ଚଉତିଶା ମଧୁଚକ୍ର/୪
କଷଣ ଦେଖ କଳେବର ମାଗୁଅଛ କିପାଇଁ,
କାମିନୀକାନ୍ତ ପାରୁଶରୁ ଭିନ୍ନାଭିନ୍ନ କରାଇ । ୧ ।
କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଲାଣି ଶରୀର ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ ଜୀବନ,
ଖେଳ ହେବାଯାଏ ସମ୍ଭାଳି ନୁହେ ପିଣ୍ଡେ ପରାଣ । ୨ ।
ଗଞ୍ଜଣାରେ ଗର୍ଭ ପୋଡ଼ୁଛି ଚିନ୍ତା ହେଲାଣି ଗୁରୁ,
ଗିରିବର ବାନା ଉଦୟେ ବିଜେ ମହିମାମେରୁ । ୩ ।
ଘୋଟି ଆସିଲାଣି ସନ୍ତାପ ଘନ ଘନ ଜୀବନ;
ଘଡ଼ିକିଘଡ଼ି ମୁଁ ଡାକୁଛି ପ୍ରଭୁ କିମ୍ପା ନ ଶୁଣ । ୪ ।
ଅଟି ଯାଉଅଛି ଅବସ୍ଥା ଦୁଃଖ କହିବି କେତେ,
ଅନ୍ତର୍ଯ୍ୟାମୀ ନାଥ ବୁଝିବେ ଭଲ ଅସାର ଯେତେ । ୫ ।
ଚାଲି ନ ପାରୁଛି ଚରଣେ ଚେତା ଯାଉଛି ବୁଡ଼ି,
ଚିନ୍ତାକରି ହୃଦପଦ୍ମରେ ଦେହ ଗଲାଣି ସଢ଼ି । ୬ ।
ଛାତି ଦକ ଦକ ହେଉଛି ଚିତ୍ତ ଛାନିଆ ହୋଇ,
ଛଡ଼ବେଦ ପୁର କରତା ଥାଉଁ ସୁଦୟା ନାହିଁ । ୭ ।
ଯୁବା ଯୁବତୀଙ୍କ ବିକଳ ଜାଣୁଅଛ ତ ସବୁ,
ଜଗତକରତା ସ୍ୱଦେହେ ବିଜେ କରିଛ ପ୍ରଭୁ । ୮ ।
ଝୁରିଯାଉଅଛି ଜୀବନ ଝିମା ମାରୁଛି ଦେହ,
ଝଞ୍ଜକା ଭିତରୁ ଝିମଟେ ସ୍ୱାମୀ ସମ୍ଭାଳି ନିଅ । ୯ ।
ନାମକୁ ନିଶି ଦିବସରେ ଲୟ କରିଛୁ ଆମ୍ଭେ,
ନାରୀ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ନିସ୍ତାରି ପାର କରୁଛ କେବେ । ୧୦ ।
ଟଳ ଟଳ ହୋଇ ଟିଆକୁ ଟାକି ନ ପାରେ ଜୀବ,
ଟିକେ ମାତ୍ର ଶୂନ୍ୟବାନାରେ ସ୍ୱାମୀ ଘୋଡ଼ାଇଥିବ । ୧୧ ।
ଠାକୁରଙ୍କ ପାଦେ ଶରଣ ଠିଆ ହୋଇ ଜଣାଇ,
ଠିକେ କହେ ଭୀମ ଅର୍କ୍ଷିତ ଠାବ ଖଣ୍ଡିକ ପାଇଁ । ୧୨।
ଡାକୁଅଛୁ ଆମ୍ଭେ ଆତଙ୍କେ ଡରୁଅଛି ଜୀବନ,
ଦାଣ୍ଡବାଟେ ହଟା ହେଲାଣି ଗୁଣି ନ ସରେ ଦିନ । ୧୩ ।
ଢାଳି ରଖ ଶୂନ୍ୟବାନାରେ ରଖ ଢାଙ୍କୁଣୀ ଦେଇ,
ଢଳି ଯାଉଅଛି ସମ୍ଭାଳ କଞ୍ଚି ତାଲା ପକାଇ । ୧୪ ।
ଅନୁକ୍ଷଣେ ଦଣ୍ଡ ଦେଉଛ ଦୁଃଖ ଚିନ୍ତା ଅବସ୍ଥା,
ଅନାଦି ପୁରୁଷ ସ୍ୱଦେହେ ବିଜେ ବ୍ରହ୍ମ କରତା । ୧୫ ।
ତାରଣ କିରୂପେ କରୁଛ ତିନି ତ୍ରୈଲୋକ୍ୟ ପତି,
ତ୍ରିଗୁଣ ମାୟାରୁ ଉଧରି ଦିଅ ଗତି ମୂକତି । ୧୬ ।
ଥରୁଅଛି ପିଣ୍ଡେ ପରାଣ ଥୟ ନ ରହେ ମନ,
ଥୟ ନାହିଁ ଦିବାନିଶିରେ ମେଘେ ଯେସନେ ଘନ । ୧୭ ।
ଦରଶନ କେତେ ଦିବସେ ଦିନ ଯାଉଛି ବହି,
ଦୁଃଖ ଭାରା ପ୍ରଭୁ ହୃଦରେ ମୁଁ ଯେ ନ ପାରେ ସହି । ୧୮ ।
ଧଉର୍ଯ୍ୟପଣେ ଧ୍ୟାନ କରି ଧରି ନ ପାରେ ଜୀବ,
ଧରଣୀ ମଧ୍ୟେ ପିଣ୍ଡ ପ୍ରାଣ କେତେ ଦିନ ବଞ୍ଚିବ । ୧୯ ।
ନନ୍ଦ ଅବଧୂତ ନାମକୁ ଭଜି ହୋଇଲୁଁ ବୃଥା,
ନିନ୍ଦା ନିରନ୍ତରେ ଜଗତେ ବିଜେ ବ୍ରହ୍ମ କରତା।୨୦।
ପୃଥ୍ୱୀ ମଧ୍ୟେ ପାପା ଭାରାକୁ ନ ଛେଦୁଛ କିମ୍ପାଇ,
ପରମ ପୁରୁଷ ଅଟ ହେ ଗୁରୁଦେବ ଗୋସାଇଁ ।୨୧।
ଫୁଟି ଯାଉଅଛି ନୟନ ଫେଡ଼ ଅଖିଳ ଦଶା,
ଫନ୍ଦା ଲୋଡ଼ି ଫଳ, ଫଳ ବିଶ୍ୱାସେ କରିଅଛି ଭରସା । ୨୨ ।
ବାରାନିଧି ସିନ୍ଧୁ ପରାଏ ଘୋଟି ଆସୁଛି ମାୟା,
ବଚନ ସତ୍ୟବ୍ରହ୍ମ ବାକ୍ୟ ସ୍ୱାମୀ କର ସୁଦୟା । ୨୩ ।
ଭୀମ ଅରକ୍ଷିତ ଭାଳେଣି ଚିତ୍ତେ କରୁଛି ଭୟ,
ଭାସି ଯାଉଅଛୁ ସିନ୍ଧୁରେ ଶୂନ୍ୟବାନା ଘୋଡ଼ାଅ । ୨୪ ।
ମହିମା ପ୍ରକାଶ ମଣ୍ଡଳେ ବିଜେ ଭକ୍ତଙ୍କ ହିତେ,
ମନଜାଣି ପ୍ରଭୁ ପ୍ରସନ୍ନ ଉଦେ ହେଲ ଜଗତେ । ୨୫ ।
ଜୀବ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ପିଣ୍ଡରେ ଜଳେ ବୁଡ଼ାଉଅଛ,
ଜାଣି ସର୍ବକଥା କରୁଛ ବାକ୍ୟ ନୁହଇ ମିଛ । ୨୬ ।
ରାଗ ଅହଂକାର ହୃଦରେ ସହି ନ ପାରେ ଦଣ୍ଡେ,
ରାବଣ ପରାୟ ହେଲେଣି ପୃଥ୍ୱୀ ଭାରତ ଖଣ୍ଡେ । ୨୭ ।
ଲୋଭ ମୋହେ ବିତ୍ତ ବୁଡ଼ାଇ ଲଙ୍ଘି ଲେଣି ଧର୍ମକୁ,
ଲାଭ ବଣିଜରେ ମାତିଲେ ଛାଡ଼ି ନିଜ ଧର୍ମକୁ।୨୮ ।
ବାଇ ପ୍ରାୟ ହୋଇ ଭ୍ରମନ୍ତି ବିଧିମତ ନ ଜାଣି,
ବିଷ ପ୍ରାୟ ଫଙ୍ଗି ଦେଲେଣି ବେଦ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ବାଣୀ । ୨୯ ।
ସାରସ୍ୱତ ସୁରଗଣଙ୍କୁ ସିନା ହୁଅଇ ଲାଭ,
ସୁରାଭାଣ୍ଡ ମଦଲାଳସେ ଅସୁରଙ୍କୁ ଏ ଯୋଗ୍ୟ । ୩୦ ।
ସାଧି ମାରୁଅଛ କରତା ସାନ ବଡ଼ଙ୍କୁ ଏକେ,
ସୋହତି ନଦୀରେ ଭସାଇ ଶୁଷ୍କକାଷ୍ଠ ସ୍ୱରୂପେ । ୩୧ ।
ସମ୍ଭାଳ ତୁମ୍ଭର ଭକତ କୁଳ ଦାସ ଦାସୀଙ୍କି,
ସମାନରେ ଚାହିଁ ସୁଦୟା କୃପା ନେତ୍ରରେ ଦେଖି । ୩୩ ।
ହତ ହୋଇଗଲେ ହୋଇବ ନିନ୍ଦା ଜଗତ ମୁଖେ,
ହାନି ଲାଭ କଥା ବୁଝିବ ଉଦେ ହୋଇଛ ଆପେ । ୩୪ ।
ଖେଳର ନିମନ୍ତେ କ୍ଷିତିକି ସ୍ୱୟଂ ପ୍ରକାଶ,
କ୍ଷମାକର ଦୋଷ ଭଣିଲେ ଭୀମ ଭକତ ଦାସ । ୩୫।