ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିର ଇତିହାସ/ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭା ଓ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ

ଓଡ଼ିଶା ରାଜନୀତିର ଇତିହାସ  (୨୦୧୩)  ଲେଖକ/କବି: ଉଦ୍ଧବ ଚରଣ ନାୟକ
ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭା ଓ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ


ଊନବିଂଶ ପରିଚ୍ଛେଦ
ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭା ଓ
ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ

ପୂର୍ବର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର-ଜନକଂଗ୍ରେସ ମିଳିତ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ୧୯୭୧ ମସିହା ଜାନୁଆରି ୫ତାରିଖରେ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଜାନୁଆରି ୯ତାରିଖଠାରୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଜାରି ହେଲା । ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ- ଶାସକ କଂଗ୍ରେସ ଓ ସଂଗଠନ କଂଗ୍ରେସ ଭାବରେ ଦୁଇଦଳରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଗଲା । ଓଡିଶାର ପ୍ରଥମ ଆଞ୍ଚଳିକ ଦଳ ଜନକଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟ ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଡକ୍ଟର ମହତାବ ୧୦ଜଣ ବିଧାୟକଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ଶାସକ କଂଗ୍ରେସ ଦଳରେ ଯୋଗଦେଲେ । ସେହିପରି ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ତାଙ୍କ ସମର୍ଥକଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକଙ୍କୁ ଧରି କଂଗ୍ରେସରୁ ବାହାରି ଆସି 'ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ' ନାମରେ ଏକ ନୂଆ ଦଳ ଗଢ଼ିଲେ ।

ନିୟମ ଅନୁସାରେ ପଞ୍ଚମ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ୧୯୭୨ ମସିହାରେ ହେବା କଥା- ଯେହେତୁ ଚତୁର୍ଥ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ୧୯୬୭ରେ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ କଂଗ୍ରେସ ବିଭାଜନ ପରେ ଲୋକସଭାରେ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ ସଂଖ୍ୟା ନ୍ୟୂନ ହୋଇଥିବାରୁ ତତ୍‍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ଲୋକସଭାପାଇଁ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ନିମନ୍ତେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କଲେ । ସେହିପରି ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ନପୂରୁଣୁ ଓଡ଼ିଶାରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର-ଜନକଂଗ୍ରେସ ମିଳିତ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଭାଙ୍ଗିଯାଇ ରାଜ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଜାରି ହୋଇଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା । ସେହି ଅନୁସାରେ ଓଡ଼ିଶା ବିଧାନସଭାର ୧୪୦ଟି ଆସନ ଓ ୨୦ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ନିମନ୍ତେ ୧୯୭୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୫ତାରିଖରେ ଭୋଟ ଗ୍ରହଣ କରାଗଲା ।

ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ଓଡିଶା ବିଧାନସଭା ପାଇଁ ମୋଟ ୮୩୯ ଜଣ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦିତା କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟକଂଗ୍ରେସ (ଜଗଜ୍ଜୀବନ ରାମ) ୧୩୯, କଂଗ୍ରେସ (ନିଜ ଲିଙ୍ଗପା)-୫୦, ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ-୧୩୭, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରଦଳ-୧୧୫, ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ ଦଳ-୪୯, ଭାରତୀୟ ଜନସଂଘ- ୨୧, ଝାଡଖଣ୍ଡ ଦଳ-୨୬, ଫରୱାର୍ଡ ବ୍ଲକ-୪, ଜନକଂଗ୍ରେସ-୬୬, ଓ ସ୍ୱାଧୀନ-୧୮୭ ।

ଏହି ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କଂଗ୍ରେସ (ଜଗଜ୍ଜୀବନ)-୫୧, କଂଗ୍ରେସ (ନିଜଲିଙ୍ଗପା)-୧, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ପାର୍ଟି-୩୬, ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ-୩୩, ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ ଦଳ-୪, ଭାରତୀୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳ-୨, ମାର୍କ୍ସବାଦୀ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳ-୨, ଜନକଂଗ୍ରେସ-୧, ଝାଡଖଣ୍ଡ-୪, ଓ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନେ-୪ ଗୋଟି ଆସନ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଏହି ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟମାନେ ୧୯୭୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ-୯ ଓ ୧୦ ତାରିଖରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।

ବିଶେଷ ଘଟଣା:

ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ୯ ଜଣ ମହିଳା ପ୍ରାର୍ଥୀ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ହେଲେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇପାରିଲେ ନାହିଁ । ଓଡିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ଉତ୍କଳ-କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାଣପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଭଂଜନଗର, ଖୋର୍ଦ୍ଧା, ଭୁବନେଶ୍ୱର, ଚୌଦ୍ବାର ଓ ଭଂଜନଗର ଲୋକସଭା ଆସନରୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରି କୌଣସି ଗୋଟିଏ ସ୍ଥାନରୁ ବି ବିଜୟୀ ହୋଇପାରିଲେ ନାହିଁ ।

ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବୀରେନ ମିତ୍ର କଟକ ବିଧାନସଭା ଓ କଟକ ଲୋକସଭା ଆସନରୁ ଉତ୍କଳକଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢି ଦୁଇଟି ଯାକ ଆସନରୁ ପରାଜିତ ହେଲେ । ପୂର୍ବ ନିର୍ବାଚନରେ 'ନିର୍ବାଚନ ବୀର' ଆଖ୍ୟା ଲାଭ କରିଥିବା ତଥା ଜନକଂଗ୍ରେସ ଦଳର ପ୍ରାଣପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ପବିତ୍ର ମୋହନ ପ୍ରଧାନ ନିର୍ବାଚନରେ ହାରିଗଲେ । ତାଙ୍କ ଦଳ ୬୬ ଆସନରେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଠିଆ କରାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଆସନରେ ଜୟଯୁକ୍ତ ହେଲେ । ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ (ଜଗଜ୍ଜୀବନ ରାମ) ଦଳ ତରଫରୁ ଡକ୍ଟର ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ଭଦ୍ରକ ଓ ଭୁବନେଶ୍ୱର ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଜୟଲାଭ କରି ଭଦ୍ରକ ଆସନଟି ଛାଡି ଦେଲେ । ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଲ୍ଲିକ ରାଜନଗର ଓ ପଟ୍ଟାମୁଣ୍ଡାଇ ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚନ ଜିଣି ରାଜନଗର ଆସନଟିକୁ ଛାଡିଦେଲେ । କଂଗ୍ରେସ (ଜ) ପ୍ରାର୍ଥୀ ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ମହାପାତ୍ର ବାଲେଶ୍ୱର ଲୋକସଭା ଆସନ ଓ ରାଉରକେଲା ବିଧାନସଭା ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚନ ଜିଣି ରାଉରକେଲା ବିଧାନସଭା ଆସନଟିକୁ ଛାଡିଦେଲେ । ସେହିପରି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରଦଳର ବୀର କିଶୋର ଦେଓ ରାଜ୍ୟସଭା ସଦସ୍ୟ ଥାଇ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର କୋଲସରା ବିଧାନସଭା ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚନ ଜିତି ଥିଲେ । ସେ ରାଜ୍ୟସଭା ସଭ୍ଯ ପଦକୁ ରଖି ଲୋକସଭା ଓ ବିଧାନସଭା ଆସନକୁ ଛାଡିଦେଲେ । ଭଦ୍ରକ, ରାଜନଗର, ରାଉରକେଲା ଓ

କୋକସରା ବିଧାନସଭା ଆସନ ଖାଲିପଡ଼ିଲା । ଏ ସବୁର ଉପନିର୍ବାଚନ ବିଷୟରେ ପରେ ଆଲୋଚନା ହେବ । ୧୯୫୨ ମସିହାରୁ କଟକ ସହର ବିଧାନସଭା ଆସନରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇ ଆସୁଥିବା ନେତା ତ‌ଥା ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବୀରେନ୍‍ ମିତ୍ର ଉତ୍କଳ-କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ କଟକ ସହର ବିଧାନସଭା ଓ କଟକ ଲୋକସଭା ଆସନରୁ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରି ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ(ଜ) ଦଳର କଟକ ବିଧାନସଭା ଆସନର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭୈରବ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଓ ସେହି ଦଳର ନବାଗତ ଲୋକସଭା ପ୍ରାର୍ଥୀ ଜାନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କଠାରୁ ବିପୁଳ ଭୋଟରେ ପରାଜିତ ହେଲେ ।

ଜାନକୀଙ୍କ ସଫଳତା, କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳରେ ସ୍ଥାନ :

ପ୍ରଥମ କରି ୧୯୭୧ ମସିହା ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଟକ ଲୋକସଭା ଆସନରୁ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ କଂଗ୍ରେସ (ଜଗଜ୍ଜୀବନ) ଦଳର ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରି ବିପୁଳ ଭୋଟରେ ଜାନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକ ବିଜୟ ଲାଭ କଲେ । ତାଙ୍କର ନିକଟତମ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀ ତ‌ଥା ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ବୀରେନ୍‍ ମିତ୍ର ୬୪, ୬୧୫ ଭୋଟ ପାଇଥିବା ସ୍ଥଳେ ଜାନକୀ ବାବୁ ୧,୫୪,୭୦୭ ଭୋଟ ପାଇଥିଲେ । ଓଡ଼ିଶାରେ ଲୋକସଭା ଆସନ ଗୁଡ଼ିକରେ ବିଜୟ ଲାଭ କରିିବା ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କ ଭିତରେ ସେ ସର୍ବାଧିକ ଭୋଟ ପାଇ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳରେ ଦେଶରକ୍ଷା ବିଭାଗର ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ୧୯୭୩ ମସିହାରୁ ୧୯୭୫ଯାଏ ଅଧିଷ୍ଠିତ ହେଲେ ।

ପଞ୍ଚମ ଲୋକସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟ (୧୯୭୧):

ମୟୂରଭଞ୍ଜ ମନମୋହନ ଟୁଡୁ କଂଗ୍ରେସ
ବାଲେଶ୍ୱର ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ମହାପାତ୍ର କଂଗ୍ରେସ
ଭଦ୍ରକ ଅର୍ଜୁନ ଚରଣ ସେଠି କଂଗ୍ରେସ
ଯାଜପୁର ଅନାଦି ଚରଣ ଦାସ କଂଗ୍ରେସ
କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
କଟକ ଜନକୀ ବଲ୍ଲଭ ପଟ୍ଟନାୟକ କଂଗ୍ରେସ
ପୁରୀ ବନମାଳୀ ପଟ୍ଟନାୟକ କଂଗ୍ରେସ
ଭୁବନେଶ୍ୱର ଚିନ୍ତାମଣି ପାଣିଗ୍ରାହୀ କଂଗ୍ରେସ
ଭଞ୍ଜନଗର ଦ୍ୟୁତିକୃଷ୍ଣ ପଣ୍ଡା କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ଛତ୍ରପୁର ଆର୍‍. ଜଗନ୍ନାଥ ରାଓ କଂଗ୍ରେସ
କୋରାପୁଟ ଭାଗୀରି ଗମାଙ୍ଗ କଂଗ୍ରେସ
ନବରଙ୍ଗପୁର ଖଗପତି ପ୍ରଧାନୀ କଂଗ୍ରେସ
କଳାହାଣ୍ଡି ପ୍ରତାପ କେଶରୀ ଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଫୁଲବାଣୀ ବକ୍ସି ନାଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବଲାଙ୍ଗୀର ରାଜରାଜ ସିଂହଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ସମ୍ବଲପୁର ବନମାଳୀ ବାବୁ କଂଗ୍ରେସ
ଅନୁଗୁଳ ପ୍ରତାପଗଙ୍ଗ ବଡ କୁମାର କଂଗ୍ରେସ
ଢେଙ୍କାନାଳ ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଶତପଥୀ କଂଗ୍ରେସ
ସୁନ୍ଦରଗଡ ଗଦାଧର ମାଝୀ କଂଗ୍ରେସ
କେନ୍ଦୁଝର କୁମାର ମାଝି କଂଗ୍ରେସ

ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭାକୁ ନିର୍ବାଚିତ ସଦସ୍ୟ (୧୯୭୧) :

କରଂଜିଆ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ଦାସ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଯଶୀପୁର ଲାଲ ମୋହନ ନାଏକ କଂଗ୍ରେସ
ରାଇରଙ୍ଗପୁର ସିଦ୍ଧିଲାଲ ମୁର୍ମୁ ଝାଡଖଣ୍ଡ
ବାହଲଦା ଶଶିଭୂଷଣ ମାରାଣ୍ଡି ସ୍ୱାଧୀନ
ବାଙ୍ଗିରିପୋଷି ରାଧାମୋହନ ନାଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବାରିପଦା ପ୍ରମୋଦ କୁମାର ଭଂଜଦେଓ ସ୍ୱାଧୀନ
ମୋରଡ଼ା କୁଆଁରିଆ ମାଝି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବୈସିଙ୍ଗା ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ଦାସ ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ
ଖୁଣ୍ଟା ବୀରଭଦ୍ର ସିଂହ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଉଦଳା ମାନମୋହନ ଟୁଡୁ କଂଗ୍ରେସ
ଭୋଗରାଇ କାର୍ତ୍ତିକେଶ୍ୱର ପାତ୍ର କଂଗ୍ରେସ
ଜଳେଶ୍ୱର ପ୍ରସନ୍ନ କୁମାର ପାଳ ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ
ବସ୍ତା ଚିନ୍ତାମଣି ଜେନା ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ବାଲେଶ୍ୱର ପ୍ରିୟନାଥ ନନ୍ଦୀ କଂଗ୍ରେସ
ନୀଳଗିରି ବନମାଳୀ ଦାସ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ସୋରୋ ଯଦୁନାଥ ଦାସମହାପାତ୍ର ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ସିମୁଳିଆ ଚିନ୍ତାମଣି ଜେନା କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ଭଦ୍ରକ ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ କଂଗ୍ରେସ
ପରେ ବଳରାମ ସାହୁ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଧାମନଗର ବୃନ୍ଦାବନ ମଲ୍ଲିକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଚାନ୍ଦବାଲି ଗଙ୍ଗାଧର ଦାସ କଂଗ୍ରେସ
ବାସୁଦେବପୁର ନୀଳମଣି ରାଉତରାୟ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ସୁକିନ୍ଦା ସନାତନ ଦେଓ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଧର୍ମଶାଳା ବାଙ୍କବିହାରୀ ଦାସ ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ
ବଡ଼ଚଣା ମାନଗୋବିନ୍ଦ ସାମଲ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ବିଞ୍ଝାରପୁର ପବିତ୍ର ମୋହନ ଜେନା ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ପଶ୍ଚିମ ଯାଜପୁର ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ ଚନ୍ଦ୍ର ଘଡେ଼ଇ କଂଗ୍ରେସ
ପୂର୍ବ ଯାଜପୁର ଜଗନ୍ନାଥ ମଲ୍ଲିକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଆଳି ଶରତ କୁମାର ଦେବ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ପଟ୍ଟାମୁଣ୍ଡାଇ ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଲ୍ଲିକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ରାଜନଗର ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଲ୍ଲିକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ପରେ ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
କେନ୍ଦ୍ରାପଡ଼ା ଭାଗବତ ପ୍ରସାଦ ମହାନ୍ତି ପ୍ରଜା ସମାଜବାଦୀ
ପାଟକୁରା ରାଜକିଶୋର ନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ତିର୍ତ୍ତୋଲ ପ୍ରତାପଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଏରସମା ନାରାୟଣ ବୀରବର ସାମନ୍ତ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ବାଲିକୁଦା ବାସୁଦେବ ମହାପାତ୍ର କଂଗ୍ରେସ
ଜଗତସିଂହପୁର ଲକ୍ଷ୍ମଣ ମଲ୍ଲିକ କଂଗ୍ରେସ
ଗୋବିନ୍ଦପୁର ତ୍ରିଲୋଚନ କାନୁନ୍‍ଗୋ କଂଗ୍ରେସ
ସାଲେପୁର ବଟକୃଷ୍ଣ ଜେନା ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ମାହାଙ୍ଗା ଶରତ କୁମାର କର ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଚୌଦ୍ୱାର କାହ୍ନୁ ଚରଣ ଲେଙ୍କା କଂଗ୍ରେସ
କଟକ ନଗର ଭୈରବ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି କଂଗ୍ରେସ
କଟକ ସଦର ସୁର ସେଠି କଂଗ୍ରେସ
ବାଙ୍କୀ ଗୋକୁଳାନନ୍ଦ ପ୍ରହରାଜ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଆଠଗଡ଼ ରାଧାନାଥ ରଥ ସ୍ୱାଧୀନ
ବଡ଼ମ୍ବା ତ୍ରିଲୋଚନ ମାନସିଂହ ହରିଚନ୍ଦନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଭୁବନେଶ୍ୱର ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ କଂଗ୍ରେସ
ବାଲିପାଟଣା ବସନ୍ତ ବେହେରା କଂଗ୍ରେସ
ପିପିଲି ଅଭିମନ୍ୟୁ ରଣସିଂହ କଂଗ୍ରେସ
ନିମାପଡ଼ା ଗୋବିନ୍ଦ ଚନ୍ଦ୍ର ସେଠି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
କାକଟପୁର ସୁରେନ୍ଦ୍ର ନାଥ ନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ସତ୍ୟବାଦୀ ଚନ୍ଦ୍ର ମାଧବ ମିଶ୍ର ସ୍ୱାଧୀନ
ପୁରୀ ବ୍ରଜମୋହନ ମହାନ୍ତି କଂଗ୍ରେସ
ବ୍ରହ୍ମଗିରି ଗୋପବନ୍ଧୁ ପାତ୍ର କଂଗ୍ରେସ
ବାଣପୁର ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଖୋର୍ଦ୍ଧା ବେଣୁଧର ବଳିୟାର ସିଂହ କଂଗ୍ରେସ
ବେଗୁନିଆ ଗଙ୍ଗାଧର ପାଇକରାୟ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ଖଣ୍ଡପଡ଼ା ବଂଶୀଧର ପଟ୍ଟନାୟକ ସ୍ୱାଧୀନ
ଦଶପଲ୍ଲା ସାହେବ ନାଏକ କଂଗ୍ରେସ
ନୟାଗଡ଼ ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ରଣପୁର ରମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ପଣ୍ଡା କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ଜଗନ୍ନାଥପ୍ରସାଦ ଶ୍ରୀବତ୍ସ ନାଏକ କଂଗ୍ରେସ
ଭଂଜନଗର ସୋମନାଥ ରଥ କଂଗ୍ରେସ
ସୋରଡ଼ା ଅନନ୍ତ ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଆସ୍କା କବିରାଜ କୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର ତ୍ରିପାଠୀ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
କବିସୂର୍ଯ୍ୟନଗର ସଦାନନ୍ଦ ମହାନ୍ତି କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
କୋଦଳା ରାମକୃଷ୍ଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଖଲ୍ଲିକୋଟ ତ୍ରିନାଥ ସାମନ୍ତରାୟ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଛତ୍ରପୁର ଲକ୍ଷ୍ମଣ ମହାପାତ୍ର କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ହିଞ୍ଜିଳି ବୃନ୍ଦାବନ ନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଡୁରା ମୋହନ ନାୟକ କଂଗ୍ରେସ
ବ୍ରହ୍ମପୁର ବିନାୟକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ
ଚିକିଟି ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ଦେଓ କଂଗ୍ରେସ
ମୋହନା ଭୀମସେନ ମଣ୍ଡଳ କଂଗ୍ରେସ
ରାମଗିରି ଗୋର୍ସାଙ୍ଗ ଶବର କଂଗ୍ରେସ
ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ଲଚ୍ଛନ ନାଇଡୁ ଡରାମୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଗୁଣପୁର ଭାଗୀରଥି ଗମାଙ୍ଗ କଂଗ୍ରେସ
ବିଷମ କଟକ ପ୍ରସକା ଶ୍ରୀପତି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ରାୟଗଡ଼ା ହିମ୍‍ରିକା ରୁକୁନା ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ନାରାୟଣ ପାଟଣା ତାଡିଙ୍ଗ ଯୋଗୀ କଂଗ୍ରେସ
ନନ୍ଦପୁର ଦିସାରୀ ସାନୁ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ମାଲକାନାଗିରି ଗଙ୍ଗାଧର ମାଢ଼ୀ କଂଗ୍ରେସ
ଜୟପୁର ପ୍ରତାପନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
କୋଟପାଡ଼ ଧନସାୟୀ ଋଣଧୀର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ନବରଙ୍ଗପୁର ହବିବୁଲ୍ଲା ଖାଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
କୋଡିଙ୍ଗା ପୁରଣଚନ୍ଦର ମିରଗାନ୍ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଡାବୁଗାଁ ଡମ୍ବରୁ ମାଝି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଉମରକୋଟ ରବି ସିଂହ ମାଝି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ନୂଆପଡା ଘାଷିରାମ ମାଝି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଖଡିଆଳ ଅନୁପ ସିଂହଦେଓ (କଂ.ସଂ)
ଧର୍ମଗଡ ଲୋଚଣ ଧାଙ୍ଗଡା ମାଝି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଲୋକସରା ବୀରକିଶୋର ଦେବ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ପରେ ରଘୁନାଥ ପ୍ରହରାଜ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଜୁନାଗଡ଼ ତ୍ରିନାଥ ସରାବ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଭବାନୀପାଟଣା ଦୟାନିଧି ନାଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ନର୍ଲ୍ଲା ଧନେଶ୍ୱର ମାଝି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
କେଶିଙ୍ଗା ଭଗବାନ ଭୋଇ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଉଦୟଗିରି ଗୋପାଳ ପ୍ରଧାନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବାଲିଗୁଡ଼ା ନରେଶ ପ୍ରଧାନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଫୁଲବାଣୀ ଭାଗନ୍ନାଥ ଜାନୀ କଂଗ୍ରେସ
ବୌଦ୍ଧ ନଟବର ପ୍ରଧାନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ସୋନପୁର ନୀଳାମ୍ବର ରାୟଗୁରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବିନକା ନୃସିଂହ ଚରଣ ମିଶ୍ର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ତୁଷରା ରାଧାମୋହନ ମିଶ୍ର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବଲାଙ୍ଗୀର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଲୁଇସିଂହା ନନ୍ଦକିଶୋର ମିଶ୍ର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ପାଟଣାଗଡ ଅଇଁଠୁ ସାହୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ସଇଁତଳା ରମେଶ ଚନ୍ଦ୍ର ସିଂହ ଭୋଇ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଟିଟଲାଗଡ଼ ତପି ଜାଲ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
କଣ୍ଟାବାଞ୍ଜି ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ମହାନନ୍ଦ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ପଦ୍ମପୁର କୃପାସିନ୍ଧୁ ଭୋଇ କଂଗ୍ରେସ
ମେଳଛାମୁଣ୍ଡା ବୀରେନ୍ଦ୍ର କୁମାର ସାହୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ବିଜେପୁର ତ୍ରିବିକ୍ରମ ମଲ୍ଲିକ କଂଗ୍ରେସ
ଭଟ୍‍ଲି ନଟବର ବନ୍‍ଛୋଡ଼ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ
ବରଗଡ଼ ଚିତ୍ତରଂଜନ କର କଂଗ୍ରେସ
ସମ୍ବଲପୁର ଶ୍ରୀ ବଲ୍ଲଭ ପାଣିଗ୍ରାହୀ କଂଗ୍ରେସ
ବ୍ରଜରାଜନଗର ଉପେନ୍ଦ୍ର ଦୀକ୍ଷିତ୍‍ କଂଗ୍ରେସ
ଝାରସୁଗୁଡ଼ା ଝସକେତନ ସାହୁ କଂଗ୍ରେସ
ଲାଇକେରା ରାମେଶ୍ୱର ନାୟକ କଂଗ୍ରେସ
କୁଚିଣ୍ଡା ଜଗତେଶ୍ୱର ମିର୍ଦ୍ଧା କଂଗ୍ରେସ
ରେଢ଼ାଖୋଲ ଅଭିମନ୍ୟୁ କୁମ୍ଭାର କଂଗ୍ରେସ
ଦେବଗଡ଼ ଭାନୁଗଙ୍ଗ ତ୍ରିଭୁବନ ଦେବ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଦିବ୍ୟଲୋଚନ ଶେଖର ଦେଓ କଂଗ୍ରେସ
ତଲସରା ଗଙ୍ଗାଧର ପ୍ରଧାନ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ରାଜଗାଙ୍ଗପୁର ଇଗ୍ନେଶ ମାଝି ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ
ବିଶ୍ରା କୁଲନ ବାଗେ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ
ରାଉରକେଲା ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ମହାପାତ୍ର କଂଗ୍ରେସ
ପରେ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ସ୍ୱାଧୀନ
ବଣେଇ ହେମେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ମହାପାତ୍ର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର
ଚ-ୂଆ ସହରାଇ ଓରାମ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ପାଟଣା ମହେଶ୍ୱର ମାଝି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
କେନ୍ଦୁଝର ଛୋଟରାୟ ମାଝି ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ତେଲକୋଇ ନୀଳାଦ୍ରି ନାୟକ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ରାମଚନ୍ଦ୍ରପୁର ମୁରଲୀଧର କୁଅଁର କଂଗ୍ରେସ
ଆନନ୍ଦପୁର ମକର ସେଠି କଂଗ୍ରେସ
ପାଲଲହଡ଼ା ନାରାୟଣ ସାହୁ କଂଗ୍ରେସ
କାମାକ୍ଷାନଗର ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ବିଶ୍ୱାଳ କଂଗ୍ରେସ
ଗଁଦିଆ ବୃନ୍ଦାବନ ତ୍ରିପାଠୀ କଂଗ୍ରେସ
ଢେଙ୍କାନାଳ ସୁରେନ୍ଦ୍ର ମୋହନ ପଟ୍ଟନାୟକ କଂଗ୍ରେସ
ତାଳଚେର ବୃନ୍ଦାବନ ବେହେରା ଜନ କଂଗ୍ରେସ
ଛେଣ୍ଡିପଦା ଭଜମନ ବେହେରା ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଅନୁଗୁଳ ଦେବରାଜ ସାହୁ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ଆଠମଲ୍ଲିକ ରାଜକିଶୋର ପ୍ରଧାନ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ
ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ :

ଏହି ମଧ୍ୟବର୍ତ୍ତୀ କାଳୀନ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କୌଣସି ଦଳ ସଂଖ୍ୟା ଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରିପାରିଲେ ନାହିିଁ । ଡକ୍ଟର ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ ହେଲେ କଂଗ୍ରେସ ବିଧାୟକ ଦଳର ନେତା । ନୀଳମଣି ରାଉତରାୟ ହେଲେ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ ବିଧାୟକ ଦଳର ନେତା । ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ ହେଲେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦଳ ବିଧାୟକ ଦଳର ନେତା । ପ୍ରଥମେ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଉତ୍କଳ-କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ମିଶି ଏକ ମିଳିତ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରୟାସ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ବହୁ ଆଲୋଚନା ସମାଲୋଚନା ପରେ ତାହା ବିଫଳ ହେବାରୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର- ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ମିଶି ଏକ ବିକଳ୍ପ ମିଳିତ ସରକାର ଗଠନ କରିବା ନିମନ୍ତେ ଆଲୋଚନା ଆରମ୍ଭ ହେଲା । କିନ୍ତୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ କେଉଁଦଳ ପାଇବ ସେଥିନିମନ୍ତେ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେବାରୁ ଶେଷରେ ଠିକ୍‍ ହେଲା ଯେ ଜଣେ ନିର୍ଦ୍ଦଳୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରିତ୍ୱରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର, ଉତ୍କଳ-କଂଗ୍ରେସ ଓ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଦଳକୁ ନେଇ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ଗଠନ କରାଯିବ । ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବରେ ତିନୋଟିଯାକ ଦଳର ନେତା ଏକମତ ହେଲେ । ଏଥିପାଇଁ ନିରପେକ୍ଷ ନେତାଙ୍କୁ ଖୋଜା ଚାଲିଲା । ସମାଜ ସଂପାଦକ ରାଧାନାଥ ରଥ ଓ ବିହାରର ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ନିତ୍ୟାନନ୍ଦ କାନୁନ୍‍ଗୋଙ୍କ ସହ ଏଥିପାଇଁ ଆଲୋଚନା କରାଗଲା । ହେଲେ ଏମାନେ କେହି ରାଜି ହେଲେନାହିିଁ । ଶେଷରେ ଓଡ଼ିଶାର ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ପୂର୍ବତନ ରାଜ୍ୟପାଳ ବିଶିଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରାଗଲା । ସେତେବେଳକୁ ତାଙ୍କର ବୟସ ୮୦ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ । ବହୁ ଆଲୋଚନା ପରେ ସେ ରାଜି ହେଲେ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟର ନେତୃତ୍ୱ ନେବାପାଇଁ । ୧୪୦ ଆସନ ବିଶିଷ୍ଟ ଓଡ଼ିଶା

ବିଧାନସଭାର ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟର ସଭ୍ୟମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ହେଲା ୭୩, ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର-୩୬, ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ-୩୩ ଓ ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ-୪ ।

ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟର ୧୪ଜଣିଆ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ୧୯୭୧ ମସିହା ଏପ୍ରିଲ ୩ତାରିଖ ଦିନ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ଓଡ଼ିଶାର ତତ୍‍କାଳୀନ ରାଜ୍ୟପାଳ ଡକ୍ଟର ଏସ.ଏସ ଆନସାରୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଶପଥ ପାଠ କରାଇଲେ । ୫ତାରିଖ ଦିନ ମନ୍ତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଭାଗ ବଣ୍ଟନ କରାଗଲା । ଏହି ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ଥିଲେ କ୍ୟାବିନେଟ ପାହ୍ୟାର ମନ୍ତ୍ରୀ । ପରେ ଆଉ ୧୨ଜଣ ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସଙ୍କ ସହ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିିଥିବା ମନ୍ତ୍ରୀମାନେ ହେଲେ-

କ୍ୟାବିନେଟ୍‍ ମନ୍ତ୍ରୀ :

ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ : ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ, ଅର୍ଥ, ଯୋଜନା ଓ ସମନ୍ୱୟ, (ଗ୍ରାମ୍ୟ ଇଂଜିିନିୟରିଂ ସଂସ୍ଥା ବ୍ୟତୀତ)
ରାଜେନ୍ଦ୍ର ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ : ରାଜନୈତିକ ଓ ଶାସନ ସଂସ୍ଥା (ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଓ ଉନ୍ନୟନ
ବ୍ୟତୀତ), ଶିଳ୍ପ, ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର (ଲୋକ ସଂପର୍କ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ)
ନୀଳମଣି ରାଉତରାୟ : ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର (ଲୋକ ସ-ର୍କ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବିଭାଗ ବ୍ୟତୀତ) ଖଣି
ଓ ଭୂତତ୍ତ୍ୱ, ଯୋଗାଣ ଓ କୃଷି (ସମବାୟ)
ସିଦ୍ଧିଲାଲ ମୁର୍ମୁ : ଶ୍ରମ, କର୍ମନିଯୁକ୍ତ ଓ ଗୃହ ନିର୍ମାଣ
ଦୟାନିଧି ନାୟକ : ଅବକାରୀ ଓ ବାଣିଜ୍ୟ
ବୃନ୍ଦାବନ ନାୟକ : ଯୋଜନା ଓ ସମନ୍ୱୟ ବିଭାଗ (ଗ୍ରାମ୍ୟ ଇଂଜିନିୟରିଂ
ସଂଗଠନ) ଓ ପୌର ଉନ୍ନୟନ
ଗଙ୍ଗାଧର ପ୍ରଧାନ : ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପଶୁପାଳନ (ମତ୍ସ୍ୟ)
ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଳିକ : ଜଳସେଚନ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ (ଉଠା ଜଳସେଚନ ବ୍ୟତୀତ) ଓ
ରାଜନୈତିକ ଶାସନ ସଂସ୍ଥା (ନଦୀ ଉପତ୍ୟକା ଉନ୍ନୟନ)
ଅନନ୍ତ ନାରାୟଣ ସିଂହଦେଓ : କୃଷି, ପଶୁପାଳନ, (ସମବାୟ ଓ ମତ୍ସ୍ୟ ବିଭାଗ ବ୍ୟତୀତ)
ଗୋଷ୍ଠୀ ଉନ୍ନୟନ, ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ
ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ମହାନ୍ତି : ରାଜସ୍ୱ, ଜଳସେଚନ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ (ଉଠା ଜଳସେଚନ)
ଅଇଁଠୁ ସାହୁ : ପୂର୍ତ୍ତ, ପରିବହନ ଓ ଜଙ୍ଗଲ
ଶରତ କୁମାର କର : ଶିକ୍ଷା ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟାପାର
ନଟବର ପ୍ରଧାନ : ଆଇନ ଆଦିବାସୀ ଓ ଗ୍ରାମମଙ୍ଗଳ
ରାମକୃଷ୍ଣ ପଟ୍ଟନାୟକ : ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର ନିୟୋଜନ
ଉପମନ୍ତ୍ରୀ :
ଡମ୍ବରୁ ମାଝି : କୃଷି, ସମବାୟ, ପୂର୍ତ୍ତ ଓ ପରିବହନ (ପରିବହନ)
ଯଦୁନାଥ ଦାଶମହାପାତ୍ର : ଅର୍ଥ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ବ୍ୟାପାର
ଘାସିରାମ ମାଝି : ଆଦିବାସୀ, ଗ୍ରାମମଙ୍ଗଳ, ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର
(ଲୋକସ-ର୍କ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ)
ବୀରଭଦ୍ର ସିଂହ : ଜଳସେଚନ ବିଦ୍ୟୁତ (ଉଠା ଜଳସେଚନ ବ୍ୟତୀତ)
ଭାନୁଗଙ୍ଗ ତ୍ରିଭୁବନ ଦେବ : ଶିଳ୍ପ, ଯୋଜନା ଓ ସମନ୍ୱୟ
ସହରାଇ ଓରାମ : ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳ ବିକାଶ, ଖଣି ଓ ଭୂତତ୍ତ୍ୱ
ପ୍ରଫୁଲ୍ଲ କୁମାର ଦାସ : : ବାଣିଜ୍ୟ, ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପଶୁପାଳନ (ପଶୁପାଳନ)
ଦେବରାଜ ସାହୁ : ସ୍ୱରାଷ୍ଟ୍ର (ଲୋକସଂପର୍କ ଓ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ବ୍ୟତୀତ), ଯୋଗାଣ,
ରାଜ୍ୟ ନିଗମ ଏବଂ କୃଷି ଓ ସମବାୟ
ଶରତ କୁମାର ଦେବ : ପୂର୍ତ୍ତ ଓ ପରିବହନ, (ପୂର୍ତ୍ତ) ଓ ଅବକାରୀ
ଗୋବିନ୍ଦ ଚନ୍ଦ୍ର ସେଠ : ରାଜସ୍ୱ, ଜଳସେଚନ ଓ ବିଦ୍ୟୁତ୍‍ (ଉଠା ଜଳସେଚନ)
ରାମଚନ୍ଦ୍ର ପ୍ରହରାଜ : ଗୋଷ୍ଠୀଉନ୍ନୟନ ଓ ପଞ୍ଚାୟତିରାଜ
ରବି ସିଂହ ମାଝି : ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ

ଏହି ୧୨ଜଣ ଉପମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଥମ ୧୪ଜଣ କ୍ୟାବିନେଟ ମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କରିିଥିଲେ । ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭାର ପ୍ରଥମ ଅଧିବେଶନ ୧୯୭୧ ମସିହା ମଇ ମାସ ୩ ତାରିଖ ଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ନନ୍ଦକିଶୋର ମିଶ୍ର ଓ ନାରାୟଣ ବୀରବର ସାମନ୍ତ ଯଥାକ୍ରମେ ବାଚସ୍ପତି ଓ ଉପବାଚସ୍ପତି ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଉପନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ:

ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ କୌଣସି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇନଥିଲେ । ନିୟମ ଅନୁସାରେ ସେ ୬ମାସ ଭିତରେ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ଦରକାର । ଏଣୁ ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ରାଉରକେଲା ଆସନରୁ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କଲେ । ତାଙ୍କ ସହ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ବିନାୟକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଲଢ଼ି ହାରିଗଲେ । ଏହି ଆସନଟି କଂଗ୍ରେସ ଦଳର ଶ୍ୟାମସୁନ୍ଦର ମହାପାତ୍ର ଛାଡି ଦେଇଥିଲେ । କାରଣ ସେ ବାଲେଶ୍ୱର ଲୋକସଭା ଆସନଟିକୁ ରଖିଲେ । ସେ ରାଉରକେଲା ବିଧାନସଭା ଓ ବାଲେଶ୍ୱର ଲୋକସଭା ଦୁଇଟି ଆସନରୁ ବିଜୟ ଲାଭ କରିଥିଲେ । ଡକ୍ଟର ମହତାବ ଛାଡିଦେଇଥିବା ଭଦ୍ରକ ଆସନରୁ ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ବଳରାମ ସାହୁ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ ହେଲେ । ବୀରକିଶୋର ଦେବ ଛାଡିଦେଇଥିବା କୋକସରା ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀରୁ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଦଳର ପ୍ରାର୍ଥୀ ରଘୁନାଥ ପ୍ରହରାଜ

ନିର୍ବାଚିତ ହେଲେ । ଚାରୋଟି ବିଧାନସଭା ଓ ଗୋଟିଏ ଲୋକସଭା ଆସନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରି ହାରିଯାଇଥିବା ତ‌ଥା ଉତ୍କଳ କଂଗ୍ରେସର ପ୍ରାଣପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ବିଜୁ ପଟ୍ଟନାୟକ- ପ୍ରହ୍ଲାଦ ମଳିକ ଛାଡ଼ି ଦେଇଥିବା ରାଜନଗର ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ଉପନିର୍ବାଚନରେ ବିଜୟୀ ହେଲେ । ତାଙ୍କ ସହ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରୁଥିଲେ ଧ୍ରୁବ ଚରଣ ରାଉତରାୟ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ । ଏହି ପଞ୍ଚମ ବିଧାନସଭାରେ ବିନାୟକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ (କଂଗ୍ରେସ) ଥିଲେ ବିରୋଧୀଦଳର ନେତା । ପ୍ରଥମେ କଂଗ୍ରେସ ବିଧାୟକ ଦଳର ନେତା ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ଡକ୍ଟର ହରେକୃଷ୍ଣ ମହତାବ । ସେ ଏହି ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ପ୍ରଦାନ କରିବାରୁ ବିନାୟକ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ବିରୋଧୀ ଦଳର ନେତା ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୋଇଥିଲେ ।

ଶାସକ ଦଳର ଅର୍ଥାତ; ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟର ବହୁ ସଂଖ୍ୟକ ସଭ୍ୟ ଦଳ ବଦଳ କରିବା ଫଳରେ ସରକାର ଭାଙ୍ଗିଗଲା । ଫଳରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସ ଇସ୍ତଫା ପ୍ରଦାନ କଲେ ୧୪-୬-୧୯୭୨ ତାରିଖରେ । ସେହିଦିନ କେନ୍ଦ୍ରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବା ଶ୍ରୀମତୀ ନନ୍ଦିନୀ ଶତପଥୀ ଓଡ଼ିଶାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ କଲେ । ବିଶ୍ୱନାଥ ଦାସଙ୍କ ମିଳିତ ସାମ୍ମୁଖ୍ୟ ସରକାର ମାତ୍ର ୧ବର୍ଷ ୨ମାସ ୫ଦିନ ତିଷ୍ଠି ରହିିଥିଲା ।

* * *