ରସ ରତ୍ନାକର/ଦ୍ଵିତୀୟ ଛାନ୍ଦ
| ←ପ୍ରଥମ ଛାନ୍ଦ | ରସ ରତ୍ନାକର ଲେଖକ/କବି: ଦ୍ଵିତୀୟ ଛାନ୍ଦ |
ତୃତୀୟ ଛାନ୍ଦ→ |
ଦ୍ଵିତୀୟ ଛାନ୍ଦ
(ରାଗ-ଚୋଖି)
ରସିକ ବୁଧ ନିକର ରସେ ଚିତ୍ତଦାନ କର
ଉଷା ନାମେ ସୁତା ଥିଲା ବଳି-ସୁତର
ରମଣୀ କୁଳ-ରତନ ଲଭି ନବ ଯଉବନ
ହୋଇଲା ଜନ-ନୟନ-ବନ୍ଦୀ-ମନ୍ଦିର
ରସବତୀ ଶୋଭାସାଗର
ରଙ୍ଗେ ମନ୍ଥି ଦେଲାଣି କୁଞ୍ଜ-କୁମର
ରତ୍ନକୂଟ ପୟୋଧର ତହିଁ ବେଣୀ କାକୋଦର
ମନ୍ଥନ ଭରେ ହେଲେଣି କ୍ରମେ ବାହାର,
ରଜନୀକର ସୁହାସ ପାରିଜାତକ ସୁବାସ
ଗମନ ଅଭ୍ରମୁ-ଈଶ ପୀୟୂଷଗୀର
ରମା, ରୁଚି ଅତି ରୁଚିର
ରହିଛି ଈଶ ଲବଧେ ବିରହ ତା'ର ।
ରଙ୍ଗ-ରାଜୀବ-ଅଧରା ଗମନ କରନ୍ତେ ଧରା-
ମଣ୍ଡଳକୁ ମଣ୍ଡିଦିଏ ଚାଳି ପୟର
ରତୀଶ-କମାଣ-ଭୂରୁ ଯୁବାଜନ-ଦମ୍ଭଗୁରୁ
ଭୟଦ ଅଞ୍ଜନାଞ୍ଚିତ ନୟନ ଶର
ରମ୍ଭାଜିତ ଉରୁ ତାହାର
ରମ୍ଭା ନ୍ୟୂନ ହେବ ଚାହିଁ ଯୋଷିତବର ।
ରଦରାଜି ମୋତିପନ୍ତି ପରାୟେ ଶୋଭା ଦିଶନ୍ତି
ଭୁଜ-ବଲ୍ଲୀ ହେମ-ପୁଷ୍ପମାଳା ପ୍ରକାର
ରମଣୀୟ ପଦତଳ ପ୍ରବାଳ ସମ ମଞ୍ଜୁଳ
ପଞ୍ଚାନନ ପ୍ରାୟେ କ୍ଷୀଣ କଟି ସୁନ୍ଦର ;
ରସନିଧି ରମଣୀବର
ରବଥଜିତ ବଚନ ମୃଦୁ ମଧୁର ।
ରକ୍ଷକୁଳ ମହୀପତି ସୁତାକୁ ଯୌବନବତୀ
ଚାହିଁ ରଖାଇଲା ଅତି ଅଗମ୍ୟ ପୁର
ରଖାଇ ପ୍ରହରୀଗଣ ପ୍ରଚଣ୍ଡେ ବୋଲେ ବଚନ
ଥିବ ସଦା ସାବଧାନ ଜେମା ଉପର ;
ରକ୍ଷ ପକ୍ଷ ନର କିନ୍ନର
ରଣବାସକୁ ନ ଯିବେ ହେଲେ ଈଶ୍ବର ।
ରସାଳସୀ ନାନା ରଙ୍ଗେ ସହଚରୀ ଗଣ ସଙ୍ଗେ
ଅନ୍ତଃପୁର ମଧ୍ୟେ ରହି କରେ ବିହାର,
ରବା-ବଂଶୀ ସମର୍ଦ୍ଦଳ ବଜାଇ ବାଦ୍ୟ ମଞ୍ଜୁଳ
କେତେବେଳେ ଅକ୍ଷ ଖେଳେ ହୋଇ ତତ୍ପର
ରସାଭୂଷା-ଯୋଷା-ଶେଖର
ରଙ୍ଗେ କଉତୁକେ ହରେ ନିଶା ବାସର ।
ରମ୍ୟ କୁବେର କାନନ ଜିଣି ବାଣ ଉପବନ
ନନ୍ଦନବନକୁ ନିତି କଲେ ଧିକ୍କାର
ରସାଳ କ୍ରମୁକ ତାଳ ନାରୀକେଳ ଯେ ତମାଳ
ରାଜି ରାଜି ବିଭାଜିତ ବିଟପି-ବର
ରମ୍ଭାହଳି ପ୍ରିୟକେଶର
ରମେ ଚିତ୍ତ ଚନ୍ଦନ କୌଶିକ କର୍ପୂର ।
ରଙ୍ଗଣୀ ନବ ମାଳିକା ମଲ୍ଲୀ ମାଧବୀ ଯୂଥିକା
ବିବିଧ କୁସୁମବତୀ ବଲ୍ଲୀ ସୁନ୍ଦର
ରସଗ୍ରାହୀ ମଧୁକର ବସିଣ ପୁଷ୍ପ ଉପର
ଗୁଣୁଗୁଣୁ ସ୍ଵନ କରେ ଅତି ମଧୁର
ରସାଳ ଫଳରେ ସୁଭାର
ରହନ୍ତି ପାଦପେ ନମ୍ରେ କି ବୁଧ ନର ।
ରବିଙ୍କର କର ଜାଳ ନ ଛୁଏଁ ଧରଣୀ ତଳ
ଘନ କିଶଳୟାବୃତ ଶାଖୀ ନିକର
ରମ୍ୟ କୁଞ୍ଜ ନିକେତନ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ ବିଦ୍ୟମାନ
ଶୁକ ଶାରୀ ତହିଁ ଭାଷୁ ଥାନ୍ତି ସୁସ୍ଵର
ରହେ ମଧ୍ୟେ ସରସୀବର
ରସାଦେବୀ ଦରପଣ କି ସେ ରୁଚିର ।
ରଞ୍ଜନ ସୁଧା ସୁଧାପାନ ଚାରି ଦିଗେ ବିଦ୍ୟମାନ
ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଅଛି ବିମଳ ନୀର
ରଜତ କମଳ ମାଳ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ହୋଇ ମଞ୍ଜୁଳ
ଫୁଟିଛି ଅମିତ ଇନ୍ଦୀବର କହ୍ଲାର
ରୟ ହରି ବାସ ତାଙ୍କର
ରଜ ସାରଥି କକୁଭେ କରେ ପ୍ରଚାର ।
ରମ୍ଭୋରୁ ତହିଁ ବିହରେ ସରୋବରେ ସ୍ନାନ କରେ
ନନ୍ଦନେ କିନ୍ନରୀ ପରି ଶୋଭା ସଞ୍ଚାର
ରଖିଥାଏ ସୁସଙ୍ଗିନୀ ସଙ୍ଗେ ସଚିବ ନନ୍ଦିନୀ
ଚିତ୍ରଲେଖା ନାମେ ଖ୍ୟାତ ଚତୁରୀ ବର;
ରଙ୍ଗେ ଜାଣେ ବିଦ୍ୟା ଅପାର
ରଭସେ ବିଚରି ପାରେ ସାରା ସଂସାର ।