବର ଅଟ ଅଧିକାରୀ ।
କଳପାଣାରୁ ସଂସାର କର ଉତପତ୍ତି
ତୁମ୍ଭର ସଞ୍ଚିତ ଦେବେ ହୋଇଛନ୍ତି ସ୍ଥିତି ।
ଅଜ୍ଞାନୀଜନ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ନ ଜାଣନ୍ତି କେବେ
ଅପୂଜା ବ୍ରହ୍ମା ବୋଲିଣ ବୋଲନ୍ତି ଏ ଭବେ ।
କେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କିସ ଘେନି ପୂଜିବ ବା କାହିଁ
ସୃଷ୍ଟି ପୂଜା ଭିଆଇଲ ତୁମ୍ଭ ପୂଜା ନାହିଁ ।
ଚାରିଖାନି ଚଉରାଶୀ ଜୀବ କଲ ଜନ୍ମ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ପୂଜିବାକୁ କେ ନୋହିଲେ ଭାଜନ ।
ଅପାର ମହିମା କେହୁ ପାରେ ଅନ୍ତକରି
ତୁମ୍ଭେ ଏ ସକଳ ଘଟେ ଅଛ ସିନା ପୂରି ।
ଅଦେହ ଅଣାକାର ତୁ ଅବର୍ଣ୍ଣ ତୋ ମୂର୍ତ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭେ ସଞ୍ଚିଲ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭର ମହିମା କହିବାକୁ ଶକ୍ୟ ନାହିଁ
ମୁଁ କିସ କହିବି ଅବା ସ୍ତିରୀଦେହ ବହି ।
ମାୟା ମୋହ ସଂସାର ଏ ଅନିତ୍ୟ ସର୍ବଥା
ଏହା ମନେ ବିଚାରି ମୁଁ ପାଉଅଛି ବ୍ୟଥା ।
ଦିବ୍ୟ ହେତୁ ପାସୋରିଲେ କର୍ମ ଜଡ଼ ଲାଗି
ପୂର୍ବ ହେତୁ ଆଉ ମୁହିଁ ନ ପାରିଲି ଜାଗି ।
ଅପାର ଭୟ ଭୋ ସ୍ଵାମି ଲାଗିଲାକ ମୋତେ
ମୁକତି ମାର୍ଗକୁ ମୋତେ ଦେବ ଦେବନାଥେ ।
ତୁମ୍ଭ ପଦ୍ମପାଦେ ପ୍ରଭୁ କହୁଛି ପ୍ରଣମି
ନନମଭୂମି ପ୍ରାପତ ନ କରି ଭୋ ସ୍ଵାମୀ ।
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ଭକତି କରେ ଚତୁର୍ମୁଖେ
ଏ ଭବସାଗରୁ ସ୍ଵାମୀ ପାରି କର ମୋତେ ।
ଏସନକ ସ୍ତୁତି ଯହୁଁ କଲେ ଦେବୀ ରତି
ପ୍ରସନ୍ନେ ତାହାକୁ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଦେବପତି ।
ବରମାଗ ମାଗୋ ଦେବି ଯେ ତୋହର ଇଚ୍ଛା
ସତ୍ୟ କଲି ପୁରାଇବି ତୋର ମନବାଞ୍ଚ୍ଥା ।
ସୁଲକ୍ଷଣୀ ପୁତ୍ରବତୀ ହୁଅ ପତି ଭକ୍ତା
ସଉଭାଗ୍ୟବତୀ ହୋଇ ଥାଅ ତୁ ସର୍ବଥା ।
ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ତୋତେ ଗୋ ହେଲୁ ଅବଧାନ
ଯାହା ଇଚ୍ଛା ତାହା ମାଗ ଯେମନ୍ତ ବିଧାନ ।
ଏହା ଶୁଣି ରତିଦେବୀ ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲେ
ଭୋ ପିତା ଏ ଚାରି କଥା କହିଲ ବୋଇଲେ ।
ପତିବ୍ରତା ହୁଅ ବୋଲି ମୋତେ ଆଜ୍ଞା ଦେଲ ।
କେମନ୍ତେ ଦେବ ମୋହର ପତି ନାଶ କଲ
କନ୍ଦର୍ପ ବିନୁ ଆନେ ନ ବଳେ ମୋର ମତି
କେମନ୍ତେ ପତିବ୍ରତା ମୁଁ ହେବି ମହାସତୀ ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ବର ମୋର ହେଲା ଅକାରଣ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କି ବୋଲିବି ମୋ ପୂର୍ବରୁ କଷଣ ।
ତୁମ୍ଭର ପରା ପିତା ମୁଁ ପାଇଲଇଁ ଅବା
ଜାତକର ଲକ୍ଷଣରେ ହୋଇଲି ବିଧବା ।
ବ୍ରହ୍ମାପରି ପିତା ଯାର ସାବିତ୍ରୀ ଯା ମାତା
କୁଳ କଳଙ୍କିନୀ ହେଲି କି ପରିବି ପିତା ।
ନିଶ୍ଚେଁ ଯେବେ ଅନୁଗ୍ରହ କଲ ଦେବବର
କାମକୁ ଦେଇ କରିବା ମୋତେ ପ୍ରତିକାର ।
ବ୍ରହ୍ମା ବୋଇଲେଗୋ ଆମ୍ଭେ ଦେଲୁ ତାକୁ ଶାପ
କେବେ ଅନ୍ୟନଥା ନୋହିବ ନ କର ବିଳାପ ।
ଯାବତ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଗୋ ପଶ୍ଚିମେ ଉଦୟେ
ସମୁଦ୍ର ଯେ ଶୁଖିଯାଇ ହେବ ଅଗ୍ନିମୟେ ।
ସ୍ଵର୍ଗପାତାଳ ଯେବେ ଗୋ ହେବ ଏକସ୍ଥାନ
ତଥାପି ଆନ ନୋହିବ ମୋହର ବଚନ ।
ଏହା ଶୁଣି ରତିଦେବୀ ହୋଇଲେ ବିନୟୀ
ଭୋ ପିତା ଅସାର ହେଲି ଦୁହିତା ମୁଁ ହୋଇ
ଲୋକେ ଅପଖ୍ୟାତି ଜନମୁଖରେ ଦୁଷଣ
ଆହେ ଦେବବର ଲାଜ ପାଇବ ଆପଣ ।
ନିର୍ମଳ ଯେ ନିର୍ବିକଳ୍ପ ଅଟେ ଯାର ଅଙ୍ଗ
ସର୍ବଭୂତ ଆତ୍ମା ତୁ ଯେ ପରମ ତୋ ସଙ୍ଗ ।
ତୁମ୍ଭେ କୋପ କଲେ ଆନ କେ ପାରଇ ରଖି
ବିହନ୍ତା ପୁରୁଷ ତୁମ୍ଭେ ଯମ ଧର୍ମ ସାକ୍ଷୀ ।
ତୁମ୍ଭ କଲା କର୍ମ ଆନ କେ କରି ପାରିବ
ଜୀବ ଆତ୍ମା ଜ୍ୟୋତି ପରମାତ୍ମା ସଙ୍ଗେ ଭାବ ।
ଅନେକ ବିନୟେ ଯହୁଁ କହିଲେକ ରତି
ସାନନ୍ଦେ ପ୍ରସନ୍ନ ହେଲେ ଶୁଣି ବେଦପତି ।
କାମଦେବ ଶରୀରକୁ ବେନିଭାଗ କଲେ
ଅଙ୍ଗୁ ଜାତକରି ନାମ ଅନଙ୍ଗ ଯେ ଦେଲେ ।
ଏକ ଦେହ ଧାତିକାରେ କଲେ ବେନିକାୟା
ମୃତସଞ୍ଜୀବନୀ ମନ୍ତ୍ରେ କୀଆଇଲେ ତାହା ।
ଅନା ଅଙ୍ଗ ରତି ଆଣି ରତିଆଗେ ଦେଲେ
ଦେଖି ତାକୁ ରତିଦେବୀ ଆନନ୍ଦ ହୋଇଲେ ।
ଅଙ୍ଗର ଭିତରୁ ଯହୁଁ କାଢ଼ିଲେ ଅନଙ୍ଗ
ଅନଙ୍ଗ ତା ନାମ ଦେଲେ ନ ଥିବାରୁ ଅଙ୍ଗ ।
ତେଣୁ ସେ ଅନଙ୍ଗ ନାମ ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ
ଅନଙ୍ଗ ନିର୍ମାଣ ଯହୁଁ କଲେ ଉଚମାଥ ।
ଦୋଷ ଅନୁରୂପେ ସେ ଯେ ଶାପ ଦେଇଥିଲେ
ଦୁହିତା ବିକଳ ଦେଖି ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଲେ ।
ବେନି କୁଳକୁ ସଙ୍କଟ ଗୋଟା ପଡ଼ିଥିଲା
ଏକ ଅଙ୍ଗୁ ବେନିରୂପ ପୁନରପି ହେଲା ।
ଆବର ଗଢ଼ିଲେ ଅର୍ଦ୍ଧଅଙ୍ଗ ବେଦବର
ଶାପ ଅନୁକ୍ରମେ ତାକୁ କଲେକ ଅସୁର ।
ପ୍ରଥମେ ଯେ କାମରୂପ ଦଗ୍ଧ ହୋଇଥିଲା
ଦ୍ଵିତୀୟ ଜନମେ କାଳନେମି ସେ ହୋଇଲା ।
ଏକ କରେ ଧନୁ ଏକ କରେ ପଞ୍ଚସର
ଏବେ କଂସାସୁର ନାମେ ହୋଇଲା ଅସୁର ।
କାମର ପୁଷ୍ପଧନୁ ସେ ବାମେଣ ବହିଲା
ବସନ୍ତ ନାମେ ଯେ ତାର ସଖା ହୋଇଥିଲା ।
ପୂର୍ବେ କାମଦେବର ଯେ ଥିଲେ ପଞ୍ଚସର
କାମଦେବର ଶରୀରୁ ହେଲେ ଅବତାର ।
ଧାତର ଶାପେ ଏମାନେ ହୋଇଲେ ଅସୁର
କୃଣାବର୍ତ୍ତ ବୀର ନାମ ହୋଇଲା ତାଙ୍କର ।
ପୂର୍ବେ ସେ କାମଦେବର ଥିଲା ଯେଉଁ ରଥ
ଶକଟାସୁର ରୂପେ ସେ ହୋଇଲା ସମ୍ଭୁତ ।
ସେହି ରଥବରେ ଥିଲେ ଯେଉଁ ଅଶ୍ଵ ଚାରି
ସେମାନେ ଅସୁର ଦେହ ଧରି ଅବତରି ।
ଚାଣୁର ମୁଷ୍ଟିକ ବ୍ୟୋମା ବତ୍ସା ଚାରି ନାମ
ମହାବଳୀ ଅସୁର ଏ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ଯମ ।
ତେଣୁ ସେ ଅସୁର ଯୋଧୀ ମହାତେଜୋମୟ
କୋଟି କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ସେ ନ କରନ୍ତି ଭୟ ।
ଏ ଯେ ସେହି କାମଦେବଅଂଶୀ କଂସ ବୀର
ପୂର୍ବେ ଥିଲା କାଳନେମି ନାମରେ ଅସୁର ।
ସବୁ ଦିନେ କାଳନେମି ଏହାଙ୍କର ସଖା
ଅଭେଦ ସଖା ଅଟନ୍ତି ଏହି ରଣରଙ୍କା ।
ରଥୀ ଯେ ସାରଥି ଧନୁ ସଖା ପଞ୍ଚବାଣ
କାମଦେବର ଶରାରୁ ଏମାନେ ନିର୍ମାଣ ।
ଶକଟା ଯେ ତୃଣ ବତ୍ସା ବକାସୁର ମେଳେ
ଅଘାଧେନୁକା ଯେ ବ୍ୟୋମକେଶି ଦୈତ୍ୟମୁଳେ ।
ଏ ଯେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଜାଣ ଅଟନ୍ତି ଯୁକତେ
ଚାଣୂର ମୁଷ୍ଟିକ ଆଦି ପୂତନା ସହିତେ ।
କୁବଳୟା ଗଜ ଆଦି ଆବର ଯେ ମଲ୍ଲ
ଧାତାର ଶାପେ ହୋଇଲା ଏ ଅସୁର ପଲ ।
ଶୁକମୁନି କହନ୍ତି ଯେ ପରୀକ୍ଷ ଅଗ୍ରତେ
ଅସୁରଙ୍କ ପୂର୍ବଜନ୍ମ କହିଲି ମୁଁ ତୋତେ ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗତର କରତା
ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୁରତି ତୁ ଯେ ଚଉବର୍ଗଦାତା ।
ନୀଳଗିରି ଜଗନ୍ନାଥ ଚରଣେ ଶରଣ
କବି ଅଚ୍ୟୁତର ଭବଭୟ ନିବାରଣ ।
ଭୋ ମୁନି କହିବା ଏଥୁଅନ୍ତେ ଯେଉଁ କଥା
ତବମୁଖୁ ଶୁଣି ତୁଟିଯିବ ଭବବ୍ୟଥା ।
ଭୋ ମୁନି ଧାତାର ବୀର୍ଯ୍ୟେ ରହିଲା ଯେ ଗର୍ଭ
କେମନ୍ତେ ହେଲା ତା କହ ହେ ମୁନିପୁଙ୍ଗବ ।
ସେ ପୁତ୍ର ଗୋଟି କେମନ୍ତେ କଲା ପୁରୁଷାର୍ଥ
ସେ କଥା ବିଶେଷି ମୋତେ କହ ତପୋବନ୍ତ ।
ଇଦଂ ରାଜା ପ୍ରତିବାକ୍ୟ କହନ୍ତି ସେ ଯତି
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ତୁ ହୋ ଅର୍ଜ୍ଜୁନର ନାତି ।
ଧାତାର ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଯେବଣ ପୁତ୍ର ଅତି ଦକ୍ଷ
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମହାବଳୀ ସେ ନାମ ତାର ରକ୍ଷ ।
ଯେତେବେଳେ ଜାତ ହୋଇ ପଡ଼େ ମହୀତଳ
ରୋଦନ୍ତେ ସେ ମଞ୍ଚପୁରେ କମ୍ପେ ଆଖଣ୍ଡଳ ।
ସେ ପୁତ୍ରଗୋଟି ଧଇଲେ ଧାତା ଶ୍ରଦ୍ଧେକୋଳେ
ଆକର୍ଷି ଧରନ୍ତେ ପଡ଼ିଗଲେ ମହୀତଳେ ।
ସେ ପୁତ୍ର ବୋଇଲା ତୁ ହୋ ଶୁଣିମା ପିଅର
କ୍ଷୁଧା ଲାଗୁଅଛି ମୋତେ ଦିଅ ତୁ ଆହାର ।
ଯଦ୍ୟପି ଆହାର ପିତା ନ ଦେବୁ ତୁ ମୋତେ
ନ ଦେଲେ ତୁ ଏହିକ୍ଷଣି ଗିଳିବି ମୁଁ ତୋତେ ।
ଏତେ ବୋଲି ଆକର୍ଷିଣ ଧରେ ପିତାମୁଣ୍ଡ
ବେକଧରି ମୋଡ଼ି ବସେ ଦୁର୍ଦ୍ଦଷ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ।
ଦେଖିଣ ପାଇଲେ ପିତାମହ ମହାଭୟ
ବୋଇଲେ କେମନ୍ତେ ଆଜି ରଖିବି ମୋ କାୟ ।
କ୍ଷଣିକ ସୁଖକୁ ଆମ୍ଭେ ଅର୍ଜ୍ଜି ଏଡ଼େ ବୃଥା
ଆପଣା ଦେହକୁ ଆମ୍ଭେ କରାଇଲୁ ବ୍ୟଥା ।
ଦାନବର ମହାକୋପ ଦେବଗଣ ଦେଖି
ଯେ ଯାହାରେ ପଳାଇଲେ ଭୁବନ ଉପେକ୍ଷି ।
ବାରସ୍ଵତି ଭୁବନକୁ ଛାଡ଼ି ସୁରପତି
ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଲୁଚିଲା ସେ କରି ମହାଭୀତି ।
ଗୃହ ଛାଡ଼ି ଶୂନ୍ୟମାର୍ଗେ ପଳାଇ ଗନ୍ଧେର୍ବେ
ବୃଷଭ ଆରୋହୀ ଏକା ଛନ୍ତି ମହାଦେବେ ।
ବିଧାତା ବୋଇଲେ ଆରେ ଶୁଣ ପୁତ୍ର ଗୋଟି
ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଭକ୍ଷିଣ ତୁ ଆତ୍ମା କରି ତୁଷ୍ଟି ।
ଧାତାଙ୍କୁ ଈଶ୍ଵର ଉପହାସ କରୁଥିଲେ
ତେଣୁ କୋପେ ଈଶ୍ଵରଙ୍କୁ ଦାତା ଦେଖାଇଲେ ।
ଧାତାର ବଚନେ ପୁତ୍ର ଉଠେ ଗଳଗାଜି
ମନ୍ଦର ପର୍ବତ କିବା ପଡୁଅଛି ଭାଜି ।
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଛାମୁରେ ସେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ
ଧରୁ ଧରୁ ପଳାଇଲେ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ସାଇଁ ।
ବୃଷଭ ଚଢ଼ି ପଳାଇଯାନ୍ତି ପଶୁପତି
କଟାଳି ଗୋଡ଼ାଇ ରକ୍ଷ ଲାଗେ ପଛ କତି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ଯେ ତିନିପୁରେ ପଶି
ଦୈତ୍ୟର ଭୟେ ପଳାଇଯାନ୍ତି କାଶୀବାସୀ ।
ପଛରେ ଦାନବ କୋପେ ଅଛଇ ଗୋଡ଼ାଇ
ଧରନ୍ତେ ସ୍ଵାମୀ ଛଡ଼ାଇ ଯାଆନ୍ତି ପଳାଇ ।
ଗୁପତେଣ ସଦାଶିବ ଲୁଚି ଯହିଁ ତହିଁ
ନିଃଶ୍ୱାସକେ ବେଗେ ଧାଇଁ ଯାଇ ସେ ଭେଟଇ ।
ଏମନ୍ତେ ଈଶ୍ଵର ବହୁଦୂର ପଳାଇଲେ
ପାତାଳେ ବୈକୁଣ୍ଠପୁରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଭେଟିଲେ ।
ବିକଳେ ସେ ସଦାଶିବ ଉଚ୍ଚେ ଡାକଦେଲେ
ନାରାୟଣ ମୋତେ ତ୍ରାହି କରସି ବୋଇଲେ ।
ବିଷ୍ଣୁ କହିଲେ କାହାକୁ ଭୟ ତୋର ଶିବ
ରୁଦ୍ର ବୋଇଲେ ଗୋଡ଼ାଇ ଅଛଇ ଦାନବ ।
ଶରଣ ପଶିଲି ମୋତେ ରଖ ବନମାଳି
ଶୁଣି ନାରାୟଣ ଭୁଜଗୋଟି ଦେଲେ ତୋଳି ।
ରଖିଲି ରଖିଲି ଶିବ ନ କର ତୁ ଭୟ ।
ବଢ଼ାଇ ଦେଲେ ଅସୁର ଯାଏ ବାହୁ ଦ୍ଵୟ ।
ଅସୁରକୁ ଧଇଲେ ସେ ନ ପାରିଲା ଚଳି
ବିଶ୍ରାମ କଲେ ନିର୍ଭୟେ ସେ ଚନ୍ଦ୍ର ମଉଳି ।
ନ ଚଳି ପାରି ଅସୁର କୋପେ ଗୁରୁତର
ନଖ ବଢ଼ାଇ ଚିରିଲା ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁର ଉର ।
ବିଷ୍ଣୁ ହୃଦୁ ବାହାରିଲା ଯେବଣ ରୁଧିର
କମଣ୍ଡଳୁ ଦେଖାଇଲେ ରୁଦ୍ର ଧାତିକାର ।
ଆପଣା ଅଙ୍ଗୁ ବିଭୂତି ତକ୍ଷଣେ କାଢ଼ିଲେ
ଅତି ଯତନରେ ମେଦି ପିତୁଳା ଗଢ଼ିଲେ ।
ମୃତସଞ୍ଜୀବନୀ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ଦେବରାଜ
ଜୀବଦାନ ଦେଲେ ତାର ଉଗୁଳିଲା ତେଜ ।
ମହାବଳବନ୍ତ ପୁତ୍ର ହୋଇଲାକ ସେହି
ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ରହୁଁ ଉଗୁଳି ତେଜ ଅଛି ବହି ।
ଶ୍ରୀହରିର ମୁଖ ଚାହିଁ ମାଗିଲା ଆହାର
ଶ୍ରୀହରି ବୋଇଲେ ଭକ୍ଷ ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷକର ।
ଚଳିଲା ସେ ଭକ୍ଷ ନାରାୟଣ ଆଜ୍ଞାପାଇ
ରକ୍ଷ ରାକ୍ଷସ ପାଶରେ ମିଳିଲାକ ଯାଇ ।
ରେରେକାର କରି ବାଟ ଓଗାଳିଲା ଆଗେ
ତାକୁ ଦେଖି ରକ୍ଷବୀର ଧାଇଁଲାକ ବେଗେ ।
ବେନି ମହାବୀର ତହିଁ ହୋଇଲେକ ଭେଟ
ଅଇରାବତ ଯେସନେ ମେରୁର ନିକଟ ।
ଆକଷିଁ ଧରନ୍ତେ ଭକ୍ଷ ପେଲି ପକାଇଲା
ଦଶସସ୍ର ଯୋଜନେ ଯେ ରକ୍ଷ ପଡ଼ିଲା ।
ପୁଷ୍ପମୁଣ୍ଡା ପ୍ରାୟ ସେହି ତଳେ ନ ପଡ଼ିଲା
ଚୂର୍ଣ୍ଣ ନ ହୋଇ ଆକାଶମାର୍ଗେ ଉଡ଼ିଗଲା ।
ପୁଣି ସେ ବେନି ପର୍ବତ ଘେନି ବେନି ହସ୍ତେ
ବୁଲାଇ କୋପେ ପିଟିଲା ରକ୍ଷବୀର ଗାତ୍ରେ ।
ଦେଖିଣ ସେ ରକ୍ଷବୀର ପାତିଲାକ ମୁଣ୍ଡ
ପର୍ବତ ପଡ଼ି ତା ମୁଣ୍ଡେ ହେଲା ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
ପୁଣି ସେ ବେନି ପର୍ବତ ମାଇଲା ଯେ ଆଣି
ପର୍ବତ ଆସନ୍ତେ ଭକ୍ଷ ପାତି ଶିର ପୁଣି ।
ନର୍ଘାତ ଶବଦ କରି ପଡ଼ି ହୃଦଭାଗେ
ଧୂଳି ହୋଇ ଉଠିଗଲା ଦେଖୁ ଚଉଦିଗେ ।
ମହାବଳବନ୍ତ ଦୁଇ ବୀର ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷ
ଏକକୁ ଆରେକ କେହି ନୁହନ୍ତି ନିରେଖ ।
ମହାବଳୀ ଅସୁର ସେ କରି ନାନା ମାୟା
ମେରୁ ମନ୍ଦର ପରାୟ ଦିଶେ ତାଙ୍କ କାୟା ।
ଆକାଶରେ ଲାଗେ ଯାଇ ତାଙ୍କ ଶିର ବେନି
ଦେଖି ଡରେ ଦେବଗଣ ଯାନ୍ତି ପ୍ରାଣ ଘେନି ।
ରେରେକାର ଶବଦ ଯେ ଛାଡ଼ି ଘୋର ଧ୍ଵନି
ପାଦଭରେ କମ୍ପମାନ ହୁଅଇ ମେଦିନୀ ।
ବିନ୍ଧାଣ ଗତି କରିଣ ମାଲବିନ୍ଧା ସନ୍ଧି
ଭୁଜେ ଭୁଜେ ଛନ୍ଦି ପାଦେ ପାଦ ଦେଇ ବାନ୍ଧି ।
ମୁଣ୍ଡକୁ ମୁଣ୍ଡ ହୁଅନ୍ତି କୋପେ କୋଡ଼ାକୋଡ଼ି
ବିଧାଘାତରେ ପର୍ବତ ଶୃଙ୍ଗ ପଡ଼େ ଝଡ଼ି ।
ଗଡ଼ାଗଡ଼ି ପଡ଼ାପଡ଼ି ମାରି ବଜ୍ରମୁଷ୍ଟି
ପାଦଭରେ କମ୍ପମାନ ହୁଏ ନବସୃଷ୍ଟି ।
ପଡ଼ନ୍ତି ଉଠନ୍ତି ବେଗେ ବସନ୍ତି ସେ ମାଡ଼ି
ଦିଅନ୍ତି ସେ ମହାକୋପେ ଭୟଙ୍କର ରଡ଼ି ।
ରୁଧିରରେ ବିଲେପନ ଦୁହିଁଙ୍କର ଅଙ୍ଗ
କ୍ଷଣହେଁ ସେ ନ ଛାଡ଼ନ୍ତି ବେନି ରଣରଙ୍ଗ ।
ଗଡ଼ାଗଡ଼ି ଘାତେ ବେନି ବୀର ଦେହ ଲାଗି
ଶିଳାମାନ ଚୂର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ ଗିରି ପଡ଼େ ଭାଙ୍ଗି ।
କ୍ଷଣକେ ବସନ୍ତି କ୍ଷଣେ ଲୋଟନ୍ତି ଧରଣୀ
କେହି ଯେ କାହାକୁ ଯୁଦ୍ଧେ ନ ପାରନ୍ତି ଜିଣି ।
ସକଳ ଦେବତା ସ୍ଵର୍ଗ ଭୁବନରେ ଥାଇ
ଏକ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦୁହିଁଙ୍କି ଅଛନ୍ତି ଅନାଇଁ ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ରୁଦ୍ର ଅଙ୍ଗୁ ଜାତ ବେନି ଅଙ୍ଗ
କ୍ଷଣେ ନ ଛାଡ଼ି କରନ୍ତି ଦୁହେଁ ରଣରଙ୍ଗ ।
ଛାୟାଶୋଇ ସହସ୍ରେକ ବରଷ ଯୁଝିଲେ
କେହି ଯେ କାହାକୁ ପୁଣି ଜିଣି ନ ପାରିଲେ ।
ହସ୍ତ ପ୍ରସାରିଣ ତହିଁ ସକଳ ଦେବତା
ସେ ଦୁଇ ବୀରଙ୍କ ଡରେ କହିଲେ ଏ କଥା ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ସଂଗ୍ରାମ ତ ଆରମ୍ଭିଲ ଆଣି
ଏ ଯୁଦ୍ଧେ କେହି କାହାକୁ ନ ପାରିଲି ଜିଣି ।
ଅକାରଣେ ଗଞ୍ଜି ନୁହ ଦୁହେଁ ଥାଅ ରହି
କିଛି କାର୍ଯ୍ୟ ନୋହିବ ନ ମର ଦୁଃଖପାଇ ।
ସଂଗ୍ରାମରେ ବେନି ବୀର ଅଟ ସମସରି
ଏକରେ ଆରେକ କେହି ନୋହିବ ସଂହାରି ।
ଅନିମତ୍ତେ ଶଣୀରେ ନ ପାଅ ତୁମ୍ଭେ ବ୍ୟଥା
ପୁରାଣର ବାଣୀ ଏ ସେ ଅଟେ ପୂର୍ବ କଥା ।
ଦୈବସ୍ଵତ ମନୁ ଯେ ଷାଠିଏ ଯୁଗ ଯିବ
ଏ ତଦନ୍ତେ ସାରମନ୍ୟୁ ପ୍ରବେଶ ହୋଇବ ।
ଆରଣ୍ୟକ ନାମେ ଯେଉଁ ସତ୍ୟଯୁଗ ହେବ
ଗ୍ରହରୂପେ ତୁମ୍ଭେ କେତୁ ମଙ୍ଗଳ ହୋଇବ ।
ଘୋର ସଂଗ୍ରାମ କରି ବକୁଶଦ୍ଵୀପେ ରହି
ଦେବଲୋକଠାରୁ ତୁମ୍ଭେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଯାଇ ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ପୁରିଥିବ କାୟେ
ଦେବ ବରଷେ ଯୁଝିବ ସସ୍ରବର୍ଷ ଯାଏ ।
ଫୁଟି ଯେ ରହିବ ତୁମ୍ଭେ ନୋହିବ ବିନାଶ
ପୁଣ ତୁମ୍ଭେ ତ୍ରେତାଯୁଗେ ପାଇବ ପ୍ରକାଶ ।
ସେ ଯୁଗରେ ଅବତାର ହେବ ତୁମ୍ଭେ ପୁଣି
ଗଉତମ ପିତା ହେବେ ଅହଲ୍ୟା ଜନନୀ ।
ପରପୁରୁଷ ସଙ୍ଗମେ ଅଞ୍ଜନାର କୋପେ
ମର୍କଟ ହେବ ଗୈତମ ଋଷିଙ୍କର ଶାପେ ।
ତାହାଙ୍କର ପତ୍ନୀ ନାମ ଅହଲ୍ୟା ସୁନ୍ଦରୀ
ଅପୂର୍ବ ରୂପବତୀ ସେ ସୁର ମନୋହରୀ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଦୁହେଁ ତାକୁ କପଟେ ହରିବେ
ସେ ଦୁହିଁଙ୍କ ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଜାତହେବ ବେନି ତୁମ୍ଭେ ।
ବାଳି ସୁଗ୍ରୀବ ହୋଇବ ଜାଣ ତୁମ୍ଭ ନାମ
ସେ ଯୁଗେ କରିବ ତୁମ୍ଭେ ପୁଣି ହିଁ ସଂଗ୍ରାମ ।
ବାନର ରୂପ ତୁମ୍ଭର ହେବ ବେନି ଅଙ୍ଗ
ଅପ୍ରମିତ ଶସ୍ତ୍ର ଭେଦ ମୁଦ୍ରା ରଣରଙ୍ଗ ।
ମିତ୍ରଛଳେ ରାଘବ ବାଳୀକି ବଧ କରି
ସୁଗ୍ରୀକି ରାଜ୍ୟଦେବେ କିସ୍କିନ୍ଧ୍ୟା ନାମେ ପୁରୀ ।
ତୁମ୍ଭ ରୁଧିରେ କର୍ଦ୍ଦମ ହୋଇବ ଧରଣୀ
ପଦଧୂଳିରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେବେ ଦିନମଣି ।
ତଦନ୍ତେ ଦ୍ଵାପର ଯୁଗ ହୋଇବ ପ୍ରବେଶ
ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧେ ସମର କରିବ ବିଶେଷ ।
ପ୍ରଥମରେ ଭୀଷ୍ମଦେବ ସଂଗ୍ରାମ କରିବେ
ଦଶଦିନେ ଭୀଷ୍ମ ଶରଶଯ୍ୟାରେ ରହିବେ ।
ତଦନ୍ତେ ଦ୍ରୋଣଗୁରୁ ଯେ ସେନାପତି ହେବେ
ପାଞ୍ଚଦିନଯାଏ ଦ୍ରୋଣ ସମର କରିବେ ।
ଅଢ଼ାଇ ଦିନ କର୍ଣ୍ଣ ଯେ ସେନାପତି ହେବ
ଆଉ ଓଳିକେ ଅରିଷ୍ଟ ସର୍ବ ନାଶଯିବ ।
ଏମନ୍ତ ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧେ ହେବ ରଣଭଣ
ପାଣ୍ଡବ ଆଡ଼ୁ ରହିବେ ସର୍ବେ ତେର ଜଣ ।
ସେ ଯୁଗ କର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ରୂପରେ ସମର
ଏ ଯୁଗ ଯୁଦ୍ଧେ ତୁମ୍ଭର ନାହିଁ ଅପହାର ।
ଦ୍ଵାପରଯୁଗେ ହୋଇବ ତୁମ୍ଭେ ମହାରଥୀ
ସ୍ଵୟଂ ବାସୁଦେବ ହେବେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ସାରଥି ।
କର୍ଣ୍ଣ ରଥର ସାରଥି ଶଲ୍ୟରାୟ ଦେବ
ମହାଘୋର ସଂଗ୍ରାମ ସେ ଯୁଗରେ କରି.ବ ।
ଏ କଥା ଗୋଟି ଅନ୍ୟଥା ନୋହିବ ହୋଜାଣ
ପୁରାଣର ବାଣୀ ନିରାଧାର ଏ ବଚନ ।
ଅକାରଣେ ଦୁଃଖ ତୁମ୍ଭେ ପାଇ ହୋ ନ ମର
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ରହି ତୁମ୍ଭେ କର ହୋ ସମର ।
ଏତେ ବୋଲି ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନେ ଗଲେ ଦେବଗଣ
ବ୍ରହ୍ମା ସହିତେ ସକଳ ଦେବ ସୁରଗଣ ।
ଶୁଣି ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷ ଦୁହେଁ ସଂଗ୍ରାମକୁ ତେଜି
ଦୁହେଁ ଉଭାହେଲେ ତହିଁ ଶାନ୍ତମୂର୍ତ୍ତି ଭଜି ।
ବିଚାରିଲେ ଅକାରଣେ କାହିଁକି ମରିବା
ଦେବତାଙ୍କ କଥା କିପାଁ ଅନ୍ୟଥା କରିବା ।
ସମୟେକ ପରେ ପୁଣି ଯୁଝିବା ବିଚାରି
ଏତେ ବୋଲି ଦୁହେଁ ଗଲେ ଋଣ ତ୍ୟାଗକରି ।
ମନ ଶାନ୍ତିକରି ଦୁହେଁ ରହିଲେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ
ହରିବଂଶର ସମସ୍ୟା ଅଟଇ ଏମନ୍ତେ ।
ଶୁକ ମୁନି ବୋଇଲେ ତୁ ଶୁଣ ହୋ ପରୀକ୍ଷ
ଏମନ୍ତେ ସଂଗ୍ରାମ ତେଜି ଗଲେ ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷ ।
ପ୍ରଥମ ଅବତାରେ ସେ ରକ୍ଷ ଭକ୍ଷ ହେଲେ
ଦ୍ଵିତୀୟେ କେତୁ ମଙ୍ଗଳ ପୁଣି ବୋଲାଇଲେ ।
ତୃତୀୟ ଅବତାରେ ସେ ବାଳୀ ସୁଗ୍ରୀ ବୀର
ଚତୁର୍ଥେ କର୍ଣ୍ଣ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ନାମ ତାହାଙ୍କର ।
ଗୋବିନ୍ଦ ଭିଆଇ ମହାଭାରତ ଯେ ଯୁଦ୍ଧ
ତାକୁ କହିବାକୁ ରାଜା କାହାର ବା ସାଧ୍ୟ ।
ଅସଂଖ୍ୟା ଅଗୋଚର ସେ ଭାରତ ମହିମା
ତଦନ୍ତ କରି ନ ପାରେ ଯାହା ଦେବବ୍ରହ୍ମା ।
କହିବ ମାନବ ମାତ୍ର କେବା ଦେହ ଧରି
ସୂଚିର ମୂନେ ପର୍ବତ କେହୁ ଟାଳିପାରି ।
ନ ପଢ଼ିଲି କାବ୍ୟ ଗ୍ରନ୍ଥ ପୁରାଣ ବାଟ
କେବଳ ମୋ ପୂର୍ବ ଭାଗ୍ୟେ ହେଲା ଜ୍ଞାନଭେଟ ।
ଚଞ୍ଚଳ ଚିତ୍ତ ମୋହର ବାଳଭାବ ବୁଦ୍ଧି
ପଣ୍ଡିତ ସଙ୍ଗେ ବସିବା ପାଇଁ ନାହିଁ ସିଦ୍ଧି ।
ଗତଜନ୍ମ ବାସନାକୁ କରିଛି ଭରସା
ହରିବଂଶ କହିବାକୁ ବଳିଲା ମନୀଷା ।
ନୁହଁଇ ମୁଁ ସାମରଥ ଜାଣିବାକୁ ଏହା
ଦେବବର ନନ୍ଦିନୀ ଯେ ହେଲେ ମୋତେ ସାହା ।
ସେ ଯାହା ପ୍ରସନ୍ନେ ମୋତେ କହିବେ ତା ସିଦ୍ଧି
ଶାରଦା ଦେବୀ ପ୍ରସନ୍ନେ ସ୍ଫୁରେ ମୋରବୁଦ୍ଧି ।
ଜ୍ଞାନୀ ପଣ୍ଡିତଙ୍କୁ ମୋର ବହୁତ ବିନୟ
ତାଙ୍କ ପ୍ରସନ୍ନେ ଉଦିତ ସିନା ପୁଣ୍ୟଚୟ ।
ବାଳକ ବୁଦ୍ଧି ମୋହର ନ ଘେନିବା ଦୋଷ
ଶୁଣି ନରଙ୍କ ପାତକ ସିନା ହେବ ଧ୍ଵଂସ ।
ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଙ୍ଗା ଶ୍ରୀଚରମ ଭାବି
ଭଗବତ ପାଦ ସେବେ ଅଚ୍ୟୁତ ଯେ କବି ।
ଏ କଥା ଶୁଣିଣ ପୁଣି ବୋଇଲେ ପରୀକ୍ଷ
କଂସ ପୂର୍ବଜନ୍ମ ଶୁଣି ହୋଇଲି ମୁଁ ମୋକ୍ଷ ।
ଏଥୁ ଉତ୍ତାରେ ଯେ ପୁଣି ହୋଇଲାକ କିସ
ସେ କଥା କହି ମୋ ଆଗେ ଫେଡ଼ିବା ସନ୍ଦେଶ
ରାଜା ବଚନେ ବୋଲନ୍ତି ଶୁକ ମହାଯତି
ଶୁଣ ଆହେ ମହାରାଜା କଂସର ଅନୀତି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଆଦି ଯେତେ ଅସୁରେ ଅଇଲେ
ପରପଞ୍ଚ କରି ନାନା ବୁଦ୍ଧି ଶିଖାଇଲେ ।
ଏକଦିନେ କଂସ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଯେ ଘେନି
ନଗ୍ର ଭିତରେ ପଶିଲା ରାଜା ଉଗ୍ରସେନି ।
ରାତ୍ର ଘଡ଼ିକେ ସମସ୍ତେ ଏକସ୍ଥାନ ହୋଇ
ଅନ୍ତର ଲୋକମାନଙ୍କୁ କତିରୁ ଛଡ଼ାଇ ।
ଏକାନ୍ତ ଭାଳେଣି ବସି ଭାଳେ କଂସବୀର
ଏକମାତ୍ର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଛନ୍ତି ସଙ୍ଗର ।
ଷଣ୍ଢା ଶକଟା ଚାଣୁର ବତ୍ସା ବକା କେଶୀ
ମୁଷ୍ଟିକ ଧେନୁକା ମୁଳେ ଅଷ୍ଟବୀର ବସି ।
ଏହାଙ୍କୁ ବସାଇ କଂସ କହିଲା ବାରତା
କାମଦେବ କାଳନେମି ହେବା ଯେତେ କଥା ।
କହିଲା ସଂକ୍ଷେପି ସବୁ ପୂର୍ବ ଜନ୍ମବାଣୀ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଯେ ସନ୍ତୋଷ ହେଲେ ତାହା ଶୁଣି ।
ଆପଣାର ପୂର୍ବକର୍ମ ବଳଦନ୍ତ ପଣ
କାଳନେମି ଅବତାରେ ଯେତେ କଲା କର୍ମ ।
ନାରଦ ମୁନିଙ୍କ ଆଜ୍ଞା ଜାଣି ମନଯୋଗେ
ସକଳ ବସି କହିଲା ସଖାଙ୍କର ଆଗେ ।
ଶୁଣି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଭଜି ପରମ ଯେ ଶାନ୍ତି
ବୋଇଲେ ତୁ ଭୋଗକର ସାଧିଣ ଏ ପୃଥ୍ଵୀ ।
ତୁମ୍ଭେ ଆମ୍ଭ ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାର କାରେଣୀ
ଏତେକାଳେ ବିଧାତା ଯେ ଭେଟାଇଲା ଆଣି ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ଭୋଦେବ କହିଲ ଯେ କଥା
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ଥାଉଁ କିପାଁ ପାଇବା ହୀନସ୍ତା ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳକୁ ଜିଣି ଭୁଜବଳେ
ଯେ ଅମାନ୍ୟ ହେବ ତାଙ୍କୁ ନାଶି ଅବହେଳେ ।
ସମଦଣ୍ଡ ଚଳାଇବା ବିଜୟୀ ହୋଇବା
ସମସ୍ତ ରାଜାଗଣଙ୍କୁ ସମରେ ଜିଣିବା ।
ପ୍ରଥମେ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଚାଲ ଯିବା ବିଜେକରି
ଦୁର୍ଦ୍ଦଣ୍ଡ ଦେବଗଣକୁ ପକାଇବା ମାରି ।
ସଚରାଚର ପୃଥ୍ଵୀରେ ଅଛନ୍ତି ଯେ ରାଜା
ସନ୍ଧାନ ଦେଇ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରିବେ କି ପୂଜା ।
ଯାଦବ ବଂଶ ଘେନିବା ମଥୁରା ଯେ ପୁରୀ
ଏମାନେ ମଣି ଅଛନ୍ତି ସମ ପ୍ରାୟ କରି ।
ଆମ୍ଭର ଯେ ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ନିଲକ୍ଷଣ ଅଟନ୍ତି ଏ ହୀନ ନରଦେହୀ ।
ଉଗ୍ରସେନ ହୋଇଅଛି ମଥୁରାରେ ରାଜା
ଏହାଙ୍କୁ କିପାଁ କରିବା ଆମ୍ଭେ ପାଦପୂଜା ।
ବଳେ ଚାଲ ରାଜ୍ୟଯାକ ବସିବାକ ମାଡ଼ି
ପ୍ରାଣେ ନ ମାରି ରାଜ୍ୟରୁ ଦେବାକ ଘଉଡ଼ି ।
ଯଦ୍ୟପି ଯାଦବ ଘେନି କରିବେକ ମେଳି
ଉଗ୍ରସେନ ଦୁଇଆଖି ପକାଇବା ଖୋଳି ।
ତୁମ୍ଭର ଥାଆନ୍ତେ କିପାଁ ତାର ରାଜପଣ
ରଖି ନ ପାରିବେ ଆସି ତାକୁ ଦେବଗଣ ।
ସୁବୁଦ୍ଧି ବିଚାରି ଯେବେ ଶାନ୍ତମୂର୍ତ୍ତି ହେବ
ପୁତ୍ର ରାଜା ହେଲେ ରାଜପିତା ବୋଲାଇବ ।
ଏବେ ତୁମ୍ଭେ ମଥୁରାରେ ହୋଇଛ କାରେଣୀ
ଆପଣ ହୁଅ ମଥୁରା ରାଜ୍ୟଶିରୋମଣି ।
ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଘଉଡ଼ି ଦେବା ଆହେ କଂସରାଜା
ନିରନ୍ତରେ ଆମ୍ଭେ ତୋତେ କରିଥିବୁ ପୂଜା ।
ତେବେ ବଡ଼ପଣ ତୋର ହେବ ଭୋଗରାଜା
ପିତା ସ୍ନେହ କଲେ ପଛେ ପାଇବୁ ତୁ ଲଜ୍ଜା ।
କେଶୀର ବଚନ ଶୁଣି କଂସ ଯେ ବୋଇଲା
ତୁମ୍ଭେ ଯାହା ବୋଇଲ ତା ମୋତେ ଯୋଗାଇଲା ।
ଏବେ ଯେ ସେ କଥାଗୋଟି ବୁଝ ତୁମ୍ଭେ ସର୍ବେ
ପିତାର ଥାଆନ୍ତେ ରାଜା ହୋଇଛି କେ ପୂର୍ବେ ।
ଏ ବଚନ ଶୁଣି କେଶୀ ବାଣୀ ପ୍ରକାଶିଲା
ପୂର୍ବେ ଦଶରଥ ରାଜା ସୂର୍ଯ୍ୟବଂଶେ ଥିଲା ।
ଆପେ ପ୍ରାଣେ ଥାନ୍ତେ ପୁଣି ପୁତ୍ରେ ରାଜ୍ୟ ଦେଲା
ତାଠାରୁ କି ଉଗ୍ରସେନ ଜାଣିବାର ହେଲା ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚପୁରେ ନାହିଁ ଏହାଙ୍କର ବୃର୍ତ୍ତି
ପରବୃତ୍ତି ହରିବାର ଏହାଙ୍କ ପ୍ରକୃତି ।
ପର ରାଜ୍ୟରେ ଧରାଏ ଯେ ଧବଳ ଛତ୍ର
ମୂଷାକୁ ଭକ୍ଷିଣ ସର୍ପ ଆଶ୍ରା କରେ ଗର୍ତ୍ତ ।
ଯେବଣ ବୃକ୍ଷ ଉପରେ ଘୋଟଇ ତମାଳ
ଫଳପୁଷ୍ପ ସହିତରେ ନାଶ ଯାଇ ଡାଳ ।
ଏ କଥା ନ ବିଚାରି ଯେ ଧର୍ମ କରେ ନାଶ
କନ୍ଧୁ ତାର ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଛାଡ଼ି ଶିରେ କରେ ବାସ ।
ନୃପତି ହୋଇଣ ଯେବେ ସନ୍ତୋଷ ହୁଅଇ
ବିପ୍ର ଅସନ୍ତୋଷ ହୋଇ ସର୍ବଦା ମାଗଇ ।
ନାରୀ ବେଶ୍ୟାହୋଇ ଯେବେ ହେଲା ଲଜ୍ଜାବତୀ
କୁଳସ୍ତିରୀ ହୋଇ ଲଜ୍ଜା ଛାଡ଼ି ପରେ ରତି ।
ଧନବନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ବିବାଦକୁ ଆଶ
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିବ ଏହି ପାଞ୍ଚ ଯାନ୍ତି ନାଶ ।
ଯୁକତେ ରାଜକୁମାର ଅଟୁ ବଳବନ୍ତ
ପ୍ରାପତ ହେଲା ଲକ୍ଷ୍ମୀକୁ ପାଦେ ପେଲୁଛ ତ ।
କଂସ ବୋଇଲା ଦେଖିବା ରାଜାଙ୍କ ବିଚାର
ସତେ କି ମୋର ବିପକ୍ଷ ହେବେ ନୃପବର ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ତୁ କଂସ ହୋଇଲୁ କି ବାଇ
ଆପଣାର ଭକ୍ଷ କି କେ ପରେ ଯାଚି ଦେଇ ।
ଆଡ଼େ ଅବିଚାରୀ ଏହି ସଂସାରେ କେ ନାହିଁ
ଆପଣାର ଧନ ନେଇ ପରେ ଯାଚି ଦେଇ ।
ହେବକି ନ ହେବ ଏବେ ବେଳକେ ଦେଖିବା
ନାସ୍ତି କଲେ ପଛେ ଆମ୍ଭେ ଆନ ବିଚାରିବା ।
ଏମନ୍ତ କହି ସେ କଂସ ବୋଧ ହେଲା ଯହୁଁ
ତୁନି ହୋଇ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ରହିଲେକ ତହୁଁ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି କେତେ ଦିନ ଅନ୍ତେ
ଉଦ୍ଧବକୁ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ରାଇଲେ ଏକାନ୍ତେ ।
ଆହେ ଉଦ୍ଧବ ତୁମ୍ଭେ ତ ମଥୁରା କାରେଣୀ
ସବୁ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରେ ତୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଶିରୋମଣି ।
ଧାର୍ମିକ ବିବେକବନ୍ତ ଅଟୁ ଗୁଣବନ୍ତ
ଏ ସମ ରାଜ୍ୟରେ ତୁହି ରାଜାଙ୍କର ପାତ୍ର ।
ତୁମ୍ଭ ବୁଦ୍ଧି ବଳେ ସିନା ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା
ଏ ସମ ରାଜ୍ୟରେ ତୁମ୍ଭେ ପାଅ ପାଦପୂଜା ।
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜାଠାରୁ ଏହିକ୍ଷଣି ଯିବ
ଆମ୍ଭର କହିଲା ବୋଲି ରାଜାକୁ କହିବ ।
ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ ହେଲା ତୁମ୍ଭ ପୁତ୍ର ଜେନା
ମଥୁରାରେ ତାକୁ ରାଜାକର ତୁମ୍ଭେ କିନା ।
ଅନିତ୍ୟ ସଂସାରେ ଏଥେଁ ଦେଖୁ ଦେଖୁ ସରି
ରାଜ୍ୟଶିରୀ ସମ୍ପତ୍ତି ଏ ନୁହଇ କାହାରି ।
ତାଙ୍କ ଥାନ୍ତେ ଯେବେ ପୁତ୍ରେ କରିପାରି ରାଜା
ଦିଗପାଳେ ଯେ କରିବେ ତାଙ୍କ ପାଦପୂଜା ।
ଯଦ୍ୟପି ନାସ୍ତି କରିବେ ଏ କଥା ଗୋଟାକୁ
ଆମ୍ଭେ ବଳେ ନେଇ ରାଜା କରିବୁ କଂସକୁ ।
ଏ କଥାକୁ କହ ଯାଇ ଉଗ୍ରସେନ ଆଗେ
ଆସ୍ତି ନାସ୍ତି ବାରତାକୁ ଆଣିଦେବୁ ବେଗେ ।
ଚଳିଲା ଉଦ୍ଧବ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ବୋଲ ଶୁଣି
ଉଗ୍ରସେନର ଛାମୁରେ ମିଳି ମନ୍ତ୍ରିମଣି ।
ନମସ୍କାର କରି ହେଲା ଛାମୁରେ ସେ ଉଭା
ରାଜା ପୁଚ୍ଛେ ଶୁଖିଅଛି କିପାଁ ମୁଖଆଭା ।
ଉଦ୍ଧବ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଭୋଜରାୟେ
କିସ କହିବି ଭୋ ଦେବ ଲାଗେ ବଡ଼ଭୟେ ।
ଉଗ୍ରସେନ ବୋଇଲା ତୁ ମୋର ପ୍ରାଣସଖା
ମନ୍ତ୍ରୀ ଚୂଡ଼ାମଣି କରୁ ତାହାକୁ ତୁ ଶଙ୍କା ।
କି କଥା କହିବୁ ତୁରେ କହ ମୋର ଆଗ
ତୋ ବଚନ ଶୁଣିବାକୁ ବଡ଼ ମୋ ସରାଗ ।
ଉଦ୍ଧବ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ନରନାହା
କର୍ମ ଅବଳକୁ ଆସି ହୋଇଲାଟି ଏହା ।
ଏ ତୁମ୍ଭ ପୁତ୍ର ଯେ ଅଟେ କଂସାସୁର ଜେନା
ଦୁର୍ବାର ଯେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ହୋଇଲେ ତା ସେନା ।
ଅସୁର ସ୍ଵଭାବେ ସଦା ଅହନ୍ତା ସେ ବହି
ଅହର୍ନିଶି ଅକୀର୍ତ୍ତି ତା ଚିତ୍ତେ ଦୟା ନାହିଁ ।
ପରନାରୀ ପରଧନେ ନିରନ୍ତରେ ଆଶ
ଧର୍ମ ଆଶ୍ରିତ ପ୍ରାଣୀକୁ କରଇ ବିନାଶ ।
ମଥୁରା ଦେଶକୁ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଲେ ଲୋକେ
ଏ ତୋର ଦୟାରେ ଏଥେ ରହିଛନ୍ତି ଥୋକେ ।
କାହାକୁ ଘେନି ତୁ ରାଜ୍ୟ କରିବୁ ଭୋ ସ୍ଵାମି
ଅନେକ ଯାଦବେ ଡରେ ହେଲେ ବନଗାମୀ ।
କାହୁଁ ଆସି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ମିଳିଲେ ତା ପାଶ
ଏ ମଥୁରା ତୋର ପୁତ୍ରଯୋଗୁଁ ଗଲା ନାଶ ।
ଅର୍ଜିଲୁ ଏଡ଼େ ଅଧର୍ମୀ ପୁତ୍ର ନୃପନିଧି
କୁଲୋକ ସଙ୍ଗେ ବସି ସେ ପାଇଲା କୁବୁଦ୍ଧି ।
ଆହୁରି କଥା ଏ ଦେବ କହିଲେ ସେ ରାଇ
ଶ୍ରୀଛାମୁରେ ଜଣାଇଲେ କୋପିବ ଗୋସାଇଁ ।
ଉଗ୍ରସେନ ବୋଇଲେ ହୋ ତୋର କିସ ଦୋଷ
ଉଦ୍ଧବ ବୋଇଲା ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ନରଈଶ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଯାହା ଯାହା କହିଲେ ଗୋସାଇଁ
ବିଶ୍ଵାସ କରି କହିଲେ ପାଖରେ ବସାଇ ।
ଠାକୁର ଛାମୁରେ ତୁହୋ କହ ବେଗେ ଯାଇ
ଯେମନ୍ତେ ଏ ସଦଭାବ କଥାଟା ରହଇ ।
ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ ହେଲା କଂସ ମହାଜେନା
ଏ ମଥୁରା ରାଜ୍ୟେ ତାକୁ ରାଜାକର ସିନା ।
ଏ କଥାରେ ନାସ୍ତି ଯେବେ କରିବ ସେ ବଳେ
କଂସକୁ ରାଜା କରିବୁ ଆମ୍ଭେ ବାହୁବଳେ ।
ଉଦ୍ଧବ ବୋଇଲା ତୁହୋ ଶୁଣ ଭୋଜସାଇଁ
ରାଜ୍ୟେ ଆଶା କଲେ ପ୍ରାଣ ପାଇବା ଯେ ନାହିଁ
ପ୍ରାଣ ଥିଲେ ସିନା ରାଜ୍ୟେ ଧନ ଅର୍ଜିପାରି
ଆପେ ନାଶଗଲେ କେହି ନୁହନ୍ତି କାହାରି ।
ଆପଦେ ପଡ଼ିଲେ ପ୍ରାଣ ଆପଦୁଁ ରଖିବା
ଭାରିଯା ଆପଦେ ଗ୍ରହ ଶାନ୍ତି କରାଇବା ।
ଆପଣା ଆତ୍ମାକୁ ଯେବେ ପ୍ରମାଦ ପଡ଼ିବ
ରାଜ୍ୟ ଧନ ହିଁ ସମ୍ପଦ ସବୁ ଉପେକ୍ଷିବ ।
ଉଦ୍ଧବ କହିଲା ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
ଉଗ୍ରସେନ ସନମତ କଲା ତାହା ଶୁଣି ।
ଉଦ୍ଧବଙ୍କୁ ଉଗ୍ରେସେନ ପାଶରେ ବସାଇ
ବୋଇଲା କଂସ ଆଗରେ କହ ତୁହୋ ଯାଇ ।
ସେ ମୋହର ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ଅଟେ କୁଳ ଚନ୍ଦ୍ର
ସେହିରାଜା ହେଲେ ମୋତେ ବୋଲିବେ କିମନ୍ଦ
ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ରର ସମ୍ପଦ ନୟନେ ଦେଖିବି
ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦେହେଲା ପଦ୍ମ ପ୍ରାୟେକ ହୋଇବି ।
ପିତା ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଯେବେ ପୁତ୍ର ରାଜା ହୁଏ
ଶିଷ୍ୟ ହୋଇକରି ଯେବେ ସେବେ ଗୁରୁପାଏ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଣ ରାଜାର ହୁଏ ହିତକାରୀ
ଶସ୍ୟବତୀ ହୁଅଇ ଯେ ସଦା ବସୁନ୍ଧରୀ ।
ପତିବ୍ରତା ସ୍ତିରୀ ଯେବେ ହୁଏ ପୁତ୍ରବତୀ
ପୁଣ୍ୟର ଉପରେ ପୁଣ୍ୟ ସେବିଲେ ଅତିଥି ।
ଏହି ପରକାରେ କଥା କହିବୁ କଂସକୁ
ଅନୁଗ୍ରହ କରିଥିବ ଏ ଯଦୁବୀରଙ୍କୁ ।
ଅନ୍ନ ବସ୍ତ୍ରରେ ଯେ ଚିନ୍ତା ନ ପାଇବେ କେହି
ଏଥିରେ ଦୁଃଖ ନ ଦେଲେ ବୋଲି ପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ଗୁରୁ ପିତାମହ ବିପ୍ରପାଦ କରୁ ପୂଜା
ସମସ୍ତଙ୍କ ବିଚାରରେ କଂସ ହେଉ ରାଜା ।
ଯାଅ ତୁ ଉଦ୍ଧବ ବେଗେ କହ କଂସ ଆଗେ
ଶୁଭଲଗ୍ନ ବୁଝି ରାଜା କର ଶୁଭଯୋଗେ ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ଯହୁଁ ଦେଲେ ଉଗ୍ରସେନ
ଧାତିକାରେ ସେ ଉଦ୍ଧବ କଲାକ ଗମନ ।
କଂସର ମୂଳେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ବସାଇ
ଉଗ୍ରସେନ କଥାଯାକ କହିଲା ମଣ୍ଡାଇ ।
ଶୁଣିଣ ସେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ
କଂସକୁ ବୋଇଲେ ଆଉ ବିଚାରୁ ତୁ କିସ ।
ମଳୁକୁ ରୁଚିବା କଥା କହେ ବୈଦ୍ୟରାଜ
ଦଇବ ଦେଲାଣି ଯେବେ ସୁଖେ କର ରାଜ୍ୟ ।
ବିଳମ୍ଵ ନ କରି ଏବେ ଶୁଭଲଗ୍ନ ଘେନ
କ୍ଷଣକ କଥା କ୍ଷଣକେ ହୋଇପାରେ ଆନ ।
ତାମ୍ଵୁଳ ଚନ୍ଦନ ଗନ୍ଧାପୁଷ୍ପ ରାଜ ବିଧି
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପୁରାଣରେ ଅଛି ଯେଉଁ ବିଧି ।
ଯୁକତେ ପିତାର ତୁହି ଅଟୁ ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର
ସନ୍ତୋଷେ ସେ ରାଜ୍ୟ ଦେଲେ ଧର ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ।
କଂସ ଯେ ବୋଇଲା କେଶୀ ତୋର ବୁଦ୍ଧିବଳେ
ଦିଶିଲା ମୋହର ପୁଣ୍ୟବଳ ଏତେକାଳେ ।
ଶୁଭଲଗ୍ନ ଦେଖି ଅନୁକୁଳ କରି ଯିବା
ରାଜାଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରି ସିଂହାସନରେ ବସିବା ।
ଗ୍ରହପୁତ୍ରଙ୍କୁ ହକାରି ଖୋଜି ଅନୁକୁଳ
ପବିତ୍ର ଲଗ୍ନ ବେଳାକୁ କରିବା ନାମୂଳ ।
ବୈଶାଖ ଶୁକ୍ଲ ଦ୍ଵିତୀୟା ତିଥି ଚନ୍ଦ୍ରବାର
ରୋହିଣୀ ନକ୍ଷତ୍ର ହୋଇଥିବ ସେ ଦିନର ।
ବୃଷନାମେ ଲଗ୍ନ କ୍ଷମଙ୍କର ନାମେ ଯୋଗ
ତୈତିଳ କରଣ ଦଣ୍ଡ ଅଠାଇଶ ଭୋଗ ।
ମେଷ ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପଚିଶ ଦିନ ଭୋଗ ଯିବ
ସେ ଦିନ ଜାଣ ମୂର୍ଦ୍ଧନାଭିଷେକୀ ହୋଇବ ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରମାଣରେ ଯେତେ ଯେତେ ଦ୍ରବ୍ୟ
ଖୋଜି ଆଣିଣ ଭିଆଣ କର ତାହା ସର୍ବ ।
ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣର ମାଳା ଛତିଶ ପ୍ରକାର
ସମସ୍ତ ଯୋଗାଡ଼ ବୋଲେ ଗ୍ରହବିପ୍ରବର ।
ତହୁଁ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସହ ମିଳି ଯଦୁଗଣ
ଅଭିଷେକର ସାମଗ୍ରୀ କରିଲେ ଭିଆଣ ।
ବହୁଜାତି ହୀରା ତହିଁ ସ୍ଫୁଟିକ ଲଗାଇ
ମଣ୍ଡପ କଲେ ଆକାଶ ମଣ୍ଡଳ ବ୍ୟାପଇ ।
ଦଶସହସ୍ର ବଖରା ଛାମୁଣ୍ଡିଆ କଲେ
ଅମଳାନ ବସ୍ତ୍ର ତହିଁ ଉପରାଣ ଦେଲେ ।
ରନରତ୍ନରେ ମଣ୍ଡିଲେ ପୂର୍ବ ଚାରିସ୍ତମ୍ଭ
ଉପରେ ଉଭାରିଲେ ଯେ ଚାନ୍ଦୁଆ ଆଲମ୍ବ ।
ନେତର ପାଟପତନୀ ସିନ୍ଦୁରେ ମଣ୍ଡିତ
ଉଭାରି କ୍ରୋଣା ମଣ୍ଡଣି କଲେ ତହିଁ ଶ୍ଵେତ ।
ଚଉପାଶରେ ରୋପିଲେ ରମ୍ଭାତରୁମାନ
କଂସରାଜା ବସିବ ସେ ରାଜସିଂହାସନ ।
ବେଦବାକ୍ୟର ପ୍ରମାଣେ ସବୁ ନିର୍ଭାକରି
ଅନେକ ଯତ୍ନେ ମଣ୍ଡିଲେ ଗଡ଼ର ପାଚେରି ।
ମଲ୍ଲୀ ଚମ୍ପା କୁରୁବେଲୀ ସେବତୀ ବକୁଳ
ସୁଗନ୍ଧରାଜ କୁସୁମ ଧଣ୍ଡା ମାଳ ମାଳ ।
ଅଷ୍ଟଦିଗେ ଅଷ୍ଟଦେବୀ ମଧ୍ୟେ ରତ୍ନଦେବୀ
ଅମର ବାରସ୍ଵତୀକୁ ଗଙ୍ଗାନଦୀ ଭେଦି ।
ଦ୍ଵାଦଶ ବିମ୍ଵରେ ନବଗ୍ରହେ ଯେ ଉଦିତ
ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାପିଲେ ନେଇ ଦେବୀ ଦୁର୍ଗାମାତ ।
ସ୍ଥାପିଲେ ମଧ୍ୟ ପୀଢ଼ାରେ ବସିଲେ ପାଲଟି
ଏହିରୂପେ କଂସ ରାଜା ସିଂହାସନ ଗୋଟି ।
ଦେବୀ ମଧ୍ୟେ ଥାପି ଅଷ୍ଟକୁଳା ନାଗ ବରି
ବେନିକୋଟି ଯେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଦେବ ଧ୍ଵନିକରି ।
ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା ନର୍ମଦା ନଦୀ ଗୋଦାବରୀ
ସରସ୍ଵତୀ ଭାନୁମତୀ ସରଯୂ ସୌଭରୀ ।
ମଣିକର୍ଣ୍ଣିକା ପୁଷ୍କର ଚନ୍ଦ୍ରଭାଗା ରେବା
ଏ ଦ୍ଵାଦଶ ତୀର୍ଥଜଳ ସମ୍ପାଦି ଭୁଦେବା ।
ଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରଣାମେ ଯେତେକ ଅଭିଷେକ ବିଧି
ବ୍ରାହ୍ମଣମାନେ ଯେ ବସି ସକଳ ସମ୍ପାଦି ।
ଉତ୍ତମ ରୂପରେ ବୀରଦେଶ କଂସ ହୋଇ
ବିଜେ କଲା ସିଂହାସନେ ଯାଇ ନୃପସାଇଁ ।
ପାଟଗଜ ପାଟଅଶ୍ଵ ପାଟ ମହାଦେଈ
ପାଟ ଜଉତିଷ ପାଟ ଲମ୍ଵହତା ଭୋଇ ।
ଏ ବିଧିରେ ପାଟଦଣ୍ଡ ବହୁତ ଆଣିଲେ
ରାଜାଙ୍କ ଉପରେ ଶ୍ଵେତ ଚାମର ଢାଳିଲେ ।
ବିଧି ପ୍ରମାଣେ ବରିଲା ଅଷ୍ଟପାଟ କଂସ
ଆସ୍ଥାନରେ ବସାଇଲା ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶ ।
ଦେଶକାଳ ମହାବାକ୍ୟ ଉଚ୍ଚାରି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ
ପ୍ରଥମ ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଲେ ପ୍ରଥମ ସ୍ନାହାନେ ।
ଦ୍ଵିତୀୟରେ ପଞ୍ଚାମୃତ ନିହୁଡ଼ିଲେ ନେଇ
କୋଟି ତୀର୍ଥଜଳ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ଘଟିରେ ପୁରାଇ ।
ସହସ୍ର ଧାରା ପାତ୍ରରେ ଅଭିଷେକ କଲେ
ମୂର୍ଦ୍ଧା ଅଭିଷେକୀ ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ଧରାଇଲେ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସିଂହାସନରେ ବିଜେ କଲା କଂସ
ଧନରତ୍ନ ପାଇ ଦୁଃଖୀଜନେ ହେଲେ ତୋଷ ।
ମଙ୍ଗଳାରୋପଣ କଲେ ଅହିଅ କାମିନୀ
ଛାମୁରେ ସେ ବନ୍ଦାଇଲେ ଯେତେ ସୁଲକ୍ଷଣୀ ।
ବୀର ଢୋଲ କାହାଳି ଯେ ବଜାଇ ମୃଦଙ୍ଗ
ଶଙ୍ଖ କମ ମହୁରୀ ଯେ ଦୋଷରୀ ଭୁଜଙ୍ଗ ।
ଟମକ ନିଶାଣ ଦମା ଢୋଲ ବିଜିଘୋଷ
ବୀର ତୂରର ଶବଦ ଶୁଭେ ଚଉପାଶ ।
ଅଭିଷେକ ବିଧିମାନ ସାରି କଂସରାୟେ
ବଡ଼ ଅବକାଶେ ଯାଇ କଲାକ ବିଜୟେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଛନ୍ତି ବାମ ଡାହାଣ ଆବୋରି
ତୀର କମାଣ ଯେ କାତି ଛୁରୀ ଖଣ୍ଡା ଧରି ।
ପାତ୍ର ଅମାତ୍ୟ ଖୁଣ୍ଟିଆ ଜେନା ପଡ଼ିହାରୀ ।
ରାଉତ ମାହୁନ୍ତ ପଦାତିକ ଆଦି କରି ।
ଦରଶନ କରନ୍ତି ସେ ଆସି ଯେ ଯାହାର
ଅନୁକ୍ଷଣେ ଦେଉଛନ୍ତି ଶାଢ଼ୀ ନୃପବର ।
ଦାସୀ ପରିବାରୀଙ୍କି ଯେ ଗଉରବ କରି
ଜଣ ଜଣକରେ ଶାଢ଼ୀ ଦିଏ ବାଛି କରି ।
ଅନେକ ସମାରୋହେ ସେ କଂସାସୁର ରାୟେ
ମଥୁରା କଟକ ମଧ୍ୟେ ଉତ୍ସବ କରାଏ ।
ବିଳାସନୀଏ କରନ୍ତି ଆଗେ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ
ଅତି ଆନନ୍ଦେ ହରନ୍ତି କଂସରାଜ ଚିତ୍ତ ।
ଅଦୃଷ୍ଟି ଅଶ୍ରୁତି ସେହି କଂସର ସମ୍ପଦ
ଆକାଶ ପୂରି ଉଚ୍ଛୁଳେ ବୀରତୂର ନାଦ ।
ଢୋଲ ଦମା ବିଜିଘୋଷ ଟମକ ନିଶାଣ
ଶବଦ ଯେ ଭୟଙ୍କର ଶୁଭେ ଘନ ଘନ ।
ଯୁକତେ ସେ ବୀରବାଦ୍ୟ ଉଠେ ଅନ୍ତରାଳ
ନବଖଣ୍ଡ ମହୀଗୋଟା ହେଲା ଟଳମଳ ।
ସୁରଲୋକ ପରିଯନ୍ତେ ଉଠିଲା ସେ ଧ୍ଵନି
ଅଦ୍ଭୁତେ ସ୍ଵର୍ଗ କମ୍ପିଲେ ସୁର ସୁରମୁନି ।
ସଭାକରି ବସିଥିଲେ ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବରାୟ
ଶବଦ ଶୁଣି ଲାଗିଲା ତାଙ୍କୁ ବଡ଼ ଭୟ ।
ବେଳୁ ବେଳ ଯହୁଁ ତାଙ୍କୁ ଲାଗିଲା ଉଚ୍ଚାଟ
ପୁଚ୍ଛିଲେ ବୃହସ୍ପତିଙ୍କି ଚାହିଁ ସୁରଶ୍ରେଷ୍ଠ ।
ବୋଇଲେ ଗୁରୁ ହେ ଏତ ବିପରୀତ କଥା
ଅକାରଣେ ଲାଗିଲା ତ ମନେ ବଡ଼ ବ୍ୟଥା ।
ଏସନ ଉଚ୍ଚାଟ କେବେ ନ ଥିଲା ତ ହୋଇ
ଅମର ଭୁବନ ଆଜି କମ୍ପେ କାହିଁପାଇଁ ।
କେବଣ ଦାନବ ଅବା ସ୍ଵର୍ଗକୁ ବାହିଲା
କିବା ନାରାୟଣ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ମୋ ଫେଡ଼ିଲା ।
କିବା ମୋର ଦାସଦାସୀ ହୋଇଲେ ନିହତ
କି ଅବା କେଉଁ କନ୍ଦଳ ଏଥେ ହେବ ଜାତ ।
ଏ କଥା ଗୁରୁ ହେ ମୋତେ ସଂକ୍ଷେପିଣ କହ
ତେବେ ମୋ ମନରୁ ଆଜି ଫିଟିବ ସନ୍ଦେହ ।
ବୋଲନ୍ତି ଯେ ବୃହସ୍ପତି ଇନ୍ଦ୍ରମୁଖ ଚାହିଁ
କାଳନେମି ଜାତ ହେଲା କଂସରୁପ ହୋଇ ।
ମଥୁରାରେ ଅଭିଷେକ ହେଲା ରାୟେ କଂସ
ଆଝୁ ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥ୍ଵୀ ଗଲା ଜାଣ ନାଶ ।
କଂସର ଭାରା କେମନ୍ତେ ସହିବ ଏ ପୃଥ୍ଵୀ
ଦୁଷ୍ଟପଣେ ସାଧିବ ସେ ସକଳ ନୃପତି ।
ସକଳ ଦେବତା ତୁମ୍ଭେ ହେବ ବଡ଼ ଦୁଃଖୀ
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ କେ ନ ପାରିବେ ରଖି ।
ଦୁର୍ବାର ଦାନବ ସେହି ସମସ୍ତ ଗଞ୍ଚବ
ଅମର ବାରସ୍ଵତୀକି ସେ ଭୋଗ କରିବ ।
ସପତଦ୍ଵୀପା ପୃଥ୍ଵୀରେ ହେବ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ପାଦତଳେ ଖଟାଇବ ସବୁ ସାଧ୍ୟ କରି ।
ଅସାଧ୍ୟ ସାଧ୍ୟ କରିବ ସେହି କଂସବୀର
ଚରଣେ ତାର ଖଟିବେ ସବୁ ଦଣ୍ଡଧର ।
ସକଳ ଦେବଗଣଙ୍କୁ ଜିଣିବ ସେ ରଣେ
ଚରାଚର ପୃଥ୍ଵୀ ନାଶ କରିବ ସେ ତେଣେ ।
ଶୁଣ ହୋ ଇନ୍ଦ୍ର କହିଲୁ ତୋତେ ସିଦ୍ଧକଥା
ତେଣୁ ତୁମ୍ଭର ମନକୁ ଲାଗିଲା ଏ ବ୍ୟଥା ।
ବୃହସ୍ପତିର ବଚନେ କହିଲେ ସେ ଶୁକ୍ର
ଭୋ ଗୁରୁ ବିଷ୍ଣୁ ପ୍ରସାଦେ ମୁହିଁ ଦେବ ଚକ୍ର ।
ଅଟନ୍ତି ସେ ଅନୁଗ୍ରନାଥ ଦେବ ସ୍ଵାମୀ
ବେଳେ ବେଳେ ରଖନ୍ତି ସେ ଏ ଅମରଭୂମି ।
ସବୁକାଳେ ଅସୁରେ ତ ଏ ପୃଥ୍ଵୀରେ ଜାତ
ବେଳେ ବେଳେ ନାରାୟଣ କରୁଥାନ୍ତି ହତ ।
ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ବ୍ରହ୍ମା ବେଦପୋଥି ଚୋରୀ
କପଟେ ଶଙ୍ଖେ ଅସୁର ନେଲା ତାହା ହରି ।
ନାରାୟଣ ଆଗେ ବ୍ରହ୍ମା ଜଣାଇଲେ ଯାଇଁ
ଶୁଣିଣ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲେ କମଳାର ସାଇଁ ।
ତକ୍ଷଣେ ମତ୍ସ୍ୟ ରୂପକୁ ଧରି ଦେଇ ହରି
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ବେଦପୋଥି ଆଣିଲେ ଉଦ୍ଧରି ।
କଶ୍ୟପଋଷି ନନ୍ଦନ ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ହେଲା
ଶଙ୍ଖାସୁର ଛଳେ ସୃଷ୍ଟି କରେଣ ଧରିଲା ।
ସପତଦ୍ଵୀପା ସାଗର ଚରାଚର ସୃଷ୍ଟି
ବାମହସ୍ତେରେ ଦାନବ ଧରି କଲା ମୁଷ୍ଟି ।
ତହିଁକି ପୁଣି ରଚିଲେ ନାରାୟଣ ମାୟା
ବରାହରୂପରେ ସ୍ଵାମୀ ବିସ୍ତାରିଲେ କାୟା ।
ଦାନବକୁ ଦେବ କୋପେ ମାଇଲେକ ମୁଥେ
ଦୈତ୍ୟକୁ ମାରି ପୃଥିବୀ ଧଇଲେକ ଦନ୍ତେ ।
ହରିଣ୍ୟକଶିପୁର ସେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭ୍ରାତା ଥିଲା
ଦୁର୍ବାର ଦାନବ ତାର ତେଜ ଅନର୍ଗଳା ।
ଭ୍ରାତୃ ବଇରୀ ବୋଲି ସେ ବିଷ୍ଣୁ ସଙ୍ଗେ ବାଦୀ
ଚଉଦ ଭୁବନଯାକ ସଂଗ୍ରାମରେ ସାଧି ।
ଲକ୍ଷେ ଚଉଷଠି ଯୂଣ ବିସ୍ତାର ତା ଅଙ୍ଗ
ବଜ୍ର ଶକତି ତହିଁରେ ପଡ଼ି ହୁଏ ଭଙ୍ଗ ।
ପ୍ରହଲାଦ ବୋଲି ତାର ପୁତ୍ରେକ ଜନ୍ମିଲା
ପୂର୍ବଜନ୍ମ ହେତୁରୁ ସେ ହରିଙ୍କି ଭଜିଲା ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ସେବା କରଇ ସେହି ଯହିଁ ତହିଁ
ହରିଙ୍କି ବିନୁ ତାହାର ଅନ୍ୟ ଗତି ନାହିଁ ।
ତାହା ଦେଖି ପିତା ତାର ଧଇଲା ବିଖଣ୍ଡ
ଅନେକ ଶାସ୍ତି ଦେଲା ସେ କରି ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
ଶିର ଛେଦି ମାଂସ ତାର ତୂଳା ପ୍ରାୟ କରି
ଗୁଆଘୃତ ଭରି ଅଗ୍ନି ମଧ୍ୟରେ ସଂହରି ।
ମଦିରା ସଙ୍ଗତେ ନେଇ ବାଟିଲା ତା ମାଂସ
କେବେହେଁ ପ୍ରହଲାଦର ନୋହିଲା ବିନାଶ ।
ପୁଣିହିଁ ଶତେକ ବାର ମୁଣ୍ଡ ତାର କାଟି
ହାତ ଗୋଡ଼ ମୁଣ୍ଡ ତାର ପକାଇଲା କୁଟି ।
କୁଟିଣ ବାଟିଲା ପାଟ ମୁଗୁନିର ଶିଳେ
ହାଣ୍ଡିରେ ଭରିଣ ମେଲି ଦେଲା ସ୍ରୋତଜଳେ ।
ତଥାପି ସେ ପ୍ରହଲାଦ ବିନାଶ ନୋହିଲା
ହରି ହରି ବୋଲି ପିତା ସନ୍ନିଧେ ମିଳିଲା ।
ଦେଖିଣ ତାକୁ ଦାନବ ସ୍ତମ୍ଭିଭୂତ ହେଲା
ଆଶ୍ଵସନା କରି ପୁତ୍ର କୋଳେ ବସାଇଲା ।
ହରି ହରି ବୋଲି ପୁତ୍ର କହୁ କିସ ପାଇଁ
ହରି ନ ବୋଲ ପୁତ୍ର ତୁ କହୁଅଛି ମୁହିଁ ।
ମୁଖରେ ଚୁମ୍ବନ ଦେଇ ବୋଲେ ମହାବୀର
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ଈଶ୍ଵର ଦେବ ସେବା କର ।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ବୋଲେ ପୃଥ୍ଵୀରେ କର୍ତ୍ତା ହରି ଏକା
ଚରାଚର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ବିଷ୍ଣୁ ଏକା ସଖା ।
ଶୁଣିଣ ଦାନବ ବୀର କୋପଭର ହୋଇ
କ୍ରୋଟ ଅନଳ ଅଗ୍ନିରେ ମେଲିଦେଲା ନେଇ ।
ସେହି କାଳାନଳ ଅଗ୍ନି ଜଳଇ ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ଚନ୍ଦନ ଶୀତଳ ଲାଗେ ତାର ଦେହଖଣ୍ଡ ।
ବାରଦିନ ଯାଏ କୁଣ୍ଡେ ଭରିଥିଲା ନେଇ
ତେରଦିନ କୁଣ୍ଡ ଜଳେ ଶୀତଳ ଯେ ହୋଇ ।
ତହିଁରେ ରହି ଭକତ ହରି ସୁମରଇ
ମୁଖେ ହରି ହରି ବୋଲି ବାହାର ହୁଅଇ ।
ଏପରି ଅନେକ ଦଣ୍ଡ ଦଣ୍ଡିଲାକ ରାୟେ
କେବେହେଁ ନାଶ ନୋହିଲା ପ୍ରହ୍ଲାଦର କାୟେ ।
କୋପକରି ବୋଲେ ଦୈତ୍ୟ ପ୍ରହ୍ଲାଦକୁ ଚାହିଁ
କହ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ତୋର ବିଷ୍ଣୁ ଅଛି କାହିଁ ।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ବୋଲେ ଭୋ ପିତା ବିଷ୍ଣୁସର୍ବ ବ୍ୟାପୀ
କୀଟୁଁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ଧାତା ଅଛି ବ୍ୟାପୀ ।
ଜୀବ କି ଅଜୀବ ହରି ସବୁ ଦେହେ ଅଛି
ଶୁଣରେ ପାପ ଦେହୀ ଏ ସ୍ତମ୍ଭରେ ପୁରିଛି ।
ଶୁଣି ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଦାନବ ହୋଇ କୋପଚିତ୍ତ
ଅଧର କମ୍ପାଇ ସ୍ଵସ୍ତେ ମାରେ ପାଦଘାତ ।
ତକ୍ଷଣେ ସ୍ତମ୍ଭରୁ ହରି କ୍ରୋଧେ ଅବତରି
ବୁକୁ ବିଦାରିଲେ ସରସିଂହ ରୂପ ଧରି ।
ସେ ପ୍ରହଲାଦର ପୁତ୍ର ବୈରୋଚନ ହେଲେ
ସ୍ତିରୀରୂପ ଧରି ତାକୁ ହରି ବିନାଶିଲେ ।
ବଇରୋଚନର ପୁତ୍ର ହେଲା ରାଜା ବଳୀ
ପୃଥ୍ଵୀ ନ ସହିଲା ଜାଣ ତାହାର ଆର୍ଦୋଳି ।
କପଟେ ତାହାକୁ ଦାନ ମାଗି ଜଗନ୍ନାଥ
ତିନିପାଦ ଭୂମି ଘେନି ଚାପିଲେ ଅନନ୍ତ ।
ପର୍ଶୁରାମ ରୂପ ହରି ଧରି ସନ୍ଥହିତେ
ରେଣୁକା ଗର୍ଭରେ ଜାତ ଦୁଷ୍ଟଙ୍କ ନିମନ୍ତେ ।
ଯମଦଗ୍ନି ମୁନି କୁଳେ ହେଲେ ଅବତାର
ପୃଥ୍ଵୀକି ନିକ୍ଷତ୍ରି କଲେ ଏକୋଇଶ ବାର ।
ରାମ ଅବତାରେ ମାରି ରାବଣର ବଂଶ
ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ଲଙ୍କାପୁର କଲେ କପି ଘେନି ଧ୍ଵଂସ ।
ବେଳେ ବେଳେ ଲାଗଇ ତ ଦାନବଙ୍କ ଭୟ
ଉପାୟ କରିଣ ହରି କରେ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷୟ ।
ତାଙ୍କ ପ୍ରସାଦେ କାହାକୁ ଦେବେ ନ ଡରନ୍ତି
ଶୁକ୍ର ବୃହସ୍ପତି ବସି ଏମନ୍ତ ଭାଳନ୍ତି ।
ଏଥୁଅନ୍ତେ ଶୁଣିମା ନା କଥା ଦିବ୍ୟ ବାଣୀ
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ତୁ ହୋ ନୃପ ଚୂଡ଼ାମଣି ।
ମୁର୍ଦ୍ଧା ଅଭିଷେକୀ ଯହୁଁ ହେଲା କଂସରାୟେ
ସାତବଂଶ ଯାଦବ ସେ କଂସକୁ ବିନୟେ ।
ନିଜ ରାଷ୍ଟ୍ର ପରରାଷ୍ଟ୍ର ଯହିଁ ଯଥା ବିଧି
ଆସ୍ଥାନରେ ବସି କଂସ କରେ ସର୍ବସିଦ୍ଧି ।
ଛପନ କୋଟି ଯାଦବ ପରିବାରୀ ପଣେ
କଂସ ରାଜା ସନ୍ନିଧ୍ୟାନେ ଥାନ୍ତି ଅନୁକ୍ଷଣେ ।
ରାଜ୍ୟ ସିଂହାସନ ସବୁ କଂସ ହାତେ ଦେଇ
ରହିଲା ସେ ଉଗ୍ରସେନ ଭୟେ ତୁନି ହୋଇ ।
କଂସର ସାନ ସୁନାସ ନାମେ ମହାବୀର
ଅନୁବ୍ରତେ ଖଟିଥାଇ କଂସର ଛାମୁର ।
ପାତ୍ର ଅମାତ୍ୟ ଯେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କର ମୂଳେ
ମହୀକି ଭୋଗ କରଇ କଂସ ମତିଭୋଳେ ।
ଗୁପ୍ତେ ଚାରଗଣ ରାତ୍ର ଦିବସ ବୁଲନ୍ତି
ସୁନ୍ଦର ଯୁବତୀ ଦେଖି ବଳେଣ ହରନ୍ତି ।
କଂସ ଛାମୁରେ ଦିଅନ୍ତି ନେଇ ଚାରଗଣ
ଗଉରବ ସ୍ତିରୀଙ୍କୁ ସେ କରଇ ରମଣ ।
ଅତି ସୁନ୍ଦର ଦେଖିଲେ ପୁରେ ରଖେ ଧରି
ପର ସ୍ତ୍ରୀ ପାଇ ଆପଣା ସ୍ତିରୀ ପ୍ରାୟ କରି ।
ପରଧନ ପରସ୍ତିରୀ ବଳାତ୍କାରେ ହରି
ଗାଭୀ ଶୃଙ୍ଗାର କରଇ ବଳେ ଧରି କରି ।
ରାଜାଧିରାଜ ପଣେ ସେ ଅଇରି ଗଞ୍ଚଇ
ଭୁଜବଳ ପରାକ୍ରମେ ପାଦରେ ଖଟାଇ ।
ନିର୍ଦ୍ଦୋଷ ଲୋକଙ୍କୁ ଦୋଷ ଦେଇଣ ମାରଇ
ବିଚାର ନ କରି ବିନା ଦୋଷରେ ଦଣ୍ଡଇ ।
ଅନେକ ସମ୍ପଦେ କଂସ ଭୁଞ୍ଜେ ରାଜପଦ
ସଂଗ୍ରାମେ କେ ସରି ନାହିଁ ତିନିପୁର ମଧ୍ୟ ।
ଦୁଷ୍ଟଜନ ନିବାରଣ କର ଦେବହରି
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ ଯେ ଶରଣ ତୋହରି ।
କଂସର ଦିଗ୍ବିଜୟ ଓ ଦୃମିଳ ରାକ୍ଷସ ବଧ
ସମ୍ପାଦନାଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି କେତେ ଦିନ ଗଲା
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି କେଶୀ ଛାମୁରେ କହିଲା ।
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶେ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ମହାମଲ୍ଲ
ରାଜାଧିରାଜ ଈଶ୍ଵର ଅରି ଉର ଶଲ ।
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ଲୁଚାଇ କି ଏ ପୁରେ ରହିବା
ଦିଗବିଜେ କରି ରାଜାମାନଙ୍କୁ ଜିଣିବା ।
ଆମ୍ଭ ଅମାନିଆମାନଙ୍କୁ ରଖି ରବିତଳେ
ଅମାନିଆଙ୍କୁ ଯେ ବାନ୍ଧି ଆଣି ଭୁଜବଳେ ।
ରାଜାଙ୍କର ରାଜ୍ୟଧନ ଉଜାଡ଼ି ଆଣିମା
ସନ୍ଧାନ ଦେଲେ ଛାଡ଼ିବା ଧନଦ୍ରବ୍ୟ ସୀମା ।
ସଦମାର୍ଗେ ଯେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରିବାକ ସେବା
ତାହା ଆୟ ଆମ୍ଭେ ତାଙ୍କୁ ପଛେ ସମର୍ପିବା ।
ଯେ ରାଜା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଜାଣ ନ ମାନିବ ଢାଳେ
ତା ରାଜ୍ୟ ଧନ ଛଡ଼ାଇ ଆଣିବାକ ବଳେ ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଜିଣି କରିବା ଆମ୍ଭେ ମହୀଭୋଗ
କ୍ଷତ୍ରି ବୃତ୍ତି କରିବାକୁ ହୁଅ ଉଦବେଗ ।
ଯେ ଆମ୍ଭର ସଦବିଦ୍ୟା କୁଶଳକୁ ଛାଡ଼ି
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ଥାଉଁ ଆମ୍ଭେ ଏଥେ କିପାଁ ପଡ଼ି ।
ଏଥକୁ ଭୀତି ତୁମ୍ଭେ ନ କର ଦୈତ୍ୟରାୟେ
ଦିଗବିଜେ କରିଯିବା ମେରୁ ପାଖଯାଏ ।
ଯୁକତେ ହେଉଛି ଦେଖ ଗ୍ରୀଷ୍ମଋତୁ ଶେଷ
ବରଷା ହେଲାଣି ଆସି ପ୍ରଥମ ଯେ ମାସ ।
ଠାବେଠାବେ ଦେବଲୋକେ ଭୋଜି ତୃଣପାଣି
ଚାଉଳ ପରିବା କରି ବଳଦେ ପଲାଣି ।
କେବଣ ରାଜାର ସୀମା ବସିବାକ ମାଡ଼ି
ଧନ ଭଣ୍ଡାର ସହିତେ ଆଣିମା ଉଜାଡ଼ି ।
ସଙ୍ଗେ ଚଳାଇ ବିମାନ ଖଟ ଆଦିକରି
ବାଣ ବଣିଜାର ସଙ୍ଗେ ଥିବାକ ତୁମ୍ଭରି ।
ଏହିମତେ ଦିଗବିଜେ କରି ଦେବରାୟେ
ପ୍ରଭୁ ତେଜ ବିକାଶିବ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଯାଏ ।
କେଶୀ ବଚନ ଶୁଣିଣ କଂସ ବିଚାରିଲା
ଯିବା ଚାଲ କେଶୀ ବୋଲି ରାଜା ଆଜ୍ଞା ଦେଲା ।
ସାଜ ସାଜ କେଶୀ ଦଣ୍ଡ ସାଜହୋ ବୋଇଲା
ରାଜାର ଆଜ୍ଞାରେ ସମଦଣ୍ଡ ସେ ସାଜିଲା ।
ବୀରତୁର ଶବଦରେ କମ୍ପିଲା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ
ଦଲ ଦଲ ହେଉଅଛି ପୃଥ୍ଵୀ ନବଖଣ୍ଡ ।
ଭେରି ତୁରୀ ଶଙ୍ଖ ଦମା ମଙ୍ଗଳ ମହୁରୀ
ଟମକ ନିଶାଣ ଢୋଲ ମର୍ଦ୍ଦଳ କାହାଣୀ ।
ବିଜିଘୋଷ ଦାଉଣ୍ଡୀ ଯେ ଅଳା କଢ଼ାବେଣୀ
ବଇଁଶୀ ବୀର କାହାଳୀ ବାଜେ ପୁଣି ପୁଣି ।
ଅଶ୍ଵଙ୍କର ହ୍ରେଷାରବ ହସ୍ତୀ କଣ୍ଠଦାନ
ପ୍ରବଳ ତଡ଼ିବଡ଼ି ଯେ ଅପ୍ରମିତ ଶବ୍ଦ ।
ପାତାଳେ କମ୍ପେ ବାସୁକି ଅହି ସସ୍ରଫେଣୀ
ପାଦଭରେ ଟଳମଳ ହୋଇଲା ଧରଣୀ ।
ଯଦୁ ଭୋଜବଳ ସେହି ଅକତିକ ଥାଟ
ଅନ୍ଧକ ଚୁହାଣ ବିଷ୍ଣୁ ଲୋକ ଯେ ମୁରାଟ ।
ଏମନ୍ତେ ଯେ ସାତବଂଶ ଜାଣ ବିଦ୍ୟାମାନ
ଭୋଜବଂଶରେ ଯେ କଂସ ଅଟଇ ରାଜନ ।
ଅତି ବଡ଼ ଯୋଦ୍ଧା ଯଦୁବଳ ଯେ ଅଟନ୍ତି
ସଂଗ୍ରାମେ ପ୍ରାୟେ ପଛକୁ କେହି ନ ଘୁଞ୍ଚନ୍ତି ।
ବଡ଼ ପ୍ରତାପୀ ଛପନ କୋଟି ଯଦୁବଳ
କାହାକୁ ହିଁ ଶଙ୍କା ନାହିଁ ଅତି ଅନର୍ଗଳ ।
ନବକୋଟି ହସ୍ତୀ ତେରକୋଟି ଯେ ପଦାତି
ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ ତୁରଙ୍ଗମ ଅର୍ବୁଦେକ ରଥୀ ।
ଏତେକ କଂସ ରାଜାର ଅଙ୍ଗବଳ ସୈନ୍ୟ
ବୀର ମର୍ଦ୍ଦନ ସେ ତାକୁ ନୁହନ୍ତି କେ ସମ ।
ଅଷ୍ଟ ରତନ ନିର୍ମାଣ ରଥ ଦିବ୍ୟ ଶୋଭା
ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଆଦିତ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଦାଉ ଦାଉ ପ୍ରଭା ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳଶ ତହିଁ ରଙ୍ଗବର୍ଣ୍ଣ ଧ୍ଵଜ
ନୀଳମେଘ ବିରାଜେ ବି ବିଜୁଳିର ତେଜ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣର ଛାଏଣୀ ଯେ ପିତୁଳା ବିଶାଳ
ଉଡ଼ନ୍ତି ତହିଁ ମୁକୁତା ତ୍ରୋଣା ମାଳ ମାଳ ।
ଅପୂର୍ବ ଦେବାଙ୍ଗବାସ ଝୀନ ଦିବ୍ୟଜ୍ୟୋତି
ହୀରାର କାଠି ଦର୍ପଣ ଦିଶେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି ।
ଚମ୍ପା ଯେ ବକୁଳ ଯୁଈ ଯାଈ ନାଗେଶ୍ଵର
ରଙ୍ଗ ପାଟଝୁମ୍ପା ହାର ଲମ୍ବେ ମାଳ ମାଳ ।
ମୁକୁତା ପରାୟ ପୁଷ୍ପ ସୁବର୍ଣ୍ଣର ଘଣ୍ଟି
ନୀଳା ସଙ୍ଗେ ପୋହଳା କି ମୁକ୍ତା ସଙ୍ଗେ କଣ୍ଠୀ ।
ମାରାଗର ଖମ୍ଵୁ ସବୁ ସ୍ଫଟିକର କାଣ୍ଡ
ଗଦା ମୁଦ୍ଗର ପରଶୁ ପଖର କୋଦଣ୍ଡ ।
ଅସିପତ୍ର କମାଣ ଯେ ତୂରୀ ଆଦି କରି
ସ୍ନେହ୍ନା ଯମଦାଢ଼ କାତି କନକର ଛୁରୀ ।
ନାନାଦି ଶସ୍ତ୍ର ଧରିଣ ବୀରବେଶ ହୋଇ
ରଥର ଉପରେ କଂସ ବିଜେ କଲା ଯାଇ ।
ବାହେ ବୀରନେତ ଶିରେ ମୁକୁତା ତ୍ରିଶାଖା
ବିଦ ମୁଦି କଙ୍କଣରେ ଦିବ୍ୟ ଚାରୁରେଖା ।
ଅପୂର୍ବ ଅଶ୍ଵ ବାଛିଣ ଯୋଚିଲା ସାରଥୀ
ପବନ ଗତି ପ୍ରମାଣେ ଅଶ୍ଵଙ୍କର ଗତି ।
ହସ୍ତୀଙ୍କ ପୃଷ୍ଠ ଉପରେ ଯୋଡ଼ି ବଜ୍ରସେହ୍ନା
ତମ୍ଵୁ ସାଜରେ ସାଜେଣି ଫରହର ବାନା ।
କର୍ଣ୍ଣରେ ବଳୟ ସେ ଯେ ଅଷ୍ଟରତ୍ନ କମ
ବିଜୁଳିର ଜ୍ୟୋତି ଜିଣି ବିରାଜଇ ହେମ ।
ସକଳ ଦଉଡ଼ି ପାଟ ସୂତାରେ ବାନ୍ଧେଣି
ହୀରା କୁସୁମ କପାଳେ ବିରାଜଇ ପୁଣି ।
ଆଢ଼େଣି ଆଙ୍କୁଶ ଶ୍ଵେତ ଚାମର ସୁବାସ
ବୀରଘଣ୍ଟି ଘାଗୁଡ଼ିରେ ମଣ୍ଡି ଚଉପାଶ ।
ଆଷାଢ଼େ ଯେହ୍ନେ ଦିଶନ୍ତି ପରବତମାଳ
ଆକାଶମାର୍ଗେ ଧାମନ୍ତି ଯେହ୍ନେ ଘନମାଳା ।
ହସ୍ତୀ ଆରୋହୀ ମାହୁନ୍ତେ ତେମନ୍ତ ଦିଶନ୍ତି
ରଥେ ଚଢ଼ି ରଥୀ ଘନ ପରାୟ ଗମନ୍ତି ।
ଉପମା ଦେବାକୁ ବଳେ ଅବଶ୍ୟ ମୋ ମତି
ବଡ଼ ପ୍ରତାପୀ ଅଟଇ ସେ କଂସ ନୃପତି ।
ରାଉତ ମାହୁନ୍ତମାନେ ଅଶ୍ଵ ଗଜ ଚଢ଼ି
ଯିବାର ତଡ଼ବଡ଼ି କି ମେଘ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ।
ରଙ୍ଗ ଟୋପାର ଆଢ଼େଣି ବାଖରର ମୂଳେ
ସମୁଦ୍ର ଲହରୀ ଯେହ୍ନେ ଅତି ଅନ୍ତରାଳେ ।
ପାଇକଙ୍କ ହାତେ ଧନୁ ଆଢ଼ଣି ଯେ ଫରୀ
କୁନ୍ତ କାଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡା ଦଣ୍ଡା ସାବେଳି ଆବୋରି ।
କଟିର ବୀରଘଣ୍ଟା ଯେ କୋଳାହଳ ବାଜେ
ବସନ୍ତ ପାଟପତନୀ ଶିର ପରେ ସାଜେ ।
ବିଭୂତି କାଇମାଟିକି ଚକଟିଣ ସାନ୍ଧି
ନେତ ପଦନୀ ସିନ୍ଧୁଆ ପାଟକରେ ବାନ୍ଧି ।
ରଥ ହାତି ପଦାତିକ ମୁଖରାବ କରି
ଖଞ୍ଜାମୂଳେ ରହିଲେ ଯେ ରାଉତେ ଆବୋରି ।
ସୁନାସ ନାମେ ଯେବଣ କଂସର ଅନୁଜ
ଯୁଦ୍ଧର ନିମନ୍ତେ ବୀର ହେଲା ସଜବାଜ ।
କରେଣ କୋଦଣ୍ଡ ଦାଣ୍ଡ ଦିବ୍ୟବେଶ ହୋଇ
କଂସ ଛାମୁରେ ଦର୍ଶନ କଲା ବୀର ଯାଇ ।
ଉଦ୍ଧବ ଅକ୍ରୁର ଅନାଧୁଷ୍ଟ ଶତଧନୁ
ଶତ୍ରାଜିତ ଯେ ପ୍ରସନ୍ନାଜିତ ବୀରଭାନୁ ।
ବୀରବାହୁ ଯେ ଅଜିତ କଣ୍ଠ ବେଲାଉଳ
ବସୁଦେବ ସୁଦେବ ଯେ ବୀର କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ।
କୁମୁଦ ଯେ କଉଶିକ ବଂଶ ଆଦିକରି
ଆପେ ବିଜେ କଂସରାଜା ବୀରବେଶ ଧରି ।
ମଉଡ଼ମଣି ମୁକୁଟ ମଥାରେ ବାନ୍ଧଇ
ନବରତ୍ନ କର୍ଣ୍ଣାଞ୍ଚଳ ସୀମନ୍ତେ ଖଞ୍ଜଇ ।
କର୍ଣ୍ଣେ ବୀରମଲ୍ଲୀ କଣ୍ଠେ ମୁକୁତାର ମାଳେ
ଆବର ମୁକୁତା ଝରା ଲମ୍ଵାଇଲେ ଗଳେ ।
ଜଗଦ୍ବଳା ବୀରବର ତୋଡ଼ର ବାହୁଟି
ଭୁଜରେ ଶୋଭିତ ତାର ଲୁହାଧନୁ ଗୋଟି ।
ଦେଖି କମ୍ପିଲେ ବିବୁଧେ ପଳାଇ ଗଗନୁ
ତେଜ ବିକାଶେ ଯେସନେ ସହସ୍ରକ ଭାନୁ ।
ଗଦା ମୃଦୁଗର ବେନି ପାରୁଶରେ ଥୋଇ
ମଙ୍ଗଳ ବେଳେ ବସିଲା ବୀର ରଥେ ଯାଇ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଯେ ଆବୋରିଛନ୍ତି ବେନି ପାଶ
ଜିଣି ନ ପାରିବେ ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ହେଁ ସହସ୍ର ।
ଷଣ୍ଢା ବକା ଅଘା କେଶୀ ଚାଣୁର ମୁଷ୍ଟିକ
ଶକଟା ଧେନୁକା ମୁଳେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଯାକ ।
ଏ ଆଠବୀରେ ଅଟନ୍ତି ରଣେ ରଣରଙ୍କା
ବେଦ ଦାନବଙ୍କୁ ସେହି ନ କରନ୍ତି ଶଙ୍କା ।
ଏ ବିଧିରେ ହେଲେ ପୁଣି ସମସ୍ତେ ଯେ ସଜ
ରଥ ପାରୁଶେ ରହିଲେ ମଦମତ୍ତ ଗଜ ।
ଗଜ ପାରୁଶେ ରାଉତ ଏହା ମହାଯୋଦ୍ଧୀ
ରାଉତଙ୍କୁ ଆବୋରିଲେ ସର୍ବେ ଏହି ବିଧି ।
ଏହି ବିଧି ସଇନି ଅଷ୍ଟାଦଶପଦ୍ମ ଲେଖା
ସାତବଂଶ ଯାଦବେ ଯେ ରଣେ ରଣରଙ୍କା ।
ଉଦ୍ଦଣ୍ଡ ଆଲମ୍ଵ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ପାଟଛତି
ନେତ ପାଟର ଚିରାଳ ଉଡ଼େ ପନ୍ତି ପନ୍ତି ।
ସିନ୍ଧୁଘୋଷ ଜିଣି ଶୁଭୁଅଛି ମୁଖନାଦ
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ ହୋଇଲା ସ୍ତବଧ ।
ସୈନ୍ୟଙ୍କ ଉତ୍ସୁକେ ଆପେ କଂସାସୁର ରାୟେ
ପୁଲକିତ ରୋମାବଳି ବିହସିତ କାୟେ ।
ଉଗ୍ରସେନଙ୍କୁ ସମ୍ମୁଖେ ରାଇ ଦେଇ ଦୀକ୍ଷା
ଭୋ ପିତା ଆସିବା ଯାଏ ରାଜ୍ୟ କର ରକ୍ଷା ।
ତୁମ୍ଭ ପ୍ରସାଦେ ପିତା ମୁଁ ଦିଗବିଜେ କରିବି
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତଳ ମୁଁ ସକଳ ସାଧିବି ।
ଆଜ୍ଞାପାଇ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜ୍ୟରେ ରହିଲା
ଶୁଭଯୋଗେ ଘେନି କଂସ ଦଣ୍ଡ ଚଳାଇଲା ।
ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଲ ଦ୍ଵିତୟା ବୃହସ୍ପତି ବାର
ବାଣିଜ୍ୟ ନାମେ କରଣ ଭୋଗ ସେ ଦିନର ।
ପୁଷ୍ୟାନକ୍ଷତ୍ର କକଡ଼ା ଚନ୍ଦ୍ର ହୁଏ ଭୋଗ
ବୃହସ୍ପତି ବାର ଚନ୍ଦ୍ର ବିଷକୁମ୍ଭ ଯୋଗ ।
ଉଷାବେଳ ଜାଣି ଗଡ଼ୁ ବାହାରିଲା କଂସ
ଅପ୍ରମିତ ସୈନ୍ୟ ସଙ୍ଗେ ଛନ୍ତି ସାତବଂଶ ।
ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ବେଢ଼ିଛନ୍ତି ସଙ୍ଗେ
ଆଧି ଉପାଧି ବାରତା ଜାଣାନ୍ତି ସେ ବେଗେ ।
ସଧୀରେ କଂସ ରାଜନ ସମଦଣ୍ଡ ବାହି
ଉତ୍ତର ମୁଖେ ଯମୁନା ନଦୀ ପାର ହୋଇ ।
ମାର ମାର ଧର ଧର ଶୁଭେ ମୁଖଧ୍ଵନି
ପାଦଭରେ ଦଲଦଲ ହୁଅଇ ମେଦିନୀ ।
ପାତାଳେ ବାସୁକୀ ଟେକି ନ ପାରଇ ଫେଣି
ଧୂଳି ଉଡ଼ନ୍ତେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଦିନମଣି ।
ଯମୁନା କୂଳୁଁ ଥୋକାଏ ଦୂର କଂସ ଗଲା
ଗୋମତୀ ନଦୀରେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ।
ଚତରଙ୍ଗ ବଳ ତାର ଯାନ୍ତି ଅତି ବେଗେ
ଶୂରବନ୍ତ ସକତା କେ ନ ମିଳଇ ଆଗେ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ଅପୂର୍ବ ରହସ୍ୟ
ଦୃମିଳ ଦୈତ୍ୟ ସେ ବନେ ଅଟଇ ନରଶେ ।
ଗୋମତ ପର୍ବତଶିଖେ ବସି ବୀରମଣି
ମନେ ଉଚ୍ଚାଟ ପାଇଲା ମୁଖରାବ ଶୁଣି ।
ତଳକୁ ଚାହିଲା ଦୈତ୍ୟ ନେତ୍ର ସ୍ଥିର କରି
ଦେଖିଲା ସେ ସମଦଣ୍ଡ ଆସିଛନ୍ତି ପୁରି ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଘୋର ଶବଦ ମୁଖ ପ୍ରତିଧ୍ଵନି
ପଦାଘାତେ କମ୍ପମାନ ସକଳ ମେଦିନୀ ।
ବେଳୁବେଳ ସୈନ୍ୟ ବେଗେ ଆସୁଛନ୍ତି ମାଡ଼ି
ମହା ମେଘରେ ଯେସନେ ଶୁଭେ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ।
ତାହା ଦେଖି ଦାନବର କମ୍ପିଲା ସର୍ବାଙ୍ଗ
କୋପାନଳେ ଯିବାକୁ ସେ ହେଲା ଉଦବେଗ ।
ଗଦାବର ବୁଲାଇ ସେ ଧାଏଁ କୋପାନଳେ
ଧାତିକାରେ ମିଳିଲା ସେ ପର୍ବତର ତଳେ ।
ଅସଂଖ୍ୟ ସୈନ୍ୟ ଆସନ୍ତି ଦେଖଇ ସେ ଆଗେ
ରହ ରହ ବୋଲି ବୀର ଓଗାଳିଲା ରାଗେ ।
ବହୁତ ସୈନ୍ୟ ଦେଖିଣ ସେ ଅସୁରମଣି
ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ଚାହିଁ ପଚାରିଲେ ବୀର ପୁଣି ପୁଣି ।
ବାଳକଭାବ ତୁମ୍ଭର ଜାତିରେ ମାନବା
ବାଟ ନ ଜାଣି ଏ ବାଟେ ଅଇଲ କି ବାବା ।
ମୋର ବନସ୍ତକୁ କିପାଁ ପକାଉଛ ଭାଙ୍ଗି
ନିଶ୍ଚୟ ଯମ ପୋଛିଲା ଜାଣ ତୁମ୍ଭ ପାଞ୍ଜି ।
ନ ଜାଣି ଶତ୍ରୁ ତୁମ୍ଭେ ରେ ହେଲ କି ଆରମ୍ଭେ
ଭଲେ କି ଛାଡ଼ିଦେବୁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କି ଆମ୍ଭେ ।
କାଳାନଳ ମୂର୍ତ୍ତି ଆଜି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଭେଟିଲା
ଏତେବୋଲି ଦୈତ୍ୟମଣି କୋପରେ ଧାଇଁଲା ।
ଆରେ ମୂଢ଼ ମୋ ପ୍ରତିଜ୍ଞା ଶୁଣିଲ କି ନାହିଁ
ଅକଣ୍ଟକ ବନ ମୋର ଭାଙ୍ଗିଲା କିପାଁଇ ।
ଏହିକ୍ଷଣି ସମସ୍ତେ ରେ ଯିବ ପ୍ରାଣେ ନାଶ
ଏହା କହିଣ ଦାନବ ବହିଲାକ ରୋଷ ।
ଗଦାବର ବୁଲାଇଣ ଧାଇଁଗଲା ରାଗେ
ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ଉପରେ ଗଦା ପିଟିଲାକ ବେଗେ ।
ହୁଂକାର ନାଦ କରିଣ ଛାଡ଼େ ସିଂହରଡ଼ି
ମେରୁ ମନ୍ଦରଗିରି କି ପଡୁଅଛି ଝଡ଼ି ।
ଦନ୍ତେ ଦନ୍ତ ଚାପି ବୀର ମାରେ ବଜ୍ରମୁଷ୍ଟି
ପଡ଼ି ହସ୍ତୀର ଲଲାଟ ପାଟି ଯାଏ ଫାଟି ।
ରଥକୁ ଧରି କଚାଡ଼େ ରଥର ଉପରେ
ଗର୍ଜିଣ ଦାନବମଣି କମ୍ପେ କୋପଭରେ ।
ଚାରି ପାଖ ଖେଦି ମାରେ ବୀର ବଜ୍ରନାତ
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ପଡ଼ିଲେ ବହୁତ ।
ଅଶ୍ଵଙ୍କ ଉପରେ ନେଇ ଅଶ୍ଵଙ୍କୁ କଛାଡ଼ି
ବାହାନାଦ କରିଣ ସେ ଛାଡ଼େ ସିଂହରଡ଼ି ।
ବାମକରେ ହସ୍ତୀଙ୍କର ଥୋର ହସ୍ତ ଧରି
ଆରେକ କରେ ମାରଇ ରଦା ପିଟିକରି ।
ଅଶ୍ଵ କଦାତିକ ବଳ ପାଦେ ମରଦଇ
ବିଦ୍ୟୁତ ଜ୍ୟୋତି ପରାୟ ଗଗନେ କ୍ଷେପଇ ।
ବେଳକୁ ବେଳ କୋପରେ ଦିଶଇ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳ
ଅଧରେ ଦାନ୍ତକୁ ଚାପି ଧାଏଁ ମହାବଳ ।
କାମରୂପୀ ଦଇତ ସେ ଜାଣେ ନାନାମାୟା
ମନ୍ଦର ଗିରି ସମାନେ ବଢ଼ାଇଛି କାୟା ।
ଆକାଶ ମାର୍ଗରେ ତାର ମଥା ଲାଗେ ଯାଇ
ଦେଖି ଦେବେ ସ୍ଵର୍ଗୁ ଡରେ ଗଲେ ଆଡ଼ ହୋଇ ।
ମହାଶାଳତରୁ ପ୍ରାୟ ଦିଶଇ ତା ଭୁଜ
ଦୀର୍ଘରେ ସେ ଚାରିଗୁଣ ଅଙ୍ଗଳିକି ଗୋଜ ।
ଉଡ଼ନ୍ତା ପର୍ବତ ପ୍ରାୟ ଦିଶେ ପାଦବେନି
ଚକ୍ଷୁଦୁଇ ରଙ୍ଗବର୍ଣ୍ଣ ଜଳଇ କି ବହ୍ନି ।
ରଟମଟ ବେନି ପାଟି ଭୟଙ୍କର ଦିଶି
ଯାଦବବଳ ପଳାଇ ଗଲେ ରଣେ ତ୍ରାସି ।
ଲହଲହ ଜିହ୍ଵା ଅତି ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି
ନିର୍ଧୂମ ଅନଳ ପ୍ରାୟ ବିରାଚଇ ଜ୍ୟୋତି ।
ନିଃଶ୍ଵାସର ବାତେ ରଥ ଗଜ ଯେ ଉଡ଼ନ୍ତି
ଅନେକ ଦୂରରେ ଯାଇ ଭୂମିରେ ପଡ଼ନ୍ତି ।
ଅନେକ ସୈନ ମାଇଲା ସେହି କୋପଭରେ
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକୁ ମର୍ଦ୍ଦଇ ହସ୍ତରେ ।
ପଦାଘାତରେ କାହାକୁ କରେ ମସିଗୁଣ୍ଡା
ରଣ ଧନ୍ଦୋଳ କରିଣ କମ୍ପାଇ ପ୍ରଚଣ୍ଡା ।
ଭୈରବ ମୁରତି ଧରି ଧାଏଁ ମହାରୋଷେ
ଭୟରେ ଯାଦବ ବଳ ନ କହନ୍ତି ପାଶେ ।
ରକତେ କର୍ଦ୍ଦମ ହେଲା କେଡ଼େ ମହୀସ୍ଥଳି
ନିରନ୍ତରେ ମଡ଼ାପରେ ମଡ଼ା ପଡ଼େ ଢଳି ।
ନିର୍ଦ୍ଦୟ ନରପେକ୍ଷ ସେ ଅସୁରର ଅଙ୍ଗ
ମାରଇ ପଦାଘାତରେ କରି ରଣରଙ୍ଗ ।
ପଳାନ୍ତି ପଛକୁ ଡରେ ନ ଚାହାନ୍ତି କେହି
ଅସମ୍ଭାଳ ହୋଇଲାକ ସବୁଙ୍କରି ଦେହୀ ।
ସୁନାସ ନାମେ ଯେ କଂସବୀର ସାନଭାଇ
ଡାକିଲା ସୈନ୍ୟ ମୁଖକୁ ଚାହିଁ ଶବଦାଇ ।
ରହ ରହ ବୋଲି ବୀର ଓଗାଳିଲା ଯାଇଁ
ଦୈତ୍ୟର ଛାମୁରେ ରଥ ଟେକିଲାକ ନେଇ ।
ଅନର୍ଗଳ ଧନୁଶର ଧରି ଉଗ୍ରସେନି
ଧାତିକାରେ ମାଇଲା ସେ ଶକ୍ତି କରେ ଘେନି ।
ବେନିଶତ ବାଣ ପୁଣି ବସାଇଲା ଗୁଣେ
ଦାନବର ଉପରକୁ ବିନ୍ଧେ ଅତିଟାଣେ ।
ହାତର ଛଟକେ ବୀର ପଞ୍ଚସସ୍ର ବାଣ
ରେରେକାର କରି ଡାକିହାକି ବିନ୍ଧେ ପୁଣ ।
ଅର୍ଦ୍ଧ ନିଶ୍ଵାସକେ ବାଣ ସନ୍ଧି ବିନ୍ଧେ ଲକ୍ଷେ
ବିନ୍ଧନ୍ତେ ବାଣ ତାହାର ଗଲା ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ।
ଅପ୍ରମିତ୍ର ବାଣ କୋପେ ପେଷି ମହାବଳୀ
ଆକାଶ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଦେବ ଅଂଶୁମାଳି ।
ଦେଖିଣ ଦୃମିଳାସୁର ମୃଦ୍ଗର ବୁଲାଇ
ବାଣ ଆସନ୍ତେ ସେ ବୁକୁ ପାତିଲାକ ନେଇ ।
ସୁନାସର ବାଣମାନ ଦୈତ୍ୟ ଅଙ୍ଗେ ପଡ଼ି
ଭଇରବ ରୂପ ଧରି ଛାଡ଼େ ସିଂହ ରଡ଼ି ।
ଥୋକାଏ ବାଣ ନିଶ୍ଵାସ ବାତେ ଗଲା ଉଡ଼ି
ଥୋକାଏ ଦଇତ୍ୟ ଦେହେ ବାଜି ପଡ଼େ ଝଡ଼ି ।
ସୁନାସ ଛାମୁରେ ଦୈତ୍ୟ ମିଳିଲାକ ଆସି
ରାହୁଗ୍ରହ ଗ୍ରାସିଲା କି ଆସି ରବି ଶଶୀ ।
ଗଦାବର ବୁଲାଇଣ ପିଟିଲା ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ସୁନାସର ରଥ ଭାଙ୍ଗି ଦେଲା ମସିଗଣ୍ଡ ।
ସାରଥି ତାହାର ମଲା ଚାରି ଅଶ୍ଵ ମଲେ
ସୁନାସ ରଥରୁ ଡେଇଁ ଉଭା ଭୂମିତଳେ ।
ବିରଥ ହୋଇଲା ସେହି ଉଗ୍ରସେନ ବଳା
ଧାତିକାରେ ଧରିଲା ସେ ଖଡ଼ଗର ଫଳା ।
ଅସିପତ୍ରକୁ ବୁଲାଇ ଧାଇଁ ଯାଇଁ ବେଗେ
ଦାନବ ଶରୀରେ ବୀର ମାରେ ଅତି ରାଗେ ।
ଦେଖି ଦୃମିଳ ପାତିଲା ନେଇ ତାର ମୁଣ୍ଡ
ଶିରେ ବାଜି ଅସିପତ୍ର ହେଲା ଶତଖଣ୍ଡ ।
ନିସତ ହୋଇଲା କଂସ ଅସୁର ଅନୁଜ
ବାଳ ଧରି କାଖେ ତାକୁ ଯାକିଲା ଦନୁଜ ।
ବକକୁ ଘେନି ଯେସନ ଦିଶଇ ଶାମଳ
ଚଉକତି କ୍ଷେପଇ ସେ ଦୈତ୍ୟ ଅନର୍ଗଳ ।
ଗତଆତ୍ମା ହୋଇ ଉଗ୍ରସେନର ନନ୍ଦନ
ରୁଧିର ବହଇ ନବଦ୍ଵାରୁ ଘନ ଘନ ।
ସୁନାସ ପାଖେ ଯେତେକ ଯଦୁବଳ ଥିଲେ
ରଣେ ଭଙ୍ଗ ପାଇ କଂସ ଛାମୁରେ କହିଲେ ।
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶେ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ଗୁଣନିଧି
ଅଖଡ଼େ ହରାଇ ଦେଲା ଏଡ଼େକ ସମୃଦ୍ଧି ।
ଭାଇ ତୁମ୍ଭର ସୁନାସ ପ୍ରାଣେ ଯିବ ନାଶ
ଜୀବନ୍ତା ବନ୍ଧନ କରି ନେଉଛି ରାକ୍ଷସ ।
ଦେଖ ଦେଖ ବୀରବର ଆସୁଅଛି ମାଡ଼ି
ଦୃଷ୍ଟି ନ ଦେଲେ ଖାଇବ ସବୁ ବେକ ମୋଡ଼ି ।
ବହୁତ ସୈନ୍ୟ ମାରି ସେ ଗୋଡ଼ାଇଛି ରାଗେ
ମହା ମହା ରଥୀ କେହି ନ ରହିଲେ ଆଗେ ।
ଚାଲ ଚାଲ ରାଜନ ହୋ ଏଥୁ ପଳାଇବା
ଅସୁର ଛାମୁରେ ପଡ଼ି କେହି ନ ବର୍ତ୍ତିବା ।
ଦେଖ ହେ ଭୂପାଳ ଆସେ ସେ ରାକ୍ଷସ ମାଡ଼ି
ଚାଲ ଯିବା ଏଥେ ଥିଲେ ଦେବ ଶିରମୋଡ଼ି ।
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶରେ ହେ ଅଟ ଶିରୋମଣି
ମଥୁରାପୁର କଟକେ ତୁମ୍ଭେ ଯେ କାରେଣି ।
ରାଜାଙ୍କର ପୁତ୍ର ତୁମ୍ଭେ ରାଜ୍ୟେ ଅଧିକାରୀ
ପିତ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ହେଲ ତୁମ୍ଭେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ଯଦ୍ୟପି ଏଠାରେ ଆଜି ପାଇବା ଅଯଶ
ଉଗ୍ରସେନ ହିଁ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରିବ ଯେ ନାଶ ।
ଆପଣା ଜୀବନ କେହି ନୁହନ୍ତି କାହାରି
ଦାନବବର ନ ଆସୁ ଯିବା ବେଗ କରି ।
ଏହା ଶୁଣି କେଶୀ ହସେ ନାକେ ହାତଦେଇ
ହସିଣ ଉଠଇ କଂସ ଟହ ଟହ ହୋଇ ।
କଂସ ରାଜା ବୋଲଇ ନ ଜାଣ ତୁମ୍ଭେ କିଛି
ଜାତ ହୋଇଲେ ଅବଶ୍ୟ ଏଥେ ମୃତ୍ୟୁ ଅଛି ।
ଜନମ ମରଣ ଏହି ସଂସାର ବେଭାର
ଦେହ ବହି ମଞ୍ଚେ କେହି ନାହିଁ ଅଜ୍ରାମର ।
କୀଟୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ଯେତେ ଜାତ ହୋଇ
ଯେ ଯାହାର ବେଳକାଳ ଜାଣି ସଂହରଇ ।
ଦେବତାର ଭିଆଣ ଏ ସଂସାର କାରଣ
ଜନ୍ମ ହୋଇଲେ ଅବଶ୍ୟ ଲଭଇ ମରଣ ।
ସଂସାରେ ଜାତ ହୋଇ କି ମରଣକୁ ଭୟେ
ନିସତ ହେଲେ କି ହେବ ଅଜ୍ରାମର କାୟେ ।
ଜାତ ହୋଇଲେ ଲୋକରେ ଅବଶ୍ୟ ମରିବା
ଅର୍ଜିଲାର କର୍ମଫଳ କିପାଇଁ ଡରିବା ।
ନିସତେ ବଞ୍ଚିବାର ହୋ କିଛି ନୋହେ ସୁଖ
ନିଶ୍ଚୟ ପଡ଼ିଲା ଯେବେ ଭାଇ ଦୈତ୍ୟ ମୁଖ ।
କ୍ଷତ୍ରୀ ହୋଇଣ ଯଦ୍ୟପି ସଂଗ୍ରାମେ ଡରିବ
ବ୍ରାହ୍ମଣ ହୋଇଣ ଯେବେ ବେଦ ନ ପଢ଼ିବ ।
ରୋଗୀ ହୋଇଣ ବୈଦ୍ୟକୁକରେ ଯେବେ ରୋଷ
ସେବକ ହୋଇ ସ୍ଵାମୀର ଯେବେ ଅବିଶ୍ଵାସ ।
ବୈଷ୍ଣବ ହୋଇଣ ଯେବେ ହେବ କ୍ରୋଧଧାରୀ
କୁଳସ୍ତିରୀ ହୋଇ ଯେବେ ହୋଇବ ଦୋଚାରୀ
ସଭାପଣ୍ଡା ହୋଇ କହେ ସଭାମଧ୍ୟେ ମିଛ
ରାଜା ହୋଇ କରେ ଯେବେ ପ୍ରଜାଙ୍କୁ ଅରକ୍ଷ ।
ଶିଷ୍ୟହୋଇ ଯେବେ ଗୁରୁ ନିନ୍ଦେ ମତିଭୋଳେ
ଏମାନେ ନର୍କେ ପଡ଼ନ୍ତି ଜାଣ ଅନ୍ତଃକାଳେ ।
ଭୋଜବଂଶ କ୍ଷତ୍ରୀ ଆମ୍ଭେ ଅଟୁ ଜଗଜ୍ଜିତା
ମଥୁରାଧିପତି ଉଗ୍ରସେନ ଆମ୍ଭ ପିତା ।
ଆମ୍ଭର ଉପର ବଂଶେ ଯେତେ ରାଜା ଥିଲେ
ଯୁଦ୍ଧେ ପ୍ରାଣ ହରାଇଣ କୀର୍ତ୍ତି ରୁହାଇଲେ ।
ପାଣିର ଭିତରେ ଯେହ୍ନେ ପାଣି ବିମ୍ବ ଫୁଟି
ତେସନ ସଂଜାତ ଏହି ପଞ୍ଚଭୂତ ଗୋଟି ।
ଯଦ୍ୟପି ସଂଗ୍ରାମେ ଆଜ ଦନୁଜ ମାରିବା
ଜମ୍ବୁଦ୍ଵୀପ ଅକଣ୍ଟକ କରିଣ ଭୁଞ୍ଜିବା ।
ଆମ୍ଭେ ଯେବେ ସଂଗ୍ରାମରେ ହେବା ପ୍ରାଣେନାଶ
ରଣଯଜ୍ଞ କରି ସୁଖେ ଯିବା ସ୍ଵର୍ଗବାସ ।
ଏତେ କହି କଂସ ତାର ସୈନ୍ୟ ପଛ କରି
ରଥରେ ସେ ବିଜେ କଲା ଧନୁଶର ଧରି ।
କହୁଁ କହୁଁ କଂସ ଧାଇଁଗଲା ଅତିବେଗେ
ଘୋର ଦାନକରି ଉଭା ହେଲା ଦୈତ୍ୟ ଆଗେ ।
କେତୁ ମଙ୍ଗଳ ପରାୟ ଦିଶେ ତାର ତେଜ
ମେରୁ ଗିରି ଘୋଟିଲା କି ଐରାବତ ଗଜ ।
ରେ ରେ କାର କରି ବୀର ଧାଇଁ ଯାଇବେଗେ
କଂସ ଉପରେ ପିଟିଲା ଗଦା ବଇରାଗେ ।
ଜାଣିଣ ସାରଥି ତାର ରଥ ହେଲା ଚାଳି
ତେଡ଼େ ବଡ଼ ଗଦା ଗଲା ଭୂମିରେ ଯେ ଗଳି ।
କହୁଁ କହୁଁ ଧାଇଁ ଯାଇ ଦୈତ୍ୟ ପଡ଼େ ମାଡ଼ି
ଭୂମିରୁ ଗଦା ତୋଳନ୍ତେ ହସ୍ତୁ ପଡ଼େ ଝଡ଼ି ।
ଗଦା ଭଗ୍ନ ହେବା ଦେଖି ଦୈତ୍ୟ ମହାବଳୀ
ବୃକ୍ଷେକ ଉପାଡ଼ି ବେଗେ ମାଇଲାକ ତୋଳି ।
କଂସ ସାନଭାଇ ଉଗ୍ରସେନ ସାନ ବତ୍ସି
ସେ ସୁନାସକୁ ଦୃମିଳ କାଖେ ଯାକି ଅଛି ।
ଆପଣା ଚକ୍ଷୁରେ ତାହା ଦେଖି କଂସରାୟେ
କ୍ରୋଧେ କମ୍ପିଲା ତାହାର ଶିରୁ ପାଦଯାଏ ।
ଭାଇର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଦେଖି କଂସାସୁର ବୀର
ଧାତିକାରେ ଧଇଲାକ ଲୋହ ଧନୁଶର ।
ତିନି ସହସ୍ର ନାରାଚ ଗୁଣରେ ବସାଇ
ମନ୍ତ୍ରବଳେ ବାଣ ଚଳେ ବେଗଗତି ହୋଇ ।
ପୁଣି ପାଞ୍ଚ ଲକ୍ଷ ବାଣ ଘେନି ଏକମୁନା
ପେଷନ୍ତେ ଫୁଟିଲା ଦେତ୍ୟବର ବଜ୍ରସେହ୍ନା ।
ହସ୍ତେ ପୁଣି ଦଶବାଣ ବ୍ୟଗ୍ରକରି ଧରି
ଅଧର ପୃଷ୍ଠ କରିଣ ମାରେ କୋପ କରି ।
ବେଳୁ ବେଳ କୋପଭର ହୋଇ ମହାବଳୀ
ପଞ୍ଚାଶତ ବାଣ ପୁଣି ମାରେ ମନ୍ତ୍ରି କରି ।
ଲକ୍ଷେକ ବାଣ ମାଇଲା ପୁଣି ଗୁଣେ ଯୋଚି
ସହସ୍ରେ ବାଣ ମାଇଲା ଧନୁକୁ ଆମଞ୍ଚି ।
ହୁଂକାର ଧ୍ଵନି କରିଣ ମାରେ ବାରମ୍ବାର
ଗଗନେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଦେବ ଦିନକର ।
କକଡ଼ା ମାସେ ବରଷେ ଯେହ୍ନେ ଜଳଧର
ତେହ୍ନେ ବାଣ ବୃଷ୍ଟିକରେ କଂସ ମହାବୀର ।
ଏକ ନିଶ୍ଵାସେ ସହସ୍ରେ ବାଣ ସେ ସନ୍ଧଇ
ଘୋର ନାଦକରି ବେଗେବେଗେ ସେ ବିନ୍ଧଇ ।
ବଡ଼ ପ୍ରତିଜ୍ଞାବନ୍ତ ସେ ଉଗ୍ରସେନ ବଳା
ସଂଗ୍ରାମ ବୀରଧୂ ଯାର ତେଜ ଅନର୍ଗଳା ।
କୋଟି କୋଟି ବୀରଙ୍କୁ ସେ କୀଟ ପ୍ରାୟେ ମଣେ
ରାକ୍ଷସ ମାତ୍ର କି ସରି ହେବ ତାକୁ ରଣେ ।
ପୂର୍ବର ଶାପ ତାହାକୁ ପାପକର୍ମ ଯୋଗେ
ନିଜ ପୁତ୍ର ହସ୍ତେ ମୃତ୍ୟୁ ଅଛି ତାର ଭାଗ୍ୟେ ।
ପିତା ପୁତ୍ର ବୋଲି ପୁଣି ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ନିରତେ ଶର ପଡ଼ଇ ଦନବର ଦେହୀ ।
ଅପୂର୍ବ ବୀର କେ ଦୁଇ କଲେ ରଣରଙ୍ଗ
ରକତ ବର୍ଣ୍ଣ ଦିଶଇ ଦୁହିଁଙ୍କର ଅଙ୍ଗ ।
ସୁନାସ କୁମରକୁ ସେ କାଖେ ଯାକିଥିଲା
ସଂଗ୍ରାମ କରନ୍ତେ କଂସ ତାହାକୁ ଦେଖିଲା ।
ବାବଲ ବାଣ ବିନ୍ଧନ୍ତେ କାଖେ ଗଲା ଗଳି
ପୀଡ଼ା ପାଇ ସୁନାସକୁ ଛାଡ଼େ ମହାବଳୀ ।
ଉଗ୍ରସେନର ନନ୍ଦନ ଚଳେ ଧାତିକାରେ
ତୁରିତେ ମିଳିଲା କଂସ ରାଜାଙ୍କ ଛାମୁରେ ।
ବେନି ଭାଇଙ୍କର ଦେଖି ଦେଖି ଏକସଙ୍ଗେ
କୋପଭର ହୋଇ ଦୁହେଁ କଲେ ରଣରଙ୍ଗେ ।
ଅନେକ ନାରାଚ ବିନ୍ଧେ କଂସ ମହାବୀର
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଆଦିକରି ହୋଇଲେ କାତର ।
ଆକାଶେ ଥାଇ ଦେଖନ୍ତି ରଣ ଦେବଗଣ
ପିତା ପୁତ୍ରଙ୍କର ହେଲା ଅସଂକ୍ଷେପ ରଣ ।
ଏସନ ସଂଗ୍ରାମ କାହିଁ ନ ଦେଖି ଦୃମିଳ
ଆନନ୍ଦ ମନେ କହଇ ହୋଇଣ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ।
କେଉଁ ଭାଗ୍ୟେ ଉଗ୍ରସେନ କଲା ତୋତେ ଜାତ
ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ତୋହର ହୋ ଗର୍ଭଧାରୀ ମାତ
ଭୋଜବଂଶରେ ଜାଣଟି ଯେତେ ରାଜା ହେଲେ
ଏଡ଼େ ବିଖ୍ୟାତ ହୋଇ କେ ଏମନ୍ତ ନ କଲେ ।
ନିଶ୍ଚୟ ମଥୁରା ରାଜ୍ୟ ଏଠାରୁ ସରିଲା
କଂସର ପରାଣ ମୋର ହସ୍ତରେ ପଡ଼ିଲା ।
ଏ କଥା ଯହୁଁ ଶୁଣିଲେ ଯଦୁବୀରମାନେ
କୋପାନଳେ ମାଇଲେ ସେ ବାଣ ଅନୁକ୍ଷଣେ ।
ନିଶ୍ଵାସକେ ବାଣ କଂସ ବିନ୍ଧେ କୋଟି କୋଟି
କଥା କହୁ କହୁ ବାଣ ଆସଇ ଯେ ଘୋଟି ।
ନିରନ୍ତରେ ପଡ଼ଇ ସେ ଯେହ୍ନେ ଜ୍ୟୋତିମାଳେ
ପୃଥିବୀଯାକ କମ୍ପିଲା କଂସ ଦର୍ପବଳେ ।
ଏମନ୍ତ ଦେଖି ଦୃମିଳ ଚକିତ ହୋଇଲା
ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ କ୍ଷତ୍ରି ବୋଲି ବହୁ ପ୍ରଶଂସିଲା ।
କାହାର ନନ୍ଦନ ତୁହି ଅଟୁ କାହା ବଂଶ
ରଣେ କପାଇଁ ତୁ ମୋର ପୁଅ କଲୁ ଧ୍ଵଂସ ।
ଅକସ୍ମାତେ ଶତ୍ରୁହେଲୁ ପୂର୍ବୂ ନୋହୁ ବାଦୀ
ଅକାରଣେ କାହିଁପାଇଁ ହେବୁ ଶିରଚ୍ଛେଦି ।
ଅପୂର୍ବ ବନଗୋଟି ମୋ କଲୁ କିପାଁ ନାଶ
କେବଣ କୁଳରେ ଜାତ କେବଣ ପୁରୁଷ ।
ଅନେକ କାଳରୁ ମୁହିଁ ଏଥେ ଥାଇ ରହି
ଏ ରାଜ୍ୟରେ ପଶିଲୁରେ କହ କାହିଁପାଇଁ ।
ଦୃମିଳ ବାଣୀ ଶୁଣିଣ ବୋଲେ ବୀର କଂସ
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ଅଟେ ଭୋଜ ଜଦୁବଂଶ ।
ତାହାର ନନ୍ଦନ ମୁହିଁ ଅଟେ ଜଗଜ୍ଜିତା
ପବିତ୍ର ଭୋଜବଂଶୀ ଯେ ଇନ୍ଦୁମତୀ ମାତା ।
ପିତା ଉଗ୍ରସେନ ମୋତେ ରାଜ୍ୟଭାର ଦେଲା
ନବଖଣ୍ଡ ମହୀଭାଗେ ଅଭିଷେକ କଲା ।
ମଥୁରା ରାଜ୍ୟରେ ମୋତେ କଲାକ କାରେଣି
ଛପନ କୋଟି ଯାଦବ ପରେ ଶିରୋମଣି ।
ପିତାର ଆଜ୍ଞାରେ ମୁହିଁ ନୃପତି ହୋଇଲି
ଦେବ ଦାନବ ଜିଣିବା ପାଇଁ ବିଜେ କଲି ।
ସଙ୍ଗତରେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଛନ୍ତି ମୋ ସଖା
ସ୍ଵର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ମୁଁ ଜିଣିପାରେ ଏକା ।
ତୁ କିପାଇଁ ପଥ ମୋତେ ନିରୋଧୁଛୁ ଆସି
ଜାଣି ଗଳାରେ ଲଗାଉଅଛୁ କାଳଫାଶୀ ।
ପ୍ରଥମ ଅନୁକୂଳେ ତୁ କଲୁ ଯେ ବିଖଣ୍ଡ
ଏହିକ୍ଷଣି ତୋର ଛେଦି ପକାଇବି ମୁଣ୍ଡ ।
ଏହା ଶୁଣି ଦାନବ ଯେ ହର୍ହସିତ ହୋଇ
କଂସ ମୁଖ ଚାହିଁ କାନ୍ଦେ ଉଚ୍ଚେ ଶବଦାଇ ।
ଦୃମିଳ ବୋଲଇ ବାବୁ ଶୁଣ ସିଦ୍ଧକଥା
ତୁ ମୋହର ପୁତ୍ର ଅଟୁ ମୁଁ ତୋହର ପିତା ।
ଯେବଣ ପ୍ରକାରେ ତୁହି ହୋଇଲୁରେ ଜାତ
ତଦନ୍ତ କରି ଜାଣଇ ଏହା ତୋର ମାତ ।
ମକର ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଦିନ ଶୁଦ୍ଧସ୍ନାନ କାଳେ
ଇନ୍ଦୁମତି ସ୍ନାନକରି ଉଠିଲାକ କୂଳେ ।
ତାର ମୁଖ ଚାହିଁ ଚାହିଁ କାମେ ବଶ ହେଲି
କାମଦେବ ଜ୍ଵାଳାକୁ ଯେ ସହି ନ ପାରିଲି ।
ଜଳନ୍ଧର ଦିବ୍ୟାବେଳେ ଜାଣେ କୂଟମାୟା ।
କପଟରେ ଧରିଲି ମୁଁ ଉଗ୍ରସେନ କାୟା ।
ଜଳଘାଟେ କଲି ତାର ସଙ୍ଗତେ ବିହାର
ସେହି ସଂଯୋଗେ ରହିଲୁ ଗର୍ଭରେ ତାହାର ।
କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ଅତି ଗୁପତ ଏ କଥା
ଏକା ଜାଣଇ ତୋହର ଗର୍ଭଧାତା ମାତା ।
ତୁମ୍ଭେ ମୋର ପୁତ୍ର ବାବୁ ମୁଁ ତୁମ୍ଭ ପିଅର
ଏ ବଚନ ଗୋଟି ବାବୁ ଅଟେ ନିରାଧାର ।
ଯଦି ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ବୀର୍ଯ୍ୟେ ଜାତ ହେଲୁ
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ପରାକ୍ରମ କିପରି କହିଲୁ ।
ଏ ମୋହର ରେତେ ଜାତ ହେଲୁ ପୁତ୍ରଗୋଟି
ସଂଗ୍ରାମେ ଜିଣିଲୁ ତେଣୁ ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ସୃଷ୍ଟି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳ ତୁ କରିବୁ ରେ ସାଧ୍ୟ
ଜିଣନ୍ତା ନୋହିବେ କେହି ଚରାଚର ମଧ୍ୟ ।
ଏ ତୋହର ରୂପ ଦେଖି ହୋଇଲି ମୁଁ ବଶ
ଏ ଜନ୍ମ ଦୃଷ୍କୃତ ମୋର ହେଲା ଆୟୁନାଶ ।
ନ ଜାଣି ପିତା ପୁତ୍ରରେ ହୋଇଲାକ ରଣ
ତୋର ରୂପ ଦେଖି ପୁତ୍ର ପାଇଲି କାରଣ ।
ଦୃମିଳ ବଚନ ଶୁଣି କଂସ ମହାବୀର
ଅଧର କମ୍ପାଇ କୋପେ କରଇ ଉତ୍ତର ।
ପୁଚ୍ଛ ମାଡ଼ିଲେ ଯେସନେ ଗର୍ଜେ କାଳସର୍ପ
କଂସ ବୋଇଲା ତୋହର ହେଲା ଏଡ଼େ ଦର୍ପ ।
ଅସୁର ନିଲକ୍ଷଣତୁ ଅଟୁରେ ପାମର
ଏକ୍ଷଣି ପ୍ରାଣ ଘେନିବି ତୋର ନିଶାଚର ।
ଆଜି ତୋ ପ୍ରାଣେ କେ ଆସି ରଖୁ ରତିଚୋର
ଏକ୍ଷଣି ଘେନିବି ଆରେ ଜୀବନ ତୋହର ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଲଜ୍ଜାକଥା କହିଲୁ ରେ ମୋତେ
ଅନେକ ଦଣ୍ଡ ଦେବଇଁ ମାରିବଇଁ ତେତେ ।
ଯଦି ଦିଗପାଳେ ପକ୍ଷ ହେବେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ
ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦିକରି ତୋତେ ମାରିବଇଁ ଆଜ ।
ଦେବ ଗନ୍ଧର୍ବ ସହିତେ ଯେ କରିବ ରକ୍ଷା
ଅବଶ୍ୟ ମାରିବି ତାକୁ ତୋତେ ଏ ମୋ ଦୀକ୍ଷା ।
ଏହା କହିଣ ନାରାଚ ପେଷେ ବୀର କଂସ
ତୋତେ ମାଇଲେରେ ମୋର ନାହିଁ କିଛିଦୋଷ ।
ତିଳ ପ୍ରମାଣ କରି ମୁଁ କାଟିବି ତୋ ମାଂସ
ଦୃମିଳ ବୋଲି ପୁତ୍ର କ୍ଷମାକର ଦୋଷ ।
ମୋହର ରେତରୁ ତୁହି ହୋଇଛୁ ଜନମ
ମୋତେ ନାଶ କଲେ ତୋର ଯିବ ସବୁ ଧର୍ମ ।
କଂସ ବୋଲେ ରେ ପାମର ଅଟୁ ମନ୍ଦଜାତି
ଧର୍ମକୁ ଲଘିଂଲୁ ତୁରେ କଲୁ ଏ ଅନୀତି ।
ଗୋପନରୂପେ ବିଶ୍ଵାସଘାତକତା କଲୁ
ଅସୁର ହୋଇ ଘୋର ଅନୀତି ଆଚରିଲୁ ।
ରାଜପତ୍ନୀ ହରିଲୁରେ କରି କୂଟମାୟା
ସ୍ଵଦେହେ ଭୁଞ୍ଜିବୁ ସିନା ଅର୍ଜିଅଛୁ ଯାହା ।
ଗୁରୁପତ୍ନୀ ହରିଅଛୁ କପଟେ ରାକ୍ଷସ
ତୋତେ ମାଇଲେ ତହିଁରେ କିଛି ନାହିଁ ଦୋଷ ।
ଯେବେ ନ ମାରି ମୁଁ ଛାଡ଼ି ଦେବି ରେ ଦନୁଜ
ଜନମୁଖେ ଉପହାସ ପାଇବିରେ ଆଜ ।
ଆଗହୁଁ ନାରଦ କହିଅଛନ୍ତି ତୋ କଥା
ସେହିଦିନୁ ମୋ ମନରେ ଲାଗିଅଛି ବ୍ୟଥା ।
ଆବର ସତୀରେ ତୋତେ ଦେଇଅଛି ଶାପ
ମୂଢ଼ ନିଲକ୍ଷଣ ତୁ ରେ କଲୁ ମାହାପାପ ।
ଯାହା ଅର୍ଜିଅଛୁ କର୍ମେ ଫଳିବ ନା ତାହା
ନିସତ ହେଉ ତୁ ନିଶ୍ଚେ ଛେଦିବି ତୋ ହିୟା ।
ପିତୃ ମାତୃ ଶତ୍ରୁତୁ ରେ ମୋହର ବଇରି
ପତିବ୍ରତା ସ୍ତିରୀକି ତୁ ବଳାତ୍କାରେ ହରି ।
ବେଦ ଶାସ୍ତ୍ର ନ ବିଚାର କଲୁ ରେ ଅହନ୍ତା
ଧନବନ୍ତ ହୋଇ ଯାର ଧର୍ମେ ନାହିଁ ଚିନ୍ତା ।
ଜଣେ ଦ୍ଵନ୍ଦକରି କରେ ବହୁଲୋକ ମନ୍ଦ
ସହୋଦର ସଙ୍ଗେ ଯେହୁ କରେ କଳିଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ।
ଆପଣା ଆତ୍ମାକୁ ଆପେ ମୃତ୍ୟୁହସ୍ତେ ଦେଇ
ଧର୍ମ ଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରମାଣେ ସେ ଆତ୍ମଘାତି ହୋଇ ।
ଶୌର୍ଯ୍ୟବଳ ଥାଉଁ ଶତ୍ରୁ ନ କରେ ଯେ ନାଶ
ଅନ୍ତଃକାଳେ କୁମ୍ଭୀପାକ ନର୍କେ ତାର ବାସ ।
ତୁ ହୀନ ପାମର ବଳେ ହରିଲୁ ମୋ ମାତା
କୁଳକୁ କଳଙ୍କ ମୋତେ ଲାଗେ ବଡ଼ ବ୍ୟଥା ।
ଜାଣି ଶୁଣି ଆଜି ଯେବେ ନ ମାରିବି ତୋତେ
ଇହ ଲୋକେ ଲାଜ ପରଲୋକେ ଦୁଃଖ ମୋତେ
ଏତେ ବୋଲି ଧନୁ ବେଗେ ଧଇଲାକ ତୋଳି
ପ୍ରଳୟ ସମୁଦ୍ର ଜାଣି ଗର୍ଜ୍ଜେ ମହାବଳୀ ।
କାଳାନଳ ପ୍ରାୟେ ଦିଶେ ତାର ବେନି ଆଖି
ପାତ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଡରିଲେ ତା ଦେଖି ।
କଂସ ବିଶ୍ଵମୂର୍ତ୍ତି ଦେଖି ଦେବୀ ବସୁନ୍ଧରୀ
ଡରେ ଥରହର ହୋଇ ଗର୍ଜ୍ଜନ ଉଭାରି ।
ଲୌହଧନୁକୁ ଆକର୍ଷି ଧରି ବାମକରେ
ସହସ୍ର ବାଣ ବିନ୍ଧିଲା ଅସୁର ଉପରେ ।
କଙ୍କପକ୍ଷ ତିକ୍ଷ୍ଣମୁନା ଦଶସସ୍ର ବାଣ
ଗୁଣେ ବସାଇ ବିନ୍ଧିଲା କରି ଗୁରୁଟାଣ ।
ଆସନ୍ତେ ସେ ବାଣ ତହିଁ ଦିଶଦିଗ ପୂରି
ଚକ୍ଷୁର ଛଟକେ ବାଣ ବିନ୍ଧେ ରୋଷ କରି ।
ଚଳିଲେ ସେ ବାଣମାନ ଶୂନ୍ୟପୁର ଘୋଟି
କୁହୁଡ଼ି ଯେସନେ ଘୋଟି ନବଦ୍ଵୀପା ସୃଷ୍ଟି ।
ବାଣ ଆସନ୍ତେ ଦୂରୁ ତା ଦୃମିଳ ଦେଖିଲା
ସଂଗ୍ରାମରୁ ଅନ୍ତରାଳ ହୋଇଣ ଧାଇଁଲା ।
ଅନିବାରଣ ଯୋଦ୍ଧା ଯେ ଅଟେ କଂସରାୟ
ଝିଙ୍କପକ୍ଷୀ ପ୍ରାୟ ଶର ଭେଦେ ଦୈତ୍ୟକାୟ ।
ଅନେକ ବାଣ ଶରୀରେ ଅଛି ତାର କଣ୍ଟି
ବାଣର ଉପରେ ବାଣ ପଡ଼ି ଦେହ ଫୁଟି ।
ରୋମେ ରୋମେ ରୁଧିର ତା ଦେହଯାକୁ ଗଳି
ହିଙ୍ଗୁଳ ପର୍ବତ ପ୍ରାୟ ଦିଶେ ମହାବଳୀ ।
ବେଳୁବେଳ ବ୍ୟଥା ପାଇ ଅସୁର ଶରୀର
କୋପ ବହି କଂସାସୁର ବିନ୍ଧୁଅଛି ଶର ।
କି କରିବି ବୋଲି ମନେ ବିଚାର କରଇ
କଂସର ଉପରେ ବେଗେ ମାରେ ଗଦାନେଇ ।
ଦେହେ ବାଜି ଗଦା ଭାଙ୍ଗେ ବେନିଖଣ୍ଡ ହୋଇ
ଦେଖି ଦୃମିଳ ଦୈତ୍ୟକୁ କିଛି ନ ସ୍ଫୁରଇ ।
ଗଦା ଭଗ୍ନ ଦେଖିଣ ସେ କଂସ ମହାବୀର
ଅଧାଚନ୍ଦ୍ର ବାଣ ପେଷି ଦେଲା ଧାତିକାର ।
ବାଣ ବାଜନ୍ତେ ତା ବେନି ଭୁଜ ଗଲା ଛିଡ଼ି
ଗଦା ବେନି ଦୁଇ ଭୁଜୁ ଖସି ତଳେ ପଡ଼ି ।
ଭୁଜ ଛିଡ଼ନ୍ତେ ଅସୁର କୋପେ ଅନ୍ତରାଳ
ବୋଇଲା ଆଜ ନିଶ୍ଚୟ ପୁରିଲା ମୋ କାଳ ।
ସତୀ ଶାପ ଏତେଦିନ ହେଲା ମୋତେ ଭୋଗ
ଏହି ପୁତ୍ର ହସ୍ତେ ମୋର ଅଛି ମୃତ୍ୟୁଯୋଗ ।
ଏତେକ ବୋଲି ଦାନବ ଧାଇଁଲା ଗରଜି
ମେରୁ ବା ମନ୍ଦର ଗିରି ପଡ଼ିଲା କି ଭାଜି ।
ଉଦୟ ଗିରି ଯେସନ ଦିଶେ ରଙ୍ଗମୟ
ତେସନ ସଂଜାତ ସେହି ଅସୁରର କାୟ ।
ଯାଦବଙ୍କ ଉପରକୁ ପଡ଼ିଲାକ ମାଡ଼ି
ଦେଖିଣ ଯାଦବବୀରେ ପଳାଇଲେ ଛାଡ଼ି ।
ଏସନକ ରୂପ ତାର ଦେଖେ କଂସାସୁର
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ବିସ୍ତାରିଲା ଦୈତ୍ୟ କଳେବର ।
ଲହଲହ ଜିଭ କରେ ବିସ୍ତାର ତା ତୁଣ୍ଡ
ଆକାଶ ମାର୍ଗରେ ଯାଇ ଲାଗିଲାକ ମୁଣ୍ଡ ।
ଦନ୍ତ ରଗଡ଼ି ଛାଡ଼ଇ ମହାଘୋର ରଡ଼ି
ଆଷାଢ଼ ମାସରେ ଯେହ୍ନେ ମେଘ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ।
ଖାଙ୍କର କେଶ ତାହାର ବିକରାଳ ମୂର୍ତ୍ତି
ନିର୍ଧୂମ ଅନଳ ଜିଣି ନୟନର ଜ୍ୟୋତି ।
ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିଧରି ମିଳେ କଂସ ଆଗ
ମହାଘୋର ଶଦରେ କମ୍ପେ ଦଶଦିଗ ।
ଏସନ ସଂଜାତ ରୂପ ଦେଖି ଉଗ୍ରସେନି
ବିନ୍ଧେ କତୁରୀ ନାରାଚ ଗୋଟା କରେ ଘେନି ।
ମନ୍ତ୍ରେ ଆଧାନ କରିଣ ପେଷିଲାକ ବାଣ
ଦାନବର କନ୍ଧେ ଯାଇ ପଡ଼ିଲା ତକ୍ଷଣ ।
ବେକଠାରୁ ଛିଡ଼ି ଦୈତ୍ୟ ହେଲା ବେନିଖଣ୍ଡ
ପର୍ବତ ସମାନ ତହିଁ ପଡ଼ିଲା ତା ପିଣ୍ଡ ।
ଦାନବ ନିହତ ଦେଖି ଯାଦବ ସଇନ୍ୟ
ଆନନ୍ଦେ ସର୍ବେ କଂସକୁ କଲେ ଧନ୍ୟ ଧନ୍ୟ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସହିତରେ ଯେତେ ସୈନ୍ୟ ଥିଲେ
ପରମ ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ଜୟ ଜୟ କଲେ ।
ଯେତେବେଳେ ସେ ଦାନବ ଭୂମିରେ ପଡ଼ିଲା
ଜାଜ୍ଜ୍ଵଲ୍ୟମାନ ତା ତେଜ ସଂସାରେ ଦିଶିଲା ।
ଅଦ୍ଭୁତ ପୁରୁଷ ଏକ ହେଲା ତହୁଁ ଜାତ
ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁନ୍ଦର କାମଦେବର ସଂଜାତ ।
ପୁଷ୍ପ ବିମାନ ଆରୋହି ଗଲା ଶୂନ୍ୟ ମାର୍ଗେ
କଂସ ଦେଖନ୍ତେ ସେ ଯାଇ ବସିଲାକ ସ୍ଵର୍ଗେ ।
ଝଞ୍ଜାଳ କାହାଳ ବାଜେ ଅଳାବେଣୀ ପୁଣି
ଡରେ ଖଟିଲେ ଛାମୁରେ ସ୍ଵର୍ଗ ବିଳାସିନୀ ।
ପାଟଛତ୍ର ଚାମର ଯେ କରେ ଧୂପକାଠି
ବିଦ୍ୟାଧରେ ଅଇଲେ ଯେ ନେବାକୁ ପାଛୋଟି ।
ସେ ଦୈତ୍ୟ ହୃଦେ ଯେବଣ ପୁରୁଷେକ ଥିଲା
ଅଭିଶାପ ପାଇକରି ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଚଳିଲା ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗତର ବନ୍ଧୁ
ଭକତଜନ ତାରଣ କୃପାଜଳସିନ୍ଧୁ ।
କରୁଣାସାଗର ହରି ବଇକୁଣ୍ଠବାସୀ
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ମୁଁ ତବ ଦାସ ଦିବାନିଶି ।
ଏ କଥା ଶୁଣି ପରୀକ୍ଷ ବିସ୍ମୟ ହୋଇଲେ
ଶୁକମୁନି ଆଗେ ବସି ଏହା ପଚାରିଲେ ।
ଭୋ ମୁନି ବିଚିତ୍ର କଥା କହିଲ ମୋ ଆଗେ
ଅସୁର ଦେବବିମାନେ ପାଇଲା କି ଯୋଗେ ।
ପୂର୍ବଜନ୍ମେ କରିଥିଲା ସେ କେବଣ ଦୋଷ
କେବଣ କାରଣେ କହ ହୋଇଲା ରାକ୍ଷସ ।
ଜାତ କଲା ପୁତ୍ର ସେହି ପିତାକୁ ମାଇଲା
ଏ କଥା ଶୁଣିଣ ମୋତେ ସନ୍ଦେହ ଲାଗିଲା ।
ଏଥିର ତଥ୍ୟ କହିବା ହେଉ ମହାମୁନି
ମନୁ ଭ୍ରାନ୍ତି ଫିଟିଯିବ ଶୁଣି ପୁଣ୍ୟଧ୍ଵନି ।
ଶୁକ ହୋଇଲେ ତୁ ରାଜା ପଚାରିଲୁ ଯାହା
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ତୁ ହୋ କହିବା ନା ତାହା ।
ଅନେକ କାଳର କଥା ପୁରାତନ ବାଣୀ
ବଶିଷ୍ଠ ଋଷିଙ୍କ ମୁଖୁ ଆମ୍ଭେ ଅଛୁ ଶୁଣି ।
ସୋମବଂଶୀ ରାଜା ପୁରୁରବା ଦଣ୍ଡଧର
ଉର୍ବଶୀ ନାମେ ଅପ୍ସରୀ ପତ୍ନୀ ତାହାଙ୍କର ।
ସେ ଉର୍ବଶୀ ଗର୍ଭେ ଏକପୁତ୍ର ଅବତାର
ସପତ ଦ୍ଵୀପରେ ସେହି ହେଲା ଦଣ୍ଡଧର ।
ପୁରରବାଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ଅକଣ୍ଟକ ବୋଲି
ଅତିବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟବନ୍ତ ରଣେ ମହାବଳୀ ।
ତାହାଙ୍କର ନନ୍ଦନ ଯେ ନହୁଷ ନୃପତି
ତ୍ରିଇଲୋକ୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ହେଲା ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ।
ବାସବକୁ ଜିଣି ସେହି ସ୍ଵର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲା
ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲିଣ ସ୍ଵର୍ଗେ ବୋଲାଇଲା ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳ ସେ ଜିଣିଲାକ ରଣେ
ଦେବ ଦାନବ ଉପରେ ହେଲା ଏକଜଣେ ।
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ରାଉତ ଯେ ଯୋଧୀ
ଚଉରାଶୀ ଖର୍ବବଳ ଅଗାଧ ପୟୋଧି ।
ନବଦ୍ଵୀପ ସାତସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟେ ଯେତେ ରାଜା
ସମସ୍ତେ ଆସି ତାହାର କଲେ ପାଦପୂଜା ।
ମେରୁ ଉତ୍ତରେ କମଳକେତନ ଯେ ବନ
ନହୁଷ ବାସ ନିକଟେ ସେହୁ ବିଦ୍ୟମାନ ।
ଚାରିଶତ ଯୋଜନ ଯେ ଅଟେ ଦୀର୍ଘପ୍ରତି
ବେଢ଼ିଛି ଯେ କଂସତୋଳା ଗିରି ଚଉକତି ।
କୁବେର ସମାନ ଧନବନ୍ତ ସେ ଅଟଇ
ଚତୁଷ୍ପାଦେ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଜାଣ ତାହାକୁ ଖଟଇ ।
କହନ୍ତେ ଯେ ନ ସରଇ ନହୁଷ ମହିମା
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ ଯାର ନାହିଁ ସୀମା ।
କେବଣ ହିଁ ଦିନେ ସେହୁ ନହୁଷ ନୃପମଣି
ସ୍ଵର୍ଗପୁରକୁ ଚଳିଲା ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି ।
ଅନେକ ଯେ ରଥ ଗଜ ପଦାତି ଗହଳ
ସମାରୋହେ ଚଳାଇଲା ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ।
ଆଲମ୍ବ ବିଲମ୍ବ ପାଟଛତ୍ର ଯେ ଉଦ୍ଦଣ୍ଡ
ବୀରତୂର ଶବଦରେ କମ୍ପଇ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ।
ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ଶବ୍ଦେ କମ୍ପଇ ମେଦିନୀ
ନହୁଷ ବାହେ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଅଙ୍ଗବଳ ଘେନି ।
ଆକାଶକୁ ସମଦଣ୍ଡ ଦେଲାକ ଚଳାଇ
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ପ୍ରବେଶ ହେଲା ରାଜା ଯାଇ ।
ଅକଳିତ ବଳ ତାର ନ ଯାଇ କଳନା
ସହସ୍ରେ ଯୋଜନ ମାଡ଼ି ଚାଲନ୍ତି ତା ସେନା ।
ନହୁଷ ଆସନ୍ତେ ସ୍ଵର୍ଗ ଡଗରା ଧାଇଁଲା
ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ଛାମୁରେ ଯାଇ ଜଣାଇଲା ।
ଭୋ ଦେବ ଅମରପତି ସାବଧାନ ଶୁଣ
ଦେଶାଉର ବାରତା ମୁଁ କହିବି ଏକ୍ଷଣ ।
ମଞ୍ଚମଣ୍ଡଳର ରାଜା ନହୁଷ ଗୋସାଇଁ
ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି ସ୍ଵର୍ଗେ ଆସୁଅଛି ବାହି ।
ଏହିକ୍ଷଣି ସ୍ଵର୍ଗପୁର ପକାଇବି ଭାଞ୍ଜି
ଦିଗପାଳଙ୍କର ଦର୍ପ ପକାଇବ ଗଞ୍ଜି ।
ପ୍ରତାପୀ ତେଜବନ୍ତ ସେ ନହୁଷ ନୃପତି
ସମ୍ମୁଖ ସଂଗ୍ରାମେ ତାକୁ ପାରିବ କେ ଜିତି ।
ପାରିଲେ ତୁ ରକ୍ଷା କର ତୋ ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳ
ନୋହିଲେ ପଳାଇ ଯିବା ଚାଲ ଆଖଣ୍ଡଳ ।
ଯଦ୍ୟପି ସଂଗ୍ରାମ ଆଜ କରିବୁ ତୁ ରହି
କୋଟିଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ତାକୁ ଜିଣନ୍ତାକେ ନାହିଁ ।
ସକଳ ଦେବତା ଆଜି ରଣେ ଜିଣି କରି
ମର୍ତ୍ତ୍ୟକୁ ଘେନିଣ ଯିବ ସ୍ଵର୍ଗ ଅପସରୀ ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଯଶ ସ୍ଵାମୀ ହେଲେ ଯିବ ନାଶ
ନୋହିଲେ ନହୁଷ ପାଦେ ଶରଣ ଯା ପଶ ।
ପାଛୋଟି ଯାଇଣ ତାକୁ ନମସ୍କାର କର
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ପ୍ରାର୍ଥନା ପ୍ରାୟ କର ଯା ଆବର ।
ଯେବେ ଏହା ନ କରିବ ଆହେ ଶକ୍ରରାୟେ
ଆଜିଠାରୁ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଯିବ ତୋର କ୍ଷୟେ ।
ତୁମ୍ଭେ ଅବା ବିଚାରିବ ମୁହିଁ ସ୍ଵର୍ଗେ ରାଜା
ଦେବେନ୍ଦ୍ର ହୋଇ କେମନ୍ତେ କରିବି ତା ପୂଜା ।
ଆପଣା କାର୍ଯ୍ୟ ନିମନ୍ତେ ପରକୁ ନିଊନ
ଏଥେ କିଛି ଦୋଷ ନାହିଁ ଜାଣ ହେ ରାଜନ ।
ପାର୍ବତୀଙ୍କ ରମଣ ଯେ ଦେବ ତ୍ରିପୁରାରି
କାର୍ଯ୍ୟର ନିମନ୍ତେ ସେହି ହୋଇଲେ ଭିକାରୀ ।
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ରପଦକୁ ସେ ତୃଣପ୍ରାୟ ମଣି
ସ୍ନେହେ ଗଙ୍ଗାକୁ ବହିଲେ ଶିରପରେ ଆଣି ।
ଦାନବ ବଧ ନିମନ୍ତେ ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ
ମାଳତୀ କନ୍ୟା ହୋଇଲେ ପ୍ରଭୁ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ନିଜେ ବ୍ରହ୍ମା ସୃଷ୍ଟି ଜୀବଜନ୍ତୁ ଜାତ କଲେ
କାର୍ଯ୍ୟର ନିମନ୍ତେ ସେହି ଅପୂଜା ହୋଇଲେ ।
ମହାବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା ପୁଣି ବ୍ୟାସ ମହାଯତି
କାର୍ଯ୍ୟର ନିମନ୍ତେ ଭାଇବୋହୂ ସଙ୍ଗେ ପ୍ରୀତି ।
ଏ କଥାମାନ ବିଚାର କର ଶଚୀସାଇଁ
ଭେଟିବା ଚାଲ ନହୁଷ ନୃପତିକୁ ଯାଇ ।
ଦେବଇନ୍ଦ୍ର କହିଲେ ମୁଁ କରିବି ଉପାୟ
ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀକୁ ମୁଁ ଏକା କରେ ଭୟ ।
ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଦ୍ର କଲେ କମଳାର ସାଇଁ
ଆଗେ ଓଳଗିଲେ ମୋତେ ଶିରେ କରଦେଇ ।
ଏସନ ପୂଜା ମୁଁ ଘେନି ଅଛଇ ଯେ ପୂର୍ବେ
ମାନବଙ୍କୁ ନମସ୍କାର କରିବି କି ଏବେ ।
ନାରାୟଣ ଜାଣିଲେ ମୁଁ ହେଳେ ଯିବି ନାଶ
ଦେବଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ପାଇବି ସିନା ଉପହାସ ।
ଏମନ୍ତ ବିଚାରନ୍ତେ ସେ ଦେବ ଆଖଣ୍ଡଳ
ନିକଟେ ଆସି ମିଳିଲା ନହୁଷ ଭୂପାଳ ।
ଆକାଶରେ ସୈନ୍ୟ ତାର ଆସୁଛନ୍ତି ବାହି
ଦେବତାମାନେ କାତର ହେଲେ ତାହା ଚାହିଁ ।
ପ୍ରଳୟକାଳେ ଯେସନ ଘୋଟେ ମହାଜଳ
ତେସନ ଆସି ଘୋଟିଲା ନହୁଷ ଭୂପାଳ ।
ବନ୍ଧ ଭାଙ୍ଗିଲେ ଯେସନେ ବଢ଼େ ନଦୀଜଳ
ତେସନ ପ୍ରକାର ସ୍ଵର୍ଗେ ନହୁଷର ବଳ ।
ପୃଥ୍ୱୀ ପୂରିଣ ଆସନ୍ତି ନହୁଷର ଥାଟ
ଦେଖି ଦେବତାଙ୍କ ମଧ୍ୟେ ପଡ଼ିଲା ସଙ୍କଟ ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଥିଲେ ସମସ୍ତେ ଯେ ବସି
ଗୋଟି ଗୋଟି ହୋଇ ସର୍ବେ ପଳାଇଲେ ଖସି ।
ଦିଗପାଳ ଆଦି ଯେତେ ଗନ୍ଧର୍ବ ଦେବତା
ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ଦେବତାଙ୍କୁ ଲାଗିଲାକ ଚିନ୍ତା ।
ଧାତିକାରେ ଯେ ଯାହାର ବାହନ ଆରୋହି
କପିଳାସ କନ୍ଦରେ ସେ ଲୁଚିଲେକ ଯାଇ ।
ଏକାକୀ ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବତା ରହିଲେ ଆରମ୍ଭେ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ସେହି ବସିଛନ୍ତି ଦମ୍ଭେ ।
ବୃହସ୍ପତି ଆଦି ପାଖେ ନ ରହିଲେ କେହି
ଭୟକଲେ ଦେବତାଏ ନହୁଷକୁ ଚାହିଁ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ ତ ଆମ୍ଭେ ମନ୍ଦକୃତ୍ୟ କଲୁ
ସର୍ବେ ପଳାଇଲେ କିପାଁ ଏକାକୀ ରହିଲୁ ।
ଯଦ୍ୟପି ସଂଗ୍ରାମେ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵ ଆରମ୍ଭିବି ମୁହିଁ
ସମ୍ଭାଳି ନେବାକୁ ମୋତେ ଜଣେକେହି ନାହିଁ ।
ସଂଗ୍ରାମ ନ କରି ଯେବେ ସନ୍ଧି ମୁଁ କରିବି
ନମସ୍କାର ନ କଲେ ତ ନିଶ୍ଚେ ନାଶ ଯିବି ।
ଏତେ ଭାବି ଐରାବତ ପିଠିରେ ଆରୋହୀ
ନନ୍ଦନବନ ଭିତରେ ଲୁଚିଲେକ ଯାଇଁ ।
ତିନିସହସ୍ର ଯୋଜନ ସେହି ବନଗୋଟି
ଉଦେଗିରିଠାରୁ ମେରୁ ଗିରିଯାଏ ଘୋଟି ।
ଉତ୍ତରେ ଯେ ଚଉରାଶୀ ଧାର ଗଙ୍ଗା ହୋଇ
ତୋଟା ଚଉପାଶେ ବେଢ଼ି ଆସୁଅଛି ବହି ।
ସେ ତୋଟା ମଧ୍ୟରେ ଅଛି ବସନ୍ତ ନବର
ଗୁପତେ ରହିଲେ ତହିଁ ଯାଇ ପୁରନ୍ଦର ।
ଏସନ ଚରିତ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ଆନ
ଏକା ଜାଣଇ ଗନ୍ଧର୍ବ ରାଜ ଋତୁପୂର୍ଣ୍ଣ ।
ସେ ଗନ୍ଧର୍ବ ଅଟଇ ସେ ତୋଟା ଜଗୁଆଳ
ଗୁପତେ ଯାଇଁ ରହିଲେ ତହିଁ ଆଖଣ୍ଡଳ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲେ ଋତୁପୂର୍ଣ୍ଣ ତୁ ମୋର ବିଶ୍ଵାସ
ଗୁପତ କଥାଏ ମୁଁ ଯେ କହିବି ତୋ ପାଶ ।
ନହୁଷ ନୃପତି ଆସେ ସ୍ଵର୍ଗପୁରେ ବାହି
ଦେବତା ଗୋଟିଏ ସ୍ଵର୍ଗେ ନାହାନ୍ତି ତ କେହି ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଗଲେ ଦେବଗଣେ
ଆମ୍ଭେ ଯେ ଏକା ହୋଇଣ ରହିଲୁ ଆସ୍ଥନେ ।
ଆମ୍ଭର ସୈନ୍ୟ ନୁହନ୍ତି ତାକୁ ସାମରଥ
ସେଥିପାଇଁ ଲୁଚିବାକୁ ଅଇଲୁ ସେ ଏଥ ।
ଏ ଶରୀରେ ଯେତେବେଳେ ଯାକେ ପ୍ରାଣ ଥିବ
ଦେହ ଧରି କେମନ୍ତେ ଏ ପୁର ମୁରୁଛିବ ।
ଯେ ଯେତେ ଯାହା ଚିନ୍ତଇ ପାଇ ସିନା ତାହା
ଏମନ୍ତ ସୁନ୍ଦର ପୁର ନ ଛାଡ଼ିବି ଏହା ।
ଅଙ୍ଗଭୋଗ କରିବାକୁ ଖୋଜିବି ଯେ ଦ୍ରବ୍ୟ
ଆଗରୁ ଚନ୍ଦନ ଆଦି ଅଛଇ ତ ସର୍ବ ।
ଏତେକ କହି ତହିଁରେ ଲୁଚିଲେକ ଇନ୍ଦ୍ର
ଯାଇ ସ୍ଵର୍ଗେ ବିଜେକଲେ ନହୁଷ ନରେନ୍ଦ୍ର ।
ବୋଇଲା ହକାରି ଆଣ ଇନ୍ଦ୍ର କରୁ ପୂଜା
ନୋହିଲେ ଯେ ସ୍ଵର୍ଗେ ଆମ୍ଭେ ହୋଇଲୁଟି ରାଜା
ଏତେ ବୋଲି ବସିଲା ସେ ସିଂହାସନ ମାଡ଼ି
ବୋଇଲା ସ୍ଵର୍ଗପୁର ନ ଯାଏ ଆଉ ଛାଡ଼ି ।
ନ ଥାଉ ସ୍ଵର୍ଗରେ ଇନ୍ଦ୍ର ବାହାରିଣ ଯାଉ
ନୋହିଲେ ଗୁହାରି କରି କାହା ଆଗେ କହୁ ।
ଅଥବା ସଂଗ୍ରାମେ ମୋତେ ପାରେ ଯେବେ ଜିଣି
ନୋହିଲେ ଦେବତା ଘେନି ଖଟୁ ଏହିକ୍ଷଣି ।
ଆବର ଦେବତା ଯେବେ କରିବେ ବିଖଣ୍ଡ
ଯମ କୁବେର ହେଲେହେଁ ଛେଦିବି ତା ମୁଣ୍ଡ ।
ଦେବତା ଆଦି ଅଛନ୍ତି ଯେତେ ସୁରମୁନି
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଥାନ୍ତୁ ସେମାନେ ଯେଝା ପଦ ଘେନି ।
ଯେବଣ ଦେବତା ମୋତେ କରିବେକ ରୋଷ
ପଦ ଛଡ଼ାଇ ତାହାକୁ କରିବି ବିନାଶ ।
ଏକମାତ୍ର ଏ ସ୍ଵର୍ଗେ ନ ଥାଉ ଇନ୍ଦ୍ରରାୟେ
ଆବର ଦେବଙ୍କୁ କହି ନ କରନ୍ତୁ ଭୟେ ।
ଏତେ ବୋଲି ଅଭିଷେକ ହେଲା ଶୁଭବେଳେ
ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲି ଯେ କହନ୍ତି ସକଳେ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ସମାନ କରଇ କର୍ମ ଯଥାବିଧି
ସଚରାଚର ପାଳଇ ଆପେ ହୋଇ ଯୋଧୀ ।
ଦିଗପାଳଙ୍କୁ ଲୋଡ଼ିଲା ଦେଖ କେହି ନାହିଁ
ଅମର ସିଂହାସନେ ସେ ବସେ ଏକାହୋଇ ।
ପୁରେ ପୁରେ ପଶି ଖୋଜି ନ ପାଇଲା କାହିଁ
ଖୋଜୁ ଖୋଜୁ ସେ ଅନଙ୍ଗପନ୍ନଗେ ଦେଖଇ ।
ଶାଢ଼ୀମାଳା ହେଲା ତାକୁ ଗଉରବ କରି
ସ୍ଵର୍ଗ ରକ୍ଷା ପଦ ତାକୁ ଦେଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ସକଳ ଦେବତାଙ୍କର ଅଛି ଯେଝାବିଧି
ଇନ୍ଦ୍ର ପଦେ ବସିବାର ଅଛି ଯେଉଁ ସିଦ୍ଧି ।
ଦେବ ଭଣ୍ଡାର ସ୍ଵର୍ଗର ନିଧି ଆଦି କର୍ମ
ନହୁଷ ଆଗେ କହିଲା ଅନଙ୍ଗ ସେ ମର୍ମ ।
ଯକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବଗଣଙ୍କ ସେବାର ଯେ କଥା
ଭୂଲୋକ ଭୁବଲୋକର ସ୍ଵର୍ଗ ମାର୍ଗ ଯଥା ।
ଅମର ବାରସ୍ଵତୀର ଯେତେ କଥା ମାନ
ସବୁ କହିଲା ଗନ୍ଧର୍ବେ ସେ ପନ୍ନଗସେନ ।
ଶୁଣିଣ ନହୁଷ ରାଜା ହୋଇଲା ସନ୍ତୋଷ
ବୋଇଲା ମୋ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ହୋଇଲା ଅବଶ୍ୟ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି କେତେଦିନ ଗଲା
ସଚୀପୁରକୁ ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ବିଜେ କଲା ।
ପଲ୍ୟଙ୍କରେ ଅନ୍ତଃପୁରେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ
ଆଜ୍ଞା ଦେଲା ଶଚୀ ଆସୁ ସଜ ବାଜ ହୋଇ ।
ଚଳିଗଲେ ମୃଦୁସୁଲୀ ତାର ଆଜ୍ଞା ପାଇ
ଏକାନ୍ତ ପୁରୁ ଆଣିଲେ ଶଚୀକି ଡକାଇ ।
ଶଚୀକି ଦେଖି ନହୁଷ ହୋଇଲା ହରଷ
ବୋଇଲା ମୋ ଅଙ୍କେ ସଖି ବହନ ତୁ ବସ ।
ଶଚୀ ବୋଲନ୍ତି ହୋଇଛି ମୁହିଁ ପୁଷ୍ପବତୀ
ଏଥକୁ ଆରତ କିପାଁ ହୁଅ ସୁରପତି ।
ଆବର ପାଞ୍ଚ ଦିବସ ସ୍ଥିର ହୋଇ ରହ
ଶୁଦ୍ଧସ୍ନାନ କଲେ ନାଥ ଛୁଇଁବ ମୋ ଦେହ ।
ହୃଦ ଥିବା ପଦାର୍ଥକୁ ଯେତେବେଳେ ଭୁଞ୍ଜି
ତୁମ୍ଭେ ମୋର ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ଧାତା ଲେଖି ପାଞ୍ଜି ।
ଆଜ୍ଞାଭ୍ରଷ୍ଟ ହେଲେ କୋପ କରିବ ପାଞ୍ଚିଲି
ତେଣୁକରି ଥରେ ମୁହିଁ ଛାମୁକୁ ଅଇଲି ।
ଶୁଣିଣ ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲେ
ଦୂତ ପଠାଇ ସପତ ଋଷି ଅଣାଇଲେ ।
ଏଥୁଅନ୍ତେ ଏନେ ପାଞ୍ଚି ଶଚୀ ମହାସତୀ
ମହାନିଶାରେ ଗଲେ ସେ ବାସବର କତି ।
ବସନ୍ତ କେଳି ନବରେ ଇନ୍ଦ୍ରଛନ୍ତି ଲୁଚି
ଚିନ୍ତାଭର ହୋଇ ଯାଇଁ ପ୍ରବେଶିଲେ ଶଚୀ ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ନେତ୍ରୁ ବହେ ବାରି
ଉଚ୍ଚସ୍ଵରେ ରୋଦନ ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ମନୋହାରୀ ।
ଶଚୀ ଦେଖି ଆଚମ୍ବିତ ହେଲେ ସୁରପତି
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ କି କାର୍ଯ୍ୟେ ଅଇଲ ଗୋ ସଚୀ ।
ପ୍ରାଣର ବିକଳେ ଆମ୍ଭେ ଲୁଚିଅଛୁ ଡରେ
ଦୁହେଁ ନାଶ ଯିବାଟି ଗୋ ପଡ଼ିଲେ ଛାମୁରେ ।
ଶଚୀ ବୋଇଲେ ତ ତୁମ୍ଭେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ରହିଲ
ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ମୋତେ ବିଳସର ଦେଲ ।
ଅବଶ୍ୟ ବଳେ ସେ ଧରି କରିବ ଆନୀତି
କେବଣ ଉପାୟ ଅଛି କହ ସୁରପତି ।
ବାସବ ବୋଇଲେ ମୁହିଁ ତୁମ୍ଭଠାରୁ ଦୁଃଖୀ
ମୋହର ବଳେ କି ସଖି ପାରଇ ମୁଁ ରଖି ।
ତୁମ୍ଭ ବୁଦ୍ଧିବଳେ ତୁମ୍ଭେ ରଖ ତୁମ୍ଭ ଦେହୀ
ରାଜ ବଳାତ୍କାର କଲେ ରଖିବ କେ ସହି ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଛାମୁରେ ଯେବେ ପାରିବ ଜଣାଇଁ
ତାଙ୍କ ବିନୁ ମୋତେ ଅନ୍ୟ ଗତି ନିଶୁନାହିଁ ।
ବାସବ କହନ୍ତେ ଶଚୀ ବେଗେ ଚଳିଗଲେ
ନାରାୟଣଙ୍କ ଛାମୁରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।
ପ୍ରଳୟ ବଟପୂଟରେ ସେ ଅନନ୍ତଶାୟୀ
ଯୋଗନିଦ୍ରା ଯାଇଛନ୍ତି ତୈଲୋକ୍ୟ ଗୋସାଇଁ ।
ସନ୍ନିଧିରେ ସରସ୍ଵତୀ ଗାନ୍ଧାର ରାଗରେ
ବୀଣାଯନ୍ତ୍ରେ ଧରି ଗୀତ ଗାବନ୍ତି ସୁସ୍ଵରେ ।
ଦେଖିଲେ କମଳା ପାଦ ମଞ୍ଚାଳନ୍ତି ବସି
ଯୋଗନିଦ୍ରାରେ ଅଚେଷ୍ଟା ପ୍ରଭୁ ବ୍ରହ୍ମରାଶି ।
ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମ ଶୋହେ ଚତୁର୍ଭୁଜ
ବିରାଜନ୍ତି ନୀଳୋତ୍ପଳ ପ୍ରାୟ ଦେବରାଜ ।
ନବରତ୍ନର କୁଣ୍ଡଳ ଶୋଭା ବେନିକର୍ଣ୍ଣେ
ହେମରତ୍ନ ମାଳା ଲମ୍ବି ଅଛି ହୃଦସ୍ଥାନେ ।
ଅନନ୍ତ ସହସ୍ରଫଣା ଛତ୍ରାକାର ହୋଇ
ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗ ଯୋଗନିଦ୍ରାରେ ସ୍ଵାମୀ ଛନ୍ତି ରହି ।
ଏମନ୍ତବେଳେ ଭେଟିଲେ ଶଚୀ ମହାମାୟୀ
କରଯୋଡ଼ି ସ୍ତୁତି କଲେ ପାଦପଦ୍ମ ଚାହିଁ ।
ଜୟ ତୁ ନିରଞ୍ଜନ ହେ ଯୋଗେଶ ଦେବତା
ଜୟ ତୁ ଯୋଗେଶ୍ଵର ହେ ସର୍ବଜନ ପିତା ।
ଜୟ ତୁ ଯୋଗେଶ୍ଵର ବଟପୁଟେ ଶୋଉ ସ୍ଵାମୀ
ଜୟ ତୁ ଯୋଗେଶ୍ଵର ହେ ଅଟୁ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ଜୟ ତୁ ଯୋଗେଶ୍ଵର ହେ ଦେବ ନାରାୟଣ
ଜୟ ତୁ ଯୋଗେଶ୍ଵର ହେ କରଣ କାରଣ ।
ଜଗତର ଭରାଭର ନିବାରଣ ଅର୍ଥେ
ଆପେ ନାନ ଅବତାର ହୁଅ ଶୂନ୍ୟପଥେ ।
ବେଳେବେଳେ ପୃଥ୍ଵୀ ତୁମ୍ଭେ ଉଦ୍ଧାରିଣ ଧର
ସଂସାର ପାଳନ ଅର୍ଥେ ନାନାରୂପ ତୋର ।
ଆରତ ଜନମାନଙ୍କୁ ହୁଅ ତୁମ୍ଭେ ସାହା
ତୁମ୍ଭେ ନ ରଖିଲେ ମୋର କେହି ନାହିଁ ନାହା ।
ଅନାଥର ନାଥ ପ୍ରଭୁ ଦୟା ମୋତେ କର
ସଙ୍କଟ ପଡ଼ିଲା ସ୍ଵାମୀ ଉଦ୍ଧାରୀଣ ଧର ।
ସ୍ଵାମୀ ସକଳ ଜୀବନ ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ସାକ୍ଷୀ
ଆଶ୍ରିତ କଳପତରୁ ବୋଲି ଦିଅ ଲେଖି ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଆଦି କଳ୍ପ ଦେହୀ
ତୁମ୍ଭେ ନ ରଖିଲେ ପ୍ରଭୁ ରଖନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ତୁମ୍ଭର ମହିମା ଦେବ ଅଗୋଚର ମୋତେ
ସ୍ତିରୀ ମୁଁ ପ୍ରାଣ ହାରିବି ହତ୍ୟାଲାଗୁ ତୋତେ ।
ଜଳ ସ୍ଥଳ ଅନଳ ଏ ପ୍ରଭୁ ତୁମ୍ଭ ମାୟା
ଜନ୍ମ ମରଣ ବାଧା ନ ଲାଗେ ତୁମ୍ଭ କାୟା ।
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ଶରଣ ମାଗେ ଲକ୍ଷ୍ମୀନାହା
ସଙ୍କଟ ପଡ଼ିଲା ନାଥ ରଖ ଚଉବାହା ।
ଏମନ୍ତେ ଅନେକ ସ୍ତୁତି କଲେକ ଇନ୍ଦ୍ରାଣୀ
ପରମ ଆନନ୍ଦ ହେଲେ ନିରାକାର ଶୁଣି ।
ନାରାୟଣ କହନ୍ତି ତୋ ଚିନ୍ତା କାହିଁ ପାଇଁ
କି ଅବା ବିପତ୍ତି ତୋତେ ପଡ଼ିଲା ଗୋ ତହିଁ ।
ସୁରପତି ବଲ୍ଲଭୀ ତୁ ଅଟୁ ଆଦ୍ୟପାଟ
ଦେବ କନ୍ୟାଙ୍କ ଭିତରେ ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ।
ବାସବ ତୁମ୍ଭର ପତି ସ୍ଵର୍ଗପୁର ରାୟେ
ତୈଲୋକ୍ୟ ମଧ୍ୟେ ତୁମ୍ଭର କାହାକୁ ଗୋ ଭୟେ ।
ଶଚୀ ବୋଇଲେ ହେ ଶୁଣ ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ
ତୁମ୍ଭେ ଠାକୁର ଥାଉଁ ମୁଁ ହେଲି ଅକାରଣ ।
ନହୁଷ ନାମେ ମଞ୍ଚର ଏକଇ ନୃପତି
ସେ ଆସି ସ୍ଵର୍ଗରେ ବସେ ହୋଇ ସୁରପତି ।
ବଳେ ସେ ସୁଧର୍ମାସଭା ବସିଲାକ ମାଡ଼ି
ଡରେ ଦେବବୃନ୍ଦ ସ୍ଵର୍ଗ ପଳାଇଲେ ଛାଡ଼ି ।
ମୋତେ ଆଦିକରି ସ୍ଵର୍ଗ ସମ୍ପଦ ଉପେକ୍ଷି
ନନ୍ଦନ ବନ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଵାମୀ ଲୁଚିଅଛି ।
ନିରେଖ ହୋଇଲି ଦେବ କେହି ନାହିଁ ସଖା
ଅନ୍ତଃପୁର ମଧ୍ୟେ ମୁହିଁ ଥିଲି ପ୍ରଭୁ ଏକା ।
ନହୁଷ ନୃପତି ମୋତେ ନେଉଥିଲା ବଳେ
ଧର୍ମ କଷଣ ପଡ଼ିଲା ମୋତେ ଏତେକାଳେ ।
କେବଳ ପ୍ରକାରେ କୁଳେ ନ ପାଇବି ଲଜ୍ଜା
ବିଚାରିଣ ଆଜ୍ଞା ମୋତେ ଦେବ ଦେବରାଜା ।
ନହୁଷକୁ ଦେଇଛ କି ତୁମ୍ଭେ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ
ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ଅଛି କିନା କହ ମୋତେ ସିଦ୍ଧ ।
ଶଚୀଦେବୀର ମୁଖରୁ ଏସନକ ଶୁଣି
କୋପଭର ହୋଇଲେ ସେ ଦେବ ଚକ୍ରପାଣି ।
ନାରାୟଣ ବୋଇଲେ ତୁ ଶୁଣ ଗୋ ଯୁବତୀ
ଯେତେବେଳେ ସେ ନହୁଷ ଆସିବ ତୋ କତି ।
ବୋଲିବୁ ତାହାକୁ ସ୍ଵର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ର ଯେ ହୁଅନ୍ତି
ସପତ ଋଷି ତାହାର ହାନ୍ଦୋଳା ବହନ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ସ୍ଵର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇବ ନହୁଷ
ସପତ ଋଷିଙ୍କୁ ଘେନି ଏଠାବକୁ ଆସ ।
ତୋହର ହାନ୍ଦୋଳା ତାଙ୍କ କନ୍ଧେ ବୁହାଇବୁ
ତେବେ ସ୍ଵର୍ଗେ ମୋତେ ଘେନି ଇନ୍ଦ୍ର ତୁ ହୋଇବୁ ।
ଏସନ କଥା କହିଲେ ଯହୁଁ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି
ବାହୁଡ଼ି ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଆସେ ଶଚୀ ମହାସତୀ ।
ଏମନ୍ତେ ଯେ ସାତଦିନ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଲା
ଶୁଦ୍ଧସ୍ନାନ ଦିନ ଶଚୀପୁରକୁ ସେ ଗଲା ।
ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଦେଖି ବୋଇଲେକ ସଚୀ
ଇନ୍ଦ୍ରର ଯେତେ ବିଧି ନ ଜାଣ ସୁରପତି ।
ଆବର ସ୍ଵର୍ଗରେ ଯେବେ ଇନ୍ଦ୍ର ରାଜା ହେବ
ତହିଁରେ ଯେ ବିଧି ତୁମ୍ଭେ ସେମାନ କରିବ ।
ପୟରେ ବିଜେ କରିବ ତୁମ୍ଭେ କିପାଁ ଏକା
ପୂର୍ବ ବିଧି କଲେ ହେବି ତୁମ୍ଭର ନାୟିକା ।
ଦେବଗୁରୁ ବୃହସ୍ପତି ତୁମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ ଥିବେ
ଯେ ବିଧି ଯେଉଁଠାରେ ତା ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଇ ଦେବେ ।
ମଞ୍ଚର ରାଜା ତୁମ୍ଭେ ନ ଜାଣ ସ୍ଵର୍ଗଭୋଗ
ଏହା ନ ଜାଣି ଅଇଲ କିପାଁ ଏତେ ବେଗ ।
ଶଚୀର ବଚନ ଶୁଣି ନହୁଷ ବୋଇଲା
ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ବିଧି ମୋତେ କେହି ନ କହିଲା ।
କେମନ୍ତେ ବିଧିରେ କହ ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ଆସଇ
ସେ କଥା ମହାସତୀ ଗୋ କହିବୁ ମଣାଇ ।
ଶଚୀ ବୋଲେ ଇନ୍ଦ୍ର ବିଧି ଶୁଣ ହୋ ନୃପତି
ଯେମନ୍ତେ ହୋଇ ପୁରୁକୁ ଆସେ ସୁରପତି ।
ରବି ଅସ୍ତକାଳେ କେହି ନ ଥିବେ ସେ ଏକା
ସପତ ଋଷି ବିମାନ ବହିବେ ନିଶାଖା ।
ଭରଦ୍ଵାଜ ଗଉତମ ଅଙ୍ଗିରା ଅଗସ୍ତି
ସନକ ଯେ ସନାତନ ଭୃଗୁ ଏ ବହନ୍ତି ।
ଏ ସପ୍ତଋଷିଙ୍କ କନ୍ଧେ ତୋ ହାନ୍ଦୋଳା ଥିବ
ସେ ହାନ୍ଦୋଳା ଚଢ଼ି ମୋର ପୁରୁକୁ ଆସିବ ।
ଏମନ୍ତ ବିଧିରେ ତୁମ୍ଭେ ଆସ ମୋର ପୁର
ଲଭିବ ମୋତେ ଯେ କଲେ ଇନ୍ଦ୍ରର ବେଭାର ।
ଶାଢ଼ୀ ପ୍ରସାଦ ଦେଇଣ କହିଲେ ସୁଚିତ୍ତେ
ହାନ୍ଦୋଳାର ବହିନେବ ଶଚୀପୁରେ ମୋତେ ।
ଦିବ୍ୟବେଶ ହୋଇ ମୁହିଁ ବସିବି ବିମାନେ
ମୁଖେ ବେଦ ପଢ଼ି କନ୍ଧେ ବହିବ ସୁମନେ ।
ତେବେ ଜାଣ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ହେବ ମୋର ସିଦ୍ଧି
ଶଚୀ ବୋଇଲେ ଏରୂପେ ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ବିଧି ।
ନହୁଷ କହିଲେ ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
ଆତ୍ମା ବିସର୍ଜିଲେ ଶୁଣି ସେ ସପତ ମୁନି ।
ବୋଇଲେ ନହୁଷ ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇ ମନ୍ଦ କଲ
ଋଷିଏ ଦୋଳା ବହିବେ ଏହା ବିଚାରିଲ ।
ସମ୍ପଦରେ ମତ୍ତ ହୋଇ କଲ ଏ ବିଚାର
ଋଷି ଦେଳା ବୁହାଇବା କଥା ଅବେଭାର ।
ଦେଖ ଦେଖ ଶିରୋଗତ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେ ତୁମ୍ଭର
ଏମନ୍ତ ବିଚାର କିପାଁ କଲ ନୃପବର ।
ଅନୀତି କଥା ଆମ୍ଭର ବହିବା ବମାନ
ଆମ୍ଭେ କେମନ୍ତେ ଜାଣିବୁ ବହିବା ବିଧାନ ।
ଅନୁଭବ ନାହିଁ ଆମ୍ଭେ ଧର୍ମକୁ ଜିଣିମା
ନହୁଷ ବୋଇଲେ ଉଠ ଋଷି ମହାତମା ।
ହାନ୍ଦୋଳା ବହ ହୋ କାନ୍ଧେ ବେଗେ ଯିବା ଚାଲ
ଉଛୁର ହୋଇଲେ ଗଡ଼ିଯିବ ଯୋଗବେଳ ।
ଏହା କହିଣ ନହୁଷ ଆରୋହି ବିମାନ
ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ମୁନିମାନେ ଉଠି ବେଗେ ଘେନ ।
ଡରେ ସେ ସପତଋଷି ହାନ୍ଦୋଳା ବହିଲେ
କେ ଧୀରେ ଗମିଲେ କେହି ବେଗେବେଗେ ଗଲେ ।
ଯୁକତେ ସେ ତପଚାରୀ ପୁଣି ହୀନବଳ
କେବଳ ଆହାର କନ୍ଦମୂଳ ବୃକ୍ଷଫଳ ।
କୋମଳ ପତ୍ର ଭକ୍ଷିଣ ଉପାସ କରନ୍ତି
ବନ ବହନ ଫଳ ସେ ଚିପୁଡ଼ି ପିଅନ୍ତି ।
ପାଣି ଗଣ୍ଡୁଷେ ଭକ୍ଷନ୍ତି କରି ଉପବାସ
ଏମନ୍ତ ନିଷ୍ଠାପରର ବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟ କିସ ।
ବିମାନ କନ୍ଧେ ମୁଖରୁ ରୁଧିର ଉଦ୍ଗାରି
ମୂର୍ଚ୍ଛାଗତ ହେଲେ ମୁଖୁଁ ବଚନ ନ ସ୍ଫୁରି ।
କେବଣ ଋଷି ବିକଳେ ପଡ଼ି ବେଗେ ଉଠି
ପଡ଼ି ଉଠିବାରୁ ଛିଡ଼ିଯାଏ ଆଣ୍ଠୁ ଗଣ୍ଠି ।
ଚାଲି ନ ପାରିଲେ ଋଷି ପଛରେ ରହିଲେ
ଧର୍ମ ସୁମରି ଧାତାକୁ କେହି ସାକ୍ଷୀ ଦେଲେ ।
ଶରୀରକୁ ଶ୍ରମଝାଳ ବହେ ଘନ ଘନ
ଉଠିପଡ଼ି ହୁଅନ୍ତି କେ ଋଷି ଅଚେତନ ।
ଏ ରୀତି ଦେଖି ନହୁଷ କୋପଭର ହେଲା
ଭର୍ତ୍ସନା କରି ବହୁତ ରୂପେ ଗାଳିଦେଲା ।
ମିଛେ ଉଠି ବସି ପୁଣି ହେଉଅଛି ଗେଲ
ବ୍ୟଥା ପାଉଅଛ ଯେବେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଚାଲ ।
ମୁନିମାନେ ବୋଇଲେ ତୁ ମୁଢ଼ ମନ୍ଦମତି
ମହାପାତ ଅର୍ଜିଲୁଣି ଲଭିବୁ ଦୁର୍ଗତି ।
ତପୀଙ୍କ କାନ୍ଧେ ହାନ୍ଦୋଳା ଗୋଟା ବୁହାଇଲୁ
ଏହିକ୍ଷଣି ନାଶଯିବୁ କଥା ରୁହାଇଲୁ ।
ମଞ୍ଚର ମାନବ ତୁହି ସ୍ଵର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ରରାଜା
ଶୃଗାଳ ହୋଇ ଭୁଞ୍ଜୁଛୁ ସିଂହ ବଳିଭୋଜା ।
ବଳବନ୍ତ ପଣେ ସ୍ଵର୍ଗ ବସିଲୁ ତୁ ମାଡ଼ି
ତୋର ଦର୍ପେ ଦେବତାଏ ଗଲେ ସ୍ଵର୍ଗ ଛାଡ଼ି ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦୋଳା ବୁହାଉ ତୋର ଏଡ଼େ ଦର୍ପ
ସର୍ପ ସର୍ପ ବୋଲୁ ବୋଲୁ ଘେନ ଆମ୍ଭ ଶାପ ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଦେଲୁ ତୁ ହୁଅ କାଳସର୍ପ
ପବନ ଆହାରୀ ହୁଅ ଭାଙ୍ଗୁ ତୋର ଦର୍ପ ।
ତୋହର ସଙ୍ଗେ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଅଛନ୍ତି ଯେ ଆସି
ସର୍ପ ଦେହ ପାଆନ୍ତୁ ସେ ସମସ୍ତ ତ ଦୋଷୀ ।
ଏସନକ ଶାପ ଯହୁଁ ଦେଲେ ସପ୍ତଋଷି
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ସେ ନହୁଷ ସର୍ପ ହୋଇ ଖସି ।
ମୁନି ଶାପ ଦିଅନ୍ତେ ସେ ସ୍ଵର୍ଗ ଛାଡ଼ିଗଲା
ମଞ୍ଚେ ସୈନ୍ଦ୍ରେୟ ପର୍ବତେ ଯାଇ ବାସ କଲା ।
ପର୍ବତ ଉତ୍ସର୍ଗ ଅତି ଅତିହିଁ ସୁସଞ୍ଚ
ଦଶ ସହସ୍ର ଯୋଜନ ଅଟଇ ତା ଉଚ୍ଚ ।
ପର୍ବତର ଶିଖ ଅଟେ ସୁବିସ୍ତାର ଘଞ୍ଚ
ଦୀର୍ଘ ଯେତିକି ତାହାର ପ୍ରତି ସମକଚ୍ଛ ।
ସେ ଅହି ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହେଲା ତହିଁ ତଳେ
ହରିତୁଙ୍ଗ ନଦୀ ବହେ ଅତି ନିରିମଳେ ।
ମହାସର୍ପ ହୋଇ ସେହି ନଦୀରେ ପଡ଼ିଲା
ଜୀବ କାରଣ ଅର୍ଥରେ ଧାତା ସୁମରିଲା ।
ବିରଞ୍ଚି ବୋଇଲେ ସର୍ପ ହୋଇ ଏଥେ ଥିବୁ
ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଦରଶନେ ମୁକତି ହୋଇବୁ ।
ନହୁଷର ସୈନ୍ୟବଳ ସ୍ଵର୍ଗେ ଯେତେ ଥିଲେ
ସମସ୍ତେ ସର୍ପ ହୋଇ ସେ ବନରେ ରହିଲେ ।
ଅନେକ ଯେ ଅହି ଏକମେଳ ତହିଁ ହେଲେ
ତେଣୁ ଅହିରାଜ ନାମ ସେ ବନର ଦେଲେ ।
ସର୍ପ ଡରେ ସେ ବନକୁ ନ ପଶନ୍ତି କେହି
ହସ୍ତୀଶୁଣ୍ଢ ପ୍ରମାଣରେ ସର୍ପ ମୋଟା ତହିଁ।
ଅଷ୍ଟଧାତୁ ମୂଳେ ନବ ବଟକ ଯେ ଦ୍ରବ୍ୟ
ଅମର ଔଷଧିମାନ ଅଛି ତହିଁ ସର୍ବ ।
ନହୁଷକୁ ଶାପ ଦେଇ ସପ୍ତଋଷି ଗଲେ
ଯେ ଯାହାର ତପସ୍ଥାନେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।
ନହୁଷ ବିଯୋଗ ଦେଖି ସ୍ଵର୍ଗ ପୁରବାସୀ
ଅମର ମଣ୍ଡଳେ ସର୍ବେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଆସି ।
ନନ୍ଦନମନେ ଯେ ଇନ୍ଦ୍ର ଲୁଚି ବସିଥିଲେ
ଐରାବତ ଆରୋହିଣ ସ୍ଵର୍ଗପୁରେ ଗଲେ ।
ଯକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବ କିନ୍ନର ଆଦି ବିଦ୍ୟାଧର
ସମସ୍ତେ ମିଳିଲେ ଆସି ଯେ ଯାହାର ପୁର ।
ବିଚିତ୍ର ନବରମାନ ଦେଖିଲେକ ଆସି
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳ ସମସ୍ତ ହୋଇଅଛି ଧ୍ଵଂସି ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଯାଇ ବିଜେ ପୁରନ୍ଦର
ସକଳ ଦେବତା ଆସି ପ୍ରବେଶ ସଭାର ।
ବାସବ ବୋଇଲେ ଦେବଗୁରୁ ମୁଖ ଚାହିଁ
ଏତେ ଉପଦ୍ରବ ସ୍ଵର୍ଗେ କେହି କରି ନାହିଁ।
ଅନେକ ଦାନରେ ପୂର୍ବେ ସ୍ବର୍ଗେ ଆସିଥିଲେ
ଏଡେ ବଡ ଉପଦ୍ରବ କେହି ନ କରିଲେ ।
ମାନବ ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇ ସେ ସ୍ଵର୍ଗକୁ ବାହିଲା
ଏଡ଼େ ଛିଦ୍ର କଥାଗୋଟା କେମନ୍ତ ପାଇଲା ।
ଦେବତାଏ ବୋଇଲେ ହୋ ଶୁଣ ଜମ୍ଭଭେଦୀ
ଅନଙ୍ଗସେନ କହିଲା ସ୍ଵର୍ଗର ଯେ ବିଧି ।
ଆମ୍ଭ ଛିଦ୍ର ଜାଣି ଶୁଣି ବହିଲାକ ମାଡ଼ି
ଆମ୍ଭର ଯେ ପ୍ରାଣ ହତ୍ୟା ଏହାଯୋଗୁଁ ପଡ଼ି ।
ବିଶ୍ଵାସୀ ଲୋକ ଅନ୍ତରେ କଲେ ଯେବେମାୟା
ପିତା ହୋଇ ପୁତ୍ରକୁ ନ କରେ ଯେବେ ଦୟା ।
ବୈଦ୍ୟହୋଇ ଔଷଧିରେ ଦେବ ଯେବେ ବିଷ
ଚାଷ କରନ୍ତେ କୃଷିରେ ନୋହେ ଯେବେଶସ୍ୟ ।
ରାଜା ହୋଇଣ ଦଣ୍ଡିବ ଯେବେ ନ ବିଚାରି
ଧର୍ମପତ୍ନୀ ହୋଇ ଯେବେ ହୋଇବ ଦୋଚାରୀ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ନ କରଇ ଯେବେ ସଦଭାବ
ବୃହସ୍ପତି ହୋଇଲେ ଯେ ନାହିଁ ତାଙ୍କୁ ଠାବ ।
ରାବଣର ଭାଇ ପୂର୍ବେ ବିଭୀଷଣ ଥିଲା
ଲଙ୍କାଛିଦ୍ରମାନ ଯାଇ ରାମଙ୍କୁ କହିଲା ।
ଅସୁରଙ୍କ ଛିଦ୍ର ପାଇ ପ୍ରଭୁ ରଘୁବଂଶୀ
କପି ଘେନି ଲଙ୍କାଗଡ଼ ପକାଇଲେ ଧ୍ଵଂସି ।
ସମୁଦ୍ର ଛିଦ୍ର ଅଗସ୍ତି ମୁନି ଜାଣିଥିଲେ
ଗଣ୍ଡୁଷ କରି ସମୁଦ୍ର ଚଳୁକେ କ୍ଷେପିଲେ ।
ନହୁଷ ଜାଣନ୍ତା କାହୁଁ ଛିଦ୍ର ସ୍ଵର୍ଗ କଥା
ଏହାଯୋଗୁ ଦେବତାଏ ପାଇଲେ ଏ ବ୍ୟଥା ।
ଏକା ଅନଙ୍ଗସେନ ଏ ସ୍ଵର୍ଗ କଲା ନାଶ
ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ହୋଇ କଲା ଏଡ଼େ ଅବିଶ୍ଵାସ ।
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କ ମୁଖରୁ ଏସନକ ଶୁଣି
କୋପେ ପ୍ରଜ୍ବଳିତ ହେଲେ ସୁରପୁରମଣି ।
କୋପଭର ହୋଇ ପୁଣି ବୋଇଲେ ବିଡ଼ୋଜା
ନନ୍ଦନବନୁ ବାହାରି ବହନ ଯାଅ ଯା ।
ବଜ୍ରଶକତି ବୁଲାନ୍ତି ବଇରାଗ ପାଇ
ଯାଅରେ ଅନଙ୍ଗସେନ ନ ଥାଅ ରେ ତୁହି ।
ବିଶ୍ଵାସଘାତକ କଲୁ ମୋଠାରେର ତୁ ମାୟା
ଶତେ ଜନମ ତୁ ଧରି ଅସୁରର କାୟା ।
ପୁତ୍ର ହୋଇ ପିତାଠାରେ କଲୁ ଅବିଶ୍ଵାସ
ତୋ ଜନ୍ମିତ ପୁତ୍ରହସ୍ତେ ହୁଅ ପ୍ରାଣ ନାଶ ।
ଏ ମୋହର ଶାପ ତୋତେ ନୋହିବାରେ ଆନ
ଅସୁର ହୋଇ ମଞ୍ଚରେ ରହ ବହୁଦିନ ।
ଏସନକ ଶାପ ଯହୁଁ ଦେଲେ ସୁରସାଇଁ
ସ୍ଵର୍ଗ ଛାଡ଼ି ବାହାରିଲା ପିତା ଆଜ୍ଞା ପାଇ ।
ଦୃମିଳ ନାମେ ଅସୁର ହୋଇଲା କୁମର
କଂସହସ୍ତେ ପ୍ରାଣ ଦେଇ ଗଲା ସ୍ଵର୍ଗପୁର ।
ଦେବସଭାତରେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା
ନମସ୍କାର କରି ଇନ୍ଦ୍ର ଛାମୁରେ ମିଳିଲା ।
ଦେଖି ତାଙ୍କୁ ସୁରପତି ଆନନ୍ଦ ହୋଇଲେ
ପ୍ରସାଦ ଶାଢ଼ୀ ଚନ୍ଦନ ମାଳା ନେଇ ଦେଲେ ।
ଆଶିଷବାକ୍ୟେ ଆଶିଷ କଲେ ଦେବରାଜା
ନନ୍ଦନବନ ତୋଟାକୁ ପୁତ୍ର ତୁ ଯାଅ ଯା ।
ଚଳିଲା ଅନଙ୍ଗସେନ ଇନ୍ଦ୍ର ଆଜ୍ଞା ପାଇ
ନନ୍ଦନବନ ତୋଟାରେ ମିଳିଲାକ ଯାଇ ।
ଦଶ ଅର୍ବୁଦ ତୋଟାର ଉପରେ ଅଗ୍ରଣୀ
ଇନ୍ଦ୍ରର ଜ୍ୟେଷ୍ଠପୁତ୍ର ସେ ସ୍ଵର୍ଗର କାରେଣୀ ।
ଅଭିଶାପ ପାଇ ମଞ୍ଚେ ଜାତ ହୋଇଥିଲା
କଂସ ହସ୍ତେ ମରି ନିଜ ଭୁବନ ପାଇଲା ।
ଶୁକ ବୋଇଲେ ଶୁଣିଲୁ ତୁହୋ ନୃପରାୟ
ହରିବଂଶ ଆଦ୍ୟଖଣ୍ଡ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟମୟ ।
ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାଜଳ ଏ ବିଷ୍ଣୁ ପୁଣ୍ୟବାଣୀ
ଅନେକ ପାତକ ଧ୍ଵଂସ ହେବ ଏହା ଶୁଣି ।
ଯୋଗବଳେ ଦୃଶ୍ୟ ମୋତେ ହେଲା ଏହିକଥା
ସଂକଳ୍ପ କରି ଶୁଣିବ ହରିବଂଶ ଗାଥା ।
ତୁମ୍ଭେ ପଚାରିଲ ପିତା ପୁତ୍ରଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ
ଯେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ହେଲା ଦୈତ୍ୟ ପ୍ରାଣବଧ ।
କହିଲି ତୋ ଆଗେ ହରିବଂଶର କାହାଣୀ
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସକୁ ରଖ ଚକ୍ରପାଣି ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ତୁ ହୋ ଶୁଣ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ହରଷ ହୋଇଲା କଂସ ଦୃମିଳାକୁ ମାରି ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଜୟ କରିଣ ତୋଜୋବନ୍ତ ହେଲା
ରାତ୍ରି ଉଜାଗରେ ସୈନ୍ୟ ସଜାଇ ରଖିଲା ।
ପ୍ରଭାତେ ଯମୁନା କୂଳେ ଗଲେ ସମଦଣ୍ଡ
ଅନେକ ସମାରୋହରେ ଚଳିଗଲା କଂସ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗତରେ ଘେନି ସାତବଂଶ ।
ହସ୍ତି ଘଣ୍ଟାରବ ସୈନ୍ୟ ସୁଖରାବ ଶୁଣି
ପାତାଳରେ ବାସୁକି ରାଜା ନ ଟେକିଲା ଫେଣୀ ।
ଉଦଣ୍ଡ ଲକ୍ଷେ ଆଲମ୍ବ ଲକ୍ଷ ପନ୍ତି ପନ୍ତି
ବିଳମ୍ବ ଯେ ପାଟଛତ୍ର ଉପରେ ଉଡ଼ନ୍ତି ।
ଆନନ୍ଦରେ ସମଦଣ୍ଡ ଚଳିଗଲେ ବେଗେ
ପ୍ରବେଶ ହେଲେ ବିପୁଳ ବନ ପୂର୍ବଭାଗେ ।
କଉଶିକୀ ନାମେ ନଦୀ ବହେ ପୁଣ୍ୟ ଜଳ
ଉତ୍ତର ମୁଖେ ବହଇ ଅତି ପରିମଳ ।
ମୁକ୍ତେଶ୍ଵର ବୋଲି ଏକ ଲିଙ୍ଗ ତହିଁ ଅଛି
ଆଦ୍ୟରୁ ପୂଜା କରନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇ ଶୁଚି ।
ସ୍ପଟିକର ପାଦଚ୍ଛ ସେ ନଦୀ ପୂର୍ବଘାଟ
ମଥୁରାକୁ ସେ ଚାରିଶ ଯୋଜନ ଯେ ବାଟ ।
ପ୍ରଥମ ଦିବସେ ଥାଟ ରହିଲେକ ଯାଇ
ରାତ୍ରି କାଟିଲେ ବନ୍ଧନ କରି ତହିଁ ଖାଇ ।
ରଜନୀ ପ୍ରଭାତୁ ଉଠି ତହୁଁ ଚଳିଗଲେ
ଶକୁନ୍ତଳା ନଦୀପାଶେ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ମିଳିଲେ ।
ଗଣ୍ଡୁକୀ ନାମେ ଯେ ନଦୀ ଯାଉଅଛି ବହି
ରମ୍ଭା ଉରୁବଶୀ ତପ କରୁଥିଲେ ତହିଁ ।
ସେ ନଦୀର ତୀରେ ଏକ ପରବତ ଅଛି
ସେ ଗିରିବର ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୋଭା ପ୍ରକାଶୁଛି ।
ଅତି ଉଚ୍ଚ କୁଳାଚଳ ଅଟେ ତାର ନାମ
ବେନି ନଦୀ ବେଢ଼ିଦିଶେ ଶୋଭା ଅନୁପମ ।
ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତ ବୋଲି ଅଛି ଲିଙ୍ଗଗୋଟି
ଚତୁରଙ୍ଗବଳ ଘେନି କଂସ ଯାଇ ଭେଟି ।
ମଣିନାଗ ଗିରିତଳେ କଟକାଇ କରି
ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତ ନାମେ ତହିଁ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
କଂସର ଦିଗ୍ବିଜୟ ବାରତା ପାଇଲା
ଉପହାର ଘେନି ତାର ଛାମୁରେ ମିଳିଲା ।
ସେ ରାଜ୍ୟେ ନୃପତି ମହାଗଉରବ ପାଇ
ଉଷାକାଳେ ତହୁଁ କଲେ ଥାଟ କଟକାଇ ।
ଦିନକୁ ଦିନ ଚାଲନ୍ତି ସୈନ୍ୟ ଅତି ଖରେ
ଚାରିଶତ ଯୋଜନ ସେ ଯାନ୍ତି ଦିନକରେ ।
ଯେବଣ ବାଟେ ଚଳଇ କଂସ ଅଙ୍ଗବଳ
ଶାଳ ଶିଳ ବନ ଭାଙ୍ଗି ହୁଏ ସମତଳ ।
ଚଳଇ ସେ କଂସରାଜା ରାଜଦର୍ପ ଗଞ୍ଜି
ପରରାଷ୍ଟ୍ର ନଗ୍ର ଗ୍ରାମ ପାଟଣାକୁ ଭାଙ୍ଗି ।
ଚଉଦ ଦିନଯାଏ ସେ ସମ୍ଭାରେ ଚଳିଲା
ଶାଖା ନାମେ କଟକରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ।
ରଣରଙ୍କା ମହାତେଜା ପ୍ରତାପୀ ସେ କଂସ
ବଜ୍ରନାଭ ନାମେ ଅଟେ ତହିଁରେ ନରେଶ ।
ରାଜାର ପ୍ରତାପେ ସେହି ଅକଣ୍ଟକ ଦେଶ
ହୀରାର ପାଚେରୀମାନ ବେଢ଼ା ଚଉପାଶ ।
ଶାଖାନଗ୍ର ପାଖେ କଂସ ସୈନ୍ୟ ରହିଥିଲେ
ଏ ସମୟେ ଡଗରାଏ ରାଜାକୁ କହିଲେ ।
ଭୋ ମଣିମା ସାବଧାନେ ଶୁଣ ରାଜ୍ୟସାଇଁ
ମହାବଳୀ ରାଜା ଏ ତ ଅଇଲାକ କାହିଁ ।
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ବଳ ସଙ୍ଗେ ଘେନି
ନଗ୍ର ନିକଟରେ ଆସି ରହିଛନ୍ତି ପୁଣି ।
ହାଟ ବାଟ ପାଟରା ସେ ସବୁ ଜୁରକରି
ସାଧୁ ସଜ୍ଜନ ଲୋକଙ୍କ ବିତ୍ତ ନେଲେ ହରି ।
ପଚାରିଲେ ବୋଲନ୍ତି ସେ ଭୋଜ ଯଦୁବଂଶ
ରାଜା ଦିଗବିଜେ କରି ଆସିଛନ୍ତି କଂସ ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ବୋଇଲେ କହ ତୁମ୍ଭ ରାଜା ଆଗେ
ଯୁଦ୍ଧ ନ କଲେ ଶରଣ ପଶୁ ଆସି ବେଗେ ।
ଏସନ ବାରତା ଯହୁଁ କହିଲେ ଡଗରେ
ଶୁଣି ବ୍ରଜନାଭ ରାଜା କମ୍ପେ କୋପଭରେ ।
ଆସ୍ଥାନୁ ଡେଇଁ ପଡ଼ିଲା ରାଜା ଧାତିକାରେ
ରେ ରେକାର କରି ଧାଇଁଯାଏ ରୋଷଭରେ ।
ବୀରତୂର ଗଦା ବାମହସ୍ତରେ ଧଇଲା
ଆପେ ଆଗଭର ହୋଇ ଥାଟ ପଛ ଗଲା ।
ବୋଲେ ଗିରି ବା ପଡ଼ିଲା ମେରୁର ଉପରେ
ମେରୁ ପର୍ବତ ଟାଳଇ କେ ସୂଚୀମୁନରେ ।
ପୁଣି ବୋଇଲା କାହାର ଏଡ଼େକ ଭରସା
ଭୋକିଲା ବ୍ୟାଘ୍ରକୁ କିରେ ଖଣ୍ଡିଆଳି ଶଶା ।
ଏ ମୋର ମହିମା ସେ କି ଶୁଣିନାହିଁ କର୍ଣ୍ଣେ
ନ ଜାଣି ପଶିଲା ଆସି ମୋହର ଭୁବନେ ।
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ଯେବେ ଆସି ଏକରୁଣ୍ଡ ହୋଇ
ନିଶ୍ଚୟ ପ୍ରାଣ ଘେନିବି ଯିବ ଏବେ କାହିଁ ।
ଏତେବୋଲି ଧାଇଁଲା ସେ ଦୈତ୍ୟ ଅତିବେଗେ
ଧାତିକାରେ ମିଳେ ଯାଇ କଂସ ରାଜା ଆଗେ ।
ଆଗୁଆଣି ଦଣ୍ଡେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଥିଲେ ରହି
ତାଙ୍କ ଛାମୁରେ ମିଳିଲା କୋପଭର ହୋଇ ।
ବୀରତୂର ଖଡ଼୍ଗ ଗଦା କାଖେ ଥିଲା ଯାକି
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ତାଳିମାରି ହସିଲେ ତା ଦେଖି ।
କେଶୀ ବୋଇଲା କାହିଁକି ଅଇଲୁ ତୁ ଧାଇଁ
ବଜ୍ରନାଭ ଯେ ବୋଇଲା ଯୁଝିବାର ପାଇଁ ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ତୁ ନୋହୁ ଯୁଝିବାକୁ ସରି
ମରିବା ପାଇଁ ଆସିଛୁ ସିନା ପୌଢ଼ କରି ।
ବାଇପ୍ରାୟ ହୋଇ ତୁ ରେ ଧାଇଅଛୁ ଏକା
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ସୈନ୍ୟ ନାହିଁ ଶାଖା ।
କେଉଁ ପ୍ରକାରେ ସଂଗ୍ରାମ କରିବୁ ରେ କହ
ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର ଆଣିନାହୁଁ ରଖିବୁ କି ଦେହ ।
ଅଗ୍ନି ମଧ୍ୟେ ପଶୁ ତୁହି ଆଖି ଥାଉ ଅନ୍ଧ
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ବଣା ହେଉ କରିବୁ କି ଯୁଦ୍ଧ ।
କା ସଙ୍ଗେ ଯୁଝିବୁ ତୁ ରେ ବିଚାରି କହନା
କୋଟି ଯୋଦ୍ଧାମଧ୍ୟେ ଯାଇ ବୀରବର ବାନା ।
ଯେ ତୋହର ବିଚାରକୁ ଆସେ ବଳକଛ
ତୋର ସମକକ୍ଷ ଜଣେ ବିଚାରିଣ ବାଛ ।
ନୋହିଲେ ତୋ ବନ୍ଧୁବଳ ଆବର ସଇନି
ବାହୁଡ଼ି ଯାଇ ତୁ ସୁସ୍ଥେ ଆସ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ।
ଯେତେ ସୈନ୍ୟ ଆସି ଉଭା ହୋଇଛନ୍ତି ଆଗେ
ଯେ ତୋତେ ଯୋଗ ଏ ବାଛି ଘେନିଆସ ସଙ୍ଗେ ।
ଶୁଣି ବଜ୍ରନାଭ ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ଯେ ହୋଇଲା
ମଥାପୋତି ରହି ମହାଲଜ୍ଜା ସେ ପାଇଲା ।
କାଶୀ ବୋଇଲା ଏ ପରା ମହାରାଜା କଂସ
ଉଗ୍ରସେନ ନନ୍ଦନ ଏ ଭୋଜବଂଶ ଶିଷ୍ୟ ।
ମଥୁରା ଠାକୁର ଅଟେ ଏହି ବୀରମଣି
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥିବୀର ଅଟଇ କାରେଣୀ ।
ଦିଗବିଜେ କରିବାକୁ ଅଛି ଦଣ୍ଡ ସାଜି
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ଗଲେ ସର୍ବେ ଭାଜି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳ ଏ ଜିଣି ତ୍ରିଭୁବନ
ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ରାଜାଏ ଆସି ପଶିଲେ ଶରଣ ।
ଆମ୍ଭେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଟୁ ତାହାଙ୍କର ଦେହ
ତୋ ବିଚାରକୁ କି ଆସେ ସ୍ଵରୂପ ତୁ କହ ।
ଯୁଦ୍ଧକୁ ଇଚ୍ଛାକଲେ ତୁ ସୈନ୍ୟ ଘେନିଆସ
ଯୁଦ୍ଧ ନ କଲେ ଶରଣ ଆସି ବେଗେ ପଶ ।
ଶୁଣି ବଜ୍ରନାଭ ମନେ ମହାଭୟ କଲା
ସନ୍ଧାନ ବିଧି ଘେନି ସେ ଛାମୁରେ ମିଳିଲା ।
ବିଶାଶତେ ପାଣିଦ୍ରବ୍ୟ ସହସ୍ରେକ ହସ୍ତୀ
ଦଶସହସ୍ର ଚୋଖାର ସିନ୍ଦୁରର ଜ୍ୟୋତି ।
ସହସ୍ରେକ କନ୍ୟା ଦିବ୍ୟ ବେଶ କରାଇଲା
କଂସରାଜା ପାଦତଳେ ନେଇ ସମର୍ପିଲା ।
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ଆଗେ ଶୋଏ ଗଡ଼ଘାଲି
ଶରଣ ପଶିଲି ଦୋଷ ନ ଜାଣି ମୁଁ କଲି ।
ସମୁଦ୍ର ଲଙ୍ଘିଲେ କାହୁଁ କୂଳ ହେବା ରକ୍ଷା
ଦଣ୍ଡମଣ୍ଡ କର ଦେବ ଯେ ତୁମ୍ଭର ଇଚ୍ଛା ।
କଂସ ବୋଇଲା ନ ଜାଣି ହେଲୁ ଯେବେ ଦୋଷୀ
କି ଯଶ ଆମ୍ଭେ ଲଭିବା ଦୋଷୀକି ବିନାଶି ।
ତୁହି ଯେବେ ଛାମୁକୁ ରେ ନ ଆସନ୍ତୁ ଆଜ
ନିଶ୍ଟୟ ତୋତେ ମାରି ମୁଁ ଘେନନ୍ତି ତୋ ରାଜ୍ୟ ।
ତୋହର ସୁଖେ ତୁ ଏବେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଥିବୁ
ପରରାଷ୍ଟ୍ର ପଡ଼ିଲେ ମୋ ଆଗେ ଜଣାଇବୁ ।
ଯେ ତୋହର ଶତ୍ରୁ ତାକୁ କରିବଇଁ କ୍ଷୟ
ଏତେ ବୋଲି ତହୁଁ ବେଗେ ଚଳେ କଂସରାୟ ।
ଚାରି ଦିନରେ ଯମୁନା ନଦୀ ଛାଡ଼ିଗଲେ
ଦଣ୍ଡ ସୈନ୍ୟ ସରସ୍ଵତୀ କୂଳରେ ରହିଲେ ।
ଭର୍ଗବ ଦେଶେ ଶରବ୍ୟ ନାମେ ଅଛି ବନ
ସାକେତ ନାମେ ପର୍ବତ ତହିଁ ବିଦ୍ୟମାନ ।
ସରସ୍ଵତୀ ନଦୀ ବହେ ପର୍ବତର ତଳ
ନିର୍ମଳ ପାପଦହିନୀ ପବିତ୍ର ତା ଜଳ ।
ସମ୍ବତ୍ସର ବୋଲି ଦେଶ ଅଛି ପୂର୍ବଆଡ଼େ
ଧବଳାଙ୍ଗୀ ନାମେ ନଦୀ ବହେ ଅତି ଗାଢ଼େ ।
ତହିଁରେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ କଂସରାଜା ସୈନ୍ୟ
ସୁସଞ୍ଚ ରମ୍ୟସ୍ଥାନ କି ଅମୂଲ୍ୟ ରତନ ।
ତିନି ଦିବସ ରହିଲା ତହିଁ କଂସରାଜା
ଅନେକ ନୃପତି ଆସି କଲେ ପାଦପୂଜା ।
କେବଣ ରାଜା ଘେନିଣ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ
ଭୟରେ ଶରଣ ପଶେ କଂସ ପାଦତଳ ।
କେବଣ ରାଜାଏ ଦଣ୍ଡ ସିଂହାସନ ଛାଡ଼ି
ପଳାଇଲେ ଭୟ ପାଇ ଅମଡ଼ା ଯେ ମାଡ଼ି ।
କେବଣ ରାଜା ନ ମାନି ସଂଗ୍ରାମେ ଯେ କଲା
ସକଳ ସମ୍ପଦ ଦେଇ ଆପେ ନାଶଗଲା ।
ଯେସନେ ତାରକା ଦିଗବିଜେ କଲା ପୂର୍ବେ
ତହିଁରୁ ଦଶଗୁଣ ଏ କଂସ କଲା ଏବେ ।
ଅନେକ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ସମରେ ଜିଣିଲା
ନିଜ ଭୁଜବଳେ ସବୁ ରାଜ୍ୟ ସାଧ୍ୟକଲା ।
ସମସ୍ତେ ରାଜାଏ ଡରେ ଦେଲେ ଅଙ୍ଗ ବଳ
ପାଦର ଘାତେ ପୃଥୀବି ହେଲା ଟଳମଳ ।
କଂସାସୁର ଭରାପୃଥ୍ୱୀ ନ ପାରିଲା ସହି
ଦିନକୁ ଦିନ ଉଚ୍ଛନ୍ନ ବସୁମତୀ ଦେହୀ ।
ବିକଳେ ରୋଦନ ବସି କରେ ମହାବଳୀ
ମୁଖରୁ ରୁଧିର ତାର ପଡ଼ଇ ନିକିଳି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ କଂସ ହେଲା ଭାର
ପ୍ରତ୍ୟେକ୍ଷେ କାଳଯମ କି ହେଲା ଅବତାର ।
କାମ୍ୟକ ପର୍ବତ ତଳେ କଂସ ଅଛି ବସି
ଦେଶାଉରେ ଯେ ବାରତା କହିଲେକ ଆସି ।
ଭୋ ଦେବ ତୁ ଯଦୁବଂଶେ ଅଟୁ ଯେ କାରେଣୀ
ପରରାଷ୍ଟ୍ରର ବାରତା ଅଇଲୁ ତା ଶୁଣି ।
ଭୈରବ ପର୍ବତ ତଳେ ମଗଧ ପାଟଣା
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀକି ଅଟଇ ଧାରଣା ।
ପ୍ରତକ୍ଷେ ଅଳକାପୁର ମଞ୍ଚେ ଅଛି ରହି
ରବିତଳେ ସରିସମ ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ ।
ଜରାସନ୍ଧ ନାମେ ରାଜା ତହିଁରେ ଅଛଇ
ଅତି ବଳବନ୍ତ ତାକୁ ଜିଣନ୍ତି କେ ନାହିଁ ।
ରାଜାଙ୍କ ଉପରେ ସେହି ଅଟେ ମହାରାଜା
ଲକ୍ଷେ ନୃପତି କରନ୍ତି ତାର ପାଦପୂଜା ।
ଅସଂଖ୍ୟ ବଳ ତାହାର ନ ଯାଇ କଳନା
ତେଇଶ କ୍ଷଉଣୀ ଅଙ୍ଗବଳ ତା ଗଣନା ।
ଧନେ ସୁରବନ୍ତ ରଣେ ଅଟେ ମହାଯୋଧୀ
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ତାର ଅନେକ ସମୃଦ୍ଧି ।
ଦ୍ଵିତୀୟ ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଲାଇ ସେହି ରବିତଳେ
ଛୟାଣୋଇ ସସ୍ର ରାଜା ଜିଣି ବାହୁବଳେ ।
ବନ୍ଦୀକରି ରଖିଅଛି ରାଜ୍ୟରେ ତାହାରି
ନରମେଧ ଯାଗ ଶେଷେ ବଳିଦେବ ମାରି ।
ଯେବଣ ଦିଗକୁ ସମଦଣ୍ଡ ସେ ସାଜଇ ।
ଶାଳ ଶିଳ ବନ ଗିରି ଦେଶ ଉଜାଡ଼ଇ ।
ଚାରିପାଦ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଜାଣ ସେହି ଦେଶେ ଅଛି
କିଛି ଅବିଗୁଣ ତାର ଦେଶରେ ନ ବାଛି ।
ବଳବନ୍ତ ବୁଦ୍ଧିମନ୍ତ ତେଜୋବନ୍ତ ଅଟେ
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ ତାରପାଦେ ଖଟେ ।
ଏହା ଶୁଣି କଂସ ରାଜା ନିଶେ ହାତ ଦେଲା
ଆଜିରେ ଏ କଥା ମୁହିଁ ଶୁଣିଲି ବୋଇଲା ।
ଏସନକ ରାଜା ଯେବେ ଅଛି ମହୀଭାଗେ
ଆଗରୁ କିପାଇଁ ରେ ନ କହିଲ ମୋ ଆଗେ ।
ନିମିଷକ ମାତ୍ରେ ମୁହିଁ ସଂଗ୍ରାମେ ଜିଣିବି
ଜୀବନ୍ତା ବନ୍ଦୀ କରିଣ ଏକ୍ଷଣି ଆଣିବି ।
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳ ମୁଁ ଜିଣିପାରେ ଧରି
ମାନବ ରାଜା ସଂଗ୍ରାମେ ମୋତେ କିସ ସରି ।
ସାଜରେ ମୋ ସମଦଣ୍ଡ ଏହିକ୍ଷଣି ଯିବା
ଥୋକାଏ ଦୂର ଯାଈ ରେ ବାଟରେ ରହିବା ।
ଆଜ୍ଞାପାଇ ସମଦଣ୍ଡ ବେଗେ ଚଳିଗଲେ
ଉତ୍ତମ ପ୍ରକାରେ ତହିଁ ସଜବାଜ ହେଲେ ।
ଯେ ଯାହାର ଯାନମାନ ଆରୋହିଲେ ବଳ
ପ୍ରାତଃ ମଧ୍ୟାହ୍ନେ ଖୋଜିଲେ ଶୁଭ ଅନୁକୂଳ ।
ବେଳ ସାତ ଘଡ଼ିଠାରେ ଦଣ୍ଡ କଲେ ସଜ
ପଦାଘାତରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଗ୍ରହରାଜ ।
କାମ୍ୟକ ପର୍ବତରୁ ସେ ଅତି ବେଗେ ଗଲେ
ସରସ୍ୱତୀ ନଦୀତୀରେ ଯାଇଁ ପ୍ରବେଶିଲେ ।
ଚିତ୍ରକୂଟ ପର୍ବତରୁ ବିଶାଶେ ଯୋଜନ
ପ୍ରଥମ ଦିନେ ରହିଲେ ମେରୁ ଉହାଡ଼େଣ ।
ବୀର ବାହୁକୁ ବୋଲେ ମୋର ସଙ୍ଗେ ଯିବୁ ତୁହି
ସମଦଣ୍ଡ ସାଜ ସବୁ ଆଗରେ ଚଳାଇ ।
ବାଦ୍ୟ ନାଦ ଘାତ ସୈନ୍ୟ ମୁଖରାବ ଗୋଳେ
ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉତ୍ସୁକେ ମେରୁ ପର୍ବତ ଉଛୁଳେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ପାଦଘାତେ କମ୍ପଇ ମେଦନୀ
ସ୍ଵର୍ଗମଣ୍ଡଳେ କମ୍ପିଲେ ଥାଇ ସସ୍ରଯୋନି ।
ଶାଳ ଶିଳ ତରୁ ଧରି ଲତା ହୁଏ ଚୂର
ସାତବଂଶ ସୈନ୍ୟ ଘେନି ଚଳେ କଂସବୀର ।
ଅନେକ ରାଜଗଣଙ୍କୁ ବାଟରେ ଭେଟଇ
ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି ସେହୁ ସଙ୍ଗରେ ଗୋଡ଼ାଇ ।
ବେଳୁଁ ବେଳ ସୈନ୍ୟ ତହିଁ ହୋଇଲେ ଗହଳ
ଷାଠିଏ ଯୋଜନ ମାଡ଼ି ଚଳେ ତାର ବଳ ।
କାମ୍ୟ ବନକୁ ମଗଧ ତିନିଶ ଯୋଜନ
ଅଠର ଦିନେ ମିଳିଲେ ଯାଇ ତାର ସୈନ୍ୟ ।
ନଗ୍ର ବାହାରେ ରହିଲେ ଛାଡ଼ି ରାଜଧାନୀ
ସିନ୍ଧୁ ଘୋଷ ଜିଣି ଶୁଭେ ମୁଖରାବ ଧ୍ଵନି ।
ଆସ୍ଥାନରେ ବସିଥିଲା ଜରାସନ୍ଧ ବୀର
ଏ ସମୟେ ବାର୍ତ୍ତାଯାଇ କହିଲା ଡଗର ।
ପରରାଷ୍ଟ୍ରର ବାରତା ଅଇଲି ତା ମୁଁ ଘେନି
ସୈନ୍ୟ ଘେନି ରାଜେ ପଶେ କେଉଁ ନୃପମଣି ।
ଅନେକ ବଳ ତାହାର ନ ଯାଇ କଳଣା
ନଗ୍ର ଉପାନ୍ତେ ଆସି ସେ ଜଗାଇଛି ଠଣା ।
ଧର ଧର ମାର ମାର ଶୁଭେ ସିଂହରଡ଼ି
ରଥ ଗଜ ହୟମାନ ବୀରେ ଛନ୍ତି ଚଢ଼ି ।
ସମସ୍ତେ ତ ବୀରବେଶ ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି
ନିର୍ଧୂମ ଅନଳ ଜିଣି ଦିଶେ ତାଙ୍କ ଜ୍ୟୋତି ।
ଅକଳିତ ବଳ ଦେବା କଳି ତ ନ ପାରି
ପଚାରିଲେ ବୋଲନ୍ତି ସେ ଦିଗବିଜେ କରି ।
ସ୍ଵର୍ଗକୁ ଇନ୍ଦ୍ର ଅଇଲା ପ୍ରାୟ ସେ ଦିଶନ୍ତି
ଏସନକ ତଳ ତେଜେ କେ ଦେଖା ନାହାନ୍ତି ।
ଦେଶ ଉଜାଡ଼ି ଭାଙ୍ଗିଣ କରୁଛନ୍ତି ଗୋଳ
ଜନ ପ୍ରଜା ରାଜ୍ୟନାଶ ପାରିଲେ ସମ୍ଭାଳ ।
ଶୁଣିକରି ଜରାସନ୍ଧ କୋପଭର ହେଲା
ବୋଲେ ସମଦଣ୍ଡ କେ ମୋ ରାଜ୍ୟକୁ ବାହିଲା ।
ମୋତେ ଜିଣିବାକୁ କ୍ଷତ୍ରୀ ନାହିଁ ରବିତଳେ ।
କାହାକୁ ମୁଁ ନ ଜିଣିଛି ବାହୁ ରଣବଳେ ।
ଲକ୍ଷେ ରାଜାଙ୍କ ଅଗ୍ରେ ମୁଁ ଶିରୋମଣି ଲେଖା
ବଡ଼ବା ଅନଳେ କାହିଁ କାଠି ହେବ ଯୋଖା ।
ଶରଣ ପଶିବ ବୋଲି ଆସିଅଛି ଅବା
ଏଥିର ସନ୍ଦେଶ ତାକୁ ପଚାର ରେ ବାବା ।
ଏତେ ବୋଲି ଜରାସନ୍ଧ ମଉନେ ରହିଲା
ଆରେକ ଡଗର ଆସି ଛାମୁରେ କହିଲା ।
ଭୋ ଦେବ ରାଜ୍ୟ ତୁମ୍ଭର ହେଲା ଭଗ୍ନବାସ
ସମ୍ପଦ ସରିଲା ଆମ୍ଭେ ସର୍ବେ ଯିବା ନାଶ ।
ମଥୁରାର ନୃପତି ଯେ ଉଗ୍ରସେନ ବାଳା
ବୀରବର ଯୋଦ୍ଧା ସେହି ରଣେ ଅନର୍ଗଳା ।
ବଳବନ୍ତ ଅଟଇ ସେ ଭୋଜବୀର କଂସ
ଲୋହିତ ପିଙ୍ଗଳ ମୂର୍ତ୍ତି ପ୍ରତାପ ଅଶେଷ ।
ଦିଗବିଜେ କରି ଆସିଅଛି ଦଣ୍ଡ ବାହି
ତାର ସଙ୍ଗେ ଯୁଝିବାକୁ କା ଶକ୍ତି ଅଛଇ ।
କୋଟିଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ଏକା ନ କରଇ ଶଙ୍କା
ପାରୁଶେ ଅଛନ୍ତି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ରଣରଙ୍କା ।
ସୁଦେବ ସାତ୍ୟକି ଅନାଧୃଷ୍ଟ ମହାବୀର
ଉଦ୍ଧତ ଶକ୍ରାଜିତ ଯେ ଆବର ଅକ୍ରୂର ।
ସାତବଂଶ ଯାଦବଙ୍କ ତେଜ ଅନର୍ଗଳା
ଅଠର ଲକ୍ଷ ଯେ ଯୋଦ୍ଧା ପାରିଦଣ୍ଡ ଭେଳା ।
ଆବର ଏହାଙ୍କ ମୂଳେ ଲକ୍ଷେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ପରଥାଟରେ ପଶନ୍ତି ମହାହନ୍ତକାରୀ ।
ଷାଠିଏ ଯୋଜନ ମାଡ଼ି ପୂରିଛନ୍ତି ଥାଟ
ତିଳେମାତ୍ର ପଶିବାକୁ ନାହିଁ ସନ୍ଧିବାଟ ।
ନାରାୟଣ ପୂରିଛନ୍ତି ସବୁଙ୍କରି ଘଟେ
କେମନ୍ତେ ତାହାଙ୍କୁ ଡେଇଁ ଯିବା କେଉଁବାଟେ ।
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀରେ ଯେତେ ରାଜା ସୈନ୍ୟ
ଏକାକେ ଆଣିଛି କଂସ ଅସୁର ରାଜନ ।
ନଗ୍ରର ଉପାନ୍ତେ ସୈନ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ନିକଟେ
ଡରେ ଜନ ପ୍ରଜା ଯାଇ ନ ପାରନ୍ତି ବାଟେ ।
ନିଅନ୍ତି ଯେ ହାଟ ବାଟ ଦାଣ୍ଡ ଜୂର କରି
ଯେ ଧନ ନ ଦିଅନ୍ତି ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରାଣ ହରି ।
ଏଡ଼େବଡ଼ ସମ୍ପଦ ତ ହେଳେ ଗଲା ନାଶ
ସ୍ଥିରହୋଇ ବିଚରିଣ କାର୍ଯ୍ୟ କର କିସ ।
ଏହାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ସଂଗ୍ରାମ ଆମ୍ଭେ ନ କରିବା
ରାଜ୍ୟନାଶ ନ କରିବା ସନ୍ଧି ତାଙ୍କୁ ଦେବା ।
ଡଗର ମୁଖରୁ ରାୟେ ଏ ବଚନ ଶୁଣି
କଟାକ୍ଷେ ଚାହିଁଲା ସେହି ମଗଧ ନୃପମଣି ।
ଆସ୍ଥାନ ଉପରୁ ରାଜା ପଡ଼ିଲାକ ଡେଇଁ
ଘୋରନାଦ କରି ଧାଏଁ ଗଦାକୁ ବୁଲାଇ ।
ଅଧରେ ଦନ୍ତ ଚାପି ସେ କୋପଭର ହେଲା
ରଥ ଏକ ଆରୋହିଣ ଆଗଭର ଗଲା ।
ସମଦଣ୍ଡ ସାଜି ଆଣ ଜରା ଆଜ୍ଞାଦେଲା
ତେଇଶି କ୍ଷଉଣି ବଳ ସାଜରେ ବୋଇଲା ।
ସାଜିଲେ ମଗଧ ବଳ ଅତିହିଁ ଗହଳ
ମୁଖରାବ ଶବଦରେ ପଡ଼ିଲା ଚହଳ ।
ସାଗରେକ ରଥ ବେନି ସାଗରେ ସାରଥି
ଚାରିସାଗର ଘୋଟକ ଆଠଲକ୍ଷ ହସ୍ତୀ ।
ଆମାପ ପଦାତିବଳ ରାଉତ ମାହୁନ୍ତ
ସାଜନ୍ତେ ମଗଧବଳ ପୃଥ୍ଵୀ ଚମକିତ ।
ରାଜା ଆଜ୍ଞାପାଇ ସଜହୋଇ ସେ ଅଇଲେ
ରଥୀ ହାତୀ ପଦାତିକ ପଟୋଆର କଲେ ।
ବେଳୁଁ ବେଳ ଜରାବଳ ଗହଳ ହୋଇଲା
ରଥ ଚଢ଼ି ଜରାସନ୍ଧ ଆଗରେର ଧାଇଁଲା ।
ଘୋର ଗର୍ଜ୍ଜନ କରଇ ବୀର ମହାରୋଷେ
ଶୁକ୍ର ମହାମନ୍ତ୍ରୀ ଆସି ମିଳିଲେ ତା ପାଶେ ।
ଜରାସନ୍ଧ ବୋଇଲା ଯେ ମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଖ ଚାହିଁ
ଆମ୍ଭ ରାଜ୍ୟେ ପାଶେ କେଉଁ ରାଜା ସୈନ୍ୟ ବାହି ।
ଆମ୍ଭର ଦେଶେ ପଶି ସେ କରୁଅଛି ଡକା
କେବଣ ସ୍ଥାନରେ ଶତ୍ରୁ ମୋତେ ନେଇ ଦେଖା ।
ତମ୍ବାଚକ୍ର ପ୍ରାୟେ ବୁଲେ ତାର ବେନିଆଖି
ଆକାଶରେ ଦେବଗଣ ଡରିଲେ ତା ଦେଖି ।
ବାମେ ଧନୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ନାରାଚ ପୂରାଇ
ରେରେକାର କରି ବାଣ ବିନ୍ଧେ ବେଗ ହୋଇ ।
ପଛେ ଗୋଡ଼ାଇ ଅଛନ୍ତି ସଇନି ସକଳ
ଆଗ ହୋଇଅଛି ଜରାସନ୍ଧ ମହୀପାଳ ।
ଟମକ ନିଶାଣ ଭେରୀ ତୂରୀ ଘୋରନାଦ
ଛାମୁରେ ବାଜୁ ଅଛଇ ନାନାବିଧ ବାଦ୍ୟ ।
କୋଟି ପାଟଛତ୍ର କୋଟି ଉଡ଼େ ବୀରନେତ
ମେଘ ଆଡ଼ମ୍ବର ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ ପାଟଛତ୍ର ।
ଆଲମ୍ବ ବିଲମ୍ବ ଲକ୍ଷେ ଉଡ଼ଇ ପତାକା
ଫରହର ଉଡ଼ଇ ଯେ ନେତ ଚିହ୍ନ ରେଖା ।
ଛତ୍ର ଛାଇରେ ଅନ୍ଧାର ଦିଶେ ଦଶଦିଗ
ଅନ୍ଧାରେ ଧାମନ୍ତି ଥାଟ ବାରି ବାଦ୍ୟଘୋଷ ।
ବାଦ୍ୟନାଦ ଶବଦରେ ଉଛୁଲଇ ମହୀ
ଅଶ୍ଵ ହସ୍ତୀ ପାଦଭରେ ଚମକଇ ଏହି ।
ରଥଚକ ପଦାତିଙ୍କ ମୁଖରାବ ଗୋଳ
ସଂଗ୍ରାମକୁ ଜରାସନ୍ଧ ଧାମଇ ଚଞ୍ଚଳ ।
ତେଇଶି କ୍ଷଉଣି ବଳ ଅଛନ୍ତି ତା ସଙ୍ଗେ
ରେରେକାର ଶବଦ ସେ କରୁଛନ୍ତି ରାଗେ ।
କଂସର ଛାମୁରେ ଯାଇ ଗଡ଼ର କହିଲା
ଜରାସନ୍ଧ ସମଦଣ୍ଡ ଘେନିଣ ବାହିଲା
ନ ଯାଇ କଳନା ତାର ଅପ୍ରମିତ ଥାଟ
ସିଦ୍ଧଘୋଷ ଜିଣି ମୁଖରାବ ଯେ କୁହାଟ ।
ବିକ୍ରମସିଂହ ଜାଣିଣ ଆସୁଛନ୍ତି ମାଡ଼ି
ଛାଗଳକୁ ଦେଖି ବ୍ୟାଘ୍ର ଯେହ୍ନେ ଦିଏ ରଡ଼ି ।
କଂସ ବୋଲେ କେଶୀବୀର ଆଗେ କହ ଯାଇ
ଓଗାଳୁ ସେ ବେଗକରି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ନେଇ ।
କଂସର ଆଜ୍ଞରେ କୋପେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଗଲେ
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିଙ୍କୁ ବାଟ ଓଗାଳିଲେ ।
ଷଣ୍ଢାବକା ତୃଣାସୁର ଶକଟା ଅରିଷ୍ଟି
କୁବଳୟା କେଶୀ ଅଘା ଚାଣୁର ଯେ ମୁଷ୍ଟି ।
ଏକେ ଏକେ ପାରନ୍ତି ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ଜୟକରି
ମନବ ରାଜାଙ୍କୁ ଭୟ ନାହିଁ ତାହାଙ୍କରି ।
ସାତବଂଶ ଯାଦବ ଯେ କରେ ଶସ୍ତ୍ର ଘେନି
ମାର ମାର ବୋଲି ବେଗେ ଧାଇଁଲେ ସଇନି ।
ଶତ୍ରାଜିତ ଶତଧନୁ ଉଦ୍ଧବ ଅକ୍ରୁର
ବସୁଦେବ ସାତ୍ୟକି ଏ ସାତ ମହାବୀର ।
ଧାମନ୍ତି ଏ ରାଜା ଆଜ୍ଞାପାଇ ବେଗ ବେଗ
ଏକକୁ ପଛ କରିଣ ହୁଅନ୍ତି ସେ ଆଗ ।
ସକଳ ରାଜାମାନଙ୍କ ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି
ପଛିଆଣି ଦଣ୍ଡରେ ଯେ ରାଜା ଉଗ୍ରସେନି ।
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ଅକଳିତ ଥାଟ
ବୀରବର ବାନା ମୁଖଧ୍ଵନି ରଟମଟ ।
ଏଥୁଅନ୍ତେ ଆସେ ଜରାସନ୍ଧ ସଇନି
ପାଞ୍ଚ ଯୋଜନରୁ ଶୁଭେ ମୃଗରାବ ଧ୍ଵନି ।
ଟମକ ନିଶାଣ ଢୋଲ ମାଦଳ ମହୁରୀ
ଉଡ଼ଙ୍ଗ କାହାଳୀ ବାଜେ ଶଙ୍ଖ ଭେରୀ ତୁରୀ ।
ହସ୍ତୀଙ୍କର ଘଣ୍ଟାରବ ଘୋଡ଼ା ହ୍ରେଷାରବ
ସମୁଦ୍ର ଗର୍ଜ୍ଜନ ପ୍ରାୟ ଶୁଭଇ ଶବଦ ।
ଦିଅନ୍ତି ସେ କୋଳାହଳ କରି ଘୋରରଡ଼ି
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ସୈନ୍ୟସବୁ ପଡ଼ୁଛନ୍ତି ମାଡ଼ି ।
ରେଣୁଘାତେ ଅଦୃଶ୍ୟ ଯେ ହେଲେ ଦିନକର
ଗଜ ଜରାସନ୍ଧ ବୀର ଧାଇଁ ତରତର ।
ନିକଟରେ ବେନିସୈନ୍ୟ ହେଲେ ଭେଟାଭେଟି
ମେରୁକୁ ଯାଇ ଯେସନେ ଐରାବତ ଭେଟି ।
ସୈନ୍ୟ ଯାଇ ଜରାସନ୍ଧ ସଙ୍ଗେ ମେଳ ବେଗେ
ସୈନ୍ୟ ପଛକରି ରାଜା ଠିଆ ହେଲା ଆଗେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଉପରକୁ ବାଣ ଦେଲା ଛାଡ଼ି
ଉପହାସ କଲେ ଶୂନ୍ୟଚିରା ଦେଇ ଉଡ଼ି ।
ଜରାସନ୍ଧ ବୋଇଲା ଏ ଅପୂର୍ବ ବୃତ୍ତାନ୍ତ
କେବଣ ବିଧାତା ଆହେ ଗଢ଼ିଲା ଏହାନ୍ତ ।
ଏପରି ଲୋକ ଜଣେ ମୋ ଦେଖିବାର ନାହିଁ
ସଂସାରରୁ ଭିନ୍ନରୂପ ବହିଛନ୍ତି ଏହି ।
କେମନ୍ତେ ଜାଣିବା ଏବହୁ ଉପୁଜିଲେ କାହିଁ
ଦେଖିବା ଛାଡ଼ି ମୋହର କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣି ନାହିଁ ।
ଅପାର ଦୁଷ୍ଟ ତ ପୂର୍ବେ ହୋଇଥିଲେ ଜାତ
ଦେଖା ଶୁଣା ନାହିଁ କାହିଁ ଏସନ ସଂଜାତ ।
ହସ୍ତୀ ଘୋଡ଼ା ଷଣ୍ଢାବୀର ଧେନୁକା ଶକଟା
ଯାମଳା ବୃକ୍ଷ ଅପୂର୍ବ ଭୟଙ୍କର ଗୋଟା ।
ଛପନ କୋଟିଙ୍କ ଛଡ଼ା ଅପୂର୍ବ ଏ ଜୀବ
କାହିଁ ଜାତ ହୋଇଲା ଏ ରୂପ ଅସମ୍ଭବ ।
ନବଖଣ୍ଡ ମହୀରୁ ତ ବାହାରି ଏ କାୟା
ଈଶ୍ଵର ମାୟା ପ୍ରାୟେ ତ ଲାଗୁଛି ଏ ମାୟା ।
ଶାର୍ଦ୍ଦୁଳ ଗୋଟିଏ ଅଛି ଏହାଙ୍କର ପାଖେ
ଶ୍ୱାନମୁଣ୍ଡ ଗୋଟିଏ ତ ଲାଗିଅଛି ମୁଖେ ।
ଏହାଙ୍କର ପାଶେ ପୁଣି ପଞ୍ଚବୃକ୍ଷ ଖଞ୍ଜା
ଏସନ ପ୍ରପଞ୍ଚରୂପେ ନାହିଁ କେହି ପ୍ରଜା ।
ଆଠ ଗୋଟି ସେନା ଏ ଯେ ସୈନ୍ୟ ପଛକରି
ଯୁଦ୍ଧକରି ଆସୁଛନ୍ତି କରେ ଅସ୍ତ୍ର ଧରି ।
ଏ ନିଲକ୍ଷଣ ଜୀବ ମୁଁ ସଂଗ୍ରାମେ କି ମାରି
କି ପଉରୁଷ ପାଇବି ସଙ୍ଗେ ଯୁଦ୍ଧକରି ।
ଏ ଛାର ହୀନ ସଂଗ୍ରାମ କରି ମୋର ତୁଲେ
ପର୍ବତକୁ ଟେକିବେ କି ପିମ୍ପୁଡ଼ି ମିଳିଲେ ।
ପ୍ରାଣେ ନ ମାରି ଜୀବନ୍ତା ନେବି ଏହା ଧରି
ନବରେ ରଖିବି ନେଇ ୟାଙ୍କୁ ଯତ୍ନକରି ।
ଦେଖିବାକୁ ଶ୍ରଦ୍ଧା ଜାଣ ଏସନକ ଜୀବ
ରାଜ୍ୟ ଥିଲେ ଲୋଡ଼ା ରୂପ ଅରୁପ ହିଁ ଜୀବ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ତହୁଁ ଯାଇ
ଉତ୍ତମ ରଥରେ ରାଜା ଆରୋହି ଅଛଇ ।
ମନ୍ତ୍ରୀକୁ ବୋଲେ କେମନ୍ତ କରି ଏହା ବୁଝ
ଏ ଛାର ଜୀବଙ୍କ ସଙ୍ଗେ କରିବି କି ଯୁଦ୍ଧ ।
ରଜ୍ଜୁରେ ବନ୍ଧନ କରି ନେବା ସବୁ ଧରି
ଯତ୍ନ କରିଣ ରଖିବା ଯନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟେ ଭରି ।
ଜରାସନ୍ଧ କହିଲା ଯେ ଏସନକ ବାଣୀ
କର ଧରି କହନ୍ତି ଯେ ମନ୍ତ୍ରୀ ଚୂଡ଼ାମଣି ।
ଗୁରୁ ବୋଇଲେ ରେ ବାବୁ ଶୁଣ ନରନାହା
ଏ ବଡ଼ ଗୁପୁତ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ଏହା ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଶାପେ ପୂର୍ବେ କାମଦେବ ସ୍ଵାମୀ
ଅର୍ଦ୍ଧାଙ୍ଗ ହୋଇ ଜନ୍ମିଲା ଦୈତ୍ୟ କାଳନେମି ।
କାମଦେବର ଭାରିଯା ଅଟେ ରତିଦେବୀ
ବହୁତ ରୋଦନ କଲା ପିତାପାଦ ସେବି ।
ଦୁହିତା ବିକଳ ଦେଖି ଧାତା କଲେ ଦୟା
ଏକା କାମଦେବକୁ ସେ କଲେ ବେନି କାୟା ।
ଅନଙ୍ଗ ଅନୁରୂପ ସେ ଅଙ୍ଗୁ ଜାତ କଲେ
ତେଣୁ ବିଧାତା ମକରଧ୍ଵଜ ନାମ ଦେଲେ ।
ପ୍ରଥମ ନାମ ତାହାର କାଳନେମି ହେଲା
ନାରାୟଣ ସଙ୍ଗେ ଯୁଦ୍ଧକରି ସେହୁ ମଲା ।
ଦ୍ଵିତୀୟ ଜନ୍ମେ ସେ କଂସରୂପେ ଅବତରି
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶର ସେ ଅଟେ ଅଧିକାରୀ ।
ମଥୁରାର ରାଜା ଉଗ୍ରସେନ ତାର ପିତା
କପଟେ ଦୃମିଳ ଦୈତ୍ୟ ହରିଲା ତା ମାତା ।
କାମଦେବ ଅବତାର ଯେ ଆୟୁଧ ଥିଲା
ଦୁଇଭାଗ ଅନୁକ୍ରମେ ପ୍ରାପତ ହୋଇଲା ।
ଜାଣିଲେ ସେ କାଳନେମି କଂସରୂପ ହେଲେ
ପ୍ରାଣର ସଖା ହୋଇଣ କଂସକୁ ଖଟିଲେ ।
ରଥଚକମାନ ହେଲା ଶକଟା ଅସୁର
ମହାପ୍ରତାପୀ ଅଟଇ ତୃଣାବର୍ତ୍ତ ବୀର ।
ପୁଷ୍ପଧନୁ ହେଲା ବ୍ୟୋମା ଅସୁର ଯେ ତହିଁ
ରଥର ବାଜ ଏଥିରେ କେଶୀ ନାମ ବହି ।
ସାରଥି ଯେ ହୋଇଥିଲା ହେଲା ବକାସୁର
ଯାମଳା ନାମ ବହିଲା ତାର ରହୁବର ।
କାମଦେବର ଆସନ ଥିଲା ଯେ ରଥରେ
ସେ ଜାଣ ଅରିଷ୍ଟ ନାମ ଅସୁର ଏଥିରେ ।
ହସ୍ତରେ ଥିଲା ତାଙ୍କର ଯେଉଁ ଫୁଲଶର
ମୁଷ୍ଟିକ ବୀର ନାମ ଯେ ହୋଇଲା ତାହାର ।
ଚଞ୍ଚଳ ଅଟେ ତାଙ୍କର ଚାହିଁବାର ଗତି
ଚାଣୁର ନାମ ତାହର ସଂସାରେ ବିଖ୍ୟାତି ।
ଏମନ୍ତ ସେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ କଂସ ପ୍ରାଣସଖା
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କ ଉପରେ କେଶୀ ଅଗ୍ରଲେଖା ।
କାମଦେବ ଜାତ ହେଲା କଂସାସୁର ରୂପେ
ପୂର୍ବସଖା ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ତାହାର ସମୀପେ ।
ସାମାନ୍ୟ ନୁହଇ ସେହି ରଣେ ବଡ଼ ଗାଢ଼
ପ୍ରାଣକୁ ତୋ ଆଶା ଥିଲେ କୋପମନୁ ଛାଡ଼ ।
ଯେ କାଳନେମି ତ୍ରିଦଶ ଦେବ କରେ ବଶ
ତାତୁଲେ ବାଦ କଲେ ତୁ ପାଇବୁ ଅଯଶ ।
ଏହାଙ୍କର ତୁଲେ ଯେବେ ସଂଗ୍ରାମ କରିବୁ
ରାଜ୍ୟ ଘୋର ନାଶଯିବ ଆପଣେ ମରିବୁ ।
କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ର ଆସିବେ ଯେବେ ଦେହ ବହି
ଏହାକୁ ଜିଣନ୍ତା ନାହିଁ ଚରାଚର ମହୀ ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ କଥା ଏ ତୁହି ବିଚାରିଣ ବୁଝ
ମନ୍ତ୍ରୀର କହିବା କଥାମାନ ମନେ ହେଜ ।
କଂସାସୁର କୋପ କଲେ ସମସ୍ତେ ମରିବା
ଛାଡ଼ି ଦୁଷ୍ଟ ବୁଦ୍ଧି ଚାଲ ସନ୍ଧାନ କରିବା ।
ଜରାସନ୍ଧ ବୋଲେ ଯୁଦ୍ଧ କରିବା ନ ଆଗେ
ଉଦ୍ୟମ କରୁ ଯେବେଟି ଜିଣିପାରେ ଯୋଗେ ।
ଶାସ୍ତ୍ରେ ପୁଣି ବୋଲିଛନ୍ତି ଲେଖିଛନ୍ତି ଯାହା
ଦେବ କି ନ ହେବ ଆଗ ବୁଝିବା ନା ତାହା ।
ନ ପାରିଲେ ପଛେ ଆମ୍ଭେ ସନ୍ଧାନ କରିବା
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟେ ଥାଉଁ କିପାଁ ଆଗହୁଁ ଡରିବା ।
ଜରା ବୋଲେ ନ କରିବା ଯେବେ ଗଣଦୀକ୍ଷା
ପରସେବକ ହୋଇ କି ସୁଖମଧ୍ୟେ ଲେଖା ।
ରୋଗୀ ହୋଇଣ ଆହାର ନ କଲେ କି ପୃଷ୍ଟି
ବ୍ରାହ୍ମଣ ହୋଇ ଦାନରେ ନୋହେ ଯେବେ ତଷ୍ଟି ।
ମାଗନ୍ତା ଜନ ଯଦ୍ୟପି ଦାନକୁ ନିନ୍ଦଇ
ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଯେଉଁ ଲୋକ ଦାନ ନ ଦିଅଇ ।
ଆପେ ଅର୍ଜି ଯେବେ ଆପେ କରେ ତାହା ନାଶ
ଇହଲୋକେ ଦୁଃଖୀ ପରଲୋକେ ନର୍କବାସ ।
ଏମନ୍ତ କହନ୍ତେ ମନ୍ତ୍ରୀ ମଉନ ହୋଇଲା
ତୁମ୍ଭ ସୁଖେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା କର ହୋ ବୋଇଲା ।
ଜରାସନ୍ଧ ବୋଲେ ମୁହିଁ ଜରାଶିରୋମଣି
ଅଙ୍ଗବଳ ଛନ୍ତି ମୋର ତେଇଶ କ୍ଷଉଣୀ ।
ଛୟାଣୋଇ ସସ୍ର ରାଜା ଅଛି ବନ୍ଦୀକରି
ସବୁଙ୍କୁ ହିଁ ରଖିଅଛି ବନ୍ଦୀଘରେ ଭରି ।
ଏଡ଼େ ବଳି ପ୍ରତିଜ୍ଞା ମୋ ବ୍ୟର୍ଥ ହେବ ପୁଣି
ମୋ ଛାମୁରୁ କେ ବରତି ଯିବ ଦେହ ଘେନି ।
ଯେବେ ଦେହ ଘେନି ସାହାହେବେ ତ୍ରିପୁରାରି
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ହୋଇଲେ ମୁଁ ପକାଇବି ମାରି ।
ଏତେ ବୋଲି ଜରାସନ୍ଧ ଉଠିଲା ଗରଜି
ଡରେଣ ଯାଦବଦଳ ପଳାଇଲେ ଭାଜି ।
ସାତ୍ୟକି ଉଦ୍ଧବ ଆଦି ବୀର ହେଲେ ଆଗ
ଧାତିକାରେ ଧାଇଁଲେ ସେ ହୋଇ ବେଗବେଗ ।
ବାମରେ ଧନୁ ଡାହାଣେ ତୀକ୍ଷ୍ଣ ଶର ଧରି
ଆରଣି ଭିତରେ ବାନ୍ଧି ତାହା ବେଗ କରି ।
କାଳାନ୍ତକ ରୂପଗୋଟି ଧରି ତିନିଜଣ
ଆଗଭର ହୋଇ ବେଗେ ବିନ୍ଧିଲେ ସେ ବାଣ ।
ଦେଖିକରି ଜରାସନ୍ଧ କୋପଭର ହୋଇ
ରଥର ଉପରୁ ବୀର ପଡ଼ିଲାକ ଡେଇଁ ।
ଧନୁକୁ ପକାଇ ରଥେ ଗଦା ଧରି କରେ
ନିର୍ଘାତ ଶବଦ କରି ପିଟେ ରୋଷଭରେ ।
ଗଦାଘାତ ପଡ଼େ ଯାଇ ସାତ୍ୟକି ଉପର
ଉଦ୍ଧବ ଅକ୍ରୂର ଦୁହେଁ ଥିଲେ ତା ସଙ୍ଗର ।
ପୁଣି ଗଦା ଅନ୍ତରାଳେ ଧରି ବୁଲାଇଲା
ଉଦ୍ଧବ ଉପରେ ନେଇ ସେ ଗଦା ପିଟିଲା ।
ଭୈରବ ମୁରତି ଧରି ଜରା ବେଗେ ଧାଇଁ
ଅକ୍ରୂର ଉପରେ ଗଦା ପିଟିଲାକ ନେଇ ।
ଏକା ନିଃଶ୍ଵାସରେ ତିନି ବଳ ସେ ମାଇଲା
ତିନି ଜଣଙ୍କର ରଥ ମସିଗୁଣ୍ଡା କଲା ।
ସେହି ତିନିଜଣ ବୀର ବିରଥୀ ହୋଇଲେ
ସାରଥି ଆବର ତିନିରଥ ସାଜି ଦେଲେ ।
ତାହାଙ୍କ ପଛେ ସୁନାସ ବୀର ରହିଥିଲା
ଗୁଣକୁ ଟଙ୍କାରି ରଥାଗୋଟା ଧୂଆଁଇଲା ।
ରେରେକାର କରି ବୀର ରଥକୁ ଟେକିଲା
ପାଞ୍ଚ ସହସ୍ର ବାଣ ସେ ବେଗେଣ ବିନ୍ଧିଲା ।
ଦେଖିଣ ରାଜା ମଗଧପତି ବେଗେ ଧାଇଁ
ଗଦାଘାତେ ଶାସ୍ତ୍ରମାନ ଦେଲାକ ଉଡ଼ାଇ ।
ମହାକ୍ରୋଧେ ଜରାସନ୍ଧ ଧାଏଁ ଉଦବେଗେ
ସୁନାସ ବୀରର ଭେଟ ହେଲା ଯାଇ ଆଗେ ।
ଆକର୍ଷି ଧଇଲା ତାର ରଥ ଘେନି କରେ
ପିଙ୍ଗିଦେଲା ରଥ ଯାଇ ପଡ଼ିଲାକ ଦୂରେ ।
ବେଳୁବେଳ ସଂଗ୍ରାମ ଯେ ହେଲା ରୋଷଭରି
ପଦାତି ତୁଲେ ପଦାତି ସୈନ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ କରି ।
ପରିଘାଇ ଘୋର ଯୁଦ୍ଧ କଲେ ବେନି ବଳ
ଶିର ଛିଣ୍ଡି ମୁଣ୍ଡ କାର ପଡ଼େ ଯାଇ ତଳ ।
ଶକତି କୋଦଣ୍ଡ ଦଣ୍ଡ ଗଦା ମୃଦୁଗର
କୃପାଣ ଯେ ଅଶୀପତ୍ର ତୀକ୍ଷ୍ଣମୁନା ଶର ।
ଯଷ୍ଟି ପ୍ରହାର କରନ୍ତି କୁନ୍ତ ଯେ ସାବେଳି
ଲୌହ କମାଣ କେବଳ ମାରେ ସେହ୍ନାତୋଳି ।
ଅପ୍ରମିତ ଶବଦ ଯେ ଶୁଭେ ଗୁରୁଟାଣ
ବନ୍ଧନ୍ତି ହାବେଳି ଆଉ ତୀକ୍ଷ୍ଣମୁନା ବାଣ ।
ଏକକୁ ଆରେକ ଯାନ୍ତି ଅଗଭର ହୋଇ
ନାନାଶାସ୍ତ୍ରମାନ ଧରି ପ୍ରହାରନ୍ତି ନେଇ ।
ରଟମଟ ଶବଦ ଯେ ଶୁଭେ ଘୋର ଧ୍ଵନି
ପାଦଭରେ ଦଲ ଦଲ କମ୍ପନ ମେଦିନୀ ।
କକଡ଼ା ମାସରେ ଯେହ୍ନେ ପଡ଼େ ଜଳଧାର
ତେସନ ସଂଜାତ ହୋଇ ପଡ଼ୁଅଛି ଶର ।
ନାରାଚଘାତେ ଉଡ଼ାଇ ଗଗନରେ ରବି
ରକତେ ପାଦେ କର୍ଦ୍ଦମ ହେଲା ମହୀଦେବୀ ।
ଭାଙ୍ଗିଲେକ ରଥ ରାଜପଦାତିକ ଘୋଡ଼ା
କୋଟି କୋଟି ହୋଇ ତହିଁ ପଡ଼ିଲେକ ମଡ଼ା ।
ମୁଣ୍ଡ ଛିଣ୍ଡିଗଲା କାର ଭାଙ୍ଗିଗଲା ଅଙ୍ଗ
କାହାର ଚରଣ ଛିଡ଼େ କାର ପାଦଭଙ୍ଗ ।
ତୀକ୍ଷ୍ଣମୁନା ଶରେ ଛିଡ଼େ କାହାପାଦ ଚୂନା
ମୋହ ହୋଇ ପଡ଼ିଛନ୍ତି ରଣେ କେତେ ସେନା ।
ଗଦା ପଡ଼ି କେଉଁ ଜନ ଶିର ହୁଏ ଚୂର
ଗଦାଘାତ ପାଇ ପଡ଼େ କେ ଭୂମି ଉପର ।
ହସ୍ତିନାରେ ପ୍ରହାରନ୍ତି କେହି ସେଇ ମୁଷ୍ଟି
କୁମ୍ଭସ୍ଥଳ ଫାଟନ୍ତେ କେ ପଡ଼େ ମହୀଲୋଟି ।
କୁତୂହଳେ କରନ୍ତି କେ ଯୁଦ୍ଧ ରସକେଳି
ଚଣ୍ଡୀ ଚାମୁଣ୍ଡା ବାସେଳି ହୋଇ ଏକମେଳି ।
ପିଶାଚ ଭୈରବ ଭୂତ ପ୍ରେତଗଣ ମେଳେ
ରକତ ମାଂସ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ରହି କୁତୂହଳେ ।
କବନ୍ଧ ନାଚନ୍ତି କୋଟି କୋଟି ରଣରଙ୍ଗେ
ପଡ଼ିଲେ ଅନେକ ସୈନ୍ୟରଥ ଗଜ ସଙ୍ଗେ ।
କାହାର ଗୋଡ଼ ଛିଡ଼ିଛି ହୋଇଛି ଘାଉଆ
ପ୍ରାଣ ଯାଆନ୍ତେ କାହାର ବିଚଳିତ କାୟା ।
ଜରାସନ୍ଧ ମହାବଳୀ ଯୁକତେ ଅଟଇ
ଛାୟାଣୋଇ ସସ୍ରରାଜା ପାଦେ ଯା ଖଟଇ ।
ଯାଦବ ବଳମାନଙ୍କୁ ଲାଗେ ବଡ଼ ଶଙ୍କା
ଭାଙ୍ଗିଲେ ବହୁତ ମଲେ ହୋଇଣ ତାଟକା ।
କ୍ରାସିଲେ ଯାଦବବଳ ଜରା ପାଦଘାତେ
କେହି ନିସତ ହୋଇଲେ ଧରି ତୃଣ ଦନ୍ତେ ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ପଛକୁ ନ ଚାହିଁ
ମାଡ଼ଘାଏ ଘୁମାଇଣ ପଡ଼ୁଛନ୍ତି ତହିଁ ।
ନିସତ ହୋଇଲା କେହୁ ପଶନ୍ତି ଶରଣ
ମୁଖେ ହସ୍ତ ଭରି ବୋଲେ ରଖ ମୋର ପ୍ରାଣ ।
କୋପେ ଜରାସନ୍ଧ ସୈନ୍ୟ ମାରନ୍ତି ଗୋଡ଼ାଇ
ପ୍ରାଣ ବିକଳେ ଯାଦବେ ଯାଆନ୍ତି ପଳାଇ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଦେଖୁଥିଲେ ରହିଣ ସମର
ଯାଦବେ ଭାଙ୍ଗନ୍ତେ ଦେଖି ହେଲେ ଆଗୁସାର ।
ରହ ରହ ବୋଲି ଉଭା ସଂଗ୍ରାମର ମଧ୍ୟେ
ଜାଗିଣ ସେ ଉଗାଳନ୍ତି ପଶି ଘୋର ଯୁଦ୍ଧେ ।
ଛାଗଳ ପଲରେ ବ୍ୟାଘ୍ର ପଶେ ଯେହ୍ନ ପେଲି
ପବନୁ ବ୍ୟଗ୍ରେ ଧାମନ୍ତି ମାର ମାର ବୋଲି ।
ଧାମନ୍ତି ହସ୍ତରେ ଶସ୍ତ୍ର ଧରି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ
ମଞ୍ଜାରି ଧାମଇଁ ଯେହ୍ନେ ଦେଖି ମୂଷାପଲ ।
ମାର ମାର ବୋଲିଣ ସେ ଗଲେ ପରିଘାଇ
ହସ୍ତୀଙ୍କ ଉପରେ ହସ୍ତୀ କଚାଡ଼ନ୍ତି ନେଇ ।
ଅଶ୍ୱଙ୍କୁ ଧରି ଅଶ୍ୱଙ୍କ ପରେ କଚାଡ଼ନ୍ତି
ରଥ ଉପରେ ରଥକୁ କଚାଡ଼ି ଭାଙ୍ଗନ୍ତି ।
ଜରାସନ୍ଧ ସୈନ୍ୟ ଯୁଦ୍ଧ କରୁଛନ୍ତି ରହି
ତିଳେ ନ ଘୁଞ୍ଚନ୍ତି ଶସ୍ତ୍ର ମାରନ୍ତି ନିଠାଇ ।
ଦନ୍ତ ଧରିଣ ଫିଙ୍ଗନ୍ତି ଗଜ ମଦଦତ୍ତ
ନିର୍ଦ୍ଦୟ ସେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ମାରନ୍ତି ବହୁତ ।
ଜରାସନ୍ଧର ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ପକାଇଲେ ମନ୍ଥି
ଗୋଡ଼ାଇ ମାରନ୍ତେ ତାଙ୍କୁ କେହି ନ ରଖନ୍ତି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଦେଖି ସୈନ୍ୟ ଭୟେ ପଳାଇଲେ
ଜରାସନ୍ଧ ରାଜାପାଦେ ଶରଣ ପଶିଲେ ।
ଗୋଡ଼ାଇ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ମାରନ୍ତି ଛୈଛାଡ଼େ
ଗଦା ମୁଦୁଗର ଧରି ପିଟନ୍ତେ ସେ ଗାଢ଼େ ।
ଦେଖି ଜରାସନ୍ଧ ରାଜା ହେଲା କୋପମୂର୍ତ୍ତି
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମୁଖ ଚାହିଁ ବଚନ ବୋଇଲା
ନିଶ୍ଚୟ କାଳ ତୁମ୍ଭର ସମାପତ ହେଲା ।
ମୋ ମହିମା କି ଶୁଣିଲା ନାହିଁରେ ତୁମ୍ଭର
କେଉଁ ଦିଗପାଳ ଜିଣି ନାହିଁ ମୋର କର ।
ଅବିଚାରେ ତୁମ୍ଭେ ଆସି ସର୍ବନାଶ କଲ
ଆଜ ନ ବର୍ତ୍ତି ସଂପୁଡ଼େ ନିଶ୍ଚେ ନାଶଗଲ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମାଇଲେ ମୋର ନାହିଁ କିଛି ଯଶ
ରାଜାମାନେ କରିବେ ନା ଶୁଣି ଉପହାସ ।
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପ ମଧ୍ୟେ ମୁହିଁ ଅଟଇ କାରେଣୀ
ରାଜାଧିରାଜେଳଶ୍ଵର ମୁଁ ରାଜ ଶିରୋମଣି ।
ଅପ୍ରଚ୍ଛନ୍ନ ଜୀବଙ୍କୁ ରେ ମାଇଲେ କି ଯଶ
ଯଶ ପଉରୁଷ ମୋର ଯିବ ସବୁ ନାଶ ।
ସମାନ ଶତ୍ରୁଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଯୁଦ୍ଧ ଯେବେ କରି
ଲାଭହାନି ନାହିଁ ତହିଁ ଯୁଦ୍ଧେ ଯେବେ ହାରି ।
କେଶୀ ବୋଇଲା କେତେ ତୁ କହୁ ବଡ଼ପଣ
ଆପେ କହିଲେ ସେ କଥା ହୁଏ ଅକାରଣ ।
ଆପଣାର ବଳ ଗୁଣ ଦାନ ଧନ କଥା
ପରମୁଖେ ଶୁଣିଲେ ଯେ ପଉରୁଷ ଯଥା ।
ଇହ ପର ଲୋକ ଜିଣିପାରେ ଭଲେ ତେବେ
ବିଶ୍ଵାସଘାତକ ଲୋକ ବନ୍ଦୀ କରେ ଯେବେ ।
ପଳାନ୍ତେ ଲୋକ ଗୋଡ଼ାଇ ମାରି କରୁ ଟାଣ
ଆଜ ଜାଣିମା ତୋହର କେଡ଼େ ବଡ଼ପଣ ।
ତୁ ଯେବେ ବଳବନ୍ତ ରେ ଜରାସନ୍ଧ ରାୟେ
ଅକାରଣେ ମରାଉଛୁ ସଇନ ଲୋଚାଏ ।
ପ୍ରଥମେ ସମର ତୁ ନ କଲୁ କିସପାଇଁ
ସଂଗ୍ରାମ ମଧ୍ୟେ କରୁଛ କିପାଁ ଶବଦାଇ ।
କ୍ଷତ୍ରୀ ହୋଇଣ ସଂଗ୍ରାମେ କରେ ଯେବେ ଛନ୍ଦ
ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଣ ରାଜାରେ ଚିନ୍ତେ ଯେବେ ମନ୍ଦ ।
ଶୁଚିମନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ଭୁଞ୍ଜି ମଦ୍ୟ ମାଂସ
ରଉରବ ନରକେ ସେ ପଡ଼ି ଅବଶ୍ୟ ।
କେଶୀର ମୁଖରୁ ବାଣୀ ଏସନକ ଶୁଣି
କୋପେ କାଳାନଳ ହେଲା ବୀରଶିରୋଣି ।
ହୋଇଲା ତୁ କହିଲୁ ଯା ନୁହଇ ମିଛ
ଅପ୍ରଛନ୍ନ ଜୀବମୁଖେ ହେଲା ସବୁ ତୁଚ୍ଛ ।
କହିଣ କୋପେ ବିନ୍ଧିଲା ବାଣ କୋଟି କୋଟି
ଶ୍ରାବଣ ମାସରେ ଯେହ୍ନେ ଜଳଧରା ବୃଷ୍ଟି ।
ଗୁଣରେ ବସାଇ ବାଣ ବିନ୍ଧେ ପୁଣ ପୁଣି
ବରଷି ସେ ପ୍ରଳୟକାଳ ମେଘ ଜିଣି ।
ଅନ୍ଧାରେ ଯେସନେ ଜୁଳୁଜୁଳା ପୋକ ଦିଶି
ତେସନକ ବାଣଗଣ ଆକାଶରୁ ଖସି ।
ବାଣ ଆସନ୍ତେ ଦେଖିଲା ଦୂରେ କାଶୀ ଥାଇ
ବୁକୁ ପାତିଲା ସେ ବୀର ଆଗଭର ହୋଇ ।
ଜରାସନ୍ଧ ବାଣ ଆସି କେଶୀହୃଦେ ବାଜି
ମସିଗୁଣ୍ଡା ହୋଇଗଲା ଜରା ହେଲା ଗଞ୍ଜି ।
ଦେଖିଣ ଜରାସନ୍ଧକୁ ନ ସ୍ଫୁରଇ କିଛି
ଭାଳଇ କେଉଁ ଦେବତା ଜାତ ହୋଇଅଛି ।
କ୍ଷଣକେ ମୁଁ ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥ୍ଵୀ ପାରେ ଜିଣି
ମହା ମହା ଶସ୍ତ୍ରମାନ ପ୍ରହାରିଲା ଆଣି ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଶସ୍ତ୍ର ମୋର ହୋଇଲାକ ଭଙ୍ଗ
ବଜ୍ରହୁଁ କଠିନ ଅଟେ ଏହାର ଯେ ଅଙ୍ଗ ।
କେଶୀ ବୋଲେ ରାଜା ତୋର ନାମ ଜରାସନ୍ଧ
ଆନ ବାଣ ଥିଲେ ମୋତେ ମନ୍ତ୍ରୀ ବେଗେ ବିନ୍ଧ ।
ଏମନ୍ତ ସଂଗ୍ରାମେ କିରେ ମୋତେ ହୋଏ ଜିଣି
ଦେବଶର ଜାଣିଥିଲେ ପ୍ରହାର ତୁ ଆଣି ।
ଜରାସନ୍ଧ ବୋଲେ ଦେବ ପୂଜା ମୋର ନାହିଁ
ପୂର୍ବେ ତପ କରି ନାହିଁ ପାଇବି ମୁଁ କାହିଁ ।
ଏକା ମାଲବିନ୍ଧାଣି ମୁଁ କିଛି ଅଛି ଶିଖି
କେଶୀ ବୋଲେ ଯେବେ ଜାଣ ବିଳମ୍ବ କାହିଁକି ।
ଶୁଣି ଜରାସନ୍ଧ ଧନୁଶରକୁ ଥୋଇଲା
ବାହାନାଦ କରି କେଶୀ ଛାମୁରେ ମିଳିଲା ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ଯେ ଆମ୍ଭେ ଉଭା ହୋଇଥିବୁ
କର ଚରଣହିଁ କିଛି ଆହେ ନ ଚାଳିବୁ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଇଚ୍ଛା ଯେମନ୍ତେ ପାର ତୁମ୍ଭେ ଲାଗ
ଆମ୍ଭେ ଯେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କିଛି ନ ବୋଲିବୁ ଆଗ ।
ଏମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ଯେବେ ନ ପାରିବ ଜିଣି
କର୍ମ ଆଦରି ରହିବ ବୀର ଶିରୋମଣି ।
ଏହା କହି କେଶୀବୀର ତଳେ ହେଲା ଉଭା
ଅତି ବଡ଼ ତରୁବର ଦିଶେ ଯେହ୍ନେ ଶୋଭା ।
କୋପଭରେ ଜରାସନ୍ଧ ଗୁରୁତାପ ପାଇ
ବଜ୍ରସମ ବିଧାଏକ ମାଇଲା ନିଠାଇ ।
ଶରଦକାଳେ ଯେସନେ ମେଘ ଘଡ଼ଘଡ଼ି
ଗରିବର ଉପରେ କି ଗିରିବର ପଡ଼ି ।
ପୁଣି ବଜ୍ର ସମ ବିଧା ମାରେ କୋପଭରେ
ହୁଂକାର ନାଦ କରିଣ ଧରେ ଦୁଇକରେ ।
ଅନେକ ଛଳେ ଜାଣଇ ସେହି ମାଲବନ୍ଧ
ଛତିଶ ବନ୍ଧାଣି ପୁଣି ଚଉଷଠି ଭେଦ ।
ଅନେକ ସଂଗ୍ରାମ କଲା ଜରା ମହାବଳୀ
ତିଳେ ମାତ୍ର କେଶୀକି ସେ ନ ପାରଇ ଚାଳି ।
ବୃକ୍ଷ ଉପରକୁ ଯେହ୍ନେ ଉଠଇ ମର୍କଟ
ଶ୍ରମ ପାଇ ଜରାସନ୍ଧ ସୁଖେ କଣ୍ଠତଟ ।
ଶରୀରୁ ତା ଶ୍ରମଝାଳ ବହେ ନିରନ୍ତର
ମହା ତେଜରେ ନିଃଶ୍ଵାସ ଛାଡ଼ଇ ପ୍ରଖର ।
ଅପାର ପ୍ରକାରେ ତାକୁ ନ ପାରିଲା ଜିଣି
କରଯୋଡ଼ି କହେ ଜରାସନ୍ଧ ନୃପମଣି ।
କେବଣ ଦେବତା ତୁମ୍ଭେ କପଟେ ଅଇଲ
ରାଜାଙ୍କର ଦର୍ପଗଞ୍ଜ ଦିଗବିଜେ କଲ ।
ମୋହଭଳି ରାଜା ଜିଣି ନ ପାରିଲି ବଳେ
ଆଉ କିଏ ଜିଣିବ ବା ଏ ମହୀମଣ୍ଡଳେ ।
ଏତେ ବୋଲି ତୁନି ହୋଇ ନୃପତି ରହିଲା
ଆକର୍ଷିଣ କେଶୀ ଜରାସନ୍ଧକୁ ଧଇଲା ।
ଯେସନେ ଚୋରକୁ ଶାସ୍ତୀ ଦିଏ କଟୁଆଳ
କଂସର ଛାମୁକୁ ଘେନିଗଲା ମହାବଳ ।
ଖଣ୍ଡେ ଦୂର ଯାଇ ସେହି ରହିଲା ନିକଟେ
ବାମକରେ କେଶ ତାର ଧରିଅଛି ଆଣ୍ଟେ ।
ଦେଖି କଂସାସୁର ତାକୁ ନିରେଖି ଚାହିଁଲା
ଛାମୁକୁ ଆଣ ବୋଲି ଶ୍ରୀମୁଖେ ଆଜ୍ଞାଦେଲା ।
କଂସ ବୋଲେ କେଶି ଏହୁଁ କାହିଁର ନରେନ୍ଦ୍ର
କେଶୀ ବୋଇଲା ଏ ପରା ରାଜା ଜରାସନ୍ଧ ।
ମହାଘୋର ସଂଗ୍ରାମ ଏ ଆମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ କଲା
ପାତ୍ର ଅମାତ୍ୟ ଥାଉଁ ଏ ଆପେଣେ ଯୁଝିଲା ।
ଅତି ଦୁର୍ଦ୍ଦଣ୍ଡ ଏ ରାଜା ରାଜାଙ୍କ ବଇରୀ
ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଏହାକୁ ମୁଁ ପକାଇବି ମାରି ।
ନୋହିଲେ ଏହାକୁ ଆମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ ଯିବା ଘେନି
ମଥୁରା କଟକେ ବଳିଦେବା କାତ୍ୟାୟିନୀ ।
ଏହା ଯୋଗୁଁ ରାଜାଙ୍କର ରାଜ୍ୟ ନାଶକଲା
ଅନେକ ରାଜାଙ୍କୁ ଏହି କପଟେ ମାଇଲା ।
ଯାହା ସେ ଅର୍ଜିଲା ତାହା ପାପେ ଭୋଗକରୁ
ଦ୍ରୋହକର୍ମ କଲା ବନ୍ଦି ପଡ଼ି ଏବେ ମରୁ ।
କଂସ ରାଜା ବୋଲେ ୟାକୁ ରଥତଳେ ବାନ୍ଧ
ଆମ୍ଭ ପାଦତଳେ ଥାଉ ଏହି ଜରାସନ୍ଧ ।
ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣରେ କେଶୀ ଧାତିକାରେ ଗଲା
ରଥ ତଳେ ନେଇ ଜରାସନ୍ଧକୁ ବାନ୍ଧିଲା ।
ମଗଧ ଦେଶର ସୈନ୍ୟ ପଳାଇଲେ ଡରେ
କଂସ ଆଜ୍ଞାରେ ରହିଲେ ଯାଇଁ ଯେଝାଘରେ ।
କେଶୀ ବୋଇଲାରେ ତୁମ୍ଭେ କେଣିକି ନ ଯାଅ
ଆମ୍ଭ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଲାରେ ସୁସ୍ଥ ହୋଇଯାଅ ।
ଏତେ କହି ସମଦଣ୍ଡ ଦେଲାକ ଚଳାଇ
ଷାଠିଏ ଯୋଜନ ସୈନ୍ୟ ରହିଲେକ ଯାଇ ।
ସରସ୍ଵତୀ ତୀରେ ଗନ୍ଧମାଦନ ପର୍ବତ
ଅଷ୍ଟବସୁ ଗନ୍ଧର୍ବେ ଯେ ହେଲେ ତହିଁ ଜାତ ।
ସୁଗନ୍ଧ ନାମେ ଯେ ବନ ସେ ପର୍ବତ ତଳେ
ବିଦ୍ୟାଧରମାନଙ୍କର କ୍ରୀଡ଼ା ରାତ୍ରକାଳେ ।
ଅପୂର୍ବ ପଦାର୍ଥ ତହିଁ ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ
ନାନାଦି ବିଦ୍ୟା ଔଷଧି ଅଛି ତହିଁ ରହି ।
ଲୋମଶ ମହାଋଷିଙ୍କ ଅଟଇ ବିଶ୍ରାମ
ଲିଙ୍ଗେକ ଅଛି ଗନ୍ଧର୍ବେଶ୍ଵର ତାଙ୍କ ନାମ ।
ପର୍ବତରୁ ଝରି ଶିଖେ ପଡ଼େ ପୁଷ୍ପ ଜଳ
ଅମୃତ ସମାନେ ସ୍ଵାଦୁ ସୁଗନ୍ଧ ଶୀତଳ ।
ସେହି ପର୍ବତକୁ କଂସ ବେଗେ ଗଲା ଉଠି
ନମସ୍କାର କଲା ଋଷିପାଦେ ଦେଇ ଦୃଷ୍ଟି ।
ଚରଣ ପଖାଳି ଘେନି ସୁବାସିତ ନୀର
ନିସ୍ତରିଲି ବୋଲି ଶିରେ ଲଗାଇଲା କର ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଆଦିକରି ସବୁ ଯଦୁବୀରେ
ମୁନିଙ୍କି ଯେ ନମସ୍କାର କଲେ ଯେ ଯାହାରେ ।
ଅନେକ ପୁଚ୍ଛାକଲା ସେ କଂସ ନରପତି
ମହାମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ି ମୁନି କଲ୍ୟାଣ କରନ୍ତି ।
କପାଳେ ବିଭୂତି ଦେଲେ ଝୁଲିରୁ ସେ କାଢ଼ି
କୃଷ୍ଣାଜିନ ଛାଲ ଦେଲେ ବସିବାକୁ ମାଡ଼ି ।
କନ୍ଦମୂଳ ଆଣି ମୁନି ଆଗେ କୁଢ଼ାଇଲେ
ଆଗେ ଉଭାହୋଇ ମୁନି କୃତାଞ୍ଜଳି ହେଲେ ।
କଂସ ବୋଲଇ ବସିବା ହେଉ ମୁନି ବେଗେ
ହାନିଲାଭ କଥା ହେଲେ କହ ମୋତେ ତେବେ ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ରାଜା ହୋ ତୁମ୍ଭର ପ୍ରସାଦେ
କାହାକୁ ହିଁ ଡରଭୟ ନାହିଁ ମୋର ହାଦେ ।
ଆଉ କଥାଏ ମାଗିବୁ ରାଜା ଆମ୍ଭେ ଯାହା
ସତ୍ୟକରି ଦେବ ତୁମ୍ଭେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ସେ ତାହା ।
କ୍ଷତ୍ରୀଙ୍କର ଧର୍ମ ସିନା ଏସନ ସ୍ଵଭାବ
ହାରିବା ଜିଣିବା ରଣ ପାଇଲେ କରିବ ।
ଶରଣ ପଶିବା ଜନ ନ ମାରିବ ରଖି
ବିପ୍ର ଦାନ ମାଗିଲେ ତା ନ ଦେବ ଉପେକ୍ଷି ।
କ୍ଷତ୍ରୀ ହୋଇ ନ କରିବ ଯେବେ ନିଜ କର୍ମ
ଘୋର ନରକେ ପଡ଼ିବ ନାଶଯିବ ଧର୍ମ ।
ଆମ୍ଭେ ଋଷିମାନେ ଅଟୁ ବ୍ରହ୍ମା ପୁତ୍ର ନାତି
ତୋ ବାହୁବଳେ କାହାକୁ ଆମ୍ଭର ଯେ ଭୀତି ।
ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ନୋହୁ ଆମ୍ଭେ ଶସ୍ତ୍ରଧାରୀ
ଦାନେକ ମାଗିବୁ ଦେବୁ ତୁ ନାସ୍ତି ନ କରି ।
କଂସ ବୋଇଲା ମୁନି ହେ ମାଗ ଧାତିକାରେ
କେତେ କଟାଳ କରୁଛ ଦେବି ତା ସତ୍ୱରେ ।
ଯାହା ମାଗିବ ମୁଁ ତାହା ଦେବି ଏହିକ୍ଷଣି
ଏ ମୋର ସତ୍ୟ ସତ୍ୟ ନିରାଧାର ବାଣୀ ।
ତୁମ୍ଭଭଳି ଋଷି ଯେବେ କଲ ଦାନଇଚ୍ଛା
ଦେବଇଁ ଅବଶ୍ୟ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ମନୋବାଞ୍ଛା ।
ଯଦ୍ୟପି ହେ ମହାମୁନି ଜୀବନ ମାଗିବୁ
ଅବଶ୍ୟ ଶିର କମଳ ଆଦି ଦେବି ସବୁ ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ଦେବାକୁ ଅଛି ଯେବେ ଶଧ
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିକୁ ନ କର ତୁ ବଧ ।
ଦୋଷ ଅପରାଧ କ୍ଷମା କରିବୁ ଏହାର
ବନ୍ଦୀ ମୁକୁଳାଇ ଛାଡ଼ି ଦିଅ ଦଣ୍ଡଧର ।
ସବୁ ରାଜାଙ୍କ ଉପରେ ଏ ମଉଡ଼ମଣି
ନବଖଣ୍ଡ ମହୀରେ କେ ନ ପାରିଲେ ଜିଣି ।
ତୁମ୍ଭେ କାଳନେମି ଜାତ ହେଲ ରବିତଳେ
ଜିଣିଲ ଏ ଜରାସନ୍ଧ ରାଜା ଭୁଜବଳେ ।
ଏ ନବଖଣ୍ଡ ମହୀରେ ଛନ୍ତି ଯେତେ ରାଜା
ସମସ୍ତେ କରନ୍ତି ଆସି ଏହା ପାଦପୂଜା ।
ଏବେ ତୁମ୍ଭେ ଏହାକୁ ଯେ କିଞ୍ଚିତେ ଜିଣିଲ
ପ୍ରାଣେ ନ ମାରିଲ ବାନ୍ଧି ଏଠାକୁ ଆଣିଲ ।
ଏହାର ଯେ ବଡ଼ଭାଗ୍ୟ ଦେଖାହେଲା ମୋର
ଛାଡ଼ିଦେବୁ ମାଗୁଅଛି ତୋତେ ଏହି ବର ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ରାଜା ଗୋଟା ପାଇଲାଣି ଦୁଃଖ
ତୁମ୍ଭର ହୋଇ ଥାଉ ଏ ସମୟେକ ରଖ ।
ଆବର କଥାଏ ଆମ୍ଭେ କହିବୁ ତୋ ଆଗେ
ଅଶ୍ଵ ଗୋଟିଏ ତୁ ଆଗ ମେଲ ମହୀଭାଗେ ।
ତାରକାସୁର ଏ ବିଧି ଦିଗବିଜେ କଲା
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ ହେଳେଣ ଜିଣିଲା ।
ଲଙ୍କ ଅଧିପତି ପୂର୍ବେ ରାବଣ ଦଇତ୍ୟ
ଦିଗ ବିହରଣ କଲା ସେ ବିଶ୍ରବ ସୁତ ।
ଡରେ ସକଳ ଦେବତା ହେଲେ ତାର ବଶ
ତେତ୍ରାଯୁଗରେ ଶ୍ରୀରାମବାଣେ ଗଲା ନାଶ ।
ଶ୍ରୀରାମର ବ୍ରହ୍ମଶରେ ମଲା ଦଶଶିରେ
ଦିଗବିଜେ କରିବାର ଏମନ୍ତ ବିଚାର ।
ତୁମ୍ଭେ ଏ ଦ୍ଵାପରଯୁଗେ ଦିଗବିଜେ କଲ
ଯଥାବିଧି ପୂର୍ବପରି ଅଶ୍ଵ ନ ମେଲିଲ ।
ଆଗେ ଅଶ୍ଵ ପଛେ ପଛେ ଥିବ ଯେ ଗୋଡ଼ାଇ
ସେ ଅଶ୍ଵ ଧରିବ ତାକୁ ମାରିବଟି ଯାଇ ।
ଶ୍ଵେତବର୍ଣ୍ଣ ସିନ୍ଧୁଜାତ ହୋଇବ ସେ ଘୋଡ଼ା
ଏମନ୍ତ ଅଶ୍ଵ ଗୋଟିଏ ହେବ ତୁମ୍ଭ ଲୋଡ଼ା ।
ମୁକୁଟ ତା ଶିରେ ବାନ୍ଧି ସୁବେଶ କରାଇ
ନବରତ୍ନ କଣ୍ଠୀମାଳା ଗଳାରେ ଲମ୍ବାଇ ।
ବିଶ୍ଵାସୀ ସେବକ ତାକୁ ନେଉଥିବ ଆଗେ
ସକଳ ସେବକ ଥିବେ ତାର ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ।
ସେ ଅଶ୍ଵଗୋଟି ଧରିବ ଯେହୁ ବଳ କରି
ପ୍ରାଣେ ନାଶ ରଖିବ ସେ ତୁମ୍ଭର ବଇରୀ ।
ଆଉ କଥାଏ କହିବା ଏବେ ଶୁଣ ତାହା
ଆମ୍ଭ କଥା ପ୍ରତିପାଳିଥିବୁ ନରନାହା ।
ପବିତ୍ର ପାଟବଂଶୀ ଏ ଜରା ନରପତି
ବେନି ଦୁହିତା ଏହାର ପଦ୍ମିନୀ ଯେ ଜାତି ।
ହେତି ପ୍ରହେତି ବୋଲି ସେ ଦୁହିଁଙ୍କର ନାମ
ଅପୂର୍ବ ରୂପବତୀ ସେ ଦୁହେଁ ଅନୁପମ ।
ସେ ବେନି କନ୍ୟା କରିବା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ ବିଭା
ଚନ୍ଦ୍ର ରୋହିଣୀ ପରାୟ ଦିଶିବ ନା ଶୋଭା ।
କପିଳା ଶୋପେ ଗଉରୀ ଦେବୀ ମହାସତୀ
ମାନବ ଦେହ ଘେନିଣ ମଞ୍ଚେ ଉତପତ୍ତି ।
ତେସନ ଏ କାମଦେବ ପ୍ରିୟା ରତି ନାରୀ
କାଳନେମି ରୂପେ ତୁମ୍ଭେ ଥିଲ ଅବତରି ।
ଏବେ କଂସରୂପେ ତୁମ୍ଭେ ଜନମ ହୋଇଲ
ଜରାସନ୍ଧ ଦୁହିତାଙ୍କ ରୂପକୁ ଘଟିଲ ।
ତୁମ୍ଭେ ତାଙ୍କ ପତି ବିନୁ ଆନ କେହି ନାହିଁ
ଯତନେ ବିଧାତା ଏହା ଗଢ଼ିଛି ଘଟାଇ ।
ଆବର ବିଶେଷେ ଜରାସନ୍ଧ ମହାରାଜା
ଭୃତ୍ୟପଣେ ଖଟିଥିବ ଦେଇଣ ତନୁଜା ।
ଦଇବେ ତ ଶୁଭଯୋଗେ ଆସି ହେଲା ଭେଟ
ଭୋଜବଂଶ ନୃପତି ତ ତୁମ୍ଭେ ଆଦ୍ୟପାଟ ।
ଇନ୍ଦୁମତୀ ମହାସତୀ ଅଟେ ତୁମ୍ଭ ମାତା
ପଦ୍ମକେଶର ରାଜାର ଅଟଇ ଦୁହିତା ।
ଉଗ୍ରସେନ ନୃପତିର ତୁମ୍ଭେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସୁତ
ମଥୁରା ରାଜ୍ୟେ ଧରାଇଅଛି ପାଟଛତ୍ର ।
ତୁମ୍ଭ ଅଜା ଗୁରୁ ଅଟେ ଯଯାତି ଯେ ରାଜା
ବଂଶିକ ଅତି ପବିତ୍ର ସେହି ପୁଣ୍ୟତେଜା ।
ଏ ଜରାସନ୍ଧ କେଶରୀ ବଂଶ ଶିରୋମଣି
ବିଭା କରାଇବୁ ଆମ୍ଭେ ଥାଇ ତହିଁ ପୁଣି ।
ଯତ୍ନେ ମଣାଇ କହିଲେ ନୃପମଣି ଶୁଣ
କନ୍ୟା ବିଭାହେଲେ ଶୋଭା ଦିଶିବ ଦ୍ଵିଗୁଣ ।
ଅନେକ ମତେ କଂସକୁ କହି ମହାମୁନି
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମୁଖ ଚାହିଁ କଂସ ହେଲା ତୁନି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ବୋଇଲେ ଭୋ ରାଜନ ଶୁଣିବା
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିର ଦୋଷ ଉପେକ୍ଷିବା ।
ସତ୍ୟ କରାଇ ମାଗିଲେ ମୁନି ରାଜଦାନ
ଏ କଥା ନ କଲେ ନାଶ ଯିବ ସବୁ ପୁଣ୍ୟ ।
ଆବର ବିଶେଷେ ସେହି ଦେବ ଯେବେ କନ୍ୟା
ଏ ରାଜାର ଦୋଷ ତୁମ୍ଭେ କରିବ ନା କ୍ଷମା ।
ଭୋ ଦେବ ନେଇ ମୁନିଙ୍କି ଜରାସନ୍ଧ ଦେବା
କନ୍ୟା ବେନି ଆଣି ମୁନି କରାଇବେ ବିଭା ।
କଂସ ବୋଲେ କେଶୀ ତୁ ହୋ ଜରାସନ୍ଧ ନିଅ
ରଜ୍ଜୁ ଫିଟାଇ ମୁନିର ପାଶେ ନେଇ ଦିଅ ।
କଂସ ଆଜ୍ଞା ପରମାଣେ ଜରା ଅଣାଇଲେ
ଲୋମଶ ମୁନି ଗୋଚରେ ନେଇ ସମର୍ପିଲେ ।
ବନ୍ଦୀରୁ ମୁକୁଳହେଲା ଜରାସନ୍ଧ ରାଜା
ମୁନି ପାଦତଳେ ପଡ଼ି କଲା ପାଦପୂଜା ।
କଂସକୁ ଯେ ନମସ୍କାର କରି ଉଭା ଆଗେ
ମୁନି ବୋଲନ୍ତି ଦୁହିତା ରାଜା ଆଣ ବେଗେ ।
ଦୂତ ପଠାଇ କନ୍ୟାଙ୍କୁ ଆଣ ନୃପମଣି
ସୁବେଶ କରି ସଙ୍ଗରେ ମୁଦୁସୁଲୀ ଘେନି ।
କନ୍ୟାଙ୍କ ରୂପେ ହାନ୍ଦୋଳା ପାଉଅଛି ଶୋଭା
ଦେଖି କଂସର ବଢ଼ିଲା କାମଦେବା ପ୍ରଭା ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ଶୁଣ ତୁ ମଗଧ ନୃପତି
ପିତୃଦତ୍ତ କନ୍ୟା ପୁଣି ରାଜଦତ୍ତ ପୃଥ୍ଵୀ ।
ଗୁରୁଦତ୍ତ ମନ୍ତ୍ର ଜାଣ ଭାଗ୍ୟଦତ୍ତ ଧନ
ପୃଥ୍ଵୀଦତ୍ତ ଶସ୍ୟ ସିନା ଜ୍ଞାନଦତ୍ତ ମନ ।
ଯୁକତେ ଦୁହିତା ତୁମ୍ଭେ କରିଛ ଜନମ
କନ୍ୟାଦାନ କଲେ ହେବ ଯଶ ପୁଣ ଧର୍ମ ।
ସୁପାତ୍ରେ ସୁକନ୍ୟା ଦାନ କର ମାନ ତେଜି
ମୋ କଥାଗୋଟି ଅନ୍ୟଥା ନ କର ତୁ ହେଜି ।
ଶୁଣି ଜରାସନ୍ଧ ରାଜା ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲା
ବିଭାର ଯୋଗାଡ଼ମାନ ସବୁ ଅଣାଇଲା ।
ସରସ୍ଵତୀ ନଦୀତୀରେ ରଚିଲେ ମାଣ୍ଡୁଆ
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବେଦୀ ଉପରେ ଟାଙ୍ଗିଲେ ଚାନ୍ଦୁଆ ।
ମାଣିକ୍ୟ ମୁକୁତା ଖଞ୍ଜା ବଇଦୁର୍ଯ୍ୟ ଝରା
ନେତ ପାଟ ସିଦ୍ଧୁଆ ଯେ ଉଡ଼େ କେରା କେରା ।
ରଙ୍ଗ ଶୁକଳ କାଳିଆ ଧ୍ଵଜା ପନ୍ତି ପନ୍ତି
ନୀଳ ମେଘରେ ବିଜୁଳି ପ୍ରାୟ ଝଟକନ୍ତି ।
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିକି ଅପୂର୍ବ କି ଅବା
ଛାୟାଣୋଇ ସସ୍ର ରାଜା ବସି କଲେ ସଭା ।
ଶୁଦ୍ଧ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସ ଲକ୍ଷେ ତହିଁ ଝଳି
ନାନା ରତ୍ନ ପିତୁଳା ଅଛଇ ଭଳି ଭଳି ।
ଜରାସନ୍ଧର ତେଇଶ ଅକ୍ଷୌହିଣୀବଳ
କନ୍ୟା ବିଭାକାଳେ ଆସି ମିଳିଲେ ସକଳ ।
ଛାୟାଣୋଇଁ ସସ୍ର ରାଜା ସୈନ୍ୟ ଯେତେ ଥିଲେ
ବିଭାର ସମୟ ଜାଣି ସମସ୍ତେ ଅଇଲେ ।
ରଥଗଜ ଅଶ୍ଵ କେତେ କଳନା ନ ଯାଇ
ପଦାତିକ ସୈନ୍ୟବଳ କେ ପାରିବ କହି ।
ନିରତେ ରାନ୍ଧୁ ଅଛନ୍ତି ରହି ସୁପକାରେ
ଅନ୍ନ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ଦିଅନ୍ତି ଯାଚି ଯେ ଯାହାରେ ।
ଭୁଞ୍ଜି ସନ୍ତୋଷ ହୁଅନ୍ତି ତହିଁ ସର୍ବ ଜନ
ଆଚମନ କରି ପୁଣି ବସନ୍ତି ଆସ୍ଥାନ ।
ମଙ୍ଗଳ ଉତ୍ସବ ଜରାସନ୍ଧ ଯେ କରଇ
ଢ଼ୋଲ ଦମା ବିଜିଘୋଷ ମହୁରୀ ବଜାଇ ।
ଅପ୍ରମିତ ବାଜଣାର ବୀରତୂର ନାଦେ
ଗଗନ ଉଛୁଳୁଅଛି ଘୋରତର ଶବ୍ଦେ ।
ବନ୍ଦାପନା କରନ୍ତି ସେ ସାତଦୀପ ଘେନି
ମଙ୍ଗଳ ଗୀତ ଗାବନ୍ତି ଅହିୟ କାମିନୀ ।
ବରକନ୍ୟା ବସାଇଲେ ଦେବୀରେ ସେ ମୁନି
ଦଶସସ୍ର ବିପ୍ର ଉଚ୍ଚେ କଲେ ଦେବଧ୍ଵନି ।
ଉଚ୍ଚାରିଣ ଦେଶକାଳ ବାକ୍ୟ ଦ୍ଵିଜମେଳେ
ଗୋତ୍ର ପାଲଟାଇ ରାଜା ହସ୍ତକୁ ଯୋଡ଼ିଲେ ।
ଶଙ୍ଖେ ଭରି ଜଳ ତିଳ ଦେଲେ ଯଉତୁକ
ଦୁଇ କୁଳ ଆନନ୍ଦରେ ହୋଇଲେ ଉତ୍ସୁକ ।
କୋଟି ଏକ ଅଶ୍ଵ ଦେଲେ ବେନିକୋଟି ହସ୍ତୀ
ଚାରିକୋଟି ଅଶ୍ଵାରୋହୀ କୋଟିଏ ପଦାତି ।
ଲକ୍ଷେ ଶ୍ଵେତଛତ୍ର ପାଟଛତ୍ର ଆଦିକରି
କୋଟି ପାଣିଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଇ ନିହୁଡ଼ିଲେ ବାରି ।
ଦଶସସ୍ର ପରିବାରୀ ହେଲେ ନବଯୁବା
ଏକ ଏକ କାମିନୀ ଯେ ଏକୁ ଏକ ଶୋଭା ।
ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ସିଂହାସନେ ଭୂମିଦାନ ମୂଳେ
ଅନେକ ଦ୍ରବ୍ୟ ଯୌତୁକ ଦେଲେ ମହୀପାଳେ ।
ଆରେକ ଦୁହିତା ବିଭା ସେ ବେଦୀରେ କରି
ହେତି ପ୍ରହେତି ସେ ଦୁଇ ପରମା ସୁନ୍ଦରୀ ।
ଲାଜା ହୋମ ସାରି ବିଭା ବିଧି ଶେଷ କଲେ
ଉଠି ଜରାସନ୍ଧ କର ଦୁଇକି ଯୋଡ଼ିଲେ ।
ଭୋ କଂସରାଜା ତୁ ଯଦୁବଂଶ ଶିରୋମଣି
ଅନେକ ଦୋଷ କଲି ମୁଁ ନ ଚିହ୍ନି ନ ଜାଣି ।
ଜାୟାପିତା ବୋଲିବାକୁ ଭାଜନ ନୁହଇ
ଶରଣ ପଶିଲି ଦୁଇ ଦୁହିତାକୁ ଦେଇ ।
ମୋର ସକଳ ସମ୍ପଦ ଅଟଇ ତୁମ୍ଭର
ଶରଣ ସୋଦର ବାନା ବହୁ କଂସାସୁର ।
ବାରେ ଅନୁଗ୍ରହ କର ମୁଁ ସିନା ତୋହର
ସେବକ ପଣରେ ରଖ ଦୋଷ ମୋ ନ ଧର ।
ପୁତ୍ର ଭାରିଯା ସହିତେ କୁଟୁମ୍ବ ମୋ ଯେତେ
ଶରଣ ପଶୁଛି ଘେନି ଦୁହିତା ସହିତେ ।
ଶୁଭେ ପ୍ରତିପାଳୁଥିବୁ ମୋର ବେନି ଜେମା
ତାହାଙ୍କର ଦଶଦୋଷ କରି ତୁ ଯେ କ୍ଷମା ।
ଅନେକ ବିନୟ କରି କହେ ନରନାହା
ଅସମୟରେ ତୁ ବାବୁ ହେବୁ ମୋତେ ସାହା ।
ଆଜହୁଁ ଏବେ ହୋଇଲି ମୁଁ ତୁମ୍ଭର ବଶ
ଦ୍ରୋହକର୍ମ କଲେ ମୁହିଁ ନ ଧରିବୁ ଦୋଷ ।
କଂସାସୁର ବୋଇଲା ହୋ ବୋଲ ତୁମ୍ଭେ ଯାହା
ମୋ ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାର ହେଲ ଏବେ ସାହା ।
ଯେତେ ଦୋଷ କରିଥିଲେ ସବୁ ଉପେକ୍ଷିବୁ
ଦୁହିତା ଦୁଇ ଦେଲାରୁ ଦୋଷ ଗଲା ସବୁ ।
ନ ଜାଣିବା ପଣେ ସିନା କଲ ଅମରିଷ
ସେ କଥାକୁ ବିଚାରିଲେ ହେବ ଆଉ କିସ ।
କେଶୀ କରଯୋଡ଼ି ବୋଲେ ମଗଧ ଈଶ୍ଵର
ପୃଥିବୀରେ ଏକମାତ୍ର ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ବୀର ।
କର୍ମ ଅବଳକୁ ସିନା ରଣେ ଗଲ ହାରି
ହାରିବା ଜିଣିବା କ୍ଷତ୍ରି ବେଭାର ଏପରି ।
ସେ କଥା ମନେ ନ ଧର ତୁ ହୋ ନରପତି
ଆମ୍ଭ ତୁମ୍ଭ ଆତ୍ମା ଏକ ଅଭିନ୍ନ ପୀରତି ।
ଏହା କହି ବେନିଜନ ହେଲେ କୋଳାକୋଳି
ଅକ୍ରୁର ଉଦ୍ଧବ ଆଦି ଯଦୁବଳ ମିଳି ।
ଜରାସନ୍ଧ ନୃପତିକୁ କଲେ ପଉରୁଷ
ଚଉଠି ସପ୍ତମଙ୍ଗଳା ବିଧି କଲେ ଶେଷ ।
ଜୟ ତୁ ଜୟ ତୁ ସୃଷ୍ଟି କରତା ବିଧାତା
ଜୟ ତୁ ଜୟ ତୁ ଦେବ ଚଉବର୍ଗଦାତା ।
ଜୟ ତୁ ଜୟ ତୁ ଦେବ ଭିଆଣ ତୋ ଧନ୍ୟ
ଜୟ ତୁ ଜୟ ତୁ ଦେବ ନୁହେଁ ତାହା ଆନ ।
ଯାହା ଲିଭିଥିବୁ ତାହା ଅନ୍ୟଥା ନ ହୋଇ
କାହିଁ ମଥୁରା ମଗଧ ଲୋମଶହିଁ କାହିଁ ।
ଘଟାଇଲୁ ଆଣି ଏଣୁ ବିହି ତୋର ନାମ
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ ମୁଁ ମୋର କର୍ମ ବାମ ।
ତେଣୁ ହରିବଂଶ ଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖିବାକୁ ମନ
ସାଗରକୁ ଲଙ୍ଘିବାକୁ ମୁହିଁ କି ଭାଜନ ।
ଏଣୁ ଦେବବର କରେ ତବ ପାଦସେବା
ସରସ୍ଵତୀଙ୍କୁ ପଠାଇ ପଦ କହିଦେବା ।
ସୌଦାସ ନୃପତି ଏବଂ ବାଣାସୁରର ପରାଜୟ ସ୍ଵୀକାର
ସମ୍ପାଦନାଶୁକମୁନି କହୁଛନ୍ତି ପରୀକ୍ଷ ଶୁଣନ୍ତି
ହରିବଂଶ ପୁରାଣ ଯେ ପବିତ୍ର କୀରତି ।
ସରିଲା ବିଭା ସପତମଙ୍ଗଳା ଚଉଠି
ଆଠଦିନେ ଦିଗବିଜେ କରିବାକୁ ଉଠି ।
ଲୋମଶ ବୋଇଲେ ଶୁଣ କଂସାସୁର ରାୟ
ଆଗେ ଅଶ୍ଵଗୋଟା ମେଲି କର ଦିଗ୍ବିଜୟ ।
ମୁନିଙ୍କର ଆଜ୍ଞା ମାନି କଂସାସୁର ବୀର
ଅଶ୍ଵ ଭିତରୁ ଆଣିଲା ବାଛି ହୟବର ।
ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ସେ ବିଶୁଦ୍ଧ ଅଶ୍ଵ ସିନ୍ଧୁଜାତି
ପାଞ୍ଚ ବରଷ ବୟସ ନୀଳରତ୍ନ କାନ୍ତି ।
କପାଳେ ଧବଳ ଚାନ୍ଦ ଉଜ୍ଜ୍ଵଳା ତା ପାଦ
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷଣ ନାହିଁ ନା ବିରୋଧ ।
କଂସ ରାଜାର ଛାମୁରେ ଦେଲେ ଅଶ୍ଵ ନେଇ
ଖଞ୍ଜିଲେ ସେ ଅଶ୍ଵଗୋଟି ନବରତ୍ନେ ଛାଇ ।
ମୁକୁଟ ଶିରରେ ମୁଖ ସୁନା କଢ଼ିଆଳ
କଣ୍ଠେ ଲମ୍ବାଇଲେ ଅଷ୍ଟରତ୍ନ ପଦ୍ମମାଳ ।
ଦେବାଙ୍ଗ ଝୀନବସନ ପାଟର ସିନ୍ଧୁଆ
ନୀଳମେଘ ପାଟ ଇନ୍ଦ୍ରଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ ।
ବୀରଶୂର ନାଗ ଶ୍ଵେତ ଚାମରେ ସେ ଶୋଭା
ପ୍ରବାଳ ବୈଦୁର୍ଯ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି ଦିନକର ପ୍ରଭା ।
ତିନିଶତ ପାଟଛତ୍ର ଚାରିଶ ବିମଳ
ସାତସହସ୍ର ଆଲମ୍ବ ବିଚିତ୍ର କମଳ ।
ଷାଠିସହସ୍ର ଛାମୁରେ ବୀରବାଜା ବାଜେ
ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ଯେହ୍ନେ ସିନ୍ଧୁ ଗଳଗାଜେ ।
ଅଶ୍ଵ ଆଗପଛେ ମଣି ମାଣିକ୍ୟରେ କେରୀ
ଦଶଲକ୍ଷ ପଦାତିକ ସୈନ୍ୟ ପଟୁଆରୀ ।
ସୁଲକ୍ଷଣ ସିନ୍ଧୁଜାତି ଅଶ୍ଵ ଚଳାଇଲେ
ବେନିମାସ ଅନ୍ତେ ରାଜା ସଇନି ଚଳିଲେ ।
ପାଛୋଟି ସେ ଜରାସନ୍ଧ ରାଜା ଯାଉଥିଲା
ପାଞ୍ଚ ଯୋଜନରୁ ସେହି ବାହୁଡ଼ି ଅଇଲା ।
ଅନେକ ରାଜାଙ୍କ ସୈନ୍ୟ କଂସ ସଙ୍ଗେ ଚଳି
ନର୍ମଦା ନଦୀର କୂଳେ ସର୍ବେ ଯାଇ ମିଳି ।
ବୀରତୂର ଶବ୍ଦେ ତିନି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କମ୍ପାଇ
ସେ ଘୋର ଶବଦ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ଝାମ୍ପଇ ।
ଜରାସନ୍ଧ ରାଜାଙ୍କୁ ତ କଂସ କଲା ଜୟ
ଶୁଣି ନୃପତିଙ୍କ ମନେ ଜାତ ହେଲା ଭୟ ।
ଧନ ବସ୍ତ୍ର ଅଳଙ୍କାର ଘାସ ଅନ୍ନପାଣି
ସନ୍ଧାନ ଦେଇ ବାଟରେ ଯୋଗାନ୍ତି ତା ଆଣି ।
କାମାକ୍ଷା ଦେଶ ନୃପତି କାମେଶ୍ୱର ରାଜା
ଦଶକୋଟି ରତ୍ନ ଦେଇ କଲା କଂସ ପୂଜା ।
ଉଡ଼ଙ୍ଗ ଦେଶ ନୃପତି ବୀର ବେଲାଉଳ
ପଞ୍ଚସସ୍ର ଅଶ୍ଵ ଦେଇ ସେବେ ପାଦତଳ ।
ବେଳାଳ ଦେଶରେ ହରି ତୁରଙ୍ଗ ଯେ ରାଜା
ଦଶସସ୍ର ସଞ୍ଜା ଘେନି କଲା କଂସ ପୂଜା ।
କନାଉଜ ଦେଶ ରାଜା କଳିଙ୍ଗ ନୃପତି
କଂସକୁ ଦେଲା ସୁନ୍ଦରୀ ଲକ୍ଷେକ ଯୁବତୀ ।
ସହସ୍ରେକ ରଥ ପାଞ୍ଚସହସ୍ର ସାରଥି
ଆଦର ଦେଲା ପଦାତି ଅଶ୍ଵ ମତ୍ତହସ୍ତୀ ।
ବହୁମୂଳ ପର୍ବତରେ ରାଜା ସନ୍ନ୍ୟାସୀଏ
ଦଶସସ୍ର ଅଶ୍ଵ ଘେନି ସେବେ କଂସ ପାଏ ।
ମରହଟ୍ଟ ଦେଶରେ ଯେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ନୃପତି
ଶତଶୃଙ୍ଗେ ବିଜେ ଘେନି ଶତସସ୍ର ହସ୍ତୀ ।
କଂସ ବିଜେ ବାରତା ସେ ଚାର ମୁଖୁ ଶୁଣି
ଦଶସସ୍ର ହସ୍ତୀ ଦେଲା ଛାମୁରେ ସେ ଆଣି ।
ଚାରିଦିଗରେ ଅନେକ ନୃପତି ଅଛନ୍ତି
ଛୟାଣୋଇ ସସ୍ର ତହିଁ ବିଖ୍ୟାତ ନୃପତି ।
ଜମ୍ବୁଦ୍ଵୀପରେ ଅଛନ୍ତି ଯେତେକ ରାଜନ
ଜରାସନ୍ଧକୁ ଖଟନ୍ତି କର ଦେଇ ଧନ ।
ହାରି ଜରାସନ୍ଧ ଦେଲା ଦୁହିତାକୁ ବିଭା
ପୁଣି ଧନ ଥୋଇ କଂସ ଆଗେ ହେଲା ଉଭା ।
ମଣ୍ଡଣି ଅଶ୍ୱକୁ କଂସ ଆଗରେ ଚଳାଇ
ସକଳ ସଇନ୍ୟ ପଛେ ଅଛନ୍ତି ଗୋଡ଼ାଇ ।
ଅତିବେଗେ ସେହି ଅଶ୍ଵ ଗୋଟି ଚଳିଗଲା
ସୌଦସ ନୃପତି ଗଡ଼ ନିକଟେ ମିଳିଲା ।
ପ୍ରତାପୀ ସେ ମହାରାଜା ଅଟଇ ନିର୍ଭୟ
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଯେ ନାହିଁ ତାର ଭୟ ।
ବାରତା ପାଇ ସୌଦାସ ନୃପତି ଭାଳଇ
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ଯାଇ ମନ୍ତ୍ରୀ ତା ଜାଣଇ ।
ମଥୁରା ନୃପତି କଂସ ଦିଗବିଜେ କଲା
ସବୁ ରାଜା ସାଧି ଜରାସନ୍ଧକୁ ଜିଣିଲା ।
ଜରାସନ୍ଧ ଆଦି ଯେତେ ବଳବନ୍ତ ରାଜା
ସମରେ ହାରି ସକଳେ କଲେ କଂସ ପୂଜା ।
ଲକ୍ଷ୍ମଣବନ୍ତ ଅଶ୍ଵେକ ଆଗରେ ଚଳାଇ
ପଛେ ପଛେ ଅଛନ୍ତି ସେ ସମସ୍ତେ ଗୋଡ଼ାଇ ।
ପୃଥ୍ଵୀର ଭିତରେ ଯେତେ ରାଜାଙ୍କର ସୈନ୍ୟ
ସମାରୋହେ ଆସିଛନ୍ତି ସଙ୍ଗେ ଘେନି ଧନ ।
ଚୌରାଶୀ ସହସ୍ର ଯୂଣ ମାଡ଼ିଆସେ ଜଳ
ଧୂଳିଘାତେ ନ ଦିଶଇ ରବିଙ୍କ ମଣ୍ଡଳ ।
ସଙ୍ଗତେ ତା ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ହୋଇଛନ୍ତି ସଖା
କି ଜାଣି ସେ ଦିଶୁଅଛି ଅନଳର ଶିଖା ।
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ତାଙ୍କୁ ନ ପାରିବେ ଜିଣି
ଶୁଣି ରାଜା ମନ୍ତ୍ରୀବାଣୀ ମନେ ମନେ ଗୁଣି ।
ତୁ ଅଟୁ ମୋହର ମନ୍ତ୍ରୀ ରାଜ୍ୟକୁ କାରଣ
ବିଚାରି ବୁଝି କହିବୁ ସିନା ଏହିକ୍ଷଣ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଇଲେ ଭୋଦେବ ଦ୍ଵନ୍ଦ୍ଵେ ତୋର ଇଚ୍ଛା
ସନ୍ଧି କରିବା ତା ସଙ୍ଗେ ରାଜ୍ୟ ହେଉ ରକ୍ଷା ।
କଂସାସୁର ସଙ୍ଗେ ବାଦ କଲେ ନାହିଁ ଯଶ
ଏଡ଼େ ସମ୍ପଦ ଅଳପେ ଯିବ ସିନା ନାଶ ।
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନ ଯେଉଁ ରାଜା କରେ ହେଳ
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିବ ତାକୁ ଘୋଟେ ଆସି କାଳ ।
ରାଜାଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଯେବେ ନ କହଇ ସୁବୁଦ୍ଧି
ନିଶ୍ଚେଁ ନାଶଯାଇ ତାର ଅର୍ଜିଲା ସମୃଦ୍ଧି ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଲ ରାଜା ମାନି କଲେ ପ୍ରୀତିଯୋଗ
ଅଚଳାଚଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀକି ଘେନି କରେ ଭୋଗ ।
ଶୁଣିଣ ରାଜାର ମନ ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲା
ସନ୍ଧାନ ଘେନି କଂସର ପଛେ ଗୋଡ଼ାଇଲା ।
ରାଜାର ବିଳମ୍ବ ଦେଖି କଂସର ସଇନ୍ୟ
ସମସ୍ତେ ଏକ ହୋଇଣ ଚଲାଇଲେ ପୁଣ ।
ସଉଦାସ ପାଣି ଦ୍ରବ୍ୟ ଲକ୍ଷେ ଭାର ସାଜି
ସଙ୍ଗେ ଘେନି ଚଳେ ଦଶସସ୍ର ଚୋଖାବାଜୀ ।
ତିନି ସସ୍ର ମତ୍ତହସ୍ତୀ ଅଳଙ୍କାରେ ରଞ୍ଜି
କରୀକୁମ୍ଭମାନଙ୍କରେ ସ୍ଵର୍ଣ୍ଣ ଅଛି ଖଞ୍ଜି ।
ନେତ ପାଟଇ କାଛେଣି ସବୁଯାକ ନୂଆ
ମଢ଼ିଆଳ ନ୍ୟନ୍ତି ଷାଠିସସ୍ର ଭାବ ବୁହା ।
ଅନେକ ଯେ ଉପହାର ସଙ୍ଗେ ଘେନି ରାୟେ
ଅଧବାଟେ ପୂଜାକଲେ ଯାଇ କଂସପାୟେ ।
ଗଣ୍ଡୁକୀର କୂଳେ ମଣିକୁଣ୍ଡଳୀ ପର୍ବତ
ମଣିଭଦ୍ର ହସ୍ତୀ ତହୁଁ ହୋଇଅଛି ଜାତ ।
ସେହି ପର୍ବତର ତଳେ ସଉଦାସ ରାଜା
ଅଧବାଟେ ଉପହାର ଦେଇ କଲା ପୂଜା ।
ବେଳ ପାଞ୍ଚଘଡ଼ିମାନେ କଂସ ଭେଟ ପାଇ
ଦେଖି କଂସରାଜା ଚିତ୍ତ ଆନନ୍ଦିତ ହୋଇ ।
ସଉଦାସ ସଙ୍ଗେ କଂସ ହୋଇଲା ମଇତ୍ର
ମିତ୍ରପଣେ ବସିଲେ ସେ ହୋଇ ଏକଚିତ୍ତ ।
ଦେଶକାଳ ବାକ୍ୟ ପଢ଼ି ନଦୀରେ ପଶିଲେ
ବେନିଜନେ କୋଳାକୋଳି ସମ୍ଭାଷଣ ହେଲେ ।
ପ୍ରାଣେ ପ୍ରାଣେ ମଜ୍ଜି ଏକ ଆତ୍ମା ସେହି କଲେ
ଆହାର ସାର ସେ ଏକ ପଲ୍ୟଙ୍କେ ଶୁତିଲେ ।
ପାଞ୍ଚ ରାତ୍ର ରହି ତହିଁ କଂସାସୁର ଯାଇ
ଶ୍ରୋଣିତ ନାମ ପର୍ବତେ ପ୍ରବେଶ ହୁଅଇ ।
ବଣାସୁର ନାମେ ତହିଁ ଅସୁର ରାଜନ
ସହସ୍ରେକ ଭୁଜ ଏକ ତନୁ ବଳବାନ ।
ଅଠାଣୋଇ ଅକ୍ଷୌହିଣୀ ବଳ ତା ଅଟଇ
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ଜିଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ତାର ଦେହେ ଅଗ୍ନି ପାଣି ଶସ୍ତ୍ର ନ କାଟଇ
କୁଭାଣ୍ଡକ ନାମେ ମନ୍ତ୍ରୀ ତାହାକୁ ଖଟଇ ।
ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟତ ବର୍ତ୍ତମାନ ସେ ଜାଣଇ
ଏ ଘେନି ମନେ କାହକୁ ସେହୁ ନ ଗଣଇ ।
କଂସ ଦିଗବିଜେ ରାଜା ବାରତା ପାଇଲା
ବାଟରୁ ତା ପାଟଅଶ୍ଵ ବାନ୍ଧି ଘେନି ଗଲା ।
ଚାରେ ଆସି ଜଣାଇଲେ କଂସର ଛାମୁର
ତୋର ଦିଗବିଜେ ଅଶ୍ଵ ନେଲା ବାଣାସୁର ।
ଅଶ୍ଵର ସଙ୍ଗେ ଭୋଦେବ ଯେତେ ସୈନ୍ୟଥିଲେ
ଥୋକାଏ ମାରି ଥୋକାଏ ଧରି ଘେନିଗଲେ ।
ଶୁଣି କଂସାସୁର ରାଜା କୋପଭର ହୋଇ
କାଳସର୍ପ ଜିଣିଣସେ ଗର୍ଜିଣ ଉଠଇ ।
ଅଧର ପୃଷ୍ଠ କରିଣ ଛାଡ଼େ ସିଂହରଡ଼ି
ବିନ୍ଧ୍ୟଗିରି ପର୍ବତ କି ପଡ଼ୁଅଛି ଝଡ଼ି ।
କଂସାସୁର ବୋଇଲା ରେ ପୂରିଲା ତୋ କାଳ
ସଂଯମନୀପୁରକୁ ସେ କଲା ଅନୂକୂଳ ।
ଏ ମୋହର ମହିମା କି ଶୁଣ ନାହିଁ କର୍ଣ୍ଣେ
କେଉଁ ବାପୁଡ଼ ଗରବ ବହିଲା ତା ମନେ ।
ତାର ରାଜ୍ୟଯାକ ସବୁ କରିବଇଁ ଧ୍ଵଂସ
ତିଳ ପ୍ରମାଣ କରିଣ କାଟିବି ତା ମାଂସ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ କହ କିପାଁ ତୁନି ହୋଇଅଛ
ଡଗର କହିଲା ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଶୁଣୁଛ ।
ତ ରାଜ୍ୟ ଉଜାଡ଼ି ଗଡ଼ ବେଢ଼ ବେଗହୋଇ
ତିଳେ ଉପ୍ରୋଧ ନ କରି ଭଙ୍ଗ ସବୁ ଯାଇ ।
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ଯାହା ପଡ଼ିବରେ ଆଗେ
କ୍ଷଣେ ନ ରଖି ମାରିବ ଧରି ତୁମ୍ଭେ ବେଗେ ।
ଯେତେକ ଯୋଦ୍ଧା ଦେଖିବ ତାହାଙ୍କୁ ମାରିବ
ଦୟା ଉପ୍ରୋଧ କାହାକୁ ତିଳେ ନ କରିବ ।
ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣେ ତାହାର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଗଲେ
ଶତେପୁର କରି ତାର କଟକ ବେଢ଼ିଲେ ।
ଅଟଳ ମହାରାଜ୍ୟ ସେ ବହୁତ ପାଟଣା
ମଞ୍ଚ ଭୁବନକୁ ସେହି ପୁର ଜଗଜ୍ଜିଣା ।
ସେ ନଗ୍ର ଭିତରେ ଯେତେ ଲୋକ ପୂରିଛନ୍ତି
କାମଦେବ ପ୍ରାୟେ ସେହି ସମସ୍ତେ ଦିଶନ୍ତି ।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଅଛନ୍ତି ସେ ଦିବ୍ୟସ୍ଥାନ ପାଇ
ରାଜ୍ୟ ଭିତରେ ତାଙ୍କର ଆନ ଭୟ ନାହିଁ ।
କଟକର ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତି ନ ମିଳଇ ଅନ୍ତ
ଆପେ ଭିଆଇ ଅଛନ୍ତି ତାହା ଉମାକାନ୍ତ ।
ଅଷ୍ଟାଦଶ ଯୋଜନ ତା ପୁର ଆୟତନ
ଏତେକ ବେଢ଼ି ରହିଲେ କଂସରାଜା ସୈନ୍ୟ ।
ଦ୍ଵାର ନିରୋଧନ୍ତେ ଥାଟ ପଶିଲେ ଭିତରେ
ତିଳେ ଛଡ଼ା ନାହିଁ ଥାଟ ରହିଲେ ନିର୍ଭରେ ।
ଏଡ଼େ ପୁର ଶତେପୁର କରିଣ ବେଢ଼ିଲେ
ଦେହେ ଦେହ ଲଗାଲଗି ହୋଇ ନ ଛାଡ଼ିଲେ ।
ସୁଯୋଗ ବାହାରେ ଯେତେ ସୈନ୍ୟ ରହିଥିଲେ
ସେଠାରେ ଜୀବନ୍ତା ଧରି ତାଙ୍କୁ ଶୂଳୀ ଦେଲେ ।
କଟକେ ପଶିଲେ ଯାଇ ଯଦୁବଳ ବଳେ
ହାଟ ବାଟ ଜୂର କରି ଅନ୍ନ ବସ୍ତ୍ର ନେଲେ ।
କଂସାସୁର ପ୍ରସାଦେ ସେ ଅଟନ୍ତି ନିଃଶଙ୍କା
ଘରେ ଘରେ ପଶି ସବୁ କରାଇଲେ ଡକା ।
କେହୁ ଅନ୍ୟୋଅନି ହୋଇ ବାଟ ଜଗିଥାନ୍ତି
ବାହାର ଗଡ଼ଦ୍ଵାର ସେ ପକାଇଲେ ମନ୍ଥି ।
ତାର ରାଜ୍ୟଯାକ ସବୁ ହେଲା ହାଲହୋଳି
କଟକଯାକ ସବୁରି ପଡ଼ିଲା ବୋବାଳି ।
ବାଣାସୁର ଆଗେ ଯାଇ ଚାଣ ଜଣାଇଲା
ତୋହର ରାଜ୍ୟ ତୁ ଏବେ ସମ୍ଭାଳ ବୋଇଲା ।
ମଥୁରା ଦେଶ ନୃପତି ଉଗ୍ରସେନ ବତ୍ସ
କଂସ ନାମ ତାର ତାକୁ ନାହିଁ ସମକଚ୍ଛ ।
ଅକଳିତ ଯୋଦ୍ଧା ସେହୁ ରଣେ ରଣରଙ୍କା
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ହିଁ ନାହିଁ ତାର ଶଙ୍କା ।
ଦିଗବିଜେ କରୁଛି ସେ ସମଦଣ୍ଡ ବାହି
ଦବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀରେ ଜିଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଆଦି କରି ଯେତେକ ସଇନି
ଅନେକ ରାଜାଙ୍କ ସୈନ୍ୟ ସଙ୍ଗତରେ ଘେନି ।
ସହସ୍ରେ ପୁର କରି ତୋ କଟକ ବେଢ଼ିଲେ
ଘର ଦ୍ଵାର ଭାଙ୍ଗିସବୁ ରାଜ୍ୟ ଉଜାଡ଼ିଲେ ।
ଏହି ସଙ୍କଟୁ କିପରି ଆମ୍ଭେ ହେବୁ ରକ୍ଷା
କହିଲୁ ଛାମୁରେ କର ଯେ ତୁମ୍ଭର ଇଚ୍ଛା ।
ଶୁଣି ବାଣାସୁର ରାଜା ପ୍ରଜ୍ଜ୍ଵଳିତ ରାଗେ
ମୋହର ସୈନ୍ୟ ସାଜରେ ବୋଇଲାକ ବେଗେ ।
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ଅଛନ୍ତି ମୋ ଯେତେ
ସମସ୍ତେ ସଜ ହୁଅନ୍ତୁ ଯେ ଯାହାର ମତେ ।
ପାର୍ବତୀର କାନ୍ତ ମୋତେ ବର ଦେଇଛନ୍ତି
କେବଣ ଶତ୍ରୁକୁ ମୋର ଅଛଇରେ ଭୀତି ।
ହର ପାର୍ବତୀ ଯେ ଦୁହେଁ ମୋତେ ବରଦେଲେ
କରେ ଧନୁ ଦେଇ ପୁତ୍ର ବୋଲିଣ ବୋଇଲେ ।
ଅଲୌକିକ ବର ମୋତେ ଦେଲେ ଦେବରାଜ
ଏକ ଶରୀରେ ମୋ ହେଲା ସହସ୍ରକେ ଭୁଜ ।
ପୁତ୍ର ନାତି କୁଟୁମ୍ବହିଁ ଅଛନ୍ତି ମୋ ଯେତେ
ଅସଂଖ୍ୟ ଆଗୋଚର ତା କହିବଇଁ କେତେ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଇଲା ଭୋ ଦେବ ମୋର ବୋଲଶୁଣ
ଶିବ ବର ଦେଲେ ତୋତେ ଏ କଥା ପ୍ରମାଣ
ନ ବିଚାରି କିପାଁ ତୁମ୍ଭେ କର ଏଡ଼େ ରୋଷ
ଅବିଚାର ଯୁଦ୍ଧ କଲେ ନାହିଁ ତହିଁ ଯଶ ।
କଂସାସୁର ସଙ୍ଗେ ଯେବେ କରିବୁ ତୁ ଯୁଦ୍ଧ
ଜିଣି ପାରିବୁ କି ରାଜା ଭଲ କରି ବୁଝ ।
ଯେ କାଳନେମି ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ କଲା ଦିନେ ମାୟା
ସେ ଜନ୍ମ ହୋଇଛି ଧରି କଂସାସୁର କାୟା ।
ସବୁ ଦେଶରେ ହେଲାଣି ସେହି ଅଧିକାରୀ
ବିଷ୍ଣୁ ବିନା ଆନ କେହି ନ ପାରିବେ ମାରି ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ବର ଦେଇଛି ଯେଉଁ ଶୂଳପାଣି
ତାହାଙ୍କ ବରେ କି କଂସ ନୃପତିକି ଜିଣି ।
ପୁଣ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ତାର ହୋଇଛନ୍ତି ସଖା
କୋଟିଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ଜିଣିପାରିବେ ସେ ଏକା ।
ସ୍ଵର୍ଗପୁରେ ସୁରପତି ପାତାଳେ ବାସୁକି
କାହାରି ହସ୍ତରେ କଂସ କେବେ ମରଇ କି ।
ଅଟନ୍ତି ଯେବଣ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ରଣରଙ୍କା
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ର ରଣରେ ନିଶଙ୍କା ।
ସାତବଂଶ ଯାଦବହିଁ ଅଛନ୍ତି ତା ସଙ୍ଗେ
ଇନ୍ଦ୍ର ବଜ୍ର ନ କାଟଇ ସେମାନଙ୍କ ଅଙ୍ଗେ ।
ନବଦ୍ଵୀପ ମଧ୍ୟେ ଯେତେ ରାଜାଙ୍କ ସଇନ୍ୟ
ସଂଗ୍ରାମେ ଜୟ କଲାଣି ସେ କଂସ ରାଜନ ।
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ଘେନି ସଙ୍ଗେ ସବୁ ରାୟେ
ଭୋ ଦେବ ତୁମ୍ଭ ବଳେ କି ତାକୁ କରି ଜୟେ ।
ହୁତାଶନ ମଧ୍ୟେ ତୁମ୍ଭେ ପଶି କିସ ପାଇଁ
ସମାଧି କରିବା କିପାଁ ସଇନି ମରାଇ ।
ନିଶ୍ଟୟ କହୁଛି ମୁଁ ଯା ଜାଣିଥା ଗୋସାଇଁ
ମୋ କଥା ନ କଲେ ଯଶ ତୁମ୍ଭର ଯେ ନାହିଁ ।
ମୋ ବୋଲ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେବେ ନ ପାଇ ଭୋନାଥ
ଲୋକମୁଖେ ଲଜ୍ଜା ନିଶ୍ଚେ ପାଇବ ପଶ୍ଚାତ ।
ବାଣା ବୋଲଇ ଈଶ୍ଵର ଦେଇଛନ୍ତି ବର
ସଦାଶିବ ପରସାଦେ କାହାକୁ ମୋ ଡର ।
ପାର୍ବତୀଙ୍କଠାରୁ ମୁହିଁ କ୍ଷୀର ପାନ କଲି
ତେଣୁ ଯେ ମୁଁ ଅଜର ଅମର ହୋଇଲି ।
ବିଶ୍ଵନାଥ ମହାପ୍ରଭୁ ଆଜ୍ଞା ଦେଇଛନ୍ତି
ମୋର ଅଙ୍ଗେ ଶସ୍ତ୍ରମାନ ନ ଭେଦିବ କ୍ରାନ୍ତି ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଇଲା ଭୋ ଦେବ କହିଲ ଯେ କଥା
ସମର ଭୂମିରେ କାଳେ ହୁଅଇ ଅନ୍ୟଥା ।
ଅସଦମାର୍ଗେ କି ଦେଖୁ ଦେଖୁ ପ୍ରାଣ ଯିବ
ଆଜ୍ଞା ଅବଜ୍ଞା ହେଲେ କି ଦେବଙ୍କୁ କହିବ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେ ବୋଇଲ ନୋହେ ସମରେ ମୁଁ ବଧ
ଈଶ୍ଵର ବରେ ଏ କଥା ହୁଅଇ କି ସାଧ୍ୟ ।
ଅଛନ୍ତି ଯେ ତୁମ୍ଭ ପୁତ୍ର ନାତି ପ୍ରାଣସଖା
ଏମାନେ ମଲେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କେ କରିବ ରକ୍ଷା ।
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ହେଲେ ନିସୂଦନ
ଏକ ଜଣେ ଥାଇ କିସ କରିବ ରାଜନ ।
ଆବର କଥାଏ ରାଜା କହିବା ମଣାଇ
କେ କେ ନାଶ ଯାଇଛନ୍ତି ଶିବ ବର ପାଇ ।
ପୂର୍ବେ ଲବଣ ଈଶ୍ଵର ବର ପାଇଥିଲା
ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ରୂପେ ତାହାକୁ ଶ୍ରୀହରି ମାଇଲା ।
ଅନ୍ୟଥା ହୋଇଲା ତେଡ଼େ ବଡ଼ ବର ପୁଣି
ବାଳକରୂପେ ମାଇଲେ ତାକୁ ଚକ୍ରପାଣି ।
ତାରକାସୁରକୁ ବର ଦେଲେକ ଈଶ୍ଵର
ସେ ବର ଅନ୍ୟଥା କଲା କାର୍ତ୍ତିକ କୁମାର ।
ସଦାଶିବ ବର ଦେଲେ ଶମ୍ଭୁ ନିଶମ୍ଭୁଙ୍କୁ
ବିନାଯୁଦ୍ଧରେ ଶ୍ରୀହରି ମାଇଲେ ତାହାଙ୍କୁ ।
ମହିଷାସୁରକୁ ବର ଦେଲେ ତ୍ରିପୁରାରି
ତାହାକୁ ମାଇଲେ ଦୁର୍ଗା ଘୋର ଯୁଦ୍ଧ କରି ।
ବଇଲୋଚନକୁ ବର ଦେଲେ କାଶୀବାସୀ
ମାଇଲେ ମାଳତୀ କନ୍ୟାରୂପେ ବ୍ରହ୍ମାରାଶି ।
ବିଶ୍ରବା ଋଷିର ପୁତ୍ର ରାବଣ ଅସୁର
ଈଶ୍ଵର ସେବି ପାଇଲା ଅଭୟ ଯେ ବର ।
ଛପନ ଗଣ୍ଡା ଯୁଗକୁ ବର ଦେଲେ ଧାତା
ରାଜରାଜେଶ୍ଵର ହୋଇଥିଲା ଦଶମଥା ।
ଏଡ଼େବଡ଼ ବର ଗଲା ଅଳପକେ ନାଶ
ମଧ୍ୟରେ ଗଡ଼ ସମୁଦ୍ର ଖାଇ ଚଉପାଶ ।
ଲଙ୍କା ବିଧ୍ଵଂସି ମାଇଲେ ତାକୁ ରାମରାୟେ
ଛପନ ଗଣ୍ଡା ଯୁଗର ଆୟୁ ଗଲା କ୍ଷୟେ ।
ଅତି ଉଗ୍ର ହୁଅନ୍ତେ ସେ ଧର୍ମ ନ ସହିଲା
ବିଷ୍ଣୁଦେବତା ତାହାକୁ ଅଖଡ଼େ ମାଇଲା ।
ନମ୍ରତା ଗୁଣ ଥିଲେଟି ନାହିଁ କେଭେ ନାଶ
ଇହ ପରଲୋକେ ଯଶ ଅନ୍ତେ ସ୍ଵର୍ଗବାସ ।
ଧନବନ୍ତ ପ୍ରାଣୀ ଯେବେ ନମ୍ରତା ହୁଅଇ
ଅଚଳାଚଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେ ସୁଲଭେ ଭୁଞ୍ଜଇ ।
ଇହଲୋକେ ତୃପ୍ତିତାର ପରେ କ୍ଷୟ ନାହିଁ
ଜୀବ ଥିବା ଯାକେ ତାର ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ଥାଇ ।
କେହି ରିପୁ ବିନାଶ ନ କରଇ ତା ଦେହ
ଭୋ ଦେବ ତୁ ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ ବାରେ ଏହା ସହ ।
ଆପଣାର ଅନ୍ତର୍ଗତେ ବିଚାର ତୁ ଏହା
ଦୀନବନ୍ଧୁଙ୍କର ଥାଏ ତାଠାରେ ସୁଦୟା ।
ନ ବୁଝି କାର୍ଯ୍ୟ କଲେଟି ହେବ ସର୍ବନାଶ
ତୁମ୍ଭର ତ ମହାଭାଗ୍ୟ ଅଟେ ହେ ନରେଶ ।
କଂସ ଅଶ୍ଵ ସନ୍ନିଧିକୁ ଅଣାଅ ଆବର
ଅଷ୍ଟରତ୍ନ ଅଶ୍ଵ ହସ୍ତୀ ଦିଅ ଉପହାର ।
ପଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଆମ୍ଭେ ଯେ ନ୍ୟାୟପଥେ ଥିବ
ଅନ୍ୟାୟ କରି ସମ୍ପଦ କିପାଁ ହରାଇବ ।
ବାଣାସୁର ବୋଇଲା ମୁଁ କରିଅଛି ଦୋଷ
ଛାମୁକୁ ଗଲେ କରିବ ନିକି ମୋତେ ରୋଷ ।
ଦିଗବିଜେ ପାଟଘୋଡ଼ା ଅଣାଇଲି ଧରି
ଅଶ୍ଵଶାଳେ ବନ୍ଧାଇଲି ଅତି ଯତ୍ନ କରି ।
ତାଙ୍କ ପାଖକୁ ଯିବାକୁ ମୋର ମୁହଁ ନାହିଁ
ଧନ ରତ୍ନ ଅଶ୍ଵ ନେଇ ସନ୍ଧି କର ଯାଇ ।
ମନ୍ତ୍ରୀଶିରୋମଣି ତୁ ଯେ ଅଟୁ ପୂଣ୍ୟମୟ
ତୋର ବୁଦ୍ଧିବଳେ ମୋର ରାଜ୍ୟ ଯେ ଅଜେୟ ।
ଅଇଶ୍ଵର୍ଯ୍ୟ ଭୋଗକରି ଥିବଇଁ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ
ରାଜ୍ୟ ହାନି ଲାଭ ଭାର ଦେଇ ତୋର ହସ୍ତେ ।
ରାଜାହୋଇ ଯେବେ ମନ୍ତ୍ରୀ କଥାକୁ ନ ଶୁଣି
ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଣ ଭାଙ୍ଗଇ ଯେବେ ରାଜବାଣୀ ।
ଧନବନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ବାଦେ କରେଇଚ୍ଛା
ସେବକ ହୋଇ ଭାଙ୍ଗଇ ଯେବେ ସ୍ଵାମୀ ଶିକ୍ଷା ।
ଅହନ୍ତାଭାବେ ପରକୁ କରଇ ଯେ ନାଶ
କୋଟି କୋଟି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଥିଲେ ଅଳପକେ ଧ୍ଵଂସ ।
ତୁହି ମହାମନ୍ତ୍ରୀ ମୋର ରାଜ୍ୟର କରତା
ତୋତେ ନ ପଚାରି ମୋର ଅଛି କେଉଁକଥା ।
ତୋହର ମନକୁ ଯାହା ଆସଇ ତା କର
ସେ କଥାରେ ବିରୋଧ ଯେ ନାହିଁଟି ମୋହର ।
ରାଜାର ବଚନେ ସେହି ମନ୍ତ୍ରୀ ଯେ କୁଭାଣ୍ଡ
ପ୍ରବୋଧ କରି ରଖାଇ ନିଜ ସମଦଣ୍ଡ ।
ଅନେକ ହାତୀ ରଥୀଙ୍କି ଘେନି ସଙ୍ଗତର
ଦିବ୍ୟ ଯୁବତୀରତନ ଧନ ଶତେଭାର
ଦଣ୍ଡ ସିଂହାସନ ଦେବଅଙ୍ଗ ବସ୍ତ୍ର ଘେନି
ଉପହାର କରି ନେଲେ ଅର୍ବୁଦେ ସଇନି ।
ଧନ ରତ୍ନ ଘେନି ଚଳିଯାଏ ମନ୍ତ୍ରୀ ବେଗେ
ବାଗ ଧରି ଅଶ୍ଵକୁ ସେ ଚଳାଇଲା ଆଗେ ।
କଂସର ଛାମୁରେ ନେଇ ସବୁ ଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଲା
ବିନୟ ହୋଇ ତା ପ୍ରାୟେ ପଡ଼ିଣ ଶୋଇଲା ।
କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ପୁଣି ବିନୟରେ କହି
ବାଣାସୁରକୁ ଶରଣ ରଖ ନରସାଇଁ ।
ଗୁଣବନ୍ତ ମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ବଚନ ବୋଇଲା
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନେ କଂସ ପ୍ରବୋଧ ହୋଇଲା ।
କଂସ ବୋଇଲା କେବଣ ରାଜ୍ୟ ରାଜା ଏହି
କେଶୀ ବୋଲେ ବାଣାସୁର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏ ଅଟଇ ।
ବାଣାସୁର ରାଜା ଜାଣି ଦୋରେହା ହୋଇଲା
ତେଣୁ ସେ ତୁମ୍ଭେ ଛାମୁକୁ ଡରେ ନ ଅଇଲା ।
ମନ୍ତ୍ରୀକି ବରଗିଲା ସେ ସମାଧାନ ପାଇଁ
ଆଜ୍ଞା ଦେବା ଆମ୍ଭେ ଏବେ ଆସୁ ନରସାଇଁ ।
କଂସାସୁର ବୋଲେ ଯେବେ ମନ୍ତ୍ରୀଯୋଗ୍ୟ ଥିବ
ସେ ରାଜ୍ୟକୁ କାହିଁକି ଯେ ପ୍ରମାଦ ପଡ଼ିବ ।
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନେ ଆମ୍ଭେ ଛାଡ଼ିଲୁ ପ୍ରମାଦ
ସୁଖେ ଥାଉ ବାଣାସୁର ନ ପାଉ ବିଶାଦ ।
ଏତେକ ବୋଲି ଅଶ୍ଵକୁ ଦେଲାକ ମଲାଇ
ଧାତିକାରେ କଂସ ଦେଲା ଦଣ୍ଡକୁ ଚଳାଇ ।
ଜୟ ଦିନକର ଜୟ ଗଗନର ଲିଙ୍ଗ
ଜୟ ତୁ ଦେବ ସହସ୍ର କିରଣ ତୋ ଅଙ୍ଗ ।
ସପ୍ତାଂଶୁ ମୁକୁଟ ତୋର ଉଠେ ସପ୍ତଶିଖା
ଅନନ୍ତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟେ ପୂରିଅଛି ରେଖା ।
ଅଲେଖ ଅବ୍ୟାହତ ତୁ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ସ୍ଵାମୀ
କୀଟୁଁବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ତୁ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ନବକୋଟି ପାଖୁଡ଼ାରେ ଶୋଭା ପଦ୍ମଦଣ୍ଡ
ନିମିଷକେ ବୁଲୁ ନାଥ କୋଟିଏ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ।
ସକଳ ଜୀବର ତୁହି ଅଟୁ ଚକ୍ଷୁଦାନୀ
ବିହନ୍ତା ପୁରୁଷ ତୁହି କରୁ ଲାଭହାନି ।
କାଳାନ୍ତକ ଯୁଗନ୍ତକ ପ୍ରଳୟ ଗୋ କର୍ମ
ତୋର କର ନାଥ ବେଦ ମନ୍ତ୍ର ଧ୍ୟାନ ଧର୍ମ ।
ଏକ ଏକ ରଥ ଚାଲି ଶେଭା ନବସୃଷ୍ଟି
ତୋହର ଆହ୍ଲାଦେ ଥାନ୍ତି ଜୀବ କୋଟି କୋଟି ।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନୁ ସପ୍ତ ଅଶ୍ଵ ଉପୁଜିଲେ
ତୋର ରଥେ ଥାଇ ସପ୍ତ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଭ୍ରମିଲେ ।
ଛାୟା ମାୟା କାନ୍ତ ନାଥ ତୁ ଅତି ନିର୍ମଳ
ତୋର ବଳବନ୍ତ ତେଜ ଶଶାଙ୍କ ମଣ୍ଡଳ ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଚଣ୍ଡ ତୋ ଜ୍ୟୋତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଚପଳ
କ୍ଷଣକରେ ଭ୍ରମିପାରୁ ତୁ ମେରୁ ମେଖଳ ।
ସେ ସପତ ଅଶ୍ଵ ତୋର ରଥେ ଥାଉ ଯୋଚି
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଜାଣନ୍ତି କିଛି ।
ଜଳ ସ୍ଥଳ ଅନଳର ନାଥ ତୁ କାରେଣି
ନିରାଧାର ପୁରୁଷତୁ ଦେବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ବିନତାନନ୍ଦନ ବୀର ସାରଥି ତୋ ରଥେ
ନିମିଷକେ ଭ୍ରମୁ ନାଥ ତୁ ଯେ ଶୂନ୍ୟପଥେ ।
ତୁହି ଯେବେ ନାଥ ଉଦେ ନୋହିବୁ ଗଗନ
ବ୍ରହ୍ମାର ସୃଷ୍ଟି ସରିବ ନ ପାଇ ଜୀବନ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ଗଗନରେ ଉଦେ ନ ହୁଅନ୍ତ
ରାତି ବିନା ଦିନ ଆଉ ହୁଅନ୍ତା କେମନ୍ତ ।
ତୁ ଉଦେ ନୋହିଲେ ଦେବ ସଂସାର ଅନ୍ଧାର
ନିରଞ୍ଜନ ଦେବତା ତୁ ନିତ୍ୟ ନିରାକାର ।
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଅଟୁ ତୁହି ଦେବ ସ୍ଵାମୀ
ତୋର ମହିମା ଅଜଣା ତୁହି ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ।
ଅକାରଣ କାରଣ ତୁ ଅନାଥର ନାଥ
ପବନହୁଁ ବ୍ୟଗ୍ର ତୋର ଏକଚକ୍ର ରଥ ।
ତୋ ଅଶ୍ଵକୁ ଏକଭେଡ଼ା ଷାଠିସସ୍ର ଯୂଣ
ପ୍ରଥମରେ ଅଷ୍ଟକୋଟି ଉଦେ ତୋ କିରଣ ।
ସେ କିରଣ ଜ୍ଵାଳା ଦେବେ ନ ପାରିଲେ ସହି
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଲୋକେ ହେଲେ ଦହି ।
ଜୀବଜନ୍ତୁମାନେ ଯେତେ ସବୁ ଗଲେ କ୍ଷୟ
ସପତ ସମୁଦ୍ରଯାକ ହେଲା ଅଗ୍ନି ମୟ ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଈଶ୍ଵର ଯେ କଲେ ତୋତେ ସ୍ତୁତି
ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଲୁ ତୁହି ଧରି ଶାନ୍ତମୂର୍ତ୍ତି ।
ସଂସାର ରଖିବା ପାଇଁ କଲୁ ତୁହି ଦୟା
ତୁହି ଯେ ଛେଦନ କଲୁ ଆପଣାର କାୟା ।
କୁନ୍ଦରେ ବସି କିରଣମାନ କଟାଇଲୁ
ସକଳ ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ସ୍ଵାମୀ ତୁ ରଖିଲୁ ।
ସହସ୍ରେ ହରିଣ ଷଡ଼ଭାଗ କରି ବାଣ୍ଟି
ଷଡ଼ଋତୁ ଆତଯାତ କରି ନବସୃଷ୍ଟି ।
ବସନ୍ତ ଶରତ ଶୀତ ହିମ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ବର୍ଷା
ଏ ଷଡ଼ ଋତୁରେ ସବୁ କିରଣ ତୋ ମିଶା ।
ଶରତ ଋତୁରେ ଦୁଇଶତ ତୋ କିରଣ
ହିମଋତୁରେ ଯେ ଶତେ ବାଆସ୍ତରି ଜାଣ ।
ଶିଶିରେ ତୋ କିରଣ ଶତ ପଞ୍ଚବିଂଶ
ବସନ୍ତେ କିରଣ ତୋର ବିଶାଶେ ପ୍ରକାଶ ।
ଗ୍ରୀଷ୍ମେ ଦୁଇଶ ସତୁରି କିରଣ ହୁଅଇ
ବରଷାରେ ଦୁଇଶତ ଦଶ ବିକାଶଇ ।
ଏମନ୍ତେ ଏ ଷଡ଼ଋତୁ କିରଣ ବିଭାଗ
ଦିବସେ ଭ୍ରମଣି ତୋର ମୁହୁର୍ତ୍ତେକ ରାଗ ।
ଅଶେଷ ମହିମା ନାଥ କହନ୍ତେ ନ ସରେ
ସୁଧାରସଭୋଗୀ ତୁହି ନିରନ୍ତେ ସଂସାରେ ।
ଅନ୍ଧକୁଷ୍ଠ ଦରିଦ୍ର ଯେ ତୁହି ଧ୍ୱଂସିପାରୁ
ଉତ୍ପତ୍ତି ଧାରଣ ତୁହି ବାଞ୍ଛା କଳ୍ପତରୁ ।
ତିଳ ତଣ୍ଡୁଳ ଦେଇ ଯେ କରେ ତୋର ପୂଜା
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥିବୀରେ ହୁଅଇ ସେ ରାଜା ।
ମନବାକ୍ୟେ ସ୍ମରଣ ଯେ କରେ ତୋର ନାମ
ଧନ ପୁତ୍ର ଲଭଇ ସେ ପୁରାଉ ତା କାମ ।
ସ୍ତୁତି କରୁଅଛି ଉଭାହୋଇ ତୋ ଛାମୁରେ
ଦୟିନୀ ହେଉଛି ରଖ ଛାୟାସାଇଁ ବାରେ ।
ମୋହର ନାମ ଅଚ୍ୟୁତ ମୁଁ ଅତି ପାମର
କେବଳ ଭରସା କରିଅଛି ତୋ ପୟର ।
କଂସର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗବିଜୟ ନାରକାସୁରକୁ ପରାସ୍ତ
ସମ୍ପାଦନାଇଦଂ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ ଶୁକ ଯତି ଯେ କହନ୍ତି
ଶୁଣ ତୁମ୍ଭେ ସାବଧାନେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନର ନାତି ।
ବାଣାସୁର ମନ୍ତ୍ରୀଠାରୁ ସମାଧାନ ଘେନି
ମନରେ ଆନନ୍ଦ ଅତି ହେଲା ଉଗ୍ରସେନି ।
ଣୋଣିତପୁର ଛାଡ଼ିଣ ସଇନି ଚଳିଲେ
ବାରୁଣା ପର୍ବତେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।
ବାରୁଣା ପର୍ବତେ ସର୍ବେ ରହିଲେକ ଯାଇ
ବାରୁଣା ଋଷି ଯେ ତପ କରୁଥିଲେ ତହିଁ ।
ଉତ୍ତରବାହିନୀ ହୋଇ ନର୍ମଦା ବହଇ
ଗଙ୍ଗାର ସମାନ ନଦୀ ନିର୍ମଳା ଅଟଇ ।
ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ ଦେଖିଣ ଦିନେ ତହିଁ ରହି
ପ୍ରଭାତ ସମୟେ ସମଦଣ୍ଡ ପୁଣି ବାହି ।
ଦକ୍ଷିଣ ମୂରତି ହୋଇ ଗଲେ ତହୁଁ ଦଣ୍ଡ
ବଡ଼ ସମାରୋହେ ଚଳିଯାଏ ସମଦଣ୍ଡ
ପାଦଭାଗରେ ମେଦିନୀ ହୁଏ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
କଂସ ଦିଗବିଜେ ଶୁଣି ରାଜାଗଣମାନେ
ଯେ ଯାହାରେ ତୋଷକଲେ ଭେଟିଦ୍ରବ ଧନେ
ଦିବ୍ୟରତ୍ନମାନ ଦିବ୍ୟରମଣୀ ରତନ
ହାତୀ ରଥୀ ଦେଇ ଦିବ୍ୟ ଉପହାରମାନ ।
କଂସ ଦିଗବିଜେ ଶୁଣି ଯେତେ ମହାରାଜା
ସମସ୍ତେ ଡରେ କରିଲେ ଆସି ପାଦପୂଜା ।
ଅମାନିଆ ହୁଅନ୍ତି ତ ଯେବଣ ନୃପତି
ତା ରାଜ୍ୟ ଉଜାଡ଼ି ଧନ ଭଣ୍ଡାର ନିଅନ୍ତି ।
ନୀଳ ପରବତ ତଳେ ବେଲାଳ ନଗରୀ
ଗୋସିଂହ ନାମେ ଦଇତ ତହିଁ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
କଂସର ଦିଗବିଜୟ ବାରତା ପାଇଲା
ଗୁପତେ ରଥ ଚଢ଼ିଣ ସୈନ୍ୟ ଦେଖିଗଲା ।
ଆକାଶମାର୍ଗେ ସାରଥି ରଥ ନେଲା ବାହି
କାତର ହେଲା ସେ କଂସାସୁର ସୈନ୍ୟ ଚାହିଁ ।
ଅଠର ଲକ୍ଷ ରାଉତ ରଣଯୋଦ୍ଧା ବଳେ
ଛପନକୋଟି ଯାଦବ ଏହାଙ୍କର ମୂଳେ ।
ଏମାନେ ଅଟନ୍ତି ଜଣେ ଜଣେ ରଣଣଙ୍କା
ଦେବ ଦାନବ ମାନବେ ନାହିଁ କିଛି ଶଙ୍କା ।
ଯେତେକ ରାଜା ସମସ୍ତେ କଂସ ଅଙ୍ଗବଳ
କଂସ ସଙ୍ଗରେ ଗୋଡ଼ାଇ ଅଛନ୍ତି ସକଳ ।
ସମୁଦ୍ର ପରି ଦିଶନ୍ତି ଅସୁର ସଇନ୍ୟ
ମୁଖରାବ ଶବଦରେ କମ୍ପେ ତ୍ରିଭୁବନ ।
ନବକୋଶ ମାନି ସୈନ୍ୟ ଆସୁଛନ୍ତି ଘୋଟି
ମଞ୍ଚରେ ପାଦ ଆକାଶେ ଥାଇ ମଥାଗୋଟି ।
ପାଦଭରେ ଦଲଦଲ ହେଉଛି ମେଦିନୀ
ନ ସହି ବସୁନ୍ଧରାର ଫାଟଇ ମୁର୍ଦ୍ଧନି ।
ଥାଟକୁ ଦେଖି ଗୋସିଂହ ତରସ୍ତ ହୋଇଲା
ସୈନ୍ୟଙ୍କ ବିଶ୍ଵମୁରତି ଦେଖି ଭୟ କଲା ।
ସାରଥିକୁ ବୋଲେ ଦେଖ ଅଗୋଚର ଥାଟ
ଏ ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ଦେଖି ମୋତେ ନ ଦିଶଇ ବାଟ ।
ଧାତିକାରେ ରଥଗୋଟା ଲେଉଟାଇ ନେଲା
ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଘେନିଣ ରାୟେ ବସି ବିଚାରିଲା ।
ଅନେକ ପାଣିଦ୍ରବ୍ୟ ସେ ରଥରେ ପୂରାଇ
ସହସ୍ରେକ ମତ୍ତହସ୍ତୀ ଅଙ୍କୁଶ ଲଗାଇ ।
ଚାରି ସହସ୍ରେକ ଅଶ୍ଵ ସହସ୍ରେ ତରୁଣୀ
କଂସାସୁର ଛାମୁରେ ସେ ସମର୍ପିଲା ଆଣି ।
ସନ୍ଧି କରିବାକୁ କଂସ ଛାମୁରେ ମିଳିଲା
କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋ ତାର ଆଗେ ଉଭାହେଲା ।
ଅନେକ ପୁରଃସରି ସେ କହଇ ବଚନ
ଛାମୁକୁ ଅଇଲି ଦିଗବିଜୟ ଶୁଣିଣ ।
ଏହା କହିଣ କଂସକୁ କଲା ବହୁ ପୂଜା
ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ବାହୁଡ଼େ କଂସାସୁର ରାଜା ।
ଗୋସିଂହ ରାଜାର ସୈନ୍ୟ ଚଳିଲେ ତା ସଙ୍ଗେ
ମିଳିଲେ ଯାଇ ଗାନ୍ଧାରସେନ ରାଜ୍ୟ ଲାଗେ ।
ଗାନ୍ଧାରସେନ କଂସର ବାରତା ପାଇଲା
ଶତେଭାର ଦ୍ରବ୍ୟ ଘେନି କଂସକୁ ପୂଜିଲା ।
ସନ୍ଧାନ ଘେନି ଛାମୁରେ ଯାଇ ଉଭା ହୋଇ
କର ଯୋଡ଼ିଣ କହଇ ହୋଇଣ ବିନୟୀ ।
ଶତେକ ମତ୍ତହସ୍ତୀ ଯେ ବେନିଶତ ନାରୀ
ଛାମୁରେ ଦେଇ କହଇ ବହୁ ପୁରଃସରି ।
ତହୁଁ କଂସାସୁର ସମଦଣ୍ଡ ଚଳାଇଲା
ସିଂହନାଦ ପର୍ବତରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ।
ସିଂହନାଦ ନାମେ ତହିଁ ଅଛଇ ନୃପତି
କଂସକୁ ସେ ଆଣି ଦେଲା ତିନିଶତ ହସ୍ତୀ ।
ତହୁଁ କଂସରାଜା ଚଳି ଯାଇ ଅତି ବେଗେ
ସମ୍ଭ୍ରମେ ମିଳିଲା ଯାଇ ସଉରାଷ୍ଟ୍ର ଆଗେ ।
ତ୍ରିଗର୍ତ୍ତେଶ୍ଵର ବୋଲି ଯେ ତହିଁର ନୃପତି
ସେ ନେଇ କଂସକୁ ଦେଲା ଚାରିଶତ ହସ୍ତୀ
ସନ୍ଧାନମାନ ତ୍ରିଗର୍ତ୍ତେରଠାରୁ ଘେନି
ପଞ୍ଚବନ ପରବତେ ପ୍ରବେଶିଲା ପୁଣି ।
ତହିଁର ନୃପ ନାରାକାସୁର ମହାରାୟ
ଅତିବଡ଼ ରାଜା ସେହି ପୃଥିରେ ଅଜେୟ ।
ଅପ୍ରମିତ ବଳ ତାର ନ ଯାଏ କଳଣା
ଚବିଶ କ୍ଷଉଣୀ ବଳ ଅଟେ ଅକଳଣା ।
ଗର୍ନ୍ଧବ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ତାର ଭୟ ନାହିଁ
ବଧିଲା ଅନେକ ରାଜାଗଣ ନରସାଇଁ ।
ରାଜାମାନଙ୍କ ଦୁହିତା ବଳାତ୍କାରେ ନେଲା
ଆପଣାର ନବରେ ସେ ସବୁ ଠୁଳ କଲା ।
ଅଟନ୍ତି ରାଜାମାନଙ୍କ ଜେମା ନବଯୁବା
ଏକାବେଳେ ଆଉ ଆଣି ସବୁ ହେବ ବିଭା ।
ସଂକଳ୍ପ କରିଛି ଏକଦିନେ କରି ସଭା
ଲକ୍ଷେକ ରାଣୀ ଆଣିଲେ ହୋଇବ ସେ ବିଭା
ତେଣୁକରି ରାଜଜେମା ସବୁଠାରୁ ଆଣି
ଅନ୍ତଃପୁରେ ରଖିଅଛି ଯତ୍ନେ ନୃପମଣି ।
ଅତି ବଳବନ୍ତା ଅଟେ ସେ ଅସୁରରାୟ
ଦେବ ଦାନବ ମାନବେ ନାହିଁ ତାର ଭୟ ।
ସେ ରାଜା ରାଜ୍ୟେ ମିଳିଲା ଯାଇ କଂସାସୁର
ଅନ୍ତଃପୁରେ ସେ ନାରକା ଶୁଣି ବୀରତୂର ।
ବାହାରେ ଆସି ମନ୍ତ୍ରୀକି ବୋଲେ ନୃପସାଇଁ
କାହିଁର ବୀରତୂର ତୁ ପଚାର ହୋ ଯାଇ ।
ଏଡ଼େ ଭରସା ରସାରେ କାହାର ହୋଇଲା
ମୋହର ରାଜ୍ୟେ କେ ବୀରତୂର ବଜାଇଲା ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ବୋଇଲା ଭୋ ଦେବ ଅପୂର୍ବ କଥାଏ
ଯେବଣ ଦେଶର ସେହି ଅଟେ ମହାରାୟେ ।
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ଦେବ ବୁଝିଅଛି ଯାହା
ଉଗ୍ରସେନ ରାଜା ପୁତ୍ର କଂସ ନରନାହା ।
ମହାବଳୀ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଛନ୍ତି ତା ସଙ୍ଗେ
ଜଣକେ ଜିଣିପାରନ୍ତି ପୃଥ୍ୱୀ ରଣରଙ୍ଗେ ।
ଛପନକୋଟି ଯାଦବ ସର୍ବେ ରଣରଙ୍କା
ମହାଘୋର ସଂଗ୍ରାମକୁ ନ କରନ୍ତି ଶଙ୍କା ।
ଦାସଦମନ ଯେ ବାଣ ଜରା ନୃପମଣି
ବଜ୍ରନାଭ ଆଦି କେହି ନ ପାରିଲେ ଜିଣି ।
ସମସରି ରାଜାମାନେ ରଣେ ଗଲେ ହାରି
ସହସ୍ର ରାଜା ଅଛନ୍ତି ତାର ସେବାକରି ।
ପ୍ରତାପୀ ମହାରାଜା ସେ ଅତି ବଳବନ୍ତା
ଏ ତିନିପୁରେ ତାହାକୁ ନାହିଁ ନା ଜିଣନ୍ତା ।
ଯଦ୍ୟପି ଆପେ ଆସିବେ ଦେବ ତ୍ରିପୁରାରି
କଂସ ସଙ୍ଗେ ସଂଗ୍ରାମରେ ନିଶ୍ଚେଁ ଯିବେ ହାରି
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନ ଶୁଣି ନାରକା ବୋଇଲା
ଏ କଥାରେ ମୋତେ ମନ୍ତ୍ରୀ ସନ୍ଦେହ ଲାଗିଲା ।
କଂସାସୁରରାୟେ ବୋଲି କହିଲ ମୋ ଆଗେ
ଏଡେ଼ ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ତାର ହେଲା କେଉଁ ବାଗେ
କେବଣ ଦେବତା ତାକୁ ହୋଇଅଛି ସାହା
ମାନବେ କେ ଏଡ଼େ ଯୋଦ୍ଧା ଶୁଣିନାହିଁ ଏହା ।
ମୋହଭଳି ଲୋକ ସଙ୍ଗେ ଯୁଝି ଆସିଅଛି
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିଲି ସେହୁ ନ ଜାଣଇ କିଛି ।
ଯମଭୁବନ ପ୍ରାର୍ଥନା କରୁଅଛି ଆସି
ଆପଣା ଗଳେ ଲଗାଉଅଛି କାଳଫାଶି ।
ଦେହ ବହୀ ଜୀବନକୁ ଛାଡ଼େ କିପାଁ ଆଶ
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣ ସେ ମୂଢ଼ ଏଥେ ଯିବ ନାଶ ।
କୋଟିଇନ୍ଦ୍ର ସମ ହେଲେ ଜିଣିବି ମୁଁ ଧରି
ମାନବ ମାତ୍ର ସିନା ସେ କାହୁଁ ମୋତେ ସରି ।
ଆଚମ୍ବିତ ହୋଇ ରାଜା କୋପେ ପ୍ରଜ୍ଜ୍ଵଳିଲା
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନ ଶୁଣି ଆସନୁ ଉଠିଲା ।
ଏକ୍ଷଣି ତାକୁ ଜୀବନ୍ତା ଆଣିବଇଁ ଧରି
ଯାଦବବଳ ସହିତେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମାରି ।
ମହାରାଜା ଆଜ୍ଞା ଦେଲା ସୈନ୍ୟ ବେଗେ ସାଜ
ଶୁଣି ମାହୁନ୍ତେ ସାଜିଲେ ଅସଂଖ୍ୟ ଯେ ଗଜ ।
ସତୁରି ସସ୍ର ତୁରଗ ଆଣିଲେକ ବାଛି
ଆଠଲକ୍ଷ ମାହୁନ୍ତଙ୍କ କରେ କୁନ୍ତ ଅଛି ।
ନବଲକ୍ଷ ରଥ ମଣ୍ଡିଅଛି ଅତି ରାଗେ ।
ସମଦଣ୍ଡ ସଜ କରି ଚଳିଗଲେ ବେଗେ ।
ଆପେ ଯାଏ ମହାରାଜା ଦିବ୍ୟବେଶ ହୋଇ
ସମରେ ସେ ବିଜେକଲା ରଥେକ ଆରୋହି ।
ବେନିକୋଟି ରଥ ସାଜେ ତିନିକୋଟି ଗଜ
ଅସଂଖ୍ୟ ପଦାତି ରଣେ ହୋଇଲେକ ସଜ ।
ଶବଦରେ କମ୍ପୁଅଛି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସପତ
ଆକାଶେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହେଲେ ଛାୟାଦେବୀ କାନ୍ତ
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ବୀର ରଣଯୋଧୀ
ସାଜିଲେ ସଂଗ୍ରାମେ ସମଦଣ୍ଡର ଯେ ବିଧି ।
ପୁତ୍ର ଭଗଦତ୍ତ ଆମେ ହସ୍ତୀଏ ଆରୋହି
ଆଗୁଆଣି ଦଣ୍ଡେ ସେହି ଗଲାକ ଚଳାଇ ।
ଆଲମ୍ବ ଲକ୍ଷେକ ମେଘ ଡମ୍ବରୁ ଯେ ଛତା
ଉଦଣ୍ଡ ଲକ୍ଷେ ଉଡ଼ାଇ ଯାଏ ବଳବନ୍ତା ।
ନାରକାସୁର ଅନେକ ସମାରୋହେ ଗଲା
ନଗର ବାହାରେ ଥାଟ ପଟୁଆର କଲା ।
ବିଜିଘୋଷ ବୀରତୂର ବାଜେ ଗରୁ ଟାଣ
ଶଙ୍ଖ ମହୁରୀ ଘୁମୁରା ବାଜେ ଅପ୍ରମାଣ ।
କଂସାସୁର ଆଗେ ଯାଇ ଡଗର କହିଲା
ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି ବୀର ନାରକା ଅଇଲା ।
ବଳ ଅପ୍ରମିତ ତାର ଚତୁରଙ୍ଗ ସୈନ୍ୟ
ଯାହାର ବାହାନ୍ତେ କମ୍ପେ ଏ ତିନି ଭୁବନ ।
ଭଗଦତ୍ତ ବୋଲି ପୁତ୍ର ଅଟେ ରଣରଙ୍କା
ଆଗୁଆଣି ଦଣ୍ଡେ ଅଛି ନାହିଁ ତାର ଶଙ୍କା ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେଖିଣ ବେଗେ ଧାଇଁଲା ସେ ରାଗେ
ବେନିଥାଟ ଅହୋମୁଖେ ଗୁରୁକ୍ରୁଦ୍ଧ ଲାଗେ ।
ଡଗରମୁଖୁ ଏସନ ବାରତା ପାଇଲା
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ପାଶକୁ ଡକାଇ କହିଲା ।
ଶୁଣ କେଶୀ ବୀର ଚାର କହେ ଯାହାଯାହା
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣିଛ କି ତାହା ।
ନାରକାସୁର ଯେ ଆଜ କରିବ ଆରେଣି
କାହା ବିଚାରକୁ କିସ ଆସେ ବୀରମଣି ।
ବଳବନ୍ତ ଯୋଦ୍ଧା ଅଟେ ସେ ଅସୁର ରାୟ
ଦିଗପାଳମାନେ ତାକୁ କରନ୍ତି ଯେ ଭୟ ।
ଯୁକତେ ପୃଥିବୀ ଦେବୀ ଜାତ କଲା ତାକୁ
ମଞ୍ଚରେ ସମାନ ଯୋଦ୍ଧା ଅଛି କେ ଏହାକୁ ।
ରାଜା ଯେ କହିଲା ତାଙ୍କୁ ଏସନକ ବାଣୀ
ଦର୍ହସିତ ହେଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ତାହା ଶୁଣି ।
କେଶୀ ବୋଲଇ ଆମ୍ଭର ଅଛି କିଏ ଭାଗ୍ୟ
କଥାଏ ମାଗିବୁ ଯେବେ ନ କରିବ ରାଗ ।
ସବୁ ରାଜାଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ ଆପେ ଆପେ ଯୁଝି
ଆଜର ସଂଗ୍ରାମେ ଆମ୍ଭେ ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ବୁଝି ।
ଏ କଥାରେ ସନମତ କଲେ ବୀରମଣି
ଆମ୍ଭ ସଂଗ୍ରାମେ ତାହାକୁ ଧରିନେବୁ ଆଣି ।
ଆଜର ସଂଗ୍ରାମେ ତୁମ୍ଭେ ଶସ୍ତ୍ର ନ ଧରିବ
ଆମ୍ଭେ ନ ପାରିଲେ ପଛେ ତୁମ୍ଭେ ଆବୋରିବ
କଂସ ବୋଇଲା ହୋ ଆମ୍ଭେ ସନମତ କଲୁ
ନାରକାସୁର ସମର ଗୋଟା ସମର୍ପିଲୁ ।
ନାରକା ସଂଗ୍ରାମେ ତୁମ୍ଭେ ସମସ୍ତେ ହୋ ରହ
ନ ପାରିଲେ ଆସି ପଛେ ମୋ ଆଗରେ କହ ।
ଯାଦବଙ୍କୁ ରାଇ ଆଜ୍ଞା ଦେଲା କଂସଦେବ
ସୈନ୍ୟ ଘେନି ତୁମ୍ଭେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗେ ଥିବ ।
କଂସ ମୁଖରୁ ଏସନ ଦୃଢ଼ବାକ୍ୟ ଶୁଣି
ମହା ମହା ବୀରମାନେ ଉଠିଲେ ତକ୍ଷଣି ।
ରେରେକାର କରି ଥାଟ ପଡ଼ିଲେକ ମାଡ଼ି
ହୁକାର ଧ୍ଵନି କରିଣ ଛାଡ଼ି ସିଂହରଡ଼ି ।
ଏକକୁ ଆରେକ ତହିଁ ଉପ୍ରୋଧ ଛାଡ଼ିଲେ
ଗଦା ମୃଦୁଗର ଛେଲ କୁନ୍ତ ପହୁଡ଼ିଲେ ।
ମାରନ୍ତି ଅଧରେ ଦନ୍ତ ଚାପି ବଜ୍ରମୁଷ୍ଟି
ଏକ ଉପରେ ଆରେକ ପହୁଡ଼ିଲେ ଯଷ୍ଟି ।
ରଥ ଗଜ ଅଶ୍ଵ ଚଢ଼ି ହେଲେ ଆଗୁଁ ସରି
କୋଟି କୋଟି ନାରାଚ ସେ ରୋଷଭରେ ମାରି
ରକତରେ କରମଦ ହେଲା ମହୀସ୍ଥଳୀ
ମେଦ ମାଂସକୁ ଭୁଞ୍ଜନ୍ତି ଦେବୀମାନେ ମିଳି ।
କିଳିକିଳା ନାଦ କରି ଧାମନ୍ତି ସେ ରଙ୍ଗେ
ରକତ ବିଲୋପନ ସେ ଭଇରବୀ ଅଙ୍ଗେ ।
ଶୂଳ ପାଶ ଅଙ୍କୁଶ ଯେ କରେଣ ତ୍ରିଦଣ୍ଡୀ
ରଣ ରଙ୍ଗେ ବିହରନ୍ତି ପିଶାଚୁଣୀ ଚଣ୍ଡୀ ।
ଗଡ଼ନ୍ତି ପଡ଼ନ୍ତି ବୀରେକରି ରଣରଙ୍ଗ
ଖଣ୍ଡା ଶାବଳ ଯେ କୁନ୍ତ ଲାଗିଅଛି ଅଙ୍ଗ ।
ଆପାର ଘୋର ସଂଗ୍ରାମ କଲାକ ନାରକା
ଦେଖିଣ ଯାଦବ ବଳ ହୋଇଲେ ତାଟକା ।
ରଣଭଙ୍ଗ ହୋଇ ବୀରେ ପଳାଇଲେ ଡରେ
ପଳାନ୍ତେ ନାରାଚମାନ ପଡ଼ଇ ପିଠିରେ ।
ମହାଘୋର ସଂଗ୍ରାମ ଯେ ହେଲା ଅନ୍ୟୋଅନି
ପର କେ ଆପଣା ବୋଲି ନ ପାରିଲେ ଚିହ୍ନି ।
ଏକର ହସ୍ତରୁ ନିଏ ଆରେକ ଉଛୁଡ଼ି
ତରସ୍ତେ ଯାଦବବଳ ଘୋର ରଣ ଛାଡ଼ି ।
ଧାଇଁଗଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ହୋଇ ଆଗବଢ଼ି
ନାରକାସୁରର ଚାରିପାଖ ଘେରି ବଢ଼ି ।
ଅଖ ଚକ ଫଳି ଝରାଡ଼ିହମାନ ମାରି
କଚାଡ଼ନ୍ତି ବଳେ କାର ବେନିପାଦ ଧରି ।
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ଅଶ୍ଵଙ୍କ ଉପରେ
ପର୍ବତ ପରାୟେ ମାଡ଼ି ପଡ଼ନ୍ତି ସତ୍ଵରେ ।
କାହାର ବେକରେ ନେଇ ପ୍ରହାରନ୍ତି ଖଣ୍ଡା
ହସ୍ତୀଙ୍କ ମସ୍ତକପରେ କଚାଡ଼ନ୍ତି ଦଣ୍ଡା ।
ଅଖ ଚକ ସହିତରେ ରଥ ଭାଙ୍ଗିପଡ଼ି
ଶବଦ ଶୁଭଇ ଯେହ୍ନେ ମେଘ ଘଡ଼ଘଡ଼ି ।
ଉଠି ପଡ଼ଇ ବେଗେ ଉପରକୁ ଡେଇଁ
କାହାକୁ ଧରିଣ କାହା ଉପରେ ଛେଚଇ ।
ମାଡ଼ିଯାନ୍ତେ ଶତ୍ରୁଙ୍କର ଅଙ୍ଗ ହୁଏ ଧୂଳି
ଏମନ୍ତେ ଶକଟାସୁର କଲା ରଣକେଳି ।
ଶଗଡ଼ର ନିକଟରେ ଷଣ୍ଢାସୁର ଥିଲା
ଖାରି ମାରି କୋପଭର ହୋଇ ସେ ଧାଇଲା ।
କାହାକୁ ପାଦରେ ମର୍ଦ୍ଦିଧାମେ ପରଚଣ୍ଡ
ଶିଙ୍ଗ ମାରି କାହା ଦେହ କଲା ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
କାହାକୁ ଲାଙ୍ଗୁଡ଼େ ଛନ୍ଦି କଚାଡ଼ିଲା ଆଣି
ଖୂରିଘାତେ କାହା ମୁଣ୍ଡ ପକାଇଲା ହାଣି ।
ରଥକୁ ରଥୀକି ଧରି କଚାଡ଼ିଲା ରାଗେ
ଆଣ୍ଠୁଭରା ଦେଇ କେହୁ ପଳାବନ୍ତି ବେଗେ ।
ମାଡ଼ିପଡ଼ି ଚୂର୍ଣ୍ଣକଲା କେତେ ଯୋଦ୍ଧାପିଣ୍ଡ
କାହାକୁ ଫିଙ୍ଗିଲା ଦୂରେ ପ୍ରହାରିଣ ତୁଣ୍ଡ ।
କାମରୂପୀ ଷଣ୍ଢାସୁର କରେ ରଣରଙ୍ଗ
ମନ୍ଦର ପର୍ବତ ପ୍ରାୟ ଦିଶଇ ତା ଅଙ୍ଗ ।
ଶରଦ କାଳରେ ଯେହ୍ନେ ଦିଶେ ମେଘମାଳ
ଦେଖୁ ଦେଖୁ ତେମନ୍ତେ ସେ ଦିଶିଲା କରାଳ ।
ସୈନ୍ୟର ଉପରେ ଷଣ୍ଢା ଆକ୍ରୋଶି ଉଡ଼ଇ
ହାତୀ ରଥୀ ଘୋଡ଼ା ମଲେ କୁଢ଼ କୁଢ଼ ହୋଇ ।
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ବକା ଧେନୁକା ଏ ବେନି
ଶତ୍ରୁ ସୈନ୍ୟ ସଂହାରିଲେ କରେ ଶସ୍ତ୍ର ଘେନି ।
ଭୟଙ୍କର ରୂପେ ଦୁହେଁ ବଢ଼ାଇଲେ ଓଜ
ତା ଦେଖି ଧାଇଁଲେ କୋପେ କୁବଳୟା ଗଜ ।
ରୋଷଭରେ ଗରଜନ କରି ସେ ଧାମନ୍ତେ
ପୃଥ୍ଵୀ ତୁଲେ ବନଗିରି କମ୍ପିଲା ତରସ୍ତେ ।
ଥୋର ହସ୍ତେ ଦରାଣ୍ଡିଣ ଧରି ଅତି ବେଗେ
ରଥର ଉପରେ ରଥ କଚାଡ଼ିଲା ରାଗେ ।
ନିର୍ଘାତ ପଡ଼ିଲା ପ୍ରାୟ କଲା ଘୋରନାଦ
ପୃଥ୍ୱୀ ଫାଟିଗଲା ପ୍ରାୟ ଶୁଭଇ ଶବଦ ।
ଉଡ଼ନ୍ତା ପର୍ବତ ଯେହ୍ନେ ଆସୁଥାଇ ଘୋଟି
ଚାରିପାଦେ ସୈନ୍ୟ ତେହ୍ନେ ମାରଇ ଚହଟି ।
କାହାକୁ ଲାଞ୍ଜରେ ବାନ୍ଧି ମାରଇ କଚାଡ଼ି
ନିଃଶ୍ଵାସ ପବନଘାତେ କେତେ ଯାନ୍ତି ଉଡ଼ି ।
କୁରାଳଚକ୍ର ପରାୟେ ଧାମେ ଚଉକତି
ନିଧୂମ ଅନଳ ଜିଣି ବିରାଜଇ ଜ୍ୟୋତି ।
ଅନେକ ସମର କୋପେ କରେ କୁବଳୟା
ଯୁକତେ ସେ ଗଜମୂର୍ଖ ଜୀବେ ନାହିଁ ଦୟା ।
କୁବଳୟା ରଣ ଦେଖି ଧାଇଁଲା ଯାମଳା
ଆକାଶରୁ ଖସିଲା କି ପରବତ ମାଳା ।
ଭୟଙ୍କର ବୃକ୍ଷ ବେନି ଗଗନରୁ ପଡ଼ି
ଅନ୍ତରାଳ କରି ସୈନ୍ୟ ମାରନ୍ତି କଚାଡ଼ି ।
ଯେବଣ ଠାବରେ ମାଡ଼ିପଡ଼େ ବୃକ୍ଷମୂଳ
ରଥ ଅଶ୍ଵ ହାତୀ ନାଶ କରନ୍ତି ସକଳ ।
ଯାମଳା ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ବୃକ୍ଷ ସୈନ୍ୟଯାକ ଘୋଟି
କ୍ଷଣକେ ପଡ଼ଇ ତଳେ ପୁଣି ଯାଏ ଉଠି ।
ଅରିଷ୍ଟି ପୂତନା କେଶୀ ପଛେ ଥିଲେ ରହି
ଘୋଟିଲେ ଗର୍ଜ୍ଜନ କରି ଏକାମୁଖ ହୋଇ ।
ଭୟଙ୍କର ତିନିମୂର୍ତ୍ତି ଧରି ରଣମଧ୍ୟେ
ଯେ ଆଗେ ପଡ଼ଇ ତାକୁ ପ୍ରହାରନ୍ତି କ୍ରୋଧେ ।
କାହାକୁ ପାଦରେ ମର୍ଦ୍ଦିଫିଙ୍ଗି ଦ୍ୟନ୍ତି ଦୂରେ
ପିଟନ୍ତି ଏକକୁ ଧରି ଆରେକ ଉପରେ ।
ମତ୍ତହସ୍ତୀ ମସ୍ତକରେ ବସନ୍ତି କେ ଡେଇଁ
ମୁଣ୍ଡ ମୋଡ଼ି ମାହୁନ୍ତକୁ ଦ୍ୟନ୍ତି ଫୋପଡ଼ାଇ ।
ମହାବୀର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ସଂଗ୍ରାମେ ଶକତା
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ କେ ନାହିଁ ଜିଣନ୍ତା ।
ପାଦଘାତେ ଥରହର କମ୍ପେ ବସୁମତୀ
ନାମ ଶୁଣି ଭୟକରେ ସ୍ଵର୍ଗେ ସୁରପତି ।
ପରିଘାଇ ସମର ସେ କରେ ଅଙ୍ଗଛଳେ
ମର୍ଦ୍ଦିଲେ ନାରକାସୁର ସୈନ୍ୟ ଅନ୍ତରାଳେ ।
ରଥୀ ମହରଥୀ ସେନା ପଡ଼ିଲେକ ଲୋଟି
ଚରଣ ଭାଙ୍ଗିଲା କାର ପିଠି ଗଲା ଫାଟି ।
ଛିଡ଼ିଲା କାହାର ମୁଣ୍ଡ ଭାଙ୍ଗିଲା କା ଅଙ୍ଗ
ଶସ୍ତ୍ର ଆଘାତରେ କାର ଜାନୁ ହେଲା ଭଙ୍ଗ ।
ଅଧାପ୍ରାଣ ହୋଇ କେତେ ଲୋଟିଲେ ଧରଣୀ
କାଠଖଣ୍ଡା ଶାବେଳିରେ କେ ହୋଇଲେ ହାଣି
ପଡ଼ିଲେ ଅନେକ ରଥୀ ହାତୀ ଯୋଦ୍ଧା ଘୋଡ଼ା
ବେନିତାଳ ଉଚ୍ଚମାନେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲା ମଡ଼ା ।
ଶୁଷ୍କ କାଷ୍ଠପ୍ରାୟେ ମଡ଼ାମାନଙ୍କୁ ଭସାଇ
ବହିଲା ରକତନଦୀ ଖରତର ହୋଇ ।
ବାୟସ ଜମ୍ବୁକ ଗୃଦ୍ର ମିଳି ରଣସ୍ଥାନେ
ମାଂସ ଖାଇ ରକ୍ତପାନ କଲେ ତୋଷମନେ ।
ପଡ଼ିଲେ ନାରକାସୁର ସୈନ୍ୟ ଅପ୍ରମିତ
ରଣ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଲେ କେ ହୋଇ ତରସ୍ତ ।
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି କେତେ ପଶିଲେ ଶରଣ
କେ ମୁଖେ ଅଙ୍ଗୁଳି ଭରେ ଦନ୍ତରେ ତିରଣ ।
ତ୍ରାହି କର ବୋଲି କେତେ ପଡ଼ିଲେକ ପାଏ
ମଡ଼ାଙ୍କ ଭିତରେ ପଶି କେ ଲୁଚଇ ଭୟେ ।
କେଶବାସ ଅସମ୍ଭାଳେ ଶସ୍ତ୍ରମାନ ଛାଡ଼ି
ପଳାଇଲେ କେତେ ସେନା ବିକଳେ ଦଉଡ଼ି ।
ଏମନ୍ତେ ନାରକାସୁର ସୈନ୍ୟ ଭାଜିଯାନ୍ତେ
ଗୋଡ଼ାଇଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ତାଙ୍କର ପାଶ୍ଚାତେ ।
ତାହା ଦେଖି କଂସାସୁର କରତାଳି ଦେଇ
ହସିଲା ଆନନ୍ଦ ମନେ ଖଣ୍ଡଦୂରେ ଥାଇ ।
ବିଚାରି ବୋଇଲେ ମୋର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଧନ୍ୟ
କ୍ଷଣକରେ ଭଗ୍ନ କଲେ ଏଡ଼େ ବଡ଼ ସୈନ୍ୟ ।
ଯେବଣ ନାରକାସୁର ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ନ ଡରେ
ତା ସୈନ୍ୟକୁ ଜୟ କଲେ କିଞ୍ଚିତ ସମରେ ।
ଆକାଶ ମାର୍ଗରେ ଥାଇ ଦେଖନ୍ତି ବିବୁଧ
ଅଷ୍ଟଭଲ୍ଲେ କରୁଛନ୍ତି ଭୟଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ ।
ଭାଜିଲେ ନାରକାସୁର ସେନା ରଣ ଛାଡ଼ି
ଗୋଡ଼ାଇଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ପଛେ ପଛେ ବେଢ଼ି
ତା ଦେଖି ନାରକାସୁର ସୁତ ଭଗବତ୍ତ
ଗରଜନ କରି କୋପେ ଧାଇଁଲା ତ୍ଵରିତ ।
ଅୟୁତେ ମର୍ବୁଦ ଗଜ ସଙ୍ଗରେ ଚଳଇ
ରହ ରହ ବୋଲି ଡାକେ ଅଧର କିମ୍ପାଇ ।
ବିନ୍ଧ୍ୟ ପର୍ବତର ଚଉପାଶେ ଗିରିମାଳ
ବେଢ଼ି ଦିଶୁଥାନ୍ତି ଯେହ୍ନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗହଳ ।
ତେସନକ ଶୋଭାପାଏ ଭଗଦତ୍ତ ବୀର
ଚଉପାଶେ ବେଢ଼ିଛନ୍ତି ଅସଂଖ୍ୟ କୁଞ୍ଜର ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲମାନଙ୍କୁ ସେ ଦେଖି ବିଚାରଇ
ଏସନକ ଜନ୍ତୁମାନେ ଜନ୍ମ ହେଲେ କାହିଁ ।
ଧେନୁ ହସ୍ତା ଯୁବତୀ ଯେ ଷଣ୍ଢାବୃଷ ମୋଡ଼ା
ମାନବ ଶରୀର ପୁଣି ମୁଖ ଅଟେ ଘୋଡ଼ା ।
ଏମାନେ ତ ମହାଯୋଦ୍ଧା ଏକୁ ଏକ ଟାଣ
ଶୁଣିବାକୁ ଅସମ୍ଭବ ରୂପ ବିଡ଼ମ୍ବନ ।
କେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ କାହୁଁ ହୋଇଛନ୍ତି ଜାତ
ଦେଖିଲା ଶୁଣିଲା ନାହିଁ ଏସନ ସଂଜାତ ।
ଏତେ ଚିନ୍ତି ଭଗଦତ୍ତ ଚଳାଇଣ ହସ୍ତୀ
ଗରଜି ଧାଇଁଲା ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କର କତି ।
ଶକଟା ଷଣ୍ଢା ଏ ଦୁହେଁ ଆଗେ ଥିଲେ ରହି
ହସ୍ତୀ ଦଣ୍ଡ ଦେଖି ଗଲେ ସିଂହପ୍ରାୟ ଧାଇଁ ।
ଗରଜନେ ପୂରାଇଲେ ଆକାଶମଣ୍ଡଳ
ଦୁରୁ ଡେଇଁ ବିଦାରନ୍ତି ହସ୍ତୀ ଗଣ୍ଡସ୍ଥଳ ।
ଏକକୁ ଆରେକ ପରେ ଟେକି କଚାଡ଼ନ୍ତି
କେବଣ ହସ୍ତୀର ଦନ୍ତ ଭିଡ଼ି ଉପାଡ଼ନ୍ତି ।
ବ୍ରଜ ସମ ମୁଷ୍ଟି ମାରି କେତେ ହସ୍ତୀଙ୍କର
ହାତ ଗୋଡ଼ ସହିତରେ ଭାଙ୍ଗି କଲେ ଚୂର ।
କେତେମାରି କେତେ ଦୂରେ ଫୋପଡ଼ାଇ ଦେଲେ
ଲାଞ୍ଜ ଧରି କେତେ ଗଜ ପିଟି ବଧ କଲେ ।
ଏହିରୂପେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ କରି ମହାରଣ
ଭଗଦତ୍ତ ହସ୍ତୀସେନା କଲେ ରଣଭଣ ।
ତାହା ଦେଖି ଭଗଦତ୍ତ କରେ ଧନୁ ଧରି
କୋପେ ଶର ବୃଷ୍ଟି କଲା ଦ୍ରୋଣମେଘ ପରି ।
ଶୂଳ ଶକ୍ତି ପରଶ୍ଵଧ ପରିଘ ମୂଷଳ
ପ୍ରହାରିଣ ଆଚ୍ଛାଦିଲା ଗଗନମଣ୍ଡଳ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଅଙ୍ଗରେ ସେ ଶସ୍ତ୍ରମାନ ବାଜି
ଭେଦି ନ ପାରିଣ ତଳେ ପଡ଼ିଗଲେ ଭାଜି ।
ଯୁକତରେ ବଳବନ୍ତ ଅଟନ୍ତି ସେ ମଲ୍ଲେ
ଆଠଗୋଟା ଗିରି ପ୍ରାୟ କାୟା ବଢ଼ାଇଲେ ।
ହସ୍ତୀସେନା ଉପରକୁ ଆସିଲେ ଗରଜି
ପର୍ବତ ଉପରେ ମେଘ ପଡ଼ିଲା କି ଭାଜି ।
ଦରାଣ୍ଡି ମାରନ୍ତେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ମହାରୋଷେ
କେତେ ଗଜ ମଲେ କେତେ ପଳାଇଲେ ତ୍ରାସେ ।
ସୈନ୍ୟର ଭାଙ୍ଗୁଡ଼ି ଦେଖି ଭୟେ ଭଗଦତ୍ତ
ପିତାର ଛାମୁରେ ଯାଇ ମିଳିଲେ ତ୍ଵରିତ ।
ନିଜ ସୈନ୍ୟ ହତ ହେବା ଦେଖି ନୟନରେ
କମ୍ପଇ ନାରକାସୁର ଅତି କୋପଭରେ ।
ସାରଥିର ମୁଖ ଚାହିଁ ବୋଲେ ରଥ ବାହା
ଭାଜିଲେ ସଇନ ମୋର ନ ପାଇଣ ସାହା ।
ଏହିକ୍ଷଣି ଶତ୍ରୁବଳ ପକାଇବି ମନ୍ଥି
ପ୍ରାଣ ଘେନି ମୋ ଆଗରୁ ନ ଯିବେ ବରତି ।
ଏତେ ବୋଲି କରେ ଧରି ମହତ କୋଦଣ୍ଡ
ବିନ୍ଧିଲା ସେ ଏକାବେଳେ ତିନିସସ୍ର କାଣ୍ଡ ।
ପୁଣି ସହସ୍ରେକ ବାଣ ବିନ୍ଧିଲାକ ରୋଷେ
ପକ୍ଷୀପରି ଶରମାନେ ଗମିଲେ ଆକାଶେ ।
ପଞ୍ଚାଶ ସହସ୍ର ବାଣ ବିନ୍ଧିଲା ସେ ପୁଣି
ବାହାନାଦ କରି ଗୁଣ ଝିଙ୍କି ବୀରମଣି ।
ନିମିଷମାତ୍ରକେ ଶର ବିନ୍ଧେ କୋଟି କୋଟି
ପୂରିଲେ ସେ ବାଣମାନ ଦଶଦିଗ ଘୋଟି ।
ନ ପଡ଼ିଲା ଦିନକର ତେଜ ମହୀତଳେ
ଅନ୍ଧାର ଘୋଟିଲା ଭୟେ କମ୍ପିଲେ ସକଳେ ।
ନୀଳମେଘେ ଚହଟଇ ଯେସନେ ବିଜୁଳି
ଆକାଶମଣ୍ଡଳେ ତେହ୍ନେ ଦିଶେ ବାଣ ଝଳି ।
କୋଟି ବଜ୍ର ସମ ଧ୍ଵନି ଶୁଭେ ପରଚଣ୍ଡ
ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ପୂରିଲା ଏକା ନାରକାର କାଣ୍ଡ ।
ନାରାଚ ଆସନ୍ତେ ଦୂରୁ ଦେଖି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ
ନିର୍ଭୟରେ ଯେ ଯାହାର ଅଙ୍ଗ ପାତିଦେଲେ ।
ନ ଭେଦିଲା ତାଙ୍କ ଦେହେ ବାଣଗଣ ପଡ଼ି
ନିଃଶ୍ଵାସଘାତରେ ଥୋକେ ପଳାଇଲେ ଉଡ଼ି ।
ନାରକା ବିନ୍ଧିଲା ପୁଣି ବଜ୍ରବାଣ ଶତେ
ନାରାଚ ଆସନ୍ତେ କେଶୀ ଧରେ ବାମହସ୍ତେ ।
କତୁରି ନାରାଚ ପୁଣି ମାଇଲା ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ଦେଖିଲା ମାତ୍ରକେ କେଶୀ ପାତିଦେଲା ମୁଣ୍ଡ ।
କେଶୀ ମୁଣ୍ଡେ ପଡ଼ି ବାଣ ଶତେ ଖଣ୍ଡ ହେଲା
ତାହା ଦେଖି ଷଣ୍ଢାସୁର କୁହାଟି ହସିଲା ।
ଆବର ଶତେକ ବାଣ ବିନ୍ଧିଲା ନାରକା
କେଶୀ ତାହା ଗିଳିଦେଲା ନ କରିଣ ଶଙ୍କା ।
ବାୟବ୍ୟାସ୍ତ ପବନାସ୍ତ୍ର ମେଘାଶର ଯେତେ
ନାରକା ବିନ୍ଧଇ କେଶୀ ନିବାରେ କିଞ୍ଚିତେ ।
ବେଳୁବେଳ ଦୈତରାଜା କୋପଭର ହୋଇ
ଅନେକ ପ୍ରକାର ବାଣ ବିନ୍ଧିଲା ତୁହାଇ ।
କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କେଶୀଅଙ୍ଗେ ନ ଭେଦିଲା
ତା ଦେଖି ନାରକାସୁର ବିଷାଦ ଲଭିଲା ।
ଧନୁ ଅସ୍ତ୍ର ଛାଡ଼ି ବୀର ରଥର ଉପରେ
ନିଃଶ୍ଵାସ ଫାନ୍ଦିଣ ଫୁଟି ରହିଲା ନିର୍ଭରେ ।
କେଶୀ ସିଂହନାଦ କରି ବୋଲେ ତାକୁ ଚାହିଁ
ବୀର ବୋଲି ଅହଙ୍କାରେ ଆସିଥିଲୁ ଧାଇଁ ।
ସମସ୍ତେ ବୋଲନ୍ତି ତୋତେ ମହାବଳୀୟାର
ଆପେ ବାଣ ବିନ୍ଧୁ ବିନ୍ଧୁ ହୋଇଲୁ କାତର ।
ତୁ ପରା ଈଶ୍ଵରପାଦେ କରିଥିଲୁ ସେବା
ତୋଷେ ବର ଦେଇଥିଲେ ତୋତେ ମହାଦେବା ।
ସାମାନ୍ୟ ସମର ପାଇଁ ନାହିଁ ତୋର ବଳ
ଆମ୍ଭ ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖିକରି ଏ ଘାନ୍ତି ସମ୍ଭାଳ ।
ତୋ ଦେହ ସମ୍ଭାଳି ଏବେ ରଖ ତୁ ଯତ୍ନରେ
ନୋହିଲେ ଏକ୍ଷଣି ଯିବୁ ସଂଯମନୀପୁରେ ।
ଏତେ ବୋଲି ତା ରଥରେ ଉଠି ବୀର କେଶୀ
ବାମକରେ କେଶପାଶ ଧଇଲା ଆକ୍ରୋଶି ।
ସକଳ ସଇନମାନେ ଦେଖନ୍ତି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ
କଂସର ଛାମୁକୁ ବୋହି ନେଲା ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ।
ବାମକରେ କେଶପାଶ ଧରିଅଛି ଟାଣି
କଂସକୁ ବୋଇଲା ୟାକୁ ପକାଇବି ହାଣି ।
କଂସ ପୁଣି ବୋଲେ ଆରେ ନାରକା ପାମର
ଶରଣ ପଶିବା ଛାଡ଼ି କଲୁତୁ ସମର ।
ଜ୍ଵଳନ୍ତା ଅନଳେ କିପାଁ ଆସି ଦେଲୁ ଝାସ
ଏକ୍ଷଣି ସଗୋତ୍ରେ ତୋତେ କରନ୍ତି ବିନାଶ ।
କିନ୍ତୁ ତୋତେ ବଧକଲେ ପଉରୁଷ ନାହିଁ
ତୋର ଏତେ ସୈନ୍ୟନାଶ ହୋଇଲେ କିପାଇଁ
ଯମଦେବ ସଙ୍ଗେରେ ତୁ ବିବାଦୀ ହୋଇଲୁ
ଆପଣାର ଗଳେ ଆପେ କାଳଫାଶ ଦେଲୁ ।
କଂସମୁଖୁ ଏହା ଯହୁଁ ନାରକା ଶୁଣିଲା
ମସ୍ତକରେ କରଯୋଡ଼ି ବିନୟେ କହିଲା ।
କିଙ୍କର ପ୍ରାୟେକ ହୋଇ ବୋଲେ ଆହେ ଦେବ
ହାରିବା ଜିଣିବା ଅଟେ କ୍ଷତ୍ରିଙ୍କ ସ୍ଵଭାବ ।
ନ ଜାଣି ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧି ପଣେ କଲି ମୁହିଁ ଦୋଷ
ବାରେ କ୍ଷମାକର ତୁମ୍ଭେ ଧାର୍ମିକ ପୁରୁଷ ।
ଯମ ଧର୍ମ ବିଚାରରେ ପ୍ରଭୁ ଅଟୁ ତୁହି
ତୁ କୋପିଲେ ମୋତେ ରକ୍ଷା କରନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶକୁ ତୁ ଅଟୁ ଯେ କାରେଣି
ସ୍ଵର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ଆଦି ତିନି ଭୁବନେ ବରଣି ।
ବାହୁବଳେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପାରିବୁ ତୁ ସାଧି
ମୁଁ ଛାର ନ ଜାଣି ହେଲି ତୋ ସଙ୍ଗେ ବିବାଦୀ ।
ଯେତେ ଦୋଷ କଲି ତାହା ବାରେ କ୍ଷମାକର
ଜୀବ ଥିବାଯାକ ହୋଇଥିବି ମୁଁ ତୋହର ।
ଏହାଶୁଣି କେଶୀମୁଖ ଚାହିଁ କଂସ ବୋଲେ
ଅନେକ ସଇନ୍ୟ ମୋର ଏହା ଯୋଗୁଁ ମଲେ ।
ସେ କଥା ବିଚାର କଲେ ଅଛି ଆଉ କିସ
ଶରଣ ପଶିବାଠାରୁ ଗଲା ସବୁ ଦୋଷ ।
ପୁରୁଣା ନୃପତିଟାଏ ନ ମାରିବା ଥାଉ
ଛାଡ଼ିଦିଅ ୟାର କେଶ ପ୍ରାଣ ଘେନି ଯାଉ ।
କଂସକଥା ମାନି କେଶୀ କେଶ ଦେଲା ଛାଡ଼ି
ତା ରାଜ୍ୟରେ ତିନିଦିନ ବସିଲେକ ମାଡ଼ି ।
ନାରକା ମୁକୁଳିଯାନ୍ତେ ମନେ ପାଇ ଲଜ୍ଜା
ପୁତ୍ରଭାର୍ଯ୍ୟା ଘେନି କଲା କଂସପାଦେ ପୂଜା ।
ପୂର୍ବରୁ ଅରଜି ଯେତେ ଦ୍ରବ୍ୟ ରଖିଥିଲା
ଭଣ୍ଡାରରୁ ବାଛି ଆଣି କଂସକୁ ତା ଦେଲା ।
ରଥ ଗଜ ତୁରଙ୍ଗମ ଚତୁରଙ୍ଗ ସେନା
ଦାସଦାସୀ ସହିତରେ ଦେଲା ଅକଳନା ।
ନାନାବିଧ ଅଳଙ୍କାର ରତ୍ନ ବସ୍ତ୍ର ଦେଇ
ବିନୟେ ନାରକା ବୋଲେ କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ।
ନ ଜାଣିବା ପଣେ ମୁହିଁ ଅରଜିଛି ଦୋଷ
ନ ପୁଣ ମୋଠାରେ ସ୍ୱାମୀ କରିବାକ ରୋଷ ।
କଂସ ବୋଲେ ସୁଖେ ରାଜ୍ୟ ପାଳିଣ ତୁ ଥିବୁ
ବାର୍ଷିକ ବସାଣ ନେଇ ଆମ୍ଭପାଶେ ଦେବୁ ।
ଏତେ ବୋଲି ବୀରତୂର ବାଜଣା ବଜାଇ
ବାୟବ୍ୟ କୋଣକୁ ଗଲା ସମଦଣ୍ଡ ବାହି ।
ସର୍ବାଲକ୍ଷ ପର୍ବତର ଦକ୍ଷିଣ ଭାଗରେ
ଚାଲିଯାଇ ପହଞ୍ଚିଲେ ଗଣ୍ଡୁକୀର ତୀରେ ।
କୁଞ୍ଜଗଳ ଦେଶ ଯାଇ ମିଳିଲେ ତା ସୈନ୍ୟ
ହସ୍ତିଙ୍କର ଘଣ୍ଟାରବ ପଦାତି ଗର୍ଜ୍ଜନ ।
ରଥଙ୍କର ଚକ୍ରଘୋଷ ଅଶ୍ୱ ହ୍ରେଷାରବ
ଓଟଙ୍କର ଘୋରଧ୍ୱନି ଶୁଭେ ଅସମ୍ଭବ ।
ପାଦଘାତେ ଭାଙ୍ଗି ଚୂନା ହୋଏ ଶାଳ ଶିଳ
ମୁଖରବ ଶବ୍ଦ ଯେହ୍ନେ ସିନ୍ଧୁର ଚହଳ ।
ଏକ ଚଳନ୍ତେ ଆରେକ ରଥଯାଏ ଜିଣି
ବିବିଧ ଛନ୍ଦେ ବାଜଇ ବାଦ୍ୟ ଘୋର ଧ୍ୱନି ।
ଗଣ୍ଡୁକୀ ନଦୀର କୂଳୁ ତିନି ଯୂଣ ଗଲେ
ଖଣ୍ଡଗିରି ତଳେ ସମଦଣ୍ଡ ଯେ ରହିଲେ ।
ବିଶାଶଏ ଯୋଜନ ସେ ପର୍ବତର ଉଚ୍ଚ
ବତିଶ କୋଷ ଓସାର ଅଟଇ ସୁସଞ୍ଚ ।
ପର୍ବତ ତଳ ଉପର ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ଜ୍ୟୋତି
ମୁକୁତେଶ୍ୱର ଲିଙ୍ଗ ଯେ ତହିଁ ଏକମୂର୍ତ୍ତି ।
କୋଳାହଳ ନାମେ ବନ ପର୍ବତର ତଳେ
ଶାଳଗ୍ରାମ ଉପୁଜି ତହୁଁ କାଳେ କାଳେ ।
ତିନିକ୍ରୋଶ ଉତ୍ସର୍ଗ ଯେ ପର୍ବତର ତଳି
ବଜ୍ର କୀଟମାନେ ତହିଁ କରୁଥାନ୍ତି କେଳି ।
ସେ ସ୍ଥାନେ ପ୍ରବେଶ ହେଲା କଂସ ନରପତି
ବହୁତ ପୋକ ଚରନ୍ତି ତହିଁ ଦିବାରାତି ।
ଦିଶନ୍ତି ଯେ ଗୋଟି ଗୋଟି କୀଟ ନାନାବର୍ଣ୍ଣ
କର ଚରଣ ଅଙ୍ଗୁଳି ଦିଶେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ।
କି ଅବା କହିବା ସେହି ପୋକଙ୍କ ମହିମା
ଆପେ ନିର୍ମାଣ ହୁଅନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ମହତମା ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ବିଷ୍ଣୁ ମୁରତି ଅଟେ କୀଟ ଗୋଟି
ହରିହର ବ୍ରହ୍ମା ରୂପେ କୀଟ କୋଟି କୋଟି ।
ଚାରିମୁଣ୍ଡ ଆଠ ଆଖି ଅଠଚାଳିଶ ଗୋଡ଼
ଛୟାଣୋଇ ବର୍ଣ୍ଣ ଯବ ଅଙ୍ଗୁଳି ପ୍ରଗାଡ଼ ।
ଦନ୍ତ ହୀରାପରି ଟାଣ ଓଠ ହେମକାନ୍ତି
ପିଠି ରଙ୍ଗ ବର୍ଣ୍ଣ ପେଟ ଶୁକ୍ଳବର୍ଣ୍ଣ ଜ୍ୟୋତି ।
ନାସିକା ଯେ ନୀଳବର୍ଣ୍ଣ ଚକ୍ଷୁ ସୂର୍ଯ୍ୟପରି
ଊର୍ଣ୍ଣନାଭି ସୂତ୍ରକୁ ଯେ ନାନାଅଗ୍ର ସରି ।
ନଖ ଗୋକ୍ଷୀର ବର୍ଣ୍ଣ ଯେ ତାମ୍ରବର୍ଣ୍ଣ ମୁଣ୍ଡ
କପୋଳ କାଚବର୍ଣ୍ଣ ଯେ ଅଗ୍ନି କର୍ଣ୍ଣ ତୁଣ୍ଡ ।
ଯବେକ ପ୍ରମାଣେ ପୋକ ବ୍ରଜ ଆଣ୍ଟ କାୟା
ଶେଷ ଦେବର ସେ ରୂପ ବିଷ୍ଣୁ କୂଟ ମାୟା ।
ଶସ୍ତ୍ର କାଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡାମାନ ନ କାଟଇ ଦେହୀ
ପଞ୍ଚଭୂତ ପଞ୍ଚଆତ୍ମା ତାର ମାୟାମୟୀ ।
ଅଗ୍ନିର ଭିତରେ ପଡ଼ି ନ ପୋଡ଼େ ତା ଅଙ୍ଗ
କେତେବେଳେ ସେହି ଜୀବ ନୁହି ବିହଙ୍ଗ ।
କାଳାନ୍ତକ ଯୁଗାନ୍ତକ ଯେ ପ୍ରଳୟାନ୍ତକ
ତେସନ ମୂରତି ଦିଶେ ସେହି ବଜ୍ରପୋକ ।
ସହସ୍ରେ ବରଷେ ଏକ ଶିଳା ଯେ କାଟଇ
କାଟି ଶିଳାଗୋଟି ଚିହ୍ନମାନ ଭେଦ ଦେଇ ।
ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଅଙ୍କିତ ଯେ ନାରାୟଣ ମୂର୍ତ୍ତି
ମତ୍ସ କୂର୍ମ ବରାହ ନୃସିଂହ ହଳପତି ।
ବାମନ ପରଶୁରାମ ରାମ ଅବତାର
ହଳରାମ ବଳରାମ ଯଶୋଦା କୁମର ।
ବଉଦ୍ଧ କଳକି ଦଶ ଅବତାର ମୂଳେ
ବଜ୍ରକୀଟେ ଯେ କାଟନ୍ତି ଏହା କରି ଠୁଳେ ।
ଦାମୋଦର ମୂର୍ତ୍ତି ଆଦି ଶିଳା କୋଟି କୋଟି
ବିଷ୍ଣୁ ଅବତାରମାନ କରି ପରିପାଟୀ ।
ବର୍ତ୍ତୁଳକରି ପର୍ବତୁ ପଥରକୁ କାଟି
ଏସନକ ପ୍ରକାରେ ସେ ବଜ୍ରକୀଟ ଗୋଟି ।
ବିଶୁଦ୍ଧ ପବିତ୍ର ଶାଳଗ୍ରାମ ପୁଣ୍ୟମୟ
ପାଦୋଦକ ପାନେ ଗୋରୁ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା କ୍ଷୟ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ପର୍ବତ ଯେ ନାଗେଶ୍ୱର ପୋକ
ଗଣ୍ଡୁକୀ ନଦୀର ପାଣି ଏ ତିନିହେଁ ଏକ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ପର୍ବତରୁ ସସ୍ରେ ବରଷରେ
ଶାଳଗ୍ରାମ ଉପୁଜଇ ଗଣ୍ଡୁକୀର ତୀରେ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ପାହାଡ଼ରୁ ସୋହତୀରେ ଆସି
ଶାଳଗ୍ରାମ ଦେଶେ ଲାଗି ଜାଲେ ପଡ଼ି ଖସି ।
ଜାଲ ପାତିଣ ତାହାଙ୍କୁ ଧରନ୍ତି ସେ ଯହୁଁ
ଶାଳଗ୍ରାମ ଦେଶ ବୋଲି ବୋଲାଇଲା ତହୁଁ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ବିଷ୍ଣୁ ଅଟନ୍ତି ସେହୁ ପୁଣ୍ୟଦେହା
ସୁର ସିଦ୍ଧ ମୁନି ପୂଜା କରନ୍ତିଟି ଯାହା ।
ସେ ନଦୀକୂଳେ ରହିଲେ କଂସାସୁର ସୈନ୍ୟ
ଅନେକ ରାଜା ଭେଟିଲେ ଘେନି ସୈନ୍ୟ ଧନ
କେବଣ ରାଜା ହସ୍ତୀ କେ ଘେନିଣ ଯୁବତୀ
କେହି ସିଂହାସନେ ଦଣ୍ଡଛତ୍ର କେ ଦିଅନ୍ତି ।
କେବଣ ରାଜା ଦିଅନ୍ତି ରତନ ଭଣ୍ଡାର
କେବଣ ରାଜା କରନ୍ତି ଆସି ନମସ୍କାର ।
ଦର୍ପିଷ୍ଠ ଦାନବ ସେହି ଉଗ୍ରସେନ ବଳା
ଅନିବାର ଯୋଦ୍ଧା ଯୁଦ୍ଧକାଳେ ଅନର୍ଗଳା ।
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ ଯେ ନାହିଁ ତାର ଭୀତି
ଆକ୍ରୋଶି ଚାଲନ୍ତେ ଭୟେ କମ୍ପେ ବସୁମତୀ ।
କଂସ ଭାରା ସହି ନ ପାରଇ ପୃଥ୍ୱୀ
ଟଳମଳ ହୋଇ କରେ ସେ ରୁଧିର ବାନ୍ତି ।
ଦିନୁଦିନ କ୍ଷୀଣ ଚିନ୍ତାଭର ମହୀଦେବୀ
ନିଶିଦିବସ ରୋଦନ କରଇ ପୃଥିବୀ ।
ରୁଧୀର ତା ନବଦ୍ୱାରେ ବହେ ଖଳ ଖଳ
ସହି ନ ପାରିଣ ଦେବୀ ହୁଅନ୍ତି ବିକଳ ।
ଉଭାହୋଇ ସେ ଯେଣିକି ଦିଏ କୋପ ଦୃଷ୍ଟି
କାଳାନଳ ଅଗ୍ନି ସେହି ଦିଶେ ଜଳି ଉଠି ।
ନିରତେ ରୋଦନ କରେ ବସୁମତୀ ବସି
ଦିବସରେ କ୍ଷୁଧା ନାହିଁ ନିଦ୍ରା ନାହିଁ ନିଶି ।
ଅନେକ ଭାଗ ସେ କଂସ ପୃଥ୍ୱିୀକି ଦେଇଛି
ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ଦେବତାଙ୍କୁ ଭୟ ନାହିଁ କିଛି ।
ଦୁରାନ୍ତକ କାଳନେମି କଂସ ଅବତାର
ଅତିବଳେ ବଳବନ୍ତା ମହାବଳୀ ବୀର ।
ସେହି କାଳନେମି ଦୈତ୍ୟ କଂସ ରୂପ ହେଲା
ଭୋଜବଂଶେ ଉଗ୍ରସେନ ପୁତ୍ର ବୋଲାଇଲା ।
ଏଣୁ ଏହାକୁ ତ୍ରିଦଶେ କରନ୍ତି ଯେ ଭୟ
ମହା ପ୍ରତାପୀ ଅସୁର କଂସାସୁର ରାୟ ।
ଜୟ ଦୁର୍ଗା ମାଗୋ ତ୍ରିଭୁବନ ନିବାସିନୀ
ଅନାଦି ହିଙ୍ଗୁଳା ମାଗୋ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଧ୍ୱଂସିନୀ ।
ଚରାଚର ଜୀବ ମାଗୋ ତୁହି କରୁ ଜାତ
ଦେବଲୋକ ନର ନାଗ ଲୋକରେ ପୂଜିତ ।
ଅଯୋନିସମ୍ଭୂତା ମାଗୋ ହୋଇଲା ତୋ ଦେହୀ
ଆଗ ଜାତ ହେଲୁ ଜାତ କେହି କରି ନାହିଁ ।
ଚତୁର୍ବେଦ ଜାତ ମାଗୋ ହୋଇଛି ତୋକାୟେ
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ମହେଶଙ୍କୁ ଅଗୋଚର ହୁଏ ।
ଅଭୟା ଅପର୍ଣ୍ଣା ମାଗୋ ତିନିକାଳ ଜ୍ଞାତା
ମୁକ୍ତି ଗତିଦାୟିନୀ ମା ପ୍ରଳୟ ରଖନ୍ତା ।
ଖଡ଼୍ଗ କୃପାଣ ତ୍ରିଶୂଳ ଡମ୍ବରୁ ଶକତି
ପାଶ ଅଙ୍କୁଶ ପିନାକ ଧନୁ ସୂର୍ଯ୍ୟଜ୍ୟୋତି ।
କୋଟିଏ ଆୟୁଧେ ଶୋଭାପାଏ ଭୁଜଦଣ୍ଡ
ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଆଦିତ୍ୟ ଜ୍ୱଳାବଳୀ ଯେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ।
ଶୁମ୍ଭ ନିଶୁମ୍ଭ ମହିଷାସୁର ମହାବୀର
ରକ୍ତବୀର୍ଯ୍ୟ ଚଣ୍ଡମୁଣ୍ଡ ଆଦି ଯେ ଅସୁର ।
ବୀରଘଣ୍ଟ ଯମଘଣ୍ଟ ଚାମର ଦେମାଳେ
ଋଣରଙ୍ଗ କରି ବଧ କଲୁ କୁତୂହଳେ ।
ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ଅଛୁ ତୁ ଗୋ ବ୍ୟାପି
ସଚରାଚର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ତୁହି ସିନା ସ୍ଥାପି ।
ଖାଙ୍କର କେଶ ବିକଟ ତୋର ଦନ୍ତପତି
କାଳାନକ ପ୍ରାୟେ ଦିଶେ ନୟନର ଜ୍ୟୋତି ।
ରୁଧିର ବିଲେପନ ତୋ ଭୟଙ୍କର ଅଙ୍ଗ
ସିନ୍ଦୂରବର୍ଣ୍ଣ ବିଚିତ୍ର ତୋର ତନୁ ରଙ୍ଗ ।
ରଙ୍ଗ ଝୀନବାସ ତୋର ହସ୍ତେ ରଙ୍ଗ ରହି
କପାଳକୁ ତୋର ରଙ୍ଗ ଚିତା ଶୋଭାପାଇ ।
ରଙ୍ଗ ଅଳତା ତୋହର ମାଗୋ ରଙ୍ଗପାୟେ
ରଙ୍ଗକାଚ ରଙ୍ଗପାଟ ଓଡ଼ିଆଣୀ ଶୋହେ ।
ରଙ୍ଗ ଧନୁ ରଙ୍ଗ ଶର ଖରେ ଯେ କାତି
ନୀଳମେଘରେ ବିଜୁଳି ଯେହ୍ନେ ଝଟକନ୍ତି ।
ହୀରାମଣି ମାଣିକ୍ୟ ଯେ କଣ୍ଠେ ରତ୍ନହାର
ଲୋହିତ ପିଙ୍ଗଳ ଦିଶେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଆକାର ।
ଅଷ୍ଟରତନ ଜଡ଼ିତ ବର୍ଣ୍ଣେ ଶୋହେ କାପ
ଦେଖିବା ମାତ୍ରେ ହରଇ ସୁର ନର ଦର୍ପ ।
ନିଶାରେ ଉଦୟ ଯେହ୍ନେ ଚନ୍ଦ୍ରମା ମଣ୍ଡଳ
ଶ୍ରୀମୁଖମଣ୍ଡଳ ସୁଧକର ହୁଁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ।
ମଙ୍ଗଳଦାୟିନୀ ମାଗୋ ତୁ ଅଟୁ ଭବାନି
ହିମବନ୍ତ ନନ୍ଦିନୀ ତୁ ଆଦି ଠାକୁରାଣୀ ।
ପୃଥିବୀର ଭାରାଭର ତୁହି ଉଦ୍ଧାରନ୍ତା
ସବୁକାଳେ ଜଗତର କରୁ ହିତ ଚିନ୍ତା ।
ଅଭୟା ହିଙ୍ଗୁଳା ମାଗୋ ଅଟୁ ହରପ୍ରିୟା
ନିରାକାର ସଂଭୂତା ତୁ ହେଲୁ ମାହାମାୟା ।
ଶତ ମୁକ୍ତି ବିଧାୟିନୀ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା ଚଣ୍ଡୀ
ତୋତେ ଆଶ୍ରାକଲେ ଯମ ନ ପାରଇ ଦଣ୍ଡି ।
ଯୋଗବଳେ ଚରାଚର ସୃଷ୍ଟି କଲୁ ଜାତ
ସନ୍ତୋଷେ ପ୍ରସନ୍ନ ମୋତେ ହୁଅ ଜଗନ୍ନାଥ ।
ରକ୍ଷଣୀ ଭକ୍ଷଣୀ ତୋର ନାମ ଭଦ୍ରକାଳୀ
ଚାମୁଣ୍ଡା ଯେ ଚଣ୍ଡୀରୂପୀ ଭୈରବୀ ବାସେଳୀ ।
ଅନନ୍ତକୋଟି ଯୋଗିନୀ ତୋ ଶରୀରୁ ଜାତ
ତୋ ଆଜ୍ଞାକୁ ମାନି ସର୍ବେ ହୋନ୍ତି ଆତଯାତ ।
କାହାଳୀ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବଂଶୀ ତାଳ ଅଳାବେଣୀ
ବଜାଇ ଖଟନ୍ତି ତୋତେ ସ୍ୱର୍ଗ ବିଳାସିନୀ ।
ଖେଚରୀ ଭୂଚରୀଗଣ ଭୈରବୀଙ୍କ ସଙ୍ଗେ
ସେବନ୍ତି ସର୍ବଦା ତୋତେ ନୃତ୍ୟକରି ରଙ୍ଗେ ।
କିଳିକିଳା କୁହୁ କୁହୁ ଭୟଙ୍କର ନାଦ
ଟହ ଟହ ଅଟ୍ଟହାସେ ପୂରିତ ଶବଦ ।
ମେଦମେଦା ମାଂସେ ମାଗୋ ସଦା ତୋର ପ୍ରୀତି
ଶ୍ମଶାନରେ ନିରନ୍ତର ବୁଲୁ ନିଶାରାତି ।
ମହାବଳୀ ସିଂହ ତୋର ବାହନ ଅଟଇ
ଏହା ନିଃଶ୍ୱାସେ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଘୋଟଇ ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗରେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଟେ ତୋର କାୟା
ନ ଜାଣନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶଙ୍କର ତୋ ମାୟା ।
ଅଷ୍ଟାଦଶ ବିଦ୍ୟା ନବ ନାଟକ ଯେ ବିଧି
କିଞ୍ଚିତ ଦୟାରେ ମାତ କରୁ ସର୍ବ ସିଦ୍ଧି ।
ଦେବତାଙ୍କ ଉପରେ ତୁ ଅଟ ଅଗ୍ରଲେଖା
ଅଶେଷ ମହିମା ତୋର କେ କରିବ ସଂଖ୍ୟା ।
ତୁହି ସେ ଜାଣୁ ଗୋ ମାତା ତୋହର ମହିମା
ଶଙ୍କର ଘରଣୀ ବାରେ ତ୍ରାହିକର ଉମା ।
ମାନବ ଜନ୍ମରେ ପଡ଼ି ପାଉଛି କଷଣ
ତୋ ବିନା ଜଗତେ ମୋର ନାହିଁ ପରିତ୍ରାଣ ।
କିଞ୍ଚିତେ ସୁଦୟା ମୋତେ କର ଜଗଦ୍ଧାତ୍ରୀ
ଖଣ୍ଡିବି ପୂର୍ବର ଦୋଷ ପାଇବି ସଦ୍ଗତି ।
ମାଗୋ ସେବା କରିବାକୁ ମୁଁ ନୋହେ ଭାଜନ
ସ୍ମରଣ କରୁଛି ମାତ୍ର ଚିତ୍ତେ ତୋର ନାମ ।
ଗିରିରାଜସୁତା ବାରେ କର ମୋତେ ଦୟା
କଳିକାଳ କଳମଷ ନ ପଶୁ ମୋ କାୟା ।
ଅଭୟ ଚରଣେ ତୋର କରୁଛି ବିନୟେ
ସନ୍ତୋଷରେ ଅନୁଗ୍ରହ କରସି ଗୋ ମାଏ ।
ଜନ୍ମଜନ୍ମାନ୍ତରେ ମୋର ତୋ ଚରଣେ ସେବା
ହରିବଂଶ କହିବଇଁ ଆଜ୍ଞା ମୋତେ ଦେବା ।
ଏତିକି ସୁଦୟା ମୋତେ କର ଠାକୁରାଣୀ
ମୋ କଣ୍ଠରେ ଆଭରଣ ହୁଅ ଗୋସାମଣି ।
ଶ୍ରୀଦୁର୍ଗା ଅଭୟ ପାଦେ ଅହର୍ନିଶି ସେବି
ମୁଁ ଦୀନ ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ବୋଲାଉଛି କବି ।
କଂସର ସ୍ୱର୍ଗପୁର ଆକ୍ରମଣ ଓ ଦେବତାମାନଙ୍କର ସରସ୍ୱତୀ ସ୍ତୁତି
ସମ୍ପାଦନାଶୁଣ ଆହେ ମୁନିବର କହେ ନରନାହା
ବିସ୍ତାରି କହିବା ମୋତେ ମାଗୁଅଛି ଏହା ।
କଂସ ଦିଗବିଜେ ମୋତେ କହିବଟି ଯାହା
ତୁମ୍ଭ ମୁଖରୁ ଶୁଣିଣ ନିସ୍ତରିଲି ତାହା ।
ପବିତ୍ର ପୁରାଣ ହରିବଂଶ ୟା ଉପାଧି
ଏଥି ଉତ୍ତାରୁ ସେ କଂସ କଲା କେଉଁ ବିଧି ।
ପୁରାଣେ ଅତି ପବିତ୍ର ଏହି ହରିବଂଶ
ସଂକ୍ଷେପି କହିବା ମୋତେ ବ୍ୟାସଦେବ ଶିଷ୍ୟ ।
ଏତେ ବୋଲିଣ ସେ ରାଜା କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି
ପ୍ରଣାମ କରି ଶୋଇଲା ମୁନିପାୟେ ପଡ଼ି ।
ରାଜାର ନିର୍ମଳ ଭକ୍ତିଭାବ ମୁନି ଦେଖି
ପ୍ରସନ୍ନେ କରନ୍ତି ଧ୍ୟାନ ଧାରଣାକୁ ରଖି ।
କହନ୍ତି ଯେ ଶୁକଯତି ଶୁଣ ତୁ ହୋ ରାୟ
ହରିବଂଶ ଶୁଣି ତୁମ୍ଭେ ପାପ କର କ୍ଷୟ ।
ରହିଲା ଗଣ୍ଡୁକୀ ନଦୀଜଳେ କଂସରାଜା
ଅନେକ ନୃପତି ତାକୁ କଲେ ପାଦପୂଜା ।
ରାଜ୍ୟଭାର ସିଂହାସନ ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ମୂଳେ
ସନ୍ଧାନ ଦେଇଣ ପୂଜା କରନ୍ତି ସକଳେ ।
ନଉଯୂଣ ମାଡ଼ି ରହିଅଛନ୍ତି ଯେ ଥାଟ
ମୁଖରାବ ଧ୍ୱନି ଭାଙ୍ଗେ ସିନ୍ଧୁର ମୁରାଟ ।
ବେଳୁଁ ବେଳ ଥାଟ ତାର ହୋଇଲେ ଗହଳ
କଳନା ନ ଯାଇ ତାର ଅକଳିତ ବଳ ।
ଖଣ୍ଡଗିରି ତଳେ ସୈନ୍ୟ ଅଛନ୍ତି ଯେ ରହି
ନାରଦ ଋଷି ସେଠାରେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ବର୍ଣ୍ଣ ପରାୟେ ବିରାଜଇ ଜ୍ୟୋତି
ବିଭୂତି ଲେପନ ତନୁ ନିନ୍ଦେ ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତି ।
କାଖରେ କଳି ଧୁକୁଡ଼ି ହସ୍ତେ ତମ୍ବାପାତ୍ରୀ
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ସମାନ ମୁନି ବିରାଜଇ ମୂର୍ତ୍ତି ।
ବୃହତ ସାମ ଗାୟନ କରନ୍ତି ସେ ମୁନି
ସୈନ୍ୟ ମଧ୍ୟେ ପ୍ରବେଶିଲେ କରି ହରିଧ୍ୱନି ।
ନାରଦ ଆସନ୍ତେ କଂସ ଦୂରହୁଁ ଦେଖିଲା
ଉଠିଆସି ପାଛୋଟି ସେ ନମସ୍କାର କଲା ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣର ପାତ୍ରେ ଗଙ୍ଗାଜଳକୁ ପୁରାଇ
ମୁନିଙ୍କ ଚରଣ ବେଗେ ପଖାଳିଲା ନେଇ ।
ପରମ ସାନନ୍ଦ ହୋଇ କଂସାସୁର ବୀର
ପାଦୋଦକ ନିହୁଡ଼ାଇ ଆପଣାର ଶିର ।
ଗର୍ଭକୁ କ୍ଷେପିଲା କିଛି ଆପଣାର କରେ ।
ଆସନ ଦେଇ ବୋଲଇ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ କୁମରେ ।
ଦୁର୍ବା ତଣ୍ଡୁଳ ଆସନ ପାଦାସନ ଦେଇ
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ପୁଣି ମୁନିଙ୍କି ବୋଲଇ ।
କାହିଁଥିଲ ମୁନି ତୁମ୍ଭେ ଅଇଲ ଯେ ଏଥେ
ସିଦ୍ଧ ବାରତା ମୁନି ହେ କହିବାକୁ ମୋତେ ।
କୃତାର୍ଥ ହେଲି ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେଖି ମୁହିଁ ଆଜ
ଲଭିଲି ପରମଗତି ସଫଳ ମୋ କାର୍ଯ୍ୟ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ଥିଲୁ ଅମର ଭୁବନେ
ଦିଗବିଜେ ବାର୍ତ୍ତା ପାଇ ଅଇଲୁ ଏ ସ୍ଥାନେ ।
କଂସ ବୋଲେ ଦିଗବିଜେ କରି ମୁଁ ଅଇଲି
ପୃଥିବୀ ରାଜାମାନଙ୍କୁ ସମରେ ଜିଣିଲି ।
ଏଥକୁ ଜଗତେ ମୋତେ ବୋଲୁଛନ୍ତି କିସ
ଏଥିର ସମସ୍ୟା ମୋତେ କହ ବ୍ରହ୍ମାଶିଷ୍ୟ ।
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣେ ମୋର ଅଛି ମନଇଚ୍ଛା
ସବୁ ରାଜାଙ୍କୁ ଜିଣିବି ଦିଅ ମୋତେ ଦୀକ୍ଷା ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ତୁହି ଶୁଣ କଂସରାୟ
ସଂଗ୍ରାମେ ସକଳ ରାଜା କଲୁ ଏବେ ଜୟ ।
ଏକ ରାଜା ମଞ୍ଚପୁରେ ଅଛି ବଡ଼ ଦୁଷ୍ଟ
ବିଚକ୍ଷଣ ଅଟେ ତାର ନାମ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ।
ତାହାକୁ ଛାଡ଼ିଣ ଏକା ସମସ୍ତ ଜିଣିବୁ
ଏସନକ ବାରତା ମୁଁ କହିଲି ରେ ବାବୁ ।
କଂସର ଆଗେ ନାରଦ ବୋଇଲେ ଏ ବାଣୀ
ବଡ଼ ବିଷାଦ ପାଇଲା ବୀର କଂସ ଶୁଣି ।
ନୋହୁ ଦିଗବିଜେ ପଛେ ଉଠିବି ଏକ୍ଷଣି
କହ ମହାମୁନି ତାକୁ କେମନ୍ତେ ମୁଁ ଜିଣି ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ଯେବେ କୃପାବ୍ରହ୍ମା ଆଣି
ତାହାବଳେ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ରାଜା ପାରୁ ଜିଣି ।
ସେ କୃପବ୍ରହ୍ମାକୁ ଆଣ ଗଉରବ କରି
ଅମରପୁରେ ମାନ୍ତ୍ରୀକ ନାହିଁ ତାକୁ ସରି ।
ଗଉରବ କରନ୍ତି ସେ ତାକୁ ବଜ୍ରପାଣି
କଂସ ନୃପତି ହରଷ ହୋଇଲା ତା ଶୁଣି ।
ଗୁପତେ ପୁଣି ନାରଦ କଂସକୁ କହିଲେ
ଆହୁରି କଥାଏ ଆମ୍ଭେ ଜାଣିଅଛୁ ଭଲେ ।
ତୁହି ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରିଛୁ ଯେଣୁ ବହୁ ସେବା
ଏଡ଼େ ଉପାୟ ବାରତା କେହ୍ନ ନ କହିବା ।
କଂସ ବୋଇଲା ମୁନି ହେ ଥାଇ ତୁମ୍ଭ ଦୟା
ତେଣୁ ମୁଁ ଜାଣେ ତୁମ୍ଭର ନାହିଁ ମୋତେମାୟା ।
ଏମନ୍ତ ଶୁଣିଣ ମୁନି ହସ ହସ ହେଲେ
ଦରହସତି ବଦନେ କଂସକୁ କହିଲେ ।
ତୁ ହୋ କଂସରାୟେ ହାନି ଲାଭ ତ ନ ଜାଣୁ
ଏହି ନିର୍ଦ୍ଧନୀ ନୃପତିମାନଙ୍କୁ ତୁ ଜିଣୁ ।
ଏହାଙ୍କୁ ଜିଣିଲେ ଯଶ ପଉରୁଷ ନାହିଁ
ଏପରି ଦୃଢ଼ବାକ୍ୟ ଯେ ନାରଦ କହଇ ।
ତୁହି କଂସରାଜା ସବୁ ସ୍ଥାନେ ମହାରଥା
ବେଦପୁରାଣେ ରହିଣ ଥିବ ତୋର କଥା ।
ମଞ୍ଚ ରାଜାମାନେ ସାଧ୍ୟ ହେଲେ ତୋତେ ସିନା
ଏହି ବେଶେ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ତୁ ରଥ ବାହୁ କି ନା ।
ଆଣିବୁ ଅନେକ ଧନ ଜିଣି ସୂରପତି
ଶୁଣି ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲା କଂସ ନରପତି ।
ଯେଉଁଦିନ ଦିଗବିଜେ କଲୁ ଭୋଜସାଇଁ
ମାତଳି ବାରତା କହେ ଇନ୍ଦ୍ର ଆଗେ ଯାଇଁ ।
ଅମରପୁରେ ତୋ କଥା ପଡ଼ିଥାଇ ବାବୁ
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କି ପୁଚ୍ଛିଲେ ଦେବଗଣ ସବୁ ।
ବୃହସ୍ପତି କହିଲେକ ପାଞ୍ଜିଗୋଟା ଫେଡ଼ି
ବୋଇଲେ ସ୍ୱର୍ଗକୁ କଂସରାଜା ଦେବ ଧାଡ଼ି ।
ଅନେକ ଉପଦ୍ରବ ସେ ନିକଟେ କରିବ
ସଂଗ୍ରାମ କରି ଲୋଡ଼ିଲେ ଅବଶ୍ୟ ମରିବ ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଆମ୍ଭେ ଏତେକ ଶୁଣିଲୁ
ସେ କଥା ଗୋଟି ଆସି ତୋ ଆଗେ କହିଲୁ ।
ତୁହି ନ ଯାଉଁ ସ୍ୱର୍ଗରେ ଲାଗେ ବଡ଼ ଭୟେ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଘେନିଯାଅ ତହି ତହିଁ ଯାଏ ।
ଏତେ କହିଣ ନାରଦ ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନେ ଗଲେ
ତହିଁ କଂସାସୁର ରାୟ ମନେ ମନେ ଭାଳେ ।
ନାରଦ ବଚନ କଂସ ହେତୁ କଲା ମନ
ଦୂତକୁ ଡାକି କହିଲା ଶୁଣ ମୋ ବଚନ ।
ଏହିକ୍ଷଣି ଯିବୁ ତୁହି ଅମର ପୁରକୁ
ଗୌରବ କରି ଆଣିବୁ ସେ କୃପବ୍ରହ୍ମାକୁ ।
ମନ୍ତ୍ର ବିଧାନରେ ସେହି ପୂଜାବିଧି କଲେ
ସମର କରିବା ସିନା ଜମାଗୋଷ୍ଠ ତୁଲେ ।
କଂସ ଆଜ୍ଞାରେ ଅମରପୁରେ ଗଲା ଦୂତ
କୃପବ୍ରହ୍ମାର ମନ୍ଦିରେ ମିଳିଲା ତୁରିତ ।
କଂସ ନୃପତିର ଆଜ୍ଞା କହିଲା ବୁଝାଇ
କଂସଦୂତଠାରୁ ସେହି ଗଉରବ ପାଇ ।
ମନେ ବିଚାରଇ ମୁହିଁ ନ ଯିବଇଁ ଯେବେ
ଅସୁର ଆସିଣ ବଳେ ଧରି ଘେନିଯିବେ ।
ଆପଣାର ମାନ ଆପେ କିପାଁ ହରାଇବି
ଏହାର ସଙ୍ଗତେ ଯାଇ କଂସକୁ ଭେଟିବି ।
ଏମନ୍ତ ଭାଳି ସେ ଦୂତ ସଙ୍ଗତେ ଅଇଲା
କଂସ ନୃପତି ଦେଖିଣ ଗଉରବ କଲା ।
ଆସନ ପଦାସନ ସେ ଦେଇ କଲା ପୂଜା
ଗ୍ରାମପାଟଣା ଦେଇଣ ଦେଇଣ କଲା ତାକୁ ରାଜା ।
ପରୀକ୍ଷଆଗେ କହିଲେ ଶୁକ ମହାଯତି
ଏଥୁଅନନ୍ତରେ କଥା ଶୁଣି ଦିବ୍ୟ ରୀତି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ରାଇଣ କଂସ ନରସାଇଁ
ଗତାଗତ କଥାଯାକ ବୁଝାଇ କହଇ ।
ଜମାଗୋଷ୍ଠ ଉପରକୁ ସୈନ୍ୟ ଏବେ ସାଜ
ତାର ରାଜ୍ୟ ଭାଙ୍ଗି ଆମ୍ଭେ ଉପାଡ଼ିବା ଆଜ ।
ଯାହାର ନାମ ଲେଖି ସେ ପକାଇବ ପୋଛି
ହରିହର ବ୍ରହ୍ମା ତାକୁ ନ ପାରନ୍ତି ରଖି ।
ମନ୍ତ୍ରବଳେ କୃପବ୍ରହ୍ମା ରଖିପାରେ ଏକା
ଏଣୁ ଆମ୍ଭର ମନରେ ନାହିଁ କିଛି ଦକା ।
ଏପରି ଆଜ୍ଞା ଯହୁଁ ସେ ଦେଲାକ ନରେଶ
ଶୁଣିଣ କେଶୀ ବୀର ଯେ ହୋଇଲା ହରଷ ।
ଏ ସମୟେ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ଡଗର ଯେ ଥିଲା
କଂସର ବିଚାରଯାକ ସବୁ ସେ ଜାଣିଲା ।
ବେଗେ ଯାଇ ଜଣାଇଲା ନୃପତି ଛାମୁରେ
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ନୃପବରେ ।
କଂସବୀର ରହିଥିଲା ଗଣ୍ଡୁକୀର ତୀରେ
ନାରଦ ମୁନି ମିଳିଲେ ଆସିଣ ସେଠାରେ ।
ନାରଦଙ୍କୁ ଦେଖି କଂସ ପୂଜାବିଧି କଲା
ସବୁ ରାଜାମାନଙ୍କର ବୃତ୍ତାନ୍ତ କହିଲା ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ଶୁଣ କଂସାସୁର ରାୟ
ଏକ ରାଜା ଅଛି ମହାଦୁର୍ବାର ଅଜେୟ ।
ସମସ୍ତ ରାଜା ହୋଇଲେ ତୋର ବଶବର୍ତ୍ତୀ
ଜିଣି ନ ପାରିବୁ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ନରପତି ।
ଏସନ ବାରତା ଯହୁଁ ନାରଦ କହିଲେ
ମୁନିଙ୍କର ମୁଖ ଚାହିଁ କଂସ ନୃପ ବୋଲେ ।
ଜମାଗୋଷ୍ଠ ରାଜା ଯେବେ ଜିଣି ନ ପାରିଲି
କେମନ୍ତେ ମୁଁ ଦିଗବିଜେ ବାନା ଉଡ଼ାଇଲି ।
ଏମନ୍ତ ଶୁଣି ନାରଦ ବୋଇଲେ ବଚନ
ତାହାକୁ ଯେ ଜିଣିବାକୁ ଅଛି ଏକଜଣ ।
କୃପବ୍ରହ୍ମାକୁ ସ୍ୱର୍ଗରୁ ବେଗେ ଘେନି ଆସ
ତାର ମନ୍ତ୍ରେ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ଦର୍ପ ହେବ ଧ୍ୱଂସ ।
ତାହା ଶୁଣି କଂସାସୁର ଆନନ୍ଦ ହୋଇଲା
ଅମର ଭୁବନୁ କୃପବ୍ରହ୍ମା ଅଣାଇଲା ।
ଆମ୍ଭ ପଛେ ପଛେ ଦଣ୍ଡ ଆସୁଅଛି ଲାଗି
ଭୋ ଦେବ ଉଦ୍ୟମ କର ହୋଇ ବେଗି ବେଗି ।
ଡଗର ମୁଖରୁ ବାର୍ତ୍ତା ଏସନକ ପାଇ
ମନ୍ତ୍ରୀମୁଖକୁ ଚାହିଁଲା ଭାଳି ନୃପସାଇଁ ।
ବୁଝିଲ କି ମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୋ ଚାରଗଣ ବାର୍ତ୍ତା
ଫେଡ଼ିକରି କହ ମୋତେ ଏ ବିଷମ କଥା ।
ରାଜା ବଚନେ ହୋଇଲା ମନ୍ତ୍ରୀ ଚୂଡ଼ାମଣି
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ତୁ ହୋ ନୃପ ଶିରୋମଣି ।
ସନ୍ଧାନ ଦେଇ ତୋଷିବା ଆମ୍ଭେ କଂସରାୟେ
ନୋହିଲେ ଆମ୍ଭେ ଏଥିରେ ପାଇବା ଅଜୟେ ।
ଅବଶ୍ୟ ଆସିବ ଏଥେ ସମଦଣ୍ଡ ସାଜି
କୃପବ୍ରହ୍ମା ହସ୍ତେ ତୋତେ ମାରିବନା ଗଞ୍ଜି ।
ନାରଦ ମହାମୁନି ତ କହିଦେଲେ ତାକୁ
ନୋହିଲେ କେବା ସମରେ ଜିଣନ୍ତା ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ମନ୍ତ୍ରୀର ବଚନେ ରାଜା ସନମତ କଲା
ତୋର ବିଚାରକୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ଯେମନ୍ତେ ଆସିଲା ।
ରାଜାର ବଚନେ ସେହି ମନ୍ତ୍ରୀ ଚୂଡ଼ାମଣି
ରାଜ୍ୟୁ ବାହାର ହୋଇଲା ଥାଟ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ।
ଶ୍ୱେତ ରଥେ ପୂରାଇଲା ଦେଖା ଦରଶନୀ
ଶତେକ ନବଯୁବତୀ ବେଶକରି ଘେନି ।
ସହସ୍ରେ ଅଶ୍ୱ ଚୋଖାର ବେଗେ ମହାତେଜ
ଏତେକ ଘେନି ସଙ୍ଗତେ ଚଳେ ମନ୍ତ୍ରୀରାଜ ।
ଦର୍ଶନ କଲାକ ଯାଇ କଂସର ଛାମୁର
ଭେଟାଇଲା ଦରଶନୀ ସ୍ତିରୀରତ୍ନ ସାର ।
ଦେଖିଣ କଂସ ରାଜନ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ
ବୋଇଲା ସେ କେଶୀ ଦୈତ୍ୟ ମୁଖକୁ ଅନାଇ ।
ଦର୍ଶନ କଲା ଏ କେଉଁ ଦେଶ ରାଜା ଆସି
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ଆଗେ ଜଣାଇଲା କେଶୀ ।
ଭୋ ଦେବ ଏ ଜମାଗୋଷ୍ଠ ନୃପତିର ମନ୍ତ୍ରୀ
ଶୁଣି କଂସାସୁର ହେଲା ପରମ ଯେ ଶାନ୍ତି ।
ଆହୋ ମନ୍ତ୍ରୀବର ତୋତେ ଦେଖିଲି ସୁବୁଦ୍ଧି
ଯେଣୁ ଦରଶନ କଲୁ ମେତେ ଦେଇ ନିଧି ।
ଏତେବୋଲି କଂସ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଚାହିଁଲା
ଯାବତ କଥାମାନ ସେ ମଣାଇ କହିଲା ।
ଏବେ ହୋ ଯିବା ସ୍ୱର୍ଗକୁ ରଥ ଗଜ ସାଜ
ଆଣିମା ଅନେକ ଧନ ଜିଣି ସୁରରାଜ ।
ଆବର ବୋଇଲା ସମଦଣ୍ଡ ଏଥି ଥାଉ
ଆମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ ହାତୀ ରଥୀ ଗୋଟିଏ ନ ଯାଉ ।
ଏତେକ ବୋଲି ଆସ୍ଥାନେ ଯାଇ ବିଜେକଲା
ସକଳ ସୈନ୍ୟ ଛାମୁକୁ ଡକାଇ ଆଣିଲା ।
ଏକକୁ ଆରେକ ତହିଁ ହେଲେ ସର୍ବେ ସଜ
ମଣ୍ଡିଲେ ରଥ ଆବର ସେନା ଅଶ୍ୱଗଜ ।
ରଣରାଜ ପୁତ୍ରେ ଦେଲେ ଅଶ୍ୱ ସଜକରି
ନାନାଦି ଶସ୍ତ୍ର ସେ ଦେଲେ ଆଗସରି ।
କୋଦଣ୍ଡ କାଣ୍ଡ ଧରିଛି କେହି ଖଡ଼୍ଗଫଳା
ଧାମନ୍ତି କେ ବୀରମୁର୍ତ୍ତି ହୋଇ ଅନର୍ଗଳା ।
ଅଗାଧ ସଇନ୍ୟ ତାର କେ କରେ କଳନା
ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଆଦିତ୍ୟ ପ୍ରାୟ ରଥ ଜଗଜ୍ଜିଣା ।
ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣ କଳସ ପତାକା ନେତ ମାଳ ମାଳ
ବିଜୁଳି ତେଜେ ଯେସନ ଦିଶେ ନିଶାକାଳ ।
ପୋହଳା ମାଣିକ୍ୟ ହୀରା ନୀଳା ମୋତି ଗୁନ୍ଥା
ମରକତ ବଇଦୁର୍ଯ୍ୟ ମାରାଗ ମୁକୁତା ।
ବର୍ତ୍ତୁଳ ମୋତିମାଳ ଯେ ରଙ୍ଗପାଟ ଗୁନ୍ଥି
ଗଜଦନ୍ତର ପିତୁଳାମାନ ପନ୍ତି ପନ୍ତି ।
ଝଲକେ ହୀରାପଗଡ଼ି ପାତିଆର କମ
କଣକାଣ୍ଡର ଉପରେ ଖଞ୍ଜା ଶୁଦ୍ଧ ହେମ ।
ନବରତନରେ ସ୍ତମ୍ଭ ପାବଚ୍ଛ ବଇଠୀ
ହୀରାପାତିଆ ଝଲକି ଦିଶେ ପରିପାଟୀ ।
ଏମନ୍ତେ ଅପୂର୍ବ ରଥ ସାଜିଲେ ସାରଥି
ରଥ ଆବୋରି ଆସିଲେ ତା ଉପରେ ରଥୀ ।
ଅଶ୍ୱମାନଙ୍କୁ ଯୋଚିଲେ କରେ ଧରି ବାଗ
ରଥକୁ ଧରି ସାରଥି ବାହେ ବେଗ ବେଗ ।
ଦୁନ୍ଦୁଭି ଆଦି ଯେ ବାଦ୍ୟ ରଥୀଆଗେ ବାଜେ
ଆଲମ୍ବ ମେଘାଡ଼ମ୍ବରୁ ପାଟେ ଲକ୍ଷ ସାଜେ ।
କେବଣ ରଥରେ ବ୍ୟାଘ୍ର କେଉଁ ରଥେ ସିଂହ
କେଉଁ ରଥେ ବାହୁଟିଆ କେଉଁ ରଥେ ଖଗ ।
ଶୁଭ ମଙ୍ଗଳବେଳାରେ ଦିବ୍ୟବେଶ ହେଲେ
କଂସ ସମଦଣ୍ଡ ଶୁଭ ଅନୁକୂଳ କଲେ ।
ଆକାଶ ମାର୍ଗରେ ରଥ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱରେ ଚଳଇ
ବୀର ତୂରଘାତେ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ଉଚ୍ଛୁଳଇ ।
ପବନଘାତେ ଟଳିଲା ମେରୁର ମଣ୍ଡଳ
ଅନିବାର ଯୋଦ୍ଧା ତାର ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ।
ନାରଦ ବଚନ କଂସ ହୃଦମଧ୍ୟେ ଘେନି
ଆନନ୍ଦେ ଥାଟକୁ ଘେନି ଚଳେ ଉଗ୍ରସେନି ।
ମାର ମାର ଧର ଧର ଶବଦ ତରାସେ
ନବଖଣ୍ଡ ମେଦିନୀ ଯେ କମ୍ପେ ମହାରୋଷେ ।
ମେରୁର ବାୟବ୍ୟକୋଣୁ ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖରେ
ମହାକ୍ରୋଧେ କଂସ ଯାଏ ସୈନ୍ୟ ସଙ୍ଗତରେ ।
ସମାରୋହେ କଂସାସୁର ବାହିଲା ସ୍ୱର୍ଗକୁ
ରଥମାନ ଉଠି ଉଠି ଯାଏ ଉପରକୁ ।
ଅର୍ଦ୍ଧ ଆକାଶେ ଗନ୍ଧର୍ବମାନେ ରହିଥିଲେ
କଂସ ସ୍ୱର୍ଗ ଆସିବାର ବାରତା ପାଇଲେ ।
କଂସ ଯିବାର ବାଟରେ ଗନ୍ଧର୍ବେ ଭେଟିଲେ
ଲେଉଟି ଯାଇ ବାସବ ଛାମୁରେ କହିଲେ ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଯାଇ ମାତଳି କହିଲା
କଂସ ଦିବବିଜେ କରି ସ୍ୱର୍ଗକୁ ବାହିଲା ।
ମଞ୍ଚପୁର ନୃପତିଙ୍କୁ ବଳେ ବନ୍ଦୀ କଲା
ଗଣ୍ଡୁକୀ ନଦୀର କୂଳେ ଥାଟକୁ ରଖିଲା ।
ବଳବନ୍ତ ଅସୁରଙ୍କୁ ଘେନି ଆସେ ବାହି
ପବନହୁଁ ବେଗେ ସେହି ଆସୁଛନ୍ତି ଧାଇଁ ।
ଏହିକ୍ଷଣି ଘୋଟିବେ ସେ ଆସି ସ୍ୱର୍ଗପୁର
ନିକଟ ହେଲେଣି ଏବେ ସମ୍ଭାଳ ତୋ ପୁର ।
ପୃଥ୍ୱୀ ନ ଦିଶଇ ତାର ଅକଳିତ ସୈନ୍ୟ
ଦୁର୍ବାର ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଘେନି ସଙ୍ଗତେଣ ।
ଜଣେ ଜଣେ ସ୍ୱର୍ଗ କରି ପାରନ୍ତି ସେ ଜୟ
ନିଶ୍ଚୟ ଦେବ ତାହାଙ୍କୁ ହେଲା ପ୍ରାଣେ ଭୟ ।
ଏ କଥା ବିଚାର ବେଗେ କର ଦେବରାଜ
ନିଶ୍ଚୟ ଅମରପୁର ନାଶ ଯିବ ଆଜ ।
ଏତେ କହିଣ ମାତଳି ହୋଇଲାକ ତୁନି
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କୁ ଅନାଇ ପୁଚ୍ଛେ ସସ୍ରଯୋନି ।
ଭୋ ଗୁରୁ ତୁମ୍ଭେ ତ ଭୂତ ଭବିଷ୍ୟଜ୍ଞାତା
ଗତାଗତ ହାନିଲାଭ ଜାଣ ସବୁକଥା ।
ତୁମ୍ଭର ମନ୍ତ୍ରଣାବଳେ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି
ସ୍ୱର୍ଗରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଅଛିଟି କି ବୁଦ୍ଧି ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଇଲେ ହୋ ଶୁଣ ସୁରପତି
ଏ କଥା ଶୁଣିଣ ଆମ୍ଭେ କଲୁ ବଡ଼ ଭୀତି ।
ବିଧାତା ଶାପେ କନ୍ଦର୍ପ କାଳନେମି ହେଲା
ଏ ଜନ୍ମରେ ଆସି କଂସାସୁର ବୋଲାଇଲା ।
ଉଗ୍ରସେନର ନନ୍ଦନ ପ୍ରତାପୀ ସେ ବୀର
ପୃଥ୍ୱୀଦେବୀ ନ ସହଇ ତାର ପାଦଭାର ।
କ୍ରୋଧଲୋଚନେ ଯେଣିକି ଦିଅଇ ସେ ଦୃଷ୍ଟି
ଦଲ ଦଲ ହୋଇ କମ୍ପେ ନବଖଣ୍ଡ ସୃଷ୍ଟି ।
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଆଦିକରି ଆପେ ବଜ୍ର ଧାରି
କାହାରି ହସ୍ତରେ ସେହି କଂସ ଯେ ନ ମରି ।
କାଳନେମି ରୂପ ହୋଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ
ପାଦ ତାର ନ ତିନ୍ତିଲା ପ୍ରଳୟର ଜଳେ ।
ପାତାଳପୁରଠାରୁ ଏ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ଯାଏ
ସଚରାଚର ପୂରିଲା ତାର ମହାକାୟେ ।
ଡରେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦେ ଅସ୍ତ ଯେ ନୋହିଲେ
ପାତାଳ ବୈକୁଣ୍ଠ ପୁରେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ କହିଲେ ।
ସୁରଙ୍କ ବଚନେ ଧାଇଁ ଅଇଲେକ ସ୍ୱାମୀ
ଅଶୀସସ୍ର ବର୍ଷ ଯୁଦ୍ଧ କଲା କାଳନେମି ।
ସେ କାଳନେମି ଧଇଲା ଏବେ କଂସଦେହୀ
ତାର ମହାଭାରା କାହିଁ ଆନ ବଳେ ସହି ।
ବୋଇଲେକ ବୃହସ୍ପତି ଶୁଣ ସୁରରାୟ
ବିଷ୍ଣୁ ବ୍ୟତିରେକେ କଂସ ଆନେ ନୁହେ କ୍ଷୟ ।
ତୋହର ପ୍ରାୟେ କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ରଯେବେ ହେବ
ତଥାପି ସେହି କଂସକୁ ଜିଣି ନ ପାରିବ ।
ଅକାରଣେ ଗଞ୍ଜି ନୁହ ସନ୍ଧି ବେଗେ ଦେବା
ଚାର ପଠାଇ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପଛେ ଅଣାଇବା ।
ବିଷ୍ଣୁ ଯେ ଅନନ୍ତକୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କାରେଣି
ତାହାଙ୍କୁ ଜଣାଇଲେ ସେ ବିଚାରିବେ ପୁଣି ।
ସବୁକାଳେ ମଞ୍ଚେ ଆସି ହୁଅନ୍ତି ସେ ଜାତ
ସମୟେ ସମୟେ ହୁଏ ସ୍ୱର୍ଗେ ଉତପାତ ।
ଏଥିକି ଆମ୍ଭେମାନେ ଯେ କରିଥିବା ଭୟ
ଅବଶ୍ୟ କରି ପାରନ୍ତି ହରି ତାକୁ ଜୟ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ ଗୁରୁ ହେ ବିଷ୍ଣୁଛନ୍ତି କାହିଁ
ସମସ୍ତେ ରୁଣ୍ଡ ହୋଇଣ କହିବାକ ଯାଇ ।
ଆହୋ ଦେବ ଇନ୍ଦ୍ର କିପାଁ ବାଇ ପ୍ରାୟ କହୁ
ଅଗ୍ନି ପାଖରେ ତରଳି ଯାଏ ଯେହ୍ନେ ଜଉ ।
କଂସର ତୋହର ପୁଣି ଦେଖା ଦେଖି ନାହିଁ
ଆଗରୁ ଏଡ଼େ ଆରତ ଦେଉଛୁ କିପାଇଁ ।
ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଦ୍ର ତୁହି ଦୁଃଖହେବୁ କଷ୍ଟୀ
ତେବେ ବିଷ୍ଣୁଠାକୁ ନେବା ବୋଇଲେ ଗୁରୁଟି ।
ଏବେ ସ୍ଥିର ହୋଇ କିଛିକାଳ ରହିଥିବୁ
କଂସର ଉପଦ୍ରବ ତୁ ସମେୟ ସହିବୁ ।
ମହାକଟାଳ ଯେବେ ସେ କରିବ ଅବଧି
ଧର୍ମକୁ ଜିଣିଲେ ସିନା ହେବ କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି ।
ଆପଣା ବୁଦ୍ଧିରେ ଯେବେ ସିଦ୍ଧ ହେବ କାର୍ଯ୍ୟ
ପଣ୍ଡିତଜନ ବେଭାର ଶୁଣ ଦେବରାଜ ।
ଦେବଗୁରୁ ବଚନରେ ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ତୋଷ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ବସି କଶ୍ୟପଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ ।
ବରୁଣ ପବନ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ସାତବାର
ଅଷ୍ଟବସୁ ମୂଳେ ଯମ ନୈର୍ଋତ କୁବେର ।
ବୈଶ୍ୱାନର ନାମେ ଯେଉଁ ଅଗ୍ନି ଦଇବତ
ନକ୍ଷତ୍ର କରଣ ଯୋଗ ତିଥି ସର୍ବେ ସ୍ଥିତ ।
ଆବର୍ତ୍ତ ସମ୍ବର୍ତ୍ତ ଦ୍ରୋଣ ପୁଷ୍କର ଯେ ମେଘ
ବିଷକୁମ୍ଭ ଶିବମୂଳେ ସତାଇଶ ଯୋଗ ।
କାଳ ଯେ ବିକାଳ ଚିତ୍ରଗୁପତ କରଣ
ବ୍ରହ୍ମଋଷି ଦେବଋଷି ରାଜଋଷିଗଣ ।
ଯକ୍ଷ ରକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ବିଦ୍ୟାଧର ବଳ
ନୃତ୍ୟରଙ୍ଗ କରନ୍ତି ସେ ଆସ୍ଥାନର ତଳ ।
ଅନେକ ସମ୍ଭାର ଘେନି ବିଜେ ସୁରସାଇଁ
ନିକଟେ ଦେଖିଲେ କଂସ ଆସୁଅଛି ବାହି ।
ଆଦିତ୍ୟର ତେଜ ଜିଣି ଦିଶଇ ତା ରଥ
ମେଘ ଯେସନେ ଆବୋରି ଥାନ୍ତି ଶୂନ୍ୟପଥ ।
ରଥଙ୍କ ଉପରେ ନେତ ପତାକା ଉଡ଼ନ୍ତି
ନୀଳ ମେଘରେ ବିଜୁଳି ଯେହ୍ନେ ଛଟକନ୍ତି ।
ବୀରତୂର ଶବ୍ଦ ବିଜିଘୋଷ ମହାଘୋର
ଶୁଣିଣ ଦେବ ଲୋକେ ଯେ ହୋଇଲେ କାତର ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଇଲେ ତୁ ଶୁଣ ଶଚୀସାଇଁ
କଂସ ସନ୍ଧାନ ନ ଦେଲେ ପରିତ୍ରାଣ ନାହିଁ ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡରେ ମହାତେଜ ଦିଶେ କଂସ ରାଜା
ଖଣ୍ଡେ ଦୂର ଯାଇ ତାକୁ କରିବା ନା ପୂଜା ।
ଯେବେ ତୁମ୍ଭେମାନେ ବଳେ ଯିବ ତାର ପାଶ
ତୁମ୍ଭେ ସକଳ ଦେବତା ଯିବ ପ୍ରାଣେ ନାଶ ।
ସାମାନ୍ୟ ଜନ ପ୍ରାୟେ କି ତାକୁ ମଣିଅଛ
ଏହିକ୍ଷଣି ତାରକଥା ବୁଝିବ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ।
ତୁମ୍ଭେମାନେ କଂସକୁ ଯେ ସାମାନ୍ୟ ନ ମଣ
ବିଚାରିଲେ ତୁମ୍ଭଠାରୁ ବଡ଼ ବୋଲି ଜାଣ ।
ପୂର୍ବେ କାମଦେବ କାଳନେମି ହୋଇଥିଲା
ଯଦୁ ଭୋଜବଂଶେ ଏବେ କଂସ ବୋଲାଇଲା ।
କାମଦେବ ଅବତାର ଜାଣ ଦେବରାଜା
ଆସ୍ଥାନେ ବସାଇ ତାକୁ କର ପାଦ ପୂଜା ।
ଅସୁର ଜନମ ପାଇ ପାସୋରିଲା ତାହା
ଗତକଥା ତାର କି ନ ଜାଣୁ ଶଚୀନାହା ।
ଯୁକତେ ଏ କାମଦେବ ତୋର ପୁତ୍ର ପୂର୍ବେ
ଅସୁର ସ୍ୱଭାବେ ତାହା ପାସୋରିଲା ଏବେ ।
ଆବର ବିଶେଷ ସେହି ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ରାଜା
ଲକ୍ଷେ ନୃପତି କରନ୍ତି ତାର ପାଦ ପୂଜା ।
ଏବେ ସେ ଆସି ହୋଇଲା ମଞ୍ଚପୁରେ ଜନ୍ମ
ଆଗହୁ ଏ କଥା ଆମ୍ଭେ ଜାଣିଅଛୁ ପୁଣ ।
ତାହାକୁ ଯେ ନ ମାନିଲେ ଭଲଗତି ନାହିଁ
କଂସ କୋପ କଲେ ଆମ୍ଭେ ବର୍ତ୍ତିବା କି ନାହିଁ ।
ଏହା ନ ବିଚାରି ଯେବେ କରିବାକ ରଣ
ଜିଣି ନ ପାରିବା ସବୁ ଯିବ ଅକାରଣ ।
କେବଳ ଅରିଷ୍ଟି ମେଣ୍ଟି ଜିବା ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗେ
ସମ୍ଭାଳି ହେଲେ କହିବା ପଛେ ବିଷ୍ଣୁ ଆଗେ ।
ଏମନ୍ତ ବିଚାର କରୁ କରୁ ଦେବେ ସ୍ୱର୍ଗେ
କହୁ କହୁ କଂସ ଆସି ମିଳିଲାକ ଆଗେ ।
କଂସ ଦେଖି ଦେବଲୋକେ ଆସନୁ ଓହ୍ଲାଇ
ବେହରଣ ଛାଡ଼ି ଉଭା ହେଲେ ତଳେ ଯାଇ ।
ବୃହସ୍ପତି ଆଦିକରି ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ମେଳେ
ଡରେଣ ଉଭା ହୋଇଲେ ଆସ୍ଥାନର ତଳେ ।
ଦେଖିଣ କଂସ ରାଜନ ରଥରୁ ଓହ୍ଲାଇ
ଇନ୍ଦ୍ର ସିଂହାସନ ମାଡ଼ି ବସିଲାକ ଯାଇ ।
ଦେବତାମାନେ ପାଖରେ କେହି ନ ବସିଲେ
କଂସର ତେଜ ଦେଖିଣ ଭୟେ ଓହ୍ଲାଇଲେ ।
ଉପରକୁ ଉଠିବାକୁ ନାହିଁ କାର କ୍ଷମ
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ତେଜେ ଉଗୁଳି ଅଇଲା କି ଯମ ।
ନିର୍ଧୂମ ଅଗ୍ନିକି ଜିଣି ବିରାଜଇ ତେଜ
ଲୋହିତ ପିଙ୍ଗଳ ବର୍ଣ୍ଣ ଦିଶଇ ଦନୁଜ ।
ପିନାକ ସମାନ ଧନୁ ଧରିଅଛି କରେ
ଛାମୁରେ ଦେବତାମାନେ ନ ରହିଲେ ଡରେ ।
ସାତ୍ୟକି ଅକ୍ରୁର ଅନାଧୃତି ଯେ ଉଦ୍ଧବ
ବସୁଦେବ ଶକ୍ରାଜିତ ସକଳ ଯାଦବ ।
ଅରିଷ୍ଟ ଯେ ଜପାସୁର ଯାମଳା ଶକଟ
ଷଣ୍ଢା ଧେନୁକା କୁବଳ ଅର୍ଘା ଆଦି ଆଠ ।
ଷଡ଼ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ କଂସ ଆଜ୍ଞା ପାଇ
ଆସ୍ଥାନ ଉପରେ ଉଠି ବସିଲେକ ଯାଇ ।
ଚଉଦସେନାଙ୍କୁ ଘେନି ବସିଲା ଆସ୍ଥାନେ
ତଳେ ଉଭା ହେଲେ ଇନ୍ଦ୍ର ଆଦି ସୁରଗଣେ ।
ଉପରେ କଂସରାଜନ କରିଅଛି ସଭା
ଛାମୁରେଣ ଦେବଗଣ ହୋଇଛନ୍ତି ଉଭା ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବଦନକୁ ଚାହିଁ କହେ କଂସରାଜା
ଏ ସ୍ୱର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ଆମ୍ଭେ ହେଲୁ ସୁରରାଜା ।
ନହୁଷ ପିତାମହର ଅଟଇ ଏ ବୃତ୍ତି
ସମୟେ ଭୋଗକଲୁ ତୁ ଆସି ଆମ୍ଭ ପୃଥ୍ୱୀ ।
ଜୀବନେ ଆଶା ଥିଲେ ତୁ ସ୍ୱର୍ଗ ଛାଡ଼ ବେଗେ
ନୋହିଲେ ପ୍ରାଣ ତୋହର ଘେନିବି ଖଡ଼ଗେ ।
ଆହେ ଦେବେ ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ନ ଛାଡ଼ ଆକାଶ
ଦେବଗୋତ୍ର ମାତ୍ରେ ସବୁ ଯିବ ପ୍ରାଣେ ନାଶ ।
ଯମ ନୈର୍ଋତ କୁବେର ଗ୍ରହ ତାରାଗଣ
ଏ ସ୍ୱର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ତୁମ୍ଭେ ଅଛ ଯେତେ ଜଣ ।
ଏ ଅମରପୁରୁ ଆଜି ଏହିକ୍ଷଣି ଯିବ
ଏ କଥା ନ କଲେ କେହି ପ୍ରାଣ ନ ପାଇବ ।
ଯେବେ ଛାଡ଼ି ନ ଯିବ ତା ଉପାୟ କହୁଛି
ସମରେ କର ମୋ ସଙ୍ଗେ ନ ବିଚାର କିଛି ।
ସମରେ ଜିଣିଲେ ପଛେ ସ୍ୱର୍ଗଭୋଗ କର
ଜିଣି ନ ପାରିଲେ ରଣଯଜ୍ଞ କରି ମର ।
ଏତେକ ବୋଲି ସୁଧର୍ମା ସଭା ବସେ ମାଡ଼ି
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ବୋଇଲା କିପାଁ ଯିବ ଛାଡ଼ି ।
ଆଜହୁଁ ଆମ୍ଭେ ଏ ସ୍ୱର୍ଗେ ହେଲୁ ସୁରସାଇଁ
ଅଷ୍ଟଦିଗପାଳ ତୁମ୍ଭେ ଆଠେ ହୁଅ ଯାଇ ।
ଯେଉଁ ଦେବତା ନ ଦେବ ତାର ଅଧିକାର
ଆମ୍ଭ ଆଜ୍ଞା ଘେନି ତାକୁ ସେହିଠାରେ ମାର ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ଯହୁ ଦେଲା କଂସରାୟ
ଗୁଣିଣ ଡରେ କମ୍ପିଲା ଦେବତାଙ୍କ କାୟ ।
ଆସ୍ଥାନ ତଳେ ସମସ୍ତ ଛନ୍ତି ଉଭା ହୋଇ
କଂସକଥା ଶୁଣି ଜ୍ଞାନ କାହାର ଯେ ନାହିଁ ।
ଏକୁ ଆରେକ ଭାଳନ୍ତି କାନେ କାନେ ଲାଗି
କେଉଁ ଦେବତା ବୋଲନ୍ତି ହେବା ପ୍ରାଣତ୍ୟାଗୀ ।
ଧର୍ମକୁ ସୁମରି ଦେବଗଣ ଯେ ସକଳ
ସେ ଯାହା ମତେ ହୁଅନ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ବିକଳ ।
ଏ ବେଳେ ସେ ଇନ୍ଦ୍ର ବୃହସ୍ପତିଙ୍କୁ ରାଇଲେ
ଧୀରେ ଧୀରେ କରିଣ ସେ କାନରେ କହିଲେ ।
ଏ କଥା ମୋରେ ସନ୍ଦେହ ଲାଗିଲା ତ ଆସି
ନିଶ୍ଚେ ସ୍ୱର୍ଗ ଛାଡ଼ି ଯିବା ସିନା ସ୍ୱର୍ଗବାସୀ ।
ଏଡ଼େ ସଙ୍କଟରୁ ପାରି ହୋଇବା କେମନ୍ତେ
ଏଥିରୁ କି ପ୍ରତିକାର କହ ଗୁରୁ ମୋତେ ।
କଂସର ବଚନେ ମୋର ସରିଲାକ ବୁଦ୍ଧି
ତ୍ରିଦଶ ଦେବଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ନୋହିବାକ ସିଦ୍ଧି ।
ବଳେ ଆସି ସ୍ୱର୍ଗ ମାଡ଼ି ବସିଲାଣି କଂସ
ବାରସ୍ୱତୀ ଭୁବନ ମୋ କ୍ଷଣେ ଗଲା ନାଶ ।
ତୁମ୍ଭର ବୁଦ୍ଧିବଳରେ ପାର ଯେବେ ରଖି
ନୋହିଲେ ସକଳ ଦେବେ ହେଲୁ ବଡ଼ଦୁଃଖି ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଇଲେ ତୁ ଶୁଣ ଶଚୀନାହା
ଆଗହୁଁ ତୋହର ଆଗେ କହିଅଛୁ ଯାହା ।
ଏହି ସେହି କାଳନେମି କଂସ ରୂପଧାରୀ
ପୂର୍ବ ବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟ ଘେନି ଅଛି ଅବତରି ।
କେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ଆମ୍ଭେ ଏଥୁ ରକ୍ଷାହୋଇ
ଅନନ୍ତ ଶେଯେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ପଚାରିବା ଯାଇ ।
ସେ ବିଷ୍ଣୁଦେବ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେବେ ଯେଉଁ ବୁଦ୍ଧି
ନିଶ୍ଚୟ ଆମ୍ଭର କାର୍ଯ୍ୟ ତେଣେ ହେବ ସିଦ୍ଧି ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ ଗୁରୁ ହେ ପଛେ ଜଣାଇବା
ଏ ଉପଦ୍ରବ କେମନ୍ତ କହି ମେଣ୍ଟାଇବା ।
ଅମର ସମ୍ପଦ ଘେନିଯିବ ନାନାରଙ୍ଗେ
ରହ ବୋଲିବା ଭାଜନ ନାହିଁ କେହି ସଙ୍ଗେ ।
କାଷ୍ଠ ପାଷାଣ ହେଲାଣି ସବୁଙ୍କର ଦେହୀ
ଅରକ୍ଷ ହେଲୁ କାହାକୁ କହିବୁ ଯେ ଯାଇ ।
ଦିଗପାଳମାନେ କେତେ ଥିବେ ଦୁଃଖ ସହି
ଏ ଦୁଃଖ ଏବେ କାହାକୁ କହିବା ନା ଯାଇ ।
ନିଶ୍ଚୟ ନାଶଗଲା ଏ ଅମର ମଣ୍ଡଳ
ଦେବଙ୍କର ହେଲା ଆସି ମରଣର କାଳ ।
କାହାରି ବଳେ ଏ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ନୁହେ ରଖି
ଧର୍ମଦେବତା କେବଳ ଏଥକୁ ଯେ ସାକ୍ଷୀ ।
ଭୋ ଧର୍ମଦେବତା ମୋତେ ପ୍ରତିକାର କର
ଏହା ନ ବୁଝିଲେ ଠାବ ନାହିଁ ଯେ ଆମ୍ଭର ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ମହେଶ୍ୱର ଦେବଙ୍କ ଦେବତା
ସଙ୍କଟ ପଡ଼ିଲା ନାଥ ଛାଡ଼ ମନୋବ୍ୟଥା ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ ଜାତକଲ ଭାରାଭର ଅର୍ଥେ
ଆମ୍ଭେ ନାଶଗଲେ ଭାରା ରହିବ କେମନ୍ତେ ।
ଆମ୍ଭେ ଜନ୍ମିଅଛୁ ଦୁଷ୍ଟ ନିବାରିବା ପାଇଁ
ଆମ୍ଭେ ଗଲେ ଏ ସଂସାର ରହିବ ବା କାହିଁ ।
କଂସ କଣ୍ଠେ ସରସ୍ୱତୀ ଦେବୀ ଗୋ ବସିବ
ତେବେ ଦେବଙ୍କର ଶୁଭାଶୁଭ ଯେ ଦିଶିବ ।
ଏତେ ବୋଲି ଦେବେ ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ସୁମରି
ପାୟେ ପଡ଼ି ଶୋଇ ସ୍ତୁତି ଅନେକ ଯେ କରି ।
ଜୟ ତୁ ସାରଦା ମାଗୋ ବିଷ୍ଣୁର ବଲ୍ଲଭୀ
ମହାଯଜ୍ଞୁ ଜାତ କଲେ ବ୍ରହ୍ମା ଏହି ଭୁବି ।
ଅଯୋନି ସମ୍ଭୁତା ମାଗୋ ଅଟେ ତୋର ଦେହୀ
ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟ ତୋର ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି ।
ଧବଳ ଅଙ୍ଗ ସ୍ପଟିକ ଜିଣି ତୋର କାନ୍ତି
ଜଗଜ୍ଜନ ମୋହିଲୁ ଅପାଙ୍ଗେ ଯୋଗ ଚିନ୍ତି ।
ଅଷ୍ଟରତ୍ନେ ନିର୍ମାଣ ତୋ ଶିରେ ସପ୍ତଶିଖା
ହୀରାକୁଣ୍ଡଳ ଶୋଭିତ ଜିଣି ପଦ୍ମରେଖା ।
ମଣି ମାଣିକ୍ୟ ମର୍କତ ଏହି ତିନି ହେମ
ଉପମା ନୋହି ତୁମ୍ଭର ରୂପ ଅନୁପମ ।
କଣ୍ଠେ ତୁମ୍ଭର ଗୋ ନବରତ୍ନ ଦ୍ୱାର ଶୋହି
ପରମ ମାହେଶ୍ୱରୀ ଗୋ ବିଷ୍ଣୁ ମନମୋହି ।
ସପତସ୍ୱର ଧ୍ୱନି ତୋ କରେ ବ୍ରହ୍ମବୀଣା
କୁତୁହଳେ କିଣିକିଣି ବାଜେ ଜଗଜ୍ଜିଣା ।
ଗାନ୍ଧାର ରାଗରେ ମାଗୋ ସପ୍ତସ୍ୱର ବାଇ
ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲେ ବିଷ୍ଣୁ ଜାନୁ ଶିରେ ଦେଇ ।
ଅଳିଆଳି ବେଣୀ ତୋର କୁଣ୍ଡଳୀ ଭୁଜଙ୍ଗ
ସର୍ବଦା କୁଶଳ ତୋର ଅଟଇ ସର୍ବାଙ୍ଗ ।
ଦେବାଙ୍ଗ ଝୀନବାସରେ ଶୋଭିତ ତୋକାୟେ
ମୁନିମାନଙ୍କୁ ତୋ ମାୟା ଅଗୋଚର ହୋଏ ।
କାଶୀଦେଶେ ମାଗୋ ଦକ୍ଷପାଳ ନରପତି
ତୁମ୍ଭ ପାଦପଦ୍ମେ କରୁଥିବାରୁ ଭକତି ।
ଜୀବନ୍ତେ ବିପୁଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେ ସୁଖେ ଭୁଞ୍ଜିବ
ଅନ୍ତଃକାଳେ ଯାଇଁ ବିଷ୍ଣୁ ବୈକୁଣ୍ଠେ ବସିବ ।
ସକଳ ଜନ ଜନ୍ତୁକୁ କଲ ତୁମ୍ଭେ ବର
ଦେବମତେ ତୁମ୍ଭ ବଶ ସକଳ ତ୍ରିଦଶ ।
ତୁମ୍ଭ ଯୋଗୁ ଏ ସକଳ ଲୋକେ ଜ୍ଞାନ ପାଇ
ଜୀବ ପ୍ରସବଇ ମାଗୋ ତୁମ୍ଭ ପାଦ ଧ୍ୟାୟୀ ।
ଦେବମନ୍ତ୍ର ଧର୍ମ ତତ୍ତ୍ୱ ଆଦି ଉଦ୍ଧାରିଲ
କୀଟୁଁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ତୁମ୍ଭେ ଭିଆଇଲ ।
ସକଳ ଘଟରେ ଥାଅ ତୁମ୍ଭେ ଗୋ ଭାରତି
ଛପନ କୋଟି ଜୀବ ତୁ କଲୁ ଉତପତ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭ ବାକ୍ୟ ପ୍ରମାଣରେ ସ୍ଫୁରେ ସର୍ବତତ୍ତ୍ୱ
ତେଣୁ ତୁ ବୋଲାଉ ବାକ୍ୟଦେବୀ ଆଗୋମାତ ।
ତେତେ ସେବାକଲେ ମାଗୋ ସ୍ଫୁରଇ ସୁବୁଦ୍ଧି
ଯଥା ବୁଦ୍ଧି ତଥା ସିନା ବଖାଣନ୍ତି ସିଦ୍ଧି ।
ମମ କଣ୍ଠ ଆଭରଣ ହୁଅ ମହାମାୟେ
ତୁମ୍ଭ ପ୍ରସାଦେ ଫିଟିବ ଏ ସଂସାର ଭୟେ ।
ହରିବଂଶ ଗ୍ରନ୍ଥ ମାଗୋ କହ ଦେବୀ ମୋତେ
ଅନେକ ଭକତି ମାଗୋ କରୁଅଛି ତୋତେ ।
ତୁହି ଯେବେ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହେବୁ ମହାମାୟେ
କହିବି ଏ ହରିବଂଶ ଅତି ପୂଣ୍ୟମୟେ ।
ସାରଦାଙ୍କ ପାଦପଦ୍ମେ ଥାଉ ମୋର ସେବା
ଏମନ୍ତେ ସ୍ତୁତି ଅନେକ କଲେ ଦେବବୃନ୍ଦ
ଶୁଣିଣ ସେ ମହାମାୟା ହୋଇଲେ ଆନନ୍ଦ ।
ବିଷ୍ଣୁ ସୀମସ୍ଥାନେ ବୀଣା ବଜାଉଣ ଥିଲେ
ବିଧାତାଙ୍କ ସ୍ତୁତି ଯୋଗବଳେ ସେ ଜାଣିଲେ ।
ଧାତିକାରେ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ହେଲେ ଯୋଗମାୟା
ଶୁନ୍ୟେ ଥାଇ ଦେଖାଇଲେ ଆପଣାର କାୟା ।
ଦରହସିତ ବଦନେ କହନ୍ତି ଯେ ବାଣୀ
କଂସର କଣ୍ଠେ ପ୍ରବେଶ ହେବି ଏହିକ୍ଷଣି ।
ଯେମନ୍ତେ ସେ ଦୁଷ୍ଟକଂସ ଛାଡ଼ିବ ଦୁର୍ବୁଦ୍ଧି
ତେସନ ଉପାୟ କଲେ ହେବ କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି ।
ଏ କେବଳ ତାର ଧାଡ଼ି ବଞ୍ଚାଇବି ଯୋଗେ
ପୁଣି ଉପଦ୍ରବ କଲେ କହ ବିଷ୍ଣୁ ଆଗେ ।
ଏତେବୋଲି ଧାତିକାରେ ଦେବୀ ବିଜେକଲେ
କଂସରାଜା କଣ୍ଠତଟେ ଯାଇଣ ବସିଲେ ।
ତତକ୍ଷଣେ ସେ ଦାନବ ଦାନବ ହୋଇଲା ବିମୋହ
କୋପ ତାର ଶାନ୍ତ ହେଲା ଉପୁଜିଲା ସ୍ନେହ ।
ସୁବୁଦ୍ଧି ଯେ ପ୍ରସାରିଲା ସଦାମାର୍ଗ ବାଣୀ
ଦୟା ବହି ଧୀରେ କଥା କହେ ନୃପମଣି ।
ଦେବେ ଉଭା ହୋଇଥିଲେ ଆସ୍ଥାନରୁ ତଳେ
ଦରହସିତ ବଦନେ କଂସ ମନେ ଭାଳେ ।
କଂସ ଚାହାଣିକୁ ଦିଗପାଳେ ଡରୁଥିଲେ
ମହାଭୟ ପାଇ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଉଥିଲେ ।
ଭୟେ କମ୍ପମାନ ଦେବଗଣଙ୍କର ଦେହୀ
କାତର ହୋଇ ସେ କଥା ନ ପାରନ୍ତି କହି ।
ମାର୍ଜ୍ଜାରୀ ଦେଖି ଇନ୍ଦୁର କରେ ଯେହ୍ନେ ଭୀତି
ତେସନ ଜାଣ ଦେବତା କଂସ ନରପତି ।
ଦେବଙ୍କର ଭୟ କଂସ ନୟନେ ଦେଖିଲା
କୋପ ଛାଡ଼ି କଂସ ଚିତ୍ତେ ଦୟା ଯେ ବସିଲା ।
ଆସ୍ଥାନର ଉପରକୁ ଡାକି ବୃହସ୍ପତି
କହିଲା ଏ ଦେବଗଣ ବସନ୍ତୁ ମୋ କତି ।
କଂସର ଆଜ୍ଞାରେ ବୃହସ୍ପତି ଗଲେ ବେଗେ
କୃତାଞ୍ଜଳୀ ହୋଇ ଉଭା କଂସାସୁର ଆଗେ ।
ଦେବଗୁରୁ ବୋଲି କଂସ ନମସ୍କାର କଲା
ଆଶ୍ୱାସନା କରି ଆଣି ପାଶେ ବସାଇଲା ।
କଂସ ବୋଇଲା ଗୁରୁ ହେ କର ମୋର ବୋଲ
ସ୍ୱର୍ଗେ ସୁଖେ ବସିବାକୁ ଖୋଜ ଦିନ ଭଲ ।
ପାଞ୍ଜି ଧରି ଗୁରୁ ଖୋଜି ସପତାଙ୍ଗେ ଏହା
କେଉଁଦିନେ ସ୍ୱର୍ଗେ ଆମ୍ଭେ ହେବା ସୁରନାହା ।
ଆଣିଣ ସେ ବୃହସ୍ପତି ପେଡ଼ି ପାଞ୍ଜି ମୁଠି
ଦେବଘେନି ଦେଲେ ତହିଁ କୋଷ୍ଠି ଗୋଟାକାଟି ।
ତିଥି ବାର ଋଷ ଯୋଗ କରଣ ମିଶାଇ
ସପତାଙ୍ଗ ଗଣି ନବଗ୍ରହଙ୍କୁ ବସାଇ ।
ଖୋଜିଲେକ ବୃହସ୍ପତି ଶୁଭ ଅନୁକୂଳ
ଏଗାର ବରଷ ଯାଏ ନାହିଁ କିଛି ଭଲ ।
ସନ୍ଧି ଘେନି ସମୟେତ ଯାଇ ରହିଥିବ
ଶୁଭଯୋଗବେଳେ ଇନ୍ଦ୍ର ପଦରେ ବସିବ ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ରମତେ ବୁଝ ଏମନ୍ତ ବିଚାର
ମନକୁ ନ ଯୋଗାଇଲେ ଯାହା ଇଚ୍ଛା କର ।
ଶୁଭବେଳେ କାର୍ଯ୍ୟ କଲେ ହୁଅଇଟି ଭଲ
ଏଗାର ବରଷ ଯାଏ ନାହିଁ ଅନୁକୁଳ ।
ବେଦଶାସ୍ତ୍ର ପ୍ରମାଣେ ଯା କହିଲୁ ସେ ଭଲ
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳେ ନ ହେବ ଅମଙ୍ଗଳ ।
ଶୁଭଯୋଗେ ଯେବେ ତୁମ୍ଭେ ହେବ ସୁରପତି
ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଭୋଗ କରିବ ପୁର ବାରସ୍ୱତୀ ।
ଏତେ କହି ଦେବଗୁରୁ ହୋଇଲେ ମଉନ
ଆପଣାର ହୃଦମଧ୍ୟେ ବିଚାରେ ଭାଜନ ।
ଯୁକତେ ତ ସରସ୍ୱତୀ କଣ୍ଠେ ଛନ୍ତି ରହି
ଆବର ବିଶେଷେ ଗୁରୁ କହିଲେ ମନାଇ ।
ଆପଣା ମନେ ବିଚାରି ହେଲା ସେ ସନ୍ତୋଷ
ମନ୍ଦବେଳେ ବସିଲେ ଯେ ହେବ ସର୍ବ ଧ୍ୱଂସ ।
ଏକାଦଶ ବରଷ ତ କହୁଁ କହୁଁ ଯିବ
ସେ କାଳଯାଏ ଏ ଇନ୍ଦ୍ର ଆମ୍ଭର ହୋଇବ ।
ବରଷେ ବରଷେ ମୋତେ ସନ୍ଧି ଦେଉଥିବ
ମଥୁରା କଟକେ ଦେଖା ଦରଶନୀ ଦେବ ।
ବିଯୋଗେ ନହୁଷ ରାଜା ହେଲା ସୁରପତି
କିଞ୍ଚିତରେ ନାଶଗଲା ଏଡ଼େକ ସମ୍ପତ୍ତି ।
ଋଷିଙ୍କୁ ଭାର ବୁହାଇ ହେଲା ସର୍ପଦେହୀ
ଜାଣି ହୁଡ଼ିଲା ତାହାକୁ ରଖନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ବୋଇଲା ତୁମ୍ଭେ କିସ ମଣ
ସେମାନେ ବୋଇଲେ କଥା ଅଟଇ ପ୍ରମାଣ ।
ଧାର୍ମିକ ବିବେକୀ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ଗୁଣନିଧି
ତୁମ୍ଭେ ଯାହା ଆଜ୍ଞା ଦେଲ ଆମ୍ଭର ସେ ସିଦ୍ଧି ।
ଯୁକତେ ଆମ୍ଭର ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ହେଲା କିନା
ସନ୍ଧିଦେବ ଆସ୍ଥାନରେ ଇନ୍ଦ୍ରବସେ ସିନା ।
ସମସ୍ତେ ପଛେ ଆସିବା ପୁଣି ଦଣ୍ଡ ଭିଡ଼ି
ଏକାବେଳେ ଇନ୍ଦ୍ର ପଦ ବସିବାନା ମାଡ଼ି ।
ଏତେକ ବଚନେ କଂସ ହୋଇଲା ସନ୍ତୋଷ
ବିଚାରି ବୋଲେ ବାହୁଡ଼ି ଯିବା ଏଥେ ଆସ ।
ଦେବଙ୍କୁ ବୋଲେ ଛାମୁକୁ ମୋର ଯାଉଥିବା
ଉପହାର ଦେଇ ମୋର ସଭାରେ ବସିବା ।
ଏମନ୍ତ ବଚନ ଯହୁଁ ବୋଲେ କଂସାସୁର
ସବୁ ଦେବତାଙ୍କ ମନ ହୋଇଲା ସୁସ୍ଥିର ।
ସରସ୍ୱତୀଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କଲେ ସୁରରାୟେ
ତୋର ପ୍ରସାଦେ ଖଣ୍ଡିଲୁ ସିନା ଅପଚୟେ ।
ଧାତିକାରେ ସୁରପତି ଭଣ୍ଡାରେ ପଶିଲେ
ଅନେକ ଯେ ଧନରତ୍ନ ଆଣି ସମର୍ପିଲେ ।
ନବଶାଖା ମୁକୁଟ ଯେ ଗୁଣଭୂଷା ମଣି
ଶ୍ରୀକରେ କଂସକୁ ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଦେଲେ ଆଣି ।
ଶୂରାସେନ ନାମେ ହୟ ସୁନାସ ଯେ ଗଜ
କଂସର ଛାମୁରେ ଆଣିଦେଲେ ସୁରରାଜ ।
ନାନାଦି ନାମା ନିଧିରୁ ଆଠଲକ୍ଷ ଆଣି
କଂସର କରେ ସମର୍ପି ଦେଲେ ବଜ୍ରପାଣି ।
ବାତଗତି ଯାନ କଳ୍ପତରୁ ସିଂହାସନ
ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ ଆଣିଦେଲେ ଅମ୍ଳାନ ବସନ ।
ମୋତିଝରା ଲାଗିଥିବା ଅଷ୍ଟରତ୍ନ ବେଦୀ
କଂସର ଛାମୁରେ ଆଣିଦେଲା ଜମ୍ଭଭେଦୀ ।
କୁବେର ବରୁଣ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୃହସ୍ପତି
ନଇର୍ଋତ ମରୁତ ଯେ ଯମ ବେଦପତି ।
ଯକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବର ମୂଳେ ଦେବଗଣ ଯେତେ
ଜଣେ ଜଣେ ଆସି ସନ୍ଧି ଦେଲେ ଯେଝାମତେ ।
ସ୍ୱର୍ଗମଣ୍ଡଳେ କଂସକୁ ଦେବେ କଲେ ପୂଜା
ବୃହସ୍ପତିର ବଚନେ ତୋଷ କଂସରାଜା ।
ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାଜଳ ଏ ଗ୍ରନ୍ଥ ପୁଣ୍ୟମୟ
ଶୁଣନ୍ତେ ଲଭଇ ପ୍ରାଣୀ ସବୁଠାରେ ଜୟ ।
ଦୀନହୀନ ଅଚ୍ୟୁତ ମୁଁ ଶ୍ରୀହରିଙ୍କ ଦାସ
ସାଧୁଜନ ହିତେ କଲି ଏ ଗ୍ରନ୍ଥ ପ୍ରକାଶ ।
ଏଥୁଅନ୍ତେ ଶୁକମୁନି ପରୀକ୍ଷିତେ ଚାହିଁ
ବୋଇଲେ କହିବା ନୃପ ଶୁଣ ମନଦେଇ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଚାହିଁଣ ବୋଲେ କଂସରାୟ
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ସବୁ କଲି ଜୟ ।
ଏଥୁ ବାହୁଡ଼ିଣ ଚାଲ ମଞ୍ଚପୁର ଯିବା
ନବ ଦିବସେ ସପତ ସାଗର ଭ୍ରମିବା ।
ଅମରପୁରୁ ସେ ଗଲେ ସମଦଣ୍ଡ ନେଇ
ଗଙ୍ଗାନଦୀ ତୀରେ ତୀରେ ସୈନ୍ୟ ଚଳିଯାଇ ।
ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା କଂସ ହରଙ୍କ ଉଦ୍ୟାନେ
ଅନେକ ରାୟେ ମିଳିଲେ ଆସିଣ ସେ ସ୍ଥାନେ ।
ହରଷେ ଚଳିଲା କଂସ ତିନିଦିନ ରହି
କୋଳାହଳ ବନେ ସୈନ୍ୟ ମିଳିଲେକ ଯାଇ ।
ଡଗରା ଆଗରେ ପଥ କଢ଼ାଇଣ ନେଲା
ମଞ୍ଚରାଜା ସଙ୍ଗେ କଂସ ବାଟ ଚାଲିଗଲା ।
ବେନିବଳ ମିଶିବାରୁ ହୋଇଲା ଗହଳ
ପଞ୍ଚାଣୋଇ ଯୂଣ ମାଡ଼ି ଚଳୁଛନ୍ତି ବଳ ।
ଅସଂଖ୍ୟ ବଳ ତାହାର ଅଗୋଚର ଥାଟ
କଂସର ପାଦ ପଡ଼ନ୍ତେ କମ୍ପେ ପୃଥ୍ୱୀପୃଷ୍ଠ ।
ଯେବଣ ଠାବରେ କଂସ ଉଭାହୁଏ ଯାଇ
ଡରେଣ ପୃଥିବୀ ଦେବୀ ତଳକୁ ଲସଇ ।
ତାର ମହାଭାରା ସହି ନ ପାରଇ ମହୀ
ସହି ନ ପାରି ଆଖିରୁ ଲୁହ ପଡ଼େ ବହି ।
ସହି ନ ପାରି ପୃଥିବୀ କଂସ ପାଦଭାର
ନିରତେ ନୀରଲୋଚନ କମ୍ପେ କଳେବର ।
ବିକଳେ ଯାଇ ଗୁହାରି କରେ ବିଧାତାଙ୍କୁ
ଭୋ ଦେବ ବାରେକ ରକ୍ଷା କରିବା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ତୁମ୍ଭେ ବିଧାତା ସଂସାରଗୋଟା ଭିଆଇଲ
ଏତେ ଗଞ୍ଜଣା କିପାଇଁ କହ ମୋତେ ଦେଲ ।
କଂସର ଭାରାଭର ମୁଁ ନ ପାରଇ ସହି
ଛାଡ଼ିବି ମୁଁ ରସାଗତ ହେଉପଛେ ମହୀ ।
ନୋହିଲେ ଏହାର ପ୍ରତିକାର କର ବିହି
ନିଶ୍ଚେ ଛାଡ଼ିବି ମୁଁ ଆଉ ନ ପାରିବି ବହି ।
ବୀରବର ବାନାଗୋଟା ବହେ କଂସରାୟେ
ଦୂରହୁଁ ଦେଖିଲେ ତାକୁ କମ୍ପଇ ମୋ କାୟେ ।
ଶୁକଦେବ କହିଲେ ହୋ ଶୁଣ ମହାରଥା
କହିବାକୁ ଅଗୋଚର କଂସାସୁର କଥା ।
ପୃଥିବୀ ଭିତରେ ଥିଲେ ଯେତେ ରାଜାମାନେ
ତୋଷିଲେ ଆସି ଯେ ଯାହା ଦରଶନୀ ଧନେ ।
ଦେବଲୋକ ନାଗଲୋକ ନରଲୋକ ଯେତେ
ଭୃତ୍ୟଜନ ପ୍ରାୟ ଆସି ଖଟନ୍ତି ସମସ୍ତେ ।
କଂସନୈନ୍ୟ କହନ୍ତେ ନୋହିବେ ଯେ ଶେଷ
ଅଗୋଚର ଥାଟ ବଳ ଅଶ୍ରୁତି ଅଦୃଶ୍ୟ ।
ପୂର୍ବେ ତାରକା ରାବଣ ଆଦି ବୀର ଥିଲେ
ଅନେକ ସମ୍ଭାର ଘେନି ଦିଗବିଜେ କଲେ ।
ଜିଣି ଅନେକ ରାଜାଙ୍କୁ ଭାଙ୍ଗି ସମରାଷ୍ଟ୍ର
ତହୁଁ ଦଶଗୁଣେ ଏହି କଂସରାଜା ଥାଟ ।
ତଳେ ଉପରେ ନୋହି ନ ଥିବେ ରବିତଳେ
ତ୍ରଇଲୋକ୍ୟ ଜିଣିଲା ସେ ନିଜ ଭୁଜବଳେ ।
ଅନେକ ସମ୍ଭାରେ ଦିଗବିଜେ ସେ କରଇ
ବୀରତୂର ଶବଦରେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କମ୍ପଇ ।
ପଶ୍ଚିମ ମୁଖେ ଯେ ରୁଦ୍ରବେଣୀ କୂଳେ ଯାଇ
କପିଳାସ କନ୍ଦରେ ସେ ପ୍ରବେଶ ହୁଅଇ ।
ଧବଳ ବର୍ଣ୍ଣ ପର୍ବତ ଦିଶେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟୀ
କୋଟିଏ ଚନ୍ଦ୍ରମା କି ସେ ହୋଇଛି ଉଦୟେ ।
ଚଉଦ ଯୋଜନ ଉଚ୍ଚ ସୁସଞ୍ଚ ସେ ଅତି
ଷୋଳସହସ୍ର ଯୋଜନ ଅଟେ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତି ।
ଦୁଇସହସ୍ର ପର୍ବତ ବେଢ଼ି ଚଉକତି
ମଳୟ ପବନ ତହିଁ ବହଇ ଯେ ନିତି ।
ପର୍ବତ ତଳେ ଅଛଇ ହରଙ୍କ ଉଦ୍ୟାନ
ଅମର ମଉଷଧିରେ ସେହି ବିତପନ ।
କହନ୍ତେ ଯେ ନ ସରଇ ପର୍ବତ ମହିମା
ନିରତେ ଶଙ୍କର ଘେନି ବିହରନ୍ତି ଉମା ।
ଯେତେବେଳେ ମନୋବାଞ୍ଛା ଯେ କରିବ ଯାହା
ତକ୍ଷଣେ ତାକୁ ପ୍ରାପତ ହୁଅଇଟି ତାହା ।
ପର୍ବତର ଶୋଭାଗୋଟି ଅତି ବିତପନ
ସମସ୍ତ ବୃକ୍ଷ ତହିଁରେ ଥିବାରୁ ଶୋଭନ ।
ତେଣୁ ସେ ପର୍ବତଶୋଭା ଅଟେ ଅନୁପମ
ମହାପ୍ରଳୟ ନ ଲାଗେ କପିଳାସ ନାମ ।
କୋଟିଏ ସ୍ୱର୍ଗରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ କପିଳାସ ଭୂମି
ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ଯହିଁ ସଦାନନ୍ଦ ସ୍ୱମୀ ।
ଅଛନ୍ତି ଚଉଦ କୋଟି ଶିବ ଚଉପାଶେ
କ୍ରୀଡ଼ା କରନ୍ତି ସେ ଯୋଗପଥେ ନାନା ରସେ ।
ସୃଜନା କରନ୍ତି ବିଶ୍ୱକର୍ମା ତହିଁ ବସି
ତହିଁ ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ଦେବ କାଶୀବାସୀ ।
ସେ ପୁର ମହିମା କେତେ କହିବ କେ କିସ
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ନ ଲାଗଇ ଲେଶ ।
କୈଳାସ କନ୍ଦରେ କଂସ ଯାଉଥିଲା ପଶି
ଦେଖି ରୁଦ୍ରଗଣ ଆଗେ ଉଗାଳିଲେ ଆସି ।
ଧାଇଁଲେ ବହୁତ ବଳ ଦେଖି ଯୋଗବଳ
ହସ୍ତେ ଭୈରବ କଟାର ଡମ୍ବରୁ ତ୍ରିଶୂଳ ।
ଧାମନ୍ତି ସେ ସିଂହନାଦ କରି ରୋଷଭରେ
ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ କଂସର ଛାମୁରେ ।
ବିଭୂତି ଭୂଷଣ ଅଙ୍ଗେ ଶିରେ ଦିବ୍ୟ ଜଟା
ଖେଚର ଭୂଚର ମିଳି ନାଚନ୍ତି ଖେମଟା ।
ସଇନ୍ୟ ଗହଳ ଦେଖି ଆସନ୍ତି ସେ ଧାଇଁ
କଂସ ଅସୁରକୁ ବାଟେ ଓଗାଳିଲେ ଯାଇଁ ।
ଦେଖି କଂସରାୟେ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲା ବେଗେ
ତପସ୍ୱୀ ଲୁଚାଏ ଆଦି ଓଗାଳନ୍ତି ଆଗେ ।
ଦାନ ଘେନିବାକୁ ଅବା ଅଛନ୍ତି ସେ ଆସି
ଯାଇଣ ପଚାର କିସ କହନ୍ତି ତପସ୍ୱୀ ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ଭୋ ଦେବ ଶୁଣ ଉଗ୍ରସେନ
ଦାନୁଆ ବ୍ରହ୍ମାଣ ଜାଣ ନୁହନ୍ତି ଏ ପୁଣ ।
ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଗଣପୁତ୍ରେ କପିଳାସେ ଥାନ୍ତି
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ଗଲେ ତିଳ ପରାୟେ ମଣନ୍ତି ।
ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ନାହିଁ ଏମାନଙ୍କୁ ମୃତ୍ୟୁ
ଅମର ମହାତ୍ମା ଏ ଯେ ଜାଣି ଦେବତତ୍ତୁ ।
ଜନମ ମରଣ ବାଧା ଏହୁ ନ ଜାଣନ୍ତି
ପୂର୍ଣ୍ଣବ୍ରହ୍ମରୂପୀ ଏ ଯେ ସଦା ଜୀଇଛନ୍ତି ।
ତୁମ୍ଭ ଦାନକୁ ଯେ ନାହିଁ ଏହାଙ୍କର ଆଶ
ଏହାଙ୍କ ଦିବସେ ସ୍ୱର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ର ଯାଇ ନାଶ ।
ଏହି ସିନା ରୁଦ୍ରଗଣ ଜାଣ ଦଣ୍ଡଧାରୀ
ଏମାନେ ଯୁଦ୍ଧ କରନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ର ଯମ ପରି ।
ତପେ ଗରିଷ୍ଠ ଏମାନେ ବଳିଷ୍ଠ ସ୍ୱଭାବେ
ଏହାଙ୍କ ସଙ୍ଗତେ ଦ୍ୱନ୍ଦ କରିବା କି ଆମ୍ଭେ ।
ଏଥେ ଅମରଷ କଲେ ଅଯଶ ପାଇବା
ତପୀଙ୍କି ଯେ ଦ୍ରୋହ କଲେ ସମସ୍ତେ ମରିବା ।
ବଡ଼ପଣରେ ନିନ୍ଦନ୍ତି ଯେ ଏହାଙ୍କୁ ଯେ ଅବା
ତାଙ୍କ ମରଣେ ସଂଶୟ କାହିଁକି ଦେଖିବା ।
କେଶୀ କହିଲାକ ଯହୁଁ ଏସନକ ବାଣୀ
ପର୍ବତକୁ ନମସ୍କାର କଂସ କଲା ଶୁଣି ।
କେଶୀ ବୋଇଲା ହେ ଆଣ ବାହୁଡ଼ାଇ ଥାଟ
ଯୋଗୀ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ସଙ୍ଗେ ନ କରିବ ମୁରାଟ ।
ଈଶ୍ୱର ଦେବତା ସଙ୍ଗେ କିପାଁ ଆମ୍ଭ କଳି
ଯାହାର ବଚନେ ଚରାଚର ଯାଇ ଜଳି ।
ଜଳନ୍ତା ଅନଳେ ପଶି ଝାସ କିସ ଦେବ
ସେ ତା ଅନୁଗ୍ରହ କଲେ ଅଜ୍ରାମର ହେବ ।
ତାହାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ କିପାଁଇ ଆମ୍ଭ କଳିଦ୍ୱନ୍ଦ
ବାହୁଡ଼ି ନ ଗଲେ ଲୋକେ ବୋଲିବେ ତ ମନ୍ଦ ।
ଆମ୍ଭର ସେ ପିତା ଗୁରୁ ଆମ୍ଭେ ତାଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ
ଆମ୍ଭ ବଳେ ତାଙ୍କୁ କରି ପାରିବାଟି କିସ ।
ଦେଖୁଁ ଦେଖୁଁ କେ ଦୁସ୍ତର ସମୁଦ୍ର ଲଘିଂବ
ନିର୍ଧୂମ ଅଗ୍ନିରେ ପଶି କେହୁ ଝାସଦେବ ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ପଣ କାର୍ଯ୍ୟ ଆମ୍ଭର ତ ନାହିଁ
ବେଢ଼ା ବୁଲି ଯିବା ସୈନ୍ୟ ଆଣ ବାହୁଡ଼ାଇ ।
କଂସକୁ ଘେନିଣ କେଶୀ ବେଗହୋଇ ଗଲା
ସୈନ୍ୟଙ୍କୁ ଲେଉଟାଇ ସେ ବାଟ ଭାଙ୍ଗି ଦେଲା ।
କପିଳାସ ଛାଡ଼ି କାଳରାତ୍ରି ତଳେ ଗଲେ
ତହିଁ ବିସର୍ଜନ ନଦୀ କୂଳରେ ମିଳିଲେ ।
ତହିଁ ଚିତ୍ରାଣୀ ନାମରେ ବହେ ନଦୀଗୋଟି
ନୈର୍ଋତ କୋଣ ଦକ୍ଷିଣ ସମୁଦ୍ରେ ସେ ଫୁଟି ।
ସେ ନଦୀର କୂଳରେ ଯେ କେହି ନ ରହିଲେ
ନୈର୍ଋତ ଛାଡ଼ି ଦକ୍ଷିଣମୁଖ ହୋଇଗଲେ ।
ମେରୁର ଦକ୍ଷିଣଭାଗେ ସଇନି ଚଳଇ
ଦିଗବିଜେ କରି ଚଳେ କଂସ ଭୋଜସାଇଁ ।
ପାତଳେ ବାସୁକି ନାଗ କମ୍ପେ ପାଦଭରେ
ରାଜାଏ ଆସି ଶରଣ ପଶୁଛନ୍ତି ଡରେ ।
କେ ଗଜ ତୁରଙ୍ଗ କେହୁ ଦିଅନ୍ତି ଯୁବତୀ
କେଉଁ ରାଜା ଦଣ୍ଡ ସିଂହାସନ ଆଣି ଦ୍ୟନ୍ତି ।
ଅନେକ ସମ୍ଭାରେ ଚଳେ ଉଗ୍ରସେନ ବତ୍ସ
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳେ କେ ନାହିଁ ସମକଚ୍ଛ ।
ହରଷେ ବଳ ତାହାର ଯାନ୍ତି ଅତି ବେଗେ
ତୁରିତେ ମିଳିଲେ ଯାଇ ବିନ୍ଧ୍ୟ ଗିରି ଲାଗେ ।
କଂସ ବୋଇଲା ହୋ କେଶୀ କାହାର ଏ ସୀମା
କେଶୀ ବୋଇଲା ଅଛନ୍ତି ଏଥେ ଦେବୀ ଉମା।
ସତ୍ୟେ ଚଣ୍ଡମୁଣ୍ଡ ରକ୍ତବୀର୍ଯ୍ୟ ନାଶ କଲେ
ମହିଷାସୁରର ଦର୍ପ ଏ ଦେବୀ ମର୍ଦ୍ଦିଲେ ।
ଶୁମ୍ଭ ନିଶୁମ୍ଭ ଆଦି ଏ ଚାମର ବେମାଳ
ଏ ଆଦି ବହୁତ ଥିଲେ ନିଶାଚରବଳ ।
ପୃଥ୍ୱୀ ଭାରାଭର ଅବହେଳେ ଏ ସଂହରି
ରହିଲେ ଏ ବିନ୍ଧ୍ୟଗିରିଶିଖେ ମାହେଶ୍ୱରୀ ।
ଅନାଦି ଅପର୍ଣ୍ଣା ଏ ଯେ ଜଗତର ମାତା
ଏହାଙ୍କର ଏ ସଂସାର ହୋଇଲା ରକ୍ଷିତା ।
ଭାବେଣ ସଦାଶିବଙ୍କୁ ବରି ଦକ୍ଷବୀର
ତେଣୁକରି ବୋଲାଇଲେ ଭବାନିଶଙ୍କର ।
ଏ ମେରୁମେଖଳା ଅଟେ ଏହାଙ୍କ ଆଶ୍ରମ
ମହିଷାକୁ ମାରି କଲେ ଏଠାରେ ବିଶ୍ରାମ ।
ବିନ୍ଧ୍ୟା ନାମରେ ଦଇତ୍ୟ ପୂର୍ବେ ଏଥି ଥିଲା
ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ସମର କରି ସେହି ମଲା ।
ବିନ୍ଧ୍ୟ ଦୈତ୍ୟଙ୍କୁ ମାଇଲେ ସେହି ଦେବୀ ଯହୁଁ
ବିନ୍ଧ୍ୟଗିରି ନିବାସିନୀ ବୋଲାଇଲେ ତହୁଁ ।
ଏ ଯେ ଅନାଦି ଶକତି କଲେ ସବୁ ଜାତ
ସର୍ବ ଦେବତାଙ୍କର ଏ ଅଟନ୍ତି ଯେ ମାତ ।
ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ଭାବେ ଯହୁଁ କଲେ ସେହି ଭର୍ତ୍ତା
ତେଣୁ ସେହି ମହାଦେବ ଜଗତ କରତା ।
ଏହାଙ୍କୁ ଈଶ୍ୱର ଭାବେ ବରିଥିଲେ ବର
ତେଣୁ ସେ ତାହାଙ୍କ ନାମ ଭବାନୀଶଙ୍କର ।
ମରୁମେଖଳ ଅଟଇ ଏହାଙ୍କର ସୀମା
ଦୈତ୍ୟଙ୍କୁ ମାରି ଏଠାରେ ରହିଲେ ସେ ଉମା ।
ଏହିଠାରୁ ଆମ୍ଭେ ଆଉ ତେଣିକି ନ ଯିବା
ଏଠାରୁ ତେଣିକି ଗଲେ ସମସ୍ତେ ମରିବା ।
ମତ୍ତଗର୍ବେ ଦେବୀଙ୍କି ଯେ କରିବ କଟାଳ
ସବୁଙ୍କରି ଏହିଠାରେ ପୂରିଯିବ କାଳ ।
କଂସ ବୋଲେ କେଶୀ ଯେବେ ଏକଥା ପ୍ରମାଣ
ଆପଣେ ଯାଇ ମୋ ସୈନ୍ୟ ବାହୁଡ଼ାଇ ଆଣ ।
ଦେବୀଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଆମ୍ଭର କିସ ଅବା ଦ୍ୱନ୍ଦ
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଯଶ ନାଶି ବୋଲାଇବି ମନ୍ଦ ।
ଏତେ ବୋଲି କଂସ ରାଜା ସୈନ୍ୟ ବାହୁଡ଼ାଇ
ସେ ପର୍ବତ ଛାଡ଼ି ଗଲା ଗହଣ ଲଗାଇ ।
ମନ୍ଦର ପର୍ବତ ତଳେ ମିଳିଲେ ଯାଇଣ
ବିହରନ୍ତି କୁତୂହଳେ ତହିଁ ସେନାଗଣ ।
ସେ ପର୍ବତ ତରୁଙ୍କର ତଳେ ଲୋଟି ଡାଳ
ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି ରେଖ ରେଖ ଦିଶଇ ଗହଳ ।
ଅପ୍ରମିତ ବୃକ୍ଷଶୋଭା ଅତି ମନୋହର
ନ ପଡ଼ଇ ସୂର୍ଯ୍ୟତେଜ ଦିବସେ ଅନ୍ଧାର ।
ଜମ୍ବିଳ କଦଳୀ ଆମ୍ବ ଗୁଆ ନଟିକାଳ
ବୀଜପୁର କରମଙ୍ଗା ଲେମ୍ବୁ ବୃନ୍ଦାହୋଳ ।
କଞ୍ଚନ ଭାଲିଆ କେନ୍ଦୁ ତାଳ ଦେବତାରୁ
ପୁନ୍ନାଗ ପାଟେଳୀ ଅଁଳା ଶାଳ ନାମେ ତରୁ ।
ଚନ୍ଦନ ତମାଳ ନୀପ ଲବଙ୍ଗ ଅଗର
ଅଶୋକ ଚମ୍ପକ ମଲ୍ଲୀ ମାଳତୀ ଆବର ।
ଜାଈ ଯୂଈ ଛୁରୀଅନା କେତକୀ ତରାଟ
ହରିଡ଼ା ବାହାଡ଼ା ନିମ୍ବ ପାଳଧୂଆ ବଟ ।
ପରସ ଧାତୁକୀ ଆଦି ଯେତେ ବୃକ୍ଷ ତହିଁ
ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ତାହା କେ ପାରିବ କହି ।
ଫଳପୁଷ୍ପେ ମନୋହର ଦିଶି ସେ ବନ
ଧୀରଧୀର ହୋଇ ବହେ ଦକ୍ଷିଣ ପବନ ।
ପ୍ରିୟମତୀ ଭାନୁମତୀ ନାମେ ବେନି ନଦୀ
ମେରୁ ମେଖଳାରୁ ବହି ଆସୁଛନ୍ତି ଭେଦି ।
ଅମୃତ ସମାନେ ସ୍ୱାଦୁ ଅଟଇ ସେ ଜଳ
ମୁନିମନଠାରୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୀତଳ ।
ରହିଲେ ସେ ନଦୀକୂଳେ କଂସାସୁର ଥାଟ
ମର୍ତ୍ତରୁ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ତହିଁ ଫିଟିଅଛି ବାଟ ।
ଥାଟ ଘେନି କଂସାସୁର ଫେରିବାର ଶୁଣି
ଭୟ ପାଇ ରାଜାମାନେ ଭେଟି ଦେଲେ ଆଣି ।
ଅସଂଖ୍ୟ ସମ୍ପଦ କଂସ ଅରଜିଲା ବଳେ
ନାହିଁ କେ ନୋହିବ ଆଉ ଏ ମହୀମଣ୍ଡଳେ ।
ରଥ ଗଜ ସହିତରେ ଚତୁରଙ୍ଗ ଘେନି
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ଚଳେ ଉଗ୍ରସେନି ।
ଉତ୍ତର ଦକ୍ଷିଣ ପୃର୍ବ ପଶ୍ଚିମ ଏ ରୀତି
ମେରୁ ଚାରି ପାରୁଶରେ ଚାରିଦିଗ ପୃଥ୍ୱୀ ।
ଅଗ୍ନିକୋଣ ନଇର୍ଋତ ବାୟବ୍ୟ ଈଶାନ
ଏହିପରି ସୁମେରୁର ଅଛି ଯେତେ ସ୍ଥାନ ।
ମେରୁ ଚାରି ପାରୁଶରେ ଚାରିକୋଶ ଭାଗେ
ସ୍ଫଟିକ ପର୍ବତ ଲକ୍ଷେ ରହିଅଛି ଆଗେ ।
କୈଳାସ ପର୍ବତ ଅଛି ସୁମେରୁ ଦକ୍ଷିଣେ
ବିନ୍ଧ୍ୟ ହିମବନ୍ତ ଦୁହେଁ ଛନ୍ତି ବାୟକୋଣେ ।
ଚାରିଭାଗ ହୋଇ ଚାରି ଦିଗକୁ ଆବୋରି
ଅଷ୍ଟଦିଗେ ଅଷ୍ଟ ଗିରି ରହିଛନ୍ତି ଘେରି ।
ଶୁକମୁନି ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଶୁଣ ମହାରଥା
କହନ୍ତେ ନ ସରେ ମେରୁ ପର୍ବତର କଥା ।
ଠିକ ଠିକ କରି ତୋତେ କହିଲୁ କିଞ୍ଚିତେ
ପଞ୍ଚ ମନ ଥୟ କରି ରଖିଥାଅ ଚିତ୍ତେ ।
ଏଥୁଅନନ୍ତରେ ପୁଣି କଂସର ସଇନୀ
ତର୍ଜ୍ଜନ୍ତି ଗର୍ଜ୍ଜନ୍ତି କରେ ନାନା ଅସ୍ତ୍ର ଘେନି ।
ମକରନ୍ଦ ନାମ ବନେ ରଜନୀ ବଞ୍ଚିଲେ
ପୂର୍ବମୁଖ ହୋଇ ତହୁଁ ପ୍ରଭାତେ ଚଳିଲେ ।
ଟମକ ନିଶାଣ ଭେରି ବୀରତୂର ବାଜେ
ସେନା ସେନାପତି ଘେନି କଂସ କଲା ବିଜେ ।
ବନ ଗିରି ପଥ ମାଡ଼ି ଚଳେ ସମଦଣ୍ଡ
ପଦାଘାତେ ରେଣୁ ଉଡ଼ି ନ ଦିଶେ ମାର୍ତ୍ତଣ୍ଡ ।
କରେ ଶସ୍ତ୍ରମାନ ଧରି ଝମକାନ୍ତି ବେଗେ
ଏକକୁ ଆରେକ ପଛ କରି ଯାଏ ଆଗେ ।
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ଅଶ୍ୱର ଚହଳ
ଦିନୁଦିନ କଂସ ସୈନ୍ୟ ହୋଇଲା ପ୍ରବଳ ।
ଯେବଣ ଠାବରେ କଂସାସୁର ମିଳେ ଯାଇ
ସେ ଦେଶର ସୈନ୍ୟ ତାର ପଛରେ ଗୋଡ଼ାଇ ।
ସିଂହନାଦ କରି ସର୍ବେ ବୀରତୂର ବାଇ ।
ସମଦଣ୍ଡ ବାହି ସୈନ୍ୟ ନିଅନ୍ତି ଚଳାଇ ।
ଏସନ ସମୟେ ବଜ୍ରକବଚର ବାଳ
ନିବାତକବଚ ବୋଲି ତେଜେ ଅନର୍ଗଳ ।
ମୃଗୟାର ବିନୋଦେ ସେ ଆସିଥିଲା ଯୋଗେ
କଂସାସୁର ଥାଟ ଯାଇ ଦେଖିଲା ଯେ ଆଗେ ।
ବୀରତୂର ବାଜାବାଜେ ଶବଦ ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ବାଜନ୍ତେ କମ୍ପେ ମେଦିନୀଯାକ ନବଖଣ୍ଡ ।
ଦେବଗଣ ସହିତରେ କଂସ ସର୍ବଜୟୀ
ତେଣୁକରି କାହାରିକି ତାର ଭୟ ନାହିଁ ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଶକତା ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଅଟଇ ପ୍ରବଳ
ନିବାତକବଚ ଶୁଣି ଏସନ ଚହଳ ।
ବୀରତୂର ନାଦ ଶୁଣି ଧାଏଁ କୋପମୁଖେ
ବଜ୍ରଗଦା ମୃଦୁଗର ଜାକିଅଛି କାଖେ ।
ପର୍ବତ ଉପରେ ଚଢ଼ି ଦୂରେ ଦେଇ ଦୃଷ୍ଟି
ଦେଖିଲା ଅସଂଖ୍ୟ ସେନା ଆସୁଛନ୍ତି ଘୋଟି ।
ତିଳେ ଛିଦ୍ର ନ ଦିଶଇ ନିଘଞ୍ଚଳ ବାଟ
ଶତେ ଯୂଣ ପଥ ମାଡ଼ି ଚଳୁଅଛି ଥାଟ ।
କୃତାନ୍ତ ଦିଶଇ ଯେହ୍ନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ କରାଳ
ତେସନ ଦିଶନ୍ତି ଆଗେ ରହି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ।
ନିର୍ଧୂମ ଅନଳ ଜିଣି ବିରାଜଇ ଜ୍ୟୋତି
ବୀରବେଶ ହୋଇ ଉଗ୍ରମୂର୍ତ୍ତି ଧରିଛନ୍ତି ।
ନିବାତକବଚ ଯହୁଁ ଏମନ୍ତ ଦେଖିଲା
ଆପଣା ମନରେ ବୀର ଆପେ ବିଚାରିଲା ।
କେବଣ ନୃପତି ସଙ୍ଗେ ଚତୁରଙ୍ଗ ସାଜି
ସଂଗ୍ରାମ କରିବା ପାଇଁ ଆସେ ଗଳଗାଜି ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଯମ କୁବେର ମୁଁ ଜିଣିଅଛି ବଳେ
ମୋ ତୁଲେ ସମାନ କେବା ଅଛି ରବିତଳେ ।
ମନକଲେ ତ୍ରିଭୁବନ ଜିଣିପାରେ ଏକା
ମାନବ ହୋଇ କେ ମୋତେ ନ କରିବା ଶଙ୍କା ।
ନିଶ୍ଚୟେ ଜାଣିଲି ଏହୁ ଯିବ ଯମପୁର
ଶୋଇଲା ସିଂହର ମୁଖେ ପୂରାଇଲା କର ।
କହୁ କହୁ ଆସି ସୈନ୍ୟ ଆଗରେ ମିଳିଲା
ଦେଖି ଦୈତ୍ୟବୀର କୋପେ ଦ୍ୱିଗୁଣ ଚଳିଲା ।
ଅଙ୍କୁଶ ବାଜିଲେ ଯେହ୍ନେ ଚଳେ ମତ୍ତହସ୍ତୀ
ଗରଜନ କରି ତେହ୍ନେ ଉଠିଲାକ ଧାତି ।
ରଟମଟ କଟକଟ ଦାନ୍ତ ପାଟି ଚାପି
ପର୍ବତ ସମାନେ ବଢ଼ି ଗଲା କାମରୂପୀ ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମୂରତି ତାର ଦିଶେ ଭୟଙ୍କର
ରହ ରହ ଡାକ ଦେଇ ଧାଇଁଲା ସତ୍ୱର ।
ହୁଁକାର ଶବଦ କରି ଧାମଇଁ ଦଇତ
ଆକାଶରୁ ଖସି କିବା ପଡ଼ିଲା ପର୍ବତ ।
ପାଦଘାତେ କମ୍ପଇ ଯେ ଦେବୀ ମହୀସ୍ଥଳୀ
ସୈନ୍ୟ ଓଗାଳି ଗର୍ଜ୍ଜଇ କୋପେ ମହାବଳୀ ।
ବନ୍ଧ ଭାଙ୍ଗିଲେ ଯେସନେ ସୁଅ ବଢ଼ି ପାଣି
ସେହିପରି ଧାଇଁଲା ସେ ଦୈତ୍ୟକୁଳ ମଣି ।
ବ୍ୟାଘ୍ର ଦେଖି ଛେଳିପଲ ଯେସନେ କାତର
ଚଳି ନ ପାରି ରହନ୍ତି ହୋଇ ପଛପର ।
ସେତୁବନ୍ଧ ପ୍ରମାଣେ ସେ ଓଗାଳିଛି ପଥ
ବାଟ ନ ପାଇ ସଇନି ଭୟରେ ନିସତ ।
କୋପାନଳ ହୋଇ ଉଗ୍ରସେନର ନନ୍ଦନ
କେଶୀକି ଚାହିଁ ବୋଲଇ ଏସନ ବଚନ ।
ଆଗୁଆଣି ଦଣ୍ଡ ମୋର ନ ଚଳେ କିପାଇଁ
କେବଣ ବୀର ଆସିଣ ବାଟ ଓଗାଳଇ ।
କେଶୀ ଜଣାଇଲା ଆଗେ କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି
ବୀରେକ ଓଗାଳି ସୈନ୍ୟ ନ ଦିଅଇ ଛାଡ଼ି ।
ହିରଣ୍ୟକବଚ ବୋଲି ଏକଇ ଦଇତ
ନିବାତ କବଚ ବୋଲି ଏ ତାହାର ସୁତ ।
ଶୂରବର ଶକତା ସେ ରଣେ ରଣରଙ୍କା
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶଙ୍କରଙ୍କୁ ନ କରଇ ଶଙ୍କା ।
ତିନିପୁର ମଧ୍ୟେ ତାକୁ ଜିଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ
ମୃଗୟା ବିନୋଦେ ଆସିଥିଲା ଏକାହୋଇ ।
ଅସୁର କାମରୂପୀ ସେ ଜାଣେ ନାନା ମାୟା
ମନ୍ଦର ଗିରି ପ୍ରମାଣେ ବଢ଼ାଇଛି କାୟା ।
ସେହି ବୀରଗୋଟା ଆସି ଓଗାଳିଛି ଆଗେ
ମାନବ ଥାଟ ଦେଖିଣ ଧାମଇଁ ସେ ବେଗେ ।
କେଶୀର ବଚନେ କଂସ କହେ ଶିର ଝୁଣି
ଉପହାସ କଥା ମୋତେ କହୁଛୁ ନ ଜାଣି ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଶକତା ତୁହି ଅଟୁ ମହାବଳ
ଏକା ଜଣକୁ ଦେଖିଣ ହେଉଛୁ ବିକଳ ।
ତୁମ୍ଭର ବଳ ପ୍ରାକ୍ରମ ତୁମ୍ଭେ ଭଲେ ଜାଣ
ତୁମ୍ଭର ତୁଣ୍ଡେ କିପାଇଁ ଏସନ ବଖାଣ ।
କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ତୁମ୍ଭେ କରିପାର ଜୟ
ତୁମ୍ଭଭଳି ଲୋକ ତାକୁ କରୁଅଛ ଭୟ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କି ଜିଣିପାରେ ଜଣେ ମାତ୍ର ସେହି
ମୋହର ମନକୁ ଏହା ପ୍ରତେ ଯାଉନାହିଁ ।
ସୂଚୀମୁନେ କେହୁ ଅବା ପର୍ବତ ଟାଳିବ
ହସ୍ତେ କେ ଅବା ସମୁଦ୍ରେ ଡିଙ୍ଗର ବାହିବ ।
ସୂର୍ଯ୍ୟର କିରଣ କେହୁ ଉହାଡ଼ିବ ହସ୍ତେ
ବସୁନ୍ଧରା ଛାଡ଼ିଲେ କି ବହିବ କେ ମାଥେ ।
ଏକା ଜଣକେ ଜିଣିବା କେହୁ ଏହି ବଳ
ଏକ ଜଣ ଦେଖି ତୁମ୍ଭେ ହୋଇଲ ନର୍ବଳ ।
ଆହେ ବୀର କେଶୀ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ମୋର ବାଣୀ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ଯୁଦ୍ଧ କର ପୁଣି ।
ସେ ମୋର ଶତ୍ରୁ ଓଗାଳ ଯାଇ ତାକୁ ଆଗେ
ଜୀବନ୍ତା ଧରି ତାହାକୁ ଘେନିଆସ ବେଗେ ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ତାକୁ ଦେଲା କଂସାସୁର
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଘେନି କେଶୀ ଧାଏଁ ଆଗୁସାର ।
ପଛରେ ଗୋଡ଼ାଇଛନ୍ତି ସକଳ ସଇନ
ଧାମନ୍ତି ଗର୍ଜନ କରି ସେନାପତିମାନ ।
ମାର ମାର ଧର ଧର ଡାକି ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ
ଧାମନ୍ତି ସେ ଏକମୁଖ ହୋଇ କୋପଭରେ ।
କରେ ଶସ୍ତ୍ର ଘେନି ବୀରେ ଏକମୁଖ ହୋଇ
ଗଦା କୁନ୍ତ ମୁଦୁଗର ମାରନ୍ତି ତୁହାଇ ।
ଛେଲ ଚକ୍ର କାତି ଶକ୍ତି ସାବେଳି ପରିଘ
ରାକ୍ଷସକୁ ମାରନ୍ତି ସେ ବେଢ଼ି ବେଗ ବେଗ ।
ଏକା ନିବାତକବଚ ରହିଅଛି ଆଗେ
ସକଳେ ଶସ୍ତ୍ର ଧରିଣ ମାରୁଛନ୍ତି ରାଗେ ।
କେହି ଶସ୍ତ୍ର ଛାଡ଼ି କେହି ମାରେ ବଜ୍ର ମୁଷ୍ଟି
ଦାନବ ଶରୀରେ ବାଜି ଅଗ୍ନି ଜଳି ଉଠି ।
ଅନେକ ରାଜାଙ୍କ ସୈନ୍ୟ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ
ପର୍ବତ ଉପରୁ ପଡ଼େ ଯେହ୍ନେ ଜଳଧାର ।
ତେସନ ସଂଜାତ ଶସ୍ତ୍ର ମାରିବାରୁ ବେଢ଼ି
ନିବାତକବଚ ଏକା ଯୁଝେ ଆଗବଢ଼ି ।
ତା ଶରୀରେ ବାଣମାନ ପଡ଼ି ଝମକନ୍ତି
କୋପଭର ହୋଇ ଧାଇଁ ଯାଇ ମହାରଥୀ ।
ବଜ୍ରହୁଁ ଆଣ୍ଟ ଅଟଇ ଅସୁରର ଦେହୀ
ମୁନ ମୋଡ଼ି ହୋଇ ଶସ୍ତ୍ର ଭୂମିରେ ପଡ଼ଇ ।
ରଥୀ ମହାରଥୀ ଯୋଦ୍ଧା ଅନେକ ଯେ ଥିଲେ
କେହି କେହି ଶରମାନ ଯୋଟି ପ୍ରହାରିଲେ ।
କୌଣସି ପ୍ରକାରେ କରି ନ ପାରିଲେ ଜୟ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଦେଖି ତାକୁ କଲେ ମହାଭୟ ।
ମନେ ବିଚାରନ୍ତି ଏଥେ କରିବା କି ବୁଦ୍ଧି
ଦୁର୍ବାର ଦାନବ ଏହୁ ରଣେ ନୋହେ ସାଧି ।
ୟାକୁ ନ ଜିଣିଲେ ଲୋକେ ପାଇବା ନ ଲାଜ
ପାଇ ଅପକୀର୍ତ୍ତି ନାଶ ଯିବ ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ।
କଂସରାଜା ମୁଖ ଆମ୍ଭେ ଚାହିଁବା କେମନ୍ତେ
ଧିକ ଧିକ ଶବଦ ତ ଶୁଭିବ ଜଗତେ ।
କେଶୀ ବୋଲେ ଆସ ଭାଇ ଘଡ଼ିଏ ଲାଗିବା
ଶକଟାସୁର ବୋଇଲା ସମର ଭାଙ୍ଗିବା ।
ଯାମଳା ବୋଇଲା ତୁମ୍ଭେ ନ ଜାଣ ହୋ କିଛି
ନ ପାରିଲେ ଭାଙ୍ଗି ଯିବା କିସ ଭୟ ଅଛି ।
ଜୟ ଅପଜୟ ବେନି କ୍ଷତ୍ରିଙ୍କର କଥା
ଏଥକୁ କିପାଇଁ ମନେ ଭାଳୁଅଛ ବୃଥା ।
ଅନୁକ୍ଷଣେ ପ୍ରଣୀଙ୍କି କି ମିଳୁଥାଇ ଯଶ
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ପଦ ଗଲା କରିବେ ସେ କିସ ।
ଯେବଣ କାଳରେ ବ୍ରହ୍ମା ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇଲା
ଲାଭ ପାଖେ ହାନି ପାଖେ ନେଇଣ ଥୋଇଲା ।
ରାତ୍ରେକ ହୋଇଲେ ପୁଣି ହୁଏ ଦିବସେକ
ବିବେକ ଥିବା ଲୋକର ଆସେ ଅବିବେକ ।
ସ୍ତିରୀ ଏକ ହୋଇଲେ ଯେ ପୁରୁଷେ ହୁଅଇ
ଏସନ ପ୍ରକାରେ ବିହି ଲିହି ଯେ ଅଛଇ ।
ପୁଣ୍ୟ ଏକ ହୋଇଲେ ଯେ ପାପେକ ହୁଅଇ
ଆପଣାର ସତ୍ୟ ଥିଲେ ଧର୍ମ ଉପୁଜଇ ।
ସଂସାର ସାଗର ଗୋଟା ଅଟଇ ଅନିତ୍ୟ
ବଢ଼ଇ ଛିଡ଼ଇ ପୁଣି ଚନ୍ଦ୍ର ଜ୍ୟୋତିବତ ।
କ୍ଷତ୍ରିମାନଙ୍କର ଜାଣ ଏସନକ ଭାବ
ହାରିବା ଜିଣିବା ଦୁଇ କ୍ଷତ୍ରିର ସ୍ୱଭାବ ।
ଦ୍ୟୁତ ଯୁଦ୍ଧ କଳି ଦ୍ୱନ୍ଦ ଆଦି ଷଡ଼ ପୀଢ଼
ପଶାପାଲି ଚଉସାର କାଠି ବାକ୍ୟ ଦୃଢ଼ ।
ଏତେକ କଥାରେ ଲୋକ ପୀଢ଼ ବସାଇଲେ
ଅବଶ୍ୟ ଜଣେ ଏଥିରେ ହାରିବ ନ ଭଲେ ।
ଏଥକୁ ଯେ ମାନ କଲେ ଧର୍ମ ହୋଏ ନାଶ
ପାରି ବା ନ ପାରି ଥରେ ଲାଗିବା ହୋ ଆସ ।
ଏତେ ବୋଲି ଆଠେ ଗଲେ ବାହାନାଦ କରି
ଦାନବ ଦେହେ ପିଟିଲେ ଗଦା କରେ ଧରି ।
ଯେସନେ ପକ୍ଷୀ ଉଡ଼ନ୍ତି ଗଗନର ମାର୍ଗେ
ଆଣ୍ଟେ ସେ ଗଦା ପିଟିଲେ ପବନହୁଁ ବେଗେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କର ରୂପ ଦେଖି ଅସମ୍ଭବ
ନାସିକାରେ ହସ୍ତ ଦେଇ ହସିଲା ଦାନବ ।
ଏମନ୍ତ ଜନ୍ତୁ ଉପୁଜି ରହଥିଲି କାହିଁ
ଜନ୍ମହୁଁ ଏମନ୍ତ ରୂପ ମୋର ଦେଖାନାହିଁ ।
ସଂଗ୍ରାମ କରିବା ପାଇଁ ହୁଅ ସମସରି
କିସ ଜୀବନ ତୁମ୍ଭର ଆଜ ନେବି ଧରି ।
ଏତେ ବୋଲି ସେ ଦନାବ ଦ୍ରହସିତ ହେଲା
ବାମକରେ ଆକର୍ଷି ସେ ଆଠଙ୍କୁ ଧଇଲା ।
କଇବର୍ତ୍ତ ଯେସନେକ ଗୁନ୍ଥେ ମୀନଲେନ୍ତା
କେଶକୁ କେଶ ଧରିଣ ଛନ୍ଦେ ବଳବନ୍ତା ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଘେନିଣ ଯାଏ ଧୀରେ ଧୀରେ
ଦେଖିଣ ସକଳ ସୈନ୍ୟ ରହିଲେ କାତରେ ।
ବସୁଦେବ ଅନାଧୃଷ୍ଟ ସାତ୍ୟକି ଉଦ୍ଧବ
ଅକ୍ରୂର ଶକ୍ରାଜିତ ଏ ଯେତେକ ଯାଦବ ।
ସବୁ ରାଜାଙ୍କର ଥିଲେ ଯେତେକ ସଇନ୍ୟ
ସେମାନଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ଘେନି କରନ୍ତି ସଂଗ୍ରାମ ।
ଜୀବନ ନିଆଶାରେ ସେ ବହୁତ ଯୁଝିଲେ
ଶସ୍ତ୍ର ନ କାଟିବା ଦେଖି ଅପସରି ଗଲେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ କେଶ ଧରି ନିବାତକବଚ
ଅବହେଳେ ଚଳେ ଦେହ ଦିଶଇ ସୁସଞ୍ଚ ।
ବଜ୍ରରେ ଯେହ୍ନେ ପର୍ବତମାଳ ଯାନ୍ତି ଛିଡ଼ି
ଡରେ ସକଳ ସଇନି ପଳାଇଲେ ଛାଡ଼ି ।
ଛାମୁରେ ତାହାର କେହି ରହନ୍ତା ଯେ ନାହିଁ
କାଳଦେବତା ପରାୟେ ଆସୁଅଛି ଧାଇଁ ।
କଂସ ଛାମୁରେ ସାତ୍ୟକି ଯାଇଁ ଜଣାଇଲା
କର ଦୁଇକି ଯୋଡ଼ିଣ ବିନୟେ କହିଲା ।
ନିବାତକବଚ ନେଲା ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ଧରି
ଥାଟଯାକ ଭାଙ୍ଗି ଡରେ ଗଲେ ଅପସରି ।
ଯେସନେକ କଇବର୍ତ୍ତ ଗୁନ୍ଥେ ମୀନମାଳ
ତେସନ ପ୍ରକାରେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କର ବାଳ ।
ଧରି ମେରୁ ପ୍ରାୟେ ଦୈତ୍ୟ ଯାଉଅଛି ମାଡ଼ି
ସମସ୍ତେ ପଳାଇଗଲେ ଶସ୍ତ୍ରମାନ ଛାଡ଼ି ।
କେବଣ ବିଚାର ଦେବ କରିବା ଏଥିକି
ଏତେକ ବୋଲି ମଉନ ହୋଇଲେ ସାତ୍ୟକି ।
ଏସନ ଶୁଣିଣ କୋପେ କଂସାସୁର ରାୟେ
ପବନରେ ରମ୍ଭା ପ୍ରାୟ କମ୍ପଇ ତା କାୟେ ।
ଧାମଇ ଅଧରେ ଦନ୍ତ ଚାପି ରୋଷଭରେ
ମତ୍ତବ୍ୟାଘ୍ର ଧାମଇଁ କି ଛାଗଳ ପଲରେ ।
ସାରଥିକି ଚାହିଁଲା ସେ କଂସାସୁର ବୀର
ଦୈତ୍ୟ ଛାମକୁରେ ମୋର ବାହ ରହୁବର ।
ଦେଖିବା ନା ସେହି କେଡ଼େ ଅଟେ ବଳୟାର
ସଂଗ୍ରାମ ହୋଇବ ଆଜି ତାହାର ମୋହର ।
ଯେବଣହିଁ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମୋର ପ୍ରାଣସଖା
କେ ତାଙ୍କୁ ଧରି ନେଉଛି ମୋତେ ତାକୁ ଦେଖା ।
ସେମାନେ ମୋର ଜୀବନ୍ତା ବନ୍ଦୀ ହେଲେ ଆଜ
ତାଙ୍କ ଅଭାବେ ମୋର ଏ ଜୀବନେ କି କାର୍ଯ୍ୟ ।
କେ ତାଙ୍କୁ ଧରି ଆଜରେ ବନ୍ଦିକଲା ପୁଣି
ତାକୁ ନେଇ ମୋତେ ବେଗେ ଭେଟା ଏହିକ୍ଷଣି ।
ଶୁଣି ସାରଥି ବାହିଲା ରଥଗୋଟା ବେଗେ
ନେଇ ଭେଟାଏ ନିବାତକବଚର ଆଗେ ।
ବେନି ବୀର ଏକ ମୁଖେ ହୋଇଲେକ ଭେଟ
କେତୁ ମଙ୍ଗଳ ଯେସନେ ମେରୁର ନିକଟ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା କଂସରାଜା ଦେଖି
ସହସ୍ରେ ବାଣ ମାଇଲା ଉପ୍ରୋଧ ଉପେକ୍ଷି ।
କଙ୍କପକ୍ଷମୁନା ବାଶ କଂସ ହସ୍ତେ ଘେନି
ମନ୍ତ୍ର ପଢ଼ିଣ ସନ୍ଧାନ କଲା ଉଗ୍ରସେନି ।
ପୁଣି କୋଟିଏ ନାରାଚ ଗୁଣରେ ବସାଇ
ଦାନବର ଉପରକୁ ବିନ୍ଧିଲା ନିଠାଇ ।
ଦେବଶର ମାଇଲା ସେ ଘେନି ଅତି ବେଗେ
ମାଇଲା ସେ ବାଣ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କର ରାଗେ ।
ପେଷଇ ଅନିବାରଣ ଶର କଂସାସୁର
ଦକ୍ଷିଣ ଭୁଜେ ଧରେ ତା ଆଗସରି ବୀର ।
ଦିରାଣ୍ଡି ଭୁଜେ ଧରିଣ ମସିଗୁଣ୍ଡା କରି
ପାଟି ବିସ୍ତାରି ଗର୍ଭକୁ ଦେଲା ଦୈତ୍ୟ ଭରି ।
ତାହା ଦେଖି କଂସ କୋପେ ଅନ୍ତରାଳ ହୋଇ
ବାବଲ ଶତେକ ଶର ଗୁଣରେ ବସାଇ ।
ମନ୍ତ୍ରୀ ନାରାଚ ପେଷିଲା ଗଲା ଶୂନ୍ୟପଥେ
ପଡ଼ିଲାକ ବାଣ ଯାଇଁ ଦୈତ୍ୟ ବାମହସ୍ତେ ।
ବାମଅଙ୍ଗେ ଯହୁଁ ସେହି ନାରାଚ ବାଜିଲା
ବ୍ୟଥା ପାଇ ଦୈତ୍ୟ ଅଷ୍ଚମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିଲା ।
ବନ୍ଦିରୁ ମୁକତ ଯହୁଁ ହେଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ
ଗତଆତ୍ମା ପାଇଣ ସେ ଚାହିଁ ବଲବଲ ।
ତହୁଁ ଯାଇ ମିଳିଲେ ସେ କଂସର ଆଗରେ
ଧାଇଁଲେକ ଏକମେଳେ ହୋଇ ରୋଷଭରେ ।
ଏସନ ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖିଣ ସୈନ୍ୟ ଗଲେ ଧାଇଁ
ଛେଲ ଚକ୍ର ଗଦା କୁନ୍ତ ପ୍ରହାରିଲେ ନେଇ ।
ଯେବଣ କଂସକୁ ଭୟ ପାଇ ସ୍ୱର୍ଗବାସୀ
ପୂର୍ବ କାଳନେମି ଜନ୍ମ ହୋଇଅଛି ଆସି ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ସେ ନିବାତକବଚ ଧଇଲେ
କଠୋର ମାଡ଼ ତାହାକୁ ଅନେକ ମାଇଲେ ।
ବୁକୁ ବିଦାରିଣ କଟୀ ବିସ୍ତାରିଣ ଧରି
କେଶ ଧରି ପକାଇଲେ ତଳେ ଝିଙ୍କିକରି ।
କେଶକୁ ଧରିଣ କେହୁ ଓଟାରି ମାଇଲେ
ତଳେ ପକାଇଣ କେହୁ ମାଡ଼ିଣ ବସିଲେ ।
କେହୁ କନ୍ଧେ କେହୁ ମୁଣ୍ଡେ ବସିଲେକ ଯାଇ
ବୁକୁ ବିଦାରି ପାଟିରେ ହସ୍ତକୁ ପୂରାଇ ।
କେହୁ ବିଦାରି ପକାନ୍ତି ଦାନବର ପିଣ୍ଡ
ସାତ ପାଞ୍ଚ ଘୋଷାରନ୍ତି ଧରି ପିଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
ସକଳ ଯାଦବ ଶସ୍ତ୍ର ଧରିଣ ମାରନ୍ତି
କେ କୁନ୍ତ ଶାବେଳି କେହି ଖଡ଼୍ଗ ପ୍ରହାରନ୍ତି ।
ମୁଖ ମାଡ଼ି ପଡ଼ିଲା ସେ ଅସାଷ୍ଟମ ହୋଇ
ହିଙ୍ଗୁଳ ପର୍ବତ ଜାଣି ଶରୀର ଦିଶଇ ।
ପର୍ବତରୁ ଜଳ ଗଡ଼େ ବରଷିଲେ ଘନ
ଗିରିଶୃଙ୍ଗ ଫୁଟି ଯେହ୍ନେ ରୁଧିର ତେସନ ।
ମୂର୍ଚ୍ଛାଗତ ହୋଇ ବୀର ପଡ଼ିଲା ଭୂମିରେ
କେବଳ ନିଃଶ୍ୱାସମାନ ବହେ ନାସିକାରେ ।
ଅସମ୍ଭବ ସମର ତ କଲା ମହାବୀର
ସକଳ ସୈନ୍ୟ ବେଡ଼ିଲେ ମାଇଲେ ଅପାର ।
ନିବାତକବଚ ଯହୁଁ ଅସାଷ୍ଟମ ହେଲା
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି କେଶୀ କଂସକୁ କହିଲା ।
ଟେକି ଧରିଣ ଏହାକୁ ନେଇଯିବା ଗଡ଼େ
କଂସ ବୋଇଲା ଯେ ହେଉ ଧର ତାକୁ ଦୃଢ଼େ ।
କଂସର ବଚନେ କେଶୀ ଆଦି ଯେ ଧଇଲେ
ବାମକରେ ଧରି ଟେକି ନେଇ ବସାଇଲେ ।
କେଶୀ ବୋଇଲାରେ ତୋତେ ଠାକୁରଙ୍କ ଦୟା
ଦୁଷ୍କୃତ ଯିବ ତୁ ଦେଖ କଂସବୀର କାୟା ।
ଦୈତ୍ୟ ବୋଲେ ତୁମ୍ଭ ହସ୍ତେ ମାଡ଼ ଅଛି ଖାଇ
ଉଠି ବସିବାକୁ ମୋର ଶକ୍ତି ଆଉ ନାହିଁ ।
ଛଟପଟ ହେଉଛି ମୋ ଜ୍ଞାନ ନାହିଁ କିଛି
କେବଳ ନାସିକା ରନ୍ଧ୍ରେ ପବନ ଯାଉଛି ।
ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରି ମୋର ବିଦାରିଛ ଦେହୀ
ଆୟୁଷ ଥିବାରୁ ସିନା ଜୀବ ଅଛି ରହି ।
ଟେକି କରି ମଥା ମୋର ଚଳି ନ ପାରଇ
ନମସ୍କାର କରିବାକୁ ହସ୍ତ ନ ଚଳଇ ।
ତୁମ୍ଭ ଇଚ୍ଛା ସୁଖେ ଯାହା ତାହା ପାର କରି
ମରଣକୁ ତିଳେ ଡର ନାହିଁ ନା ମୋହରି ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ରୁଦ୍ର ଆଦି ଯେତେ ଦେବଗଣ
ଛପନ କୋଟି ଯେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଜନମାନ ।
ଦାନବ ରାକ୍ଷସ ଆଦି ଅସୁର ଯେତେକ
ଯୁଦ୍ଧେ ଜିଣିବାକୁ ନାହିଁ କାହାରି ଯେ ଶକ୍ୟ ।
କାହାର ହସ୍ତରେ ମୃତ୍ୟୁ ନାହିଁ ଯେ ମୋହର
ନାହାନ୍ତି ମୋ ଚତୁରଙ୍ଗବଳ ଯେ ସଙ୍ଗର ।
ଅସ୍ତ୍ର ଶସ୍ତ୍ର ନ ଥିବାରୁ ଯୁଦ୍ଧରେ ହାରିଲି
କଳପୀ ଯୋଦ୍ଧା ମୁଁ ଆଜି ବ୍ୟୁହରେ ପଡ଼ିଲି ।
ନିବାତକବଚ ବୋଲି ନ ଜାଣେ କେ ମୋତେ
ଯାର କାଳକେୟଗଣ ବିଦିତ ଜଗତେ ।
ସେ ବୀରକୁ ବୋଇଲୁ ତୁ ଏମନ୍ତ ବଚନ
ମୋ ଦୁଷ୍କୃତ ଯିବ କଲେ କଂସ ଦରଶନ ।
ଆବର କହିଲୁ ମୋତେ କର ତୁ ପ୍ରଣାମ
ଶୁଣିଲି ସିନା ମୋହର କର୍ମ ହେଲା ବାମ ।
କଂସରାଜ ଉଠି ତାର ଚରଣେ ଲୋଟିଲା
କଲ୍ୟାଣ କର ଭୋ ରାୟେ ମୁହିଁ ଅଟେ ପିଲା ।
ହାରିବା ଜିଣିବା ଜାଣ କ୍ଷତ୍ରିଙ୍କର ବୃତ୍ତି
ନିବାତକବଚ ଶୁଣି ହୋଇଲା ତୃପତି ।
ବୋଇଲା କଂସର ମୁଖ ଚାହିଁ କେଶୀ ବୀର
ମହାବଳୀ ବୀର ନାହିଁ ଏହା ପରକାର ।
ଭାଗ୍ୟବଳେ ଆମ୍ଭେ ସିନା ପାଇଲେକ ଜୟ
ତିନିପୁରେ ଏହିରାଜା ଅଟଇ ଅଜେୟ ।
ଶୁଣି କଂସରାଜା ବହୁ ପୂଜାବିଧି କଲା
ଅନେକ ପ୍ରବୋଧି ତାକୁ ବିନୟୀ ହୋଇଲା ।
ନିବାତକବଚ ତହୁଁ ଗଲା ତାର ପୁରେ
କଂସାସୁର ରାୟ ପୁଣି ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ।
ପୂର୍ବ ଅଭିମୁଖେ ତାର ଚଳାଇଲା ବଳ
ମିଳିଲେ ସେ ଲଘୁ ତୁଙ୍ଗ ପର୍ବତର ତଳ ।
ସେ ପର୍ବତ ତଳେ କଂସରାଜା ବଳ ଥାନ୍ତି
ଦେବ ମାନବ ଦାନବ ସକଳ ସାଧନ୍ତି ।
ଶତଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ତାକୁ ଜିଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ
ପର୍ବତ ଶୃଙ୍ଗରେ ଥିଲେ ଯେତେ ରାୟେ ତହିଁ ।
ଡରେ ପାଣିଦ୍ରବ୍ୟ ଦେଇ ସନ୍ଧି କଲେ ଆସି
ସନ୍ତୋଷ କଂସ ତାହାଙ୍କୁ ବଚନେ ଆଶ୍ୱାସି ।
ଅଦୃଷ୍ଟ ଅଶ୍ରୁତ କଂସ ଦିଗବିଜେ କଥା
କେହି ଜଣେ ତାର ଆଗେ ନୋହେ ସାମରଥା ।
ମାନବେ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ସେହି ଦେବେ ଅଗୋଚର
ଏହି କଥା କହିବାକୁ ଶକତି କାହାର ।
ଯେତେ ରାଜ୍ୟେ କଂସରାଜା ଦିଗବିଜେ କଲା
ଖାଲ ଖଣା ଠିକର ଯେ ସମତୁଲ ହେଲା ।
ଶାରଦା ଦେବୀ ଯେତେକ କହୁଛନ୍ତି ମୋତେ
ତଦନ୍ତ କରି କହିବି ମୁହିଁ ତାହା କେତେ ।
ଶାରଦା ମୁଖରୁ ଯେତେ ପ୍ରମାଣ ପାଇଲି
ଠିକ ଠିକ କରି ହରିବଂଶ ବଖାଣିଲି ।
ବୁଧ ଜନମାନଙ୍କର ଚରଣେ ମୋ ଆଶ
ବାଳକମତି ମୋହର ନ ଧରିବା ଦୋଷ ।
ବେଦବ୍ୟାସଙ୍କ ନନ୍ଦନ ଶୁକଦେବ ଯତି
ସେ ସିନା ଜାଣନ୍ତି ଏହି ହରିବଂଶ ରୀତି ।
ଅକଳିତ ହରିବଂଶ ପୁରାଣ ମହିମା
ତଦନ୍ତ କରି ଜାଣନ୍ତି ଏକା ବେଦବ୍ରହ୍ମା ।
ଏ କଥା ଜାଣି କହିବ କାହାର ସାହସ
ସମସ୍ତେ କରି ତାରିବ ହରିନାମ ଘୋଷ ।
କହନ୍ତି ଯେ ଇଦଂ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ ଶୁକ ଯତି
ଶୁଣ ସାବଧାନେ ହୋ ପଣ୍ଡୁ ପଣନାତି ।
ଦୁର୍ବାର ଦାନବ ସେହି କଂସ ମହାବୀର
ମଧୁକୈଟଭ ତାରକାସୁର ଆଦି ଥିଲେ
ତେଡ଼େ ତେଡ଼େ ରାଜାମାନେ ଦିଗବିଜେ କଲେ ।
ଏପରି ଜଣେ ତ କେହି ଅସାଧ୍ୟ ନ ଥିଲେ ।
କେତେକେତେ ରାଜା ଅବା ପୃଥ୍ୱୀରେ ନ ଥିଲେ ।
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ଜିଣି ମହାରଣେ
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳରେ ରାମ ନାହିଁ ଜଣେ ।
ଏଡ଼େ ଶକତା ନ ଥିଲେ କେହି ରବି ତଳେ
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ନ ଥିଲେ କେ ବଳେ ।
କାଳନେମି ଦୈତ୍ୟ ଅଛି କଂସ ରୂପ ବହି
ତାର ତୁଲେ ସଂଗ୍ରାମ କେ କରିବାକ ରହି ।
ଅଟନ୍ତି ଯେବଣ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ତାର ସଖା
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ହେଲେ ଜିଣି ପାରନ୍ତି ସେ ଏକା ।
ସକଳ ରାଜାଏ ଡରେ ଅଙ୍ଗବଳ ଘେନି
ଖଟିଲେକ ପରିଚାରପଣେ ଉଗ୍ରସେନି ।
ମହା ମହା ରାଜାମାନେ ଦଣ୍ଡଛତ୍ର ଧରି
ପ୍ରାଣଭୟେ ହୋଇଛନ୍ତି କଂସ ପଟୋଆରୀ ।
ମେରୁର ଉତ୍ତରେ ନୀଳ ନିର୍ମଳ ଯେ ଦ୍ୱୀପ
ବେନିଦ୍ୱୀପେ ଲକ୍ଷେ ରାଜା ଉଣୋଇଶ ଭୂପ ।
ସନ୍ଧାନ ଦେଇ କଂସକୁ କଲେ ସର୍ବେ ପୂଜା
କେହି ଯେ ତାହାରି ତୁଲେ ନ କଲେ ପରିଯା ।
ପ୍ଲକ୍ଷଦ୍ୱୀପେ କୁଶଦ୍ୱୀପ ମେରୁର ପଶ୍ଚିମେ
ଇକ୍ଷୁ ମଧୁ ସମୁଦ୍ର ଯେ ବେଢ଼ିଛି ସୁଷମେ ।
ବେନି ଦ୍ୱୀପେ ଅଠାଣୋଇ ଲକ୍ଷ ସସ୍ରରାଜା
ଅନେକ ସମ୍ପଦେ କଲେ କଂସକୁ ଯେ ପୂଜ୍ୟା ।
ମେରୁ ପୂର୍ବଭାଗରେ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପ ବିଶେଷ
କ୍ଷୀରନାମେ ସମୁଦ୍ର ଘୋଟିଛି ଚଉପାଶ ।
ଜମ୍ବୁଦ୍ୱୀପେ ଲକ୍ଷାଧିକ ରାଜା କରି ବାସ
ସର୍ବଦା ନତ ଥାନ୍ତି ସେ ରାଜା କଂସ ପାଶ ।
ଏ ବିଧି ଅନେକ ରାଜା ଘେନି ଚତୁରଙ୍ଗ
ପ୍ରାଣର ବିକଳେ ଆସି ଖଟନ୍ତି ତା ସଙ୍ଗ ।
ଉଦଣ୍ଡ ଲକ୍ଷେକ ପାଟଛତ୍ର ଯେ ବିମଳ
ବିଜୁଳିର ଜ୍ୟୋତି ଜାଣି ପତାକା ଚିରାଳ ।
ହାତୀ ରଥୀ ପଦାତିକ ବଳ ସଙ୍ଗେ ଘେନି
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରେ ରାଜା ଉଗ୍ରସେନି ।
ଢୋଲ ଦମା ବୀରତୂର ଟମକ ବାଜଇ
ଶରଦ କାଳରେ ଯେହ୍ନେ ମେଘ ଗରଜଇ ।
ପଉରୁଷେ କଂସ ଆସେ ସଇନି ଚଳାଇ
ଦେଖା ଦରଶନୀ ଧନ କହନ୍ତା ନ ଯାଇ ।
ଭଉରବୀ ତୁଙ୍ଗଭଦ୍ରା ବିଜେ ବେଲାବଳୀ
କପାଳୀ କାଳରାତ୍ରି ଯେ ଚିତ୍ରକୂଟ ସ୍ଥଳୀ ।
ନର୍ମଦା ବିଜୟା ସରସ୍ୱତୀ କୃଷ୍ଣବେଣୀ
ସଇନି ରହିଲେ ଯାଇ ଗୋଦାବରୀ ଜିଣି ।
ମରହଟ୍ଟ ମଣ୍ଡଳ ଯେ ତେଲଙ୍ଗ ସଂହଳ
ମାହେନ୍ଦ୍ର କାଞ୍ଚିନଗରୀ ଶିରୀଷ ନେପାଳ ।
ନୀଳ ଉଦଣ୍ଡ ଦୁର୍ଦ୍ଦଣ୍ଡ ନାମ ଯାର ଲଙ୍କା
ବଙ୍ଗଳା କଳିଙ୍ଗ ମାଳପୁର ରାଷ୍ଟ୍ର ଶାଖା ।
ଗଉଡ଼ ଖଞ୍ଜନ ଜ୍ୟୋତିପୁର ଯେ କାଉଁରୀ
ଚମ୍ପାକଢ଼ୀ ହୁଙ୍ଗୁଳାକ୍ଷୀ କାମାକ୍ଷା ନଗରୀ ।
ବିଜୟା ବିରେଖା ଦଣ୍ଡରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ରାଷ୍ଟ୍ର
କୁମୁଦ ଯେ କଉଶିକ କାଶୀପୁର ରାଷ୍ଟ୍ର ।
ପାହାଡ଼ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଗିରି ଭଦ୍ରସେନ ଘେନି
ରାଜାଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଅଛନ୍ତି ଅନେକ ସଇନି ।
ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥ ଯମପ୍ରସ୍ଥ ହସ୍ତିନା ବାରୁଣା
ଏମାନଙ୍କୁ ଘେନିକରି ଜୟନ୍ତି ପାଟଣା ।
ତ୍ରିବୀଜ ହେମକେଦାର ଅଯୋଧ୍ୟା ଯେ ଦେଶ
ମେଦନାପୁର ପାଟଳି ଅବନ୍ତୀ ବିଶେଷ ।
କନାଉଜ ଯୋଗସ୍ତମ୍ଭ ଖପର ଆଲମ୍ବ
ଅନାହତ ଅବନ୍ତୀ ଯେ ଲକ୍ଷଣା ଆରମ୍ଭ ।
ଏମନ୍ତ ଦେଶ ଯେ ଗ୍ରାମ ପୁର ଯେ ପାଟଣା
ତହିଁର ପାଖେ ଦିଶଇ ପୁର ସୂଚୀମୁନା ।
କର୍କୋଟକ କୁଟ ହାଟ ପାଟଣା ପ୍ରଜୟା
ବ୍ରହ୍ମାସଂଭୂତା କୋଠାରୀ ଦେବୀ ମହାମାୟା ।
ଏ ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଯେ ପ୍ରଜାମାନେ ଥିଲେ
ପ୍ରାଣ ବିକଳେ ସମସ୍ତେ ଆସି ସେବାକଲେ ।
ଅତି ହର୍ଷେ କଂସ ସମଦଣ୍ଡ ଚଳାଇଲା
ଗିରି କନ୍ଦର ପର୍ବତ ଜିଣି କରିଗଲା ।
କୁନ୍ତଳା ନଦୀ ସୁରେଖା ନଦୀ ପାର ହୋଇ
ଆପଣା ରାଜ୍ୟେ ପ୍ରବେଶ ହେଲେ ସର୍ବେ ଯାଇ ।
କୀର୍ତ୍ତି ଭୂଷଣ ବୋଲି ତହିଁର ମହାରାୟେ
ସେ ଆସି କଂସର ପାଦେ ଗଡ଼ଘାଲି ଶୁଏ ।
ଶତେକ ଯୋଜନ ମାଡ଼ି ଚଳାଇଛି ବଳ
ପାଦଭରେ ହେଉଅଛି ମହୀ ଟଳଟଳ ।
କଂସ ପାଦଭରା ପୃଥ୍ୱୀ ନ ପାରଇ ସହି
ଦିନକୁ ଦିନ ଯେ କ୍ଷୀଣ ବସୁମତୀ ଦେହୀ ।
ବିକଳେ ରୋଦନ କରେ ଦେବୀ ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ
ମୁଖରୁ ରୁଧିର ତାର ବହେ ନିରନ୍ତରେ ।
ବେନି ନୟନରୁ ବହିପଡ଼େ ଅଶ୍ରୁଜଳ
ଶିରକମଳ ପୋତିଣ ହୁଅଇ ବିକଳ ।
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ବୋଲଇ ରଖ ନାରାୟଣ
ସେ ଦେବୀ ଅଭୟପାଦେ ପଶଇ ଶରଣ ।
ବଦନ୍ତି ଯେ ଶୁକ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷ ନୃପବର
ନିଜ ରାଜ୍ୟେ ପ୍ରବେଶିଲା ଆସି କଂସ ବୀର ।
ଶାକଚି ନାମେ ନଗର ଯମୁନାର ତଟେ
ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ଯାଇ ମଥୁରା ନିକଟେ ।
ଗୋକ୍ଷୀର ନଦୀ ସୁବର୍ଣ୍ଣରେଖା ପାର ହୋଇ
ବର୍ତ୍ତୁଳା ନାମେ ନଗରୀ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟମୟୀ ।
ସେଠାବରୁ ମଥୁରା ଯେ ବିଶାଶତେ ଯୂଣ
ତହିଁରେ ଯେ ରାଜା ଥାଇ ବୀରକେଶୀ ନାମ ।
ସେ ଆସି କଂସ ରାଜାର କଲା ପାଦପୂଜା
ମାନ୍ୟ ଧର୍ମ କରି ସନ୍ଧି ଦେଲା ମହାରାଜା ।
ରାଜାର ସଇନମାନେ ଗଉରବ ପାଇ
ସମଦଣ୍ଡ ଘେନି କଂସ ରହିଲାକ ତହିଁ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଦେଶାଉର ଯେ ଡଗରେ
ଜଣାଇଲେ ଉଗ୍ରସେନ ଆସ୍ଥାନ ଛାମୁରେ ।
ପାଦେ ପଡ଼ି ଶିରେ କରଦେଇ ଉଭାହୋଇ
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ନରସାଇଁ ।
କାହିଁ ବସି ରାଜା ତୁମ୍ଭେ କଲ କେଉଁ ତପ
କହିବାକୁ ଅଗୋଚର କଂସରାଜା ଦର୍ପ ।
ଏକା ମଥୁରାରେ ତୁମ୍ଭେ ସିନା ମହାରାଜ
ସପତ ଦ୍ୱୀପରେ ରାଜା ତୁମ୍ଭର ତନୁଜ ।
ଶୁଭବେଳେ ଏହିପୁତ୍ର ହୋଇଥିଲା ଜନ୍ମ
ଅକଳିତ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତୋତେ ମିଳିଲା ରାଜନ ।
ଜଗତଯୋଗେ ବିଖ୍ୟାତ ହେଲା କଂସରାୟ
ସ୍ୱର୍ଗମଞ୍ଚ ପାତାଳ ସେ ସବୁ କଲା ଜୟ ।
ମେରୁ ପ୍ରଦକ୍ଷିଣ କରି ପତାକା ଉଡ଼ାଇ
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ଜିଣି ହେଲା ଜୟୀ ।
ଦେଖା ଦରଶନୀ ଧନ ଆଣୁଛନ୍ତି ଯେତେ
କଳନା ନ ଯାଇ ତାହା କହିବୁ ବା କେତେ ।
ଶତେକ ଯୋଜନ ମାଡ଼ି ରହିଛନ୍ତି ଥାଟ
ଯିବା ଆସିବାକୁ ତହିଁ ନ ମିଳଇ ବାଟ ।
ରଥ ଗଜ ପଦାତିକ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ
ସମସ୍ତେ ଖଟିଅଛନ୍ତି କଂସ ପାଦତଳ ।
ଶୁଣିକରି ଉଗ୍ରସେନ ହୋଇଲା ଆନନ୍ଦ
ମୁଖ ବିକାଶଇ ଯେହ୍ନେ ପୂର୍ଣ୍ଣିମାର ଚାନ୍ଦ ।
ଇନ୍ଦୁମତୀ ରାଣୀ ଆଗେ କହିଲେ ସକଳ
ରାଣୀ ହଂସପୁରେ ଉଠେ ଆନନ୍ଦ ଚହଳ ।
ପୁରଲୋକେ ଶୁଣି ହେଲେ ଆନନ୍ଦ ଅପାର
ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ବସାଇଲେ ହାଟ ଯେ ବଜାର ।
ବିନ୍ଧାଣୀମାନେ ଯେ ଲାଗି ତୋଳିଦେଲେ ଘର
ଖାଇବା ସାମଗ୍ରୀମାନ ରଖିଲେ ଅପାର ।
ଦାଣ୍ଡ ପହଁରିଣ ଦେଲେ ଚନ୍ଦନର ଛରା
ଲମ୍ବାନ୍ତି ସେ ନାନାପୁଷ୍ପ ଗୁନ୍ଥି କେରାକେରା ।
ସୁବାସ କୁସୁମମାନ ଲମ୍ବାଇଲେ ଟାଣି
ଦାଣ୍ଡ ଦ୍ୱାରେ ପକାଇଲେ ଗନ୍ଧ ଛରାପାଣି ।
କର୍ପୂର ଚନ୍ଦନ ଗୋଳି ଅଗଣାରେ ଦେଇ
ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ ଉପରେ ଟଣାଇ ।
ବହୁ ଆନନ୍ଦ ମଥୁରାପୁର ନରନାରୀ
ଦେଖିବାକୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାକରି ହାଟ ଦାଣ୍ଡ ପୂରି ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଥାଳିରେ ଅର୍ଘ୍ୟମାନ ଯେ ପୂରାଇ
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଦୀପେ ବଳିତା ଗୁଆଘୂତ ଦେଇ ।
ବସ୍ତ୍ର ଉପରାଣ ଦେଇ ହୋଇଣ ସୁବେଶ
କୁଳବଧୂମାନେ ଆସି ନବରେ ପ୍ରବେଶ ।
କଂସ ଆସିବାକୁ ବାଟ ଚାହିଁଛନ୍ତି ମିଳି
ଅନେକ ନବବାଳୀଙ୍କ କରେ ଅର୍ଘ୍ୟଥାଳୀ ।
ମଥୁରା ସମ୍ପଦ ଘେନି ଉଗ୍ରସେନ ରାୟେ
ବାଟକୁ ପାଛୋଟିଗଲେ ପାଞ୍ଚଯୂଣଯାଏ ।
ଟମକ ନିଶାଣ ଢୋଲ ମୃଦଙ୍ଗ ବଜାଇ
ବାଟେ କଂସକୁ ଭେଟିଲେ ଉଗ୍ରସେନ ଯାଇ ।
ଦନ୍ତାବଳ ନଦୀକୂଳେ ହେଲେ ଉଗ୍ରସେନ
କଂସ ଆଗରେ ବାରତା ଦେଲେ ସୁରଗଣ ।
ଭୋ ଦେବ ତୁ ସାବଧାନେ ଶୁଣ ଜଗଜ୍ଜେଠି
ପିତା ତୁମ୍ଭର ଅଇଲେ ବାଟକୁ ପାଛୋଟି ।
ଥୋକାଏ ଦୂରେ ଅଛନ୍ତି ଆସି ସେହି ରହି
ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଛାମୁକୁ ସେ ଆସିବେ ଗୋସାଇଁ
କଂସ ବୋଇଲା ପିତାଙ୍କୁ ବେଗେ ଘେନିଆସ
ଚାରେ ତହୁଁ ଯାଇ ଉଗ୍ରସେନ ରାଜାପାଶ ।
ଝୀନ ବସ୍ତ୍ର ଘେନି କଂସ ପାଦ ପୋଛିଦେଲା
ଚରଣରେଣୁ ଆସିଣ ଶିରେ ଲଗାଇଲା ।
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ିକରି ପାଦେ ପଡ଼ି ଶୋଇ
ଉଠି ପୁଣି ଉଭା ହୋଇ ଶିରେ କରଦେଇ ।
ବେନିକର ଯୋଡ଼ି ଉଭା ହୋଇଲା ଛାମୁରେ
ପୁରଃସରି ବଚନ ଯେ କହନ୍ତି ଅନ୍ତରେ ।
ବୋଇଲା ଭୋ ତାତ ଦିଗବିଜେ କରି ଗଲି
ଅନେକ ଅସାଧ୍ୟ ରାଜା ସାଧ୍ୟ ମୁହିଁ କଲି ।
ଅନେକ ଧନରତ୍ନ ମୁଁ ଆଣିଛି ତୋ ଛାମୁ
ସୁଖେ ବିଳସ ଭୋ ତାତ ଭୟ ତେଜି ମନୁ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ମୂଳେ ଯେତେ ଯଦୁବୀର ଥିଲେ
ଗଡ଼ଘାଲି ଉଗ୍ରସେନ ପାଦରେ ଶୁତିଲେ ।
ପୁତ୍ରର ସମ୍ପଦ ଦେଖି ନୟନେ ନୃପତି
ଆନନ୍ଦେ ମନ ଉଲ୍ଲାସେ ପ୍ରଫୁଲ ତା ଛାତି ।
ବେନି ପୁତ୍ରଙ୍କୁ ସେ ବେନି ପାରୁଣେ ବସାଇ
ମସ୍ତକ ଆଉଁଷି ଦେଇ ବହୁ ପ୍ରଶଂସଇ ।
ମୁଖେ ଚୁମ୍ବନ ଦେଇ ଆଶ୍ୱାସିଣ କହି
କଂସ ବଦନ ନିରେଖି ପୁଣ ପୁଣ ଚାହିଁ ।
ଆନନ୍ଦରେ ଅଶ୍ରୁଜଳ ବହେ ନୟନରୁ
ଏ ମହାଭାରା ବାବୁରେ ତୁହି ବହିପାରୁ ।
ତୁ ମୋହର ବାବୁ ଆରେ କୁଳର ଚନ୍ଦ୍ରମା
ଧନ୍ୟ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଶୁଣିଲି ତୋହର ମହିମା ।
ଧନ୍ୟ ପିତାମାତା ତୋତେ ଧଇଲେ ଯେ କୋଳେ
ଏଡ଼େ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ପୁତ୍ର ପାଇ ପୁଣ୍ୟଫଳେ ।
ଯଶ କୀରତି ବିଖ୍ୟାତ ହେଲା ରବିତଳ
ଧନ୍ୟ ତୋର ରଥ ଗଜ ଚତୁରଙ୍ଗ ବଳ ।
ମଥୁରା କଟକେ ଆସି ପଶିଲେ ସକଳ
ରାଜାଙ୍କର ଦେଶକୁ ଯେ ଚଳିଗଲେ ବଳ ।
ସିଂହଦ୍ୱାରେ ସମଦଣ୍ଡ ଦେଲେକ ଚଳାଇ
ଆପଣା ନଗରେ ବୀର ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ ।
ବେନିପୁତ୍ର ଘେନି ରାଜା ନବରେ ପ୍ରବେଶ
ବନ୍ଦାପନା କରିବାକୁ ମିଳି ରାଣୀହଂସ ।
ହେତି ପ୍ରହେତି ବୋଲି ବେନି ମହାଦେଈ
ନବର ଭିତରେ କଂସ ଶିରେ ଅର୍ଘ୍ୟଦେଇ ।
ଜରା ଆଦିକରି ଯେତେ ରାଜା ଆସିଥିଲେ
ରାଜାଙ୍କୁ ଜଣାଇ ସେହି ଯେଝାପୁରେ ଗଲେ ।
ନିଜପୁରେ ରହିଲା ସେ କଂସାସୁର ବୀର
ରାଜାମାନଙ୍କୁ ଡକାଇ ଆଣଇ ଡଗର ।
ଆମ୍ଭ ସଙ୍ଗତେ ଅଇଲ ତୁମ୍ଭେ ସୈନ୍ୟ ଘେନି
ଏବେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ଯାଅ ଯା ତୁମ୍ଭ ରାଜଧାନୀ ।
ରାଜା ରାଜାକେ ସେ ଧନ ସନମାନ ଦେଲା
ଆକଟରେ ଦୂତ ଗଲେ ଆସିବ ବୋଇଲା ।
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ ଷଡ଼ଅଂଶ ଦେଉଥିବ ଆଣି
ଅମାନିଆ ହେଲେ ଶିର ପକାଇବି ହାଣି ।
କାର୍ଯ୍ୟକାଳେ ସମଦଣ୍ଡ ଘେନିଣ ଆସିବ
ଆଜ୍ଞାଭ୍ରଷ୍ଟ ହେଲେ ଜାଣ ନିଶ୍ଚେଁ ନାଶଯିବ ।
ମେଲାଣି ନେଇ ଯେ ଯାହା ରାଜ୍ୟେ ତୁମ୍ଭେ ଯାଅ
ମୋହର ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣେ ରାଜ୍ୟ କରୁଥାଅ ।
ରାଜାଏ ବୋଇଲେ ଆମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭର ହେଲୁଟି
ଯେତେବେଳେ ବୋଲିବ ସେବେଳେ ଆସିଖଟି ।
ଏତେକ ବୋଲି ମଥାରେ ନେଇ ହସ୍ତ ଦେଲେ
ମେଲାଣି ହୋଇଣ ନିଜ ରାଜ୍ୟେ ଚଳିଗଲେ ।
ନମାମି ଶ୍ରୀନଳଗିରି ହେ ପୁରୁଷୋତ୍ତମ
ସକଳ ବେଦ ପୁରାଣେ ଅଧିକ ତୋ ନାମ ।
ଦେବ ଉପରେ ଦେବାଧିରାଜ ଶିରୋମଣି
ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡଯାକ ଯାର ନାମ ଗୁଣି ।
ଅବ୍ୟକ୍ତ ନିରାକାର ତୁ ଅନନ୍ତ ତୋ ମାୟା
ଅଲେଖ ଅଶ୍ରୁତି ଯାର ଅଗୋଚର କାୟା ।
କୀଟରୁ ବ୍ରହ୍ମ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ ସବୁରି ତୁ ଜୀବ
ପାଦୋଦକ ନ ପାଇଲେ ଯାର ବ୍ରହ୍ମା ଶିବ ।
ଅପାରୁ ଅପାର ତୁହି ମହିମାରେ ମେରୁ
ଭକତଜନ ବାନ୍ଧବ ବାଞ୍ଛା କଳ୍ପତରୁ ।
ତୁହି ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଅଟୁ ଦେବରାଜା
ନିରାକାର ତୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାରୂପେ ପାଉ ପୂଜା ।
ଭକତ ଜନମାନଙ୍କୁ ମୁକ୍ତି ଗତି ଦେଉ
ସଂସାର ନିସ୍ତାର ପାଇଁ ନୀଳାଚଳେ ରହୁ ।
ନମସ୍ତେ ହେ ନୀଳାଚଳପତି ଜଗନ୍ନାଥ
ତୁମ୍ଭର ପାଦପଦ୍ମରେ ଲୁଳୁ ମୋର ମାଥ ।
ବିନୟ ଭାବେ ଯେ ପଦ୍ମପାଦରେ ଶରଣ
ଶ୍ରୀରାମ ନାମଗୋଟି ଯେ ଜଗତ ତାରଣ ।
ଜଗନ୍ନାଥ ଛାମୁରେ ମୋ ନିରନ୍ତର ସେବା
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ମୁଁ ମୋତେ ଗତି ମୁକ୍ତି ଦେବା ।
କଂସର ରାଜତ୍ୱ ଓ ଦେବକୀର ପ୍ରଥମ ପୁତ୍ର ବଧ
ସମ୍ପାଦନାଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟ
ଭାଗ୍ୟେ ହରିବଂଶ ଶୁଣି ପାପ କର କ୍ଷୟ ।
ଆଦ୍ୟଖଣ୍ଡରେ ଗହନ କଥା ମହାମେରୁ
ଏ କଥା ସଂକ୍ଷେପି ତୋତେ କେବା କହିପାରୁ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ବସେ ବୀର କଂସ
ଖଟନ୍ତି ଯେ ଯାହା ଅନୁରୂପେ ସାତବଂଶ ।
ଶକ୍ରାଜିତ ଅନାଧୃଷ୍ଟ ସାତ୍ୟକି ଉଦ୍ଧବ
ଅକ୍ରୂର ଆବର ଷଷ୍ଠ ମନ୍ତ୍ରୀ ବସୁଦେବ ।
ଏ ସମସ୍ତେ ଭୃତ୍ୟ ପଣେ ଖଟନ୍ତି କଂସକୁ
ବାହ୍ୟେ ଭକ୍ତି ରଖି ହୃଦେ ଜଣାନ୍ତି ଧର୍ମକୁ ।
ଏମନ୍ତବେଳେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ନାରଦ
ମୁନିଙ୍କୁ ଦେଖିଣ କଂସ ହୋଇଲା ଆନନ୍ଦ ।
ନମସ୍କାର କରି ଆପେ ହସ୍ତ ଧରିନେଲା
ଏକାନ୍ତ ଭବନେ ରାଜା ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ।
ବିଚିତ୍ର ଆସନେ ତାଙ୍କୁ ବସାଇଣ କଂସ
ଷଡ଼ାର୍ଘ୍ୟରେ ପୂଜାକରି ପୁଚ୍ଛଇ ବିଶ୍ୱାସ ।
ନାରଦ ବୋଇଲେ ରାଜା ଦିଗବିଜେ କଲୁ
ସର୍ବଶୁଭେ ବାହୁଡ଼ିଣ ପୁରକୁ ଅଇଲୁ ।
ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟର ଈଶ୍ୱର ତୁ ହେଲୁ ଭୋଜପତି
ତୋ ସମାନେ ରାଜା କେହି ନ ଥିଲେ ଏ କ୍ଷିତି ।
ଉଗ୍ରସେନ ପୂର୍ବଭାଗ୍ୟେ ପାଇଲାକ ତୋତେ
ରାଜ୍ୟଦେଇ ଏବେ ସୁଖେ ଥାଉ ସେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ।
ପୂର୍ବକାଳେ ଆମ୍ଭେ ତୋତେ ଯାହା ଥିଲୁ କହି
ସେ କଥା ମନରୁ ଭୁଲି ଯାଇଅଛୁ ତୁହି ।
ତୁ ଭଲରେ ଥିଲେ ଆମ୍ଭେ ହେଉଥାଉ ତୋଷ
ତୁ ଯେଣୁ ଆମ୍ଭର ଅଟୁ ପରମ ବିଶ୍ୱାସ ।
ଆମ୍ଭର ବଚନ ଏବେ ମନଦେଇ ଶୁଣ
ଦେବକୀର ଉପୁଜିବ ଯେବଣ ନନ୍ଦନ ।
ତାହାର ହସ୍ତରେ ତୋର ମରଣ ନିୟତ
ଏଥିକି ତୁ ସାବଧାନେ ଥିବୁ ନରନାଥ ।
ଏତେ କହି ମୁନିବର ଶୂନ୍ୟେ ଗଲେ ଚଳି
ନାରଦଙ୍କ କଥା କଂସ ମନେ ମନେ ଭାଳି ।
ନିଜ ସଖା ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲମାନଙ୍କୁ ଡକାଇ
ବିଶ୍ୱାସେ ମୁନିଙ୍କ କଥା ତାଙ୍କ ଆଗେ କହି ।
ଆବର ବିଶ୍ୱାସୀ ମୁଦୁସୁଲୀକୁ ହକାରି
ପାଶରେ ବସାଇ ତାକୁ କହିଲା ତିଆରି ।
ବୋଲେ ଆଲୋ ମୁଦୁସୁଲୀ ଶୁଣ ମୋର ବାଣୀ
ନ କହିବୁ କାହା ଆଗେ ଆପେ ଥିବୁ ଜାଣି ।
ମୋ ଜ୍ୟେଷ୍ଠଭଗ୍ନୀ ଦେବକୀ ଅଛି ମୋର ପୁରେ
ତୁ ସର୍ବଦା ଆଖି ରଖିଥିବୁ ତା ଉପରେ ।
ଜାଣିବୁ ସେ ଯେତେବେଳେ ହେବ ଗର୍ଭବାସ
ତକ୍ଷଣେ ତୁ ତାହା ଆସି କହିବୁ ମୋ ପାଶ ।
ଏ କଥା ମନରୁ କେବେ ନ ଦେବୁ ପାସୋରି
ଏତେ କହି ଧନରତ୍ନ ଦେଲା ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ଯେ ଆଜ୍ଞା କହିଣ ତହୁଁ ମୁଦୁସୁଲୀ ଗଲା
କୋପଭର ହୋଇ କଂସ ମନେ ବିଚାରିଲା ।
ପିତା ଉଗ୍ରସେନ ମୋର ଏଥିର କାରଣ
ଝିଅ ଜନ୍ମ କରିଅଛି ଘେନିବ ମୋ ପ୍ରାଣ ।
ଏମନ୍ତ ବିଚାରି ତହୁଁ ବେଗହୋଇ ଗଲା
ଉଗ୍ରସେନ ପାଶେ ମିଳି ସକ୍ରୋଧେ କହିଲା ।
ତୁ ମୋହର ପିତା ନୋହୁ ଅଟୁ କାଳଶତ୍ରୁ
ଝିଅ ଜନ୍ମ କରିଛୁ ମୁଁ ମରିବି ତା ହେତୁ ।
ଏଣୁ କଟୁଆଳ ପଣ ଦେଲି ଆଜୁଁ ତୋତେ
ଦିବସେ ଗୁହାରିମାନ ବୁଝୁଥିବୁ ନିତ୍ୟେ ।
ରାତିଯାକ ବୁଲୁଥିବୁ ହୋଇ ଉଜାଗର
ଅନ୍ୟଥା କଲେ କାଟିବି ନିଶ୍ଚେଁ ତୋର ଶିର ।
ଏମନ୍ତ କହି ସ୍ୱହସ୍ତେ ଶାଢ଼ୀ ବାନ୍ଧି ଶିରେ
ଦେବକୀକୁ ବୋଇଲା ତୁ ଯାଅ ତୋ ମନ୍ଦିରେ ।
ସୁନାସ ନାମେ ଅଟେ ଯେ କଂସ ସାନଭାଇ
ତାକୁ ସଙ୍ଗତରେ ଘେନି ରାଜ୍ୟ ଚରଚଇ ।
ଅତି ସୁଖେ ରହି ରାଜ୍ୟ କରଇ ସେ ରାୟ
ମହୀମଣ୍ଡଳେ କାହାକୁ ନାହିଁ ତାର ଭୟ ।
ଦିନେ ମୁଦୁସୁଲୀ କଂସ ଆଗରେ କହିଲା ।
ଭୋଦେବ ଦେବକୀ ବୋଲି ବସୁଦେବ ନାରୀ
ଆଦ୍ୟଗର୍ଭ ତିନିମାସ ହୋଇଲା ତାହାରି ।
ଯେବଣ ଆଜ୍ଞା ଭୋ ପୂର୍ବେ ଦେଇଥିଲ ମୋତେ
ଜଣାଇଲି ଆସି ଛାମୁ ଜାଣିବା ନିମନ୍ତେ ।
ଏହା ଶୁଣି କଂସରାଜା ସ୍ତମ୍ଭୀଭୂତ ହେଲା
କେବଣ ଉପାୟ ଏବେ କରିବି ବୋଇଲା ।
ଏ କଥା ଆଗ ତଦନ୍ତ କରିଣ ଜାଣିବା
ସମାଚାର ଦେବକୀକୁ ପଚାରି ବୁଝିବା ।
ଆଜ୍ଞାଦେଲା କଂସରାଜା ମୁଦୁସୁଲୀ ରାଇ
ମୋ ପାଶକୁ ଦେବକୀକୁ ଡାକିଆଣ ଯାଇ ।
ଆଜ୍ଞାପାଇ ମୁଦୁସୁଲୀ ଧାତିକାରେ ଗଲା
ବସୁଦେବର ଆଗରେ ଯାଇ ଜଣାଇଲା ।
ଦେବକୀ ଆଗେ କହଇ କରି ସଦଭାବ
ରାଜାଙ୍କର ଆଜ୍ଞା ତୁମ୍ଭେ ବେଗହୋଇ ଯିବ ।
ବସଦେବର ସହିତେ ଏହିକ୍ଷଣି ଆସ
ରାଜାଙ୍କର ତୁମ୍ଭ ଯିବାଯାଏ ଅବକାଶ ।
ଏ ବାଣୀ ଶୁଣି ଦେବକୀ ତୁରିତେ ଉଠିଲେ
ବସୁଦେବ ସଙ୍ଗେ କଂସ ଛାମୁକୁ ଅଇଲେ ।
ଭୋଜବଂଶ ରାଜା ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ଯହିଁ
ଦେବକୀ ଯେ ବସୁଦେବ ମିଳିଲେକ ତହିଁ ।
ଦେଖା ଦରଶନୀ ଦେଲେ ଶ୍ରୀଛାମୁରେ ଥୋଇ
ନିଉଛାଳି ଉଭାହେଲେ କାଖେ ହସ୍ତ ଦେଇ ।
ଭିଣୋଇ ଭଉଣୀ ଦେଖି କଂସ ମହାରାଜା
ବସ୍ତ୍ର ଅଳଙ୍କାର ଦେଇ କରେ ତାଙ୍କୁ ପୂଜା ।
କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ବୋଲେ କଂସବୀର
ତୁମ୍ଭେ ଆମ୍ଭର ଭଉଣୀ ଭିଣୋଇ ନିଜର ।
ଦେବକୀ ଦୈବକୀ କଂସ ସୁନାସ ଏ ଚାରି
ଇନ୍ଦୁମତୀ ମହାଦେଈ ଗର୍ଭୁ ଅବତରି ।
ବିଧାତା ପୁରୁଷ ଏହା କରିଛି ଭିଆଣ ।
ଦେବକୀ ଦୈବକୀ ତୁମ୍ଭେ ଅଟୁ ଦୁଇଭଗ୍ନୀ
କଂସ ସୁନାସ ଆମ୍ଭେ ଯେ ଅଟୁ ଭାଇ ବେନି ।
ଆମ୍ଭେ ଯେ ଏକ ସୋଦର ନୋହୁ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ
କପାଳ ଲେଖନ କଥା କେ କରିବ ଆନ ।
ବିଧାତା ଯୋଗେ ଆମ୍ଭର ହେଲା ଭିନ୍ନ କଥା
ନବଦୀପ ସପ୍ତସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟେ ମହାରାଥା ।
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ କଲେ ମୋତେ ପୂଜା
ତ୍ରିଭୁବନେ ମୁଁ ଦେବାଧିଦେବ ମହାରାଜା ।
ସ୍ୱର୍ଗମଞ୍ଚ ପାତାଳ ମୁଁ ଜିଣିଲଇଁ ସବୁ
ମୁଁ ତୋର ସୋଦର ଯେବେ କଥାଏ ତୁ ଦେବୁ ।
ଆପଣା ସୋଦର ବୋଲି କରିବୁ ନା ଦୟା
ଯୁଗେ ଯୁଗେ ଅଜ୍ରାମର ହେବ ମୋର କାୟା ।
ମୋହ ପରା ଭାଇ ଯେବେ ହୋଇବ ବିନାଶ
ଏଥି ଉପରେ ଶୁଣ ଗୋ ଅଛି ଆଉ କିସ ।
ଯେତେକାଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ ଗୋ ଥିବ ମୋର ଦେହୀ
ଇନ୍ଦ୍ର ପଦ ସମ୍ପଦ ଗୋ ଦେଇପାରେ ମୁହିଁ ।
ଦେବକୀର ବୋଇଲା ବାବୁ ଏହା କିପାଁ କହୁ
ସାତବଂଶକୁ କାରଣ ତୁହି ମହାବାହୁ ।
ମୋତେ କିପାଇଁ ବାବୁରେ ବିନୟୀ ହେଉଛୁ
ଆମ୍ଭେ ଯେ ସମସ୍ତେ ଅନ୍ଧ ତୁହି ଦିବ୍ୟ ଚକ୍ଷୁ ।
ତୋର ଭୁଜବଳେ ବାବୁ ଅର୍ଜିଲୁ ଏ ଶିରୀ
ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ନ ଡରୁ ଆମ୍ଭେ ତୋତେ ଆଶ୍ରା କରି ।
କେଉଁ ଛାର କଥାକୁ ଯେ ତୋର ଏତେ ଶଙ୍କା
ଏହା ଦେଖି ହେଉଛି ମୁଁ ବଡ଼ ତାଟକା ।
ସେ କଥା ସଂକ୍ଷେପି କହ ତୁହି ମୋର ଆଗେ
ଦେବକୀ ଯେ ବସୁଦେବ କହନ୍ତି ସରାଗେ ।
ଦେବକୀ ମୁଖରୁ ବାକ୍ୟ ଏସନକ ଶୁଣି
ଭଉଣୀ ମୁଖକୁ ଚାହିଁ କହେ ନୃପମଣି ।
ଯାବତକାଳ ମୁଁ ସେବା କରିଥିବି ତୋତେ
ମୋର ମନୋବାଞ୍ଛା ଯେବେ ଦେଇପାରୁ ମୋତେ ।
ଅନେକ କାକୁସ୍ଥ ଯହୁଁ ହେଲା କଂସରାୟେ
ପରମ ଆନନ୍ଦ ହୋଇ ବସୁଦେବ କହେ ।
ଯେବଣ କଂସକୁ ଦେବେ କରୁଥାନ୍ତି ଭୀତି
ବସୁଦେବ ଦେବକୀ କି ନୋହିବେ ତୃପତି ।
ତୁ ଆମ୍ଭର ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାକୁ କାରେଣି
ତୋହର ପ୍ରସାଦେ ଆମ୍ଭେ ଜଗତେ ବରଣି ।
କାହିଁକି ବିନୟୀ ହେଉ କହୁ କିନା ମୋତେ
ସଚରାଚର ଭିତରେ ଅପୂର୍ବ କି ତୋତେ ।
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳ ତୁ ଜିଣି ଭୁଜବଳେ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କି ଅପ୍ରାପତ ହେଲା ରବିତଳେ ।
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ଇନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଦାନବ ଯେ ହୋଇ
କେ ତୁମ୍ଭ ଆଜ୍ଞା ଲଘିଂବ ମଞ୍ଚେ ଦେହ ବହି ।
ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମା ତୁହି ପିଣ୍ଡ ଆମ୍ଭେ ସବୁ
ମୋତେ ତୁ ଏଡ଼େ ବିନୟେ କହୁ କିପାଁ ବାବୁ ।
ଏକା ଗର୍ଭରୁ ଯେ ଆମ୍ଭେ ହୋଇ ଥାଇଁ ଜାତ
ଉଗ୍ରସେନ ଆମ୍ଭ ପିତା ଇନ୍ଦୁମତୀ ମାତ ।
ତାହାର ତହୁଁ ଜନ୍ମିଛୁଁ ଆମ୍ଭେ ସର୍ବେ ସୁଖେ
ରାଜଜେମା ବୋଲାଉଛୁଁ ଆମ୍ଭେ ଜନମୁଖେ ।
ଏଥୁଁ ବଡ଼ପଣ ଆଉ ଅର୍ଜିବୁ ବା କେତେ
ଯାହା ମାଗିବୁ ବାବୁ ଦେବଇଁ ତୁରିତେ ।
କଂସ ବୋଇଲା ଭଗିନୀ ସଙ୍କଟ ଏ କଥା
ତୁମ୍ଭ ମନକୁ ଲାଗିଲା ଏଣେ ବଡ଼ ବ୍ୟଥା ।
ସୁହୃଦରେ ଦ୍ରୋହ ମୁଁ ଯେ କେମନ୍ତେ କରିବି
ସେହିକଥା ନ କଲେ ମୁଁ ନିଶ୍ଚୟ ମରିବି ।
ଦେବକୀ ବୋଇଲା ବାବୁ ତୋର ବର୍ତ୍ତିଥିଲେ
ଆମ୍ଭେ ଇଚ୍ଛା କରିବୁ କି ତୋର ମନ୍ଦ ହେଲେ ।
କଂସ ବୋଲଇ ଭଗିନୀ ମାଗିବି ମୁଁ ଯାହା
ନିଶ୍ଚୟ ମହାତ୍ମାଣି ଗୋ ଦେବୁ ମୋତେ ତାହା ।
ଦେବକୀ ବୋଲେ ଜୀବନ ମାଗିଲେ ମୁଁ ଦେବି
ତୋହପ୍ରାୟ ଭାଇ କେଉଁ ଜନମେ ପାଇବି ।
କଂସ ବୋଲେ ଯତି ତୋର ଦେବାକଥା ସତ
ଧର୍ମସାକ୍ଷୀ କରି କର ତିନିବାର ସତ୍ୟ ।
ଏହା ଶୁଣିଣୀ ଦେବକୀ ଧର୍ମସାକ୍ଷୀ କଲା
କହୁଅଛି ଦେବି ଦେବି ଦେବି ଯେ ବୋଇଲା ।
ଦେବକୀ ମୁଖରୁ କଂସ ଶୁଣି ଦୃଢ଼ବାଣୀ
ବିନୟ ଭାବେ କହଇ କଂସ ବୀରମଣି ।
ନାରଦ ମୁନି ଯେ ମୋତେ ବୋଲିଛନ୍ତି ସତ୍ୟ
ତୋହର ଭଣଜା ହାତେ ତୋ ମୃତ୍ୟୁ ନିୟତ ।
କାହାରି ହିଁ ବଳେ ମୋତେ ନୁହଁଇ ଯେ ମାରି
ତୋହର ପୁତ୍ରର ହସ୍ତେ ନିଶ୍ଚେଁ ମୁହିଁ ମରି ।
ସ୍ୱହସ୍ତେ ବଧ କରିବି ତାକୁ ଆଗେ ମୁହିଁ
ଏ କଥାଗୋଟି ନାରଦ ମୁନି ମୋତେ କହି ।
ଦଶମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୋ ଅନ୍ତଃପୁରେ ଥିବୁ
ଜନ୍ମ ହେଲେ ପୁତ୍ର ତୋର ମୋତେ ସମର୍ପିବୁ ।
ତୋହର ସଙ୍ଗେ ମୋହର ଭିଣୋଇ ଯେ ଥିବ
ପ୍ରସବ କରିବା ଯାଏ କାହିଁ ସେ ନ ଯିବ ।
ଏ କଥାକୁ ତୁମ୍ଭେ କେଭେ ନ କରିବ ନାହିଁ
ମୋତେ ନ ଦେଖି ମରିବ ସର୍ବେ କଷ୍ଟପାଇ ।
ପୁତ୍ରଦେଇ ତୁମ୍ଭେ ଦୁଇ ତୃପ୍ତି ମୋତେ କର
ପରିଚାରପଣେ ଥିବି ସର୍ବଦା ଗୋ ତୋର ।
ମୋହ ବର୍ତ୍ତିଥିବା ଯୋଗୁ ଭୋଜବଂଶ ଆଶା
ମୋହର ମଲେ ଗୋ ତୁମ୍ଭେ ହେବ ନିଭରସା ।
ଲୋକେ ଯେ ବୋଲିବେ କଂସ ଆତ୍ମଘାତୀ ହେଲା
ଭାଇର ବଚନେ ଦେବୀ ଦେବକୀ ବୋଇଲା ।
ଆପଣାର ଅନ୍ତରେ ସେ ଭଳି ପୁଣି ପୁଣି
ଦୁଃସହ ସଙ୍କଟ କଂସ ଦେଉଅଛି ଆଣି ।
ଧର୍ମ ବଳେ ସିନା ପୁତ୍ର ପୁତ୍ରୀ ଜାତ କରି
ଶତ୍ରୁ ହସ୍ତେ ଦେବା ଚିତ୍ତ ବଳିବ କାହାରି ।
ଆମ୍ଭର ସୋଦର ପୁଣି ଅଟେ କଂସରାୟ
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ରକୁ ଯେ ନାହିଁ ତାର ଭୟ ।
ଏହାର ଆଜ୍ଞା ମୁଁ ଭ୍ରଷ୍ଟ କରିବି କେମନ୍ତେ
ଯାର ପ୍ରସାଦେ ବିପୁଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଭୋଗ ମୋତେ ।
ଆବର ବିଶେଷ ସେହି ବିନୟେ କହିଲା
ଧର୍ମକୁ ସାକ୍ଷୀ କରିଣ ସତ୍ୟ ମନାଇଲା ।
ନ ଦେବିବୋଲି ଯେ ମୁହିଁ ବୋଲିବି କେମନ୍ତେ
ତିନିବାର ସତ୍ୟ ପୁଣି କରାଇଛି ମୋତେ ।
କଂସକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ଧର୍ମ ନ ଗଚ୍ଛିବ ସତ୍ୟେ
ସେ କୋପକଲେ ରଖିବ ମୋତେ କେ ଜଗତେ
ଯାହାର କୋପ କଲେ ମୁଁ କ୍ଷଣେ ବର୍ତ୍ତି ନାହିଁ
ସ୍ୱର୍ଗ ମଞ୍ଚ ପାତାଳରେ ଠାବ ଅଛି କାହିଁ ।
ଅସନମତ କଲେ ସେ ବନ୍ଦିରେ ରଖିବ
ଅନେକ ଶାସ୍ତି ଦେଇଣ ପ୍ରାଣରେ ମାରିବ ।
ଏକା ମାକତା ଗର୍ଭରୁ ତ ହୋଇଥିଲୁ ଜନ୍ମ
ଦଇବ ବିହିଲା ଆଣି ଏସନକ କର୍ମ ।
ଏମନ୍ତ ଅଛଇ ଯେବେ ପୂର୍ବର ଭବିଷ୍ୟ
ସେ କଥା ଆମ୍ଭେ କହିଲେ ହେବ ଆଉ କିସ ।
ଦିଗପାଳ ସମାନେ ତ ମୋର କଂସ ଭାଇ
ତାହାକୁ ଛାଡ଼ିଲେ ମୋତେ ଧର୍ମ ନ ସହଇ ।
ଦେହ ଥିଲେ ତ ଅର୍ଜିବି ପୁଣ ପୁତ୍ର ମୁହିଁ
ରାଜାର ଆଜ୍ଞା ଅବଜ୍ଞା କରି ନ ପାରଇ ।
ସର୍ବଗୁଣେ ସୁଲକ୍ଷଣ ଅଟେ କଂସକାୟା
ସତେ କି ଛାଡ଼ିବ ମୋତେ ହୃଦରୁ ସେ ଦୟା ।
ଏତେ ଭାଳି ଦେବି ବୋଲି ସନମତ କଲେ
ତୁ ଯାହା ମାଗିଲୁ ତାହା ଦେବଇଁ ବୋଇଲେ ।
ତୁ ସୁସ୍ଥ ଥିଲେ ସକଳ ସୁଖ ଅଛି ମୋତେ
ତୁମ୍ଭ କଥା ନାସ୍ତି ଅବା କରିବି କେମନ୍ତେ ।
କଂସ ବୋଇଲା ତୁମ୍ଭେ ଗୋ ମୋର ପ୍ରାଣସାଇଁ
ସୁଖେ ରାଜ୍ୟେ ଥାଅ ମୋତେ ଅଷ୍ଟପୁତ୍ର ଦେଇ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମୋହର ଆଗେ ନିରନ୍ତର ସେବା ।
ଏ କଷ୍ଟରୁ ଭଗିନୀ ତୁ ରଖିପାରୁ ଅବା ।
ଏ ଅନୁକୂଳେ ଗୋ ଅନ୍ତଃପୁରେ ବିଜେ କର
ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହେଲେ ଆଣି ଦେବୁ ମୋ ହସ୍ତର ।
ଦେବକୀ ଯେ ରାଣୀହଂସପୁରେ ବିଜେକଲେ
ପାଞ୍ଚଲକ୍ଷ ଯେ ପାହାରୀ ତାଙ୍କ ପଛେ ଗଲେ ।
ଧାଇଁ ମୁଦୁସୁଲୀ ଦେଲା ଅନେକ ନାୟିକା
ତାର ମନ ରଞ୍ଜିଣ ଏ ହୋଇଥିବେ ସଖା ।
ନବର ପାରୁଶେ ଆନ ନବର ଭିଆଇ
ଯତ୍ନରେ ଥୋଇଲା ତହିଁ ଭଗିନୀକି ନେଇ ।
ନିବିଡ଼ ରତ୍ନ ପାଷାଣେ ନିର୍ମାଣ ସେ ପୁର
ବଜ୍ରହୁଁ ଆଣ୍ଟ କରିଣ ଗଢ଼ାଇ ଅସୁର ।
ଶଙ୍ଖନାଭ ପାଷାଣରେ ନିର୍ମାଣିଲା ରାୟେ
ଯେ ଦେଖିବ ସେ ଜାଣିବ ପଥର ଗୋଟିଏ ।
ବାଡ଼ ଅନ୍ତରେ ପାହାରୀ ଜଗି ନିରନ୍ତରେ
ଦିନ ଗଣୁଛନ୍ତି ଧରି ଲେଖନ ପତରେ ।
କ୍ଷଣେ ନ ଛାଡ଼ନ୍ତି ରାତିଦିନ ଜଗିଥାନ୍ତି
ଆଦି ଉପାଧି ବାରତା ଛାମୁରେ ଦିଅନ୍ତି ।
ପ୍ରଥମେ ସେ କନ୍ୟାମାସେ ହେଲେ ଗର୍ଭବତୀ
ମିଥୁନ ପଶନ୍ତେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଦଶମାସ ସ୍ଥିତି ।
ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଳ ଦଶମୀ ତିଥି ଗୁରୁବାର
ବାଣିଜ୍ୟନାମେ କରଣ ଧୃତି ନାମେ ଯୋଗ
ବିଷ୍ଟିକରଣରୁ ଦଣ୍ଡ ଏକାଦଶ ଭୋଗ ।
ସେଦିନ ଦେବକୀ ଦେବୀ ପୁତ୍ର କଲେ ଜାତ
ଅମଙ୍ଗଳ ମଣିଲେ ସେ ଦେଖି ଉତପାତ ।
ଡଗରାମାନେ ରାଜାଙ୍କୁ ଯାଇ ଜଣାଇଲେ
ଦେବକୀ ଦେବୀର ପୁତ୍ର ହୋଇଲା ବୋଇଲେ ।
ଭୋ ଦେବ ତୁ ସାବଧାନେ ଶୁଣ ଭୋଜନାଥ
ଦେବକୀ ଦେବୀର ପୁତ୍ର ଆଜ ହେଲା ଜାତ ।
ଶୁଣିଣ କଂସ ଆସ୍ଥାନୁ ପଡ଼ିଲାକ ଡେଇଁ
ଦେବକୀର ସନ୍ନିଧିରେ ପ୍ରବେଶିଲା ଯାଇ ।
କେଶବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ବହେ ଶ୍ରମଝାଳ
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ମୂରତି ଦିଶେ ହୋଇ କୋପାନଳ ।
କରେ ଖଡ଼୍ଗ ଧରି ବୀର ଉଭାହେଲା ଆଗେ
ଦେବକୀକୁ ବୋଲେ ଭଗ୍ନୀ ପୁତ୍ର ଦିଅ ବେଗେ ।
ଭାଇକୁ ଦେଖି ଦେବକୀ ଶୋକଭର ହୋଇ
ଧାତାକୁ ସୁମରି ପୁତ୍ର ଦେଲାକ ବଢ଼ାଇ ।
ପୁତ୍ର ନିଧନ ଜାଣି ନେତ୍ରୁ ବହେ ଲୁହ
ଚଳିଣ ପଡ଼ିଲା ତଳେ ଅସାଷ୍ଟମ ଦେହ ।
ଧାଈ ମୁଦୁସୁଲୀ ତାଙ୍କୁ ତୋଳିଣ ଧଇଲେ
ଜଳ ସିଞ୍ଚି କାନ ପୁଙ୍କି ଚେତା କରାଇଲେ ।
ବାଳକକୁ ଘେନି କଂସ ବେଗେ ଚଳିଗଲା
ଦର୍ପଣ ଶିଳା ଉପରେ ନେଇ କଚାଡ଼ିଲା ।
ବେନିପାଦ ଧରି କଂସ ଗରଜନ କରି
ମନ୍ଦରପର୍ବତ ନାଦେ ପଡ଼ିଲା କି ଝଡ଼ି ।
ଯୁକତେ ବାଳକ ସେହି ଜନ୍ମହେଲା ପିଣ୍ଡ
ପାଷାଣ ଉପରେ ପଡ଼ି ହେଲା ଶତଖଣ୍ଡ ।
କର ଚରଣ ତାହାର ହାଡ଼ ମାଂସ ମୂଳେ
ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ହୋଇ ସବୁ ପଡ଼େ ମହୀତଳେ ।
ରକତ ହାଡ଼ ମାଂସ ଯେ ନ ଦିଶଇ କିଛି
ଧୂଳି ହୋଇଯାଇ ସବୁ ଗଗନେ ଉଡ଼ୁଛି ।
କାଳାନ୍ତକ ବିମାନ ସେ ନିଜପୁରେ ଗଲା
ଯହୁଁ ସେ ଅମରପୁରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ହୋଇଲା ।
ଦେବକୀ ଦେବୀ ଅନେକ ମତେ ଶୋକ କଲେ
ବସୁଦେବର ବିକଳ କହନ୍ତେ ନ ସରେ ।
ଘନ ଘନ ନୟନରୁ ବହେ ଅଶ୍ରୁଜଳ
ଦେବକୀ ବସୁଦେବ ଏ ବେନି ଯେ ବିକଳ ।
କେବଳ ବିଧାତା ମୋତେ ଏ କଷଣ ଦେଲା
ବାଳକ ପୁତ୍ର ମୋହର କଂସ କଚାଡ଼ିଲା ।
ମାତୁଳ ହୋଇ ସେ ପୁଣି ଭଣଜା ମାରଇ
ଏମନ୍ତ କହିଣ ଦେବୀ ଢଳିଣ ପଡ଼ଇ ।
ପୁଣି ସଚେତ ହୋଇଣ ସେ ବେନି ପରାଣୀ
ହା ହା ବିଧାତା ରେ ବୋଲି କରନ୍ତି ଭାଳେଣି ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଜଗତ ତାରଣ
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ପରମ କାରଣ ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ତୁ ପରମାନନ୍ଦ
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଅଟୁ ଆଦିକନ୍ଦ ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଦୀନଜନ ବନ୍ଧୁ
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ କୃପାଜଳ ସିନ୍ଧୁ ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ କରୁଣା ବାରିଧି
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଅନାଦି ତୁ ଆଦି ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ପରମ ପୁରୁଷ
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ କମଳାବିଳାସ ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ନୀଳଗିରିବାସୀ
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ପରଂବ୍ରହ୍ମରାଶି ।
ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ଚତୁର୍ଦ୍ଧା ମୂରତି
ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ଦାସ ତୋ ଦାସ ଦିନରାତି ।
ଦେବଗଣଙ୍କର ବନ୍ଦୀ
ସମ୍ପାଦନାଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟେ
ଦଣ୍ଡବତ ହୋଇ ପଡ଼େ ଶୁକମୁନି ପାୟେ ।
ଭୋ ଦେବ କଂସର ଦିଗବିଜେ ମୁଁ ଶୁଣିଲି
ଦେବଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ବୋଲି ମୁଁ କଂସକୁ ଜାଣିଲି ।
ମଞ୍ଚରାଜା ହୋଇ ବଳେ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଗଲା
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଧରି କେତେ ଦୁଃଖଦେଲା ।
ସ୍ୱର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ପଶିଣ ଜିଣି ସୁରପତି
ତାର ପାଦଭାରା କମ୍ପେ ବସୁମତୀ ।
ଏଥକୁ ଦେବତାମାନେ ବିଚାରିଲେ କିସ
ସଂକ୍ଷେପି କହିବା ମୋତେ ବ୍ୟାସମୁନି ଶିଷ୍ୟ ।
ପରୀକ୍ଷିତ ପଚାରନ୍ତେ ଏସନକ ବାଣୀ
ବୋଲନ୍ତି ସେ ଶୁକମୁନି ଶୁଣ ନୃପମଣି ।
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ତୁ ହୋ ପରୀକ୍ଷିତ ରାୟେ
ଯେତେବେଳେ କଂସାସୁର ସ୍ୱର୍ଗକଲା ଜୟେ ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ବସିଥିଲେ ସୁରପତି
ତେତିଶକୋଟି ଦେବତା ସ୍ୱର୍ଗରେ ଅଛନ୍ତି ।
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୈଶ୍ୱାନର ବରୁଣ କୁବେର
ପବନ ନୈର୍ଋତ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ନାଶକର ।
ଗ୍ରହଙ୍କ ମୂଳେ ଅଛନ୍ତି ଗୁରୁ ବୃହସ୍ପତି
ଶିବଗଣ ସଙ୍ଗତରେ ଦେବ ପଶୁପତି ।
ତାର ବାର ଯୋଗମୂଳେ ନକ୍ଷତ୍ର କରଣ
ଅଷ୍ଟବସୁ ବିଦ୍ୟାଧର ସୁର ସିଦ୍ଧ ଜନ ।
ଯକ୍ଷ ଗନ୍ଧର୍ବ କିନ୍ନରଗଣ ବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା
ଦେବଋଷି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ଘେନିଣ ବିଧାତା ।
ଆବର୍ତ୍ତକ ସମ୍ବର୍ତ୍ତକ ଦ୍ରୋଣ ଯେ ପୁଷ୍କର
ପନ୍ଦର ତିଥି ଆବର ସପତ ଯେ ବାର ।
ସ୍ୱର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ଯେତେ ଦେବୀ ଥିଲେ
ଚଣ୍ଡୀ ଭଇରବୀ ଆସି ସମସ୍ତେ ମିଳିଲେ ।
ଅନନ୍ତ ନାଗ ସହିତେ ବାସୁକୀ ଯେ କ୍ଷିତି
କହନ୍ତି ଯେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଚାହିଁ ସୁରପତି ।
ସକଳ ଦେବ ଦେବୀଯେ ଶୁଣ ମୋର ବାଣୀ
ଆହେ ଦିଗପାଳେ ତୁମ୍ଭେ ସ୍ୱର୍ଗକୁ କାରେଣୀ ।
ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଲାଗିଲା ଏବେ ଆସି ବଡ଼ ଭୟ
ଏଥକୁ କରିବ ତୁମ୍ଭେ କେବଣ ଉପାୟ ।
କେଉଁ ପ୍ରକାରେ ଅମରପୁର ହେବ ରକ୍ଷା
ଏ କଥା ବିଚାରି ସର୍ବେ ଦିଅ ମୋତେ ଶିକ୍ଷା ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଇଲେ ତୁ ସ୍ୱର୍ଗକୁ କାରେଣି
ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଅଟୁ ଦେବ ଶିରୋମଣି ।
ଏ ସ୍ୱର୍ଗ ଭୁବନର ତୁ ସିନା ରକ୍ଷାପାଳ
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କି ବିଚାର ହୋ ମାଗୁ ଆଖଣ୍ଡଳ ।
ତୋର ବିଚାରକୁ ଯାହା ଆସେ ତାହା କର
ଏଥେ ସନମତ ହେଲା ସବୁରି ଆମ୍ଭର ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ କଂସକୁ ଆମ୍ଭେ ନୋହୁ ସରି
ବୁଦ୍ଧିବଳ ଉପାୟରେ ଅବା ଜିଣିପାରି ।
ସମ୍ମୁଖ ସମରେ ଆମ୍ଭେ ଜିଣି ନ ପାରିବା
କୋଟି କୋଟି ଏକ ହେଲେ କଂସକୁ ହାରିବା ।
ଦୁର୍ବାର ଦାନବ ସେହି କଂସ ମହାମଲ୍ଲ
ତିନି ଭୁବନରେ ହୋଇଅଛି ବଡ଼ ଶଲ ।
ବଳେ ନ ପାରି ବୁଦ୍ଧିରେ ଜିଣିପାରି ତାହା
ଏମନ୍ତ ବୋଲି କହିଲେ ଯହୁଁ ଶଚୀନାହା ।
ଉପାୟ କରି ଈଶ୍ୱର ତ୍ରିପୁର ଜିଣିଲେ
ଉପାୟରେ ଭଗୀରଥ ଗଙ୍ଗା ଘେନିଗଲେ ।
ଉପାୟରେ କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ଉଚ୍ଚୈଃଶ୍ରବା ଆଣି
ଉପାୟ କରି କୁବେର ଅଷ୍ଟନିଧି ଜିଣି ।
ମନ୍ତ୍ର ବିଦ୍ୟା ଉଦ୍ୟମରେ ସାଧ୍ୟ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟ
ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଏସନକ ବାଣୀ ସୁରରାଜ ।
ବଳରେ ନ ପାରି ଯେବେ ବୁଦ୍ଧିବଳ କରି
ବୁଦ୍ଧିବଳ ଗୋଟାକୁ ଯେ ବଳ ନୋହେ ସରି ।
ଏତେ ବୋଲି ସୁରପତି ଆସ୍ଥାନୁ ଉଠିଲେ
ଶାଢ଼ୀ ଚନ୍ଦନ ଘେନି ଶ୍ରୀମୁଖେ ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ।
ଆହେ ଦେବଗଣ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଆମ୍ଭ ବାଣୀ
ଜଣେ ଜଣେ ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ସଂସାର କାରେଣୀ ।
ଆହେ ଚାରିମେଘ ତୁମ୍ଭେ ଦଶଦିଗପାଳେ
କଂସରାଜ୍ୟେ ଜଳବୃଷ୍ଟି ନ କରିବ କାଳେ ।
ଏ ମୋର ବଚନ ତୁମ୍ଭେ ଥିବ ପରିମାଣି
ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଯେ ଦେବ ଶିରୋମଣି ।
କଂସକୁ ମାନିଆପଣେ ଖଟେ ଯେତେ ସୃଷ୍ଟି
ତେତେ ଦୂରଯାଏ ତୁମ୍ଭେ ନ କରିବ ବୃଷ୍ଟି ।
ଜାଣି ବା ନ ଜାଣି ଯେବେ ବରଷିଲେ ଜଳ
ପୃଥ୍ୱୀକୁ ବୋଇଲେ ତୁ ନ ଦେବୁ ଶସ୍ୟଫଳ ।
କୃଷିର ନିମନ୍ତେ ଯେବେ କରିବେ ସେ ଚାଷ
ବୁଣିଲେ ସେ ନ ଉଠିବ ସବୁ ଯିବ ନାଶ ।
ବାସୁକୀକି ଚାହିଁ ପୁଣି ବୋଲେ ଦେବରାଜେ
ଯେତେ ଧନ ପୋତିଛନ୍ତି କଂସରାଜା ରାଜ୍ୟେ ।
ସେ ଧନମାନ ତୁମ୍ଭେ ହେ ବଳେ ନିଅ ହରି
ଦ୍ରବ୍ୟହୀନ ହୋଇ ଭାଳି ଥୋକେ ଯିବେ ମରି ।
ଅଗ୍ନିକି ବୋଇଲେ ଯେତେ କରିଥିବେ ସଞ୍ଚା
ରାନ୍ଧିଲା ପାକମାନ ସେ ସବୁ ହେବ କଞ୍ଚା ।
ପବନକୁ ବୋଇଲେ ତୁ ଜୀବନର ମଣି
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ହୋଇ ବହିବୁ ରାତ୍ର ଦିବା ଟାଣି ।
ମେଘେ ମାରିବେ ବିଜୁଳିବଜ୍ର ଘଡ଼ଘଡ଼ି
ମେଢ଼ ମଣ୍ଡପ ଜଗତୀ ପଡୁ ସବୁ ଝଡ଼ି ।
ପାଣିଯାକ ସବୁ ଯେହ୍ନେ ହେବ କଷା ପିତା
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ବୋଇଲେ ତୁ ହୋ କର ମୋର କଥା ।
ଖାଇବା ପଦାର୍ଥ ପିତା ଦରସିଝା ଦେବ
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ କିରଣ ନ ହେବ ।
ଅଶ୍ୱିନୀକୁମାର ଚାହିଁ ବୋଇଲେ ବିଡ଼ୋଜା
ଚଉଷଠି ରୋଗଯାକ ପେଷିଦିଅ ଯା ଯା ।
ଯମକୁ ବୋଇଲେ କାଳଦେବତାଙ୍କୁ ରାଇ
କହି ପଠାଇବ କଂସରାଜ୍ୟେ ଥିବ ରହି ।
କାଳ ଘୋଟିଲେ ଦିଶିବେ ଥୋକେ ଅଲକ୍ଷଣ
ଶିରୀ ତୁଟିଗଲେ ତନୁ ହୋଇଯିବ କ୍ଷୀଣ ।
ଏହିରୂପେ ବାସବ ଯେ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବନ୍ଦି
ଗଳେ ମାଳ ଦେଇ ଶିରେ ଶାଢ଼ୀ ଦେଲା ବାନ୍ଧି
ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବିନୟରେ କହେ ସୁରପତି
ମଥୁରା ଦେଶରେ ତୁମ୍ଭେ କର ଯା ଅନୀତି ।
ଯେପରି କଷ୍ଟ ପାଇବ କଂସରାଜା ଦେଶ
ଏମନ୍ତ ଉପଦ୍ରବରେ ଥୋକେ ଯାନ୍ତୁ ନାଶ ।
କଂସ ଭଲଥିଲେ ଆମ୍ଭେ ମରୁଥିବା ଡରି
ସ୍ୱର୍ଗର ସମ୍ପଦ ବଳେ ନେବ ସିନା ହରି ।
ଏମନ୍ତ ଆଜ୍ଞା ଶ୍ରୀମୁଖେ ସୁରପତି ଦେଲେ
ସଭା ମଉଳିଲା ଗୋଟି ଗୋଟି ଉଠିଗଲେ ।
ସୁରପତିର ଆଜ୍ଞାରେ ମିଳି ଦେବଗଣ
ମଥୁରା କୂଟେ ନାଶିବା ପାଇଁ ଦେଲେ ମନ ।
ଶୁକ ମୁନି ବୋଲନ୍ତି ଯେ ପରୀକ୍ଷ ଶୁଣନ୍ତି
ଚାରିମେଘ ମଥୁରାରେ ବୃଷ୍ଟି ନ କରନ୍ତି ।
ପାଣି ନ ପାଇ ପ୍ରଜାଏ ହୋଇଲେକ ଦହି
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଆଦିତ୍ୟ ତେଜ ନ ପାରନ୍ତି ସହି ।
ଚଉଦିଗେ ଅନ୍ଧକାର ଘୋଟେ ଦିଗଭାଗେ
ମେଘେ ନିର୍ଘାତ ବର୍ଷନ୍ତି ଅମଙ୍ଗଳ ଯୋଗେ ।
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ହୋଇ ପବନ ବହଇ ଯେ ଟାଣି
ମେଢ଼ ମଣ୍ଡପ ଭାଙ୍ଗିଣ ପଡ଼ଇ ଧରଣୀ ।
ସବୁବେଳେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଦେହେ ରୋଗପୀଡ଼ା
କ୍ଷଣକେ ବିଶ୍ରାମ ନାହିଁ ନିରନ୍ତରେ ମଡ଼ା ।
କେ ବୋଲନ୍ତି ଧନ ଘରୁ କେଉଁ କତି ଗଲା
କେ ବୋଲନ୍ତି ଘରୁ ଚୋର କେଉଁବାଟେ ନେଲା
ଥୋକାଏ ବୋଲନ୍ତି ପୋତିଥିଲି ଯତ୍ନ କରି
କେ ବୋଲଇ ନେଲା ତାହା ବାସୁକି ଯେ ହରି ।
ଏକକୁ ଆରେକ ତହିଁ ବିଚାର କରନ୍ତି
ମଥୁରା ଦେଶେ ହୋଇଲା କହ କି ଅନୀତି ।
ମେଘମାନେ କିପାଇଁ ନ ବରଷନ୍ତି ଜଳ
ଢାଳେ ପୃଥ୍ୱୀଦେବୀ ଯେ ନ ଦିଏ ଶସ୍ୟଫଳ ।
ଦିବାରାତ୍ର ପବନ ତ ବହୁଅଛି ଟାଣି
ତପତ ମରୁତ ବହେ ନିରନ୍ତର ପୁଣି ।
ରାଜ୍ୟଯାକ ତ ଲୋକଙ୍କ ଦେହ ରୋଗମୟ
ଆମ୍ବ ପଣସ ଫଳତ ସବୁ ଗଲା କ୍ଷୟ ।
ଅନେକ ଲୋକ ତ ମଲେ ବଜ୍ରସୂଚୀ ପଡ଼ି
ପୋତିଲା ଧନମାନ ତ ନ ପାଇଲୁଁ ଲୋଡ଼ି ।
ରାଜାଙ୍କର ହାତୀ ଘୋଡ଼ା ମରୁଛନ୍ତି ଯେତେ
ବିଧାତା ଅବଳ ହେଲା ଆସି ଏ ଜଗତେ ।
ସ୍ୱଭାବେ ଏ ଦେଶରେ ତ ଶୋକ ମୋହପୀଡ଼ା
କଂସରାଜାର ଅନେକ ମଲେ ହାତୀ ଘୋଡ଼ା ।
ପୁତ୍ର ସମାନ ଅଟନ୍ତି ତାର ଜନ ପ୍ରଜା
ପ୍ରଜା ନାଶ ଯାନ୍ତି କଲେ ଅନୀତି ଯେ ରାଜା ।
ରାଜା ହୋଇଣ ଅନୀତି କଲେ ଧର୍ମ ହାନି
ନିଶ୍ଚେଁ ନାଶଗଲା ଜାଣ ସକଳ ମେଦିନୀ ।
ଗଛମୂଳ କାଟିଲେ କି ଡାଳ ରହେ ଭଲେ
ପ୍ରଜା କାହୁଁ ରକ୍ଷା ହେବ ରାଜା ମନ୍ଦ କଲେ ।
ରାଜାର ଅଧର୍ମେ ନାଶ ଯାନ୍ତି ପ୍ରଜାଜନ
ଧର୍ମ ଅଧର୍ମ କଥା ତ ଜାଣଇ ରାଜନ ।
ପ୍ରଜା ନ ପାଳିଲେ ନାହିଁ ରାଜାକୁ ତ ଯଶ
କୋଟି କୋଟି ଯାଗ କଲେ ହୋଇବଟି କିସ ।
ମଥୁରା ଦେଶଯାକ ତ ଗଲା ଏବେ କ୍ଷୟ
ଏହା ବିଚାର କିପାଁ ନ କରେ କଂସରାୟ ।
ଏସନ ଭାଳି ହୁଅନ୍ତି ଲୋକେ ହାଲହୋଳି
ସିଂହଦ୍ୱାରେ ପ୍ରଜାମାନେ ପାରନ୍ତି ବୋବାଳି ।
ଜଗତୀପରେ ଥାଇ ତା ଦେଖି କଂସରାଜା
କେଶୀକି କହିଲା କିସ ବୋବାଳି ଶୁଣ ଯା ।
ପ୍ରଜାଙ୍କର ଗୁହାରି ସେ ସକଳ ଶୁଣିଲା ।
ଯାବତ ବେଦନା ପ୍ରଜା କହିଲେ ମଣାଇ
କଂସର ଛାମୁରେ କେଶୀ କହିଲା ବୁଝାଇ ।
କେଶୀ ବୋଇଲେ ଭୋଦେବ ଶୁଣିମା ସନ୍ଦେଶ
ରାଜ୍ୟଯାକ ତୁମ୍ଭର ତ ସବୁ ଗଲା ନାଶ ।
ମେଘମାନେ କାଳରେ ନ ବରଷିଲେ ଜଳ
ପୃଥ୍ୱୀଦେବୀ କେବେହେଁ ନ ଦେଲା ଶସ୍ୟଫଳ
ନିରନ୍ତର ପବନ ତ ବହେ ଅଣଚାଶ
ତୋର ଗଜ ଅଶ୍ୱ ସବୁ ଗଲେଣି ତ ନାଶ ।
ଅଗ୍ନିର ତେଜ ନିଉନ ସୂର୍ଯ୍ୟତେଜ ଜିତା
ତ୍ରାସପାଇ ପ୍ରାଙ୍କର ଅହନିଶି ଚିନ୍ତା ।
ଅଗ୍ନିତେଜେ ପକ୍ୱ ନୋହେ ସିଝା ଦ୍ରବ୍ୟମାନ
ଭକ୍ଷ୍ୟ ନ ପାଇ ମଲେଣି ତୋର ପ୍ରଜାଜନ ।
ତୁମ୍ଭ ପରାୟେ ଠାକୁର ଯେଉଁ ରାଜ୍ୟେ ରାଜା
ସେ ରାଜ୍ୟେ ଯାବତ ଦୁଃଖ ପାଇ ଜନପ୍ରଜା ।
ଆମ୍ଭେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଥାଉଁ ତୁମ୍ଭର ଯେ ସଖା
କୋଟି କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ଜିଣିପାରୁ ଏକା ଏକା ।
ଏଡ଼େବଡ଼ ସମ୍ପଦ ତ ହେଲା ରଣଭଣ
ନିଶ୍ଚେଁ ଜାଣିଲୁଁ ଏହା ତ ଦେବଙ୍କ ଭିଆଣ ।
ଅଧର ପୃଷ୍ଟ କରିଣ କେଶୀ ଯେ କହିଲା
ଦେବତାଏ ନ କଲେ କି ଏସନକ ହେଲା ।
କେଶୀର ବଚନ ଶୁଣି କଂସ ମହାରାୟ
କୋପଭର ହୁଅନ୍ତେ ଯେ କମ୍ପେ ତାର କାୟ ।
ଗରଜଇ କାଳସର୍ପ ଜିଣି କୋପଭରେ
ଲୌହଧନୁ ଗଦା ଶର ଧରିଅଛି କରେ ।
ସାରଥିକି ବୋଇଲାରେ ରଥ ବେଗେ ସଜ
ଆଜ ସ୍ୱର୍ଗପୁରକୁ ମୁଁ କରିବି ଦହିଯ୍ୟ ।
ସକଳ ଦେବଙ୍କୁ ଆଜି ପକାଇବି ମାରି
ନିଶ୍ଚୟ ସ୍ୱର୍ଗେ ମୁଁ ଆଜ ନୂଆ ଇନ୍ଦ୍ର କରି ।
ନ ମାରି ଦୟା କରି ଛାଡ଼ିଥିଲି ପୂର୍ବେ
ସେ ଗୁଣରୁ ସିନା ଦେବ କଲେ ଏହା ଏବେ ।
ଏହିପରି ଆଜ୍ଞା କଂସରାଜାଠାରୁ ଶୁଣି
ଧାତିକାରେ ସାରଥି ସେ ରଥ ଦେଲା ଆଣି ।
ସାଜିଣ ସେ ରହୁବର ରଖିଲା ତା ଆଗେ
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଆଣ ଯା ବୋଲେ କଂସ ବେଗେ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ରଥେ ବସେ ରାଗେ
ଧନୁଶର ଧରି କଂସ ହୋଇ ଉଦବେଗେ ।
ଆଜଦେବତାଙ୍କର ମୁଁ ଘେନିବଇଁ ପ୍ରାଣ
ମାରିବି ନିଶ୍ଚେଁ ଦେବଙ୍କୁ ଉଗ୍ରସେନ ରାଣ ।
ଏତେ ବୋଲି କଂସ ରଥେ ବିଜେକଲା ଯାଇ
ଶୂନ୍ୟମଣ୍ଡଳେ ସାରଥି ରଥ ନେଲା ବାହି ।
ଥୋକାଏ ଦୂର ସେ ମଞ୍ଚପୁର ଛାଡ଼ିଗଲେ
ଅର୍ଦ୍ଧପଥରେ ସେ ମେଘମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଲେ ।
କୋପଭରେ କମ୍ପଇ ସେ ଭୋଜ ନୃପବର ।
ମେଘକୁ ଚାହିଁଣ ବୀର ବୋଲଇ କ୍ରୋଧରେ
ମୋ ରାଜ୍ୟେ ବୃଷ୍ଟି ନ କର କିପାଁ ଜଳଧରେ ।
ତୁମ୍ଭ ଯୋଗୁ ନାଶ ଗଲା ସିନା ମୋର ସୃଷ୍ଟି
ଜନ ପ୍ରଜାଏ ହୋଇଲେ ସର୍ବେ ମହାକଷ୍ଟୀ ।
ଜାଣୁ ଜାଣୁ ମୋହଠାରେ ଦ୍ରୋହକର୍ମ କଲ
ତୁମ୍ଭର ବୁଦ୍ଧିରେ ସିନା ତୁମ୍ଭେ ନାଶ ଗଲ ।
କଂସ ବୋଲଇ କେଶୀରେ ଧର ତାଙ୍କୁ ଯାଇ
ବନ୍ଧନ କରି ଏହାଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ଥିବା ନେଇ ।
ଆଜ୍ଞା ପ୍ରମାଣେ ସେ କେଶୀ ମେଘଙ୍କୁ ବାନ୍ଧିଲା
ରଥ ଚାରିଖମ୍ବେ ଚାରି ମେଘ ଖଟାଇଲା ।
ଚାରିମେଘଙ୍କୁ ବନ୍ଧନ କରି କଂସରାୟେ
ରଥ ଚଢ଼ି ସ୍ୱର୍ଗକୁ ସେ କଲାକ ବିଜୟେ ।
ଏକା ରଥ ଚଢ଼ି କଂସ ଆସୁଅଛି ବାହି
ଗଜ ଅଶ୍ୱ ପଦାତିକ ସଙ୍ଗତରେ ନାହିଁ ।
ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣକୁ ଜିଣି ଦିଶୁଛି ସେ ରଥ
ଶ୍ୟେନପକ୍ଷୀ ଜିଣି ରଥ ଉଡ଼େ ଶୂନ୍ୟପଥ ।
ପବନହୁଁ ବେଗେ ରଥ ଆସୁଅଛି ଉଡ଼ି
ନିକଟ ହୁଅନ୍ତେ ଇନ୍ଦ୍ର ଯାଏ ସ୍ୱର୍ଗ ଛାଡ଼ି।
ଭୃଗୁ ଅଙ୍ଗିରା ମୂଳେ ଯେ ସୁରସିଦ୍ଧ ମୁନି
କଂସାସୁର ଦେଖି ପୂଜାକଲେ ଅର୍ଘ୍ୟଘେନି ।
ରଥରୁ ଓହ୍ଲାଇଣ ସେ କଂସାସୁର ରାୟେ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଯାଇ କଲାକ ବିଜୟେ ।
ତଳେ ଉଭା ହେଲେ ଦେବେ କାଖେ ହସ୍ତଦେଇ
ଦେବଗଣଙ୍କୁ ଅନାଇ କଂସ ଯେ ବୋଲଇ ।
ମରଣକୁ ତୁମ୍ଭର କି ନାହିଁ ତିଳେ ଭୟ
ଏଡ଼େ କପଟୀ ଅଟଇ ସୁରପୁର ରାୟ ।
କାହା ଭରସାରେ କଲ ମୋଠାରେ କପଟ
ମଥୁରାପୁରେ ମୋହର ସବୁ କଲ ନଷ୍ଟ ।
ନ ଦିଅଇ ମୋ ରାଜ୍ୟରେ ପୃଥ୍ୱୀ ଶସ୍ୟଫଳ
କାଳ ଜାଣି ମେଘେ ବୃଷ୍ଟି ନ କରନ୍ତି ଜଳ ।
ପୋତିଲା ଧନମାନରେ ବାସୁକି ନିଅଇ
ପ୍ରଚଣ୍ଡ ସୂର୍ଯ୍ୟର ତେଜ ପବନ ବହଇ ।
ଅକାଳେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କ ଶିରେ ବଜ୍ରସୂଚୀ ପଡ଼ି
ଅନୀତି କରୁଛ ବେଳୁଁ ବେଳ ବଢ଼ି ବଢ଼ି ।
ସକଳ ପ୍ରଜାମାନରେ ହେଲେ ମୋର ରୋଗୀ
ଏମନ୍ତ ଛନ୍ଦ କଲରେ ଦିଗପାଳେ ଲାଗି ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ମୁଁ ଦିଗବିଜେ ବେଳେ ନ ମାଇଲି
ତହିଁର ଗୁଣମାନରେ ଏ ବେଳେ ପାଇଲି ।
ତିଳ ପ୍ରମାଣରେ ମାଂସ କାଟିବି ଏକ୍ଷଣି
ଦେବଇନ୍ଦ୍ର କାହିଁ ଗଲା ଦେଖା ମୋତେ ଆଣି ।
ତୁମ୍ଭେ ପରା ବୃହସ୍ପତି ଅଟ ଦେବଗୁରୁ
ଆଜି କେହୁ ରେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିପାରୁ ।
କଂସାସୁର ବୋଇଲାରେ ଆସୁ ଦେବରାଜ
ବୃହସ୍ପତି ଆଣି ଦେଲେ ଦେଖି ଭୋଜରାଜ ।
ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କୁ ଚାହିଁଣ କଂସ ବୋଲଇ ବଚନ
ରାଜ୍ୟ ମୋର ନଷ୍ଟ କଲ କହ କି କାରଣ ।
ମରଣକୁ ନ ଡରରେ ଏତେକ ଭରସା
ଶୋଇବା ସିଂହକୁ କିରେ ଚିଆଁଏ କି ଶଶା ।
ଜଳନ୍ତା ଅଗ୍ନି କିପାଇଁ ହସ୍ତେ ପେଲିଦେଲ
ନିଶ୍ଚୟେ ଦେବେ ରେ ତୁମ୍ଭେ ଆଜି ନାଶଗଲ ।
ଏତେ ବୋଲି କଂସାସୁର କୋପଭର ହୋଇ
ରଥର ଉପରୁ ବୀର ପଡ଼ିଲା ଓହ୍ଲାଇ ।
ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲଙ୍କୁ ଚାହିଁଣ ବୋଲେ କଂସାସୁର
ସବୁ ଦେବଙ୍କୁ ଧରରେ ନେବା ନିଜପୁର ।
ଆଜ୍ଞାପାଇ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲେ ଦେବଙ୍କୁ ଧଇଲେ
ଗୋଟି ଗୋଟି କରି ତାଙ୍କୁ ରଥରେ ବାନ୍ଧିଲେ ।
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୈଶ୍ୱାନର ଅଶ୍ୱିନୀକୁମାର ।
ବୃହସ୍ପତି ଗନ୍ଧର୍ବ ଏ ଆଦି ସସ୍ରଯୋନି
ଚାରିମେଘ ଗ୍ରହ ତାରା ପବନକୁ ଘେନି ।
ଯକ୍ଷ ବିଦ୍ୟାଧର ଆଦି କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ମୂଳେ
କଂସ ଆଜ୍ଞାରେ ବାନ୍ଧିଲେ ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ବଳେ ।
ପୁଷ୍ପକେତୁ ରଥରେ ସେ ସମସ୍ତ ବସାଇ
ମଞ୍ଚଭୁବନକୁ କଂସ ଅଇଲା ଓହ୍ଲାଇ ।
ଆପଣା କଟକେ ଆସି ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା
କୋପଭରେ ଆକର୍ଷଣ ଦେବଙ୍କୁ ଚାହିଁଲା ।
କେହୁ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁରେ ଆଜି ପାରୁ ରକ୍ଷା କରି
ମାରି ପକାଇବି ତୁମ୍ଭେ ମୋହର ବଇରୀ ।
ଏସନ ବୋଇଲା ଯହୁ କଂସାସୁର ରାୟେ
ଶୁଣି ଭୟରେ କମ୍ପିଲେ ସବୁ ଦେବତାଏ ।
ଦେଖିଲେ ଯହୁଁ କଂସର ଭୟଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି
କହନ୍ତି ଯେ କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ବୃହସ୍ପତି ।
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ନୃପାଧିପ
ଅକାରଣେ ଆମ୍ଭଠାରେ ନ କର ହୋ କୋପ ।
ରାଜାଧିରାଜେଶ୍ୱର ତୁ ନୃପ ଶିରୋମଣି
ସ୍ୱର୍ଗମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ ତୁମ୍ଭେ ଯେ କାରେଣି ।
ତୁମ୍ଭେ ସିନା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ ସ୍ୱର୍ଗେ ଅଛ ଛାଡ଼ି
ତୁମ୍ଭେ ନ ରଖିଲେ ଆମ୍ଭ ବନ୍ଧନ କେ ଫେଡ଼ି ।
ଏ ଦେବଗଣ ତୁମ୍ଭର କଲେ କେଉଁ ଦୋଷ
ଅନିମିତ୍ତେ କାହିଁପାଇଁ କର ଏଡ଼େ ରୋଷ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ନ ବିଚାରି ଦଣ୍ଡିବ ଗୋସାଇଁ
ତିନି ପୁରେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କେ ରଖି ନ ପାରଇ ।
ତୁମ୍ଭେ କୋପ କଲେ ଆମ୍ଭେ ପ୍ରାଣ ପାଇନାହିଁ
କେଉଁ ଅପରାଧ ତୋତେ କଲୁ ଭୋଜସାଇଁ ।
ଦୋଷ ବିଚାରିଣ ଦଣ୍ଡ ଦିଅ ନୃପବର
କି କଥାରେ କହ ଦୋଷୀ ହୋଇଲୁଁ ତୁମ୍ଭର ।
କଂସ ବୋଲେ ଦେବତାଏ ଅଟ ବଡ଼ଦୋଷୀ
ତୁମ୍ଭର ବୋଲେ ହୋଇଲି ମୁହିଁ ରାଜ୍ୟଧ୍ୱଂସୀ ।
ଦେବଗଣ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଅବିଶ୍ୱାସୀ ହେଲ
ତୁମ୍ଭର ଜୀବନ ଥିଲେ ମୋର କାହିଁ ଭଲ ।
ଏ ଯେ ପୃଥ୍ୱୀ ଦେବୀ ଅଟେ ଜଗତର ମାତ
ମୋର ରାଜ୍ୟରେ କିପାଁ ନ କରେ ଶସ୍ୟ ଜାତ
ପ୍ରଥମେ ପୃଥିବୀ ଦେବୀ କଲେ ମୋତେ ଏହା
ଏ କଥା କି ସ୍ୱରୂପ ହୋ ନୋହେ ଶଚୀନାହା ।
ଏତେ ବୋଲି ଗରଜିଣ କଂସ କୋପଭରେ
ଆକ୍ରୋଶି ବିଧା ମାଇଲା ପୃଥିବୀ ଉପରେ ।
କଂସ ବିଧାଘାତ ପାଇ କମ୍ପି ବସୁନ୍ଧରୀ
ଦଲ ଦଲ ହେଲା ଦେବେ ମହାଭୟ କରି ।
ଟଳଟଳ ହୋଇଲାକ ତେଡ଼େ ମହୀସ୍ଥଳୀ
ନବଦ୍ୱାର ବାଟେ ପଡ଼େ ରୁଧିର ଯେ ଗଳି ।
ବାହାସ୍ପୋଟ ମାରି କଂସ ଆକ୍ରୋଶି ବସିଲା
ଭୟ ପାଇ ବସୁମତୀ ଲହସି ପଡ଼ିଲା ।
ଚାରିମେଘକୁ ଚାହିଁଣ ବୋଲେ ବୀରମଣି
ତୁମ୍ଭେମାନେ ମୋର ଦେଶେ ନ ବରଷ ପାଣି ।
ତୁମ୍ଭ ଯୋଗୁଁ ମୋହର ଏ ରାଜ୍ୟ ଗଲା ନାଶ
ତିଳ ପ୍ରମାଣେ କାଟିବି ଆଜ ଆଜ ତୁମ୍ଭମାଂସ ।
ଆହୋ ଅଗ୍ନିଦେବ ତୁମ୍ଭେ ତେଜ ପାକସଞ୍ଚା
ଅନ୍ନ ବ୍ୟଞ୍ଜନ ହୋଇଲା ସବୁ କିପାଁ କଞ୍ଚା ।
ନ ସିଝିଲା ଦ୍ରବ୍ୟ ସବୁ ପ୍ରଜା ନ ଖାଇଲେ
ଜ୍ୱର ରୋଗୀ ହୋଇ ପୁଣି ସର୍ବେ ନାଶଗଲେ ।
ପବନ ଦେବତା ମୋତେ କି ଅବା ନ କଲା
ରାତ୍ର ଦିବା ଅଣଞ୍ଚାଶ ମୂର୍ତ୍ତିରେ ବହିଲା ।
ମେଢ଼ ମଣ୍ଡପ ଦେଉଳ ମୋର ଦିବ୍ୟପୁର
ଘର ରାଷ୍ଟ୍ର ମୋହର ଯେ ସବୁ ହେଲା ଚୂର ।
ଅନେକ ଦୁଃଖେ ପ୍ରଜାଏ ଅର୍ଜିଥିଲେ ଦ୍ରବ୍ୟ
ମହୁମାଛି ପ୍ରାୟ ସଞ୍ଚି ରଖିଲେ ସର୍ବ ।
ଥୋଇଲାଠାରୁ ବାସୁକି ନେଲା ସବୁ ହରି
ଏହାର ଜୀବନ ମୁହିଁ ନେବି ତେଣୁକରି ।
ପୁଣି ହିଁ ବୋଇଲା କଂସ ଶୁଣ ଆରେ ଯମ
ତୁ ଯେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ବୋଲାଉ ଦ୍ୱିତୀ ଯମ ଧର୍ମ ।
ଅକାରଣେ ଅଶ୍ୱ ଗଜ କିପାଁ ପଡ଼ି ମଲେ
ଏମାନ ଅଟଇ ତୁମ୍ଭ କଲା କର୍ମ ଭଲେ ।
ଆରେ ଦେବତାଏ ତୁମ୍ଭେ ଏଡ଼େ କୃତ୍ୟ କଲ
ନିଶ୍ଚେ ଜାଣିଲିରେ ତୁମ୍ଭେ କେହି ନୁହ ଭଲ ।
ଜଣେ ଜଣେ ମୋର ତୁମ୍ଭେ ସମସ୍ତେ ବଇରୀ
ଅନେକ କଷ୍ଟ ଦେଇ ମୁଁ ପକାଇବି ମାରି ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଲନ୍ତି ତୁ ଗୁଣବନ୍ତ ହୋଇ
କଥା ନ ବିଚାରି କ୍ରୋଧ କରୁ କାହିଁପାଇଁ ।
ତୁମ୍ଭର ଦଣ୍ଡିଲେ ଆଉ ଆନ କେହୁ ରଖି
ତୁମ୍ଭେ ସଭା ନ୍ୟାୟପତି ତୁମ୍ଭେ ଧର୍ମସାକ୍ଷୀ ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ଦେବତାଙ୍କୁ ଦେଉଅଛ ଦୋଷ
ଋତୁ ଯୋଗେ ଭଲ ମନ୍ଦ ସବୁ କାଳବଶ ।
ଏମାନେ ପୁଣ୍ୟ ପୁରୁଷ ଥାନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ
ଏ କର୍ମମାନ ହୋ ରାଜା ନୋହେ ଏହାଙ୍କରେ ।
ଯେତେବେଳେ ଯାହାକୁଟି ହୁଏ ଯେଉଁ ଯୋଗ
ବ୍ରହ୍ମାବିଷ୍ଣୁ ହେଲେ କରେ ଅବଶ୍ୟ ତା ଭୋଗ ।
କର୍ମ ବିନା ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଆନ ନାହିଁ ସଖା
ଯେ ଯାହାର ବେଳେ କର୍ମ ଫଳଇ ଏ ଲେଖା ।
ଯେତେବେଳେ ଯାର ପୁଣି ହୋଇ ଯେଉଁ କଥା
କେବଳ ମାତ୍ର ଯେ ସାକ୍ଷୀ ଅଟନ୍ତି ଦେବତା ।
ଆପଣାର କଲା କର୍ମ ଆପେ ସିନା ଭୁଞ୍ଜି
ଲାଭ ହାନି ଲିଖନହିଁ ଯମରାଜା ପାଞ୍ଜି ।
ଏକେ ତ ପଣ୍ଡିତ ତୁମ୍ଭେ ଦୁଜେ ପୃଥ୍ୱୀପତି
ଯୋଗ ଭୋଗ କହ କିପାଁ ଦେବଙ୍କ ଅନୀତି ।
ତୁମ୍ଭେ ବୋଇଲ କରିବି ଦେବଙ୍କୁ ବିନାଶ
ସୁରଗଣ ନାଶି ତୁମ୍ଭେ ଅର୍ଜିବ କି ଯଶ ।
ଆତ୍ମା ଅବିନାଶୀ ସର୍ବ ଘଟେ ଅଛି ପୂରି
ବିଧାତା ସର୍ଜିଲା ସବୁ ସାନବଡ଼ କରି ।
ଆପେ ଗଢ଼ାଇ ଦେଉଳ ଆପେ ଭଗ୍ନ କଲେ
କେତେ ପାପ ଅର୍ଜି ରୋପି ତରୁଏ କାଟିଲେ ।
ଶତେକ ତରୁ କୁଠାର ଘେନି ଯେବେ କାଟି
ଧର୍ମଶାସ୍ତ୍ରେ ଲେଖି ପାପ ହୁଏ କେତେ କୋଟି ।
ପୋଷିଲା ଜୀବ ଗୋଟିକି କରଇ ଯେ ନାଶ
ସହସ୍ରେ ଚାଲନ୍ତା ଜୀବ ମାରି ତେତେ ଦୋଷ ।
ଦେଖି ଚଣ୍ଡାଳରୁ ଯେବେ ସହସ୍ରେକ ମାରି
ଜଣେ ଶୂଦ୍ରକୁ ମାଇଲେ ତେତେ ପାପ ସରି ।
ସହସ୍ରେ ଶୂଦ୍ର ମାଇଲେ ପାପ ହୋଏ ଯେତେ
ଏକ ବୈଶ୍ୟକୁ ମାଇଲେ ପାପ ହୋଏ ତେତେ
ସହସ୍ରେ ବୈଶ୍ୟ ମାଇଲେ ଲାଗେ ଯେତେ ଦୋଷ
ତେତେ ପାପ ହୁଏ ଜଣେ କ୍ଷତ୍ରୀ କଲେ ନାଶ ।
ଶତେକ କ୍ଷତ୍ରୀ ମାଇଲେ ଯେଉଁ ପରାଭବୀ
ଜଣେ ବିଦ୍ୟାବନ୍ତ ମାରି ତେତେ ପାପ ଲଭି ।
ସସ୍ରେ ବିଦ୍ୟାବନ୍ତ ମାରି ଯେତେ ପାପ ଲେଖି
ଜଣେ ଜ୍ଞାନିକି ମାଇଲେ ତେତେ ପାପ ଲକ୍ଷ୍ୟି ।
ସହସ୍ରେକ ଜ୍ଞାନୀ ଯେବେ କରିବେଟି ବଧ
ତେତେ ପାପ ଜଣେ ଯୋଗୀ ଶୀରକଲେ ଛେଦ ।
ଶତେକ ଯୋଗୀ ମାରିବ ଯେବେ ଅକାରଣେ
ତେତେକ ପାପ ପାଇବ ମାରି ସ୍ତିରୀ ଜଣେ ।
କରିବ ଯେବେ ଶତେକ ସ୍ତିରୀ ପ୍ରାଣନାଶ
ଏକା ଗୁରୁର ବଚନ ଲଘିଂଲେ ସେ ଦୋଷ ।
ଶତେ ଗୁରୁବାକ୍ୟ ଲଘେଂ ଯେଉଁ ମହାପାପୀ
ଏକା ବିଶ୍ୱାସଘାତକୀ ସେହି ପାପରୂପୀ ।
ସସ୍ର ବିଶ୍ୱାସଘାତକ ଯେତେ ପାପ କରି
ଏକା ଗୋରୁହତ୍ୟା ସେହି ମହାପାପ ସରି ।
ଶତେକ ଗୋରୁ ମାଇଲେ ଯେତେକ ପାତକ
ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ମାଇଲେ ଦୋଷ ହିଁ ତେତେକ ।
ଏ ବିଧିରେ କଲେ କୋଟି ବ୍ରାହ୍ମଣକୁ ବଧ
ଜଣେ ଦେବତା ମାଇଲେ ତେତେ ଅପରାଧ ।
ଆମ୍ଭର ବଚନ ଶୁଣି କର ତୁ ବିଶ୍ୱାସ
ତୁହି ଯେବେ ଦେବତାଙ୍କୁ କରି ଲୋଡ଼ୁନାଶ ।
ଅକ୍ଷୟ ଅଜରାମର ସେହି ପୁଣ୍ୟମୟେ
ଏହାଙ୍କୁ ମରଣ ନାହିଁ ମହାପ୍ରଳେ ଯାଏ ।
ଅନେକ ମତେ ତୁ ଯେବେ ସଂଗ୍ରାମ କରିବୁ
ଦେବ ଭଣ୍ଡାର ଆଦି ଯେ ସର୍ବସ୍ୱ ହରିବୁ ।
ଅପସରାଙ୍କୁ କରିବୁ ବଳେ ଯେବେ ଚୋରି
ନନ୍ଦନବନେ ପଶିବୁ ଯେବେ ଦଣ୍ଡଧାରୀ ।
ମର୍ତ୍ତ୍ୟପୁର ଲେଛି ଯେବେ ଲଭି ସ୍ୱର୍ଗବାସ
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ବଳେ କରି ନୋହେ ନାଶ ।
ଯେତେ ଅଖ୍ୟାତି ପାଇବୁ ସେହି ହେବ ସାଧ୍ୟ
ତୋହର ବେଳେ ତ୍ରିଦଶ କରି ନୋହେ ବଧ ।
ଆମ୍ଭେ ତପୋବନ୍ତ ଜାଣୁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ଏହା
ତୋର ଆଗରେ କହିବୁ କିପାଁ ମିଛ ମାୟା ।
ଅତି ବଳେ ବଳୀୟାର ଅଟୁ ମହାଯୋଧୀ
ସ୍ୱର୍ଗମଞ୍ଚ ପାତାଳ ତୁ ଦଣ୍ଡକରେ ସାଧି ।
କୋଟିଏ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ଜିଣିପାରୁ ନିମିଷକେ
ନାହିଁ ନା ଜିଣନ୍ତା କେହି ତୋତେ ତ୍ରୟଲୋକେ
ଆଦ୍ୟେ ସ୍ୱର୍ଗ ଦେଇଛୁ ତୁ ସତ୍ୟେ ଭୋଜନାହା
ଦେବଙ୍କୁ ଜିଙ୍ଘାସି ହେବୁ ସତ୍ୟର ଦୋରେହା ।
ତୋ ବିଚାରକୁ ନ ଆସେ ଯେବେ ସୁରସାଇଁ
ଆନ ଇନ୍ଦ୍ର କରି ସ୍ଥାନ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ନେଇ ।
ଅନେକମତେ ବୁଝାଇ କହି ବୃହସ୍ପତି
ଶୁଣି ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲା ଭୋଜ ନରପତି ।
ଦହର୍ସିତ ହୋଇ କହେ କଂସାସୁର ରାୟ
ତୁମ୍ଭପରା ମନ୍ତ୍ରୀ ଥାନ୍ତେ ସ୍ୱର୍ଗେ ନାହିଁ ଭୟ ।
ତୁମ୍ଭ ବଚନ ଶୁଣି ମୁଁ ହୋଇଲି ମୋହିତ
ନିଶ୍ଚୟ ଜାଣିଲି ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ ।
ତୁମ୍ଭ ବୋଲେ ଦେବତାଙ୍କୁ ଦେଲି ଏବେ ଛାଡ଼ି
ଆଉ ଦୋଷ କଲେ ସ୍ୱର୍ଗ ବସିବଇଁ ମାଡ଼ି ।
ଏ ମୋହର ସତ୍ୟ ସତ୍ୟ ତିନିବାର ବାଣୀ
ଆନ ଇନ୍ଦ୍ର କରିବି ମୁଁ ତୁମ୍ଭେ ଥାଅ ଜାଣି ।
ଆହେ ବୃହସ୍ପତି ଯେବେ ମୁକୁଳାଇ ନେବ
ଏହି କଥାମାନ ଦେବଗଣଙ୍କୁ କହିବ ।
ପ୍ରଜାଙ୍କର ଲୋଡ଼ାହେଲେ ଦେଉଥିବେ ଜଳ
କାଟିବେ ଶତେ ଭରଣ ହେବ ଶସ୍ୟ ଫଳ ।
ବାରମାସ ମୋର ପୁରେ ରହିବ ବସନ୍ତ
ଯେମନ୍ତ ମୋ ପ୍ରଜାଜନ ହୋଇବେଟି ସୁସ୍ଥ ।
ଯେତେକ ଧନ ବାସୁକୀ ନେଇଅଛି ହରି
ସେଠାବରେ ଥୋଇଦେଉ ଶତେଗୁଣ କରି ।
ଅଶ୍ୱ ଗଜ ପଦାତିକ ମଲେ ଯେତେ ଯହିଁ
ଯେ ଯାହା ସ୍ଥାନମାନଙ୍କେ ଥିବେ ସୁଖେ ରହି ।
ଯେବଣ ଜନେ ବଞ୍ଚିବେ ପୁଣ ପୁଣ ଯାହା
ଅବଶ୍ୟ ସେମାନଙ୍କୁ ହୋ ମିଳୁଥିବ ତାହା ।
ଆମ୍ବ ପଣସ ନଡ଼ିଆ ଗୁଆ ଆଦି ଫଳ
ଷଡ଼ଋତୁ ତରୁ ଫଳ ଫଳିବେ ସକଳ ।
ଜନ୍ମହୁ ନିରୋଗ ହେବେ ମୋର ପ୍ରଜାଜନେ
ସ୍ତିରୀ ପୁରୁଷ ଷୋଡ଼ଶ ଥିବେ ସବୁଦିନେ ।
ଏ କଥାମାନ ଯେବେ ତୁ କହି କରିପାରୁ
ତୁମ୍ଭ ବଚନେ ଦେବଙ୍କୁ ଦେବି ଦେବଗୁରୁ ।
ଏ କଥା ନ କଲେ କେଭେ ନ ଦିଅଇ ଛାଡ଼ି
ନୋହିଲେ ମୁଁ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ବସିବଇଁ ମାଡ଼ି ।
ବୃହସ୍ପତି ବୋଇଲେ ତୁ ଆଜ୍ଞାଦେଲୁ ଯାହା
ମୋତେ ଲାଗଇ ଅବଶ୍ୟ କରିବେ ସେ ତାହା ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ଦଣ୍ଡ ଦେଲୁ ଦେବଙ୍କୁ ତୁ ଆଣି
ଛାଡ଼ିଦିଅ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ହେ ଯିବୁ ଏହିକ୍ଷଣି ।
ଶରଣପଞ୍ଜର ବାନା ତୁ ରାଜା ହୋ ବହୁ
ଏଡ଼େବଡ଼ ରାଜା ହୋଇ ଏହା କିପାଁ କହୁ ।
କଂସ ବୋଲଇ ଗୁରୁ ହେ ତୁମ୍ଭ ବଚନକୁ
ଏତେବଡ଼ ଦୋଷୁ ଛାଡ଼ିଦେଲି ଦେବତାଙ୍କୁ ।
ଶୁଭେ ଚଳ ଦେବଗଣ କଂସର ଆଦେଶ
ଯେ ଯାହା ଯାନ ବାହନ ଆବୋରି ତ୍ରିଦଶ ।
ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ଯାଇ ହେଲେ ସ୍ୱର୍ଗରେ ପ୍ରବେଶ
ଦେବଗଣ ମନେ ମନେ ସମସ୍ତେ ବିରସ ।
ଯେ ଯାହାର ନିଜପୁରେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ
କାହାର ମନେ ହରଷ କିଛି ମାତ୍ର ନାହିଁ ।
ଯୁକତେ ଶୂନ୍ୟପୁରୁଷ ସ୍ୱର୍ଗ ଦିଗପାଳ
ଦଇବଯୋଗେ ସେ ପାଇଅଛନ୍ତି କଟାଳ ।
ଶୁକମୁନି ବୋଲନ୍ତି ହୋ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷିତ
କଂସର ଡଗର ବୁଲେ ସ୍ୱର୍ଗେ ଅନୁବ୍ରତ ।
ସବୁରି ମନେ ଲାଗିଲା ଚିନ୍ତା ଭୟ ଦକା
ରାତିରେ ତ ନିଦ ନାହିଁ ଦିବସେ ତାଟକା ।
କ୍ଷୁଧା ତୃଷା ନିଦ୍ରା ଜାଣ ନାହିଁ କାହାକୁ ହିଁ
ଚିନ୍ତାଭରେ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ ହେଉଅଛି ଦେହୀ ।
ନ କହି ସ୍ୱର୍ଗପୁର କେ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଲେ
କୁଟୁମ୍ବଙ୍କୁ ସଙ୍ଗେ ଘେନି କପିଳାସ ଗଲେ ।
କେବଣ ସୁରେ ହୋଇଲେ ବନେ ବନଚାରୀ
କନ୍ଦରେ ପଶି ନିର୍ଝର ନୀର ଆଶ୍ରା କରି ।
କେବଣ ଦେବେ ଆସ୍ଥାନ ତଳକୁ ଚାହାନ୍ତି
ଭୟ ଲାଗନ୍ତେ ସେ ଯାଇ ମନ୍ଦିରେ ପଶନ୍ତି ।
ରାତ୍ର ଦିବସେ ସ୍ୱର୍ଗରେ ପଡ଼ୁଥାଇ ହୁରି
କେ ବୋଲଇ କଂସାସୁର ଆଜ ଦେବ ଧାଡ଼ି ।
କେ ବୋଲଇ ଚାଲ ଚାଲ ଯିବା ଏଥୁ ବେଗେ
କେ ବୋଲଇ ଯାଉଁ ଯାଉଁ ପଡ଼ିବା ତା ଆଗେ ।
କେ ବୋଲଇ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ନିଶ୍ଚେଁ କଲା ନାଶ
ଏତେ କାଳେ ହୋଇଲା ଏ ରାକ୍ଷସଙ୍କ ବାସ ।
ଇନ୍ଦ୍ରଦେବତାଙ୍କୁ ତ ନ କଲେ କେହି ପୂଜା
କେ ବୋଲଇ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ କଂସ ସିନା ରାଜା ।
କହନ୍ତି ଯେ ଇଦଂ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ ଶୁକମୁନି
ଶୁଣ ରାଜା ହରିବଂଶ ଗାଥା ପୁଣ୍ୟଧ୍ୱନି ।
ନମୋ ହରିହର ବାସ ପୁଣ୍ୟତୋୟାକୂଳ
ଜୟ ଗଙ୍ଗାଧର ଦୁଇ ଦେବତା ଜଟିଳ ।
କଂସର ଭୟେ ଯେ ଦେବେ ହୋଇଣ ଆରତ
ନମାମି ରୁଦ୍ରଦେବ ହେ ନମାମି ଅଚ୍ୟୁତ ।
ନମାମି ହରିହର ହେ ପଦ୍ମାକ୍ଷ ସୁଢଳ
ଅଧେକ କୃଷ୍ଣବର୍ଣ୍ଣ ହେ ଅଧେ ଅଟ ଶୁକ୍ଳ ।
କରେ ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମ ଯେ ତ୍ରିଶୂଳ
ପକ୍ଷୀ ବୃଷଭବାହନ ତବ ସଦାକାଳ ।
ମହାଆନନ୍ଦେ ଭ୍ରମ ଏ ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶପୁର
କିରୀଟ କୁଣ୍ଡଳ କର୍ଣ୍ଣେ ଶିରେ ଅହିବର ।
କପାଳରେ ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର କସ୍ତୁରୀ ସୁରଙ୍ଗେ
ଦକ୍ଷିଣେ କମଳା ଉମାଦେବୀ ବାମଅଙ୍ଗେ ।
ଯୋଗାଙ୍ଗ ଧାରମ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ହରିହର
ଗର୍ଭ ତୁମ୍ଭର ଅନନ୍ତ ଗଳେ ଫଣିହାର ।
କୀଟୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ପରାପର ନାହିଁ
ଦେବାଧିରାଜ ଯେ ତୁମ୍ଭେ ଏକଦେହୀ ।
ଦେବତତ୍ତ୍ୱ ଜାଣ ସ୍ୱାମି ଦ୍ୱୟ ଏକଆତ୍ମା
ଅନାଦି ନିରାକାର ହେ ତୁମ୍ଭେ ଯୋଗବ୍ରହ୍ମା ।
ଯେଉଁ ନାମ ସୁମରନ୍ତେ କଳୁଷ ବିନାଶ
ତୁଟଇ ଭବବନ୍ଧନ ଫିଟେ କାଳପାଶ ।
ହରିହର ସୁମରନ୍ତେ ପ୍ରାପ୍ତ ସର୍ବବୁଦ୍ଧି
ହରିହରି ସୁମରନ୍ତେ ହୋଏ ବଞ୍ଛାସିଦ୍ଧି ।
ହରିହର ସୁମର ହୋ ଭବୁ ହେବ ପାର
ହରିହର ସୁମର ହୋ କାଟ ନର୍କଘୋର ।
ହରିହର ସ୍ମର ହେବ ଗାତ୍ର ଯେ ପବିତ୍ର
ହରିହର ସ୍ମରି ଲାଭ ଧନ ପୁତ୍ର ପୌତ୍ର ।
ହରିହର ସୁମରନ୍ତେ ଫିଟେ ସର୍ବବାଧା
ହରିହର ସୁମରଣା କର ବହି ଶ୍ରଦ୍ଧା ।
ହରିହର ସ୍ମର ତୁଟିଯିବ କ୍ଷୁଧାତୃଷା
ହରିହର ସ୍ମର ତୁଟିଯିବ ପାପଆଶା ।
ହରିହର ସ୍ମର କୁଳ ହେବ ବର୍ଦ୍ଧମାନ
ହରିହର ସ୍ମର ତୁଟିଯିବ ପାପମାନ ।
ସଂସାର ଭିତରେ ଜାତହୋଇ ଯେତେ ପ୍ରାଣୀ
ହରିହର ନାମ କର ଅଭ୍ୟାସ ହୋ ପୁଣି ।
ହରିହର ନାମ ହେଲେ ହୃଦରେ ପ୍ରକାଶ
ଅଚ୍ୟୁତ ଲେଖଇ ସୁଖେ ଗ୍ରନ୍ଥ ହରିବଂଶ ।
ଦେବଗଣଙ୍କର ବିଷ୍ଣୁପୁରେ ଗମନ
ସମ୍ପାଦନାଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି ପରୀକ୍ଷ ନୃପମଣି
ସନ୍ତୋଷ ହୋଇଲେ ହରିହର ନାମ ଶୁଣି ।
କୃତ କୃତ ହୋଇ ମନ ମଧ୍ୟରେ ବିଚାରି
କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ଶୁକ ମୁନିଙ୍କ ପଚାରି ।
ଭୋ ମୁନି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ତୁହି ପରଂବ୍ରହ୍ମ ହରି
ଅଗାଧ ବ୍ରହ୍ମଧ୍ୟାୟୀ ତୁ ବ୍ରହ୍ମ ସମସରି ।
ଶୁଣିଲି କଂସର ଦିଗବିଜେ ପୁଣ୍ୟବାଣୀ
ଅନେକ ପାପ ଧ୍ୱଂସିଲି ହରିବଂଶ ଶୁଣି ।
ଏଥୁ ଉତ୍ତାରେ ହୋଇଲା କଥା କିସ ଆନ
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଅନେକ ଯେ ଦେଲା
ବୃହସ୍ପତିଙ୍କ ବଚନେ ଦେବଙ୍କୁ ଛାଡ଼ିଲା ।
ଏଡ଼େବଡ଼ ଅନ୍ୟାୟ ସେ କଂସାସୁର କଲା
ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ରଥେ ବାନ୍ଧିଣ ଆଣିଲା ।
ମଥୁରା ପୁରକୁ ବାହିନେଲା ବୀରମଣି
ଅନେକ ଶାସ୍ତି ଦେଇଣ ଛାଡ଼ିଦେଲା ପୁଣି ।
ଏଥୁ ଉତ୍ତାରେ ସେ କଂସ ପୁଣି କଲା କିସ
ଏକଥା ସଂକ୍ଷେପି ମୋତେ କହ ବ୍ୟାସଶିଷ୍ୟ ।
ଅନେକ ମତେ ନୃପତି ବିନୟୀ ହୋଇଲା
ଗଡ଼ଘାଲି ସେ ମୁନିଙ୍କ ଚରଣେ ଶୁତିଲା ।
ରାଜାର ଯେ ଭକ୍ତିଭାବ ଦେଖି ମୁନିମଣି
ବୋଲନ୍ତି ଶୁଣ କହିବା ତୋତେ ଦିବ୍ୟବାଣୀ ।
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁ ହୋ ଶୁଣ ମହୀପତି
କଂସାସୁର ଭୟ ପାଇ କମ୍ପେ ବସୁମତୀ ।
ଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି କେତେଦିନ ଅନ୍ତେ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଦେବେ ବସିଲେ ସମସ୍ତେ ।
ନିଶି ପ୍ରଭାତେ ଯେ ଉଦେ ହୋଇ ଦିବାକର
ନିତ୍ୟକର୍ମମାନ ସାରି ଦେବ ପୁରନ୍ଦର ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ବସି କଲେ ବିହରଣ
ଅଛନ୍ତି ତେତିଶକୋଟି ଦେବଗଣ ଜାଣ ।
ଅନଙ୍ଗସେନ ପନ୍ନର ଇନ୍ଦ୍ରପୁତ୍ର ବେନି
ଛାମୁରେ ଉଭା ହୋଇଲେ ଯୋଡ଼ି ବେନିପାଣି ।
ବିଦ୍ୟାଧର ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ସୁର ବିଳାସିନୀ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଆସି ମିଳିଲେ ତରୁଣୀ ।
ଯମ ସୋମ ନଇର୍ଋତ ଦେବ ବୈଶ୍ୱାନର
ଆଦିତ୍ୟ ପବନ ଆଦି ବରୁଣ କୁବେର ।
ଶୁକ୍ର ବୃହସ୍ପତି ଆଉ ଶନିଶ୍ଚର ବୁଧ
ଅଷ୍ଟବସୁ ମୂଳେ ଛନ୍ତି ସର୍ବସୁର ସିଦ୍ଧ ।
ବସୁମତୀ ସହିତରେ ଆବର ଗୋ ମାତ
ଅଷ୍ଟ ଅପସରୀ ମୂଳେ ଉର୍ବଶୀ ସହିତ ।
ସତାଇଶ ନକ୍ଷତ୍ର ଯେ ଦଶଦିଗପାଳ
ଯୋଗ କରଣ ଯେ ଯୁଗ ଚାରି ମେଘମାଳ ।
ଦେବଋଷି ରାଜଋଷି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ମୂଳେ
ଶଉନକ ବିଶ୍ୱଦେବା ମିଳି ଋଷି କୁଳେ ।
ଡାକିନୀ ପିଶାଚୀଗଣ ଘେନି ଭଇରବୀ
ସ୍ୱର୍ଗମଞ୍ଚ ପାତାଳର ଯେତେ ଦେବଦେବୀ ।
ନନ୍ଦୀ ଭୃକୁଟିର ମୂଳେ ଏକାଦଶ ଦ୍ୱାରୀ
କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ବିକାଳ ଯେ କାଳ ଆଦିକରି ।
ବିଷ୍ଣୁଗଣ ରୁଦ୍ରଗଣ ବ୍ରହ୍ମଗଣ ଯେତେ
ଅନନ୍ତ ତକ୍ଷକ ନାଗ କୁଳିତ ସହିତେ ।
ଏ ବିଧି ସଭାରେ ଛନ୍ତି ଦେବତା ଅନେକ
ଶଙ୍ଖ ପଦ୍ମ ମହାପଦ୍ମ ମଣି କର୍କୋଟକ ।
ପୁଷ୍ପବନ୍ତ ହିମବନ୍ତ ପର୍ବତର ପତି
ମନୁ ବିଘ୍ନେଶ୍ୱର ଆଦି ସପ୍ତ ମହାଯତି ।
ତ୍ରଉଞ୍ଚ ମହେନ୍ଦ୍ର ବିନ୍ଧ୍ୟଆଦି ଗିରିନୀଳ
ଅଶ୍ୱିନୀକୁମାର ବିଶ୍ୱାବସୁ ଆଦି ଠୁଳ ।
କୋଟି ସିଦ୍ଧମୂଳେ ଚିତ୍ରଗୁପତ ଯେ ପୁଣ
ସତାଇଶ ନକ୍ଷତ୍ର ଯେ ଏଗାର କରଣ ।
ସେହି ସଭାର ମହିମା କହିବି ମୁଁ କେତେ
ସଂକ୍ଷେପି କହିବା ବୁଦ୍ଧି ସ୍ପୁରୁନାହିଁ ଚିତ୍ତେ ।
ସ୍ଫଟିକ ଦର୍ପଣମାନ ଦିଶେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି
ମଧ୍ୟାହ୍ନ ଆଦିତ୍ୟ ଜିଣି ତାର ତେଜ ଜ୍ୟୋତି ।
ରସାଣିଲା ସୁନାପରି ଶୋଭା ଅଟେ ଶ୍ରେଣୀ
ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି ନବରତ୍ନ ବିଚିତ୍ର ଖଞ୍ଜଣି ।
ଝୀନପତନୀ ସିନ୍ଧୁଆ ନେତ ପାଟମାନ
ତହିଁରେ ଲାଗି ଅଛଇ ଶୁଦ୍ଧ ଯେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ।
ଭଭା ଖଞ୍ଜା ତ୍ରୋଣମାନ ମାଣିକ୍ୟରେ ହୋଇ
ବଇଦୁର୍ଯ୍ୟ ପୁଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି ହୋଇ ବସିଛଇଁ ।
କରଣ ଚିତ୍ରଗୁପତ ତହିଁ ଜଗୁଆଳି
ଚଉଦ ମନୁରେ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଅଛି କରି ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ ସୂଚିକମ ଜ୍ୟୋତି
ବେଢ଼ାଇ ବାନ୍ଧିଅଛଇ ତାର ଚଉକତି ।
ଚମ୍ପା ନାଗେଶବର ମଲ୍ଲୀ ବକୁଳ ପାଟଳୀ
ସୁବାସ କୁସୁମ ତହିଁ ଲମ୍ବେ ମାଳି ମାଳି ।
ଗଜ ମୁକୁତା ଝରାରେ ମାଣିକ୍ୟ ମିଶାଇ
ଚଉପାଶେ ଲମ୍ବାଇଛି ତାହାକୁ ଯେ ନେଇ ।
ଖଣ୍ଡିତ ଶ୍ୱେତ ଚାମରମାନ ଖଞ୍ଜି ମୂଳେ
ସିଞ୍ଚିଛି ସୁବାସ ପାଣି ଯେ ପନୀର ଜଳେ ।
ଯେବଣ ସଭାରେ ହ୍ୱନ୍ତି ବୃଦ୍ଧେ ନବଯୁବା
ତହିଁରେ ଯେ ପଟାନ୍ତର ଆନ କିସ ଦେବା ।
କ୍ଷୁଧା ତୃଷାମାନ ତହିଁ ବିବର୍ଜିତ ହୋଇ
ଧର୍ମକଥା ବ୍ୟତିରେକେ ଆନ କଥା ନାହିଁ ।
ଦଇବରେ ବିକୃତ ହୋ ଦେଖ ନରପତି
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ଉଭା ହୋଇ ବସୁମତୀ ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ହୋଇ ବସୁନ୍ଧରୀ
ଉଚ୍ଚରେ ରୋଦନ କରେ ଧର୍ମକୁ ସୁମରି ।
ତା ନବଦ୍ୱାର ରୁଧିର ବହେ ଘନ ଘନ
ଚିନ୍ତାଭରେ ଦେବୀଙ୍କର ମନ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ ।
କ୍ଷଣ କ୍ଷଣ ଲୋଟି ଉଠିପଡ଼ି ମହୀତଳେ
ତ୍ରାହି ବିଧାତା ବୋବାଳି ପାରେ ଅସମ୍ଭାଳେ ।
ଅସାଷ୍ଟାମ ହୋଇ ପୁଣି ହୋଏ ମୋହଗତ
ଅତି କ୍ଷୀଣ ହେବା ଦିଶେ ଜଗତର ମାତ ।
କେବଳ ଶରୀରେ ତାର ନିଶ୍ୱାସ ବହୁଛି
ବଳ ବୀର୍ଯ୍ୟ ପରାକ୍ରମ ନାହିଁ ତାର କିଛି ।
ଦେବସଭାତଳେ ଆସି ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା
ଅତି କ୍ଲେଶେ ସଭାକୁ ସେ ଯାଇଣ ଚାହିଁଲା ।
ଆହୋ ଦେବଗଣ ତୁମ୍ଭେ ସମ୍ଭାଳ ଏ ମହୀ
କଂସାସୁର ପାଦଭରା ନ ପାରଇ ସହି ।
ସମସ୍ତ ଦେବତା ତୁମ୍ଭେ ଦେଖ ମୋ ଅବସ୍ଥା
ତୁମ୍ଭେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ରହିଲେ ମୋର ଏଡ଼େ ଚିନ୍ତା ।
ତୁମ୍ଭର ଥାଆନ୍ତେ ମୁଁ ଯେ ହେଲି ବଡ଼କଷ୍ଟୀ
ଆନର ହାତରେ ତୁମ୍ଭେ ଦିଅ ତୁମ୍ଭ ସୃଷ୍ଟି ।
ସୁରଗଣ ରଖିପାର ଯେବେ ଏତେବେଳେ
ଛାଡ଼ିବି ଏ ମହୀଭାରା ପଡ଼ୁ ରସାତଳେ ।
ତାହାର ଯୋଗୁଁ ହୋଇଲା ମୋର ଏତେ ଦୁଃଖ
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କହିଲି ମୋତେ ପାରିଲେ ହୋ ରଖ ।
ସପତ ଗୋଟା ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ବହିଅଛି ଶିରେ
ସକଳ ରାଜ୍ୟରେ ଚିନ୍ତା ଅଛଇ ମୋଠାରେ ।
ମୋହର ଅଭାବେ କେହି ନ ପାରିବେ ରଖି
ଏ କଥା ପ୍ରମାଣ ଶୁଣୁଥାଅ ଅଷ୍ଟଆଖି ।
ମୁହିଁ ଯେବେ ଶସ୍ୟଜାତ ନ କରିବି ଭଲେ
ହତ୍ୟା କାହାକୁ ଲାଗିବ ପ୍ରଣୀମାନେ ମଲେ ।
ମୋହ ଉପରେ ସଞ୍ଚିଲ ତୁମ୍ଭେ ଦେବ ହରି ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକଠାରୁ କୀଟ ପତଙ୍ଗ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତେ
ମୋର ନ ରଖିଲେ କହ ବର୍ତ୍ତିବେ କେମନ୍ତେ ।
ଚଉରାଶୀ କୋଟି ଜୀବଜନ୍ତୁ ଏ ଯେ ଲେଖା
ଚରାଚର ଜୀବଜନ୍ତୁ ରଖିଛି ମୁଁ ଏକା ।
ହବି ହୋମ ଯାଗ ଯଜ୍ଞ ମୋ ଉପରେ କଲ
ଅନନ୍ତ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ମୋ ଶିରେ ସ୍ଥାପିଲ ।
ବନ କନ୍ଦର ଆଦି ଯେ ମେରୁ ଅଷ୍ଟଗିରି
ସପତ ସମୁଦ୍ର ନଦୀସବୁ ଅଛି ଧରି ।
କ୍ଷିତିପତି କ୍ଷତ୍ରୀ ଯେତେ ଅଛନ୍ତି ସଂସାରେ
ସମସ୍ତ ଅର୍ଦ୍ଦୋଳି ସିନା ମୋହରି ଉପରେ ।
ତୁମ୍ଭେ ଦେବତାଏ ସିନା ହୋଇଛ ଅଗ୍ରଣୀ
ମୋର ନ ଥିଲେ ସଂସାର ହେବ କେହ୍ନେ ପୁଣି ।
ଏ କଥା ତଦନ୍ତ କରି ବିଚାର ସକଳ
ନିଶ୍ଚେଁ ଜାଣ ରସାତଳେ ପଡ଼ିଲା ଶୟଳ ।
ଏତେବୋଲି ଦେବୀ କାନ୍ଦେ କ୍ରୋଧଭର ହୋଇ
ଉଚ୍ଚେ ରୋଦନ କରଇ ଦେବଗଣ ଚାହିଁ ।
ବସୁଧା ଆକୁଳ ଦେଖି ବୋଲେ ପୁରନ୍ଦର
କଂସର ଧାଡ଼ି ଲାଗିଲା ମାଗୋ ଚରାଚର ।
ମାଗୋ ତୁମ୍ଭ ତହୁ ମୋର ଅଧିକ ବେଦନା
ପ୍ରତକ୍ଷେ ମାଗୋ ଦେବଙ୍କ ଦୁଃଖ ଦେଖୁକିନା ।
ପ୍ରଥମେ କଂସ ଅଇଲା ଦଣ୍ଡଗୋଟା ଭିଡ଼ି
ଅମର ଭୁବନଯାକ ଦେଲାକ ଉଜାଡ଼ି ।
ଦେବଭଣ୍ଡାରମାନ ସେ ସବୁ କଲା ଜୂର
ବାରସ୍ୱତୀ ଭୁବନକୁ କଲା ନାରଖାର ।
ଅଇଲାକ ଏକ ରଥ ଚଢ଼ି ଆରବେଳେ
ମଥୁରାକୁ ଧରି ବାନ୍ଧି ନେଲା ରଥେ ବଳେ ।
ଜିଙ୍ଘାସ କରି ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦୁଃଖ ଦେଲା ଯେତେ
ଦେହ ବହି ଏ କଷ୍ଟ ଗୋ ସହିବାକ କେତେ ।
ନୁହ ତୁମ୍ଭେ ବିକଳ ଗୋ ସମୟେକ ଧର
ଏ କଷ୍ଟରୁ ନାରାୟଣ କରିବେ ଗୋ ପାର ।
ସବୁକାଳେ ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ଦୁଃଖଭରା ନାହିଁ
ଦୁଃଖ ସୁଖ ବେନି ଫଳ ଦେହଅଛି ବହି ।
ଏ କଥା ବିଚାରିଲେ ଗୋ ହୋଇ ପୁଣ କିସ
ଯାହା ଲଲାଟେ ଗୋ ଲିଭିଛନ୍ତି ପୀତବାସ ।
ଏତେକ କହିଲେ ତହିଁ ବିବୁଧର ନାଥ
ନିଃଶ୍ୱାସ ଛାଡ଼ି କପାଳେ ଦେଇ ନିଜ ହାତ ।
ଚିନ୍ତାଭରେ ବୃହସ୍ପତି ମୁଖ ଦେଲେ ଚାହିଁ
ବୋଇଲେ କଷଣୁ ପାରି କରିବାକ କେହି ।
କଂସ ଭୟରୁ କେମନ୍ତେ ହେବା ପାର
ଅମରଗଣେ ହୋ କର ଏଥୁ ବିଚାର ।
ସଂଗ୍ରାମରେ କଂସରାଜା ନୁହେଁ କେବେ ସାଧି
କି କି ଉପାୟ କରିବା କହ ବିବୁଧାଦି ।
ଦୁଇବେଳ ଧାଡ଼ିରୁ ତ କରି ଧର୍ମବଳେ
ଏ ବେଳ ଅଇଲେ ସବୁ ସଂହାରିବ ରୋଳେ ।
ପୋଡ଼ୁ ଏହି ସ୍ୱର୍ଗଭୋଗ ପଳାଇବା ଛାଡ଼ି
ଆମ୍ଭର ଗଲେ ପଛକେ କଂସ ବସୁମାଡ଼ି ।
ଶରୀରେ ତ ପ୍ରାଣଥିଲେ ସବୁ କରିପାରି
ପ୍ରାଣ ଛାଡ଼ିଗଲେ କେହି ନୁହଇ ତାହାରି ।
ସ୍ୱର୍ଗ ନ ଛାଡ଼ିଲେ ପ୍ରାଣ କରି ଆମ୍ଭେ ତେଜ୍ୟା
ଏମନ୍ତ ବୋଲି ବୋଇଲେ ଯହୁଁ ସୁରରାଜା ।
କହନ୍ତି ଯେ ଦେବଇନ୍ଦ୍ର ବାକ୍ୟେ ବୃହସ୍ପତି
କିପାଁ ଏ କଥା କହିଲ ଆହେ ସୁରପତି ।
ଇନ୍ଦ୍ର ବୋଇଲେ ଶରୀରେ ଭୟ ଯେବେ ପଡ଼େ
ପୂର୍ବକାଳରେ ନ ଥିଲେ ବୀର କେଡ଼େ କେଡ଼େ ।
ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ସବୁକାଳେ ଅସୁରଙ୍କ ଭୟ
ବିଧାତାର ବୁଦ୍ଧିବଳେ ହୁଅନ୍ତି ଯେ କ୍ଷୟ ।
ବସୁ ନାମେ ସତ୍ୟଯୁଗେ ମଘବା ଯେ ଇନ୍ଦ୍ର
ଆସ୍ଥାନରେ ବସିଥିଲା ଘେନି ସୁରବୃନ୍ଦ ।
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ତହିଁ ତାରକା ବାହିଲା
ଅଯୋଗେ ସବୁ ଦେବଙ୍କ ପରେ ଧାଡ଼ି ଦେଲା ।
ସେନାପତି କାର୍ତ୍ତିକେୟ ତାହାକୁ ମାଇଲା
ତେବେ ଯାଇଁ ଦେବଙ୍କର କଷ୍ଟ ପାରଗଲା ।
ସେ କଥା ତୁମ୍ଭେ ଚକ୍ଷୁରେ ଦେଖିଛ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ
ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ତାର ଭାଇ ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ।
ବଡ଼ ପ୍ରତାପୀ ଦାନବ ବୀର ଦୁଇଭାଇ
ସ୍ୱର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳରେ ଜିଣନ୍ତା କେ ନାହିଁ ।
ମହା ବରାହ ରୂପରେ ପ୍ରଭୁ ନରହରି
ଦନ୍ତେ ପୃଥିବୀ ଧଇଲେ ହିରଣ୍ୟ ବିଦାରି ।
ଭାଇର ଛଳେ ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ଅସୁର
ବିଷ୍ଣୁର ବଇରୀ ହୋଇ ନାଶିଲା ସଂସାର ।
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ନାମେ ତା ପୁତ୍ର ଶ୍ରୀହରି ଭକତ
ମାରିବାପାଇଁ ଉପାୟ କଲା ସେ ବହୁତ ।
ଭକତକୁ ଯହୁ ମାରି ନ ପାରିଲା କୋପେ
ଗୋବିନ୍ଦ ଯେ ବିଦାରିଲା ନରସିଂହ ରୂପେ ।
ପୂର୍ବେ ମଧୁ କଇଟଭ ଦୈତ୍ୟ ଅବତାର
ମହାପ୍ରଳୟ ଜଳକୁ ନାହିଁ ତାଙ୍କ ଡର ।
ପଶନ୍ତେଣ ପାଣି ତାଙ୍କୁ ହୁଏ ଆଣ୍ଠୁଆଣି
ଚକ୍ରେ ତାହାଙ୍କୁ କାଟିଲେ ଦେବ ଚକ୍ରପାଣି ।
ମସୀଗୁଣ୍ଡା କରି ତାଙ୍କୁ ଭାଙ୍ଗି ଶତେବାର
ମେଦ ମେଦାରେ ମେଦିନୀ ସ୍ଥାପି ଚକ୍ରଧର ।
ହିରଣ୍ୟକଶିପୁବଳେ ବଳୀଦୈତ୍ୟ ଥିଲା
କେତେଥର ଏହି ସ୍ୱର୍ଗପୁରକୁ ବାହିଲା ।
ଦେବଭଣ୍ଡାର ଅମୃତ ଆଦି ନେଇ ବହି
ନନ୍ଦନବନ ସହିତେ ବିଳସିଲା ସେହି ।
ସ୍ୱର୍ଗପୁର ଦେବତାଙ୍କୁ ବଳେ ଦେଲା ତଡ଼ି
ନବସହସ୍ର ବରଷ ବସେ ସ୍ୱର୍ଗମାଡ଼ି ।
ଯୁକତେ ଅସୁରାଧିପ ପ୍ରତାପୀ ସେ ବୀର
ଉପାୟ କରି ମାଇଲେ ତାକୁ ଚକ୍ରଧର ।
ବାମନରୂପେ ତାଠାରୁ ଭୂମିଦାନ ଘେନି
ତିନିପାଦେ ଆକ୍ରମିଲେ ତାର ପୁର ତିନି ।
ସ୍ୱର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ ଆଣିଲେ ଛଡ଼ାଇ
ପାତାଳେ ରଖିଲେ ତାକୁ ପୁରେକ ଭିଆଇ ।
ବିଶ୍ରବାର ନନ୍ଦନ ସେ ପଉଲସ୍ତି ନାତି
ରାବଣ ନାମେ ଅସୁର ଅଟେ ମହାକ୍ଷତ୍ରୀ ।
ଅନେକବାର ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଦିଗବିଜେ କଲା
ଲଙ୍କାଗଡ଼କୁ ଦେବଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ଘେନିଗଲା ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଅଣନାତି ବୀର ଚୂଡ଼ାମଣି
ସ୍ୱର୍ଗମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳେ ସେ ହୋଇଲେ କାରେଣି ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ବରେ ଛପନଗଣ୍ଡା ଯୁଗ ଆୟୁ
ବାଆସ୍ତରି ପୁତ୍ର ତାର ବୀରବର ରାହୁ ।
ତେରଶତ ନାତି ପୁଣି ଅତିହିଁ ଗହଳ
ଏକେ ଏକେ ଜିଣନ୍ତି ସେ ଦଶଦିଗପାଳ ।
ରୁଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ଜିଣି ନ ପାରନ୍ତି ରଣେ
ଚଉଦ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଏକା ସାଧିଲା ସେ ରଣେ ।
ଯେତେବେଳେ ଆସ୍ଥାନରେ ବସଇ ସେ ଯାଇ
ବିଷ୍ଣୁ ବଦଳେ ମୁଁ ତାଳ ଧରି ଗୀତ ଗାଇ ।
ବ୍ରହ୍ମା ମର୍ଦ୍ଦଳ ଧରନ୍ତି ଈଶ୍ୱର ନାଚନ୍ତି
ନାରଦ ବୀଣା ଧରିଣ ତାଣ୍ଡବ କରନ୍ତି ।
ପୁଷ୍ପମାଳ ପାର ଗଳେ ଦିଏ ପୁଣି ମୁହିଁ
ମୁଖ ଦେଖଇ ଦର୍ପଣ ଚନ୍ଦ୍ର ଧରିଥାଇ ।
ଯମ ବୈଦ୍ୟପଣେ ନିତ୍ୟ କରୁଥାଇ ସେବା
ତା ମଢ଼ିଆଳ ଧଇତ କରେ ଅଗ୍ନି ଦେବା ।
ବରୁଣ ଯୋଗାଉ ଥାଇ ବାସପାଣି ନିତ୍ୟ
ଭଣ୍ଡାରର ଅଧିକାରୀ କୁବେର ଦୈବତ ।
ପବନ ଘେନି ବିଞ୍ଚଣି ଆଲଟ ଢାଳନ୍ତି
ନଇର୍ଋତ ଦେବତା ଯେ ମାର୍ଜ୍ଜନା କରନ୍ତି ।
ସହସ୍ରେ କିରଣ ଧରି ଦେବ ଛାୟାପତି
ଦିହୁଡ଼ି ଧରିଣ ଉଭାହୋଇଥାଏ ନିତି ।
ଆବର ଦେବତାମାନେ ଜଗନ୍ତି ପହରା
ରାବଣ ପଥେ ପକାନ୍ତି ଚନ୍ଦନର ଛେରା ।
ଏହି ଅନୁକ୍ରମେ ରାଜା ଦଶାନନ ରାୟେ
ଚଉଦ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡେ ତାକୁ ଜିଣନ୍ତା କେ ନୁହେ ।
ଦଶରଥ କୋଳେ ଜନ୍ମି ରାମଚନ୍ଦ୍ର ରାୟ
ଲଙ୍କା ବିଧ୍ୱଂସି ସବଂଶେ କଲେ ତାକୁ କ୍ଷୟ ।
ବନ୍ଧୁବାନ୍ଧବ ସହିତେ ସବୁ ମରାଇଲା
ସୀତାଙ୍କୁ ଚୋରାଇ ଆଣି ଆପେ କ୍ଷୟଗଲା ।
ଦେବଗୁରୁ ବୋଇଲେ ହୋ ଶୁଣ ଶଚୀପତି
ଏଡ଼େ ଏଡ଼େ ବୀରମାନେ ଥିଲେ ଏହି ପୃଥ୍ୱୀ ।
ଏଥିରୁ ବଡ଼ ସଙ୍କଟ ଥିଲା ଜାଣ ପୂର୍ବେ
ଏ ମହାଭାରା ହେଲା କି ତାଙ୍କଠାରୁ ଏବେ ।
ଏ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଦେଲା
ସରସ୍ୱତୀ ବସିବାରୁ କଣ୍ଠେ ଦୟାକଲା ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ମହେଶ୍ୱର ଏ ତିନିଦେବତା
ଚଉଦ ଭୁବନେ ପୁଣି ଏମାନେ କରତା ।
ସେ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଦେଇଛନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗେ ଇନ୍ଦ୍ର ଭୋଗ
ନିହନ୍ତା ବିହନ୍ତା ସେହି ସୁଯୋଗ କୁଯୋଗ ।
ତାହାଙ୍କ ଆଜ୍ଞାରେ ସିନା ଆମ୍ଭେମାନେ ଥାଇ
ଅନନ୍ତ ଶଯ୍ୟାରେ ଶୋଇଅଛନ୍ତି ଗୋସାଇଁ ।
ଅଷ୍ଟକୁଳା ନାଗମାନେ ପ୍ରଣମିତ ହୋଇ
ଅଛନ୍ତି ପାରୁଶେ ଫଣା ଢାଙ୍କୁଣିକି ଦେଇ ।
ତାହାଙ୍କ ଛାମୁରେ ଚାଲ ଜଣାଇବା କଥା
ତେବେ ଆମ୍ଭର ଫିଟିବ ସିନା ମନୋବ୍ୟଥା ।
ତାହାଙ୍କ ବିନୁ ଆମ୍ଭର ନାହିଁ ଅନ୍ୟ ବିଧି
ଏକଥା ହେଲେ ହୋଇବ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟସିଦ୍ଧି ।
ଏ କଥାଯାକ ସକଳ କରେ ଯେହୁ ନାଶ
ଯେ ଯାହାର ମନବାଞ୍ଛା ଲଭଇ ଅବଶ୍ୟ ।
ଏ କଥା ବିଚାର ତୁମ୍ଭେ ନ କର କିପାଇଁ
ତାଙ୍କ ବାହାରେ ଉପାୟ ଆନ କିଛି ନାହିଁ ।
ଏତେ ବିଚାରି ଦେବତାମାନେ ଶୁଭବେଳେ
ଯାନ ବାହନ ଆରୋହି ଗଲେ ଅନୁକୁଳେ ।
ସକଳ ଦେବତା ଆଗେ ବସୁଧାକୁ ଧରି
ବିଧାତାର ପାଖକୁ ଯେ ଗଲେ ଶୋକକରି ।
କୁଶକେତୁଙ୍କ ଛାମୁରେ ମିଳିଲେ ସକଳେ
ସନ୍ଧ୍ୟାସାରି ଆସ୍ଥାନରେ ବସିବାର ବେଳେ ।
ଉତ୍ତରୀ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସୂତା କନ୍ଧେ ଅଛି ପଡ଼ି
ସ୍ରୂଚ ପ୍ରୋକ୍ଷଣୀ ଆବର ସ୍ରୂଚ କୁଶବିଡ଼ି ।
ଦୋହରା ଭସ୍ମ କପାଳେ ହସ୍ତେ ଜପାମାଳି
ବେଦ ମନ୍ତ୍ର ପୁସ୍ତକ ଯେ ଦୃଦେ ଅଛି ଝଳି ।
ବିଶୁଦ୍ଧ ହରିଚନ୍ଦନ ଉତ୍ତରୀ କନ୍ଦରେ
ଶୁକଳ ଦିବ୍ୟବସନ ଶୋଭିତ କଟୀରେ।
କୃଷ୍ଣବର୍ଣ୍ଣ କେଶଜାଳ ଲମ୍ବି ତ ମସ୍ତକେ
ବେଢ଼ି ବସିଛନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ଚାରିପାଖେ ।
ବେଦକାଣ୍ଡ ଗୋଟିଏ ତ ଜମ୍ବୁନାଦ ଶୋଭା
ମୁଖପଦ୍ମ ହରିଛି କି ଚନ୍ଦ୍ରମାର ପ୍ରଭା ।
ବକ୍ଷସ୍ଥଳରେ ପଡ଼ିଛି ଦିବ୍ୟ ସରୁ ଦାଢ଼ି
କୃଷ୍ଣାଜିନ ଛାଲଗୋଟି ବସିଛନ୍ତି ମାଡ଼ି ।
ହସ୍ତେ ସ୍ଫଟିକ ତୁଳସୀ ରୁଦ୍ରାକ୍ଷର ମାଳ
ପଦ୍ମପୁଷ୍ପର ଉଦରେ ଶୋଭା ବକ୍ଷସ୍ଥଳ ।
ଅନାଦି ନିରଞ୍ଜନ ସେ ବସି ମହାସୁଖେ
ବୃହତ ସାମଗାୟନ କରି ଚତୁର୍ମୁଖେ ।
ଏହି ସମୟେ ଯାଇ ମିଳି ସୁରଗଣ
ଛାମୁରେ ଯେ ନମସ୍କାର କରନ୍ତି ତକ୍ଷଣ।
ଦେଖା ଦରଶନୀ ଧନ ଆଗେ ଥୋଇଦେଇ
ଛାମୁରେ ଯେ ଏକମୁଖେ ପଡ଼ିଲେକ ଶୋଇ ।
ଶିରେ କରଦେଇ ବୋଲି ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି ଗିର
ଭୋ ପିତା ତୁମ୍ଭେ ଯେ ପ୍ରତିକାର କର ।
ନୟନରୁ ଅଶ୍ରୁଜଳ ବହେ ଘନଘନ
ଚିନ୍ତାଭରେ ଆରତ ଯେ ଦେବତାଙ୍କ ମନ ।
ଛାମୁରେ ବସୁଧା ରହି କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି
କ୍ଷଣକେ ଉଭା କ୍ଷଣକେ ଭୂମିତଳେ ପଡ଼ି ।
ଏମନ୍ତ ସେ ଶତବାର ହୋଇଲେ ପ୍ରଣମିତ
ଦେଖିଣ ପ୍ରସନ୍ନ ହେଲେ ଜଗତର ତାତ ।
ବୋଲନ୍ତି ଦେବଗଣଙ୍କୁ ଚାହିଁ ପିତାମହ
କିପାଇଁ ଅମରବୃନ୍ଦ ଅଇଲ ହେ କହ ।
ଅବ୍ୟାହତ ପୁରୁଷ ଯେ ତୁମ୍ଭେ ପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ତୁମ୍ଭର ଅମର ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଭୟ କାହିଁ ।
କ୍ଷୁଧାତୃଷା ବାଧା କିଛି ନାହିଁ ତୁମ୍ଭ ଅଙ୍ଗେ
ପୁଣ୍ୟପୁରୁଷେ ଯେ ଅଛ ପୁଣ୍ୟଗୋଷ୍ଠୀ ସଙ୍ଗେ ।
ଅବିକାର ପୁରୁଷ ଯେ ନିହନ୍ତା ବିହନ୍ତା
ଅମର ଭୁବନେ ଥାଇ ତୁମ୍ଭର କି ଚିନ୍ତା ।
ବିଧାତାର ମୁଖୁଁ ଶୁଣି ଏସନକ ବାଣୀ
କହନ୍ତି ଯେ ଆଗଭର ହୋଇ ସସ୍ରଯୋନି ।
ଭୋ ଦେବ ହେ ପିତାମହ ଶୁଣ ସାବଧାନେ
ଆରକ୍ଷ ହେଲୁଁ ଏଥର ଆମ୍ଭେ ଦେବଗଣେ ।
ଅମର ଭୁବନେ ଯହୁଁ ନ ପାରିଲୁ ରହି
ତେଣୁ ତୁମ୍ଭର ଛାମୁକୁ ଅଇଲୁ ଜଣାଇ ।
କଂସାସୁର ଧାଡ଼ି ଯହୁଁ ସ୍ୱର୍ଗକୁ ଲାଗିଲା
ବାରସ୍ୱତୀ ଭୁବନ ଏ ତୋର ନାଶ ଗଲା ।
ତୁମ୍ଭେ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ଜାଣ ସର୍ବ ଦୁଃଖ ସୁଖ
କଂସ ଭୟରେ ପାଇଲୁ ଆମ୍ଭେ ବଡ଼ ଦୁଃଖ ।
ସ୍ୱର୍ଗେ ପଶି ଦେବତାଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ଘେନିଗଲା
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଯେ ନେଇ ବନ୍ଦୀ ମନ୍ଦିରେ ଭରିଲା ।
ଅମରଭୁବନେ ପାଣିଦ୍ରବ୍ୟ ଥିଲା ଯେତେ
ମଥୁରାପୁରେ ଭରିଲା ଆମ୍ଭର ସାକ୍ଷାତେ ।
ଦୋଷୀ ଅପରାଧୀ ଲୋକପରି ବାନ୍ଧିନେଲା
ମଥୁରା ରାଜ୍ୟେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ବହୁ ଶାସ୍ତି ଦେଲା ।
ଦେବ ଭଣ୍ଡାର ନନ୍ଦନବନ ଗୋଟା ଭାଙ୍ଗି
ସୁସ୍ୱାଦୁ ଫଳ ସକଳ ହେଲା ଦୈତ୍ୟ ଭୋଗୀ ।
ଦେବସ୍ତିରୀ ଭୋଗ କଲା ସୁଧାପ୍ରାୟ ବୁଝି
ଯମ ଦେବତା ହସ୍ତରୁ କାଢ଼ିନେଲା ପାଞ୍ଜି ।
କାହାରି ମନେ ହରଷଭାବ ତିଳେ ନାହିଁ
ସ୍ୱପ୍ନରେ ଦେଖୁଛୁ କଂସ ଆସୁଛି କି ବାହି ।
ଥୋକାଏ ଦେବତା ସ୍ୱର୍ଗପୁର ଛାଡ଼ିଗଲେ
କପିଳାସ କନ୍ଦରେ ସେ ଯାଇଣ ରହିଲେ ।
ତଥାପି ଆମ୍ଭେ ଯେତେକ ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଥିଲୁ
ଶରୀରେ ଯେ ପ୍ରାଣ ନାହିଁ ସ୍ୱରୂପ କହିଲୁଁ ।
ଭୋ ଦେବ ପିତାମହ ହେ କର ପ୍ରତିକାର
ପାରିଲେ ତୁମ୍ଭର ସ୍ୱର୍ଗପୁର ରକ୍ଷାକର ।
ଛପନ କୋଟି ଜୀବଙ୍କ ଅଟ ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରଭୁ
କାରଣ ଧାରଣ ତୁମ୍ଭେ ଉଦ୍ଧାରଣ ବିଭୁ ।
ଏଥିର ତଦନ୍ତ କରି ବୁଦ୍ଧି କହିଦେବା
ଅନୁଗ୍ରହ କରି ଆମ୍ଭ ଭକତି ଘେନିବା ।
ତୁମ୍ଭେ ସେ ସଚରାଚର ସ୍ଥାପିଲ ଧରଣୀ
ଜୀବଜନ୍ତୁ ଆତଯାତ ହେବେ କାହିଁ ପୁଣି ।
ତୁମ୍ଭେ ଯେବେ ଅନୁଗ୍ରହ ନ କରିବ ସ୍ୱାମୀ
ନିଶ୍ଚେ ଆମ୍ଭ ସଙ୍ଗେ ନାଶ ଯିବ ସ୍ୱର୍ଗଭୂମି ।
ଅଗୋଚର ହେଲା ତୁମ୍ଭେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ ଦେଖ
ଉପାୟ କରିଣ ଏବେ ସ୍ୱର୍ଗପୁର ରଖ ।
ଅନେକ କାକୁସ୍ଥ ଯହୁଁ ହେଲେ ଦେବଗଣ
ଧାତା ବୋଲନ୍ତି ହେ ତୁମ୍ଭେ ଦେବଗଣ ଶୁଣ ।
ବାସବକୁ ବୋଇଲେ ହୋ ଶୁଣ ଶଚୀନାହା
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ କହିବା ତୁମ୍ଭେ ନ ଜାଣ କି ତାହା ।
ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଣର ସିନା ଆମ୍ଭେ ଯେ କରତା
ରଖିବା ଲୋକ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁ ଦେବତା ।
ଏ ଜୀବ ଜନ୍ତୁଙ୍କୁ ଆମ୍ଭେ ଭିଆଇ ଯେ ପାରି ।
ସୃଷ୍ଟି ଭିଆଇବା କଥା ଲାଗଇ ଆମ୍ଭନ୍ତ
ନାରାୟଣ ବିନା ଆନ ନୁହେଁ ସାମରଥ ।
ଅନାଦି ନିରଞ୍ଜନର ଆମ୍ଭେ ତିନି ଶାଖା
କେବଳ ରୂପ ଯେ ଭିନ୍ନ ସବୁ ଜାଣ ଏକା ।
ଶରୀର ଭିନ୍ନ ଆମ୍ଭର ଆତ୍ମା ଅଟେ ଏକ
ସ୍ୱରୂପ କହୁଛି ମୁହିଁ ଶୁଣ ଦେବଲୋକ ।
ନିରାକାରଠାରୁ ଆମ୍ଭେ ତିନିଭ୍ରାତା ହେଲୁ
ପ୍ରକୃତିକି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କରିଣ ବହିଲୁ ।
ଶୂନ୍ୟବାସୀଠାରୁ ଆମ୍ଭେ ହେଲୁ ଅବତାର
ଅଦଭୂତେ ଶବଦେକ ଶୁଭିଲା ଆବର ।
ଆହୋ ତିନିଭ୍ରାତ ତୁମ୍ଭେ କର ଦେବକର୍ମ
ହରିବ ଯେ ଭାରାଭର ସଞ୍ଚିବ ଯେ ଧର୍ମ ।
ମନ୍ତ୍ର ପୋଥିଗୋଟି ମୋତେ ଶୂନ୍ୟୁ କାଢ଼ି ଦେଲେ
ଏହା ଘେନି ସୃଷ୍ଟି ତୁମ୍ଭେ କର ହେ ବୋଇଲେ ।
ଚଉଦ ଭୁବନେ ଜୀବ ଜନ୍ତୁ ଛନ୍ତି ଯେତେ
ଏ ପୋଥି ଘେନି ଭିଆଅ ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ମୋତେ ।
ନାରାୟଣଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ସୃଷ୍ଟି ରକ୍ଷାକର
ଦୁଷ୍ଟ ନାଶି ନିବାରିବ ପୃଥିବୀର ଭାର ।
ଆହେ ବିଷ୍ଣୁ ଦେବତା ପାତ ଦକ୍ଷିଣକର
ଶୁଣି ଦକ୍ଷିଣ ହସ୍ତ ଦେଖାନ୍ତି ଚକ୍ରଧର ।
ଶୂନ୍ୟରେ ଚକ୍ରଦେଲେ ଶ୍ରୀ ବିଷ୍ଣୁ କରେ ତୋଳି
ସେହି ଚକ୍ରେ ପୃଥିବୀ ରଖିବ ପ୍ରତିପାଳି ।
ରୁଦ୍ରଙ୍କୁ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଘେନ ଯୋଗଦୀକ୍ଷା
ପ୍ରଳୟେ ଅନ୍ତ କରିବ ଦେବ ଯୋଗ ଶିକ୍ଷା ।
ଏହା ଶୁଣି ଦେବେ କଲେ ଈଶ୍ୱରଙ୍କୁ ଧ୍ୟାନ
କପିଳାସ କନ୍ଦେ ଥାଇ କମ୍ପିଲା ଆସନ ।
ଉମାର ବର ଆସ୍ଥାନ ମାଡ଼ି ବସିଥିଲେ
ଦେବଙ୍କର ଆକୁଳ ଯେ ଧ୍ୟାନରେ ଜାଣିଲେ ।
ପାର୍ବତୀଙ୍କ ମୁଖ ଚାହିଁ ବୋଲନ୍ତି ଶଙ୍କର
ଦେବେ ଯେ ଚିନ୍ତିଲେ ଆମ୍ଭେ ଯିବୁ ଧାତିକାର ।
ଏତେବୋଲି ସଦାଶିବ ବୃଷଭ ଆରୋହି
ଅନ୍ତରୀକ୍ଷେ ନବଲକ୍ଷ ଡମ୍ବରୁ ବଜାଇ ।
ଚୌଦକୋଟି ଶିବଗଣ ଆଗରେ ଚଳାଇ
କାର୍ତ୍ତିକ ନନ୍ଦୀ ଭ୍ରୂକୁଟି ଗହଣରେ ରହି ।
ଖେଚର ଭୂଚର ଆଦି ଭଇରବ ସଙ୍ଗେ
ଦିଗମ୍ବର ଲାଙ୍ଗଟ ଯେ ବିଭୂତି ସର୍ବାଙ୍ଗେ ।
ହିମବନ୍ତର ନନ୍ଦିନୀ ବସିଛନ୍ତି କୋଳେ
ଧାତିକାରେ ବିଜେକଲେ ସୁଢ଼ଳେ କୁଶଳେ ।
କୁଶକେତୁ ବ୍ରହ୍ମାପୁରେ ମିଳିଲେକ ଶିବ
ଦୂରରୁ ଶୁଭିଲା ଯହୁଁ ଡମ୍ବରୁର ରବ ।
ଈଶ୍ୱର ବିଜେ କରିବା ଜାଣି ଦେବତାଏ
ପାଛୋଟି ଗଲେକ ଏକାଦଶ ଯୂଣ ଯାଏ ।
ଦେବଗଣ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ଦେବ କାଶୀବାସୀ
ଅନେକ ମତେ ପୂଜନ୍ତି ତହିଁ ସ୍ୱର୍ଗବାସୀ ।
ବିଧାତା ଦୃଷ୍ଟି ଗୋଚରେ ବୃକ୍ଷୁଁ ଓହ୍ଲାଇଲେ
ଧାତି ଦେଖି ସଦାଶିବ ନମସ୍କାର କଲେ ।
ଧାତି ଶିବ ଦୁହେଁ ହେଲେ କୋଳ ସମ୍ଭାଷଣ
ବେନି ଦେବ ବସିଲେ ଯେ ଏକଇ ଆସନ ।
ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ଶିବଗଣ ଥିଲେ
ଧାତାଙ୍କୁ ସେମାନେ ଯାଇ ବେଢ଼ିଣ ବସିଲେ ।
କହନ୍ତି ଯେ ସଦାଶିବ ଧାତା ମୁଖ ଚାହିଁ
ସକଳ ଦେବତା ମେଳ ହେଲେ କାହିଁପାଇଁ ।
ସମସ୍ତଙ୍କ ନୟନରୁ ବହେ ଅଶ୍ରୁଜଳ
ଏତେ ଆକୁଳ କିପାଇଁ ଦଶଦିଗପାଳ ।
କେଉଁ କାରଣେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ସୁମରିଲେ ଦେବେ
ଏ କଥା ସଂକ୍ଷେପି କହ ଶୁଣି ତାହା ଆମ୍ଭେ ।
ଧାତା ବୋଇଲେ ହୋ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ସଦାଶିବ
ତ୍ରିଦଶର ଅଧିପତି ଅଟେ ଆମ୍ଭ ଜୀବ ।
ତୁମ୍ଭେ କି ସେହି କଥା ନ ଜାଣ ସଦାଶିବ
ଦେବ ଆକୁଳ ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ହେଲା ଅସମ୍ଭବ ।
ଭୋଜବଂଶରେ ଜନମି ଉଗ୍ରସେନ ସୁତ
କଂସାସୁର ନାମରେ ସେ ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ ।
ପ୍ରତିଜ୍ଞା ସାମରଥା ସେ ଅଟେ ମହାମଲ୍ଲ
ଚଉଦ ଭୁବନକୁ ସେ ହୋଇଅଛି ସଲ ।
ସମସ୍ତ ନୃପତିଗଣ ସଂଗ୍ରାମେ ଜିଣିଲା
ମଥୁରାକୁ ଦେବତାଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ଘେନିଗଲା ।
ଅନେକ ଯେ ଉପଦ୍ରବ କରେ କଂସରାୟ
ଦେବ ଦାନବ ମାନବ ସବୁ କଲା ଜୟ ।
ମହାବଳିଷ୍ଠ ଅଟନ୍ତି ଅଷ୍ଟମଲ୍ଲ ସଖା
ଅମର ବାରସ୍ୱତୀରେ ପଶି କଲେ ଡକା ।
କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ଏକ ହୋଇ ସଂଗ୍ରାମେ ନ ପଶି
ଏକେ ଏକେ ସେହି ସ୍ୱର୍ଗ ପାରନ୍ତି ବିନାଶି ।
ବସୁମତୀ ନ ସହଇ ତାଙ୍କ ମହାଭାର
ନବଦ୍ୱାର ବାଟେ ତାର ବହଇ ରୁଧିର ।
କଂସର ଭୟେ ଦେବତାମାନେ ହେଲେ ଭ୍ରଷ୍ଟ
ଛାଡ଼ିଲେ ସ୍ୱର୍ଗ ଭୁବନ ପାଇଲେ ଯେ କଷ୍ଟ ।
ଆମ୍ଭେ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ରୁଦ୍ର ଅଟୁ ଜଣ ତିନି
ସୃଷ୍ଟିର ଭିଆଣ ସବୁ କରୁଁ ଲାଭ ହାନି ।
ଆମ୍ଭ ଆଶ୍ରିତେ ସମସ୍ତେ ଅଛନ୍ତି ଜଗତେ
ଅମରଗଣ ଯେ ରହିଥାନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗପଥେ ।
ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଦେବତାଏ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଥାନ୍ତି
ମର୍ତ୍ତ୍ୟମଣ୍ଡଳେ ଦାନବେ ସୁଖେ ବିହରନ୍ତି ।
କେମନ୍ତେ ରକ୍ଷା ହୋଇବ ଏହି ନବସୃଷ୍ଟି
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ କହିବା ଚାଲ ସର୍ବେ ହେଲୁ କଷ୍ଟୀ ।
ଆମ୍ଭେମାନେ କଂସକୁ ଯେ ନ ପାରିବୁ ମାରି
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ କାଳନେମି ଅଛି ଅବତରି ।
ପୃଥ୍ୱୀନାଶ କରୁଛି ସେ କେତେହେଁ ସହିବା
ସମସ୍ତେ ଚାଲ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ଯାଇ ଜଣାଇବା ।
ଅନେକ ଦୈତ୍ୟ ପୃଥ୍ୱୀରେ ହୋଇଥିଲେ ଜାତ
ପୃଥ୍ୱୀଭାର ନିବାରଣେ କରନ୍ତି ନିପାତ ।
ଏଥୁ ବଡ଼ ଦୈତ୍ୟଙ୍କର ଚମତ୍କାର ଭୟ
ସବୁକାଳେ ନାରାୟଣ କରନ୍ତି ତା କ୍ଷୟ ।
ଏବେ ଚାଲ ଯିବା ସର୍ବେ ବସୁଧା ଆବୋରି
ନାରାୟଣ ଅଗ୍ରତରେ କରିବା ଗୁହାରି ।
ଏତେବୋଲି ସୁରଗଣ ହୋଇଲେ ବାହାର
ଯେ ଯାହା ଯାନ ବାହନ ଚଢ଼ି ଧାତିକାର ।
ଦଧି ମାଛ ପୂର୍ଣ୍ଣକୁମ୍ଭ ଶୁଭ ଅନୁକୂଳେ
ଉଷାକାଳେ ଦେବବୃନ୍ଦ ସକଳେ ଚଳିଲେ ।
ଧାତା ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଯେ ହୁଅ ଆଗୁଁସାର
ତେତିଶକୋଟି ଦେବଙ୍କ ଉପରେ ଠାକୁର ।
ଦେବଋଷି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ଘେନି ବେଦବର
ହଂସ ଆରୋହି ହୋଇଲେ ଆପେ ଆଗୁଁସାର ।
ଜଗତ ପିତାମହ ଯେ ଈଶ୍ୱର ଅଛନ୍ତି
ଚଉଦକୋଟି ଗଣଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଚଳନ୍ତି ।
ସଦାଶିବଙ୍କ ପଛରେ ଦେବ ଆଖଣ୍ଡଳ
ସନ୍ନିଧ୍ୟେ ତେତିଶକୋଟି ଦେବ ଦିଗପାଳ ।
ଅଇରାବତ ଆରୋହି ଅଛି ସସ୍ରଯୋନି
ଅଷ୍ଟବସୁ ଦିଗପାଳମାନ ସଙ୍ଗେ ଘେନି ।
ସୁରପତିର ପଛରେ ଅଛନ୍ତି ବରୁଣ
ମକର ପୃଷ୍ଠେ ଆରୋହୀ କରନ୍ତି ଗମନ ।
ସଞ୍ଜମନୀ ଦେବତା ସେ ଯମ ନଇର୍ଋତ
ମଇଁଷି ବାହନେ ଚଢ଼ିଯାଏ ଜନ୍ତୁନାଥ ।
କାଳ ବିକାଳ ଆଦି ଯେ ଛୟାଣୋଇ ଦୂତେ
ଏକମୁଖ ହୋଇ ହେଲେ ବାହାର ସମସ୍ତେ ।
ବଦନ୍ତି ଯେ ଶୁକମୁନି ଶୁଣ ତୁହୋ ରାୟେ
ଏକଯୋଗେ ଚଳିଗଲେ ସବୁ ଦେବତାଏ ।
ଇଦଂ ମହାକାବ୍ୟ ଏ ଶ୍ରୀହରିଙ୍କର କଥା
ଦେବଗଣଙ୍କ ବାରତା କଂସର ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାଜଳ ଏ ଅଟେ ପୁଣ୍ୟମୟେ
ଦୁଇଅଧ୍ୟା ଭାଗବତ ସମାପତ ହୁଏ ।
ଜୟ ସଦାଶିବ ତୁମ୍ଭେ କପିଳାସବାସୀ
ଅଖିଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡନାଥ ଠାକୁର ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ।
ଦେବାଧି ଦେବରାଜ ଯେ ସୁରପୁ କର୍ତ୍ତା
ପରମ ମହେଶ୍ୱର ହେ ମହାବ୍ରହ୍ମବେତ୍ତା ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ ଧାରଣେ ଯାର ଭୋଳମତି
ତ୍ରାହି ଚିନ୍ତାମଣି ତୁମ୍ଭେ ଯୁଗାନ୍ତ ମୂରତି ।
ତୁମ୍ଭ କଳ୍ପନାରୁ ହେଲା ଏ ସଂସାର ଜାତ
ସନାତନ ପୁରୁଷ ତୁ ଜଗତର ତାତ ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗ ଯୋଗ ସାଧନେ ସିଦ୍ଧ ଯାର ତନୁ
ଅପୂର୍ବ ଚକ୍ଷୁ ତୁମ୍ଭର ଚନ୍ଦ୍ରାନନ ଭାନୁ ।
ପୃଥିବୀ ଆପ ତେଜ ଯେ ବାୟବ୍ୟ ଆକାଶ
ଏ ପଞ୍ଚଭୂତରେ ତୁମ୍ଭେ କରିଥାଅ ବାସ ।
ନମସ୍ତେ ହେ ସଦାଶିବ ଉମା ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ
ଜୟ ଜୟ ବିଶ୍ୱନାଥ କୃପାଜଳ ସିନ୍ଧୁ ।
ନମସ୍ତେ ସଦାଶିବ ହେ ଆଦିକନ୍ଦ ଯୋଗୀ
ନମସ୍ତେ ସଦାଶିବ ହେ ଅଟ ମହାରାଗୀ ।
ଜୀବଜନ୍ତୁଙ୍କ ବେଦନାମାନ ସବୁ ଜାଣ
ମହାପ୍ରଳୟକୁ ନାଥ ତୁମ୍ଭେ ପରିମାଣ ।
ବାଲୁକାଲିଙ୍ଗ ସ୍ଥାପିଣ ପୂଜନ୍ତି ଯେ ଭାବେ
ଦୁଦୁରା ଅରଖ ବେଲପତ୍ର ଶ୍ୱେତଦୁବେ ।
ପାଆନ୍ତି ଯେ ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ଅଚଳ ସମ୍ପଦ
ମହିମା ସାଗର ବେଦ ବେଦାନ୍ତ ତୋ ହୃଦ ।
କରତାଳି ମାରି ତୁମ୍ଭ ଛାମୁରେ ଯେ ନାଚି
ଦିଗପାଳଙ୍କ ସମ୍ପଦ ଦିଅ ତାଙ୍କୁ ଯାଚି ।
ପଞ୍ଚାଶ ବର୍ଣ୍ଣର ଭେଦ ପାରିବ କେ କହି ।
କିଞ୍ଚିତ ଭକତି ନାଥ ଘେନିବା ମୋହର
ମହାଭୟ ଫେଡ଼ି ମୋର ଦୋଷ କ୍ଷମା କର ।
ସେହି ବିଶ୍ୱନାଥଙ୍କର ଚରଣେ ମୋ ସେବା
ହରିବଂଶ ପଦ କଣ୍ଠେ ବସି କହିଦେବା ।
ଜନ୍ମହୁଁ ମୁରୁଖ ମୁଁ ନ ଜାଣେ ପାଠଶାଠ
ଅଦାନୀ ଅପାତ୍ର ମୁଁ ନ ଜାଣେ ଦିବ୍ୟବାଟ ।
ପୂର୍ବ ତପବଳେ ଜାତ ହେଲା ଯାହା ଚିତ୍ତେ
ତେଣୁ ଭକ୍ତିଯୁକ୍ତ ତୁମ୍ଭ ଚରଣ ଅଗ୍ରତେ ।
ଆହେ ବିଶ୍ୱନାଥ ତୁମ୍ଭେ ସୁଦୟା କରିବ
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସକୁ ହରିବଂଶ କହି ଦେବ ।
ଦେବଗଣଙ୍କର ବୈକୁଣ୍ଠେ ପ୍ରବେଶ ଓ ଶାରଦାଙ୍କ ସ୍ତୁତି
ସମ୍ପାଦନାଶୁକମୁନିଙ୍କ ଚରଣେ କଲେ ଦିବ୍ୟପୂଜା ।
ପବିତ୍ର ଗଙ୍ଗାଜଳ ଏ ଗ୍ରନ୍ଥ ପୁଣ୍ୟମୟେ
ନାରାୟଣଙ୍କ ଛାମୁକୁ ଗଲେ ଦେବତାଏ ।
କେଉଁମତେ ଗଲେ ବ୍ରହ୍ମା ଦେବାଦି ଶଙ୍କର
କହ ମୋତେ ମହାମୁନି ଏହି ପଦ ସାର ।
ମୁନି ବୋଇଲେ ହେ ରାଜା ଶୁଣ ସାବଧାନେ
ଏକମେଳେ ହୋଇ ତହୁଁ ସର୍ବଦେବଗଣେ ।
ପାଦୁକାମନ୍ତ୍ର ସୁମରି ଦ୍ରିଦଶର ସାଇଁ
ଲବଣ ସମୁଦ୍ର ତଟେ ପ୍ରବେଶିଲେ ଯାଇ ।
ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖ ହୋଇଲେ ସବୁ ଦେବତାଏ
ଘୋଟିଛି ବାରିଧିଜଳ ରବିବିମ୍ବ ଯାଏ ।
ଜମ୍ବୁଦୀପ ଗୋଟା ଅଟେ ଲକ୍ଷେକ ଯୋଜନା
ଲବଣ ସମୁଦ୍ର ତାକୁ ବେଢ଼ିଅଛି ଜାଣ ।
ତଦନ୍ତେ ଅଛଇ ପୁଣି ପ୍ଲକ୍ଷନାମେ ଦ୍ବୀପ
ବେନିଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସେ ଦୀର୍ଘପ୍ରତି ମାପ ।
ଅପୂର୍ବ ମେଦିନୀ ସେହି ବାୟବ୍ୟର କୋଣେ
ଇକ୍ଷୁ ସମୁଦ୍ର ବେଢ଼ିଛି ତହିଁ ଚାରିଯୂଣେ ।
ତହିଁର ନିକଟେ ଅଛି କୁଶଦ୍ୱୀପ ବୋଲି
ଚାରିଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ଯେ ଦୀର୍ଘପ୍ରତି ସ୍ଥଳୀ ।
ତଦନ୍ତେ ଦ୍ୱୀପେକ ଅଛି କ୍ରୈାଞ୍ଚ ତାର ନାମ
ଆଡ଼ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତିରେ ସେ ଆଠ ଲକ୍ଷ ଯୂଣ ।
ସୁରାନାମରେ ସମୁଦ୍ର ଆବୋରିଛି ତାହା
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁହୋ ଶୁଣ ନରନାହା ।
ଷୋଳଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ତା ଅଟେ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତି
ଅଠାଇଶ କାଠି ଅଟେ ତା ଗଭୀର ସ୍ଥିତି ।
ତଦନ୍ତେ ଅଛି ଶାକଲ୍ୟ ନାମେ ଏକ ଦ୍ୱୀପ
ଷୋଳଲକ୍ଷ ଯୂଣ ଅଟେ ତହିଁର ଯେ ମାପ ।
ସର୍ପିନାମେ ସମୁଦ୍ର ଯେ ଅଛଇ ଆବୋରି
ନାରାୟଣଙ୍କ ଅନନ୍ତ ତହିଁ ବାସ କରି ।
ବତିଶ ଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସବୁ ପୁଣ୍ୟମୟେ
ତହିଁ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ଯାଇ ଦେବତାଏ ।
କ୍ଷୀରସିନ୍ଧୁ ମଧ୍ୟେ ଅଛି ସୁଧାକର କୁଣ୍ଡ
ଅଶେଷ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ତହିଁ ହୋଇଅଛି ରୁଣ୍ଡ ।
ବେନିଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ସେ କୁଣ୍ଡ ଆୟତନ
ଅଲେଖ ନିରାକାର ଯେ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଭୁବନ ।
ଜଳ ଭିତରେ ପୁରେକ ଅଛି ବାରସ୍ୱତୀ
ଆଡ଼ରେ ଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ଲକ୍ଷେ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତି ।
କହନ୍ତେ ନ ସରଇ ସେ ଭୁବନ ମହିମା
ନିର୍ମାଣ କରିଛି ଯାହା କୋଟିଯୁଗେ ବ୍ରହ୍ମା ।
ପ୍ରଥମ ସିଂହ ଦୁଆର ଶୁଦ୍ଧ ହେମମୟେ
ପାଚେରୀ ଦଶଯୋଜନ ମାଡ଼ି ବେଢ଼ିଥାଏ ।
ସ୍ଫଟିକ ପାଚେରୀ ଦଶଯୋଜନ ସେ ଉଚ୍ଚ
ଦଶଯୋଜନ ଓସାର ଅଟଇ ସୁସଞ୍ଚ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣମୟ ସେ ପୁର ମୁକୁତାର ଚୂର୍ଣ୍ଣ
ବିଜୁଳିରେ ପ୍ରାୟ ସେହି ଦିଶେ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ ।
ଏସନ ପୁରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ତ୍ରିଦଶ
ପୁରକୁ ଦେଖି ସମସ୍ତେ ହୋଇଲେ ସନ୍ତୋଷ ।
ପ୍ରଥମ ଦ୍ୱାରେ ପ୍ରବେଶ ହେଲେ କୁଶଧାରୀ
ବହୁତ ପ୍ରଶଂସା କଲେ ପୁର ଦେଖିକରି ।
ଦୁଇ ସିଂହ ବସିଛନ୍ତି ଦୁଇ ପାରୁଶରେ
ସୁଦର୍ଶନ ଛତ୍ର ଭ୍ରମେ ସିଂହ ଦୁଆରରେ ।
ଦେବଗଣମାନେ ତହିଁ ଧୀରେ ଧୀରେ ଗଲେ
ବଇକୁଣ୍ଠ ପୁରେ ଯାଇ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।
ସୁଦର୍ଶନ ଚକ୍ର ସିଂହଦ୍ୱାର ଗଲେ ଜିଣି
ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ଆର ଦ୍ୱାରେ ଯାଇ ପୁଣି ।
ସେ ଦ୍ୱାର ଜୟ ବିଜୟ ଅଛନ୍ତି ଆବୋରି
ଦେବତାଙ୍କୁ ନିରୋଧିଲେ ନ ଦେଲେ ସେ ଛାଡ଼ି
ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ଦେବଗଣ ରହି ସିଂହଦ୍ୱାରେ
ଦେବତାଙ୍କୁ ବେନି ଦ୍ୱାରୀ କହନ୍ତି କ୍ରୋଧରେ ।
କିପାଁ ଭିତରକୁ ତୁମ୍ଭେ ପଶ ହୋ ଝସାଇ
ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ତୁମ୍ଭେ ଯିବ ଏଥେ ଥାଅ ରହି ।
ଆମ୍ଭେ ଛାମୁରେ ଜଣାଇ ଆସୁ ଯାଇ ବେଗେ
ଜୟ ବିଜୟ କହିଲେ ଦେବତାଙ୍କ ଆଗେ ।
ଦେବତାଏ ଶୁଣିକରି ସନମତ ହେଲେ
ଜଣାଇ ଆସୁ ବୋଲି ସେ ଶୀଘ୍ର ଚଳିଗଲେ ।
ରହିଲେ ଯେ ଦେବଗଣ ଭୟ ମନେ ଘେନି
ଦୂରୁ ଦେଖିଣ କମ୍ପନ୍ତି ସୁର ସିଦ୍ଧ ମୁନି ।
ନାରାୟଣ ଆଗେ ଦ୍ୱାରୀ ଜଣାଇଲେ ଯାଇ
ଶିରରେ କର ଦେଇଣ ପାଏ ପଡ଼ି ଶୋଇ ।
ସାବଧାନେ ଶୁଣିମା ହେ ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଗୋସାଇଁ
ତେତିଶକୋଟି ଦେବତା ସିଂହଦ୍ୱାରେ ରହି ।
ଆଜ୍ଞା ହୋଇଲେ ତାହାଙ୍କୁ ଆସିବେ ଛାମୁକୁ
କି ଆଜ୍ଞା ହେଉଛି ପ୍ରଭୁ କହିବା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ଶଙ୍କର ଯେ ଦଶଦିଗପାଳ
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ବୈଶ୍ୱାନର ଦେବ ଆଖଣ୍ଡଳ ।
ଯମ ନୈର୍ଋତ ମରୁତ ନିଧି ସିନ୍ଧୁପତି
ଯୋଗ କରଣ ନକ୍ଷତ୍ର ତାରାଗଣ ଛନ୍ତି ।
ଏଥକୁ ଯେ କିସ ଆଜ୍ଞା ହେଉଛି ଗୋସାଇଁ
ସନ୍ଦେଶ ପାଇଲେ ଆମ୍ଭେ କହିବୁ ନା ଯାଇଁ ।
ଦ୍ୱାରୀଙ୍କ ମୁଖରୁ ଦେବ ଏସନକ ଶୁଣି
କହନ୍ତି ଦରହସିତ ମୁଖେ ଚକ୍ରପାଣି ।
କଂସାସୁର ଭୟ ଯହୁଁ ଲାଗିଲା ସ୍ୱର୍ଗକୁ
ତେଣୁ ଦେବେ ଯେ ଅଇଲେ ଆମ୍ଭର ଛାମୁକୁ ।
ଆମ୍ଭେ ଯେ କରିବୁଁ ମହୀଭାରା ନିବାରଣ
କହନ୍ତି ଦରହସିତ ମୁଖେ ନାରାୟଣ ।
ଜୟ ବିଜୟ ବୁଝିବା ସିନା ତା କାରଣ
କହ ଛାମୁକୁ ଆସନ୍ତୁ ଯେତେ ଦେବଗଣ ।
ନାରାୟଣ ଆଜ୍ଞା ପାଇ ଦ୍ୱାରୀ ତହୁଁ ଗଲେ
ଦେବଗଣଙ୍କ ଆଗରେ ଯାଇ ଜଣାଇଲେ ।
ସାବଧାନ ହୋଇ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଣ ଦେବଗଣ
ଛାମୁକୁ ଯାଅ ଯା ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ନାରାୟଣ ।
ତାହାଶୁଣି ଦେବଗଣ ହୋଇଲେ ହରଷ
ଗଗନ ନୀରକୁ ଯେହ୍ନେ ଚାତକର ଆଶ ।
ଚନ୍ଦ୍ରକୁ ଦେଖି କୁମୁଦ ଯେହ୍ନେ ବିକଶଇ
ଦିନନାଥ ଦେଖି ଯେହ୍ନେ କମଳ ଫୁଟଇ ।
ଅନ୍ଧ ଚକ୍ଷୁଦାନ ଧନ ଦରିଦ୍ର କି ପାଇ
ଶାଳିଅନ୍ନ କ୍ଷୁଦାତୁର ଜନ କି ଭୁଞ୍ଜଇ ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ମୁଖ ଫୁଟିଲା କମଳ କି ଜାଣି
ହରଷେ ନୃତ୍ୟ କରନ୍ତି ଦେବ ଶୂଳପାଣି ।
ବୃହତ ସାମ ଗାୟନ କଲେ ବେଦପତି
କିନ୍ନରୀ ବିଦ୍ୟାଧାରୀଏ ହୁଳହୁଳି ଦ୍ୟନ୍ତି ।
ଋଷିଗଣମାନେ ଜୟ ଜୟ ଧ୍ୱନି କରି
ସର୍ବ ଦେବତା ବୋଲନ୍ତି ମୁଖେ ହରି ହରି ।
ଦେବତାଗଣ ସେଠାରେ ପଶିଲେ ଭିତରେ
ଯାଇଣ ମିଳିଲେ ସେହି ଚନ୍ଦ୍ରଶାଳା ପୁରେ ।
ଖଣ୍ଡେଦୂରୁ ଦେଖିଣ ସେ ନାରାୟଣ ରୂପ
ନିସ୍ତରିଲୁ ନିସ୍ତରିଲୁ ବୋଲି କଲେ ଜପ ।
ନିକଟକୁ ବୋଲି ତହୁଁ ଗଲେକ ଡକାଇ
ଦେଖିଲେ ଅନନ୍ତ ଶଯ୍ୟା ପରେ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।
ଶ୍ରୀ ବିଷ୍ଣୁର ଭୁବନକୁ କି ଦେବା ଉପମା
ନିର୍ମାଣ କରିଅଛନ୍ତି କୋଟି ବିଶ୍ୱକର୍ମା ।
ମାଣିକ୍ୟର ସ୍ତମ୍ଭ ତହିଁ ମରକତ ଶେଣି
ମାରାଗର ରୁଅ ସୁନା ସୁତାରେ ବାନ୍ଧେଣି ।
ହୀରା ବତାରେ ଖଞ୍ଜଣି ମୁକୁତା ପ୍ରବାଳ
ସୁବର୍ଣ୍ଣର କାନ୍ଥ ତହିଁ କୁରୁବିନ୍ଦ ଚାଳ ।
ମାଣିକ୍ୟ ମୁକୁତାମାଳ ଲମ୍ବେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି
ଦର୍ପଣ ଚାମର ଚାରିଦିଗେ ବିରାଜନ୍ତି ।
ପୀତ ଉପରେ ବସିଛି ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳଶ
ନେତର ପତାକାମାନ ଉଡେ ଚଉପାଶ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ ରତନ ପିତୁଳି
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କୁମ୍ଭେ ମୁକୁତାମାଳାମାନ ଝଳି ।
କସ୍ତୁରୀ ଗେରୁର ଚିତ୍ର ବିଚିତ୍ର ଲିଖନ
ଅଗରୁ ଧୂପ ଧୂଆଁ ଯେ ମୋହୁଅଛି ମନ ।
କର୍ପୂର କସ୍ତୁରୀ ଗନ୍ଧ ଆମୋଦ ତହିଁରେ
ମଳୟ ପବନ ପୁଣି ବହେ ଧୀରେ ଧୀରେ ।
ଅବସନ୍ତରେ ବସନ୍ତ କୋକିଳର ରବ
ନାନା ତରୁମାନ ହେଉଅଛନ୍ତି ପଲ୍ଲବ ।
ବିଷ୍ଣୁର ଭୁବନଗୋଟି ଦିଶେ ଦିବ୍ୟ ଶୋଭା
ଭାଦ୍ରବ ମାସେ ଯେସନେ ତପନର ପ୍ରଭା ।
ଆପେ ବେଦବ୍ରହ୍ମା ଯତ୍ନେ ନିର୍ମାଣ କରିଛି
ସର୍ବ ସୁଲକ୍ଷଣ ନାହିଁ ଅବିଗୁଣ କିଛି ।
ହୀରା ନୀଳା ନୀଳମଣି ମାଣିକ୍ୟ ଶୋଭନ
ପଟାନ୍ତର ଦେବାକୁ ଯେ ନାହିଁ ତ୍ରିଭୁବନ ।
ଅପୂର୍ବ ମନ୍ଦିର ଆୟତନ ବେନି କ୍ରୋଶ
ହୀରା ପ୍ରାଙ୍ଗଣେ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ପୁର ଚଉପାଶ ।
ନୀଳାସ୍ତମ୍ଭରେ ଜଡ଼ିତ ହୀରା ଶତ ଅଂଶା
ତିଳେହେଁ ବକ୍ର ନୋହି ସେ ଘଟଣ ପ୍ରଶଂସା ।
ନବରତନ ଜଡ଼ିତ ରୁଅ ଶେଣି କାଣ୍ଡ
ଗଜଦନ୍ତ ସ୍ତମ୍ଭେ ଶୋହେ ପିତୁଳି ଏରଣ୍ଡ ।
ଉପରେ ଛାଉଣି ଧଳା ଦିଶେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି
ମଣ୍ଡଣି ଯେ କ୍ଷୁଦ୍ର ମୋତି ହୀରା ଜଗମୋତି ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳସେ ନେତ ପତାକା ଯେ ଉଡ଼େ
ଆକାଶୁ ଯେହ୍ନେ ବିଜୁଳି ଖସି ଆସି ପଡ଼େ ।
ଉପରେ ଉଭା କ୍ରୋଣ କି ଆକାଶ ମଣ୍ଡଣି
ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳ ବେଢ଼ିଛି ନକ୍ଷତ୍ର କି ଜାଣି ।
ନେତର ପାଟ ସିନ୍ଧୁଆ ଧବଳ ମଣ୍ଡିଛି
ନାନା ବର୍ଣ୍ଣର ବସନ୍ତ ପାଟହିଁ ଖଞ୍ଜିଛି ।
ତହିଁ ସୂଚୀକମ ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ
କେତକୀ ମୟୂରକଣ୍ଠା ଦିଶଇ ଯେ ନୂଆ ।
ନାନାବର୍ଣ୍ଣର ବଖରାମାନେ ଝଟକନ୍ତି
ଦୟଣା ଚାମର ତହିଁ ଲମ୍ବେ ପନ୍ତି ପନ୍ତି ।
ବକୁଳ ସେବତୀ କୁନ୍ଦ ଜାଈ ଯୂଈ ମଲ୍ଲୀ
କେତକୀ ନାଗକେଶର ଚମ୍ପା କୁରୁବେଲି ।
ଅଶୋକ ପାରିଜାତକ କଞ୍ଚନ ଦୟଣା
ନୀଳ ଉତ୍ପଳ କୁମୁଦ ପଦ୍ମଗନ୍ଧ ଜିଣା ।
ନାନା ବର୍ଣ୍ଣର କୁସୁମ ଅପୂର୍ବ ସୁବାସ
ପବିତ୍ର ମଣ୍ଡଣିମାନ ଲମ୍ବେ ଚଉପାଶ ।
କର୍ପୂର କସ୍ତୁରୀ ଧୂଆଁ ଘୃତ ଧୂପକାଠି
ସୁଗନ୍ଧ ସୁପରିମଳେ ଆମୋଦ ଚହଟି ।
ଧନ୍ୟ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ସେହି ଭୁବନ ସର୍ଜିଲା
ଶୁଚିମନ୍ତ ହୋଇ ସିନା ତାକୁ ନିର୍ଭାକଲା ।
ଅଖଣ୍ଡିତ ପିତୁଳା ଯେ ନାନାରତ୍ନେ କମ
ଝମକେ ହୀରା ପଗଡ଼ି କମ ଶୁଦ୍ଧ ହେମ ।
ବିଚିତ୍ର ହିଙ୍ଗୁଳ କମ ଲେଖା କାନ୍ଥେ ବାଡ଼େ
କମ କାଣ୍ଡମୁଣ୍ଡ କଲା ଶୋଭା ଚାରିଆଡ଼େ ।
କର୍ପୂର କସ୍ତୁରୀ ଗନ୍ଧ ଚନ୍ଦନର ପାଣି
ସିଞ୍ଚା ହୋଇଛି ଚୌଦିଗେ ଜଳବୃଷ୍ଟି ଜାଣି ।
ଅନନ୍ତ ନାଗ ଉପରେ ହଂସୁଲିର ତୂଳି
ଶୟନ ପଲ୍ୟଙ୍କେ ରାଜେ କର୍ପୂରର ଧୂଳି ।
ତହିଁ ଶୟନ ଦେବାଧିଦେବଙ୍କର ରାଜା
ଶିରେ ସରସ୍ୱତୀ ପାଦେ ବରୁଣ ଆତ୍ମଜା ।
ଅନନ୍ତ ନାଗ ଉପରେ ଉତ୍ତାନେ ସେ ଶୋଇ
ଯୋଗନିଦ୍ରା ଯାଇଛନ୍ତି ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ଗୋସାଇଁ ।
ସୀମସ୍ଥାନେ ସରସ୍ୱତୀ ବୀଣା ଯନ୍ତ୍ର ଧରି
ଗାନ୍ଧାର ରାଗେଣ ଗୀତ ଗାୟନ ସେ କରି ।
ଚରଣ ଚାଳନ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ବସି ପାଦତଳେ
ସେଠାରେ ମିଳିଲେ ଯାଇ ଦେବତା ସକଳେ ।
ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦାପଦ୍ମ ଶୋହେ ଚତୁର୍ଭୁଜେ
ବିରାଜଇ ନୀଳୋତ୍ପଳ ରୂପେ ଦେବରାଜେ ।
ନବରତ୍ନର କୁଣ୍ଡଳ କର୍ଣ୍ଣେ ଦିବ୍ୟରୂପ
ବିରାଜେ ମଣି ମାଣିକ୍ୟ ହୀରା ଶାଖା ସର୍ପ ।
ସହସ୍ର ଫଣା ଉପରେ ଛତ୍ର ପ୍ରାୟ ହୋଇ
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗଯୋଗେ ଅଛନ୍ତି ଯୋଗନିଦ୍ରା ଯାଇ ।
ଏମନ୍ତ ସମୟେ ଦେବଗଣ ଯେ ମିଳିଲେ
କରଯୋଡ଼ି ଶାରଦାର ପୂଜା ସ୍ତୁତି କଲେ ।
ଜୟ ତୁ ଶାରଦା ମାଗୋ ବିଷ୍ଣୁର ବଲ୍ଲଭୀ
ମହାଯଜ୍ଞ ଭିତରୁ ତୁ ଅବତାର ଦେବୀ ।
ଅଯୋନିସମ୍ବୂତା ଜନ୍ମେ ଜନ୍ମେ ତୋରକାୟେ
ତୋର ଆଦିଅନ୍ତ କେହି ନ ଜାଣନ୍ତି ମାୟେ ।
ଅନାଦି ଅପର୍ଣ୍ଣା ମାଗେ ଧବଳ ତୋ ଅଙ୍ଗ
ସ୍ଫଟିକବରନ ପ୍ରାୟେ ବିରାଜେ ସର୍ବାଙ୍ଗ ।
କର୍ଣ୍ଣେ ବେନି କାପ ସୂର୍ଯ୍ୟକିରଣର ଲେଖା
କପାଳେ ଶୋହେ ମୁକୁଟମଣି ସପ୍ତଶାଖା ।
ଗଳାରେ ମୁକୁତାମାଳ ଚଉସରି ଶୋହେ
ପରମ ବୈଷ୍ଣବୀ ମାଗୋ ଶ୍ରୀବିଷ୍ଣୁର ପ୍ରିୟେ ।
ଚାମର ଚିକୁରେ ମାଗୋ କବରୀର ଭାର
ତଥି ଉପରେ ମୁକୁତାଜାଣି ରତ୍ନସାର ।
ସୁସ୍ୱର ମଧୁର ମାଗୋ କରେ ବ୍ରହ୍ମବୀଣା
କିଣି କିଣି କୋଳାହଳ ବାଜେ ଜଗଜ୍ଜିଣା ।
ଗାନ୍ଧାର ହୁଁ କାର ମାଗୋ ସପ୍ତସ୍ୱର ଗାଇ
ଜାନୁରେ ବିଷ୍ଣୁ ତୁମ୍ଭର ସୀମସ୍ଥାନ ଦେଇ ।
ସୁରଙ୍ଗ ବିମ୍ବଅଧରେ ବିକାଶେ ଦଶନ
ଡାଳିମ୍ବର ବୀଜପନ୍ତି ପ୍ରାୟ ସେ ଶୋଭନ ।
ଅଳି ଅଳାବେଣୀ ତୋର ସୁରଙ୍ଗ ସାରଙ୍ଗ
ସର୍ବ ବିଦ୍ୟାରେ କୁଶଳ ଅଟଇ ସର୍ବାଙ୍ଗ ।
କର୍ଣ୍ଣେ ବେନି ରତ୍ନକାପ କନକମଣ୍ଡଣି
ସୁଢଳ ଦିଶନ୍ତି ମାଗୋ ଯେହ୍ନେ ଦିନମଣି ।
କାଶୀଦେଶବାସୀ ଦକ୍ଷପାଳ ନରପତି
ତହିଁ ଜୀବଜନ୍ତୁ ଯେତେ ତୋହର ଭକତି ।
ସକଳ କର୍ମମାନ ଗୋ ତୋର ତହୁଁ ଜାତ
ତେଣୁ ବାକ୍ୟଦେବୀ ମାଗୋ ଜଗତେ ବିଖ୍ୟାତ
ଯେବଣ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଆଜ୍ଞା ହେଉ ଯାହା
ଯଥା ଶକତିରେ ନରେ କରୁଥାନ୍ତି ତାହା ।
ଏସନକ ସ୍ତୁତି ଯହିଁ ବିବୁଧାଦି କଲେ
ଶୁଣି ମହାମାୟା ଦେବୀ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଲେ ।
ବାକ୍ୟଦେବୀ ବୋଇଲେ ହୋ ଶୁଣ ଦେବଗଣେ
ମୋତେ ସ୍ତୁତି କଲ ତୁମ୍ଭେ କେବଣ କାରଣେ ।
ବିଧାତା ବୋଇଲେ ମାଗୋ ଶୁଣ ମୋରବାଣୀ
କଂସ ପଦାଘାତ ମାଗୋ ନ ସହେ ଧରଣୀ ।
ପତି ଯେ ତୁମ୍ଭର ମାଗୋ ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲେ
କଂସ ଭାରାରେ ପଡ଼ିବ ପୃଥ୍ୱୀ ରସାତଳେ ।
ଯେହ୍ନେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ ହେବୁ ମହାମାୟେ
ତେବେ ସ୍ୱର୍ଗରେ ରହିବୁ ଆମ୍ଭେ ଦେବତାଏ ।
ଅନେକ ବିନୟେ ମାଗୋ ତୋର ପାଦଗତେ
ହରିବଂଶ ଗ୍ରନ୍ଥ ତୁହି କହିଦେବୁ ମୋତେ ।
ସେ ଶାରଦା ପାଦପଦ୍ମେ ଲାଗୁ ମୋର ସେବା
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ କବିକି ଗତିମୁକ୍ତି ଦେବା ।
ଏସନକ ସ୍ତୁତି ଯହୁଁ କଲେ ଦେବବୃନ୍ଦ
ଶୁଣିଣ ଶାରଦାଦେବୀ ପରମ ଆନନ୍ଦ ।
ସୀମସ୍ଥାନେ ବସି ବୀଣା ଯନ୍ତ୍ର ବାଉଥିଲେ
ଗାନ୍ଧାର ରାଗ ଉଦ୍ଧାରି ବିଷ୍ଣୁଙ୍କୁ ମୋହିଲେ ।
ନୟନ ମଳି ତାହାଙ୍କୁ ଚାହିଁ ଦେବରାୟେ
ଉଭା ଛାମୁରେ ତେତିଶକୋଟି ଦେବତାଏ ।
ଅଳପ ହସି ଚାହିଁଲେ ତାଙ୍କୁ ନାରାୟଣ
ଶ୍ରୀଚରଣ ତଳେ ପଡ଼ିଗଲେ ଦେବଗଣ ।
ଉଠି ଉଭାହୋଇ ପୁଣି ଶିରେ କର ଦେଇ
ପୁଣ ପୁଣ ପାଦତଳେ ପଡ଼ନ୍ତି ବିନୟୀ ।
ବୋଇଲେ କୋଟି ଜନ୍ମର ଖଣ୍ଡିଲୁ କଳ୍ମଷ
ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ ସ୍ତୁତି କରନ୍ତି ତ୍ରିଦଶ ।
ଭୋ ମଣିମା ପ୍ରଭୁ ଜୟ ଜୟ ଜଗନ୍ନାଥ
ଅସୁର ମାରି ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କରନ୍ତୁ କୃତାର୍ଥ ।
ଦେବ ଇନ୍ଦ୍ର ସହିତେ ଯେ କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି
ପୁଣ ପୁଣ ପାଦତଳେ ପଡ଼ି ସ୍ତୁତି ପଢ଼ି ।
ସ୍ତୁତି ବଖାଣନ୍ତି ପାଦେ ପଡ଼ି କରଯୋଡ଼ି
ତୁମ୍ଭେ ନ ରଖିଲେ ଦେବେ ଗଲୁ ଏବେ ସଢ଼ି ।
ସ୍ତୁତିମାନ ପଢ଼ି ଆସି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ମିଳି
ହୃଦପଦ୍ମେ ଘୋଷନ୍ତି ହେ ରଖ ବନମାଳି ।
କର ଯୋଡ଼ିଣ କରନ୍ତି ଅନେକ ଯେ ସ୍ତୁତି
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ପରଂବ୍ରହ୍ମ ମୂର୍ତ୍ତି ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ସଂସାର ରଖନ୍ତା
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଅହିଂସା ଅଚିନ୍ତା ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଦୈତ୍ୟ ନିସୂଦନ
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଭକତଙ୍କ ଧନ ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଚଉବର୍ଗଦାନୀ
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଶଙ୍ଖଚକ୍ରପାଣି ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଦୀନ ଚିନ୍ତାମଣି
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଜଗତର ଜନି ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଭକ୍ତ ଉଦ୍ଧାରଣ ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ସଂସାର କାରଣ ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଜନ୍ତୁଙ୍କ ନିବାସ
ଜୟ ନାରାୟଣ ନାମ ଆମ୍ଭର ଅଭ୍ୟାସ
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ କରତା
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଚଉବର୍ଗଦାତା ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ କୃପାଜଳ ସିନ୍ଧୁ
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ଦରିଦ୍ରର ବନ୍ଧୁ ।
ଜୟ ଜୟ ନାରାୟଣ ସର୍ବ ଭୂତେଶ୍ୱର
ଜୟ ନାରାୟଣ ନାହିଁ ଶତ୍ରୁମିତ୍ର ତୋର ।
ଜଳେ ଅନଳେ ସଞ୍ଚିଲୁ ତୁହି ବସୁନ୍ଧରୀ
ସ୍ଥାବର କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଜଙ୍ଗମ ଏ ଚାରି ।
ଦେବ ବୌଦ୍ଧରୂପେ ତୁମ୍ଭେ ଦେବଗଣ ଶାଖା
ତୁମ୍ଭର ମହିମା ଦେବ ତୁମ୍ଭେ ଜାଣ ଏକା ।
ପୃଥ୍ୱୀ ଭାରାଭର ନାଥ ଉଦ୍ଧାରିବା ପାଇଁ
କପଟେ ଜାତ ମାନବ ଆଦି ଦେହ ବହି ।
ଶ୍ରୁତି ଧୃତିପଣ ନାଥ ଅଟଇ ଯାହାର
ଅନାଦି ନିରଞ୍ଜନ ତୁ ଦେବ ଅଜ୍ରାମର ।
ତୁମ୍ଭ କଲ୍ୟାଣରୁ ଚରାଚର ଉତପତ୍ତି
ତୁମ୍ଭେ ଜନ୍ମହେଲେ ଦୁଷ୍ଟ ଦୈତ୍ୟ ନାଶଯାନ୍ତି ।
ନମସ୍ତେ ହେ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି କୃପାଜଳନିଧି
ନମସ୍ତେ ହେ ବାଞ୍ଛାକଳ୍ପତରୁ ଗୁଣନିଧି ।
ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଗଦା ପଦ୍ମେ ଶୋହେ ଚତୁର୍ଭୁଜ
ଦୀନଜନ ବାନ୍ଧବ ହେ ଅଶେଷ ତୋ ତେଜ ।
ନାରାୟଣ ଚରଣେ ମୋ ଅହର୍ନିଶି ସେବା
ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସକୁ ହରିବଂଶ କହିଦେବା ।
ଏସନକ ସ୍ତୁତି ଯହୁଁ କଲେ ଦେବଗଣ
ଲୋଚନ ଟେକି ଚାହିଁଲେ ଦେବ ନାରାୟଣ ।
ଦେଖି ପୁଣି ଦେବଗଣେ ଦେଲେ ଶିରେ କର
ଦେବଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ଅଛନ୍ତି ବେଦବର ହର ।
କହନ୍ତି ଯେ ବେନି କରଯୋଡ଼ି ବେଦପତି
ଶ୍ରୀମୁଖକୁ ଚାହିଁ ପୁଣି ଉତ୍ତର ଦିଅନ୍ତି ।
ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ହୋଇ ପ୍ରଭୁ ହେ ଯୋଗନିଦ୍ରା ଗଲ
ଚରାଚର ନାଶଗଲା ତାହା ନ ବୁଝିଲ ।
ପୃଥ୍ୱୀ ଏବେ ନାଶଗଲା ରକ୍ଷାକର ତୋର
ଦେବଗଣ ଛାଡ଼ିଗଲେ ଡରେ ସ୍ୱର୍ଗପୁର
କୃତକୃତ୍ୟ ହୋଇ ପୁଣି ପରୀକ୍ଷ ପୁଚ୍ଛିଲେ
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ଋଷି ପାଦରେ ପଡ଼ିଲେ ।
ଭୋ ମୁନି ତୁ ଯୋଗେଶ୍ୱର ପୁରୁଷ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ
ଅଜାତଶତ୍ରୁ ସଂସାରେ ହୋଇଅଛୁ ଦକ୍ଷ ।
ତେତିଶକୋଟି ଦେବତା କଲେ ଯେ ଗୁହାରି
କିସ କିସ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ତାଙ୍କୁ ଦେବହରି ।
ଶୁଣୁଛନ୍ତି ପରୀକ୍ଷିତ କହୁଛନ୍ତି ମୁନି
ଏକମନା ହୋଇ ତୁହୋ ଶୁଣ ନୃପମଣି ।
ଆସ୍ଥାନ ତଳେ ତେତିଶକୋଟି ଦେବେ ରହି
ହାତଠାରି ଆଜ୍ଞା ତାକୁ ଦେଲେ ଭାବଗ୍ରାହୀ ।
ବସ ହୋ ଦେବେ ବୋଲି ଶ୍ରୀମୁଖେ ଆଜ୍ଞାଦେଲେ
ଆଜ୍ଞା ପାଇ ଦେବତାଏ ଆସ୍ଥାନେ ବସିଲେ ।
ଧାତାଙ୍କୁ ଯେ ମଧ୍ୟପାତ୍ର କରି ବେଢ଼ି ବସି
ବିଦ୍ୟାଧରୀ ଅପସରୀ ଗନ୍ଧର୍ବ ବିଳାସୀ ।
ଆସ୍ଥାନର ତଳେ ସର୍ବେ ବସିଲେକ ଯାଇ
ସମସ୍ୟା ନ କରି ରହି ନିସ୍ତବଧ ହୋଇ ।
ନଇର୍ଋତ ମରୁତ ଯେ ଯମ ବୈଶ୍ୱାନର
ଶଚୀପତି ନିଶାକର ଆଦିତ୍ୟ କୁବେର ।
ଶୁକ୍ର ବୃହସ୍ପତି ଶନି ମଙ୍ଗଳ ଯେ ବୁଧ
ଅଷ୍ଟବସୁ ବିଶ୍ୱଦେବା ପୁରୁଷ ଯେ ସିଦ୍ଧ ।
ସୁରଭି କପିଳା ଆଦି ଗାୟତ୍ରୀ ଗୋମାତା
ଅଷ୍ଟ ଅପସରା ମୂଳେ ସକଳ ଦେବତା ।
ଦେବଋଷି ବ୍ରହ୍ମଋଷି ନରଋଷି ମୂଳେ
ସନାତନ ସଦାନନ୍ଦ ବସି ଏକମେଳେ ।
ଅଷ୍ଟ ଚଣ୍ଡୀମୂଳେ ଭୂତଗଣ ଭଇରବୀ
ଯେତେକ ସ୍ୱର୍ଗଭୁବନେ ଥିଲେ ଦେବଦେବୀ ।
ନନ୍ଦୀ ଭ୍ରୂକୁଟୀ ବିକାଳ କାଳ ମହାକାଳ
ଦେବତାମୂଳେ ସକଳ ପାତ୍ର କ୍ଷେତ୍ରପାଳ ।
ବ୍ରହ୍ମଗଣ ରୁଦ୍ରଗଣ ଇନ୍ଦ୍ରଗଣ ଯେତେ
ଗୋଟି ଗୋଟି ନାମ ଧରି କହିବି ତା କେତେ ।
ଅନନ୍ତ ମହାନାଗ ଯେ କର୍କୋଟକ ଶଙ୍ଖ
ମହାପଦ୍ମ ପଦ୍ମମୂଳେ କୁଳିକ ତକ୍ଷକ ।
ପାରିପାତ୍ର ହିମବନ୍ତ ପର୍ବତଙ୍କ ପତି
ଅଷ୍ଟମନୁ ସହିତରେ ସପ୍ତ ମହାଯତି ।
କାର୍ତ୍ତିକ ବହୀନ୍ଦ୍ର ଗଣପତି ନଳନୀଳ
ତାର ଯୋଗ କରଣ ହିଁ ନକ୍ଷତ୍ର ସକଳ ।
ବିହନ୍ତା ନିହନ୍ତା ମେରୁ ମନ୍ଦର ସହିତେ
ପର୍ବତଙ୍କ ନାମ ଧରି କହିବଇଁ କେତେ ।
ଯେଣୁ ସୁପ୍ରସନ୍ନ ମୋତେ ବିଘ୍ନେଶ୍ୱର ରାୟେ
ତେଣୁ ଠିକ ଠିକ କରି କହିଲି ଥୋକାଏ ।
ତାଙ୍କ କୃପାରୁ ଭରସା ଆଶା ହେଲା ମୋର
ଅସଂଖ୍ୟ ଅକଳିତ ଏ ଅପାର ସାଗର ।
ସ୍ୱଭାବେ ବିଷ୍ଣୁଭୁବନ ଦିଶେ ପରିମଳ
ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତିରେ ବିସ୍ତାର ଲକ୍ଷେ ଯୂଣ ଠୁଳ ।
ମଣି ମାଣିକ୍ୟ କସ୍ତୁରୀ ହୀରାରେଖା ଲମ୍ବେ
ରସାଣିଲା ବଇଦୁର୍ଯ୍ୟ ପାବଚ୍ଛ ଆରମ୍ଭେ ।
କୋଟିଏ ବିନ୍ଧାଣୀ ଘେନି ସ୍ୱୟଂ ବିଶ୍ୱକର୍ମା
ଅତି ଯତନେ ନିର୍ମାଣି ଅଛି ପୁରସୀମା ।
ରସାଣିଲା ସୁବର୍ଣ୍ଣ ସେ ଘର ରୁଅ ଶେଣି
ନବରତ୍ନ ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି ବିଚିତ୍ର ଖଞ୍ଜଣୀ ।
ଝୀନ ପତନୀ ନେତର ସିନ୍ଧୁଆ ଗହଳ
ତ୍ରୋଣା ଲମ୍ବାଇ ଅଛନ୍ତି ତହିଁ ମାଳ ମାଳ ।
ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ଚାନ୍ଦୁଆ ସୂଚୀକମ ଟେରା
ବେଢ଼ାଇ ଅଛନ୍ତି ଖଞ୍ଜାମୂଳେ ଚଉସରା ।
ନାଗେଶ୍ୱର ଚମ୍ପା ମଲ୍ଲୀ ବକୁଳ ପାଟେଳି
ସୁନା ସୂତାରେ କୁସୁମ ଲମ୍ୱେ ମାଳି ମାଳି ।
ଗଜମୋତି ମାଣିକ୍ୟର ଝରାକୁ ମିଶାଇ
ଲମ୍ୱାଇ ଅଛନ୍ତି ଚଉପାଶେ ତାହା ନେଇ ।
ଖଞ୍ଜାମୂଳେ ଖଞ୍ଜିଛନ୍ତି ତହୁଁ ମାଳେ ମାଳେ
ସିଞ୍ଚ ଅଛନ୍ତି ପନିର ପାଣି ବାସଜଳେ ।
ସେଠାରେ ବସିଲେ ବୃଦ୍ଧ ହୋଇ ନବଯୁବା
ତହିଁ ବା ଆନ ଆଉ କି ପଟାନ୍ତର ଦେବା ।
କ୍ଷୁଧା ତୃଷା ନିଦ୍ରା ସର୍ବ ବିବର୍ଜିତ ଯହିଁ
ସ୍ୱଧର୍ମ ବିନା ଅଧର୍ମ ବିଧର୍ମ ହିଁ ନାହିଁ ।
ଏସନକ ଶୋଭା ଦେଖି ଦେଖି ସୁରପତି
ଆସ୍ଥାନେ ବସିଲେ ଯାଇ ଦକ୍ଷ ସ୍ତମ୍ଭକତି ।
ବୃହସ୍ପତି ଆଦି ଯେତେ ଦେବଗଣ ଥିଲେ
ସ୍ତମ୍ଭେ ସ୍ତମ୍ଭେ ଆଉଜିଣ ସମସ୍ତେ ବସିଲେ ।
ବ୍ରହ୍ମା ଇନ୍ଦ୍ର ରୁଦ୍ର ସବୁ ଦେବଗଣ ଘେନି
ଯୋଗୀ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଯେତେକ ସିଦ୍ଧ ସୁରମୁନି ।
ଦିବ୍ୟ ବେଶରେ ମିଳିଲେ ସୁରବିଳାସିନୀ
ଚଉଷଠି ଅପସରା ଅପୂର୍ବ କାମିନୀ ।
ସ୍ୱର୍ଗସୁଲକ୍ଷଣୀ ସେହି ମହାପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ଜଣ ଜଣକେ ପାରନ୍ତି ମୁନିମନ ମୋହି ।
ଅଶୀକୋଟି ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ସର୍ବେ ନବଯୁବା
କାମଦେବ ପ୍ରାୟେକ ସେ ଅତି ବଡ଼ ଶୋଭା ।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନୁ ହେଲେ ସେ ସମସ୍ତେ ଜାତ
କୋଟି କୋଟି ଇନ୍ଦ୍ର ହେବେ ସ୍ୱର୍ଗପୁର କ୍ଷୟେ
ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ ବାଧା ନାହିଁ ଏହାଙ୍କର କାୟେ ।
କୋଟିଇନ୍ଦ୍ର ଯେବେ ଯିବେ ସ୍ୱର୍ଗପୁରୁ ନାଶ
କେତେବେଳେ ସେ ମହିମା ନୁହଇ ବିନାଶ ।
ଯାହାକୁ ଯେବେ ଦିଅନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ରପଦ ହରି
ସ୍ୱର୍ଗମଣ୍ଡଳେ ଏମାନେ ସବୁକାଳେ ଥାନ୍ତି
ଯେ ଜନ ଇନ୍ଦ୍ର ହୁଅଇ ତାହାକୁ ଖଟନ୍ତି ।
ବିଷ୍ଣୁର କୋଠଲୋକ ଏ ଥାନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ
ସେବା କରୁଥାନ୍ତି ରହି ଇନ୍ଦ୍ର ଅଧିକାରେ ।
ସ୍ୱର୍ଗପୁର ବିଦ୍ୟାଧରୀ ବେଶଭୂଷା ହୋଇ
ସୁରପତିର ଛାମୁରେ ମିଳିଲେ ସେ ଯାଇଁ ।
ତାଳ କଂସାଳ ଝଞ୍ଜାଳ ଅଳାବେଣୀ ବୀଣା
ଅପାଙ୍ଗ ଅଧା ମୃଦଙ୍ଗ ଯନ୍ତ୍ର ତନ୍ତ୍ରୀ ଜିଣା ।
ବିଶ୍ୱାବସୁ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ ମୃଦଙ୍ଗ ଧରଇ ।
ତୁମ୍ୱରୁ ଗନ୍ଧର୍ବ ଧରି ତୁମ୍ୱରୁ ମର୍ଦ୍ଦଳ
ଅନଙ୍ଗସେନ ଗନ୍ଧର୍ବ କରେ କରତାଳ ।
ସୁରସେନ ଗନ୍ଧର୍ବ ଯେ କରେ ବେଣୁ ନାଦ
ଜୟସେନ ଗନ୍ଧର୍ବର ଅଳାବେଶୀ ବାଦ୍ୟ ।
ବିଦ୍ୟାଧରୀମାନେ ତାଙ୍ଗ ସଙ୍ଗତେ ଆବୋରି
ମଣ୍ଡଳି ହୋଇଅଛନ୍ତି ଗୀତକୁ ଉଙ୍କାରି ।
ସା ରି ଗା ମା ପା ଦା ନି ସା ସପ୍ତ ସ୍ୱର ରାଗ
ଚଞ୍ଚୁପୁଟ ଚାଞ୍ଚୁପୁଟ ଭେଦ ମୁଦ୍ରା ସଙ୍ଗ ।
ଛତିଶ ପଦ ଯେ ଭେଦ ଚଉଷଠି ଗତି
ଛୟାଣୋଇ ଚକ୍ରନୃତ୍ୟ ଚଉବାନେ ମାତି ।
ଚୌସ୍ତରୀ ଚାହଣୀ ଅଙ୍ଗଢାଳ ବୟାଳିଶୀ
ଅଠାଣୋଇ ଭଙ୍ଗଭଙ୍ଗୀ ମୁଦ୍ରା ଚୌରାଅଶୀ ।
ବତିଶକଳା ମୂରତି ଧାତୁ ଯେ ପଚିଶ
ଛୟାଣୋଇ ତତ୍ତ୍ୱ ଗତ ମୂର୍ଚ୍ଛା ଏକୋଇଶ ।
ଚୌଷଠି କାଛେଣୀ ତାଳ ବାଟ ଯେ ବତିଶି
ଚଉଷଠି ବସାଣ ଯେ ତାନ ବୟାଅଶୀ ।
ଏଥି ବାହାରେ ଭରହ ବ୍ୟାପୀ ତହିଁ ବିଦ୍ୟା
ନବଶତ ପଞ୍ଚତ୍ରିଂଶ ଅଟଇ ପ୍ରସିଦ୍ଧା ।
ଅତି ଗହନ ବିଦ୍ୟା ଏ ନ ଜାଣନ୍ତି କେହି
ନ ଜାଣନ୍ତି ଦିଗପାଳ ଆଦି ଦେହବହି ।
ଏକା ଜାଣନ୍ତି ତାଣ୍ଡବ ନୃତ୍ୟକାରୀ ହର
ବ୍ରହ୍ମା ମର୍ଦ୍ଦଳ ବଜାନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ତାଳଧର ।
ପବନ ଫୁକାରେ ବାୟ ବରୁଣ ବଇଁଶୀ
ଯମ କାହାଳୀ ଯେ ବୀଣା ନାରଦ ଦେବର୍ଷି ।
ଆନ କେହି ଭାଜନ ଯେ ନୁହଇ ଏଥିକି
ଏ ବିଦ୍ୟମାନ ଗନ୍ଧର୍ବ ଅପସରା ଶିଖି ।
ଏମାନେ ଇନ୍ଦ୍ରକୁ ନିତ୍ୟ କରୁଥାନ୍ତି ସେବା
ତେଣୁ ତାହାଙ୍କୁ ସୁଦୟା କରନ୍ତି ମଘବା ।
ଗୀତ ବାଦ୍ୟ ନୃତ୍ୟ ରସ ନାନା ପରିବନ୍ଧେ
ଗନ୍ଧର୍ବ ବିଦ୍ୟାଧରୀଏ ଖଟି ନାନା ଛନ୍ଦେ ।
ଦଇବର ବିପରୀତ ଦେଖ ମହୀପତି
ଏହି ସମୟେ ମିଳିଲେ ଆସି ବସୁମତୀ ।
କେଶ ବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ହେଲା ବସୁନ୍ଧରୀ
ନବଦ୍ୱାରରୁ ରୁଧିର ପଡ଼ଇ ବାହାରି ।
ନିମଗ୍ନ ହୋଇ ଦେବୀର ଅଚେଷ୍ଟିତ ମନ
ଚିନ୍ତାଭରେ ହୁଅନ୍ତି ସେ ଦେବୀ ଛନ୍ନ ଛନ୍ନ ।
ହେଠମାତ ହୋଇ ବସି କରନ୍ତି ରୋଦନ
ଅଶ୍ରୁଜଳ ନୟନରୁ ବହେ ଘନ ଘନ ।
ଅନାଥା ନାରୀ ପରାୟେ କାନ୍ଦନ୍ତି କ୍ରୋଧରେ
ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ ବାହୁନନ୍ତି ସଭାର ମଧ୍ୟରେ ।
ଶୋକଭର ହୋଇଣ ସେ ଲୋଟନ୍ତି ଧରଣୀ
ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ ଡାକନ୍ତି ହେ ରଖ ଚକ୍ରପାଣି ।
ତ୍ରାହି ତ୍ରାହି ବୋଲି ଉଚ୍ଚେ ଛାଡ଼ନ୍ତି ବୋବାଳି
ଅନାଥ ହେଲି ଭୋ ପ୍ରଭୁ ନାରାୟଣ ବୋଲି ।
କ୍ଷଣେ ଅସାଷ୍ଟମ କ୍ଷଣେ ସଚେତ ତା ମତି
ଉଚ୍ଚସ୍ୱରେ ଡାକେ ମୋତେ ରଖ ଲକ୍ଷ୍ମୀପତି ।
ନିଃଶ୍ୱାସମାତ୍ର କେବଳ ଶରୀରେ ମୋ ଅଛି
ରୋଦନ କରେ କେମନ୍ତେ ରଖ ହେ ଶ୍ରୀବତ୍ସି ।
ଅନାଥର ବାନ୍ଧବ ତୁ ଶରଣ ତାରଣ
ନ ରଖିଲେ ନାଶ ହେଲି ତୁମ୍ଭେ ଏହା ଜାଣ ।
ରଖ ନାରାୟଣ ବୋଲି ମୁହିଁ ଯେ ଡାକୁଛି
ବଳବୀର୍ଯ୍ୟ ଧଇର୍ଯ୍ୟ ତ ନାହିଁ ମୋର କିଛି ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ଆସନ ତଳେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା
ଚକ୍ରକୂଟ ନାରାୟଣ ରଖସି ବୋଇଲା ।
ତ୍ରାହିକର ନାରାୟଣ ହୋଇଲି ଅନାଥ
ଏ ଅନାଥ ରକ୍ଷା ହେଲେ ନାମ ହେବ ଖ୍ୟାତ ।
ଆତଙ୍କେ ବୋଲଇ ମୋତେ ରଖ ହେ ଶ୍ରୀପତି
ବହୁତ ବିକଳ ହୋଇ କାନ୍ଦେ ବସୁମତୀ ।
ଭୋ ନାରାୟଣ ସମ୍ଭାଳ ତୁମ୍ଭର ଏ ମହୀ
କଂସର ଭାରାଭର ମୁଁ ନ ପାରଇ ସହି ।
ଭୋ ଦେବ ନାରାୟଣ ହେ ଦେଖ ମୋ ଅବସ୍ଥା
ତୁମ୍ଭେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ରହିଲ ପାଇଲି ମୁଁ ବ୍ୟଥା ।
କଂସର ଭାରାରେ ମୁହିଁ ହୋଇଲଇଁ କଷ୍ଟି
ଭୋ ଦେବ ନାରାୟଣ ତୁ ଫେଡ଼ ମୋ ଅରିଷ୍ଟି ।
ଏଡ଼େ ବଡ଼ ମହାଭାରା ବହିଛି ମୁଁ ଶିରେ
ସମସ୍ତେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତ ହୋଇ ଅଛ ଯେ ଯାହାରେ ।
ମୋହର ଅଭାବେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇବଟି ନାଶ
ଏ କଥା ପ୍ରମାଣ ନିଶ୍ଚେଁ ବୁଝ ହୃଷୀକେଶ ।
ମୁହିଁ ଯେବେ ନ କରିବି ଶସ୍ୟ ଫଳ ଜାତ
ଅନ୍ନ ବିନା ପ୍ରାଣୀମାନେ ହେବେ ସବୁ ହତ ।
ଏବେଳେ ରକ୍ଷା ନ କର ଯେବେ ପୀତବାସ
ମୁହିଁ ମଲେ ନାଶ ସିନା ଯିବଟି ତ୍ରିଦଶ ।
ଏକଥା ଯେବେ ତୁମ୍ଭେ ନ କର ଚକ୍ରପାଣି
ମୁହିଁ ନାଶଗଲେ ଦେବ କାହାକୁ ଧରଣୀ ।
ଏତେକ ବୋଲି ସେ ଦେବୀ ଢଳିଣ ପଡ଼ିଲା
ନାରାୟଣ ସ୍ଵାମୀ ମୋତେ ଉଦ୍ଧର ବୋଇଲା ।
ଚେତନା ପାଇ ବୋଲଇ ଶୁଣ ଦେବରାଜ
ରସାଗତ ପୃଥ୍ଵୀ ମୋର କିଛି ନାହିଁ କାର୍ଯ୍ୟ ।
ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଆଦି କୀଟ ପତଙ୍ଗ ଜଗତ
ନ ବହିଲେ ରସାତଳେ ପଡ଼ିବ ଜଗତ ।
ଚଉରାଶୀ କୋଟି ଜୀବଜନ୍ତୁ ଏ ଯେ ସଂଖ୍ୟା
ଗତାଗତକୁ ମୋହର କେ କରୁଛି ଲେଖା ।
ହବିର୍ହୋମ ଯାଗ ଯଜ୍ଞ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ସବୁ କଲା
ତୁମ୍ଭେ ନ ରଖିଲେ ପୃଥୀ ଅକାରଣ ହେଲା ।
ବନ କନ୍ଦର ପର୍ବତ ମେରୁ ଅଷ୍ଟଗିରି
ସାତଦ୍ଵୀପ ସାତସିନ୍ଧୁ ଅଛି ମୁହିଁ ଧରି ।
ଅନୀତି ନୀତି ଏମାନେ କରନ୍ତି ସଂସାରେ
ସବୁ ଭାରା ଦେଇଅଛ ମୋହର ଉପରେ ।
ପ୍ରଭୁ ଦେବଗଣ ତୋର ସଂସାର କାରେଣୀ
ମୋହର ନ ଥିଲେ କିସ କରିବେ ସେ ପୁଣି ।
ଛାଡ଼ୁଛି ଧରା ଭାର ହେ ପଡ଼ୁ ରସାତଳ
ଏହା ନ ବିଚାରି କିପାଁ କରୁଅଛ ହେଳ ।
ଏମନ୍ତ ବୋଲି ଦେବୀ ଯେ କ୍ରୋଧଭର ହୋଇ
କାନ୍ଦନ୍ତି ସେ ନାରାୟଣ ମୁଖକୁ ଅନାଇ ।
ବୋଲନ୍ତି ପୃଥୀ ବିକଳ ଦେଖି ନାରାୟଣ
ଦେବେ ତୋତେ ନ ରଖିଲେ ଏ ଅଟେ କି ଗୁଣ
ତୁମ୍ଭ ହିତପାଇଁ ଜନ୍ମ ଲଭିଥିଲି ପୂର୍ବେ
ବ୍ରହ୍ମଘାତୀ କହି ମୁଖ ନ ଚାହିଁଲେ ଦେବେ ।
ତ୍ରେତାଯୁଗେ ଦେଖିଛ ଗୋ ପୌଲସ୍ତିର ନାତି
ରାବଣ ନାମେ ଅସୁର ଲଙ୍କା ଅଧିପତି ।
ଅନେକ ବାର ଯେ ସ୍ଵର୍ଗପୁର ଧାଡ଼ିଦେଲା
ଲଙ୍କାକୁ ବୋଲି ଦେବଙ୍କୁ ବାନ୍ଧି ଘେନିଗଲା ।
ଆସ୍ଥାନତଳେ ଦେବଙ୍କୁ ବସାଇଲା ନେଇ
ରାବଣ ବୋଇଲା ଏହି ଦେବଙ୍କୁ ଅନାଇ ।
ଆରେରେ ତ୍ରିଦଶେ ମୋତେ ସେବା କରୁଥିବ
ଯେତେବେଳେ ଯେଉଁ କଥା ଆସି ଜଣାଇବ ।
ଡରେ ଦେବଲୋକେ ତାହା ସନମତ କଲେ
ସେ କଥା କରିବୁ ବୋଲି ଛାମୁରେ କହିଲେ ।
ମର୍ଦ୍ଦଳ ଧରି ଏ ବ୍ରହ୍ମା ବାଇ ଚଞ୍ଚୁପୁଟ
ଏକାଦଶ ରୁଦ୍ର ଘେନି କରୁଥାନ୍ତି ନାଟ ।
ଆଧି ଉପାଧି ଯେ କଥା ଯହିଁ ହୁଏ ଯେତେ
କରଣ ହୋଇ କହନ୍ତି ଏ ଚିତ୍ର ଗୁପତେ ।
ଯେବଣ କୁବେର ଦେବ ସପ୍ତନିଧିପତି
ରାବଣକୁ ବେଶ ଲାଗି କରାଏ ସେ ନିତି ।
ଏ ଦ୍ଵାଦଶ ବିଶ୍ଵଦେବା ପାବଚ୍ଛ ହୋଇଣ
ପଡ଼ିଥାନ୍ତି ତହିଁ ପରେ ଉଠଇ ରାବଣ ।
ଏ ବିଧିରେ ଦେବଗଣ ଖଟି ଲଙ୍କାପୁରେ
କେତେ ଦୁଃଖ ନ ପାଇଲେ ରାବଣ ହେତୁରେ ।
ଅମର ଭୁବନେ କେହି ନ ପାରିଲେ ରହି
କେତେ କେତେ ଅବସ୍ଥା ଏ ନ ପାଇଲେ ତହିଁ ।
ରାବଣକୁ ଯେତେବେଳେ କଲି ମୁଁ ବିନାଶ
ତହିଁକି ଏ ଦେଲେ ମୋତେ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ଦୋଷ ।
ସେ ମୋହର ଭାରିଯାକୁ ବଳେ ନେଲା ହରି
ତେଣୁକରି ତାହାକୁ ମୁଁ ପକାଇଲି ମାରି ।
ଗୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ଖାଇ ଯେହୁ କରେ ସୁରାପାନ
ଏମାନେ ବୋଇଲେ ସେହୁ ଅଟଇ ବ୍ରାହ୍ମଣ ।
ବ୍ରହ୍ମକର୍ମ ତାହାଠାରେ କେଉଁଗୁଣେ ଅଛି
ସେ କଥା ବିଚାରି ଏବେ କହକିନା ବାଛି ।
ବ୍ରାହ୍ମଣ ହୋଇଣ ଯେବେ କରେ ସୁରାପାନ
ଧନବନ୍ତ ହୋଇ ଯେବେ ନ ଦିଅଇ ଦାନ ।
ଯେ ଅବା କ୍ଷତ୍ରିୟ ହୋଇ ଯୁଦ୍ଧକୁ ଡରଇ
ଭର୍ତ୍ତା ଥାଇ ସ୍ତିରୀ ଯେବେ ଆନକୁ ଭଜଇ ।
ଚିକିତ୍ସକ ହୋଇ ଯେବେ ନୁହଇ ବକତା
ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇ ଯେ ନ କହେ ରାଜା ହିତକଥା ।
ପୁତ୍ର ହୋଇ ପିତାର ଯେ ଲଙ୍ଘଇ ବଚନ
ସେବକ ହୋଇ ସ୍ଵାମୀର ଯେ ନ ଜାଣେ ମନ ।
ସୁପଣ୍ଡିତ ହୋଇ ଯେବେ କରେ ପରିତାପ
ଏମାନଙ୍କୁ ଝିଙ୍ଗାସିଲେ ନାହିଁ କିଛି ପାପ ।
ବ୍ରହ୍ମକୁଳେ ରାବଣର ଯେବେ ଉତ୍ତପତ୍ତି
ତଥାପି ରାକ୍ଷସ ସେହୁ ସୁମାଳୀର ନାତି
ନିକଷାର ଗର୍ଭରୁ ସେ ହେଲା ଅବତାର
ଆବର ସେ କଲା ପୁଣି ନାନା ଅତ୍ୟାଚାର ।
ସ୍ଵର୍ଗପୁର ଭାଙ୍ଗି ଧ୍ଵଂସ କଲା ବାହୁବଳେ
ଗୋ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବଧିଲା ସେ ଅବନୀମଣ୍ଡଳେ ।
ଅନ୍ୟାୟରେ ତ୍ରିଭୁବନ କଲା ସେହୁ ନାଶ
ତାକୁ ପ୍ରାଣେ ବଧ କଲେ ଅଛି କେଉଁ ଦୋଷ ।
ଏଡ଼େ ଉପକାର ମୋର ନ ଘେନିଲେ ଦେବେ
ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ଦୋଷ ମୋତେ ଲଗାଇଲେ ସର୍ବେ ।
ଯାହାଙ୍କ ସକାଶେ ମୁହିଁ ବଧିଲି ରାବଣ
ମୁଖ ନ ଚାହିଁଲେ ମୋର ସେହି ଦେବଗଣ ।
ଆସ୍ଥାନରେ ବସିଥିଲେ ମୁଁ ଯିବାରୁ ତହିଁ
ବ୍ରହ୍ମଘାତୀ ବୋଲି ମୁଖ ନ ଚାହିଁଲେ କେହି ।
ଏବେ ମୋତେ ଲୋଡ଼ୁଅଛ କିପାଁ ସୁରରାଜ
ଦେବଙ୍କ ସଙ୍ଗରେ ମୋର ଅଛି କିସ କାର୍ଯ୍ୟ ।
ଏମନ୍ତ କହିଣ ମୈାନ ହେଲେ ଚକ୍ରଧର
କରଯୋଡ଼ି ଜଣାଇଲେ ତାଙ୍କୁ ବେଦବର ।
ସାବଧାନେ ଶୁଣ ଆହେ ଦେବ ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ
ରାମ ଅବତାରେ ଦୁଃଖ ପାଇଅଛ ସ୍ଵାମୀ ।
ସେହି ଦୁଃଖମାନ ମନୁ ପାସୋରିବା ପାଇଁ
ରଙ୍ଗାବତାର ହୋଇବ ଗୋପେ ବଢ଼ିଯାଇ ।
ବାଳଲୀଳା କଉତୁକ କରି ତୋଷମନେ
ବିହରିବ ଗୋପାଙ୍ଗନା ଘେନି କୁଞ୍ଜବନେ ।
ଗୋପନଗ୍ରେ ଛନ୍ତି ନବଲକ୍ଷ ଗୋପାଳୁଣୀ
ଚୌଷଠି ବନ୍ଧେ ରମଣ କର ତାଙ୍କୁ ଘେନି ।
ରଖିବ ବାଛୁରୀ ଗାଈ ଗୋପସୁତ ମେଳେ
ସୁଖେ ବିହରିବ ସ୍ଵାମୀ ନୀପତରୁ ମୁଳେ ।
ଭକ୍ତିଭାବେ ସୁର ସିଦ୍ଧତପୀ ବ୍ରହ୍ମଚାରୀ
ତୋତେ ଚାହିଁ ରହିଛନ୍ତି ଗୋପେ ଅବତରି ।
ଲାଗନ୍ତେ ତୋ ପଦ୍ମକର ଗୋପୀଙ୍କର ଅଙ୍ଗେ
ବସିବେ ମୁକତ ହୋଇ ସିଦ୍ଧଗଣ ସଙ୍ଗେ ।
ଯୁକତେ ଦ୍ଵାପର ଯୁଗ ହେଉଅଛି ଶେଷ
କଳିଯୁଗ ଆସି ଏବେ ହୋଇଲା ପ୍ରବେଶ ।
ମର୍ତ୍ତ୍ୟପୁରେ ଜନ୍ମିଛନ୍ତି ବହୁତ ଦାନବେ
ଭାରତ ଯୁଦ୍ଧରେ ସର୍ବେ ମୁକତି ଲଭିବେ ।
ତୋହର ଛାମୁରେ ପ୍ରଭୁ ହୋଇବ ସମର
ଆପେ ଥାଇ ନିବାରିବୁ ଧରଣୀର ଭାର ।
ନବକୋଟି କବନ୍ଧ ଯେ ନାଚିବେ ସେକାଳେ
ପଡ଼ିବେ ସକଳ ବୀରେ ମହାରଣ ଗୋଳେ ।
ଗୋମତି ତୀରରେ ପୂର୍ବେ ଚୈାଦଲକ୍ଷ ମୁନି
ବାଲୁକା ଲିଙ୍ଗ ପୂଜିଣ କଲେ ବେଦଧ୍ଵନି ।
ଗନ୍ଧପୁଷ୍ପ ଧୁପଦୀପ ନଇବେଦ୍ୟ ଦେଇ
ପୂଜିଲେ ଏକାଗ୍ର ଚିତ୍ତେ ଶଙ୍କରଙ୍କୁ ତହିଁ ।
ବକଳ ପିନ୍ଧିଣ ଖାଇ ଫଳମୁଳ ବାରି
ପଞ୍ଚାକ୍ଷର ଜପକଲେ ଏକଧ୍ୟାନ କରି ।
ବତିଶ ସହସ୍ର ବର୍ଷ ଘୋରତପ କଲେ
ତା ଦେଖି ଈଶ୍ଵର ତାଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇଲେ ।
ଡମ୍ବରୁ ତ୍ରିଶୁଳ କରେ ବୃଷପୃଷ୍ଠେ ବସି
ସେ ମୁନିଙ୍କ ଆଗେ ଶିବ ବିଜେ କଲେ ଆସି ।
ଈଶ୍ଵରଙ୍କ ଆଗମନ ମୁନିମାନେ ଦେଖି
ଶିରେ କର ଦେଲେ ସର୍ବେ ଆସନ ଉପେକ୍ଷି ।
କୃପାମୟ ସଦାଶିବ ପଚାରିଲେ ତାଙ୍କୁ
କି କାରଣେ ଏତେ ସେବା କରୁଛ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ।
ମୁନିଏ ବୋଇଲେ ତୁମ୍ଭେ ଅଟ ବିଶ୍ଵପତି
ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ସଦୟ ହୋଇ ଦିଅ ଦିବ୍ୟଗତି ।
ଯୋନିଦ୍ଵାରେ ଆମ୍ଭେ ଆଉ ନ ହୋଇବୁ ଜାତ
ଏ ବର ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ତୋଷେ ଦିଅ ବିଶ୍ଵନାଥ ।
ଈଶାନ କହିଲେ ତାଙ୍କୁ ଏ ବଚନ ଶୁଣି
ମୁକ୍ତିର ପଥକୁ ଆମ୍ଭେ ନୋହୁତ କାରେଣି ।
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ଏହି ତିନି ଦେଇପାରୁ
ମୁକ୍ତି ହେବାପାଇଁ ବର ଦେଇ ତ ନ ପାରୁ ।
ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଶିବ ଆମ୍ଭେ ତିନି ଏକଦେହୀ
ସୃଜନ କରିବା ଭାର ବହିଛନ୍ତି ବିହି ।
ପାଳନ କରନ୍ତି ବିଷ୍ଣୁ ଆମ୍ଭେ କରୁ କ୍ଷୟ
ଏକାରଣେ ତିନି ମୂର୍ତ୍ତି ହେଲୁ ଏକଦେହ ।
ଧର୍ମ ଅର୍ଥ କାମ ତିନି ଆମ୍ଭଠାରେ ଅଛି
ସାଯୁଜ୍ୟ ମୁକତିଦାତା ଅଟନ୍ତି ଶ୍ରୀବତ୍ସି ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ କହିବା ଏବେ ଶୁଣ ସଦବୁଦ୍ଧି
ଯେଉଁପରି ମୁକ୍ତିମାର୍ଗ ଲାଭ ହେବ ସିଦ୍ଧି ।
ଦ୍ୱାପର ଶେଷକୁ ବିଷ୍ଣୁ ମଥୁରା ନଗରେ
କୃଷ୍ଣରୂପେ ଜନ୍ମହେବେ ବସୁଦେବ ଘରେ ।
ମଥୁରାରେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ଗୋପରେ ବଢ଼ିବେ
ଗୋପୀ ଗୋପାଳଙ୍କ ସଙ୍ଗେ ବିହାର କରିବେ ।
ବାଳ ଗୋପାଳ ସ୍ୱରୂପ ଧରି ବନମାଳୀ
କୁଞ୍ଜବନେ କରିବେ ସେ ନାନା ରଙ୍ଗେ କେଳି ।
ତୁମ୍ଭେମାନେ ଜନ୍ମିଥିବ ଗୋପିକା ସ୍ୱରୂପେ
ନାରାୟଣ ଅଙ୍ଗସଙ୍ଗ ହେବ ପୂର୍ବତପେ ।
ତୁମ୍ଭଙ୍କୁ ଘେନିଣ କ୍ରୀଡ଼ା କରିବେ ଶ୍ରୀପତି
ସେକାଳେ ପାଇବ ସର୍ବେ ସାଯୁଜ୍ୟ ମୁକତି ।
ସୁଲକ୍ଷଣୀ ନାରୀରୂପ ଘେନି ଜନ୍ମିଥିବ
କୃଷ୍ଣ ବିନା ଆନ ଆଉ କିଛି ନ ଜାଣିବ ।
ଚଉଷଠି ବନ୍ଧେ କ୍ରୀଡ଼ା କୃଷ୍ଣ ସଙ୍ଗେ କରି
ସ୍ୱାମୀ ଅଙ୍ଗସଙ୍ଗ ପାଇ ସର୍ବେ ଯିବ ତରି ।
ଏତେକହି ଅନ୍ତର୍ଦ୍ଧାନ ହେଲେ ଦେବକାଶୀ
ସେ ଋଷିଏ ଗୋପପୁରେ ଜନ୍ମିଛନ୍ତି ଆସି ।
ଥୋକେ ମୁନି ହୋଇଛନ୍ତି ଯୁବତୀ ସ୍ୱରୂପ
ଥୋକାଏ ଗୋପାଳ ଥୋକେ ଅଟନ୍ତି ପାଦପ ।
ଥୋକେ ଋଷି ଗୋରୁରୁପ ଧରି ବୃନ୍ଦାବନେ
ସର୍ବେ ଚାହିଁ ରହିଛନ୍ତି ଗୋବିନ୍ଦ ଦର୍ଶନେ ।
ମୁଁ କିସ କହିବି ପ୍ରଭୁ ତୁମ୍ଭେ ସବୁ ଜାଣ
ରଙ୍ଗାବତାରରେ ଭୋଗ ଭୁଞ୍ଜିବେ ଆପଣ ।
ବିଶ୍ୱକର୍ମା ସଙ୍ଗେ ଘେନି କୋଟିଏ ବିନ୍ଧାଣି
ସଜାଇ ରଖିଛି ଗୋପନବର ନିର୍ମାଣି ।
ଯମୁନା ତଟିନୀ ତଟ ନୀପତରୁ ତଳେ
ସ୍ୱର୍ଗରୁ କୋଟିଏ ଗୁଣ ସୁଖ ତହିଁ ମିଳେ ।
ଗୋପିଗଣ ସଙ୍ଗେ ତହିଁ ବିହରିବୁ ସ୍ୱାମୀ
ତେବେ ଶୋଭା ପାଇବ ଏ ଚରାଚର ଭୂମି ।
ଅମର ଭୂବନ ତେଜି ଦେବତା ମଣ୍ଡଳ
ତୋତେ ସେବା କରିବାକୁ ହୋଇବୁ ଗୋପାଳ ।
ସ୍ୱର୍ଗର ନାୟିକାଗଣ ଗୋପିକା ସ୍ୱରୂପେ
ତୋ ମନ ରଞ୍ଜିବା ପାଇଁ ଜାତ ହେବେ ଗୋପେ
ନନ୍ଦନ ବନରେ ଯେତେ ସ୍ୱାଦୁ ଫଳ ଅଛି
କୁଞ୍ଜବନେ ଈନ୍ଦ୍ର ତାହା ଥୋଇଲାଣି ବାଛି ।
ପାରିଜାତ ଆଦିକରି ନାନା ପୁଷ୍ପମାନ
ରୋପିବାରୁ ପରିମଳ ଦିଶେ କୁଞ୍ଜବନ ।
ଶୀତଳ ସୁସ୍ୱାଦୁ ସ୍ୱଛ ଜମୁନାର ନୀର
କଦମ୍ୱ ମୁଳରେ ବହେ ବସନ୍ତ ସମୀର ।
ଶୁକ ପିକ ମୟୁରଙ୍କ ସୁମଧୁର ଧ୍ୱନି
ସବୁବେଳେ ଶୁଣୁଥିବ ତୋ ଶ୍ରବଣ ବେନି ।
ଯେତେବେଳେ ଯାହାଇଚ୍ଛା ହେଉଥିବ ମନେ
ଚାହିଁଦେବା ମାତ୍ରେ ଆସି ମିଳିବ ସେ ସ୍ଥାନେ ।
ଦେବଗଣେ ପରିଚାର ତୋର ଚକ୍ରପାଣି
ତୁ ଯହିଁ ରଖିବୁ ସବୁ ଯୋଗାଇବେ ଆଣି ।
ରାମ ଅବତାରେ ସ୍ୱାମୀ ପାଇଅଛୁ ଦୁଃଖ
ରଙ୍ଗା ଅବତାରେ ଏବେ ଭୋଗକର ସୁଖ ।
ଏତେକହି ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେଲେ ବେଦପତି
କରପତ୍ର ଯୋଡ଼ି ଉଭା ହେଲେ ବସୁମତୀ ।
ନବଦ୍ଵାରରୁ ରୁଧିର ପଡ଼ୁଅଛି ଗଳି
ଗତାତ୍ମା ପ୍ରାୟେକ ଦେବୀ ନ ପାରଇ ଚଳି ।
କେଶବାସ ଅସମ୍ଭାଳ ଅଧୋମୁଖୀ ହୋଇ
କାନ୍ଦି ଜଣାଇଲା ବିଷ୍ଣୁ ଶ୍ରୀମୁଖକୁ ଚାହିଁ ।
ଭୋ ଦେବ ତୁ ନିରଞ୍ଜନ ଦେବଙ୍କ ଉତ୍ତମା
ପୁରାଣ ପୁରୁଷ ସ୍ଵାମୀ ଅଟୁ ମହାତମା ।
ସାବଧାନ ହୋଇ ଦେବ ଦେଖ ମୋର କଷ୍ଟ
ଅସୁରଙ୍କ ପାଦଭରେ ହେଉଅଛି ନଷ୍ଟ ।
କେବଳ ଶରୀରେ ମୋର ପ୍ରାଣଅଛି ରହି
ଅସମ୍ଭାଳ ହେଲା ଭାରା ଛାଡ଼ିଦେବି ମୁହିଁ ।
ତୁ ଯଦ୍ୟପି ରକ୍ଷା ନ କରିବୁ ଏତେବେଳେ
ନିଶ୍ଚୟ ଛାଡ଼ିବି ପୃଥୀ ପଡ଼ୁ ରସାତଳେ ।
ବହୁ କଷ୍ଟ ପାଇଲିଣି ଆହେ ଦୀନବନ୍ଧୁ
ପ୍ରତିକାର କର ମୋତେ କୃପାଜଳସିନ୍ଧୁ ।
ତୁ ଯଦ୍ୟପି ଅନୁଗ୍ରହ ଛାଡ଼ିଲୁ ସନ୍ଦେହ
ଫିଟାଇ ସେ କଥା ପ୍ରଭୁ ମୋ ଆଗରେ କହ ।
ଦେବସଭା ମଧ୍ୟେ ଯାଇ କହିଲି ମୋ କଥା
ଦେଖ ସର୍ବେ ସୁରଗଣେ ମୋହର ଅବସ୍ଥା ।
ଏ ମୋର ବିକଳ ଦେଖ ସର୍ବ ଦେବତାଏ
ଅସୁରଙ୍କ ପାଦଘାତେ ମୁଖୁ ରକ୍ତ ବୋହେ ।
ସେମାନେ ତ ରକ୍ଷାକରି ନ ପାରିଲେ କେହି
ତେଣୁ ସର୍ବେ ଆସିଅଛୁ ତୋ ଛାମୁରେ କହି ।
ବେଳେବେଳେ ମୋତେ ତୁହି କରାଉ ଅଚିନ୍ତା
ତୋର ଅଭାବରେ ନାହିଁ କେ ମୋତେ ରଖନ୍ତା ।
ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ନାମେ ଦୈତ୍ୟ ନେଲା ମୋତେ ହରି
ତୁହି ଉଦ୍ଧାରିଲୁ ଆପେ କୁର୍ମରୁପ ଧରି ।
ଅଶେଷ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଧରଣୀର ଭାର
ତୋ ପୃଷ୍ଠେ ରହିଲା ପ୍ରଭୁ ତିଳ ପରକାର ।
ପାତାଳ ସୁତଳ ତଳ ରସାତଳ ମୁଳେ
ଲୁଚିଲା ଏ ସପ୍ତଲୋକ ତୋର ପାଦତଳେ ।
ପଞ୍ଚାଣୋଇ ସସ୍ର ଯୁଣ ହିରଣ୍ୟର ଦେହୀ
କିଞ୍ଚିତ ସଂଗ୍ରାମେ ତାକୁ ବଧିଲୁ ମୋ ପାଇଁ ।
ହିରଣ୍ୟନନ୍ଦନ ହିରଣାକ୍ଷ ଯେ ହୋଇଲା
ସପ୍ତଦ୍ଵୀପା ପୃଥୀ ଏକା ମୁଷ୍ଟିକେ ରଖିଲା ।
ବଳାତ୍କାରେ ଯାଉଥିଲା ଦୈତ୍ୟ ମୋତେ ଘେନି
ତାହା ଦେଖି ଭୟ କଲେ ସୁରସିଦ୍ଧ ମୁନି ।
ଦୁର୍ଜ୍ଜୟ ଅସୁର ସେହୁ ଅଟେ ରଣରଙ୍କା
ବ୍ରହ୍ମା ରୁଦ୍ର ବାସବଙ୍କୁ ନ କରଇ ଶଙ୍କା ।
ଅଠାଣୋଇ ସସ୍ର ଯୁଣ ସେ ଦୈତ୍ୟର ଅଙ୍ଗ
ତାହାର ସଙ୍ଗତେ ସ୍ଵାମୀ କଲୁ ରଣରଙ୍ଗ ।
ଷାଠିଏ ସହସ୍ର ବର୍ଷ ବଢ଼ିଲା ଆରେଣି
ବାହୁଯୁଦ୍ଧେ ନାଥ ତାକୁ ନ ପାଇଲୁ ଜିଣି ।
ବରାହ ସ୍ଵରୁପ ପୁଣି ଧରି ମମ ହିତେ
ସେ ଦୈତ୍ୟକୁ ବଧକରି ରକ୍ଷାକଲୁ ମୋତେ ।
ହିରଣ୍ୟକଶିପୁ ବୋଲି ହିରଣ୍ୟାକ୍ଷ ଭ୍ରାତ
ମହାବଳେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ସେ ଦୁର୍ବାର ଦଇତ୍ୟ ।
ଚୌରାଶୀ ଯୋଜନ ଦୀର୍ଘ ଅଟେ ତାର କାୟା
ବଳେ ବଳବାନ ପୁଣି ଜାଣେ ବହୁ ମାୟା ।
ସଂଗ୍ରାମରେ ଶକତା ସେ କରେ କୁଟଛନ୍ଦ
ସର୍ବଦା ସେ ମୁଢ଼େ ପାଞ୍ଚୁଥାଏ ତୋର ମନ୍ଦ ।
ନାଗ ନର ଅମରଙ୍କୁ ନ ଦିଏ ରଖାଇ
ତା ପାଦର ଭାରା ମୁଁ ଯେ ନ ପାରିଲି ସହି ।
ତା ନାମରେ ଭୟ କଲେ ତିନିପୁର ପ୍ରାଣୀ
ସ୍ଵର୍ଗ ଛାଡ଼ି ପଳାଇଲା ଡରେ ବଜ୍ରପାଣି ।
ଆକାଶରେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ ନୋହିଲେ
ଦେବଗଣ ସ୍ଵର୍ଗ ଛାଡ଼ି ଗହ୍ୱରେ ଲୁଚିଲେ ।
ସକଳ ଦେବଙ୍କୁ ଦୈତ୍ୟ ଜିଣି ବାହୁବଳେ
ଏକ କ୍ଷତ୍ରୀ ଜଣେ ହେଲା ଏ ତିନି ମଣ୍ଡଳେ ।
ସ୍ତମ୍ଭୁ ଅବତରି ନାଥ ନରସିଂହ ରୂପେ
ଜାନୁରେ ପକାଇ ତାକୁ ବିଦାରିଲୁ କୋପେ ।
ତାର ଏକ ପୁତ୍ର ଥିଲା ପ୍ରହଲାଦ ବୀର
ସେ ଅଟଇ ତୋର ଭକ୍ତ ଧାର୍ମିକ ପ୍ରବର ।
ବୈରୋଚନ ନାମେ ହେଲା ପ୍ରହଲାଦ ସୁତ
ଅଗୋଚର ତା ମହିମା ନ ମିଳଇ ଅନ୍ତ ।
ଅଗ୍ନି ପାଣି ଖଡ଼ଗରେ ସେହୁ ନ ମରଇ
ବଜ୍ର ଆଦି ଶସ୍ତ୍ର ତାର ଅଙ୍ଗେ ନ କାଟଇ ।
ପୁରୁଷ ହସ୍ତରେ ମୃତ୍ୟୁ ନୁହଇ ତାହାର
ଏମନ୍ତ ସେ ତପ କରି ପାଇଥିଲା ବର ।
ସ୍ତିରି ବ୍ୟତିରେକ ତାକୁ ନ ହୁଅଇ ଜିଣି
ତା ଜାଣି ମାଳତୀ କନ୍ୟା ହେଲୁ ଚକ୍ରପାଣି ।
ଅଶେଷ କୋଟି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଠାକୁର ତୁ ହୋଇ
ସୁଲକ୍ଷଣୀ ନାରୀରୂପ ଧଇଲୁ ଗୋସାଇଁ ।
ରୁପେ ମନ ମୋହି ତାକୁ କରିଲୁ ବିନାଶ
ସେ ଦୁଷ୍ଟ ମରନ୍ତେ ମୁଁ ଯେ ହୋଇଲି ଉଶ୍ଵାସ ।
ବୈରୋଚନ ପୁତ୍ର ଥିଲା ବଳି ବଳବନ୍ତା
ତ୍ରିଭୂବନେ କେହି ତାକୁ ନୋହିଲେ ଜିଣନ୍ତା ।
ସଂଗ୍ରାମେ ଦୁର୍ଜ୍ଜୟ ସେହୁ ଦାନେ ଶୂରବନ୍ତ
ବେଦମନ୍ତ୍ର ବିଦ୍ୟାଦିରେ ଅଟଇ ପଣ୍ଡିତ ।
କିଞ୍ଚିତରେ ତ୍ରିଭୂବନ ଜିଣି ବାହୁବଳେ
ଦେବତାଙ୍କୁ ଖଟାଇଲା ନିଜ ପାଦତଳେ ।
ତା ଦେଖି ବାମନ ରୂପ ଧଇଲୁ ତୁ ସ୍ଵାମୀ
ଦାନ ଛଳେ ମାଗିତାକୁ ତିନି ପାଦ ଭୂମି ।
ଦାନ ଦେବାମାତ୍ରେ ତୁ ଯେ ହେଲୁ ବିଶ୍ଵରୁପ
ପାତାଳେ ଚାପିଲୁ ତାକୁ କରି ଉଗ୍ରକୋପ ।
ଭୋନାଥ ତୋ ବିନେ ମୋର ନାହିଁ ଅନ୍ୟସାହା
ସଂପ୍ରତି ସୁଦୟା ମୋତେ କର ଚଉବାହା ।
କଂସ ପାଦଭାରା ମୁଁ ଯେ ନ ପାରଇ ସହି
ଏଘୋର ବିପଦୁ ରକ୍ଷା କର ଭାବଗ୍ରାହୀ ।
ବେଳେବେଳେ ଆପଦ ଯେ ଆସିପଡ଼େ ମୋତେ
ଏକ ଏକ କରି ତାହା କହିବଇଁ କେତେ ।
ମହାଭୟ ମାନଙ୍କରୁ ଉଦ୍ଧାରିଛୁ ପୂର୍ବେ
କିଞ୍ଚିତ ଦୋଷରେ ସ୍ଵାମୀ ଛାଡ଼ୁକିପାଁ ଏବେ ।
ଯଦ୍ୟପି ଦେବଙ୍କୁ କୋପ କରିବୁ ତୁ ଚିତ୍ତେ
ଏ ତୋହର କୋପେ ନାଶ ହୋଇବୁଁ ସମସ୍ତେ ।
ଦେବଗଣ ଜାଣକଲୁ ନିଜେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗରୁ
ଭାବ ଉପୁଜାଇ କିପାଁ ଅଭାବ ଯେ କରୁ ।
ତୁ ଯେବେ ଦେବଙ୍କ ପ୍ରତି ହେବୁ କୋପମନ
ତୋହର କୋପିଲେ ରକ୍ଷା କରିବ କେ ଆନ ।
କୀଟୁ ବ୍ରହ୍ମ ପରିଯନ୍ତେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଆତ୍ମା
ପବିତ୍ର ପୁରାଣ ତୁ ଯେ ପୁରୁଷ ମହାତ୍ମା ।
ତୁ ପ୍ରଭୁ ଅଚିନ୍ତ୍ୟ ଚିନ୍ତାମଣି ଜଗନ୍ମୟ
ତୋ ଗର୍ଭରୁ ଚରାଚର ହୁଅଇ ଉଦୟ ।
ତୁ ଦେବ ଅନାଦି ଆଦି ଅନ୍ତ ମଧ୍ୟ ତିନି
ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମା ଜାତ ତୋର ତେଜ ଘେନି ।
ତୁହି ଅଟୁ ଠୁଳ ଶୂନ୍ୟ ତୁହି ଆଦିମୂଳ
ତୁହି ଦେବ ନିରଞ୍ଜନ ଅକୂଳର କୂଳ ।
ଘଟ କୂଟ ବୀର୍ଯ୍ୟସ୍ତମ୍ଭ ଘଟାଦି ଏ ପଞ୍ଚ
ଆପେ ଆପେ ଘଟଣାକୁ ହୋଇଲ ସୁସଞ୍ଚ ।
ଲିଙ୍ଗଭୂତ ଯାତନା ଏ ସ୍ଵାମୀ ତୋର ମାୟା
ଚାରିଖାନି ଚାରିଖାନି ସବୁ ତୋର କାୟା ।
ତୋର ସୃଷ୍ଟି ନାଶଗଲା ରଖ ଜଗନ୍ନାଥ
ତୁ ରକ୍ଷା ନ କଲେ ଦେବ ହୋଇଲେ ଅନାଥ ।
ଏମନ୍ତ ବିନୟେ ଯହୁଁ କହିଲା ଧରିତ୍ରୀ
ବିମ୍ବାଧରେ ମନ୍ଦହାସ କଲେ ଶିରୀପତି ।
ଜାଣିଲେ ଦେବଙ୍କ ହୃଦେ ନାହିଁ କିଛି ମାୟା
ତେଣୁ ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉପୁଜିଲା ଦୟା ।
ବଦନ୍ତି ଯେ ଇଦଂ ପ୍ରତିବାକ୍ୟ ଆଦିମୂଳ
କାହିଁପାଇଁ ଦେବଗଣେ ହେଉଛ ବିକଳ ।
ଉଠ ଉଠ ତୁମ୍ଭଠାରେ ନାହିଁ ଆମ୍ଭ କୋପ
ଅଳ୍ପକାଳେ ନାଶଯିବ ଅସୁରଙ୍କ ଦର୍ପ ।
ଏତେକହି ଶେଷଶଯ୍ୟା ତେଜି ଦାମୋଦର
ଆସ୍ଥାନରେ ବିଜେକଲେ କରୁଣାସାଗର ।
ପଦ୍ମନେତ୍ରେ ଦେବତାଙ୍କୁ ଚାହିଁ ପୀତବାସ
ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ସର୍ବେ ଆସି ସନ୍ନିଧିରେ ବସ ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ଦେବେ ଶ୍ରୀମୁଖରୁ ପାଇ
ନିକଟରେ ଉଭାହେଲେ ଶିରେ କର ଦେଇ ।
ଏକମୁଖ ହୋଇ ସର୍ବେ ଜୟଧ୍ଵନି କଲେ
ତାହାଦେଖି ଜଗନ୍ନାଥ ସଦୟ ହୋଇଲେ ।
ବିଧାତାମୁଖକୁ ଚାହିଁ ପ୍ରଭୁ ନିରାକାର
ବୋଲନ୍ତି କହିବା ତଥ୍ୟ ଶୁଣ ବେଦବର ।
ସଂସାର ଦୁଃଖରେ ଆମ୍ଭେ ସବୁକାଳେ ଦୁଃଖୀ
ତେଣୁ ନରଦେହ ଧରୁଁ ବୈକୁଣ୍ଠ ଉପେକ୍ଷି ।
ଅଦେହ ଅନାଦି ଆମ୍ଭେ ଆଶ୍ରେ କରି ମାୟା
ତୁମ୍ଭ ନିମନ୍ତେ ବହିଲୁଁ ରକ୍ତମାଂସ କାୟା ।
ନିଜ କଳ୍ପନାରୁ ଆମ୍ଭେ ସୃଷ୍ଟି ଜାତ କଲୁଁ
ବ୍ରହ୍ମାର ବଚନେ ତାହା ପାଳିବୁଁ କହିଲୁଁ ।
ନିଜ କଲା କୃତ୍ୟ କେହ୍ନେ କରିବୁଁ ଲଙ୍ଘନ
ଆମ୍ଭେ ନ ପାଳିଲେ ରକ୍ଷା ନୁହେଁ ତ୍ରିଭୂବନ ।
ନରଦେହେ ଜାତ ହେବୁ ପାଇଅଛୁଁ ଶାପ
ଆମ୍ଭେ ଜନ୍ମ ହେଲେ ଯିବ ଧରଣୀର ତାପ ।
ଶ୍ରୀମୁଖେ ଏସନ ଆଜ୍ଞା ଦେଲେ ନାରାୟଣ
ତାହା ଶୁଣି ଅତି ହୃଷ୍ଟ ହେଲେ ଦେବଗଣ ।
ଶୁଣ ଆହେ ସୁଜ୍ଞଜନେ ଯେତେ ଦେହବନ୍ତା
ମୋହଜଳେ ବୁଡ଼ି ସର୍ବେ ପାଇଥାଇ ବ୍ୟଥା ।
ସଂସାର ଭିତରେ ଛନ୍ତି ଯେତେ ଦେହଧାରୀ
ଯେ ଯାହାର କଲାକର୍ମ କେ ଲଙ୍ଘି ନ ପାରି ।
ପାପ ପୁଣ୍ୟ ଦୁହେଁ ଛନ୍ତି ଦେହି ଦେହେ ଜଡ଼ି
ଏହା ଜାଣି ପୁଣ୍ୟ କର ପାପ ଯାଉ ଛାଡ଼ି ।
ପୁଣ୍ୟ ଅଟେ ଦୃଢ଼ ନାବ ପାପ ସିନ୍ଧୁ ଜଳେ
ପୁଣ୍ୟରୁ ଅଧିକ ସଖା ନାହିଁ ଅନ୍ତଃକାଳେ ।
ପୁଣ୍ୟକାଳେ ପୁଣ୍ୟ ଆତ୍ମା ପ୍ରାଣୀ ଅଟେ ଯେହୁ
ଇହ ପର ଦୁଇଲୋକେ ଧନ୍ୟ ଜାଣ ସେହୁ ।
ପୁଣ୍ୟ କଲେ ଇହଲୋକେ ଭୁଞ୍ଜଇ ସମ୍ପଦ
ପୁଣ୍ୟବଳେ ପରଲୋକେ ମିଳେ ମୋକ୍ଷ ପଦ ।
ମୋହଜଳେ ବୁଡ଼ି ଯେତେ ମୁହାଁସ କରିବା
ପ୍ରାଣ ଗଲାବେଳେ ଆମ୍ଭେ କିସ ବହିନେବା ।
ଧନ ଜନ ଯଉବନ ବିଦ୍ୟା ଆଦିକରି
ଏମାନେ ଅନ୍ତିମକାଳେ ନୁହନ୍ତି କାହାରି ।
ପ୍ରାଣ ଯିବା ସମୟରେ କଫ, ବାତ୍ତ, ପିତ୍ତେ
କଣ୍ଠରୋଧ କରିଦ୍ୟନ୍ତି ଆଶି ଅଦଭୂତେ ।
ବନ୍ଧୁ ସହୋଦର ଯେତେ ପାଶେ ବସିଥାନ୍ତି
ଜୀବ ଯିବା ସମୟରେ କେହି ନ ରଖନ୍ତି ।
ଏକାହୋଇ ଆସିଥାଏ ଏକାହୋଇ ଯାଏ
ପଥିକ ପରାୟେ ସଙ୍ଗେ କାହାକୁ ନ ନିଏ ।
ଗୃହ ସମ୍ପଦରେ ନୋହିଥାଏ ସେ କାରେଣୀ
ଶରୀରରୁ ଜୀବ ଗଲେ ନୁହଇ ବରଣୀ ।
ଦଣ୍ଡେ ନ ରଖିଣ ଘରୁ କରନ୍ତି ବାହାର
ଶୋଇବା ସ୍ଥାନରେ ପୁଣି ଲିପନ୍ତି ଗୋବର ।
ଆୟେ ଆସ୍ତା ଅରଜିଣ ରଖିଥାଏ ଯାହା
ଥେଣ୍ଟମାନେ ବସି ଭୋଗ କରନ୍ତି ଯେ ତାହା ।
ଶ୍ମଶାନ ଅନଳେ ତାର ଥୋଇ ମୃତପିଣ୍ଡ
କରନ୍ତି ଗୁଞ୍ଜଣା ନଳ ଗେଞ୍ଜି ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ।
ସମସ୍ତ ହିଁ ଶରୀରରେ ଏତେ କଷ୍ଟ ଅଛି
ଯେ ସୁଜ୍ଞାନୀ ହୁଏ ତାହା ଘେନଇ ସେ ବାଛି ।
ଆସିଥିବା ବେଳେ ଏକା ଯିବାବେଳେ ଏକା
କଲା ପାପ ପୁଣ୍ୟ ମାତ୍ର ସଙ୍ଗେ ଥାଏ ସଖା ।
କହୁଁ କହୁଁ ଜୀବ କ୍ଷଣ କ୍ଷଣକରେ ମାୟା
ସଂସାରେ କାହାରି ବଶ ନୁହଇ ଏ କାୟା ।
ଜଳେ ବିକାଶଇ ଯେହ୍ନେ ଜଳବିମ୍ୱ ଫୁଟି
ତେସନ ସଞ୍ଜାତ ପଞ୍ଚଭୂତ ଆତ୍ମାଗୋଟି ।
ଦର୍ପଣ ଭିତରେ ଛାୟା ପ୍ରସରଇ ଯେହ୍ନେ
ଶରୀର ଭିତରେ ଜୀବ ରହିଥାଏ ତେହ୍ନେ ।
କେହି କାହାର ନୁହନ୍ତି ସର୍ବେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ
ଜୀବ ଆତ୍ମା ଗୋଟିକ ଯେ ଏସନକ ବର୍ଣ୍ଣ ।
ସଂସାର ମଧ୍ୟରେ ଜୀବ ରହିଥାଏ ଏକା
କେବଳ ଶ୍ରୀହରି ନାମ ଅନ୍ତଃକାଳେ ସଖା ।
ଆହେ ସାଧୁଜନେ ଏହା କରିଣ ବିଚାର
ହୃଦୟକୁ ଦୃଢ଼କରି ହରିନାମ ସ୍ମର ।
ଜୀବରେ ସୁଦୟା କୃଷ୍ଣ ନାମରେ ଭକତି
ସାଧୁସଙ୍ଗ ସଦବୁଦ୍ଧି ବାଞ୍ଛା କର ନିତି ।
ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ମହିମା ଏହି ଭାଗବତ ବାଣୀ
ଦିବାନିଶି ହୃଦୟରେ ରଖିଥିବ ଗୁଣି ।
ସଂସାରସାଗରୁ ଯେତେ ତରିବ ନିଶ୍ଚୟ
ଲୋଭ ମୋହ ଛାଡ଼ିକରି କୃଷ୍ଣପାଦେ ଲୟ ।
ହରିନାମ ନାବେ ବସି ବୋଲ ହରି ହରି
ସେ ପ୍ରଭୁ କରିବେ ନିଶ୍ଚେଁ ଭବସିନ୍ଧୁ ପାରି ।
ହରି ନାମ ବାହରଇ ଯାହାର ମୁଖରୁ
ସେ ଲଭେ ବିପୁଳ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ତରଙ୍ଗ ସଂସାରୁ ।
ହରିନାମେ ଧ୍ୱଂସ ହୁଏ କଳି କଳମଷ
ସବୁଛାଡ଼ି ଏକଲୟେ ହରି ହରି ଘୋଷ ।
ହରିନାମ ଗୋଟି ବେଦବେଦାନ୍ତରେ ସାର
ହରି ନାମ ସୁମରିଲେ ଭବୁ ହେବ ପାର ।
ମହୋଦଧି ନୀର ନୀଳ କନ୍ଦର ଉପରେ
ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ପ୍ରଭୁ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାରୂପରେ ।
ସୁଦର୍ଶନ ବଳଭଦ୍ର ଶୀହରି ସୁଭଦ୍ରା
ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂରତି ଆପେ ହେଲେ ଯୋଗମୁଦ୍ରା ।
ଅଷ୍ଟାଙ୍ଗଯୋଗେ ସମ୍ଭୁତ ପରଂଜ୍ଞାନମୟ
ଯହିଁରେ କୈବଲ୍ୟ ମୁକ୍ତି ହୋଇଛି ଉଦୟ ।
ସେ ପ୍ରଭୁଙ୍କ ପାଦପଦ୍ମେ ଦରଶନ କରି
ଅଚ୍ୟୁତ କହଇ ଭଜ ରାମ କୃଷ୍ଣ ହରି ।
ମହାବିଷ୍ଣୁଙ୍କର ଦେବଗଣଙ୍କ କୃଷ୍ଣ ଶୁକ୍ଳ ରୋମ ପ୍ରଦାନ
ସମ୍ପାଦନାଏଥୁ ଅନନ୍ତରେ ପୁଣି ଶୁକ ବ୍ରହ୍ମା କହି
ଶୁଣ ହୋ ପରୀକ୍ଷ ରାଜା ମନ କର୍ଣ୍ଣ ଦେଇ ।
ସେହି ନିଦାବିଷ୍ଣୁ ପାଶେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ହକାରି
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡରେ କଲେ ଅଧିକାରୀ ।
ପୁଣି ଆଜ୍ଞାଦେଲେ ଦେବଗଣଙ୍କୁ ସେ ଚାହିଁ
ଯେଝା ପଦ ଘେନି ଥାଅ ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ଯାଇ ।
ସାଧୁ ପ୍ରତିପାଳି ଦୁଷ୍ଟ କରିବି ମୁଁ କ୍ଷୟ
ଯେସନେ ସକଳ ପ୍ରାଣୀ ହେବେ ପୁଣ୍ୟମୟ ।
ଏବେ ହୋ ଦେବତାମାନେ କର ଏହି ଚିନ୍ତା
ସଂସାର ଧର୍ମରେ ଅଛି ଯେବଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ।
ବିପ୍ରଙ୍କର ବେଦମନ୍ତ୍ର ତପିଙ୍କର ସିଦ୍ଧି
ଦେବ ପିତୃ ଗୁରୁସେବା ହୁଏ ଯଥାବିଧି ।
ଧର୍ମେ ଥାଇ ପରଜାଙ୍କୁ ନୃପ ଯେହ୍ନେ ପାଳେ
ପୃଥ୍ୱୀଦେବୀ ଯେଉଁରୂପେ ନାନା ଶସ୍ୟ ଫଳେ ।
ଆବର୍ତ୍ତ ସମ୍ୱର୍ତ୍ତ ତ୍ରୋଣ ପୁଷ୍କର ଏ ଚାରି
ଯେ ଯାହାର ଯଥାକାଳେ ହେବ ଜଳଧାରୀ ।
ମରୁତମାନେ ବହିବେ ବେଳକାଳ ଜାଣି
ଯଥାକାଳେ ମେଘମାନେ ବରଷିବେ ପାଣି ।
ଯଜନ ଯାଜନ ପାଠ ଅଧ୍ୟାପନା ବିଧି
ବ୍ରାହ୍ମଣଙ୍କ ଷଟକର୍ମ ଯୋଗୀଙ୍କ ସମାଧି ।
ସ୍ୱାମୀଙ୍କୁ ରମଣୀମାନେ କରିବେ ଭକତି
ମାତାପିତା ପାଦେ ପୁତ୍ରେ ହୋଇବେ ପ୍ରଣତି ।
ବୈଶ୍ୟମାନେ ହେବେ ନିଜ ବେପାରେ ଶକତ
ପଣ୍ଡିତେ ହୋଇବେ ଯେଝା ବିଦ୍ୟାରେ ନିରତ ।
ଋଣ ଦେଇ ପରିତାପ ନ କରିବେ ସାଧୁ
ଶାଶୁ ଶ୍ୱଶୁରଙ୍କୁ ସେବା କରୁଥିବେ ବଧୂ ।
ସତ୍ୟାଚାର ପ୍ରାଣୀମାନେ ହୋଇବେ କୁଶଳ
ଯୁବତୀଏ କାମଭୋଳେ ନୋହିବେ ଚପଳ ।
ତୀର୍ଥ ଜଳେ ସ୍ନାନକଲେ ଖଣ୍ଡିବ ପାତକ
ଅଙ୍ଗେ ତେଜପୁଞ୍ଜ ବହି ଜଳିବ ପାବକ ।
କ୍ଷତ୍ରିଗଣ ଦାନ ଯୁଦ୍ଧେ ନୋହିବେ କାତର
ଶୂଦ୍ରେ ସେବା କରୁଥିବେ ତିନିବର୍ଣ୍ଣଙ୍କର ।
ତରୁମାନେ ଫଳ ଫଳି ଲୋଟିବେ ମହୀରେ
ସବୁ ପ୍ରାଣୀମାନେ ଥିବେ ଯେ ଯାହା ଧର୍ମରେ ।
ଯେ ଯାହା ନିଯୋଗେ ତୁମ୍ଭେ ପାଳିବ ଧରଣୀ
ଆନନ୍ଦରେ ବିହରିବେ ଜୀବଜନ୍ତୁ ପ୍ରାଣୀ ।
ଦୁଷ୍ଟ କଂସ ଦର୍ପେ ଭୟ ପାଇ ସର୍ବଦେବେ
ଆମ୍ଭର ଛାମୁରେ ଆସି ଜଣାଇଲେ ଯେବେ ।
ସବୁ ଉପଦ୍ରବ ଆମ୍ଭେ କରିବୁଁ ବିନାଶ
ଅଳ୍ପଦିନେ ପୃଥ୍ୱୀଦେବୀ ହୋଇବେ ଉଶ୍ୱାସ ।
ଅନେକ ଦାନବ ଆମ୍ଭେ ରଣେ କରି ହତ
ମହାଭାରା ସଂହାରିଣ ରଖିବୁ ଜଗତ ।
ଏସନକ ଆଜ୍ଞା ଦେଇ ପ୍ରଭୁ ଶିରୀବତ୍ସି
କୃଷ୍ଣ ଶୁକ୍ଳ ବେନି ରୋମ ଦେଲେ ତାଙ୍କୁ ଯାଚି ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଏମନ୍ତ କହି ଦେଲେ ବେନି ରୋମ
ଦେବକୀ ଗର୍ଭରେ ନେଇ କରାଇବ ଜନ୍ମ ।
ଅପୂର୍ବ ଏ ବେନି ରୋମ ଦେଖ କୁଶଧର
ନୀଳ ଧବଳ ବୋଲିଣ ନାମ ଏହାଙ୍କର ।
ପରମ ନିରଞ୍ଜନ ଏ ରୋମ ବିଶ୍ୱମୂର୍ତ୍ତି
ଏ ଦୁଇରୁ ରାମ କୃଷ୍ଣ ହେବେ ଉତପତ୍ତି ।
ସେ ଫେଡ଼ିବେ ତୁମ୍ଭ କଷ୍ଟ ଅସୁରଙ୍କୁ ନାଶି
ତେବେ ସେ ନିଶ୍ଚିନ୍ତେ ହେବେ ସ୍ୱର୍ଗପୁରବାସୀ ।
ଏ ବେନି ରୋମଙ୍କୁ ଘେନିଯାଅ ବେଦପତି
ଗଗନ କରୁଛୁ ଆମ୍ଭେ ତୁମ୍ଭ ପଛକତି ।
ଏ ରୋମ ଭିତରୁ ଆମ୍ଭେ ଧରି ଦିବ୍ୟରୂପ
ଖଣ୍ଡିବୁ ପୃଥିବୀ ଭାର ହରିବୁଁ ସନ୍ତାପ ।
ଏହି ରୋମ ବେନି ଯେ ଆମ୍ଭର ଦିବ୍ୟ ଚିହ୍ନ
ଆମ୍ଭର ଦେହରୁ ଏ ଯେ ନୁହେଁ ପରା ଭିନ୍ନ ।
ଅପାର କାଳରୁ ଏହା ଯତ୍ନେ ଥିଲୁଁ ଥୋଇ
ତୁମ୍ଭେମାନେ ଆମ୍ଭଠାକୁ ଆସିବାର ପାଇଁ ।
ଏ ବେନି ରୋମକୁ ଘେନି ଏଥୁ ଶୀଘ୍ର ଯାଅ
ଦେବକୀ ଦେବୀର ଗର୍ଭେ ଜନମ କରାଅ ।
ଏତେବୋଲି ବେନିରୋମ ଦେଲେ ବ୍ରହ୍ମାହସ୍ତେ
କୃତାଞ୍ଜଳି ହୋଇ ବ୍ରହ୍ମା ଧଇଲେକ ମାଥେ ।
ନୀଳ ଧବଳ ବରନ ରୋମ ଦିବ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି
ଦେଖି ମନମଧ୍ୟେ ବିଚାରଇ ବେଦପତି ।
ଅନେକ କାଳରୁ ଯାହା ବାଞ୍ଛା କରିଥିଲି
ଧନ୍ୟ ମୋହର ଜୀବନ ଆଜି ନିସ୍ତରଲି ।
ଯାହା ବାଞ୍ଛା କରିଥିଲି ତା ପାଇଲି ଢାଳେ
ଏ ରୋମ ପ୍ରାପତ ମୋତେ ହେଲା ଏତେକାଳେ
ପୁନଃ ପୁନଃ ମସ୍ତକରେ ଧରି ରୋମ ବେନି
ମଙ୍ଗଳ ଉଚ୍ଚାରି ବ୍ରହ୍ମା କଲେ ବେଦଧ୍ୱନି ।
ସକଳ ଦେବଙ୍କୁ ଘେନି ବାହୁଡ଼ି ସମ୍ଭାରେ
ପାତାଳ ଭୂବନୁଁ ଆସି ମିଳିଲେ ମର୍ତ୍ତ୍ୟରେ ।
ଯେ ଯାହା ଯାନ ବାହନ ଆରୋହିଣ ବେଗେ
ଏକମୁଖେ ଚଳିଲେକ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ମାର୍ଗେ ।
ତେଇଶ କୋଟି ଦେବତା ଏକରୁଣ୍ଡ ହୋଇ
ସୁମେରୁ ପର୍ବତ ଶିରେ ବିଜେ କଲେ ଯାଇ ।
ଦେବତାଙ୍କ ଆଗମନ ଦେଖି ବିଶ୍ୱକର୍ମା
ତକ୍ଷଣେ ନିର୍ମାଣ କଲା ସଭା ଯେ ସୁଧର୍ମା ।
ତେଇଶ କୋଟି ଦେବଙ୍କୁ ଭିନ୍ନାସନ କଲା
ଯେ ଯାହାର ଅନୁରୂପେ ଖମ୍ୱେ ଖମ୍ୱେ ଦେଲା ।
ମୁଁ କିସ କହିବି ଅବା ସେ ସଭାର ଗୁଣ
ଯେ ଯାହା ବାଞ୍ଛଇ ତାହା ମିଳଇ ତକ୍ଷଣ ।
ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନୁ ହେଲା ସେ ସଭା ଉତ୍ପନ୍ନ
କ୍ଷଣ କ୍ଷଣକେ ସେ ଧରେ ଆନ ଆନବର୍ଣ୍ଣ ।
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷରେ କାମଧେନୁ ସେ ସୁଧର୍ମା ସଭା
ଯହିଁରେ ବସିଲେ ବୃଦ୍ଧ ହୁଏ ନବଯୁବା ।
ଅବସନ୍ତେ ବସନ୍ତ ଯେ ବହେ ଘନ ଘନ
ଯା ତୁଲେ ତୁଳନା ନୁହେଁ ଚଇତ୍ର କାନନ ।
କ୍ଷୁଧା ତୃଷ୍ଣ ନିଦ୍ରା ତିନି ନ ପଶନ୍ତି ତହିଁ
ଯହିଁରେ ସୁଧର୍ମ ବିନା ଅନ୍ୟ କଥା ନାହିଁ ।
ଯେତେ ଲୋକ ବସିଥାନ୍ତି ସେ ସଭା ଉପରେ
କେଭେ ମିଥ୍ୟା ନ ଆସଇ ତାଙ୍କ ବଦନରେ ।
ଚାରିଶ ଯୋଜନ ଅଟେ ସେ ସଭାର ସ୍ଥଳୀ
କାମରୂପ ଧରଇ ସେ ନୁହେଁ ପରିକଳି ।
ବାରସ୍ୱତୀ ମଣ୍ଡପ ସେ ଅଟେ ଶୁଦ୍ଧ ଜାତି
ଯେତେ ବିଚାରିଲେ ତେତେ ବଢ଼େ ଦୀର୍ଘପ୍ରତି ।
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଭୁବନରେ ଯେତେ ପ୍ରାଣୀ ଛନ୍ତି
ତହିଁରେ ବସିବା ପାଇଁ ତପ କରୁଛନ୍ତି ।
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଅଛି ଏସନକ ବିଧି
ବସିବା ମାତ୍ରକେ ମିଳେ ସବୁ ସିଦ୍ଧି ବୁଦ୍ଧି ।
ଯେତେକ ଜୀବଜନ୍ତୁ ସେ ସଭାରେ ବସନ୍ତି
ଯେ ଯାହାର ଅନୁରୂପେ ସର୍ବେ ସ୍ଥାନ ପାନ୍ତି ।
ଅପୂର୍ବ ମହିମା ତାର ନୁହଇ କଳନା
ଅଧିକ ନୁହଇ କେବେ ନ ହୁଅଇ ଊଣା ।
ଧବଳ ନୀଳ ସୁରଙ୍ଗ ଅପୂର୍ବ ଚାନ୍ଦୁଆ
ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋବିନ୍ଦ ପାଟ ଯେ ସୂଚିକମ ନୂଆ ।
କେକୀକଣ୍ଠ ସଦୃଶରେ ବିଚିତ୍ର ବସନ
ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱଭାଗେ ଖଞ୍ଜାହୋଇ ଦିଶେ ଅନୁଆନ ।
ନେତ ପତନୀ ଚିରାଳ ଉଡ଼େ ନିରନ୍ତରେ
ଉଭା ତ୍ରୋଣମାନ ଲମ୍ୱିଥାଏ ପୁରେ ପୁରେ ।
ଶୁକଳ ଚାମର ପାଟ ଝୁମ୍ପାର ଖଞ୍ଜଣି
କେରା କେରା ହୋଇ ଲମ୍ୱେ ଇନ୍ଦ୍ର ନୀଳମଣି ।
ତାରାବଳୀ ମୁକୁତା ଯେ ଚଉକତି ଗୁନ୍ଥା
ମଝିରେ ଖଞ୍ଜିଲେ ମଣି ମାଣିକ୍ୟ ସୀମନ୍ଥା ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ମିତ ଘଣ୍ଟି ଘାଗୁଡ଼ିର ମାଳ
ମଧ୍ୟେ ପାଟଝୁମ୍ପାମାନ ଦିଶେ ଝଲମଲ ।
ଜାଈ ଯୂଈ କନିଅର ବକୁଳ ମାଳତୀ
ଅଶୋକ କୁମୁଦ କୁନ୍ଦ ଚମ୍ପକ ସେବତୀ ।
ପାରିଜାତ ଆଦି କରି ନାନ ପୁଷ୍ପହାର
ଖଞ୍ଜାମୂଳେ ବନ୍ଧା ହୋଇ ଦିଶେ ମନୋହର ।
ରସାଣିଲା ସୁବର୍ଣ୍ଣର ପାନପତ୍ର ଝଳି
ମଧ୍ୟରେ ଖଞ୍ଜିଲା ନେଇ ମରକତ ମାଳୀ ।
ହୀରାର ପଗଡ଼ି ଘଣ୍ଟି କଲଶରେ କମ
କାନ୍ଥରେ ପିତୁଳାମାନ ଦିଶନ୍ତି ସୁଷମ ।
ଧାଡ଼ି ଧାଡ଼ି ରେଖ ରେଖ ବଖରା ଜଗତି
ଆଡ଼ ଓହଡ଼ ବଙ୍କିମ କେହି ନ ଦିଶନ୍ତି ।
ଫୁଟାଇଛି ପଦ୍ମମାନ ରତ୍ନରେ ସଜାଇ
ସୂର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରାୟ ଦିଶନ୍ତି ଯେ ଖମ୍ୱେ ଖମ୍ୱେ ରହି ।
ହୀରା ନୀଳା ଆଦି ଅଷ୍ଟ ରତ୍ନରେ ଜଡ଼ିତ
ହେବାରୁ ସେ ମହାସଭା ଦିଶଇ ଶୋଭିତ ।
ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଗଢ଼ି ଅଛି ବହୁମୂର୍ତ୍ତି ଧରି
ବଖରା ପିତୁଳି କମ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ କର ।
ରତ୍ନମୟ ସିଂହାସନ ସ୍ଫଟିକର ପୀଢ଼
ରୂପିଲା ମର୍କତ ସ୍ତମ୍ଭ ଆଉଜାଣି ବାଢ଼ ।
ବସନ୍ତି ଦେବତାମାନେ ଯେ ଯାହାର ସ୍ଥାନେ
ଏକକୁ ଆରେକ ତହିଁ ନ ଦେଖେ ନୟନେ ।
ସେ ସଭାକୁ ଅନ୍ୟ ଜନ ନ ପାରଇ ଚାହିଁ
ଶବଦ ମାତ୍ରକ ଶୁଭେ ନ ଦିଶନ୍ତି କେହି ।
ରେଖ ରୂପ ବର୍ଣ୍ଣ ଚିହ୍ନ ସବୁଠାରେ ଅଛି
ଦୃଷ୍ଟି ପ୍ରସରିବା ଯାଏ ନ ଦିଶଇ କିଛି ।
ତପବଳେ ପ୍ରାଣୀ ଯାଇ ସେ ସଭାରେ ବସେ
ପାପୀନୟନକୁ ତାହା କେବେହେଁ ନ ଦିଶେ ।
ଚାରିତ୍ରୋଶ ଯାଏ ଉଚ୍ଚ ଅଟେ ତାର ପୀଢ଼
ଅଠାଣୋଇ ପାବଚ୍ଛରେ ହୋଇଛି ନିବାଡ଼ ।
ଚନ୍ଦ୍ରକାନ୍ତ ପାଷାଣରେ ସୋପାନ ଗଢ଼ିଛି
ଅମୂଲ୍ୟ ରତନମାନ ତହିଁ ଖଞ୍ଜାଅଛି ।
ସ୍ତମ୍ଭର ଉପରେ ପୀଢ଼ ତିନି ଯୂଣ ଉଭା
ତଥିପରେ ଶୋଭାବନ ଦିଶେ ସ୍ୱର୍ଗସଭା ।
ଚନ୍ଦ୍ରମା କିରଣ ଜିଣି ଦିଶଇ ଧବଳ
ଗଗନରେ ଆର୍ଦ୍ରାବଳୀ ଯେସନେ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣ କଳଶ ପରେ ବିତପନ ଉଡ଼େ
ନୀଳ ମେଘରୁ ବିଜୁଳି ଯେହ୍ନେ ଖସିପଡ଼େ ।
ସମୁଦ୍ର ଲହରୀ ପ୍ରାୟ ଉଡ଼ଇ ଚିରାଳ
ସମୁଦ୍ର କଶଲ ଜ୍ୟୋତି ଦିଶେ ଝଲମଲ ।
ଆବର୍ତ୍ତକ ସମ୍ୱର୍ତ୍ତକ ଦ୍ରୋଣ ଯେ ପୁଷ୍କର
ଚାରି ମେଘ ଚାରିପୀଢ଼ ସୁଧର୍ମା ସଭାର ।
ସତ୍ୟ ଆଦି ଚାରି ଯୁଗେ ମୂର୍ତ୍ତିବନ୍ତ ହୋଇ
ସେ ସଭାର ଚାରିକୋଣ ହୋଇଛନ୍ତି ରହି ।
ପବନ ବରୁଣ ଅଗ୍ନି ଆବର ପ୍ରଚଣ୍ଡ
ଏ ଚାରିହେଁ ହୋଇଛନ୍ତି ଚାରିକୋଣ କାଣ୍ଡ ।
ପୃଥ୍ୱୀ ଆଜ ତେଜ ବାୟୁ ଆକାଶ ଯେ ପୁଣି
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ଏ ଯେ ହୋଇଛନ୍ତି ଶେଶୀ ।
ବାସବଙ୍କୁ ଆଦି ଯେତେ ତ୍ରୟତ୍ରିଂଶ କୋଟି
ନିଜ ଅଂଶେ ହୋଇଛନ୍ତି କତା ରୁଅ ଗଣ୍ଠି ।
ଅବିଚ୍ଛନ୍ନେ ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ରହିଛନ୍ତି ତହିଁ
ସନ୍ତତରେ ଜ୍ୟୋତିର୍ମୟ ଦିବାରାତ୍ର ନାହିଁ ।
ଅନନ୍ତ ନାଗ ବାସୁକୀ ଅନନ୍ତ ଆରମ୍ଭ
ସୁଧର୍ମା ସଭାରେ ସେହୁ ହୋଇଛନ୍ତି ଖମ୍ୱ ।
ଲକ୍ଷେ ଶୃଙ୍ଗ ଘେନି ପୀଢ଼ ସୁମେରୁ ପର୍ବତ
ବାଡ଼ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି ଅଣଚାଶ ବାତ ।
ପାଞ୍ଚ ପାଞ୍ଚ ନଳ ଦୀର୍ଘ ଆୟତନ ଖମ୍ୱ
ହୀରା ମଣି ମାଣିକ୍ୟରେ ଦିଶଇ ଆରମ୍ଭ ।
ଯତନରେ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଗଢ଼ିଛି ସେ ସଭା
ତିଳେ ମାତ୍ର ବକ୍ର ନାହିଁ ଦିଶେ ଦିବ୍ୟଶୋଭା ।
ଏସନକ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଅଛି ଖମ୍ୱ ଗଢ଼ି
ଅଣଚାଶ ବାୟୁ ତାକୁ ରହିଛନ୍ତି ବେଢ଼ି ।
ଆକ୍ରୋଶି ଖମ୍ୱକୁ କୋଳ କରନ୍ତେଣ ଯାଇ
ରେଖ ରୂପ ବର୍ଣ୍ଣ ଚିହ୍ନ କିଛି ନ ମିଳଇ ।
ଛଦ୍ମ ରୂପ ଧରିଣ ସେ ସଭାରେ ଯେ ଉଠେ
ସେହିକ୍ଷଣି ଅକସ୍ମାତେ ମୂର୍ଦ୍ଧା ତାର ଫାଟେ ।
ଯଦି ସେ ସଭାରେ ବସି ଦେବଗଣ ମାୟା
ଆଚରନ୍ତି ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ କ୍ଷୀଣ ହୁଏ କାୟା ।
ଏକ ଖମ୍ୱ ଉହାଡ଼ରେ ଲୁଚିଣ ରହିଲେ
ଲକ୍ଷେ ଖମ୍ୱ ଲୁଚେ ଏକ ଖମ୍ୱକୁ ଚାହିଁଲେ ।
ବାଡ଼େ ବାଡ଼େ ସୁନିର୍ମଳ ଜ୍ୟୋତି ବିରାଜଇ
ଟୋପି ଟୋପି ହୋଇ ପୁଣି ସର୍ବଦା ପଡ଼ଇ ।
ବେଶ ହୋଇ ବିଦ୍ୟାଧରୀ ଅପସରା ବୃନ୍ଦେ
ସଭାତଳେ ନୃତ୍ୟ ଗୀତ କରନ୍ତି ଆନନ୍ଦେ ।
ଉପାଙ୍ଗ ଅଧାଟି ବୀଣାଯନ୍ତ୍ର ଅଳାବେଣୀ
ବଜାଇ ସୁସ୍ୱରେ ଗୀତ ଗାବନ୍ତି ତରୁଣୀ ।
ଦମାଲୁ କଂସାଳ ତାଳ ଦୁନ୍ଦୁଭି ମର୍ଦ୍ଦଳ
ମତ୍ତଭର ହୋଇ ଧ୍ୱନି କରନ୍ତି ଭ୍ରସଳ ।
ହିମ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ବାଧା ତହିଁ ନୁହଇ ସଂଯୋଗ
ରାତ୍ର ଦିବା ଧାତୁ ମାତୁ ଗଳେ ସର୍ବ ଅଙ୍ଗ ।
ଶୁକ ବୋଲନ୍ତି ଯେ ଶୁଣ ପରୀକ୍ଷ ନୃମଣି
କହନ୍ତେ ନ ସରେ ଦେବ ସଭାର କାହାଣୀ ।
ଅମରଙ୍କ ଆଶ୍ରମ ସେ ମନୋହର ଭୂମି
ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ବିଜୟ ତହିଁ ପୁରନ୍ଦର ସ୍ୱାମୀ ।
ଆପେ ବିଶ୍ୱକର୍ମା ଯାହା ନିର୍ମାଣ କରିଛି
କେ କହିପାରିବ ତାର ଅବିଗୁଣ ବାଛି ।
ଦେବତାଙ୍କୁ ଦୁଲ୍ଲଭ ସେ ଶ୍ରୁତି ଆଗୋଚର
ପ୍ରଳୟ କାଳରେ ଯାଇ ନୁହଇ ସଂହାର ।
ସେ ସଭାର ଶୋଭା ବାବୁ କହିଲେ ନ ସରେ
ସଂକ୍ଷେପି କହିବୁ ମାତ୍ର ଥୋକେ ତୋ ଆଗରେ ।
ଦେବସଭା ଚରିତ ଏ ପବିତ୍ର କାହାଣୀ
ଶତ ଜନ୍ମ ପାପ କ୍ଷୟ ହୁଏ ଏହା ଶୁଣି ।
ଧନ ଧାନ୍ୟ ରାଜଲକ୍ଷ୍ମୀ ମିଳଇ ବହୁତ
ବାଞ୍ଛା ସିଦ୍ଧି କର ଶୁଣି ଅଭିମନ୍ୟୁ ସୁତ ।
ଅନନ୍ତ ମୂରତି ସେହୁ ସଭା ମଣ୍ଡପଟି
ଉତ୍ପତ୍ତି ପ୍ରଳୟ ଯହିଁ ହୁଏ ନବସୃଷ୍ଟି ।
ସୁମେରୁ ପର୍ବତ ଶିରେ ଅଛଇ ସେ ସଭା
ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଅଦ୍ୱିତୀୟ ଅଟେ ତାର ପ୍ରଭା ।
ସେ ସଭାର ଆୟତନ ଚାରିଶତ ଯୂଣ
ଇନ୍ଦ୍ର ବ୍ରହ୍ମା ଆଦି ତହିଁ ମିଳି ଦେବଗଣ ।
କଳା ଶୁକ୍ଳ ବେନି ରୋମ ଥୋଇ ସିଂହାସନେ
ବସିଲେ ଦେବତାମାନେ ଯେ ଯାହା ଆସନେ ।
ବଦନ୍ତି ଶ୍ରୀଶୁକ ଯତି ଶୁଣ ମହାରଥା
ଇତି ଶିରୀ ଭାଗବତ ମେରୁ ପୂର୍ବକଥା ।
ମେରୁ ପ୍ରଥମ ଚକଡ଼ା ପାତିଅଛି ସଞ୍ଚ
ଲକ୍ଷେ ଚୌରାଣୀ ଯୋଜନ ଅଟେ ତାର ଉଚ୍ଚ ।
ବେନି ଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ତା ଉପର ଓସାର
ଶୁଦ୍ଧ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣଗିରି ସେହୁ ବୃଷାଳ ସୁନ୍ଦର ।
ସୁଖେ ତହିଁ ଦେବଗଣେ କରିଥାନ୍ତି ବାସ
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଦିବସ ହେଲେ ପୁଣି ଯାନ୍ତି ନାଶ ।
ସ୍ୱର୍ଗପୁରେ ଯେତେ ଦେବ ସର୍ବେ ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ
ଅକାଳ ମରଣ ତାଙ୍କୁ ନୁହଇ ପ୍ରାପତ ।
ରୋଗ ଶୋକ ଭୟ ବାଧା କିଛି ନ ଲାଗଇ
ନିଶ୍ଚିନ୍ତରେ ସ୍ୱର୍ଗଭୋଗ କରୁଥାନ୍ତି ରହି ।
ଦେବେ ଭୋଗ କରିବାକୁ ସ୍ୱର୍ଗ ଅନୁପମ
ଦିବିଷଦ ବୋଲି ତେଣୁ ଅଟେ ତାଙ୍କ ନାମ ।
ଚତୁର୍ଦ୍ଦିଗ ପାବଚ୍ଛ ଯେ ମେରୁ ଅଷ୍ଟବର୍ଗ
ଚୌଦ କୋଟି ଚୌଦଲକ୍ଷ ଯୋଜନ ଉତ୍ସର୍ଗ ।
ପ୍ରଥମ ପାବଚ୍ଛେ ଅଛି ସ୍ୱର୍ଗଲୋକ ସଞ୍ଚ
ଏକଲକ୍ଷ ଚୌରାଅଶୀ ଯୂଣ ଅଟେ ଉଚ୍ଚ ।
ଦେବଗଣେ ସେହି ସ୍ୱର୍ଗଭୁବନେ ବସନ୍ତି
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଦିବସେ ହେଲେ ସର୍ବେ ନାଶଯାନ୍ତି ।
ଦ୍ୱିତୀୟରେ କରିଛନ୍ତି ବସୁଲୋକେ ବାସ
ବ୍ରାହ୍ମାଙ୍କୁ ଅଠରଦିନେ ହୁଅନ୍ତି ସେ ନାଶ ।
ମେରୁ ପର୍ବତର ଯେଉଁ ତୃତୀୟ ପାବଚ୍ଛ
ଦକ୍ଷଲୋକ ବୋଲି ନାମ ଅଟଇ ସୁସଞ୍ଚ ।
ସେ ପୁରେ ପଞ୍ଚାଶ କୋଟି ଲୋକ ପୁଣ୍ୟମୟ
ବ୍ରାହ୍ମାଙ୍କୁ ପଚିଶ ଦିନେ ଲଭନ୍ତି ସେ କ୍ଷୟ ।
ତପ ନାମେ ଲୋକ ଅଛି ପୁଣି ଚତୁର୍ଥରେ
ଶତେ କୋଟି ପ୍ରାଣୀ ବାସ କରନ୍ତି ତହିଁରେ ।
ଯେତେବେଳେ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପୂରିଯାଏ ମାସ
ସେ କାଳରେ ସେ ଭୁବନ ହୁଅଇ ବିନାଶ ।
ମେରୁ ପଞ୍ଚମ ପାବଚ୍ଛେ ପୁର ଅନୁପମ
ଶିବଲୋକ ବୋଲିଣ ଯେ ଅଟେ ତାର ନାମ ।
ଅସଂଖ୍ୟକ ପ୍ରାଣୀ ତହିଁ ବାସ କରିଥାନ୍ତି
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ବରଷେ ହେଲେ ସେ କ୍ଷୟ ଲଭନ୍ତି ।
ମେରୁ ଷଷ୍ଠ ପାବଚ୍ଛରେ ପୁରେକ ବିସ୍ତାର
ସତ୍ୟଲୋକ ବୋଲି ନାମ ଅଟଇ ତାହାର ।
ଷାଠିଏ କୋଟି ଲୋକ ସେ ପୁରେ ପୁଣ୍ୟମୟ
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ବେନି ବରଷେ ହୁଅନ୍ତି ସେ କ୍ଷୟ ।
ସେ ମେରୁର ସପତମ ପାବଚ୍ଛ ଉପର
ମେରୁଲୋକ ବୋଲି ତହିଁ ଅଛି ଏକ ପୁର ।
ସେଠାରେ ସତୁରି କୋଟି ପ୍ରାଣୀ ରହିଥାନ୍ତି
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ପାଞ୍ଚବର୍ଷେ ମରଣ ଲଭନ୍ତି ।
ଅଷ୍ଟମ ପାବଚ୍ଛେ ପୁଣି ପୁର ଅନୁପମ
ଗଗନ ଲୋକ ବୋଲିଣ ସେ ପୁରର ନାମ ।
ଲକ୍ଷେ ଅଶୀ କୋଟି ପ୍ରାଣୀ ବସିଥାନ୍ତି ତହିଁ
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଦଶବର୍ଷେ କ୍ଷୟ ଯାନ୍ତି ସେହି ।
ନବମ ପାବଚ୍ଛେ ପୁଣି ମେରୁ ପର୍ବତର
ସତ୍ୟଲୋକ ନାମେ ଅଛି ପୁରେକ ବିସ୍ତାର ।
ଶତେ ଅଶୀ କୋଟି ଲୋକ ତହିଁରେ ବସନ୍ତି
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ପନ୍ଦର ବର୍ଷେ ସେହୁ ନାଶ ଯାନ୍ତି ।
ପୁଣି ମେରୁ ପର୍ବତର ପାବଚ୍ଛ ଦଶମେ
ନିରଞ୍ଜନ ଲୋକ ବୋଲି ଅଛି ଏକ ଗ୍ରାମେ ।
ଶତେ ନଉକୋଟି ଲୋକଙ୍କର ତହିଁ ସ୍ଥାନ
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ପଚିଶ ବର୍ଷେ ହୁଅନ୍ତି ସେ ଲୀନ ।
ଏକାଦଶ ପାବଚ୍ଛରେ ପୁଣି ଏହି ରୀତି
ନିରାକାର ବୋଲି ପୁରେ ଅଛି ଦିବ୍ୟ ଜ୍ୟୋତି
ଧ୍ରୁବ ଆଦିକରି ଯେତେ ମହାତ୍ମା ପୁରୁଷ
ବେନିଶତ ସଂଖ୍ୟା ତହିଁ କରିଛନ୍ତି ବାସ ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ପଚାଶବର୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାଏ
ମୃତ୍ୟୁବାଧା ନ ଲାଗଇ ଏହାଙ୍କର କାୟେ ।
ଦ୍ୱାଦଶ ପାବଚ୍ଛେ ପୁଣି ପୁର ପରିମଳ
ମୁକତ ଲୋକମାନେ ବସନ୍ତି ଦିଗପାଳ ।
ଆବର ପଞ୍ଚାଶ କୋଟି ଲୋକ ପୁଣ୍ୟଦେହୀ
ଯୋଗଧାରଣ କରିର ରହିଥାନ୍ତି ତହିଁ ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ସମ୍ୱତ୍ସରେ ଅଶୀବର୍ଷ ଯାଏ
ତ୍ରୟୋଦଶ ପାବଚ୍ଛରେ ଅଛି ଦିବ୍ୟପୁର
ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ବୋଲିଣ ଯେ ନାମ ଅଟେ ତାର ।
ସହସ୍ରେ କୋଟି ଲୋକ ସେ ପୁରେ ଦେହଧାରୀ
ସଭିଏଁ ଥାଆନ୍ତି ବ୍ରହ୍ମାପାଦେ ସେବାକରି ।
ଯୋଗାଧି ପୁରୁଷ ସର୍ବେ ଅଜ୍ରାମର ତନୁ
ମୃତ୍ୟୁବାଧା ନ ଲାଗଇ କୋଟି କୋଟି ମନୁ ।
ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କର ଶତେ ବର୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବାଯାଏ
ଦେହ ଧରି ରହିଥାନ୍ତି ସକଳେ ନିର୍ଭୟେ ।
ପୁରକ କୁମ୍ଭକ ତୁଲେ ଆବର ରେଚକ
ଏ ତିନି କର୍ମରୁ ଜାତ ହେଲେ ନିଃଶ୍ୱାସେକ ।
ଷଡ଼ ନିଃଶ୍ୱାସରେ ହୁଏ ଲିତାଏ ପ୍ରମାଣ
ଏ ବିଧି ଷାଠିଏ ଲିତା ହେଲେ ଦଣ୍ଡ ଘେନ ।
ବେନି ଦଣ୍ଡେ ଏକ ଘଡ଼ି ଚାରି ପ୍ରହରେକ
ଏ ବିଧି ଅଷ୍ଟପ୍ରହରେ ରାତ୍ର ଦିବସେକ ।
ତିରିଶ ଦିବସ ହାଦେ ଲେଖନ୍ତେଣ ମାସେ
ଏକ ଏକ ଋତୁ ଭୋଗ ବେନି ବେନି ମାସେ ।
ତିନୋଟି ଋତୁରେ ହୁଏ ଗୋଟିଏ ଅୟନ
ବେନି ଅନୟରେ ଏଖ ସମ୍ୱତ୍ସର ଜାଣ ।
ସତ୍ୟ ତ୍ରେତୟା ଦ୍ୱାପର କଳି ଚାରିଯୁଗ
ଏ ବିଧିରେ ଚାରିଯୁଗେ ଏକଗଣ୍ଡା ଭୋଗ ।
ସପ୍ତଦଶ ଲକ୍ଷ ଅଷ୍ଟାବିଂଶ ସସ୍ର ବର୍ଷ
ଭୋଗକରି ସତ୍ୟଯୁଗ ହୋଇଯାଏ ଶେଷ ।
ବାରଲକ୍ଷ ଛୟାଣୋଇ ସହସ୍ର ବତ୍ସର
ତ୍ରେତାଯୁଗ ଭୋଗକରେ ତଦନ୍ତେ ଦ୍ୱାପର ।
ଆଠ ଲକ୍ଷ ଚଉଷଠି ସହସ୍ର ବରଷ
ଭୋଗ କଲାପରେ କଳି ହୁଅଇ ପ୍ରବେଶ ।
କଳିଯୁଗ ଚାରିଲକ୍ଷ ବତିଶ ହଜାର
ଭୋଗ ହୁଏ କ୍ରମାଗତେ ମିଳି ସମ୍ୱତ୍ସର ।
ଏ ବିଧି ଚାରିଯୁଗରେ ଏକଗଣ୍ଡା ଜାଣ
ଏକସ୍ତରି ଗଣ୍ଡା ହେଲେ ମନୁଏ ବଖାଣ ।
ଅଷ୍ଟାଦଶ ମନୁ ଯେବେ ହୁଅନ୍ତି ବିୟୋଗ
ସେ କାଳକୁ ହୋଇଥାଏ ଏକ କଳ୍ପ ଭୋଗ ।
ଏକସ୍ତରି କଳପକୁ ମନ୍ୱନ୍ତର ବୋଲେ
ଏକସ୍ତରି ମନ୍ୱନ୍ତରେ ଏକ ଘଡ଼ି କଲେ ।
ଏ ପ୍ରକାରେ ଷୋଳଘଡ଼ି ଅନ୍ତେ ପରିମାଣ
ବେଦାନ୍ତେ ଦେବବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ଦିବସେକ ଜାଣ ।
ତିରିଶ ଦିନରେ ପୁଣି ହୁଏ ଏକମାସ
ବାରମାସ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଲେ ବୋଲାଏ ବରଷ ।
ଏହିପରି ଶତେବର୍ଷ ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଯାନ୍ତେ
ବ୍ରହ୍ମା ନାଶ ଯାଏ ଲେଖି ଗଣ ହେ ପଣ୍ଡିତେ ।
ବ୍ରହ୍ମା ନାଶଗଲେ ମହୀ ପ୍ରଳୟ ହୁଅଇ
ମେରୁ ତେଜ ପାବଚ୍ଛକୁ ସଲିଳ ଘୋଟଇ ।
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ପାବଚ୍ଛ ଯେ ପୁଣ୍ୟମୟ ଭୂମି
ତହିଁ ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ନାରାୟଣ ସ୍ୱାମୀ ।
କୋଟି କୋଟି ଲୋକ ବାସ କରନ୍ତି ସେ ପୁରେ
ଜନ୍ମ ମୃତ୍ୟୁ ବାଧା ଦେଖା ନ ଯାଏ ସେଠାରେ ।
ଶତେ ବ୍ରହ୍ମା ଯେଉଁକାଳେ ହୁଅନ୍ତି ବିନାଶ
ସେ ବିଷ୍ଣୁ ଲୋକରେ ହୁଏ ଏକଇ ନିମିଷ ।
ସେ ପୁରର ମହିମାକୁ ପଟାନ୍ତର ନାହିଁ
ଅନାଦି ପୁରୁଷ ବିଜେ କରିଛନ୍ତି ତହିଁ ।
ଏ ବିଧି ଚଉଦ ପାବଚ୍ଛରେ ମେରୁଗିରି
ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଭୁବନକୁ ରଖିଅଛି ଧରି ।
ଉପରେ ଚଉଦଲୋକ ତଳେ ଲୋକ ସାତ
ଏହିମତେ ଏକବିଂଶ ଲୋକ ଆତଯାତ ।
ଶୁଣ ହେ ପରୀକ୍ଷ ରାଜା କହନ୍ତି ସେ ଶୁକ
ଏପରି ବହିଛି ମେରୁ ଏକବିଂଶ ଲୋକ ।
ମେରୁ ପର୍ବତକୁ ବେଢ଼ିଅଛି ଅଷ୍ଟଗିରି
ପବନ ଦେବତା ତହିଁ ରହିଛି ଆବୋରି ।
ମେରୁ ପୂର୍ବଭାଗେ ଅଛି ଗିରି ହିମବନ୍ତ
ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଶ୍ୱଶୁର ସେ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ତାତ ।
ବିଶୁଦ୍ଧ ସ୍ଫଟିକ ପରି ସେ ଗିରି ଧବଳ
ତହିଁରେ ବସନ୍ତି ଇନ୍ଦ୍ର ପୂର୍ବ ଦିଗପାଳ ।
ସତୁରି ଯୋଜନ ଉଚ୍ଚ ଅଟେ ସେ ପର୍ବତ
ଦେବଗଣେ ତାକୁ ପୂଜା କରନ୍ତି ସତତ ।
ମେରୁର ଈଶାନ କୋଣେ ଶୁଭ ନାମେ ଗିରି
କୁବେର ଅଛନ୍ତି ସପ୍ତନିଧିଙ୍କୁ ଆବୋରି ।
ଉଚ୍ଚରେ ସେ ଗିରିବର ବାସ୍ତରି ଯୋଜନ
ନୟନରୁ ଦେଖାଯାଏ ଅତି ଶୁସୋଭନ ।
ମେରୁର ବାୟବ୍ୟ କୋଣେ ଶୁଦ୍ଧନାମେ ଗିରି
ପବନ ଦେବତା ତହିଁ ଛନ୍ତି ବିଜେ କରି ।
ଅଣଚାଶ କୋଟି ବାୟୁ ଘେନି ନିଜ ସଙ୍ଗେ
ଅଣଚାଶ ମୂର୍ତ୍ତି ଧରି ବିହରଇ ରଙ୍ଗେ ।
ଛୟାଶୀ ଯୋଜନ ଉଚ୍ଚ ଅଟେ ସେ ପର୍ବତ
ଶୁଦ୍ଧ ନୀଳମଣି ପାଷାଣରେ ସୁଶୋଭିତ ।
ମେରୁର ପଶ୍ଚିମ ଭାଗେ ନୀଳ ନାମେ ଶୈଳ
ସେ ପର୍ବତ ଗୋଟି ଅଟେ ବରୁଣଙ୍କ ଆଳ ।
ଉଚ୍ଚରେ ସେ ଛୟାଣୋଇ ସହସ୍ର ଯୋଜନ
ମଣିମାଣିକ୍ୟ ଗୈରିକେ ଦିଶେ ରଙ୍ଗବର୍ଣ୍ଣ ।
ମେରୁ ନୈର୍ଋତ କୋଣରେ ଇନ୍ଦ୍ରନାମେ ଗିରି
ନୈର୍ଋତ ଦେବତା ତହିଁ ଛନ୍ତି ବାସକରି ।
ଚୌଷଠି ଯୋଜନ ଉଚ୍ଚ ସେ ପର୍ବତସ୍ଥଳୀ
ନିରନ୍ତର ଧାତୁରସ ତହୁଁ ଆସେ ଗଳି ।
କୁମ୍ଭ ନାମ ଦଇତର ଅଟଇ ସେ ସୀମା
ଘୋର ଯୁଦ୍ଧକରି ଯାକୁ ବଧ କଲେ ଉମା ।
ମେରୁ ଦକ୍ଷିଣରେ ଅଛି ମନ୍ଦର ପର୍ବତ
ଦଶସସ୍ର ଯୋଜନ ସେ ଉଚ୍ଚରେ ବିଖ୍ୟାତ ।
ସେ ପର୍ବତେ ବଇଡୁର୍ଯ୍ୟ ମଣି ଉପୁଜଇ
ସହସ୍ରେ ପର୍ବତେ ତାକୁ ଅଛନ୍ତି ବେଢ଼ାଇ ।
ସେ ମନ୍ଦର ଗିରି କଥା ଶୁଣ ନରାଧିପ
ମେରୁ ହେବ ବୋଲି ପୂର୍ବେ କରୁଥିଲା ତପ ।
ତାହା ଜାଣି ଦେବଗଣେ କୂଟ ଆଚରିଲେ
ଅଗସ୍ତ୍ୟମୁନିଙ୍କୁ ପେଷି ତପ ବିଘ୍ନ କଲେ ।
ଦେବତାଙ୍କ ବଚନରେ ତା ପାଶେ ଅଗସ୍ତ୍ୟ
ମିଳିଲେ ସେ ଗିରିବର କଲା ଦଣ୍ଡବତ ।
ତାଠାରେ ଅଗସ୍ତ୍ୟ ମୁନି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ହୋଇଲେ
ଏତିକିରେ ଥାଅ ବୋଲି କହି ଚାଲିଗଲେ ।
ସେ ମହାମୁନିଙ୍କ ବାକ୍ୟ ନୋହିଲା ଅନ୍ୟଥା
ଅଦ୍ୟାପି ମନ୍ଦର ଗିରି ପୋତିଅଛି ମଥା ।
ମେରୁ ଅଗ୍ନି କୋଣେ ଅଛି ଗିରି ସୁପୁରୁଷ
ସେ ପର୍ବତେ ଅଗ୍ନିଦେବ କରିଛନ୍ତି ବାସ ।
ଉଚ୍ଚରେ ସେ ଗିରିବର ସହସ୍ରେ ଯୋଜନ
ଆଦିତ୍ୟ କିରଣ ଜିଣି ଦିଶଇ ବରନ ।
ଏ ବିଧିରେ ଅଷ୍ଟଗିରି ମେରୁ ଚଉପାଶେ
ଘେରି ରହିଛନ୍ତି ଚାରିକୋଣ ଚାରିଦିଶେ ।
ଏମାନଙ୍କ ପାଶେ ଆଉ ଯେତେ ଗିରି ଅଛି
ଏକ ଏକ କରି କେତେ କହିବା ତା ବାଛି ।
ମେରୁ ପର୍ବତରୁ ଯେତେ ନଦୀ ବହି ଆସେ
ସେ କଥା କହିବା ନୃପ ଶୁଣ ମନତୋଷେ ।
ପୂର୍ବଆଦି ଚାରିଦିଗ ଚାରିକୋଣ ଘୋଟି
ଯେ ଯାହାରେ ନଦୀମାନେ ବହୁଛନ୍ତି ଫୁଟି ।
ସ୍ୱର୍ଗରୁ ସମୁଦ୍ର ଯାଏ ଆସୁଛନ୍ତି ଭେଦି
ସ୍ନାନକଲା ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ପାପ ହୁଏ ଛେଦି ।
ଗୋଦାବରୀ ଗନ୍ଧବତୀ ଗନ୍ଧା ତିନିଧାର
ମେରୁ ଅଇଶାନ କୋଣୁ ଏ ତିନି ବାହାର ।
ଅସଂଖ୍ୟକ ଧାରମାନ ଏଥୁ ଅଛି ଫୁଟି
ଶୁଭ ନାମ ଗିରିତଳେ ବହିଯାନ୍ତି ଘୋଟି ।
ଏହି ତିନିଧାରେ ଯେବେ କରିବ ସ୍ନାହାନ
ତକ୍ଷଣେ ଲାଗଇ ଆସି ପୁଷ୍ପକ ବିମାନ ।
ଯେତେ ଜଳରାଶି ଏଥୁ ଆସୁଅଛି ବହି
ଦଧିନାମେ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଶଇ ଯେ ଯାଇ ।
ହରିଦ୍ରା ହରିପ୍ରିୟା ହିଁ ସକାନ୍ତି ତ୍ରିଧାର
ମେରୁ ଉତ୍ତର ଭାଗରୁ ହୋଇଛି ବାହାର ।
ତିନିସସ୍ର ଧାରରୂପେ ଧରଣୀରେ ବହି
ଇକ୍ଷୁନାମେ ସମୁଦ୍ରରେ ସମ୍ଭାଉଛି ଯାଇ ।
ସମ୍ଭବା ସାରଦା ସତ୍ୟବତୀ ତିନିଧାର
ବାୟବ୍ୟ କୋଣରୁ ଆସେ ମେରୁ ପର୍ବତର ।
ଅଠାଶୀ ସହସ୍ର ଧାର ଏଥିରୁ ବାହାରି
କନ୍ଦର ପର୍ବତ ତଳେ ଆସୁଛନ୍ତି ଘେରି ।
ଏ ନଦୀରେ ଯେହୁ ସ୍ନାନକରେ ଏକବେଳ
ଗନ୍ଧର୍ବ ଶରୀର ପାଇ ବସେ ସ୍ୱର୍ଗଆଳ ।
ଏଥିରୁ ଯେତେକ ଜଳ ବହି ଆସୁଅଛି
କ୍ଷୀର ନାମେ ସମୁଦ୍ରରେ ପଶି ସମ୍ଭାଉଛି ।
ଚାମୁଣ୍ଡା ଚଣ୍ଡିକା ଚଣ୍ଡଘଣ୍ଟା ତିନିଧାର
ମେରୁର ଦକ୍ଷିଣଭାଗୁଁ ହୋଇଛି ବାହାର ।
ବିନ୍ଧ୍ୟମାନେ ପର୍ବତରୁ ଏ ପଡ଼ନ୍ତି ଗଳି
ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଖର ବେଗ ନୁହେଁ ପରିକଳି ।
ଏ ନଦୀରେ ସ୍ନାନ ଯେହୁ କରେ ଅବହେଳେ
ବୈକୁଣ୍ଠ ଭୁବନେ ବସେ ବିଷ୍ଣୁଲୋକ ମେଳେ ।
ନବତି ସହସ୍ର ଧାର ଏଥୁ କ୍ଷୁଦ୍ର ନଦୀ
ସୁଗନ୍ଧ ଅମୋଦ ଘେନି ବହେ ଶୂନ୍ୟଭେଦି ।
ଏ ନଦୀରେ ସ୍ନାନ କରୁଥାନ୍ତି ଦେବୀମାନେ
ତେଣୁ ଏ ସୁଗନ୍ଧ ଜଳ ବହେ ଅବିଚ୍ଛିନ୍ନେ ।
ଯେତେ ଜଳ ଏ ନଦୀରେ ସ୍ରୋତେ ବହିଯାଏ
ଘୃତନାମେ ସମୁଦ୍ରରେ ସେସବୁ ସମ୍ଭାଏ ।
କପାଳୀ କୁନ୍ତଳା କାଳରାତ୍ରି ତିନିଧାର
ମେରୁ ଅଇଶାନ୍ୟ କୋଣୁ ହୋଇଛି ବାହାର ।
ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ମୁନି ଏହି ନଦୀକୂଳେ ବସି
କଠୋର ତପସ୍ୟା କରି ହେଲେ ବ୍ରହ୍ମଋଷି ।
ଅସୁରନାଶିନୀ ଏହି ନଦୀ ସ୍ୱରାସୁରୀ
ମହେନ୍ଦ୍ର ପର୍ବତ ତଳେ ଆସୁଅଛି ଘେରି ।
କଣୟ ନାମେ ପର୍ବତ ଏ ନଦୀର ପାଶେ
ବସନ୍ତ ପବନ ଏଥେ ବହେ ବାରମାସେ ।
ଏକାଣୋଇ ସସ୍ରଧାର ଏଥିରୁ ବହଇ
ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ପ୍ରଭାତରୁ ପବିତ୍ର ଅଟଇ ।
ଗଣ୍ଡୁଷେକ ମାତ୍ର ଜଳ ତହିଁରୁ ଯେ ପିଏ
ନିଜ ଦେହ ଘେନି ଶୂନ୍ୟେ ବିଷ୍ଣୁଲୋକ ଯାଏ ।
କହନ୍ତେଣ ନ ସରଇ ଏ ନଦୀ ମହିମା
ପୂର୍ବକାଳେ ଏଥି ତପ କଲେ ବେଦବ୍ରହ୍ମା ।
ଗୋହତ୍ୟା ଖଣ୍ଡନ କରି ମୁକତ ହୋଇଲେ
ବ୍ରହ୍ମପଦ ପାଇ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ବାସ କଲେ ।
ଏଥିରୁ ଯେତେକ ନଦୀ ହୋଇଛି ବାହାର
ସେ ସବୁ ମିଳନ୍ତେ ଘୃତସମୁଦ୍ର ଭିତର ।
ବ୍ରହ୍ମବୀଣା ବିଜୟା ଯେ ବ୍ରହ୍ମା ତିନିନଦୀ
ମେରୁର ଅନଳ କୋଣୁ ବାହାରନ୍ତି ଭେଦି ।
ମନ୍ଦର ନାମ ପର୍ବତ ଉପରେ ଯେ ପଡ଼ି
ପବନହୁଁ ବେଗେ ଆସି ପଡ଼ିଅଛି ଗଡ଼ି ।
ତେୟାନବେ ସସ୍ରେଧାର ଖଟି ତାଙ୍କ କତି
ଧବଳ ନୀଳ ପିଙ୍ଗଳ ହରିତାଳ ଜ୍ୟୋତି ।
ଗଣ୍ଡୁଷ ପ୍ରମାଣେ ଏଥୁ ପବନ୍ତି ଯେ ଜଳ
ସହସ୍ର କଳପ ଯାଏ ପାନ୍ତି ଯୁବାବଳ ।
ମଧୁବନ ବସନ୍ତ ବହଇ ଘନ ଘନ
ନବସାଜେ ବିଭୂଷିତ ଗହନ କାନନ ।
ଝିଙ୍କାରି ଶୁକ ପିକ କରନ୍ତି କୋଳାହଳ
ସୁସ୍ୱାଦୁ ତଟିନୀ ତହିଁ ବହେ ପୁଣ୍ୟ ଜଳ ।
ଶଙ୍ଖ ଧ୍ୱନି କରିନ୍ତି ମୋହନ୍ତି ସୁରମୁନି
ଶୁଷ୍କତରୁ ପଲ୍ଲବି ଉଠଇ ବାଣୀ ଶୁଣି ।
ଅଗୁରୁ ଚନ୍ଦନ ମହା ସୁରନ୍ଧିତ ବାସ
ସୁଗନ୍ଧ ପରିମଳ କରନ୍ତି ଚଉପାଶ ।
ଆମ୍ୱ ପଣସ ଗୁଆ ହଳଦୀ ନଟିକାଳ
ଦ୍ରାକ୍ଷା ମଧୁକେନ୍ଦୁ ବିଲ୍ୱ ବଦରିକା ଫଳ ।
କଞ୍ଚନ ମାଧବୀ ଯେ ଚାରୁ ଲବଙ୍ଗଲତା
ଜାତୀ ପୃଥ୍ୱୀ ମଲ୍ଲୀ ମାଳତୀ କେତେକ ଲତା ।
ସୁବାସିତ କୁସୁମିତ ତରୁ ଗନ୍ଧଭର
ଚଉପାଶେ ଉଡ଼ନ୍ତି ଯେ ଲୁବ୍ଧ ମଧୁକର ।
ହରିଣ ବରାହ ପୁଣି ସିଂହ ବ୍ୟାଘ୍ର ହସ୍ତୀ
କୃଷ୍ଣାଜିନ ବାର୍ହା ଗଣ୍ଡା ଆଉ ନାନାପକ୍ଷୀ ।
ଶଶକ ନେପାଳୀମୂଷା ନେଉଳ ପନିଦ
ଜୀବଜନ୍ତୁ ଯେତେ ବିହରନ୍ତି ବହି ମୋଦ ।
ନାନାତରୁ ଶୋଭା ପୁଣି ଜୀବଜନ୍ତୁ ମେଳ
ଦେଖି ହୁଏ ମନ ସଦା ଆନନ୍ଦ ଉଲ୍ଲୋଳ ।
ଏ ବନ ମହିମା ବ୍ରହ୍ମା ବର୍ଣ୍ଣି ତ ନ ପାରି
ଆନକଥା କିସ ଅବା କାହିଁକି ପଚାରି ।
ମନ୍ଦର ପର୍ବତ ଶିରେ ତହୁଁ ଆସି ପଡ଼ି
ପବନହୁଁ ବେଗହୋଇ ତଳେ ଯାନ୍ତି ଗଡ଼ି ।
ତେୟାଣୋଇ ସସ୍ରଧାର ଏଥୁ ବାହାରନ୍ତି
ଧବଳ ପିଙ୍ଗଳ ନୀଳ ହରିତାଳ ଜ୍ୟୋତି ।
ଏ ନଦୀଜଳରେ ସ୍ନାନ ପାନ ଯେ କରନ୍ତି
ସହସ୍ରେ କଳପ ଯାଏ ସ୍ୱର୍ଗରେ ବସନ୍ତି ।
ଏଥିରୁ ଯେତେକ ଜଳ ଆସୁଅଛି ବହି
ଜଳ ସମୁଦ୍ରରେ ତାହା ସମ୍ଭାଉଛି ଯାଇ ।
ପିଙ୍ଗଳା ପବିତ୍ରା ପୂର୍ଣ୍ଣଭାଗା ତିନିଧାର
ମେରୁର ଈଶାନ କୋଣୁ ହୋଇଛି ବାହାର ।
ପଚାଶ ସହସ୍ର ଧାର ଏ ତିନିରୁ ଫୁଟି
ନିସର୍ଗ ପର୍ବତ ତଳେ ଆସୁଛନ୍ତି ଘୋଟି ।
ଏ ନଦୀମାନଙ୍କେ ସ୍ନାନ ଯେ କରଇ ବାରେ
କୁବେର ସମାନେ ଧନ ପାଏ ଇହ ପରେ ।
ଏ ନଦୀରୁ ଜଳରାଶି ବହି ଖରସ୍ରୋତେ
ସୁରନାମେ ସମୁଦ୍ରରେ ମିଳଇ ତ୍ୱରିତେ ।
ଗଙ୍ଗା ଯମୁନା ଯେ ସରସ୍ୱତୀ ତିନିଧାର
ମେରୁ ଫୁଟି ପୂର୍ବଦିଗେ ହୁଅନ୍ତି ବାହାର ।
ପୁଣି ହିମବନ୍ତ ଆଦି କେତେ ଗିରି ଫୁଟି
ବହନ୍ତି ଏ ତିନିନଦୀ ଜମ୍ୱୁଦ୍ୱୀପ ଘୋଟି ।
ପତିତପାବନୀ ନାମ ଅଟଇ ଯାହାର
କେ ବର୍ଣ୍ଣ କହିବ ଅବା ମହିମା ତାହାର ।
କୁଶାଗ୍ରତେ ଗଙ୍ଗାଜଳ ସ୍ପର୍ଶ ହେଲେ ଶିରେ
ଚନ୍ଦ୍ର ସୂର୍ଯ୍ୟ ଥିବାତକ ବସାଇ ସ୍ୱର୍ଗରେ ।
ଗଙ୍ଗାଜଳେ ସ୍ନାନ ଦାନ ଯେବା କରେ ଯାଇ
ବିଷ୍ଣୁଲୋକେ ବସଇ ସେ ଅଜ୍ରାମର ହୋଇ ।
କହନ୍ତେ ନ ସରେ ଗଙ୍ଗାନଦୀର ମହୀମା
ସ୍ନାନ ଦାନେ ପୁଣ୍ୟଫଳ କେ କହିବ ସୀମା ।
ବିଷ୍ଣୁପାଦୋଦକ ତୁଲ୍ୟ ଅଟେ ସେହି ଜଳ
ଯେ ତହିଁରେ ସ୍ନାନ କରେ ତା ଜନ୍ମ ସଫଳ ।
ଏ ତିନି ନଦୀରୁ ଯେତେ ଜଳ ବହିଯାଏ
ଲବଣ ସମୁଦ୍ରେ ପଡ଼ି ପାତାଳକୁ ବହେ ।
ଏ ବିଧିରେ ଚାରିଦିଗେ ଚାରିକୋଣ ଘୋଟି
ଆସୁଛନ୍ତି ନଦୀମାନେ ମେରୁଗିରି ଫୁଟି ।
ଏକକୁ ଆରେକ ନଦୀ ସର୍ବେ ପୁଣ୍ୟମୟ
ସ୍ନାନ କଲେ ପାପରାଶି ହୋଇଥାଏ କ୍ଷୟ ।
କହନ୍ତି ପରୀକ୍ଷ ଆଗେ ଶୁକ ମହାତମା
ଅସଂଖ୍ୟ ଅଟଇ ମେରୁ ପର୍ବତ ମହିମା ।
ସ୍ୱର୍ଗମର୍ତ୍ତ୍ୟ ପାତାଳକୁ ଧାରଣ ସେ ଗିରି
ଭୁର୍ଭୂବଃ ସ୍ୱଃ ଅନ୍ତରୀକ୍ଷ ଲୋକ ଆଦିକରି ।
ସକଳ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ତହିଁ ଖଟାଇଛ ନେଇ
ଅଷ୍ଟଦିଗେ ଅଷ୍ଟଗିରି ରହିଛି ବେଢ଼ାଇ ।
ସେ ଅଷ୍ଟଗିରିଙ୍କ ଶିରେ ଅଷ୍ଟଦିଗପାଳ
ବସିଣ ପାଳନ୍ତି ସୁଖେ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସକଳ ।
ଅନେକ କନ୍ଦର ବନ ଗିରି ମହାଗିରି
ଚାରି ପାରୁଷରେ ଛନ୍ତି ମେରୁକୁ ଆବୋରି ।
ପରୀକ୍ଷ ନୃପତି ଆଗେ ଶୁକ ତପିମଣି
ବିସ୍ତାରି କହିଲେ ମେରୁ ପର୍ବତ କାହାଣୀ ।
ହରିବଂଶ ଆଦ୍ୟଖଣ୍ଡ ଏଥେ ହେଲା ଶେଷ
ନ ଘେନିବ ସାଧୁଜନେ ଥିଲେ ମୋର ଦୋଷ ।
ଅଗ୍ୟମ ଏ ଭାଗବତ ଯେହ୍ନେ ସିନ୍ଧୁଜଳ
ଅନ୍ତକରି କହିବାକୁ ନାହିଁ ସ୍ଥଳ କୂଳ ।
ଶତେ ବରଷରେ ବ୍ରହ୍ମା ନ ପାରିବେ କହି
ମୁଁ ତାହା ଜାଣିବି କାହୁଁ ନରଦେବ ବହି ।
ବେଦବର ନନ୍ଦିନୀ ସାଦରା ଅନୁରାଗେ
ଠିକ ଠିକ କରି କହିଗଲି ଶାସ୍ତ୍ର ଯୋଗେ ।
ପଣ୍ଡିତଜନମାନଙ୍କ ଦାସର ମୁଁ ଦାସ
ଲେଖିଅଛି ମାତ୍ର ମୋର ନାହିଁ ଜ୍ଞାନ ଲେଶ ।
ପ୍ରସନ୍ନେ ସାରଦା ମୋତେ କହିଦ୍ୟନ୍ତି ଯାହା
ଲେଖନ ପତ୍ର ଧରିଣ ଲେଖଇ ମୁଁ ତାହା ।
ପଢ଼ିନାହିଁ ପାଠଶାସ୍ତ୍ର ନାହିଁ ମୋର ଗୁଣ
କେବଳ ପୂର୍ବର ହେତୁ ହୋଇଲା ସ୍ମରଣ ।
ପ୍ରାଣୀଙ୍କର ପାପକ୍ଷୟ ହୋଇବା ନିମନ୍ତେ
ପୁରାଣ ଶ୍ରୀ ଭାଗବତ ଲେଖୁଅଛି ଗୀତେ ।
ପୁଣ୍ୟବନ୍ତ ପ୍ରାଣୀମାନେ ମନ କରି ଥୟ
ଭାଗବତ ଶୁଣି କର ସର୍ବପାପ କ୍ଷୟ ।
ନିର୍ଦ୍ଧନ ଶୁଣିଲେ ହେବ ବହୁ ଧନବନ୍ତା
ଅପୁତ୍ରକ ଅଙ୍ଗୁ ଛାଡ଼ିଯିବ ପୁତ୍ରଚିନ୍ତା ।
ପଢ଼ନ୍ତେ ଶୁଣନ୍ତେ ନର ହୋଇବ ମୁକତ
ଭକ୍ତି ମୁକ୍ତି ଦାୟକ ଏ ଶିରୀ ଭାଗବତ ।
ଶୁଣିବା ମାତ୍ରକେ ପାପ ହୋଇବ ଦହନ
ଦାବାନଳ ଲାଗି ଯେହ୍ନେ ଦଗ୍ଧ ହୁଏ ବନ ।
ଇତି ହରିବଂଶ ଆଦ୍ୟପର୍ବର ଚରିତ
କଂସ ଦିଗବିଜେ ନାମ ପୁଣ୍ୟମୟ ଗୀତ ।
କହଇ ଅଚ୍ୟୁତ ଦାସ ଶ୍ରୀହରି ସୁମରି
ପଢ଼ି ଶୁଣି ସାଧୁଜନେ ଭବୁ ହୁଅ ପାରି ।